Wydatki związane z dochodzeniem należności

Jednym z podstawowych problemów przedsiębiorców związanych z prowadzoną działalnością gospodarczą jest odzyskiwanie wierzytelności od kontrahentów, którzy z różnych przyczyn nie spełniają ciążących na nich zobowiązań. W tym celu podatnicy wykonują szereg czynności zmierzających do wyegzekwowania należnych kwot. Artykuł ten omawia zagadnienia zasadności kwalifikowania do kosztów uzyskania przychodów wydatków związanych z podejmowaniem przez podmioty gospodarcze tego rodzaju działań.

Podstawową formą dochodzenia przez wierzycieli swoich praw jest skierowanie sprawy na drogę postępowania sądowego. Rozpoznanie sprawy może odbywać się w różnych trybach, określonych przepisami kodeksu postępowania cywilnego (dalej k.p.c.). Można tutaj wymienić tryb postępowania nakazowego, upominawczego, uproszczonego, zwykłego postępowania procesowego.

W związku ze skierowaniem sprawy na drogę sądową, wierzyciel jest zobowiązany do poniesienia określonych kosztów procesowych. Definicję kosztów procesu zawiera art. 98 wymienionej k.p.c. Jak stanowi § 1 tego przepisu, strona przegrywająca sprawę obowiązana jest zwrócić przeciwnikowi na jego żądanie koszty niezbędne do celowego dochodzenia praw i celowej obrony (koszty procesu). W § 2 tego przepisu ustawodawca doprecyzował, że do niezbędnych kosztów procesu prowadzonego przez stronę osobiście lub przez pełnomocnika, który nie jest adwokatem lub radcą prawnym, zalicza się poniesione przez nią koszty sądowe, koszty przejazdów do sądu strony lub jej pełnomocnika oraz równowartość zarobku utraconego wskutek stawiennictwa w sądzie. Suma kosztów przejazdów i równowartość utraconego zarobku nie może przekraczać wynagrodzenia jednego adwokata wykonującego zawód w siedzibie sądu procesowego. Sytuację, gdy strona jest reprezentowana przez adwokata, reguluje art. 98 § 3 k.p.c.