Środki trwałe w świetle znowelizowanej ustawy o rachunkowości

Amortyzacja w prawie bilansowym

Środki trwałe w świetle znowelizowanej ustawy o rachunkowości

Prof. Jerzy Gierusz Uniwersytet Gdański

Od 1 stycznia 2002 r., wraz z wejściem w życie nowelizacji ustawy o rachunkowości, zmienią się również uregulowania w zakresie amortyzacji. Ze względu na konieczność dostosowania zakładowego planu kont każdej jednostki do nowych przepisów już dziś warto zapoznać się z nowymi zasadami dokonywania odpisów amortyzacyjnych.

Przyczyny nowelizacji polskiego prawa bilansowego

Ustawa z 29 września 1994 r. o rachunkowości (Dz.U. Nr 121, poz. 591 z późn. zm. – zwana dalej ustawą) spełniała i spełnia nadal szereg istotnych funkcji, z których najważniejsze to:

1) zbliżenie polskiego prawa bilansowego do Międzynarodowych Standardów Rachunkowości i Dyrektyw UE,

2) zwiększenie bezpieczeństwa obrotu towarowego i funkcjonowania rynku kapitałowego,

3) ujednolicenie w przekroju sektorów i branż (przemysł, banki, ubezpieczenia) zasad ewidencji i prezentacji skutków procesów gospodarczych.

Tym niemniej dynamiczne przemiany polskiego życia gospodarczego, w tym zwłaszcza przekształcenia własnościowe oraz postępujący od kilku lat proces rewizji Międzynarodowych Standardów Rachunkowości, wskazują na potrzebę podniesienia jakości prawa bilansowego. To właśnie w kategoriach doskonalenia należy postrzegać nowelizację ustawy o rachunkowości.

Cztery grupy przyczyn legły u podstaw przyjętych zmian:

1) potrzeba dalszego dostosowania polskiej rachunkowości finansowej do standardów światowych,

2) pomijanie przez dotychczas obowiązujące rozstrzygnięcia tak istotnych kwestii jak: fuzje i przejęcia spółek, kontrakty długoterminowe (np. na budowę osiedli mieszkaniowych czy obiektów przemysłowych), instrumenty finansowe, leasing finansowy,

3) konieczność bliższego sprecyzowania, po kilku latach funkcjonowania ustawy, wielu zapisów; dotyczy to zwłaszcza konsolidacji sprawozdań finansowych jednostek tworzących grupę kapitałową oraz definicji takich kategorii, jak: aktywa, pasywa, koszty i przychody, wartość godziwa,