Interpretacja indywidualna z dnia 14 marca 2025 r., Dyrektor Krajowej Informacji Skarbowej, sygn. 0111-KDIB3-3.4012.6.2025.3.AW
Dotyczy skutków podatkowych dostawy nieruchomości niezabudowanych.
Interpretacja indywidualna stanowisko w części prawidłowe i w części nieprawidłowe
Szanowni Państwo,
stwierdzam, że Państwa stanowisko w sprawie oceny skutków podatkowych opisanego zdarzenia przyszłego w podatku od towarów i usług jest:
- nieprawidłowe w zakresie uznania, że w opisanej Transakcji Sprzedający powinni zostać uznani za podmiot niewystępujący w charakterze podatnika VAT, a w konsekwencji Transakcja powinna pozostawać poza zakresem ustawy o VAT,
- prawidłowe w zakresie uznania, że Sprzedający powinni zostać uznani za występujących w opisanej Transakcji w charakterze podatnika VAT i w efekcie Transakcja powinna podlegać przepisom ustawy o VAT,
- prawidłowe w zakresie uznania, że Wnioskodawcy będzie przysługiwało prawo do obniżenia kwoty VAT należnego o kwotę VAT naliczonego oraz prawo do zwrotu nadwyżki VAT naliczonego nad należnym.
Zakres wniosku wspólnego o wydanie interpretacji indywidualnej
Państwa wniosek z 10 stycznia 2025 roku o wydanie interpretacji indywidualnej wpłynął 10 stycznia 2025 r. Uzupełnili go Państwo – w odpowiedzi na wezwanie Organu – pismem z 17 lutego 2025 r. (data wpływu: 17 lutego 2025 r.).
Treść wniosku wspólnego jest następująca:
Zainteresowani, którzy wystąpili z wnioskiem
- Zainteresowany będący stroną postępowania – (...),
- Zainteresowani niebędący stroną postępowania – (...), (...).
Opis zdarzenia przyszłego
Wnioskodawca jest inwestorem, zainteresowanym nabyciem praw do nieruchomości gruntowej (dalej: „Nieruchomość”) pod budowę centrum magazynowo – logistyczno – produkcyjnego z częściami socjalno-biurowym i infrastrukturą towarzyszącą (dalej: „Inwestycja”, planowane nabycie będzie dalej określane jako „Transakcja”). Przedmiotowa Nieruchomość zlokalizowana jest na terenie gminy (...) oraz obejmuje działki:
1)o nr (...), (...), (...), (...), dla których prowadzona jest księga wieczysta o nr (...);
2)o nr (...), dla których prowadzona jest księga wieczysta o nr (...);
3)o nr (...), dla których prowadzona jest księga wieczysta o nr (...);
4)o nr (...), dla których prowadzona jest księga wieczysta o nr (...);
5)o nr (...), dla których prowadzona jest księga wieczysta o nr (...);
6)o nr (...), (...), dla których prowadzona jest księga wieczysta o nr (...);
7)o nr (...), dla których prowadzona jest księga wieczysta o nr (...) (w zakresie Działki o nr (...) przedmiotem sprzedaży przez Sprzedających będzie udział we współwłasność Działki – pozostały udział zostanie nabyty przez Wnioskodawcę w ramach transakcji z innym sprzedającym (dalej: „Współwłaściciel”);
dalej: łącznie jako „Działki”.
Wnioskodawca wybudowaną w ramach Inwestycji powierzchnię planuje wynająć lub sprzedać w ramach prowadzonej działalności gospodarczej podlegającej opodatkowaniu VAT. Tym samym, po nabyciu przedmiotowych Działek, Wnioskodawca planuje wykorzystywać je w prowadzonej działalności gospodarczej podlegającej opodatkowaniu VAT oraz niepodlegającej zwolnieniu z VAT.
Działki są niezabudowane, nieogrodzone i nieuzbrojone.
Dla przedmiotowych Działek obowiązuje miejscowy plan zagospodarowania przestrzennego stanowiący treść Uchwały nr (...) Rady Gminy (...) z dnia (...) r. (dalej: „MPZP”). MPZP przewiduje następujące przeznaczenie Działek:
1)Działka (...) – 2KDL2 – droga publiczna, 2P/U1 – tereny produkcyjno-usługowe;
2)Działka (...) – 2P/U1 – tereny produkcyjno-usługowe;
3)Działka (...) – 2P/U1 – tereny produkcyjno-usługowe;
4)Działka (...) - 1ZL tereny zieleni izolacyjnej, 6KDL2 – droga publiczna, 2P/U1 – tereny produkcyjno-usługowe;
5)Działka (...) - 1ZL tereny zieleni izolacyjnej, 2KDL2 – droga publiczna, 6KDL2 – droga publiczna, 2P/U1 – tereny produkcyjno-usługowe;
6)Działka (...) - 1ZL tereny zieleni izolacyjnej, 2KDL2 – droga publiczna, 6KDL2 – droga publiczna, 2P/U1 – tereny produkcyjno-usługowe;
7)Działka (...) – 1KDG, 2KDL2, GKDD1 – droga publiczna, 3MNU1 – tereny zabudowy mieszkaniowej jednorodzinnej i usługowej;
8)Działka (...) - 1ZL tereny zieleni izolacyjnej, 2KDL2 – droga publiczna, 6KDL2 – droga publiczna, 2P/U1 – tereny produkcyjno-usługowe;
9)Działka (...) -, 2KDL2 – droga publiczna, 2P/U1 – tereny produkcyjno-usługowe;
10)Działka (...) - 1ZL tereny zieleni izolacyjnej, 2KDL2 – droga publiczna, 6KDL2 – droga publiczna, 2P/U1 – tereny produkcyjno-usługowe;
11)Działka (...) - 1ZL tereny zieleni izolacyjnej, 6KDL2 – droga publiczna, 2P/U1 – tereny produkcyjno-usługowe.
Grunty zostały oznaczone w księdze wieczystej jako grunty orne (R).
Sprzedający nabyli Działki na podstawie umów sprzedaży zawartych z osobami fizycznymi w latach (...).
Działki nie zostały nabyte w ramach działalności gospodarczej Sprzedających. Nieruchomośc została nabyta w ramach czynności niepodlegających opodatkowaniu podatkiem VAT i transakcje nabycia nie zostały udokumentowane fakturami VAT. Nabycie Działek podlegało natomiast opodatkowaniu PCC. Nieruchomość została nabyta do majątku prywatnego Sprzedających, tj. do ich majątku wspólnego. Sprzedający pozostawali bowiem w momencie nabycia (oraz nadal pozostają) w związku małżeńskim i obowiązuje między nimi ustawowa wspólność majątkowa małżeńska.
Nabycie wszystkich Działek zostało dokonane za środki pochodzące z majątku wspólnego Sprzedających. W szczególności Sprzedający nie zaciągali kredytu w celu nabycia Działek.
W momencie nabycia, Sprzedający nie dokonywali zakupu Działek w celu prowadzenia w oparciu o nie działalności gospodarczej, tj. w momencie zakupu nie mieli oni zamiaru wykorzystywać ich w działalności gospodarczej.
W momencie nabycia Działek, p. (...) był osobą aktywną zawodowo, ale nie prowadził wówczas działalności gospodarczej. Pozostawał w stosunku pracy, zaś praca ta związana była branżą (...).
Natomiast p. (...) w momencie nabycia Nieruchomości wykonywała zawód (...) w ramach prowadzonej przez siebie działalności gospodarczej (p. (...) zaprzestała wykonywania działalności (...) 2010 r.). Przy czym p. (...) nie jest ani nie była zarejestrowana jako czynny podatnik VAT.
Aktualnie Sprzedający nie pozostają w stosunku pracy, zlecenia, umowy o dzieło. Pobierają emeryturę z Zakładu Ubezpieczeń Społecznych, a dodatkowo uzyskują przychód z wynajmu nieruchomości mieszkalnych przez p. (...). W związku z wynajmem nieruchomości, wnioskodawca od (...) 2009 r. zarejestrowany jest jako czynny podatnik VAT. Ponadto, w okresie od (...) 2018 r. do (...) 2019 r. p. (...) prowadził działalność gospodarczą w zakresie branży (…).
Natomiast Nieruchomość nigdy nie była wykorzystywana w działalności gospodarczej Sprzedających. Nieruchomość nie została ujęta w ewidencji środków trwałych Sprzedających, koszty nabycia nie stanowiły kosztów uzyskania przychodu w działalności gospodarczej, Sprzedający nie odliczyli VAT z tytułu nabycia Nieruchomości (ponieważ w związku z tą transakcją nie został naliczony VAT), a Nieruchomość nie była wykorzystywana w celach zarobkowych (poza dzierżawą za symboliczną opłatą, która została opisana poniżej).
Ponieważ od momentu nabycia Nieruchomość nie była wykorzystywana w działalności podlegającej VAT, nie była ona również wykorzystywana do czynności podlegających zwolnieniu z VAT.
Działki nie były również wykorzystywane przez Sprzedających do prowadzenia działalności rolniczej. W szczególności nie dokonywali oni uprawy ani zbiorów i dostawy (sprzedaży) produktów rolnych. Sprzedający nie posiadają również statusu rolników ryczałtowych.
Natomiast w okresie od (...) 2019 r. do (...) 2020 r. Działki były przedmiotem umowy dzierżawy na rzecz osoby fizycznej (rolnika). Na mocy tej umowy Działki tymczasowo przez okres jej obowiązywania mogły być wykorzystywane przez dzierżawcę na cele upraw rolnych. Rolnik będący dzierżawcą sam zgłosił się do Sprzedających z propozycją wydzierżawienia Nieruchomości. Z tytułu dzierżawy zostało ustalone symboliczne wynagrodzenie (300 zł rocznie). Dzierżawa nie podlegała opodatkowaniu VAT.
Z uwagi na bardzo słabo rozwiniętą infrastrukturę energetyczną na terenie, na którym położona jest Nieruchomość i wysycenie przez aktualnych odbiorców skutkujące wieloletnim oczekiwaniem na przyłącze, Sprzedający alternatywnie wystąpili o warunki techniczne oraz zwarli z dystrybutorem energii umowy o przyłączenie do sieci dystrybucyjnej (gdyby w przyszłości na Działkach miał powstać jakiś obiekt budowlany). Sprzedający nie dokonali jednak uzbrojenia działek ani nie wyposażyli ich w urządzenia, czy sieć energetyczną.
Dodatkowo, Sprzedający (samodzielnie lub za pośrednictwem pełnomocnika), w szczególności nie podejmowali następujących działań:
1)nie wydzielali dróg wewnętrznych;
2)nie dokonywali podziałów/połączeń działek;
3)nie występowali do organów o wydanie decyzji o warunkach zabudowy, zagospodarowania przestrzennego lub o ich zmianę (Sprzedający zgłaszali jedynie uwagi do miejscowego planu zagospodarowania przestrzennego zgodnie z obowiązującymi przepisami prawa);
4)nie występowali do organów z wnioskiem o przekształcenie działek pod zabudowę;
5)nie występowali do organów o wyrażenie zgody na wycinkę drzew i krzewów.
Co więcej, Sprzedający nie podejmowali żadnych działań marketingowych za wyjątkiem udzielania informacji potencjalnym zainteresowanym. Wnioskodawca skontaktował się ze Sprzedającymi z własnej inicjatywy. Sprzedający nie podejmowali w tym zakresie żadnych działań reklamowych.
Natomiast, z uwagi na pytania pojawiające się ze strony potencjalnych nabywców (Sprzedający mieli takie zapytania dot. Nieruchomości w przeszłości), jak również w celu ustalenia precyzyjnego stanu posiadanego majątku, Sprzedający zlecili przeprowadzenie audytu stanu prawnego nieruchomości w celu ustalenia stanu prawnego i faktycznego nieruchomości dla potrzeb uregulowania granic działek. Sprzedający ponieśli koszt sporządzenia audytu prawnego nieruchomości. Są to jedyne nakłady finansowe związane z przygotowaniem działek do sprzedaży. Sprzedający nie ponieśli ani nie zamierzają ponosić innych nakładów finansowych w tym zakresie. Wydatki z tytułu audytu nie zostały również rozpoznane jako koszty podatkowe w ramach działalności Sprzedających.
W zawartej umowie przedwstępnej, Sprzedający udzielili nabywcy (umowa została zawarta z podmiotem trzecim (dalej: „Deweloper”), przy czym przed dokonaniem Transakcji, prawa i obowiązki z umowy zostaną przeniesione na Wnioskodawcę) prawa do dysponowania Nieruchomością na cele budowlane oraz do składania wniosków oraz uzyskiwania pozwoleń, uzgodnień, sprawdzeń, opinii, warunków technicznych i przyłączeniowych oraz decyzji, a także do wejścia na teren Nieruchomości w celu prowadzenia badań i odwiertów w zakresie niezbędnym do potwierdzenie, że Nieruchomość jest wolna od zanieczyszczeń, a warunki glebowe umożliwiają realizacje na niej Inwestycji. Sprzedający zobowiązali się przy tym, do udzielenia na żądanie nabywcy pełnomocnictw koniecznych do uzyskania ww. uzgodnień, sprawdzeń itp. W ramach prawa do dysponowania Nieruchomością, Deweloperowi (a po dokonaniu cesji, Wnioskodawcy) nie będzie przysługiwało prawo do złożenia wniosku o udzielenie pozwolenia na budowę oraz oświadczenia o dysponowaniu Nieruchomością na cele budowlane.
Dodatkowo, w ramach umowy przedwstępnej, Sprzedający udzielili pełnomocnictwa przedstawicielowi Dewelopera do:
-przeglądania akt ksiąg wieczystych Nieruchomości,
-składania wniosków o sporządzenie kserokopii z akt oraz do odbioru takich kserokopii;
-ustanawiania dalszych pełnomocników, jak również do uzyskiwania i odbioru zaświadczeń, informacji oraz wypisów oraz wyrysów dotyczących Nieruchomości;
-podejmowania wszelkich innych czynności prawnych lub faktycznych, składania wszelkich oświadczeń woli lub wiedzy, podpisywania, składania i odbioru wszelkich dokumentów, które mogą się okazać konieczne lub przydatne w celu realizacji pełnomocnictwa;
Powyższe uprawnienia również zostaną przeniesione na przedstawiciela Wnioskodawcy w związku z cesją.
Sprzedający posiadają aktualnie inne nieruchomości, których jednak sprzedaż aktualnie nie jest planowana. W szczególności Sprzedający nie podejmuje żadnych działań marketingowych w tym zakresie.
Sprzedający dokonywali w przeszłości sprzedaży/darowizny nieruchomości, przy czym nieruchomości te były zbywane na rzecz syna Sprzedających. Czynności te podlegały opodatkowaniu PCC oraz nie podlegały opodatkowaniu VAT (w zakresie czynności sprzedaży).
Wnioskodawca jest i na moment dokonania Transakcji będzie podmiotem prowadzącym działalność gospodarczą i czynnym podatnikiem podatku VAT.
W celu przedstawienia pełnego obrazu zdarzenia przyszłego Wnioskodawca pragnie wskazać, że w celu realizacji Inwestycji Wnioskodawca planuje nabyć również inne działki od podmiotów trzecich i w tym zakresie Wnioskodawca wraz z tymi podmiotami złoży odrębne wnioski o interpretacje.
