Interpretacja indywidualna z dnia 21 marca 2025 r., Dyrektor Krajowej Informacji Skarbowej, sygn. 0113-KDIPT1-1.4012.64.2025.2.RG
Prawo do odliczenia podatku VAT naliczonego z tytułu transakcji zakupu lokalu na potrzeby działalności Spółki, w związku z zaistnieniem nowych okoliczności.
Interpretacja indywidualna – stanowisko nieprawidłowe
Szanowni Państwo,
stwierdzam, że Państwa stanowisko w sprawie oceny skutków podatkowych opisanego stanu faktycznego w podatku od towarów i usług jest nieprawidłowe.
Zakres wniosku o wydanie interpretacji indywidualnej
20 stycznia 2025 r. wpłynął Państwa wniosek z 20 stycznia 2025 r. o wydanie interpretacji indywidualnej, który dotyczy prawa do odliczenia podatku VAT naliczonego z tytułu transakcji zakupu lokalu na potrzeby działalności Spółki, w związku z zaistnieniem nowych okoliczności.
Uzupełnili go Państwo w odpowiedzi na wezwanie pismem z 6 marca 2025 r. (data wpływu 11 marca 2025 r.).
Treść wniosku jest następująca:
Opis stanu faktycznego
W dniu ….07.2024 doszło do podpisania aktu notarialnego na zakup lokalu usługowego.
Jedną stroną był Pan A wraz z małżonką działający na zasadzie wspólnoty majątkowej, jednak w tej konkretnej transakcji działał w ramach jednoosobowej działalności gospodarczej, zarejestrowanej w CEIDG pod numerem NIP …. Drugą stroną transakcji był Prezes Spółki … SP. Zoo Pan B, działając w imieniu Zarządu Spółki jednoosobowo.
Spółka jest zarejestrowana w KRS pod numerem NIP ….
Notariusz zapisał następujące zapisy w akcie notarialnym:
1. Pan A oświadczył że: cyt. „jest podatnikiem podatku od towarów i usług (VAT) i z tytułu dokonania umowy sprzedaży lokalu będzie opodatkowany podatkiem od towarów i usług na podstawie przepisów z dnia 11 marca 2024 roku o podatku od towarów i usług oraz nie będzie korzystał ze zwolnienia z tego podatku”
2. Pan B działając jako Prezes Spółki przedstawił w dniu ….07.2024 roku uchwałę nadzwyczajnego zgromadzenia wspólników wyrażającą zgodę na zawarcie niniejszej umowy jednocześnie oświadcza iż poza uchwałą nie jest wymagana zgoda żadnego innego organu Spółki.
3. Umowa niniejsza nie podlega podatkowi od czynności cywilnoprawnych na podstawie art. 2 pkt 4 ustawy z dnia 9 września 2000 roku o podatku od czynności cywilnoprawnych.
Na sprzedaż ww. lokalu zostały wystawione dwie faktury VAT, na łączną kwotę … zł powiększoną o należny podatek VAT 23%.
Obie faktury zostały uiszczone a środki wpłynęły na konto działalności Pana A.
Urząd Skarbowy … w toku czynności sprawdzających odmówił prawa do odliczenia naliczonego podatku VAT, gdyż w ocenie organu nie doszło do skutecznego wyboru formy opodatkowania transakcji.
W dniu …11.2024 roku Pan B ponownie stawił się przed Notariuszem. Pan B działający w imieniu Spółki oświadczył, iż w dniu ….07.2024 roku zawarł przed tutejszym notariuszem umowę kupna-sprzedaży lokalu użytkowego mieszczącego się przy ul. … w ….
