Niewykorzystany urlop wypoczynkowy

Do 31 marca pracodawcy powinni udzielić pracownikom niewykorzystanych urlopów wypoczynkowych za 2006 r. O tym obowiązku stanowi art. 168 k.p. Zgodnie z jego treścią urlopu niewykorzystanego w terminie ustalonym w myśl art. 163 k.p., tj. zgodnie z planem urlopów lub w terminie ustalonym indywidualnie z pracownikiem, należy pracownikowi udzielić najpóźniej do końca pierwszego kwartału następnego roku kalendarzowego. Zasada ta nie dotyczy części urlopu udzielanego zgodnie z art. 167² k.p., a więc tzw. urlopu na żądanie.

Przy stosowaniu przepisu art. 168 k.p. pojawia się pytanie, czy pracodawca może wysłać pracownika na zaległy urlop pomimo braku jego zgody. Odpowiadając na to pytanie, warto wesprzeć się na orzecznictwie sądowym, a zwłaszcza na wyroku Sądu Najwyższego z 25 stycznia 2005 r., sygn. akt I PK 124/05. W tym wyroku Sąd Najwyższy uznał, że pracodawca może wysłać pracownika na zaległy urlop, nawet gdy ten nie wyraża na to zgody. Sąd nie podzielił często spotykanego poglądu dotyczącego art. 168 k.p., jakoby przepis ten zawierał zobowiązanie pracodawcy do uzyskania zgody pracownika na udzielenie mu zaległego urlopu w okresie wypowiedzenia. W przepisie przedmiotem regulacji jest powinność udzielenia pracownikowi urlopu niewykorzystanego zgodnie z planem urlopów, w określonym terminie - „najpóźniej do końca pierwszego kwartału następnego roku kalendarzowego”. Mamy tu zamknięcie sekwencji poprzedzających art. 168 k.p., regulacji z art. 161 k.p., a następnie art. 165-167 k.p. określających zasadę udzielenia urlopu zgodnie z planem urlopów w roku kalendarzowym, w którym pracownik uzyskał do niego prawo, i przypadki, w których mogą być odstępstwa od tych zasad. Przepis art. 168 k.p. dopełnia regulację kodeksową co do czasu, w jakim urlopy powinny być udzielane, nie uzależniając swego postanowienia, że ma to nastąpić „najpóźniej do końca pierwszego kwartału następnego roku kalendarzowego”, żadnymi warunkami i nie przewidując żadnych wyjątków. Ustawodawca zapewnia w ten sposób normatywnie określoną gwarancję urlopu wypoczynkowego, który żeby spełniał swą właściwość, musi być udzielany w czasie związanym z procesem pracy - najlepiej w tym roku kalendarzowym, w którym pracownik uzyskał do niego prawo (art. 161 k.p.), a jeżeli było to niemożliwe, to najpóźniej do końca pierwszego kwartału następnego roku kalendarzowego (art. 168 k.p.). Sądząc z powyższego, trudno zatem stwierdzić, że zastosowanie art. 168 k.p. zależne jest od zgody pracownika.