Końcowo Zainteresowani wskazują, że ostateczna data Transakcji nie jest jeszcze znana, jednak Zainteresowani planują przeprowadzić Transakcję w 2025 r.
Pytania w zakresie podatku od towarów i usług
1)Czy w zakresie Transakcji Sprzedający powinni zostać uznani za podmiot niewystępujący w charakterze podatnika VAT, a w konsekwencji Transakcja powinna pozostawać poza zakresem ustawy o VAT (…)?
2)W przypadku uznania, iż Sprzedający powinni zostać uznani za występujących w Transakcji w charakterze podatnika VAT i w efekcie Transakcja powinna podlegać przepisom VAT, to czy planowana Transakcja będzie podlegała w całości opodatkowaniu VAT oraz nie będzie podlegała zwolnieniu z VAT, a Sprzedający będą mieli obowiązek rejestracji na potrzeby VAT (w przypadku jeżeli nie są już zarejestrowani) oraz wystawienia faktur VAT z tego tytułu, zawierających dane, o których mowa w art. 106e ust. 1 ustawy o VAT?
3)W przypadku uznania, iż Sprzedający powinni zostać uznani za występującego w Transakcji w charakterze podatnika VAT i w efekcie Transakcja powinna podlegać przepisom VAT jako podlegającą w całości opodatkowaniu VAT oraz nie podlegająca zwolnieniu z VAT oraz, że Sprzedający będą mieli obowiązek wystawienia faktur VAT z tego tytułu, to czy Wnioskodawcy będzie przysługiwało prawo do obniżenia kwoty VAT należnego o kwotę VAT naliczonego wynikającego z faktur otrzymanych od Sprzedających dokumentujących sprzedaż przedmiotowej Nieruchomości, na podstawie art. 86 ust. 1 ustawy o VAT, prawo do zwrotu nadwyżki VAT naliczonego nad należnym na rachunek bankowy Wnioskodawcy lub obniżenia o tę różnicę kwoty VAT należnego za następne okresy rozliczeniowe na podstawie art. 87 ust. 1 ustawy o VAT?
Państwa stanowisko w sprawie w zakresie podatku od towarów i usług
1)Zdaniem Zainteresowanych, w ramach planowanej Transakcji Sprzedający nie występują jako podatnik VAT, a w konsekwencji Transakcja powinna pozostawać poza zakresem ustawy o VAT (…).
2)Zdaniem Zainteresowanych, w przypadku uznania stanowiska Zainteresowanych w zakresie pytania pierwszego za nieprawidłowe (tj. uznania, że Sprzedający powinni zostać uznani za występującego w Transakcji w charakterze podatnika VAT i w efekcie Transakcja powinna podlegać przepisom VAT), planowana Transakcja będzie podlegała w całości opodatkowaniu oraz nie będzie podlegała zwolnieniu z VAT, a Sprzedający będą mieli obowiązek rejestracji na potrzeby VAT (w przypadku jeżeli nie są już zarejestrowani) oraz wystawienia faktur VAT z tego tytułu, zawierających dane, o których mowa w art. 106e ust. 1 ustawy o VAT.
3)Zdaniem Zainteresowanych, w przypadku uznania stanowiska Zainteresowanych w zakresie pytania pierwszego za nieprawidłowe (tj. uznania, że Sprzedający powinien zostać uznany za występującego w Transakcji w charakterze podatnika VAT i w efekcie Transakcja powinna podlegać przepisom VAT), w zakresie w jakim Transakcja będzie opodatkowana VAT oraz nie będzie podlegała zwolnieniu z VAT, Wnioskodawcy będzie przysługiwało prawo do obniżenia kwoty VAT należnego o kwotę VAT naliczonego wynikającego z otrzymanych od Sprzedających faktur dokumentujących dostawę przedmiotowej Nieruchomości na podstawie art. 86 ust. 1 ustawy o VAT, prawo do zwrotu nadwyżki VAT naliczonego nad należnym na rachunek bankowy Wnioskodawcy lub obniżenia o tę różnicę kwoty VAT należnego za następne okresy rozliczeniowe na podstawie art. 87 ust. 1 ustawy o VAT.
Uzasadnienie stanowiska Zainteresowanych
Uzasadnienie stanowiska Zainteresowanych w zakresie pytania 1
Zgodnie z art. 5 ust. 1 pkt 1 ustawy o VAT opodatkowaniu VAT podlega m.in. odpłatna dostawa towarów i odpłatne świadczenie usług na terytorium kraju.
W myśl art. 7 ust. 1 ustawy o VAT, przez dostawę towarów, o której mowa w art. 5 ust. 1 pkt 1 ustawy o VAT rozumie się przeniesienie prawa do rozporządzania towarami jak właściciel.
Jednocześnie, zgodnie z definicją zawartą w art. 2 pkt 6 ustawy o VAT, przez „towary” rozumie się rzeczy oraz ich części, a także wszelkie postacie energii.
W myśl art. 2 pkt 22 ustawy o VAT przez „sprzedaż” rozumie się m.in. odpłatną dostawę towarów.
Nie każda czynność stanowiąca dostawę towarów lub świadczenie usług podlega opodatkowaniu VAT, bowiem aby była objęta tym podatkiem musi być wykonana przez podatnika.
Stosownie do art. 15 ust. 1 ustawy o VAT, podatnikami są osoby prawne, jednostki organizacyjne niemające osobowości prawnej oraz osoby fizyczne, wykonujące samodzielnie działalność gospodarczą, o której mowa w art. 15 ust. 2 ustawy o VAT, bez względu na cel lub rezultat takiej działalności.
Należy więc ustalić, czy planowana dostawa Nieruchomości stanowi przejaw działalności gospodarczej wskazującej na występowanie Sprzedającego w charakterze podatnika VAT czy też nie mieści się w zakresie „działalności gospodarczej” i jest zwykłym zarządzaniem majątkiem prywatnym, niepodlegającym opodatkowaniu VAT.
W myśl art. 15 ust. 2 ustawy o VAT działalność gospodarcza obejmuje wszelką działalność producentów, handlowców lub usługodawców, w tym podmiotów pozyskujących zasoby naturalne oraz rolników, a także działalność osób wykonujących wolne zawody. Działalność gospodarcza obejmuje w szczególności czynności polegające na wykorzystywaniu towarów lub wartości niematerialnych i prawnych w sposób ciągły dla celów zarobkowych.
Biorąc pod uwagę definicję działalności gospodarczej zawartą w ustawie o VAT, dla uznania określonych działań podejmowanych przez konkretny podmiot za działalność gospodarczą istotne znaczenie ma ich zorganizowany charakter.
Dodatkowo, zdaniem Zainteresowanych, działalność gospodarcza powinna cechować się stałością, powtarzalnością i niezależnością jej wykonywania, ponieważ związana jest z profesjonalnym obrotem gospodarczym.
Na wstępie należy zauważyć, co jest również potwierdzane w licznym orzecznictwie sądów administracyjnych, że dla oceny czy dana czynność wykonywana jest w ramach działalności gospodarczej należy wziąć pod uwagę całokształt okoliczności oraz aktywności stron transakcji.
W opinii Zainteresowanych, okoliczności planowanej Transakcji wskazują, że jest ona wykonywana w ramach zarządu majątkiem prywatnym.
Nieruchomość będąca przedmiotem Transakcji znajduje się obecnie (i znajdowała się również w przeszłości od momentu nabycia) w majątku wspólnym Sprzedających oraz nie jest i nigdy nie była wykorzystywana przez Sprzedających w ramach działalności gospodarczej. Należy podkreślić, że działalność Sprzedających także od strony czysto praktycznej nie może mieć związku z posiadanymi nieruchomościami niezabudowanymi. P. (...) w momencie nabycia Nieruchomości wykonywała zawód (...), natomiast aktualnie nie prowadzi działalności oraz pobiera emeryturę z Zakładu Ubezpieczeń Społecznych. Natomiast p. (...) w momencie nabycia pozostawał w stosunku pracy (branżą (...)), a aktualnie pobiera emeryturę z Zakładu Ubezpieczeń Społecznych oraz wynajmuje posiadane nieruchomości mieszkalne.
Nieruchomość została nabyta przez Sprzedających kilkanaście lat temu (w latach 2005-2007) na podstawie umów kupna-sprzedaży od osób fizycznych. Od momentu zakupu Sprzedający w praktyce nie wykonywali żadnej aktywności w związku z posiadanym gruntem, poza nielicznymi czynnościami ściśle związanymi z dbaniem o posiadany majątek (jak skorzystanie z opcji dzierżawy zgłoszonej przez rolnika czy ustalenia precyzyjnie stanu prawnego i geodezyjnego działek).
Działki nie zostały nabyte w ramach działalności gospodarczej Sprzedających. Transakcja nabycia podlegała opodatkowaniu PCC. Nabycie nie podlegało opodatkowaniu VAT, nie zostało udokumentowane fakturami VAT, a Sprzedający nie odliczyli VAT z tytułu nabycia (ponieważ podatek VAT nie został naliczony w związku z nabyciem).
Co istotne, nabycie Działek zostało sfinansowane ze środków własnych Sprzedających. Sprzedający w celu nabycia Działek nie podejmowali takich czynności jak zaciągniecie finansowania. Nieruchomość została nabyta ze środków wspólnych w ramach ustawowej wspólności majątkowej małżeńskiej.
Dodatkowo, należy zauważyć, że na moment nabycia, p. (...) nie prowadził w ogóle działalności gospodarczej oraz nie był zarejestrowany jako podatnik VAT, natomiast p. (...) w momencie nabycia Nieruchomości wykonywała zawód (...). Natomiast niezależnie od powyższego, Sprzedający nie dokonywali zakupu Działek w celu prowadzenia w oparciu o nie działalności gospodarczej, tj. w momencie zakupu nie mieli zamiaru wykorzystywać ich w działalności gospodarczej (a następnie rzeczywiście ich nie wykorzystywał w takiej działalności).
Należy podkreślić, że prowadzenie/rozpoczęcie działalności oraz rejestracja na VAT nie była związana z nabyciem / wykorzystaniem Działek. W szczególności Nieruchomość nie była wykorzystywana w działalności gospodarczej Sprzedających, nie została ujęta w ewidencji środków trwałych Sprzedających, koszty nabycia Nieruchomości nie stanowiły kosztów uzyskania przychodu w działalności gospodarczej.
Nieruchomość nie była również rzeczywiście wykorzystywana w celach zarobkowych, z wyjątkiem dzierżawy na rzecz osoby fizycznej (rolnika) w latach 2019 – 2020, z tytułu której ustalona została jedynie symboliczna opłata (300 zł rocznie).
Również sposób nawiązania kontaktu Sprzedających z Wnioskodawcą od strony Sprzedających nie jest charakterystyczny dla profesjonalnych podmiotów działających na rynku nieruchomościowym. Sprzedający nie podejmowali żadnych działań marketingowych za wyjątkiem udzielania informacji potencjalnym zainteresowanym. Wnioskodawca skontaktował się ze Sprzedającymi z własnej inicjatywy. Sprzedający nie dążyli zatem aktywnie do sprzedaży Nieruchomości.
Również fakt udzielenia prawa do dysponowania Nieruchomością na cele budowlane oraz pełnomocnictwa do uzyskiwania z właściwych organów i sądów informacji oraz dokumentów dotyczących nieruchomości nie wskazuje na zorganizowany charakter działalności Sprzedających. W opinii Zainteresowanych, podjęte przez Sprzedających czynności nie wykraczają poza zwykłe czynności właściwe dla zarządu majątkiem prywatnym. Powyższe czynności (udzielenie pełnomocnictwa / prawa do dysponowania gruntem) stanowiły warunki wymagane przez Dewelopera/Wnioskodawcę. Sprzedający podjęli je już po tym jak rozpoczęto dyskusje o sprzedaży gruntu. Sprzedający nie wykonywali tych działań w celu uatrakcyjnienia gruntu, a jedynie negocjując jego sprzedaż zgodzili się na niektóre warunki Dewelopera/Wnioskodawcy. Jest to typowe zachowanie przy każdym procesie sprzedaży, w którym strony ustalają czynności/zachowania poprzedzające sprzedaż i nie mogą mieć one znamion „prowadzenia działalności”.
Należy więc uznać, że Sprzedający nie podejmowali działań charakterystycznych dla podmiotów prowadzących profesjonalną działalność gospodarczą. Za takie działania można by uznać przykładowo (wskazano przykładowe czynności, które w ocenie Zainteresowanych samoistnie nie powinny przesądzać o charakterze działalności, ale powinny być brane pod uwagę w ocenie całokształtu działalności):
-finansowanie nabycia kredytem inwestycyjnym,
-nabycie w ramach działalności gospodarczej,
-rozpoznawanie kosztów podatkowych/odliczanie VAT w związku z zakupami,
-uzbrojenie działek,
-wydzielanie dróg wewnętrznych,
-podziały/połączenia nieruchomości,
-występowanie o decyzje o warunkach zabudowy,
-wykorzystanie nieruchomości w celach zarobkowych,
-−angażowanie profesjonalnych zasobów w celu sprzedaży nieruchomości.
Natomiast należy podkreślić, że Sprzedający nie podejmowali żadnej ze wskazanych powyżej czynności, a okoliczności Transakcji odbiegają zdecydowanie od występujących w profesjonalnym obrocie nieruchomościami. Sprzedający nie dokonali nabycia Nieruchomości celem jej wykorzystania w działalności gospodarczej. Weszli w jej posiadanie kilkanaście lat temu. Zdaniem Zainteresowanych zbycie Nieruchomości należy oceniać w ramach zwykłego wykorzystywania majątku prywatnego, a nie zorganizowanej działalności gospodarczej nastawionej na generowanie zysków, która miałyby podlegać opodatkowaniu VAT. Również działania zmierzające do zbycia nie odbiegają od typowych działań przy sprzedaży majątku prywatnego, w których sprzedający (w miarę swojej oceny opłacalności) w toku negocjacji dopasowują się do potrzeb kupującego, tak aby doprowadzić do transakcji na warunkach satysfakcjonujących obie strony.
W tym miejscu, na co powołuje się też liczne orzecznictwo polskich sądów administracyjnych, należy przytoczyć wyrok TSUE z dnia 15 września 2011 r. w sprawach połączonych C-180/10 i C-181/10 Jarosław Słaby przeciwko Ministrowi Finansów (C-180/10), oraz Emilian Kuć i Halina Jeziorska-Kuć przeciwko Dyrektorowi Izby Skarbowej w Warszawie (C-181/10), w którym wskazano m.in. kryteria, jakimi należy kierować się dla uznania danej transakcji dostawy (sprzedaży) gruntów za czynności podlegające opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług. Trybunał stwierdził, iż czynności związane ze zwykłym wykonywaniem prawa własności nie mogą same z siebie być uznawane za prowadzenie działalności gospodarczej. Nadto sama liczba i zakres transakcji sprzedaży dokonanych nie ma charakteru decydującego, gdyż zakres transakcji sprzedaży nie może stanowić kryterium rozróżnienia między czynnościami dokonywanymi prywatnie, które znajdują się poza zakresem zastosowania dyrektywy, a czynnościami stanowiącymi działalność gospodarczą (tym samym, dokonywane przez Sprzedających w przeszłości sprzedaże nieruchomości na rzecz syna, nie powinny wpływać na ocenę planowanej Transakcji – w celu jej oceny kluczowe jest, że w ramach tej transakcji Sprzedający nie angażują środków podobnych do wykorzystywanych przez podmioty profesjonalne (producentów, handlowców i usługodawców)). Trybunał stwierdził, że „dużych transakcji” sprzedaży można dokonywać również jako czynności osobistych. Charakteru decydującego nie mają również takie okoliczności jak długość okresu, w jakim te transakcje następowały, ani wysokość osiągniętych z nich przychodów. Całość powyższych elementów może bowiem odnosić się do zarządzania majątkiem prywatnym zainteresowanego. Inaczej jest natomiast w wypadku, gdy zainteresowany podejmuje aktywne działania w zakresie obrotu nieruchomościami, angażując środki podobne do wykorzystywanych przez producentów, handlowców i usługodawców w rozumieniu art. 9 ust. 1 akapit drugi dyrektywy VAT. Takie aktywne działania mogą polegać na przykład na uzbrojeniu terenu albo na działaniach marketingowych, które nie wystąpiły w ramach przedmiotowej Transakcji.