B w imieniu Spółki wniósł o zaprotokołowanie uchwały nr …/2024 Nadzwyczajnego Zgromadzenia Wspólników … Sp. Zoo z dnia ….07.2024 o następującej treści:
Nadzwyczajne Zgromadzenie Wspólników … Sp. Zoo niniejszym uchwala co następuje:
1. Wspólnicy Spółki zapoznani z dokumentami będącymi podstawą do zakupu lokalu przy ul. … w … o księdze wieczystej nr ….
2. Wspólnicy Spółki znają położenie, stan prawny i techniczny lokalu i powyższe akceptują.
3. Wspólnicy Spółki wyrażają zgodę na zakup lokalu przy ul. … w …, jednocześnie akt notarialny w imieniu Spółki podpisze B jako Prezes.
4. Wspólnicy zgodnie oświadczają, iż prowadzona przez nich działalność jest opodatkowana podatkiem od towarów i usług. Zapoznali się z prawem do zwolnienia tego podatku przy zakupie lokalu i świadomie z tego prawa nie będą korzystać. Wybierają metodę opodatkowania transakcji 23% podatkiem od towarów i usług.
Ponadto dnia 09.10.2024 Wojewódzki Sąd Administracyjny w Bydgoszczy wydał wyrok nr I SA/Bd 419/24 w przedmiotowo dokładnie takiej samej sprawie gdzie w sentencji uznał co następuje: „Zdaniem Sądu stan faktyczny opisany we wniosku o wydanie interpretacji indywidualnej ponad wszelką wątpliwość wskazuje, że wolą stron umowy z dnia [...]. było skorzystanie z prawa do rezygnacji ze zwolnienia od opodatkowania dostawy nieruchomości. Służyło temu wskazanie w treści aktu notarialnego ceny towaru łącznie z podatkiem od towarów i usług, bezpośrednie oświadczenie sprzedającego o opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług VAT według stawki 23%, informacja o nie pobraniu podatku od czynności cywilnoprawnych przez notariusza a następnie wystawienie faktury dokumentującej dokonaną dostawę. Przyjęcie w tej sytuacji że strony nie zrezygnowały ze zwolnienia od opodatkowania dostawy pozostaje w sprzeczności z tymi wyrazami woli stron, które wskazano powyżej (i opisano w stanie faktycznym wniosku o interpretację). Taka ocena przedstawionego przez Spółkę stanu faktycznego jakiej dokonał organ, stanowi przedłożenie kwestii formalnych ponad istotę i treść zamierzonej przez podatników transakcji, które zdaniem Sądu zostały dostatecznie jasno wyrażone. Powyższe stanowi o naruszeniu art. 43 ust. 10 i ust. 11 u.p.t.u. poprzez jego błędną wykładnię.”
W Państwa ocenie zarówno uzupełnienie aktu notarialnego poprzez wpisanie treści uchwały zgromadzenia wspólników, jak również wyrok w przedmiotowej sprawie nie pozostawiają żadnych wątpliwości, iż wszystkie formalności zostały dopełnione i spółka ma prawo do odliczenia podatku VAT naliczonego z tytułu tej transakcji.
Na pytania Organu:
1)Czy przy zawieraniu umowy o przeniesieniu prawa własności lokalu usługowego, posiadali Państwo wiedzę, że dostawa tej nieruchomości może korzystać ze zwolnienia od podatku VAT na podstawie art. 43 ust. 1 pkt 10 ustawy z 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług (t. j. Dz. U. z 2024 r. poz. 361)?
2)Czy w akcie notarialnym z … lipca 2024 r. potwierdzającym przeniesienie prawa własności ww. lokalu usługowego znajdują się:
a)zapisy, że Państwa Spółka jest zarejestrowana jako podatnik VAT czynny?
b)numery identyfikacji podatkowej Sprzedającego oraz Państwa tj. Kupującego?
c)adres lokalu będącego przedmiotem dostawy?
3)Czy lokal usługowy, który Państwo nabyli od Spółki, jest/będzie przez Państwa wykorzystywany do czynności opodatkowanych podatkiem VAT?
4)Jakiego okresu rozliczeniowego/jakich transakcji dotyczyły przeprowadzone czynności sprawdzające, o których mowa we wniosku?
