Nowy zakres zwolnienia dla dotacji budżetowych

Dotacje to ważna pozycja po stronie wydatków w budżecie państwa i budżetach jednostek samorządowych. Środki pomocowe pochodzące z owych dotacji to też istotne źródło finansowania dla wielu firm, zwłaszcza z grupy małych i średnich przedsiębiorstw.

W pełni efektywne subwencjonowanie określonej działalności gospodarczej lub wskazanych podmiotów powinno się wiązać ze zwolnieniem od podatku, w przeciwnym bowiem razie do budżetu państwa wróci znaczna część środków uzyskanych drogą dotacji, nie przynosząc beneficjentom spodziewanego pożytku i stawiając pod znakiem zapytania celowość takiej pomocy.

Dotacja definiowana jest jako wydatek transferowy (wiążący się z faktycznym przepływem środków finansowych) o charakterze bezzwrotnym, nie związany z żadnym konkretnym świadczeniem wzajemnym ze strony beneficjenta. Źródłami dotacji mogą być rozmaite fundusze i kapitały. Jeżeli jednak środki na sfinansowanie dotacji pochodzą z budżetu centralnego lub lokalnego, to racją jej przyznania danemu podmiotowi gospodarczemu powinno być istnienie społecznie uzasadnionego interesu. W zależności od konkretnego programu pomocowego, dotacja może mieć formę zaliczki na poczet przyszłych wydatków beneficjenta lub stanowić refundację kosztów już poniesionych i odpowiednio udokumentowanych.

Systematyka dotacji jest trudna, z uwagi na różnorodne formy konstrukcyjne. Według podstawowego, bardzo uproszczonego podziału, można wyróżnić dotacje podmiotowe i przedmiotowe. Zgodnie z treścią art. 106 ust. 2 ustawy z 30 czerwca 2005 r. o finansach publicznych (Dz.U. Nr 249, poz. 2104 z późn.zm.) do dotacji podmiotowych zaliczyć należy tę pomoc państwa, która ma postać dofinansowania działalności bieżącej (na ogół nieopłacalnej) danego podmiotu. Natomiast dotacje przedmiotowe polegają na dopłatach do określonych rodzajów towarów lub usług, kalkulowanych według stawek jednostkowych. Formami dotacji przedmiotowej są też dotacje celowe, będące finansowym zabezpieczeniem wykonania zadań o dużym znaczeniu społecznym (inwestycji, zadań z zakresu mecenatu państwa nad kulturą, realizowanych przez jednostki inne niż jednostki samorządu terytorialnego, zadań zleconych do realizacji organizacjom pozarządowym) lub zadań (własnych i zleconych) wykonywanych przez jednostki samorządu terytorialnego. Wymieniona ustawa przewiduje również dotacje rozwojowe, stanowiące realizację programów (lub poszczególnych projektów w ramach tych programów) finansowanych z udziałem środków pochodzących z Unii Europejskiej (tj. funduszy strukturalnych, Funduszu Spójności i Europejskiego Funduszu Rybołówstwa).