W orzecznictwie podkreśla się również, że fakt wystąpienia pojedynczych z ww. działań nie decyduje o uznaniu, że sprzedaż działek można uznać za działalność gospodarczą, profesjonalną. O działalności takiej można mówić jedynie wówczas, gdy wskazuje na nią ciąg działań podejmowanych przez sprzedawcę.
Tym samym, zdaniem Zainteresowanych, okoliczność, że Sprzedający nie podejmowali działań marketingowych w celu sprzedaży Działek, nie zaciągali kredytu inwestycyjnego oraz nie zaangażowali w ramach sprzedaży środków podobnych do wykorzystywanych przez producentów, handlowców i usługodawców, dodatkowo przemawia za uznaniem, że Sprzedający nie powinni zostać uznani za podatników VAT z tytułu planowanej Transakcji.
Konkludując, w opinii Zainteresowanych, ogół przedstawionych powyżej przesłanek wskazuje, że dokonanie dostawy Nieruchomości przez Sprzedających nastąpi w ramach zarządzania przez nich majątkiem prywatnym oraz nie będzie stanowiło działalności gospodarczej w rozumieniu ustawy o VAT i w konsekwencji nie będzie podlegać opodatkowaniu VAT, a co za tym idzie, biorąc pod uwagę przedstawione powyżej przepisy, będzie podlegać opodatkowaniu PCC według stawki 2% od wartości rynkowej przedmiotu Transakcji.
W szczególności, powyższej konkluzji, zdaniem Zainteresowanych, nie zmienia fakt udzielenia przez Sprzedających pełnomocnictwa na rzecz przedstawiciela Dewelopera oraz udzielenia prawa do dysponowania Nieruchomością. Czynności te mają na celu ocenę stanu/przygotowanie Nieruchomości na potrzeby prowadzenia działalności przez Wnioskodawcę, a nie na potrzeby Sprzedających. Rola Sprzedających ogranicza się do udzielenia pełnomocnictwa/prawa do dysponowania gruntem i końcowo zbycia Nieruchomości. Jest więc to rola bierna, wynikająca jedynie z faktu posiadania przez Sprzedających praw do Działek. Celem Sprzedających jest jedynie incydentalna sprzedaż Działek, a czynności podejmowane przez Dewelopera/Wnioskodawcę mają umożliwić prowadzenie działalności gospodarczej przez Wnioskodawcę. Tym samym, fakt udzielenia pełnomocnictwa / prawa do dysponowania gruntem nie może być uznawany za stanowiący o zorganizowanym czy profesjonalnym charakterze działań Sprzedających. Należy też podkreślić, że gdyby Transakcja nie doszła do skutku, to Sprzedający nie skorzystają w żaden sposób z działań podejmowanych przez Dewelopera/Wnioskodawcę.
Zdaniem Zainteresowanych, powyższa konkluzja pozostaje również spójna z bogatym orzecznictwem sądów administracyjnych w zakresie podlegania VAT dostawy nieruchomości przez osoby fizyczne.
Stanowisko w zakresie niewystępowania sprzedającego w charakterze podatnika VAT zostało przyjęte m. in. w następujących orzeczeniach sądów administracyjnych oraz interpretacjach podatkowych, w których zakres czynności podejmowanych przez sprzedających był często szerszy od czynności podjętych przez Sprzedających w przedmiotowej sprawie:
-orzeczeniu NSA z dnia 3 lipca 2020 r. o sygn. I FSK 1888/17 (podjęte działania obejmowały takie czynności jak umieszczenie ogłoszenia na portalu internetowym lub skorzystanie z biura nieruchomości),
-orzeczeniu NSA z dnia 30 lipca 2020 r. o sygn. I FSK 357/19 (podjęte działania obejmowały m.in. podział działki, uzyskanie decyzji o warunkach zabudowy),
-orzeczeniu NSA z dnia 24 listopada 2023 r. o sygn. I FSK 816/20 (podjęte działania obejmowały m.in. dokonanie podziału działek, udzielenie prawa do dysponowania nieruchomością na cele budowlane oraz udzielenie kupującemu pełnomocnictwa w celu m.in. składania wniosków oraz uzyskiwania pozwoleń, uzgodnień, sprawdzeń, opinii, warunków technicznych przyłączy, w tym dotyczących relokacji linii energetycznej i urządzenia melioracji - rowu krytego, a także do prowadzenia na nim - w terminie uzgodnionym ze sprzedającymi i na koszt kupującego - badań i odwiertów, niezbędnych do potwierdzenia, iż przedmiot sprzedaży wolny jest od zanieczyszczeń, a warunki gruntowe umożliwiają realizację na nim inwestycji),
-orzeczeniu NSA z dnia 12 maja 2023 r. o sygn. I FSK 724/20 (podjęte działania obejmowały m. in. kilkuletnią umowę dzierżawy nieruchomości),
-orzeczeniu NSA z dnia 8 grudnia 2022 r. o sygn. I FSK 863/19 (posiadanie kilku nieruchomości, zakup w celu lokaty kapitału),
-orzeczeniu NSA z dnia 12 maja 2023 r. o sygn. I FSK 724/20 (kilkuletnia dzierżawa),
-orzeczeniu NSA z 20 czerwca 2024 r. o sygn. I FSK 1233/20 (na moment sporządzenia wniosku, brak uzasadnienia pisemnego),
-orzeczeniu NSA z 12 maja 2023 r. o sygn. I FSK 727/20 (na moment sporządzenia wniosku, brak uzasadnienia pisemnego),
-orzeczeniu WSA w Gorzowie Wielkopolskim z dnia 18 czerwca 2020 r. o sygn. I SA/Go 215/20 (podjęte działania obejmowały ustanowienie odpłatnej służebności przesyłu),
-orzeczeniu WSA w Opolu z dnia 30 stycznia 2019 r. o sygn. I SA/Op 377/18, w którym sąd uznał, że „całokształt okoliczności przedstawionych we wniosku o udzielenie interpretacji przemawiał za uznaniem, że warunki, w jakich odbędzie się przyszła transakcja sprzedaży działek gruntu odbiegają zdecydowanie od występujących w profesjonalnym obrocie nieruchomościami. Z treści wniosku wynika, że skarżąca wraz z mężem nabyli przedmiotową nieruchomość do majątku wspólnego, za wspólne środki, z zamiarem wykorzystania na cele osobiste (z jednej strony jako lokatę kapitału, z drugiej w celu odgrodzenia się od sąsiedztwa osób trzecich). Od momentu zakupu nieruchomość nie była w żaden sposób wykorzystywana do czynności opodatkowanych bądź zwolnionych z podatku VAT”,
-orzeczeniu WSA w Bydgoszczy z 15 stycznia 2020 r., o sygn. I SA/Bd 688/19, w którym sąd uznał, że „warunkiem uznania osoby fizycznej za podatnika podatku od towarów i usług - w świetle przywołanego orzeczenia TSUE - jest to, czy ta osoba podejmuje aktywne działania w celu dokonania sprzedaży gruntu, angażując środki podobne do wykorzystywanych przez producentów, handlowców i usługodawców. Co oznacza, że jeśli osoba fizyczna dokonuje sprzedaży swojego majątku osobistego, a czynność ta wykonywana jest okazjonalnie i osoba ta nie podejmuje aktywnych działań w celu dokonania sprzedaży, nie oznacza to prowadzenia działalności gospodarczej w rozumieniu art. 15 ust. 2 u.p.t.u.”,
-orzeczeniu WSA w Łodzi z 14 stycznia 2020 r. o sygn. I SA/Łd 505/19, w którym sąd uznał, że „organ nie uwzględnił w swojej ocenie pozostałych, istotnych okoliczności sprawy. (…) Dyrektor nie uwzględnił także zakresu działań podejmowanych przez stronę w zakresie pozyskania ewentualnych nabywców działek. Zgodnie z treścią wniosku skarżąca miała zrezygnować z usług biur obrotu nieruchomościami i ograniczyć się do zwykłych ogłoszeń. Poszukiwanie nabywcy nieruchomości poprzez zamieszczenie zwykłych ogłoszeń na portalu ogłoszeniowym nie jest działaniem wyróżniającym podmioty prowadzące działalność gospodarczą. Powyższe argumenty świadczą, zdaniem Sądu, o wadliwej ocenie Dyrektora Krajowej Informacji Skarbowej o możliwości zastosowania w tej sprawie art. 15 ust. 1 i 2 ustawy o VAT”,
-orzeczeniu WSA w Krakowie z dnia 13 marca 2024 r. o sygn. I SA/Kr 103/24 (podjęte działania obejmowały udzielenie pełnomocnictwa kupującemu do wykonywania wszelkich czynności związanych m.in. z uzyskaniem decyzji związanych z możliwością zabudowania przedmiotowego terenu oraz uzyskaniem pozwolenia na realizację inwestycji w takim zakresie, który przewidywała umowa przedwstępna),
-orzeczeniu WSA w Łodzi z dnia 3 czerwca 2020 r. o sygn. I SA/Łd 155/20 (podjęte działania obejmowały m.in. udzielenie pełnomocnictwa w celu uzyskania przez nabywcę: (i) ostatecznej i prawomocnej decyzji o warunkach zabudowy, (ii) dwóch zjazdów z drogi publicznej, (iii) dostępu do mediów, (iv) badania stanu prawnego, badania geodezyjne oraz geotechniczne - dotyczące Nieruchomości, (v) pozwolenia na wycinkę drzew i krzewów, (vi) ostatecznej i prawomocnej decyzji o zatwierdzeniu projektu budowlanego i udzieleniu pozwolenia na budowę),
-orzeczeniu WSA w Łodzi z dnia 12 marca 2020 r. o sygn. I SA/Łd 777/19 (podjęte działania obejmowały m.in. podziały geodezyjne nieruchomości, uzyskanie decyzji o warunkach zabudowy, wykonanie zjazdu na drogę wewnętrzną z drogi powiatowej),orzeczeniu WSA w Poznaniu z dnia 18 grudnia 2019 r. o sygn. I SA/Po 804/19 (podjęte działania obejmowały m.in. zawarcie umowy dzierżawy), oraz orzeczeniu WSA w Gliwicach z dnia 18 grudnia 2019 r. o sygn. I SA/Gl 798/19, a także
-interpretacji indywidualnej Dyrektora KIS z dnia 8 lipca 2020 r. o sygn. 0114-KDIP4-2.4012.162.2020.2.AA,
-interpretacji indywidualnej Dyrektora KIS z dnia 25 marca 2020 r. o sygn. 0111-KDIB3-3.4012.11.2020.2.MS oraz
-interpretacji indywidualnej Dyrektora KIS z dnia (...) 2019 r. o sygn. 0114-KDIP1-1.4012.414.2019.1.KOM.
Uzasadnienie stanowiska Zainteresowanych w zakresie pytania 2
Poniżej przedstawione zostało uzasadnienie stanowiska Zainteresowanych w zakresie pytania 2, które zachowuje przedmiotowość jedynie w przypadku uznania stanowiska Zainteresowanych w zakresie pytania 1 za nieprawidłowe, co w ocenie Zainteresowanych nie powinno mieć miejsca. Tym niemniej, Zainteresowani zadają wskazane pytanie i przedstawiają poniżej swoje stanowisko, w celu pełnego określenia konsekwencji podatkowych planowanego zdarzenia przyszłego. Należy również podkreślić, że pytanie 2 i kolejne są niezbędna dla wyjaśnienia wszystkich konsekwencji Transakcji w przypadku gdyby odpowiedź na pytanie 1 była negatywna.
Jak zostało wskazane powyżej, zgodnie z art. 5 ust. 1 pkt 1 ustawy o VAT opodatkowaniu VAT podlega m.in. odpłatna dostawa towarów i odpłatne świadczenie usług na terytorium kraju.
W myśl art. 7 ust. 1 ustawy o VAT, przez dostawę towarów, o której mowa w art. 5 ust. 1 pkt 1 ustawy o VAT rozumie się przeniesienie prawa do rozporządzania towarami jak właściciel.
Jednocześnie, zgodnie z definicją zawartą w art. 2 pkt 6 ustawy o VAT, przez „towary” rozumie się rzeczy oraz ich części, a także wszelkie postacie energii.
W myśl art. 2 pkt 22 ustawy o VAT przez „sprzedaż” rozumie się m.in. odpłatną dostawę towarów.
Stosownie do art. 15 ust. 1 ustawy o VAT, podatnikami są osoby prawne, jednostki organizacyjne niemające osobowości prawnej oraz osoby fizyczne, wykonujące samodzielnie działalność gospodarczą, o której mowa w art. 15 ust. 2 ustawy o VAT, bez względu na cel lub rezultat takiej działalności. Z kolei, w myśl art. 15 ust. 2 ustawy o VAT działalność gospodarcza obejmuje wszelką działalność producentów, handlowców lub usługodawców, w tym podmiotów pozyskujących zasoby naturalne oraz rolników, a także działalność osób wykonujących wolne zawody. Działalność gospodarcza obejmuje w szczególności czynności polegające na wykorzystywaniu towarów lub wartości niematerialnych i prawnych w sposób ciągły dla celów zarobkowych.
Co do zasady, zbycie nieruchomości gruntowych traktowane jest jako czynność odpłatnej dostawy towarów.
Niemniej zgodnie z art. 43 ust. 1 pkt 9 ustawy o VAT zwalnia się z VAT dostawę terenów niezabudowanych innych niż tereny budowlane.
Biorąc pod uwagę fakt, że na Działkach nie znajdują się żadne zabudowania i są one nieogrodzone i nieuzbrojone, w ocenie Zainteresowanych, przedmiotowa Transakcja stanowi dostawę terenu niezabudowanego.
Zgodnie z art. 2 pkt 33 ustawy o VAT przez pojęcie „tereny budowlane” rozumie się grunty przeznaczone pod zabudowę zgodnie z miejscowym planem zagospodarowania przestrzennego, a w przypadku braku takiego planu - zgodnie z decyzją o warunkach zabudowy i zagospodarowania terenu, o których mowa w przepisach o planowaniu i zagospodarowaniu przestrzennym.
Wszystkie Działki zostały oznaczone w MPZP jako tereny pod zabudowę, w szczególności tereny produkcyjno-usługowe (2P/U1) lub tereny zabudowy mieszkaniowej jednorodzinnej i usługowej (3MNU1).