5)Czy kwestia prawa do odliczenia podatku VAT w związku z nabyciem przez Państwa lokalu usługowego w dniu złożenia wniosku była/jest przedmiotem toczącego się postępowania podatkowego, kontroli podatkowej, kontroli celno-skarbowej oraz czy w tym zakresie sprawa została rozstrzygnięta co do jej istoty w decyzji lub postanowieniu organu podatkowego? Jeśli w tym zakresie została wydana decyzja lub postanowienie organu podatkowego, to prosimy o wskazanie daty wydania tego aktu i zakresu rozstrzygnięcia.
Odpowiedzieli Państwo:
11.1. Przy zawieraniu umowy o przeniesieniu prawa własności, Prezes Spółki oraz Sprzedający mieli wiedzę że zakup lokalu może zostać zwolniony z opodatkowania podatkiem VAT, jednak zgodnie, na samym początku rozmów, zdecydowali, że jako przedmiot zostanie sprzedany przez Pana A na podstawie faktura VAT, a nie w ramach czynności cywilno - prawnych. Lokal ten wcześniej tj. od 2018 roku był wynajmowany przez Spółkę … na działalność usługową.
11.2
a) W samym akcie notarialnym, nie ma zapisu, że Spółka jest zarejestrowana jako czynny podatnik VAT. Jednak dnia ….04.2024 roku, pomiędzy Sprzedającym a Panem B jako Prezesem Spółki, podpisany akt notarialny, noszący znamiona umowy przedwstępnej. W akcie tym w § 2 pkt 3 jest zawarta informacja, że „Do zawarcia Przyrzeczonej Umowy Sprzedaży wymagana będzie uchwała Nadzwyczajnego Zgromadzenia Wspólników Spółki, wyrażająca zgodę na dokonanie ww. czynności, którą zobowiązuje się do ww. umowy dostarczyć”. Uchwała która Pan B dostarczył na podpisane aktu w dniu ….07.2024 roku, taki zapis oczywiście zawiera.
b) Numer NIP Spółki, REGON oraz KRS zostały wpisane do obu aktów notarialnych w pkt 3 wstępu.
c) Do aktu notarialnego z dnia ….07.2024 został wpisany dokładny adres lokalu usługowego, który jest przedmiotem dostawy w § 1 pkt 1.
11.3. Lokal, który Spółka nabyła w ramach niniejszego aktu notarialnego do dnia ….07.2024 był wynajmowany, na podstawie faktur VAT do celów działalności gospodarczej. Od momentu kiedy stał się własnością Spółki nadal prowadzona jest w nim dokładnie ta sama działalność gospodarcza, opodatkowana podatkiem od towarów i usług.
11.4. W deklaracji za IV/2024, tj. dnia ….05.2024 roku, złożyli Państwo wniosek o zwrot kwoty … zł (słownie: …), z tytułu nadpłaconego VAT, na konto Spółki. Urząd w pierwszej kolejności zwrócił się o korektę części deklaracyjnej i wykazanie zakupu lokalu jako środka trwałego, zatem w dniu ….06.2024 roku złożyli Państwo korektę deklaracji. Następnie pracownik urzędu wystąpił z prośbą o przesłanie dokumentów oraz informacji uzupełniających w ramach czynności sprawdzających. Na podstawie braku zapisu, o odstąpieniu od zwolnienia zakupu tego lokalu z podatku VAT, odmówiono Spółce zwrotu nadpłaconego VAT. Zasugerowano, aby wystąpić z wnioskiem o wydanie indywidualnej interpretacji. Uprzednio Prezes Spółki, poinstruowany przez Pełnomocnika, że powodem odmowy jest brak takiej informacji w akcie notarialnej, zgłosił się do Notariusza u którego podpisywany był akt, o wpisanie całej treści Uchwały Nadzwyczajnego Zgromadzenia Wspólników Spółki …, do treści aktu notarialnego.
11.5. W dniu ….07.2024 Pełnomocnik złożył w imieniu Spółki wniosek o wydanie indywidualnej interpretacji. Państwa stanowisko zostało uznane za nieprawidłowe, w zakresie prawa do obniżenia podatku VAT należnego o kwotę podatku VAT naliczonego w związku z zakupem lokalu, dnia ….11.2024 roku.