Zainteresowani pragną wskazać, że na gruncie wskazanego art. 2 pkt 33 ustawy o VAT brak jest podstawy dla rozróżnienia klasyfikacji działek w VAT w zależności od stopnia, w jakim dana działka została przeznaczona pod zabudowę w MPZP – dany grunt albo jest przeznaczony pod zabudowę w MPZP i jest gruntem budowlanym na gruncie VAT albo nie jest przeznaczony pod zabudowę w MPZP i nie jest gruntem budowlanym w rozumieniu VAT. Tym samym, wszystkie Działki będące przedmiotem Transakcji, powinny zostać uznane w całości za „grunty przeznaczone pod zabudowę”, o których mowa w art. 2 pkt 33 ustawy o VAT, a więc powinny zostać uznane za tzw. tereny budowlane w myśl ustawy o VAT.
Wobec powyższego w ocenie Wnioskodawcy nie można przyjąć, że dla dostawy Działek istnieją podstawy do zastosowania zwolnienia wskazanego w art. 43 ust. 1 pkt 9 ustawy o VAT.
W ocenie Zainteresowanych, w odniesieniu do Transakcji nie będą również miały zastosowania inne zwolnienia wskazane w ustawie o VAT, a w szczególności zwolnienie, o którym mowa w art. 43 ust. 1 pkt 2 ustawy o VAT. Aby sprzedaż towaru była objęta zwolnieniem z VAT na podstawie tej regulacji, muszą bowiem zostać spełnione łącznie dwa warunki:
a)towar musiał być wykorzystywany wyłącznie na cele działalności zwolnionej z VAT,
b)dokonującemu dostawy nie przysługiwało prawo do obniżenia kwoty VAT należnego o kwotę VAT naliczonego z tytułu jego nabycia (importu lub wytworzenia).
Mając na uwadze, że jak wskazano powyżej, Sprzedający nie wykorzystywali przedmiotu Transakcji wyłącznie na cele działalności zwolnionej z VAT oraz podatek naliczony w ogóle nie wystąpił w ramach nabycia Działek, powyższe zwolnienie nie będzie mieć zastosowania.
Natomiast zgodnie z art. 96 ust. 1 ustawy o VAT, podmioty, o których mowa w art. 15 i art. 15a, są obowiązane przed dniem wykonania pierwszej czynności określonej w art. 5 złożyć naczelnikowi urzędu skarbowego zgłoszenie rejestracyjne, z zastrzeżeniem ust. 3.
Ponieważ jak zostało wskazane w opisie stanu faktycznego, p. (...) jest zarejestrowany jako czynny podatnik VAT, nie będzie on miał obowiązku rejestracji w związku z Transakcją. Natomiast taki obowiązek będzie istniał w zakresie p. (...).
Dodatkowo, zgodnie z art. 106b ust. 1 pkt 1 ustawy o VAT podatnik jest obowiązany wystawić fakturę dokumentującą sprzedaż, a także dostawę towarów i świadczenie usług, o których mowa w art. 106a pkt 2, dokonywane przez niego na rzecz innego podatnika podatku, podatku od wartości dodanej lub podatku o podobnym charakterze lub na rzecz osoby prawnej niebędącej podatnikiem.
Natomiast zgodnie z art. 106e ust. 1 ustawy o VAT, faktura powinna zawierać w szczególności:
-imiona i nazwiska lub nazwy podatnika i nabywcy towarów lub usług oraz ich adresy,
-numer, za pomocą którego podatnik jest zidentyfikowany na potrzeby podatku, z zastrzeżeniem pkt 24 lit. a.
Tym samym, dla poprawnego udokumentowania Transakcji, Sprzedający będą mieli obowiązek wystawienia faktur, które w szczególności powinny zawierać ich imiona i nazwiska oraz numery NIP.
Mając na uwadze powyższe, zdaniem Zainteresowanych w przypadku uznania stanowiska Zainteresowanych w zakresie pytania pierwszego za nieprawidłowe (tj. uznania, że Sprzedający powinni zostać uznani za występujących w Transakcji w charakterze podatnika VAT i w efekcie Transakcja powinna podlegać przepisom VAT), planowana Transakcja będzie podlegała w całości opodatkowaniu oraz nie będzie podlegała zwolnieniu z VAT, a Sprzedający będą mieli obowiązek rejestracji na potrzeby VAT (w przypadku jeżeli nie są już zarejestrowani) oraz wystawienia faktur VAT z tego tytułu, zawierających dane, o których mowa w art. 106e ust. 1 ustawy o VAT.
Zainteresowani pragną jednak ponownie wskazać, że powyższe stanowisko Zainteresowanych wraz z uzasadnieniem są przedmiotowe jedynie w przypadku uznania stanowiska Zainteresowanych w zakresie pytania 1 za nieprawidłowe.
Uzasadnienie stanowiska Zainteresowanych w zakresie pytania 3
Poniżej przedstawione zostało uzasadnienie stanowiska Zainteresowanych w zakresie pytania 3, które zachowuje przedmiotowość jedynie w przypadku uznania stanowiska Zainteresowanych w zakresie pytania 1 za nieprawidłowe, co w ocenie Zainteresowanych nie powinno mieć miejsca. Tym niemniej, Zainteresowani zadają wskazane pytanie i przedstawiają poniżej swoje stanowisko, w celu pełnego określenia konsekwencji podatkowych planowanego zdarzenia przyszłego.
Z kolei, w odniesieniu do możliwości rozliczenia VAT naliczonego związanego z Transakcją, zdaniem Zainteresowanych, elementem kluczowym dla rozstrzygnięcia o prawie Wnioskodawcy do obniżenia VAT należnego o VAT naliczony przy nabyciu przedmiotowej Nieruchomości, zgodnie z art. 86 ust. 1 ustawy o VAT, jest potwierdzenie faktu, iż Nieruchomość będąca przedmiotem planowanej Transakcji będzie wykorzystywana przez Wnioskodawcę do wykonywania czynności opodatkowanych VAT.
Jak wynika z treści art. 86 ust. 1 ustawy o VAT, podatnikowi przysługuje prawo do obniżenia kwoty podatku VAT należnego o kwotę podatku VAT naliczonego przy nabyciu towarów i usług w zakresie, w jakim są one wykorzystywane do wykonywania przez podatnika czynności opodatkowanych VAT. Jeśli zatem dane towary i usługi są wykorzystywane wyłącznie do wykonywania czynności opodatkowanych, podatnikowi przysługuje prawo do odliczenia całości VAT naliczonego przy nabyciu.
Wnioskodawca jest i na dzień dokonania Transakcji będzie zarejestrowanym, czynnym podatnikiem VAT i będzie spełniać ustawową definicję podatnika w rozumieniu art. 15 ustawy o VAT. Po nabyciu przedmiotowych Działek, Wnioskodawca będzie wykorzystywać je w prowadzonej działalności gospodarczej podlegającej opodatkowaniu VAT oraz niepodlegającej zwolnieniu z VAT (realizacja Inwestycji).
W świetle powyższego, zdaniem Zainteresowanych, po dokonaniu Transakcji i otrzymaniu prawidłowo wystawionych faktur VAT potwierdzających jej faktyczne dokonanie, Wnioskodawcy będzie przysługiwało prawo do obniżenia kwoty podatku VAT należnego o podatek VAT naliczony przy nabyciu przedmiotowych Działek, gdyż spełniony będzie warunek niezbędny do dokonania takiego obniżenia, określony w art. 86 ust. 1 ustawy o VAT.
Dodatkowo, zdaniem Zainteresowanych, do dostawy Działek w ramach Transakcji nie znajdzie zastosowania art. 88 ust. 3a ustawy o VAT, w szczególności pkt 2, w myśl którego „nie stanowią podstawy do obniżenia podatku należnego (…) faktury (…) w przypadku gdy (…) transakcja udokumentowana fakturą nie podlega opodatkowaniu albo jest zwolniona od podatku (…)”. Wynika to z faktu, że jak wskazano powyżej, Transakcja będzie podlegać przepisom ustawy o VAT jako dostawa towarów, nie podlegając pod żadne wymienione w ustawie zwolnienia.
Zgodnie zaś z art. 87 ust. 1 ustawy o VAT, w przypadku gdy kwota podatku naliczonego jest w okresie rozliczeniowym wyższa od kwoty podatku należnego, podatnik ma prawo do zwrotu tej różnicy na rachunek bankowy lub obniżenia o tę różnicę kwoty VAT należnego za następne okresy rozliczeniowe.
Tak jak wskazano w zdarzeniu przyszłym Zainteresowani występują wspólnie z przedmiotowym wnioskiem jako strony Transakcji, która będzie mieć określone skutki podatkowe dla obu stron Transakcji. W szczególności zasady opodatkowania VAT Transakcji wpływają na obowiązki podatkowe Sprzedających. Po stronie Wnioskodawcy odpowiedzi na wskazane pytania wiążą się ze skutkami prawno - podatkowymi w zakresie ewentualnego prawa do odliczenia VAT naliczonego oraz ewentualnych obowiązków w zakresie PCC (którego Wnioskodawca byłby podatnikiem).
Podsumowując, w przypadku uznania stanowiska Zainteresowanych w zakresie pytania pierwszego za nieprawidłowe (tj. uznanie, że uznania, że Sprzedający powinni zostać uznani za występujących w Transakcji w charakterze podatnika VAT i w efekcie Transakcja powinna podlegać przepisom VAT), w zakresie w jakim Transakcja będzie opodatkowana VAT oraz nie będzie podlegała zwolnieniu z VAT, Wnioskodawcy będzie przysługiwało prawo do obniżenia kwoty VAT należnego o kwotę VAT naliczonego wynikającego z otrzymanej od Sprzedających faktur dokumentujących dostawę przedmiotowej Nieruchomości na podstawie art. 86 ust. 1 ustawy o VAT, prawo do zwrotu nadwyżki VAT naliczonego nad należnym na rachunek bankowy Wnioskodawcy lub obniżenia o tę różnicę kwoty VAT należnego za następne okresy rozliczeniowe na podstawie art. 87 ust. 1 ustawy o VAT.
Zainteresowani pragną jednak ponownie wskazać, że powyższe stanowisko Zainteresowanych wraz z uzasadnieniem są przedmiotowe jedynie w przypadku uznania stanowiska Zainteresowanych w zakresie pytania 1 za nieprawidłowe.
Ocena stanowiska
Stanowisko, które przedstawili Państwo we wniosku w zakresie podatku od towarów i usług jest:
-nieprawidłowe w zakresie uznania, że w opisanej Transakcji Sprzedający powinni zostać uznani za podmiot niewystępujący w charakterze podatnika VAT, a w konsekwencji Transakcja powinna pozostawać poza zakresem ustawy o VAT,
-prawidłowe w zakresie uznania, że Sprzedający powinni zostać uznani za występujących w opisanej Transakcji w charakterze podatnika VAT i w efekcie Transakcja powinna podlegać przepisom ustawy o VAT,
-prawidłowe w zakresie uznania, że Wnioskodawcy będzie przysługiwało prawo do obniżenia kwoty VAT należnego o kwotę VAT naliczonego oraz prawo do zwrotu nadwyżki VAT naliczonego nad należnym.
Uzasadnienie interpretacji indywidualnej
Zgodnie z art. 5 ust. 1 pkt 1 ustawy z 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług (t .j. Dz.U. z 2024 r. poz. 361 ze zm.), zwanej dalej „ustawą” lub „ustawą o VAT”:
Opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług, zwanym dalej „podatkiem”, podlegają odpłatna dostawa towarów i odpłatne świadczenie usług na terytorium kraju (...).
W myśl art. 7 ust. 1 ustawy o VAT:
Przez dostawę towarów, o której mowa w art. 5 ust. 1 pkt 1, rozumie się przeniesienie prawa do rozporządzania towarami jak właściciel (…).
Ponadto jak wskazuje art. 8 ust. 1 ustawy o VAT:
Przez świadczenie usług, o którym mowa w art. 5 ust. 1 pkt 1, rozumie się każde świadczenie na rzecz osoby fizycznej, osoby prawnej lub jednostki organizacyjnej niemającej osobowości prawnej, które nie stanowi dostawy towarów w rozumieniu art. 7 (…).
Stosownie do treści art. 2 pkt 6 ustawy:
Ilekroć w dalszych przepisach jest mowa o towarach – rozumie się przez to rzeczy oraz ich części, a także wszelkie postacie energii.
Towarem jest także udział w prawie własności lub użytkowania wieczystego nieruchomości. Jest to zgodne z normami unijnymi, bowiem w myśl art. 15 ust. 2 Dyrektywy 2006/112/WE Rady z dnia 28 listopada 2006 r. w sprawie wspólnego systemu podatku od wartości dodanej (Dz. U. UE L Nr 347 z 11 grudnia 2006 r. s. 1, ze zm.), zwanej dalej „Dyrektywą VAT” lub „Dyrektywą 2006/112/WE Rady”:
Państwa członkowskie mogą uznać za rzeczy:
1) określone udziały w nieruchomości,
2) prawa rzeczowe dające ich posiadaczowi prawo do korzystania z nieruchomości,
3) udziały i inne równoważne udziałom tytuły prawne dające ich posiadaczowi prawne lub faktyczne prawo własności lub posiadania nieruchomości lub jej części.
Zaznaczenia wymaga, że na gruncie przepisów ustawy o podatku od towarów i usług, również zbycie udziału w towarze (np. współwłasności nieruchomości) stanowi odpłatną dostawę towarów. Powyższe potwierdził NSA w uchwale 7 sędziów z dnia 24 października 2011 r., sygn. akt I FPS 2/11.
Należy przyjąć, że w oparciu o definicję zawartą w art. 2 pkt 6 ustawy, zbycie nieruchomości gruntowych, traktowane jest jako czynność odpłatnej dostawy towarów, o której mowa w art. 7 ust. 1 ustawy.
Tym samym, zgodnie z powyższymi normami prawa cywilnego – umowa przedwstępna, będąca przyrzeczeniem zawarcia właściwej umowy sprzedaży, nawet jeśli sporządzona została w formie aktu notarialnego, nie powoduje przeniesienia prawa własności nieruchomości.
W tym miejscu podkreślić jednak należy, że nie każda czynność stanowiąca dostawę towarów, w rozumieniu art. 7 ustawy, bądź świadczenie usług zdefiniowane w art. 8 ustawy, podlega opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług, ponieważ aby dana czynność podlegała opodatkowaniu tym podatkiem, musi być wykonana przez podmiot, który w związku z jej wykonaniem jest podatnikiem podatku od towarów i usług.
Pojęcia „podatnik” i „działalność gospodarcza”, na potrzeby podatku od towarów i usług, zostały określone w art. 15 ust. 1 i 2 ustawy.
Według zapisu art. 15 ust. 1 ustawy:
Podatnikami są osoby prawne, jednostki organizacyjne niemające osobowości prawnej oraz osoby fizyczne, wykonujące samodzielnie działalność gospodarczą, o której mowa w ust. 2, bez względu na cel lub rezultat takiej działalności.
Zgodnie z art. 15 ust. 2 ustawy o VAT:
Działalność gospodarcza obejmuje wszelką działalność producentów, handlowców lub usługodawców, w tym podmiotów pozyskujących zasoby naturalne oraz rolników, a także działalność osób wykonujących wolne zawody. Działalność gospodarcza obejmuje w szczególności czynności polegające na wykorzystywaniu towarów lub wartości niematerialnych i prawnych w sposób ciągły dla celów zarobkowych.
Definicja działalności gospodarczej zawarta w ustawie ma charakter uniwersalny, pozwalający na objęcie pojęciem „podatnik” tych wszystkich podmiotów, które prowadzą określoną działalność występując w profesjonalnym obrocie gospodarczym. Przy czym, w świetle przytoczonych wyżej przepisów, status podatnika podatku od towarów i usług wynika z okoliczności dokonania czynności podlegających opodatkowaniu tym podatkiem.
Dla ustalenia, czy osoba dokonująca transakcji sprzedaży nieruchomości jest podatnikiem podatku VAT istotne jest stwierdzenie, że prowadzi ona działalność gospodarczą w rozumieniu przepisów ustawy.
Nie jest podatnikiem podatku od towarów i usług ten, kto jako osoba fizyczna dokonuje okazjonalnych transakcji, za które nie jest przewidziana ściśle regularna zapłata oraz nie prowadzi zorganizowanej czy zarejestrowanej działalności gospodarczej. Dokonywanie określonych czynności incydentalnie, poza sferą prowadzonej działalności gospodarczej, nie pozwala na uznanie danego podmiotu za podatnika w zakresie tych czynności.
W tym miejscu należy zaznaczyć, że pojęcie „majątku prywatnego” nie występuje na gruncie analizowanych przepisów ustawy, jednakże wynika z wykładni art. 15 ust. 2 ustawy, w której zasadnym jest odwołanie się do treści orzeczenia TSUE w sprawie C-291/92 (Finanzamt Uelzen v. Dieter Armbrecht), które dotyczyło kwestii opodatkowania sprzedaży przez osobę będącą podatnikiem podatku od wartości dodanej, części majątku niewykorzystywanej do prowadzonej działalności gospodarczej, a służącej jej do celów prywatnych. „Majątek prywatny” to zatem taka część majątku danej osoby fizycznej, która nie jest przez nią przeznaczona ani wykorzystywana dla potrzeb prowadzonej działalności gospodarczej. Ze wskazanego orzeczenia wynika zatem, że podatnik musi w całym okresie posiadania danej nieruchomości wykazywać zamiar wykorzystywania części nieruchomości w ramach majątku osobistego. Przykładem takiego wykorzystania nieruchomości mogłoby być np. wybudowanie domu dla zaspokojenia własnych potrzeb mieszkaniowych. Potwierdzone to zostało również w wyroku TSUE z 2(...) 2005 r., sygn. akt C-25/03 Finanzamt Bergisch Gladbach v. HE, który stwierdził, że majątek prywatny to mienie wykorzystywane dla zaspokojenia potrzeb własnych.
W kwestii opodatkowania dostawy gruntów istotne jest, czy w świetle zaprezentowanego we wniosku opisu sprawy, w celu dokonania sprzedaży danej nieruchomości podatnik będzie podejmował aktywne działania w zakresie obrotu nieruchomościami, angażując środki podobne do wykorzystywanych przez producenta, handlowca i usługodawcę w rozumieniu art. 15 ust. 2 ustawy, co skutkuje koniecznością uznania podatnika za podmiot prowadzący działalność gospodarczą w rozumieniu tego przepisu, a więc za podatnika podatku od towarów i usług, czy też sprzedaż nastąpi w ramach zarządu majątkiem prywatnym. Zwykłe nabycie lub sprzedaż rzeczy nie stanowi wykorzystywania w sposób ciągły majątku rzeczowego w celu uzyskania z tego tytułu dochodu, jako że jedynym przychodem z takich transakcji może być ewentualny zysk ze sprzedaży tej rzeczy.
Z orzeczenia TSUE z 15 września 2011 r. w sprawach połączonych Jarosław Słaby przeciwko Ministrowi Finansów (C-180/10) oraz Emilian Kuć i Halina Jeziorska-Kuć przeciwko Dyrektorowi Izby Skarbowej w Warszawie (C-181/10) wynika, że czynności związane ze zwykłym wykonywaniem prawa własności nie mogą same z siebie być uznawane za prowadzenie działalności gospodarczej. Sama liczba i zakres transakcji sprzedaży nie mogą stanowić kryterium rozróżnienia między czynnościami dokonywanymi prywatnie, które znajdują się poza zakresem zastosowania Dyrektywy 2006/112/WE Rady, a czynnościami stanowiącymi działalność gospodarczą. Podobnie – zdaniem Trybunału – okoliczność, że przed sprzedażą zainteresowany dokonał podziału gruntu na działki w celu osiągnięcia wyższej ceny łącznej. Całość powyższych elementów może bowiem odnosić się do zarządzania majątkiem prywatnym zainteresowanego.
Inaczej jest natomiast – jak wyjaśnił Trybunał – w wypadku, gdy zainteresowany podejmuje aktywne działania w zakresie obrotu nieruchomościami, angażując środki podobne do wykorzystywanych przez producentów, handlowców i usługodawców w rozumieniu art. 9 ust. 1 akapit drugi Dyrektywy 2006/112/WE.
Zatem za podatnika należy uznać osobę, która w celu dokonania sprzedaży gruntów angażuje podobne środki wykazując aktywność w przedmiocie zbycia nieruchomości porównywalną do działań podmiotów zajmujących się profesjonalnie tego rodzaju obrotem, tj. działania wykraczające poza zakres zwykłego zarządu majątkiem prywatnym.
Należy zauważyć, że problematyka współwłasności została uregulowana w art. 195-221 ustawy z dnia 23 kwietnia 1964 r. Kodeks cywilny (t. j. Dz. U. z 2024 r., poz. 1610 ze zm.).
Zgodnie z art. 195 wyżej powołanej ustawy Kodeks cywilny:
Własność tej samej rzeczy może przysługiwać niepodzielnie kilku osobom (współwłasność).
Współwłasność nie jest instytucją samodzielną, lecz stanowi odmianę własności i charakteryzuje się tym, że własność rzeczy (ruchomej lub nieruchomej) przysługuje kilku podmiotom. Do współwłasności stosuje się – jeśli co innego nie wynika z przepisów poświęconych specjalnie tej instytucji – przepisy odnoszące się do własności.
Zgodnie z art. 196 § 1 ustawy Kodeks cywilny:
Współwłasność jest albo współwłasnością w częściach ułamkowych, albo współwłasnością łączną.
Na podstawie art. 196 § 2 ustawy Kodeks cywilny:
Współwłasność łączną regulują przepisy dotyczące stosunków, z których ona wynika. Do współwłasności w częściach ułamkowych stosuje się przepisy niniejszego działu.
Przepis art. 198 ustawy Kodeks cywilny stanowi, że:
Każdy ze współwłaścicieli może rozporządzać swoim udziałem bez zgody pozostałych współwłaścicieli.
Współwłaściciel ma względem swojego udziału pozycję wyłącznego właściciela. Ze względu na charakter udziału, każdy ze współwłaścicieli może rozporządzać swoim udziałem bez zgody pozostałych współwłaścicieli. Rozporządzanie udziałem polega na tym, że współwłaściciel może zbyć swój udział.
Należy w tym miejscu zauważyć, że kwestie stosunków majątkowych pomiędzy małżonkami reguluje ustawa z 25 lutego 1964 r. Kodeks rodzinny i opiekuńczy (t. j. Dz. U. z 2023 r. poz. 2809).
Stosownie do art. 31 § 1 Kodeksu rodzinnego i opiekuńczego:
Z chwilą zawarcia małżeństwa powstaje między małżonkami z mocy ustawy wspólność majątkowa (wspólność ustawowa) obejmująca przedmioty majątkowe nabyte w czasie jej trwania przez oboje małżonków lub przez jednego z nich (majątek wspólny). Przedmioty majątkowe nieobjęte wspólnością ustawową należą do majątku osobistego każdego z małżonków.
Zatem, istotą wspólności majątkowej małżeńskiej, zarówno ustawowej, jak i umownej, jest to, że każdy z małżonków jest współwłaścicielem poszczególnych składników majątku wspólnego (dorobkowego) na zasadach współwłasności łącznej (bezudziałowej).
W świetle art. 35 Kodeksu rodzinnego i opiekuńczego:
W czasie trwania wspólności ustawowej żaden z małżonków nie może żądać podziału majątku wspólnego. Nie może również rozporządzać ani zobowiązywać się do rozporządzania udziałem, który w razie ustania wspólności przypadnie mu w majątku wspólnym lub w poszczególnych przedmiotach należących do tego majątku.
W myśl art. 36 § 1 Kodeksu rodzinnego i opiekuńczego:
Oboje małżonkowie są obowiązani współdziałać w zarządzie majątkiem wspólnym, w szczególności udzielać sobie wzajemnie informacji o stanie majątku wspólnego, o wykonywaniu zarządu majątkiem wspólnym i o zobowiązaniach obciążających majątek wspólny.
Przepis art. 36 § 2 Kodeksu rodzinnego i opiekuńczego stanowi, że:
Każdy z małżonków może samodzielnie zarządzać majątkiem wspólnym, chyba że przepisy poniższe stanowią inaczej. Wykonywanie zarządu obejmuje czynności, które dotyczą przedmiotów majątkowych należących do majątku wspólnego, w tym czynności zmierzające do zachowania tego majątku.
Zgodnie z art. 37 § 1 pkt 1 Kodeksu rodzinnego i opiekuńczego:
Zgoda drugiego małżonka jest potrzebna do dokonania czynności prawnej prowadzącej do zbycia, obciążenia, odpłatnego nabycia nieruchomości lub użytkowania wieczystego, jak również prowadzącej do oddania nieruchomości do używania lub pobierania z niej pożytków.
Z uwagi na powyższe regulacje prawne w akcie notarialnym dokumentującym tego rodzaju nabycie nieruchomości wymieniani są oboje małżonkowie, jeżeli istnieje między nimi ustawowa wspólność majątkowa. Wspólność wynikająca ze stosunku małżeństwa jest współwłasnością łączną uprawniającą do współposiadania rzeczy wchodzących w skład majątku wspólnego, a w czasie jej trwania żaden z małżonków nie może żądać podziału majątku wspólnego.
Na mocy zapisu zawartego w art. 43 § 1 Kodeksu rodzinnego i opiekuńczego:
Oboje małżonkowie mają równe udziały w majątku wspólnym.
Należy więc przyjąć, że w oparciu o definicję zawartą w art. 2 pkt 6 ustawy, zbycie nieruchomości gruntowych, traktowane jest jako czynność odpłatnej dostawy towarów, o której mowa w art. 7 ust. 1 ustawy, podlegającej opodatkowaniu na podstawie art. 5 ust. 1 pkt 1 ustawy.
W rozpatrywanej sprawie należy zwrócić uwagę również na kwestię dzierżawy, jak wynika z art. 693 § 1 Kodeksu cywilnego:
Przez umowę dzierżawy wydzierżawiający zobowiązuje się oddać dzierżawcy rzecz do używania i pobierania pożytków przez czas oznaczony lub nieoznaczony, a dzierżawca zobowiązuje się płacić wydzierżawiającemu umówiony czynsz.
Tak więc dzierżawa stanowi umowę dwustronnie zobowiązującą i wzajemną nakładającą na strony – zarówno wydzierżawiającego jak i dzierżawcę – określone przepisami obowiązki.
Istota umowy dzierżawy wskazuje, że na jej podstawie dochodzi do odpłatnego świadczenia usług przez właściciela na rzecz dzierżawcy. Dzierżawca za oddaną mu w dzierżawę rzecz płaci umówiony czynsz. Istnieje zatem bezpośredni związek między świadczoną usługą a przekazanym za nią wynagrodzeniem.
Zatem wskazać należy, że dzierżawa działki stanowi odpłatne świadczenie usług, a zawarcie umowy dzierżawy powoduje wyłączenie nieruchomości z majątku osobistego.
Ponadto, kwestie dotyczące stosunków cywilnoprawnych między podmiotami, w tym kwestie dotyczące przeniesienia własności nieruchomości, reguluje art. 535 ww. ustawy Kodeks cywilny. W myśl tego przepisu:
Przez umowę sprzedaży sprzedawca zobowiązuje się przenieść na kupującego własność rzeczy i wydać mu rzecz, a kupujący zobowiązuje się rzecz odebrać i zapłacić sprzedawcy cenę.
Moment przeniesienia własności nieruchomości został określony w art. 155 § 1 ww. ustawy Kodeks cywilny, w myśl którego:
Umowa sprzedaży, zamiany, darowizny, przekazania nieruchomości lub inna umowa zobowiązująca do przeniesienia własności rzeczy co do tożsamości oznaczonej przenosi własność na nabywcę, chyba że przepis szczególny stanowi inaczej albo że strony inaczej postanowiły.
Z kolei umowa przedwstępna została uregulowana w art. 389-396 ww. ustawy Kodeks cywilny.
Art. 389 § 1 i § 2 ww. ustawy Kodeks cywilny wskazuje, że:
Umowa, przez którą jedna ze stron lub obie zobowiązują się do zawarcia oznaczonej umowy (umowa przedwstępna), powinna określać istotne postanowienia umowy przyrzeczonej.
Jeżeli termin, w ciągu którego ma być zawarta umowa przyrzeczona, nie został oznaczony, powinna ona być zawarta w odpowiednim terminie wyznaczonym przez stronę uprawnioną do żądania zawarcia umowy przyrzeczonej. Jeżeli obie strony są uprawnione do żądania zawarcia umowy przyrzeczonej i każda z nich wyznaczyła inny termin, strony wiąże termin wyznaczony przez stronę, która wcześniej złożyła stosowne oświadczenie. Jeżeli w ciągu roku od dnia zawarcia umowy przedwstępnej nie został wyznaczony termin do zawarcia umowy przyrzeczonej, nie można żądać jej zawarcia.
Umowa przedwstępna jest więc jedynie zobowiązaniem do przeniesienia własności, lecz własności nie przenosi. Kupujący nie otrzymuje na mocy tej umowy żadnych uprawnień właścicielskich. Właścicielem zostaje dopiero dzięki zawarciu umowy przyrzeczonej.
Z opisu zdarzenia przyszłego wynika, że Zainteresowany będący Stroną postępowania – (...) planuje zakup 11 działek od Zainteresowanych niebędących stronami postępowania – Pana (...) oraz Pani (...).
Nabycie wszystkich Działek zostało dokonane za środki pochodzące z majątku wspólnego Sprzedających.
W momencie nabycia, Sprzedający nie dokonywali zakupu Działek w celu prowadzenia w oparciu o nie działalności gospodarczej, tj. w momencie zakupu nie mieli oni zamiaru wykorzystywać ich w działalności gospodarczej.
W związku z wynajmem nieruchomości mieszkalnych, Zainteresowany od (...) 2009 r. zarejestrowany jest jako czynny podatnik VAT. Ponadto, w okresie od (...) 2018 r. do (...) 2019 r. Pan (...) prowadził działalność gospodarczą w zakresie branży (…).
Ww. działki składające się na omawianą Nieruchomość, nie były wykorzystywane w działalności podlegającej podatkowi VAT, nie były one również wykorzystywana do czynności podlegających zwolnieniu z VAT.
Ponadto działki te nie były wykorzystywane przez Sprzedających do prowadzenia działalności rolniczej. W szczególności nie dokonywali oni uprawy ani zbiorów i dostawy (sprzedaży) produktów rolnych. Sprzedający nie posiadają również statusu rolników ryczałtowych.
Należy jednak zauważyć, że jak wskazali Państwo w opisie zdarzenia przyszłego, w okresie od (...) 2019 r. do (...) 2020 r. Działki były przedmiotem umowy dzierżawy na rzecz osoby fizycznej (rolnika), za które było pobierane wynagrodzenie w wysokości 300 zł rocznie.
Powyższe oznacza, że w momencie oddania działek w dzierżawę, utraciły one status majątku prywatnego, czyli takiego który w całym okresie jego posiadania jest wykorzystywany na cele osobiste.
Biorąc pod uwagę fakt, że działki zostały wydzierżawione, nie można przyjąć, że Sprzedający wykorzystywali je jedynie dla celów osobistych – za dzierżawę pobierane było wynagrodzenie, zatem Sprzedający czerpali korzyści majątkowe z rzeczonej dzierżawy, tym samym działki straciły walor majątku osobistego i były wykorzystywane przez Sprzedających w działalności gospodarczej.
Warto ponadto zauważyć, że prowadzone były także inne działania wychodzące poza zwykłe zarządzenie nieruchomością, takie jak m.in. to, że Sprzedający alternatywnie wystąpili o warunki techniczne oraz zwarli z dystrybutorem energii umowy o przyłączenie do sieci dystrybucyjnej.
Ponadto Sprzedający zlecili przeprowadzenie audytu stanu prawnego nieruchomości w celu ustalenia stanu prawnego i faktycznego nieruchomości dla potrzeb uregulowania granic działek. Sprzedający ponieśli koszt sporządzenia audytu prawnego nieruchomości.
Dodatkowo w zawartej umowie przedwstępnej, Sprzedający udzielili nabywcy (umowa została zawarta z podmiotem trzecim – Deweloperem, przy czym przed dokonaniem Transakcji, prawa i obowiązki z umowy zostaną przeniesione na Wnioskodawcę) prawa do dysponowania Nieruchomością na cele budowlane oraz do składania wniosków oraz uzyskiwania pozwoleń, uzgodnień, sprawdzeń, opinii, warunków technicznych i przyłączeniowych oraz decyzji, a także do wejścia na teren Nieruchomości w celu prowadzenia badań i odwiertów w zakresie niezbędnym do potwierdzenie, że Nieruchomość jest wolna od zanieczyszczeń, a warunki glebowe umożliwiają realizacje na niej Inwestycji. Sprzedający zobowiązali się przy tym, do udzielenia na żądanie nabywcy pełnomocnictw koniecznych do uzyskania ww. uzgodnień, sprawdzeń itp.
Dodatkowo, w ramach umowy przedwstępnej, Sprzedający udzielili pełnomocnictwa przedstawicielowi Dewelopera do:
-przeglądania akt ksiąg wieczystych Nieruchomości,
-składania wniosków o sporządzenie kserokopii z akt oraz do odbioru takich kserokopii;
-ustanawiania dalszych pełnomocników, jak również do uzyskiwania i odbioru zaświadczeń, informacji oraz wypisów oraz wyrysów dotyczących Nieruchomości;
-podejmowania wszelkich innych czynności prawnych lub faktycznych, składania wszelkich oświadczeń woli lub wiedzy, podpisywania, składania i odbioru wszelkich dokumentów, które mogą się okazać konieczne lub przydatne w celu realizacji pełnomocnictwa;
Powyższe uprawnienia również zostaną przeniesione na przedstawiciela Wnioskodawcy w związku z cesją.
Zatem fakt, że ww. działania nie będą podejmowane bezpośrednio przez Sprzedających, ale przez osoby trzecie, nie oznacza, że pozostają bez wpływu na sytuację prawną Sprzedających. Po udzieleniu pełnomocnictwa czynności wykonane przez Dewelopera oraz – po dokonaniu cesji – przez Kupującą Spółkę wywołują skutki bezpośrednio w sferze prawnej mocodawców. Ww. działania, uatrakcyjnią przedmiotową nieruchomość należącą do Sprzedających. Działania te, dokonywane za ich pełną zgodą, wpłyną generalnie na podniesienie atrakcyjności nieruchomości jako towaru i wzrostu jej wartości. Działki nr (...), (...), (...), (...), (...), (...), (...), (...), (...), (...), (...) składające się na omawianą Nieruchomość, do czasu zawarcia ostatecznej umowy sprzedaży są własnością Sprzedających i zgodnie z przedstawionym opisem zdarzenia przyszłego będą podlegały wielu czynnościom. Wszystkie te czynności z punktu widzenia podatku VAT zostaną „wykonane” w sferze podatkowoprawnej Sprzedających. W tym kontekście bez znaczenia pozostaje okoliczność wykonywania ww. czynności przez Dewelopera czy też potencjalnego nabywcę. W efekcie dokonywanych czynności dostawie podlegać będą działki o zupełnie innym charakterze niż w chwili zawarcia umowy przedwstępnej, gdyż wystąpi szereg czynności powodujących zwiększenie atrakcyjności Nieruchomości, na którą one się składają.
W związku z powyższym stwierdzić należy, że udzielenie przez Sprzedających stosownych pełnomocnictw najpierw Deweloperowi, a później przeniesienie ich w ramach cesji na Kupującą Spółkę skutkować będzie tym, że wszystkie ww. czynności, pomimo że będą podejmowane przez podmioty trzecie, będą jednak podejmowane w imieniu i na korzyść Sprzedających, ponieważ to oni jako współwłaściciele działek będą stroną w postępowaniu o uzyskanie stosownych decyzji, pozwoleń oraz dokonania wszelkich czynności z nimi związanych.
Biorąc pod uwagę wszystkie powyższe czynności całościowo, stwierdzić należy, że podjęta przez Sprzedających aktywność wykracza zatem poza ramy czynności związanych ze zwykłym wykonywaniem prawa własności w odniesieniu do posiadanych działek będących przedmiotem sprzedaży, a zaistniały ciąg zdarzeń wskazuje, że ich sprzedaż nastąpi w ramach prowadzonej działalności gospodarczej, z tytułu której Sprzedający będą podatnikami podatku VAT.
Biorąc pod uwagę treść przytoczonych przepisów oraz opis sprawy stwierdzić należy, że planowana przez Sprzedających sprzedaż niezabudowanych działek o nr (...), (...), (...), (...), (...), (...), (...), (...), (...), (...), (...) będzie, zgodnie z art. 15 ust. 1 i ust. 2 ustawy, dostawą dokonywaną przez podatników w ramach prowadzonej działalności gospodarczej. Dokonując opisanych we wniosku czynności, Sprzedający będą podejmowali działania podobne do tych, jakie wykonują podmioty zajmujące się profesjonalnie obrotem nieruchomościami, o których mowa w orzeczeniu w sprawach połączonych C-180/10 i C-181/10, tj. Sprzedający będą wykazywali aktywność w przedmiocie zbycia przedmiotowej nieruchomości składającej się na powyższe działki, porównywalną do działań podmiotów zajmujących się profesjonalnie tego rodzaju obrotem. Ponadto wymienione działki były również przedmiotem dzierżawy nieruchomości co stanowiło odpłatne świadczenie usług, o którym mowa w art. 8 ust. 1 ustawy i tym samym podlegało opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług na mocy przepisu art. 5 ust. 1 pkt 1 ustawy. Tym samym wypełnia ona określoną w art. 15 ust. 2 ustawy definicję działalności gospodarczej, a Sprzedający w planowanej dostawie działek, które były w przeszłości dzierżawione będą działali jako podatnicy podatku od towarów i usług.
Tym samym, skoro w przedmiotowej sprawie wystąpiły przesłanki stanowiące podstawę uznania Sprzedających za podatników podatku VAT, o których mowa w art. 15 ust. 1 ustawy, prowadzących działalność gospodarczą w myśl art. 15 ust. 2 ustawy, to czynność dostawy niezabudowanych działek nr (...), (...), (...), (...), (...), (...), (...), (...), (...), (...), (...) będzie podlegała opodatkowaniu podatkiem VAT, jako odpłatna dostawa towarów na podstawie art. 5 ust. 1 pkt 1 w związku z art. 7 ust. 1 ustawy.
Tym samym Państwa stanowisko w zakresie pytania nr 1 w odniesieniu do podatku od towarów i usług jest nieprawidłowe.
Należy zauważyć, że wykonywana czynność, która podlega opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług, może korzystać ze zwolnienia od tego podatku albo może być opodatkowana tym podatkiem.
Zakres i zasady zwolnienia od podatku od towarów i usług dostawy towarów lub świadczenia usług zostały określone między innymi w art. 43 ustawy.
Przedmiotem planowej dostawy są działki niezabudowane, należy więc w pierwszej kolejności odwołać się do art. 43 ust. 1 pkt 9 ustawy:
zwalnia się od podatku dostawę terenów niezabudowanych innych niż tereny budowlane.
Stosownie do treści art. 2 pkt 33 ustawy:
ilekroć w dalszych przepisach jest mowa o terenach budowlanych - rozumie się przez to grunty przeznaczone pod zabudowę zgodnie z miejscowym planem zagospodarowania przestrzennego, a w przypadku braku takiego planu - zgodnie z decyzją o warunkach zabudowy i zagospodarowania terenu, o których mowa w przepisach o planowaniu i zagospodarowaniu przestrzennym.
Zwolnienie od podatku, o którym mowa w art. 43 ust. 1 pkt 9 ustawy, obejmuje zbycie nieruchomości niezabudowanych (gruntów) wyłącznie w sytuacji, gdy nie są one przeznaczone pod zabudowę. Elementem, który determinuje możliwość skorzystania z ww. zwolnienia od podatku VAT przy zbyciu gruntów jest przeznaczenie gruntu na cele inne niż budowlane. Przy czym – jak wyjaśniono wyżej – o tym, że dany teren jest terenem budowlanym przesądzają zapisy w planie zagospodarowania przestrzennego lub decyzji o warunkach zabudowy.
Według art. 3 ust. 1 ustawy z dnia 27 marca 2003 r. o planowaniu i zagospodarowaniu przestrzennym (t. j. Dz. U. z 2024 r. poz. 1130 ze zm.):
Kształtowanie i prowadzenie polityki przestrzennej na terenie gminy, w tym uchwalenie studium uwarunkowań i kierunków zagospodarowania przestrzennego gminy oraz miejscowych planów zagospodarowania przestrzennego, z wyjątkiem morskich wód wewnętrznych, morza terytorialnego i wyłącznej strefy ekonomicznej oraz terenów zamkniętych, należy do zadań własnych gminy.
Jak stanowi art. 4 ust. 1 ustawy o planowaniu i zagospodarowaniu przestrzennym:
Ustalenie przeznaczenia terenu, rozmieszczenie inwestycji celu publicznego oraz określenie sposobów zagospodarowania i warunków zabudowy terenu następuje w miejscowym planie zagospodarowania przestrzennego.
Na podstawie art. 4 ust. 2 ustawy o planowaniu i zagospodarowaniu przestrzennym:
W przypadku braku miejscowego planu zagospodarowania przestrzennego określenie sposobów zagospodarowania i warunków zabudowy terenu następuje w drodze decyzji o warunkach zabudowy i zagospodarowania terenu, przy czym:
1)lokalizację inwestycji celu publicznego ustala się w drodze decyzji o lokalizacji inwestycji celu publicznego;
2)sposób zagospodarowania terenu i warunki zabudowy dla innych inwestycji ustala się w drodze decyzji o warunkach zabudowy.
O przeznaczeniu nieruchomości stanowią zatem akty prawa miejscowego. Miejscowy plan zagospodarowania przestrzennego – jako źródło prawa miejscowego, a w przypadku jego braku decyzja o warunkach zabudowy – jako akt indywidualny prawa administracyjnego.
W tym miejscu warto wyjaśnić, że stosownie do treści wyroku Trybunału Sprawiedliwości Unii Europejskiej z 28 marca 1996 r. w sprawie C-468/93 Gemeente Emmen – „teren budowlany” oznacza każdy nieuzbrojony lub uzbrojony teren uznany przez państwa członkowskie za teren z przeznaczeniem pod zabudowę. Zatem, także w świetle orzeczeń Trybunału Sprawiedliwości, za teren budowlany uznać można jedynie taki, który regulacjami prawa krajowego został przeznaczony pod zabudowę.
Z informacji przedstawionych we wniosku wynika, że dla przedmiotowych działek o nr (...), (...), (...), (...), (...), (...), (...), (...), (...), (...), (...) składających się na omawianą Nieruchomość obowiązuje miejscowy plan zagospodarowania przestrzennego stanowiący treść Uchwały nr (...) Rady Gminy (...) z dnia (...) r. MPZP przewiduje następujące przeznaczenie Działek:
1)Działka (...) – 2KDL2 – droga publiczna, 2P/U1 – tereny produkcyjno-usługowe;
2)Działka (...) – 2P/U1 – tereny produkcyjno-usługowe;
3)Działka (...) – 2P/U1 – tereny produkcyjno-usługowe;
4)Działka (...) - 1ZL tereny zieleni izolacyjnej, , 6KDL2 – droga publiczna, 2P/U1 – tereny produkcyjno-usługowe;
5)Działka (...) - 1ZL tereny zieleni izolacyjnej, 2KDL2 – droga publiczna, 6KDL2 – droga publiczna, 2P/U1 – tereny produkcyjno-usługowe;
6)Działka (...) - 1ZL tereny zieleni izolacyjnej, 2KDL2 – droga publiczna, 6KDL2 – droga publiczna, 2P/U1 – tereny produkcyjno-usługowe;
7)Działka (...) – 1KDG, 2KDL2, GKDD1 – droga publiczna, 3MNU1 – tereny zabudowy mieszkaniowej jednorodzinnej i usługowej;
8)Działka (...) - 1ZL tereny zieleni izolacyjnej, 2KDL2 – droga publiczna, 6KDL2 – droga publiczna, 2P/U1 – tereny produkcyjno-usługowe;
9)Działka (...) -, 2KDL2 – droga publiczna, 2P/U1 – tereny produkcyjno-usługowe;
10)Działka (...) - 1ZL tereny zieleni izolacyjnej, 2KDL2 – droga publiczna, 6KDL2 – droga publiczna, 2P/U1 – tereny produkcyjno-usługowe;
11)Działka (...) - 1ZL tereny zieleni izolacyjnej, 6KDL2 – droga publiczna, 2P/U1 – tereny produkcyjno-usługowe.
A zatem wszystkie działki składające się na Nieruchomość zostały oznaczone w MPZP jako tereny pod zabudowę – tereny produkcyjno-usługowe (2P/U1), tereny zabudowy mieszkaniowej jednorodzinnej i usługowej (3MNU1).
W związku z tym powyższe działki stanowią teren budowlany, zdefiniowany w art. 2 pkt 33 ustawy i w rezultacie ich sprzedaż nie będzie korzystała ze zwolnienia od podatku na podstawie art. 43 ust. 1 pkt 9 ustawy.
W tym miejscu należy wskazać, że jeżeli przy zbyciu nieruchomości wystąpią przesłanki uniemożliwiające zastosowanie zwolnienia od podatku VAT, o którym mowa w art. 43 ust. 1 pkt 9 ustawy, to należy przeanalizować możliwość zwolnienia dostawy w oparciu o przepis art. 43 ust. 1 pkt 2 ustawy.
Według art. 43 ust. 1 pkt 2 ustawy:
zwalnia się od podatku dostawę towarów wykorzystywanych wyłącznie na cele działalności zwolnionej od podatku, jeżeli z tytułu nabycia, importu lub wytworzenia tych towarów nie przysługiwało dokonującemu ich dostawy prawo do obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego.
Wskazać należy, że dla zastosowania zwolnienia od podatku VAT, o którym mowa w art. 43 ust. 1 pkt 2 ustawy, dla dostawy towarów (w tym nieruchomości), spełnione muszą być łącznie dwa warunki wskazane w tym przepisie, tj.:
-towary od momentu ich nabycia do momentu ich zbycia muszą służyć wyłącznie działalności zwolnionej, w żadnym momencie ich posiadania nie można zmienić ich przeznaczenia oraz sposobu wykorzystywania,
-brak prawa do odliczenia podatku VAT naliczonego przy nabyciu (imporcie, wytworzeniu) tych towarów.
Niespełnienie jednego z powyższych warunków daje podstawę do wyłączenia dostawy towarów ze zwolnienia od podatku VAT przewidzianego w ww. art. 43 ust. 1 pkt 2 ustawy.
Zaznaczenia wymaga przy tym, że NSA w wyroku z 28 lutego 2013 r., sygn. akt I FSK 627/12 wskazał, że „zwolnienie, o którym mowa w art. 136 lit. b) dyrektywy 2006/112/WE, a więc również wynikające z art. 43 ust. 1 pkt 2 u.p.t.u., przysługuje tylko wtedy gdy podatnik nie ma prawa do odliczenia podatku na skutek ograniczeń i zakazów przewidzianych przepisami dyrektywy lub u.p.t.u., co wynika np. ze związku ze sprzedażą zwolnioną od podatku (por. art. 86 i art. 88 ustawy), a więc nie ma zastosowania, gdy brak odliczenia podatku w poprzedniej fazie obrotu wynika z faktu, że dana czynność w ogóle nie podlegała opodatkowaniu (por. wyrok ETS z 8 grudnia 2005 r. w sprawie C-280/04 Jyske Finanse A/S) oraz gdy podatnik, mając prawo do odliczenia podatku naliczonego, z uprawnienia tego nie skorzystał”.
W wyroku, na który powołuje się Naczelny Sąd Administracyjny, Trybunał Sprawiedliwości Unii Europejskiej stwierdził, że ze zwolnienia z VAT nie będzie korzystać dostawa towarów, w stosunku do których podatnik nie odliczył VAT naliczonego z powodów innych niż ściśle określone w art. 136 Dyrektywy 2006/112/WE. Tym samym, przepis art. 136 Dyrektywy 2006/112/WE wskazuje zatem, że w przypadkach, w których przy nabyciu towaru VAT w ogóle nie wystąpił, nie można uznać, że mamy do czynienia z brakiem prawa do odliczenia podatku VAT.
Powyższe oznacza, że zwolnienie, o którym mowa w art. 43 ust. 1 pkt 2 ustawy, nie może mieć zastosowania do zbycia towaru przez podatnika, jeżeli transakcja sprzedaży, w wyniku której nabył on wcześniej ten towar nie była opodatkowana podatkiem od towarów i usług.
Jak wynika z wniosku, transakcja nabycia przez Sprzedających na podstawie umów sprzedaży zawartych z osobami fizycznymi w latach (...). Działki nie zostały nabyte w ramach działalności gospodarczej Sprzedających. Nieruchomość została nabyta w ramach czynności niepodlegających opodatkowaniu podatkiem VAT i transakcje nabycia nie zostały udokumentowane fakturami VAT.
W takiej sytuacji należy zauważyć, że nie wystąpił podatek VAT naliczony, który mógłby podlegać odliczeniu. Nie można tym samym uznać, że Sprzedającym przysługiwało bądź nie przysługiwało prawo do odliczenia podatku VAT, skoro dostawa w ogóle nie była objęta tym podatkiem.
Tym samym, nie jest spełniony jeden z warunków zwolnienia zawarty w art. 43 ust. 1 pkt 2 ustawy.
W konsekwencji należy stwierdzić, że sprzedaż działek składających się na nieruchomość będzie stanowiła czynność podlegającą opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług, zgodnie z art. 5 ust. 1 pkt 1 w powiązaniu z art. 7 ust. 1 ustawy, która nie będzie korzystała ze zwolnienia od podatku na podstawie art. 43 ust. 1 pkt 9 i pkt 2 ustawy.
W związku z powyższym sprzedaż nieruchomości będzie opodatkowana podatkiem VAT według właściwej stawki podatku od towarów i usług.
Odnosząc się do Państwa dalszych wątpliwości zauważyć również należy, że w myśl art. 96 ust. 1 ustawy:
Podmioty, o których mowa w art. 15 i art. 15a, są obowiązane przed dniem wykonania pierwszej czynności określonej w art. 5 złożyć naczelnikowi urzędu skarbowego zgłoszenie rejestracyjne, z zastrzeżeniem ust. 3.
Stosownie do art. 96 ust. 3 ustawy:
Podmioty wymienione w art. 15, u których sprzedaż jest zwolniona od podatku na podstawie art. 113 ust. 1 i 9 lub wykonujące wyłącznie czynności zwolnione od podatku na podstawie art. 43 ust. 1 lub przepisów wydanych na podstawie art. 82 ust. 3, mogą złożyć zgłoszenie rejestracyjne.
W myśl art. 96 ust. 4 ustawy:
Naczelnik urzędu skarbowego po weryfikacji danych podanych w zgłoszeniu rejestracyjnym rejestruje podatnika jako „podatnika VAT czynnego”, a w przypadku podatników, o których mowa w ust. 3 – jako „podatnika VAT zwolnionego”, i na wniosek podatnika potwierdza to zarejestrowanie.
Zatem, rejestracji należy dokonać przed dniem wykonania pierwszej czynności określonej w art. 5 ustawy, przy czym przepis nie określa, jak wcześnie rejestracja powinna nastąpić. Natomiast powinna ona nastąpić najpóźniej w dniu poprzedzającym dokonanie pierwszej czynności opodatkowanej. Zatem, stosownie do art. 96 ust. 1 ustawy, Sprzedający powinien dokonać złożenia zgłoszenia rejestracyjnego, przed dokonaniem sprzedaży przedmiotowych działek, tj. przed dniem wykonania pierwszej czynności określonej w art. 5 ustawy.
Z opisu zdarzenia przyszłego wynika, że Pani (...) w momencie nabycia Nieruchomości wykonywała zawód (...) w ramach prowadzonej przez siebie działalności gospodarczej, przy czym nie jest ani nie była zarejestrowana jako czynny podatnik VAT. Natomiast Pan (...) od (...) 2009 r. zarejestrowany jest jako czynny podatnik VAT.
Jak wyżej wskazano sprzedaż Nieruchomości będzie podlegała opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług, jako odpłatna dostawa towarów na podstawie art. 5 ust. 1 pkt 1 w związku z art. 7 ust. 1 ustawy, która nie będzie korzystała ze zwolnienia od podatku na podstawie art. 43 ust. 1 pkt 9 i pkt 2 ustawy. Tym samym, biorąc pod uwagę wykładnię art. 96 ust. 1 ustawy – Pani (...), jako niezarejestrowana do tej pory jako czynny podatnik VAT, będzie miała obowiązek złożenia zgłoszenia rejestrowego VAT-R i rejestracji do celów podatku VAT jako podatnik VAT czynny w związku ze sprzedażą Nieruchomości.
Odnosząc się z kolei do Państwa wątpliwości dotyczących obowiązku wystawienia faktur VAT zauważyć należy, że zasady dokumentowania czynności podlegających opodatkowaniu regulują przepisy art. 106a-106q ustawy.
Należy zauważyć, że na podstawie art. 106b ust. 1 pkt 1 ustawy:
Podatnik jest obowiązany wystawić fakturę dokumentującą sprzedaż, a także dostawę towarów i świadczenie usług, o których mowa w art. 106a pkt 2, dokonywane przez niego na rzecz innego podatnika podatku, podatku od wartości dodanej lub podatku o podobnym charakterze lub na rzecz osoby prawnej niebędącej podatnikiem.
Przepis art. 106b ust. 2 ustawy stanowi, że:
Podatnik nie jest obowiązany do wystawienia faktury w odniesieniu do sprzedaży zwolnionej od podatku na podstawie art. 43 ust. 1, art. 113 ust. 1 i 9 lub przepisów wydanych na podstawie art. 82 ust. 3.
Faktura jest dokumentem odzwierciedlającym prawidłowy przebieg zdarzenia gospodarczego zarówno pod względem przedmiotu transakcji, jak i podmiotów biorących w niej udział. Co do zasady zatem, faktura musi być wystawiona zgodnie z obowiązującymi przepisami prawa krajowego w tym względzie. Prawidłowość materialnoprawna faktury zachodzi wówczas, jeżeli odzwierciedla ona prawdziwe zdarzenie gospodarcze, czyli w istocie stwierdza np. fakt dostawy określonych towarów i świadczonych usług. Wystawienie faktury należy rozumieć jako sporządzenie dokumentu oraz jego przekazanie innemu podmiotowi, a przez to wprowadzenie faktury do obrotu prawnego.
W myśl art. 106e ust. 1 ustawy:
1. Faktura powinna zawierać:
1)datę wystawienia;
2)kolejny numer nadany w ramach jednej lub więcej serii, który w sposób jednoznaczny identyfikuje fakturę;
3)imiona i nazwiska lub nazwy podatnika i nabywcy towarów lub usług oraz ich adresy;
4)numer, za pomocą którego podatnik jest zidentyfikowany na potrzeby podatku, z zastrzeżeniem pkt 24 lit. a oraz pkt 25;
5)numer, za pomocą którego nabywca towarów lub usług jest zidentyfikowany na potrzeby podatku lub podatku od wartości dodanej, pod którym otrzymał on towary lub usługi, z zastrzeżeniem pkt 24 lit. b;
6)datę dokonania lub zakończenia dostawy towarów lub wykonania usługi lub datę otrzymania zapłaty, o której mowa w art. 106b ust. 1 pkt 4, o ile taka data jest określona i różni się od daty wystawienia faktury;
7)nazwę (rodzaj) towaru lub usługi;
8)miarę i ilość (liczbę) dostarczonych towarów lub zakres wykonanych usług;
9)cenę jednostkową towaru lub usługi bez kwoty podatku (cenę jednostkową netto);
10)kwoty wszelkich opustów lub obniżek cen, w tym w formie rabatu z tytułu wcześniejszej zapłaty, o ile nie zostały one uwzględnione w cenie jednostkowej netto;
11)wartość dostarczonych towarów lub wykonanych usług, objętych transakcją, bez kwoty podatku (wartość sprzedaży netto);
12)stawkę podatku albo stawkę podatku od wartości dodanej w przypadku korzystania z procedur szczególnych, o których mowa w dziale XII w rozdziałach 6a, 7 i 9;
13)sumę wartości sprzedaży netto, z podziałem na sprzedaż objętą poszczególnymi stawkami podatku i sprzedaż zwolnioną od podatku;
14)kwotę podatku od sumy wartości sprzedaży netto, z podziałem na kwoty dotyczące poszczególnych stawek podatku;
15)kwotę należności ogółem;
16)w przypadku dostawy towarów lub świadczenia usług, w odniesieniu do których:
a) obowiązek podatkowy powstaje zgodnie z art. 19a ust. 5 pkt 1 lub art. 21 ust. 1, lub
b) w przepisach wydanych na podstawie art. 19a ust. 12 określono termin powstania obowiązku podatkowego z chwilą otrzymania całości lub części zapłaty
- wyrazy „metoda kasowa”;
17)w przypadku faktur, o których mowa w art. 106d ust. 1 -wyraz „samofakturowanie”;
18)w przypadku dostawy towarów lub wykonania usługi, dla których obowiązanym do rozliczenia podatku od wartości dodanej lub podatku o podobnym charakterze jest nabywca towaru lub usługi - wyrazy „odwrotne obciążenie”;
18a) w przypadku faktur, w których kwota należności ogółem przekracza kwotę 15 000 zł lub jej równowartość wyrażoną w walucie obcej, obejmujących dokonaną na rzecz podatnika dostawę towarów lub świadczenie usług, o których mowa w załączniku nr 15 do ustawy - wyrazy „mechanizm podzielonej płatności”, przy czym do przeliczania na złote kwot wyrażonych w walucie obcej stosuje się zasady przeliczania kwot stosowane w celu określenia podstawy opodatkowania;
19)w przypadku dostawy towarów lub świadczenia usług zwolnionych od podatku na podstawie art. 43 ust. 1, art. 113 ust. 1 i 9, art. 113a ust. 1 albo przepisów wydanych na podstawie art. 82 ust. 3 - wskazanie:
a)przepisu ustawy albo aktu wydanego na podstawie ustawy, na podstawie którego podatnik stosuje zwolnienie od podatku,
b) przepisu dyrektywy 2006/112/WE, który zwalnia od podatku taką dostawę towarów lub takie świadczenie usług, lub
c)innej podstawy prawnej wskazującej na to, że dostawa towarów lub świadczenie usług korzysta ze zwolnienia;
20)w przypadku, o którym mowa w art. 106c - nazwę i adres organu egzekucyjnego lub imię i nazwisko komornika sądowego oraz jego adres, a w miejscu określonym dla podatnika - imię i nazwisko lub nazwę dłużnika oraz jego adres;
21)w przypadku faktur wystawianych w imieniu i na rzecz podatnika przez jego przedstawiciela podatkowego - nazwę lub imię i nazwisko przedstawiciela podatkowego, jego adres oraz numer, za pomocą którego jest on zidentyfikowany na potrzeby podatku;
22)w przypadku gdy przedmiotem wewnątrzwspólnotowej dostawy są nowe środki transportu - datę dopuszczenia nowego środka transportu do użytku oraz:
a) przebieg pojazdu - w przypadku pojazdów lądowych, o których mowa w art. 2 pkt 10 lit. a,
b) liczbę godzin roboczych używania nowego środka transportu - w przypadku jednostek pływających, o których mowa w art. 2 pkt 10 lit. b, oraz statków powietrznych, o których mowa w art. 2 pkt 10 lit. c;
23)w przypadku faktur wystawianych przez drugiego w kolejności podatnika, o którym mowa w art. 135 ust. 1 pkt 4 lit. b i c, w wewnątrzwspólnotowej transakcji trójstronnej (procedurze uproszczonej) - dane określone w art. 136;
24)w przypadkach, o których mowa w art. 97 ust. 10 pkt 2 i 3:
a) numer, za pomocą którego podatnik jest zidentyfikowany na potrzeby podatku, poprzedzony kodem PL,
b) numer, za pomocą którego nabywca towaru lub usługi jest zidentyfikowany na potrzeby podatku od wartości dodanej w danym państwie członkowskim, zawierający dwuliterowy kod stosowany na potrzeby podatku od wartości dodanej właściwy dla tego państwa członkowskiego;
25)w przypadku podatnika korzystającego ze zwolnienia, o którym mowa w art. 113a ust. 1 - indywidualny numer identyfikacyjny, o którym mowa w art. 113a ust. 2 pkt 2.
Zatem, zgodnie z wyżej powołanymi przepisami, konieczne jest, aby faktury, jako dokumenty potwierdzające rzeczywiste transakcje gospodarcze, zawierały nazwy określające strony transakcji, ich adresy, a także numery identyfikacji podatkowej.
Przy czym to, że ustawodawca określając zasady wystawiania faktur VAT, wymienia strony transakcji jako sprzedawcę i nabywcę, należy pojmować szeroko. Natomiast dane zawarte na fakturze mają na celu identyfikację stron transakcji gospodarczej w sposób nie budzący wątpliwości kim jest sprzedawca i nabywca.
Z okoliczności przedstawionych w opisie sprawy wynika, że nabywcą ww. Nieruchomości będzie Spółka zarejestrowana jako czynny podatnik VAT, a transakcja sprzedaży tej Nieruchomości – jak wyżej wskazano – będzie podlegać opodatkowaniu podatkiem VAT i nie będzie korzystać ze zwolnienia od podatku. Również Sprzedający na moment dokonania dostawy będą zarejestrowani jako podatnicy VAT czynni, tym samym zgodzić należy się z Państwa stanowiskiem zgodnie z którym uważają Państwo, że Sprzedający będą mieli obowiązek wystawienia faktury zawierającej informacje (adekwatne do przedmiotu transakcji), o których mowa w art. 106e ust. 1.
Oceniając całościowo Państwa stanowisko w zakresie pytania nr 2 należy uznać je za prawidłowe.
Przechodząc do Państwa dalszych wątpliwości, dotyczących kwestii prawa do obniżenia kwoty podatku VAT należnego o kwotę podatku VAT naliczonego wynikającego z faktur otrzymanych od Sprzedających dokumentujących sprzedaż przedmiotowej Nieruchomości, prawa do zwrotu nadwyżki VAT naliczonego nad należnym na rachunek bankowy Wnioskodawcy lub obniżenia o tę różnicę kwoty VAT należnego za następne okresy rozliczeniowe, należy wskazać, że zgodnie z art. 86 ust. 1 ustawy:
W zakresie, w jakim towary i usługi są wykorzystywane do wykonywania czynności opodatkowanych, podatnikowi, o którym mowa w art. 15, przysługuje prawo do obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego, z zastrzeżeniem art. 114, art. 119 ust. 4, art. 120 ust. 17 i 19 oraz art. 124.
Stosownie do treści art. 86 ust. 2 pkt 1 ustawy:
Kwotę podatku naliczonego stanowi suma kwot podatku wynikających z faktur otrzymanych przez podatnika z tytułu:
a) nabycia towarów i usług,
b) dokonania całości lub części zapłaty przed nabyciem towaru lub wykonaniem usługi.
Na podstawie art. 87 ust. 1 ustawy:
W przypadku gdy kwota podatku naliczonego, o której mowa w art. 86 ust. 2, jest w okresie rozliczeniowym wyższa od kwoty podatku należnego, podatnik ma prawo do obniżenia o tę różnicę kwoty podatku należnego za następne okresy lub do zwrotu różnicy na rachunek bankowy.
Zasady dokonywania zwrotu różnicy podatku na rachunek bankowy podatnika zostały określone w art. 87 ust. 2-6 ustawy.
Prawo do obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego przysługuje wówczas, gdy zostaną spełnione określone warunki, tzn. odliczenia tego dokonuje podatnik podatku od towarów i usług oraz gdy towary i usługi, z których nabyciem podatek został naliczony, są wykorzystywane do wykonywania czynności opodatkowanych, tzn. takich, których następstwem jest określenie podatku należnego. Przedstawiona wyżej zasada wyklucza zatem możliwość dokonania obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego związanego z towarami i usługami, które nie są wykorzystywane do wykonywania czynności opodatkowanych, czyli w przypadku ich wykorzystania do czynności zwolnionych od podatku VAT oraz niepodlegających temu podatkowi.
W każdym przypadku należy dokonać oceny, czy intencją podatnika wykonującego określone czynności, z którymi łączą się skutki podatkowoprawne, było wykonywanie czynności opodatkowanych.
W myśl art. 88 ust. 3a pkt 2 ustawy:
Nie stanowią podstawy do obniżenia podatku należnego oraz zwrotu różnicy podatku lub zwrotu podatku naliczonego faktury i dokumenty celne w przypadku gdy transakcja udokumentowana fakturą nie podlega opodatkowaniu albo jest zwolniona od podatku.
Na podstawie przepisu art. 88 ust. 4 ustawy:
Obniżenia kwoty lub zwrotu różnicy podatku należnego nie stosuje się również do podatników, którzy nie są zarejestrowani jako podatnicy VAT czynni, zgodnie z art. 96, z wyłączeniem przypadków, o których mowa w art. 86 ust. 2 pkt 7.
Zgodnie z powyższą regulacją, z prawa do odliczenia podatku skorzystać mogą wyłącznie podatnicy, którzy są zarejestrowani jako podatnicy VAT czynni.
Jak wynika z powołanych powyżej przepisów prawa, rozliczenie podatku naliczonego na zasadach określonych w art. 86 ust. 1 ustawy uwarunkowane jest tym, aby nabywane towary i usługi były wykorzystywane przez zarejestrowanego czynnego podatnika VAT w ramach działalności gospodarczej do wykonywania czynności opodatkowanych podatkiem od towarów i usług.
Jak wynika z opisu sprawy, Zainteresowany będący stroną postępowania jest czynnym zarejestrowanym podatnikiem podatku do towarów i usług oraz ww. Zainteresowany zamierza nabyć wskazane działki w celu realizacji inwestycji pod budowę centrum magazynowo – logistyczno – produkcyjnego z częściami socjalno-biurowym i infrastrukturą towarzyszącą. Wnioskodawca wybudowaną w ramach Inwestycji powierzchnię planuje wynająć lub sprzedać w ramach prowadzonej działalności gospodarczej podlegającej opodatkowaniu VAT. Tym samym, po nabyciu przedmiotowych Działek, Wnioskodawca planuje wykorzystywać je w prowadzonej działalności gospodarczej podlegającej opodatkowaniu VAT oraz niepodlegającej zwolnieniu z VAT.
Jednocześnie, jak wskazano w odpowiedzi na pytanie nr 1 i 2 sprzedaż Nieruchomości przez Zainteresowanych niebędących stroną postępowania będzie stanowiła czynność podlegającą opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług, zgodnie z art. 5 ust. 1 pkt 1 w zw. z art. 7 ust. 1 ustawy, która nie będzie korzystała ze zwolnienia od podatku, a ich sprzedaż będzie opodatkowana podatkiem VAT, według właściwej stawki podatku od towarów i usług.
Zgodnie z powołanymi powyżej przepisami prawa, odliczenie podatku VAT naliczonego na zasadach określonych w art. 86 ust. 1 ustawy uwarunkowane jest tym, aby nabywane towary i usługi były wykorzystywane przez zarejestrowanego czynnego podatnika podatku VAT, w ramach działalności gospodarczej, do wykonywania czynności opodatkowanych podatkiem od towarów i usług.
W omawianej sprawie oba warunki, o których mowa w art. 86 ust. 1 ustawy będą spełnione, ponieważ Zainteresowany będący stroną postępowania jest zarejestrowanym czynnym podatnikiem podatku VAT, a nabywane działki będą wykorzystywane do czynności opodatkowanych podatkiem VAT.
Ponadto, jak zostało już wcześniej wskazane, stosownie do art. 96 ust. 1 ustawy, Sprzedająca – Pani (...) powinna dokonać złożenia zgłoszenia rejestracyjnego, przed dokonaniem sprzedaży przedmiotowych działek, tj. przed dniem wykonania pierwszej czynności określonej w art. 5 ustawy. Z kolei Pan (...) jest zarejestrowany jako czynny podatnik VAT. Tym samym na dzień dokonania dostawy obie strony transakcji będą zarejestrowane jako podatnicy Vat czynni.
Mając na uwadze przedstawiony opis sprawy oraz powołane powyżej przepisy prawa stwierdzam, że w sytuacji gdy Pani (...) zarejestruje się jako czynny podatnik podatku od towarów i usług, a Sprzedający wystawią fakturę dla sprzedaży opisanych działek, po dokonaniu płatności wynagrodzenia, to Zainteresowanemu będącemu stroną postepowania - na podstawie art. 86 ust. 1 ustawy – będzie przysługiwało prawo do obniżenia kwoty podatku należnego VAT o kwotę podatku naliczonego VAT wynikającego faktury dokumentującej dostawę ww. działek. Prawo to będzie przysługiwało Zainteresowanemu będącemu stroną postępowania, pod warunkiem niezaistnienia przesłanek negatywnych określonych w art. 88 ustawy.W przypadku, gdy kwota podatku naliczonego w okresie rozliczeniowym będzie wyższa niż kwota podatku należnego, Spółka Kupująca będzie uprawniona do obniżenia o tę różnicę kwoty podatku należnego za następne okresy lub do zwrotu różnicy na rachunek bankowy, zgodnie z art. 87 ust. 1 ustawy.
Zatem Państwa stanowisko w odniesieniu do pytania nr 3 jest prawidłowe.
Dodatkowe informacje
Informacja o zakresie rozstrzygnięcia
Interpretacja dotyczy zdarzenia przyszłego, które Państwo przedstawili i stanu prawnego, który obowiązuje w dniu wydania interpretacji.
Niniejsza interpretacja dotyczy wyłącznie podatku od towarów i usług. W zakresie podatku od czynności cywilnoprawnych zostanie wydane odrębne rozstrzygnięcie.
Odnosząc się do powołanych przez Państwa interpretacji wskazać należy, że interpretacje przepisów prawa podatkowego wydawane są w indywidualnych sprawach podatników i niewątpliwie kształtują sytuację prawną tych podatników w sprawach będących przedmiotem rozstrzygnięcia, lecz dotyczą konkretnych stanów faktycznych oraz konkretnych stanów prawnych i nie mają mocy prawa powszechnie obowiązującego co oznacza, że należy je traktować indywidualnie (por. prawomocny wyrok Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Łodzi z 27 marca 2015 r., sygn. akt III SA/Łd 109/15).
Ponadto powołane w stanowisku wyroki sądu nie mają mocy powszechnie obowiązującej. Sąd wyrokiem lub postanowieniem rozstrzyga wyłącznie konkretną sprawę co do stwierdzenia naruszenia prawa i skutków prawnych tego naruszenia i jedynie w tej sprawie ma moc wiążącą. Ocena prawna i wskazania co do dalszego postępowania wyrażone w orzeczeniu sądu wiążą w sprawie ten sąd oraz organ, którego działanie lub bezczynność było przedmiotem zaskarżenia, o czym stanowi art. 153 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. – Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi (t. j. Dz. U. z 2024 r. poz. 935; ze zm.). Zatem powołane wyroki nie posiadają waloru wykładni powszechnej, co w praktyce oznacza, że nie stanowią one podstawy dla analogicznego rozstrzygnięcia przez organy podatkowe.
Wskazać również należy, że zgodnie z art. 14b § 3 ustawy Ordynacja podatkowa, składający wniosek o wydanie interpretacji indywidualnej obowiązany jest do wyczerpującego przedstawienia zaistniałego stanu faktycznego albo zdarzenia przyszłego. Niniejsza interpretacja indywidualna ogranicza się wyłącznie do udzielenia informacji co do zakresu i sposobu zastosowania prawa podatkowego w okolicznościach zdarzenia przyszłego podanego przez Państwa. Z powyższych przepisów wynika, że organ rozpatrując wniosek o wydanie interpretacji nie podejmuje wyjaśnienia stanu faktycznego i zdarzenia przyszłego, tj. nie przeprowadza dowodów, lecz dokonuje oceny prawnej przedstawionych we wniosku okoliczności w kontekście zadanego pytania przyporządkowanego do danego stanu faktycznego albo zdarzenia przyszłego. W tym miejscu organ interpretacyjny zastrzega jednak, że gdy w toku postępowania podatkowego, kontroli podatkowej bądź celno-skarbowej zostanie określony odmienny stan faktyczny interpretacja nie wywoła skutków prawnych.
Pouczenie o funkcji ochronnej interpretacji
- Funkcję ochronną interpretacji indywidualnych określają przepisy art. 14k-14nb ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. – Ordynacja podatkowa (t. j. Dz. U. z 2025 r. poz. 111). Interpretacja będzie mogła pełnić funkcję ochronną, jeśli Państwa sytuacja będzie zgodna (tożsama) z opisem stanu faktycznego lub zdarzenia przyszłego. Z funkcji ochronnej będą mogli skorzystać Ci z Państwa, którzy zastosują się do interpretacji.
- Zgodnie z art. 14na § 1 Ordynacji podatkowej:
Przepisów art. 14k-14n Ordynacji podatkowej nie stosuje się, jeśli stan faktyczny lub zdarzenie przyszłe będące przedmiotem interpretacji indywidualnej jest elementem czynności, które są przedmiotem decyzji wydanej:
1) z zastosowaniem art. 119a;
2) w związku z wystąpieniem nadużycia prawa, o którym mowa w art. 5 ust. 5 ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług;
3) z zastosowaniem środków ograniczających umowne korzyści.
- Zgodnie z art. 14na § 2 Ordynacji podatkowej:
Przepisów art. 14k-14n nie stosuje się, jeżeli korzyść podatkowa, stwierdzona w decyzjach wymienionych w § 1, jest skutkiem zastosowania się do utrwalonej praktyki interpretacyjnej, interpretacji ogólnej lub objaśnień podatkowych.
Pouczenie o prawie do wniesienia skargi na interpretację przez Zainteresowanego, który jest stroną postępowania
(...) (Zainteresowany będący stroną postępowania – art. 14r § 2 Ordynacji podatkowej) ma prawo do zaskarżenia tej interpretacji indywidualnej do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego. Zasady zaskarżania interpretacji indywidualnych reguluje ustawa z dnia 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi (t. j. Dz. U. z 2024 r. poz. 935 ze zm.; dalej jako „PPSA”).
Skargę do Sądu wnosi się za pośrednictwem Dyrektora KIS (art. 54 § 1 PPSA). Skargę należy wnieść w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia interpretacji indywidualnej (art. 53 § 1 PPSA):
- w formie papierowej, w dwóch egzemplarzach (oryginał i odpis) na adres: Krajowa Informacja Skarbowa, ul. Warszawska 5, 43-300 Bielsko-Biała (art. 47 § 1 PPSA), albo
- w formie dokumentu elektronicznego, w jednym egzemplarzu (bez odpisu), na adres Krajowej Informacji Skarbowej na platformie ePUAP: /KIS/wnioski albo /KIS/SkrytkaESP (art. 47 § 3 i art. 54 § 1a PPSA).
Skarga na interpretację indywidualną może opierać się wyłącznie na zarzucie naruszenia przepisów postępowania, dopuszczeniu się błędu wykładni lub niewłaściwej oceny co do zastosowania przepisu prawa materialnego. Sąd jest związany zarzutami skargi oraz powołaną podstawą prawną (art. 57a PPSA).
Podstawa prawna dla wydania interpretacji
Podstawą prawną dla wydania tej interpretacji jest art. 13 § 2a, art. 14b § 1 i art. 14r Ordynacji podatkowej.