Pytanie
Czy w związku z zaistnieniem nowych okoliczności wskazanych we wniosku o wydanie indywidualnej interpretacji Spółka … ma prawo do odliczenia podatku VAT naliczonego z tytułu transakcji zakupu lokalu na potrzeby działalności Spółki?
Państwa stanowisko w sprawie
Państwa zdaniem, w związku z pojawieniem się nowych okoliczności wskazanych w niniejszym wniosku Spółka w Państwa ocenie ma pełne i bezsporne prawo do odliczenie podatku VAT naliczonego.
Ocena stanowiska
Stanowisko, które przedstawili Państwo we wniosku, jest nieprawidłowe.
Uzasadnienie interpretacji indywidualnej
Zgodnie z art. 86 ust. 1 ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług (t.j. Dz. U. z 2024 r. poz. 361 ze zm.), zwanej dalej ustawą:
W zakresie, w jakim towary i usługi są wykorzystywane do wykonywania czynności opodatkowanych, podatnikowi, o którym mowa w art. 15 ustawy, przysługuje prawo do obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego, z zastrzeżeniem art. 114, art. 119 ust. 4, art. 120 ust. 17 i 19 oraz art. 124.
W myśl art. 86 ust. 2 pkt 1 ustawy:
Kwotę podatku naliczonego stanowi suma kwot podatku wynikających z faktur otrzymanych przez podatnika z tytułu:
a) nabycia towarów i usług,
b) dokonania całości lub części zapłaty przed nabyciem towaru lub wykonaniem usługi.
Jak wynika z powołanych przepisów prawo do obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego przysługuje wówczas, gdy zostaną spełnione określone warunki, tzn. odliczenia tego dokonuje podatnik podatku od towarów i usług oraz gdy towary i usługi, z których nabyciem podatek został naliczony, są wykorzystywane do wykonywania czynności opodatkowanych. Warunkiem umożliwiającym podatnikowi skorzystanie z prawa do odliczenia podatku naliczonego jest związek zakupów z wykonywanymi czynnościami opodatkowanymi, tzn. których następstwem jest określenie podatku należnego (powstanie zobowiązania podatkowego).
Przedstawiona wyżej zasada wyklucza zatem możliwość dokonania obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego związanego z towarami i usługami, które nie są wykorzystywane do wykonywania czynności opodatkowanych, czyli w przypadku ich wykorzystania do czynności zwolnionych od podatku VAT oraz niepodlegających temu podatkowi.
Należy zauważyć, że formułując w art. 86 ust. 1 ustawy warunek związku ze sprzedażą opodatkowaną, ustawodawca nie uzależnia prawa do odliczenia od związku zakupu z obecnie wykonywanymi czynnościami opodatkowanymi. Wystarczającym jest, że z okoliczności towarzyszących nabyciu towarów lub usług przy uwzględnieniu rodzaju prowadzonej przez podatnika działalności gospodarczej wynika, że zakupy te dokonane są w celu ich wykorzystania w ramach jego działalności opodatkowanej. W każdym przypadku należy dokonać oceny, czy intencją podatnika wykonującego określone czynności, z którymi łączą się skutki podatkowo-prawne, było wykonywanie czynności opodatkowanych.
Ponadto, należy podkreślić, że ustawodawca stworzył podatnikowi prawo do odliczenia podatku naliczonego pod warunkiem spełnienia przez niego zarówno przesłanek pozytywnych, wynikających z art. 86 ust. 1 ustawy oraz niezaistnienia przesłanek negatywnych, określonych w art. 88 tej ustawy.
Zgodnie z art. 88 ust. 3a pkt 2 ustawy:
Nie stanowią podstawy do obniżenia podatku należnego oraz zwrotu różnicy podatku lub zwrotu podatku naliczonego faktury w przypadku, gdy transakcja udokumentowana fakturą nie podlega opodatkowaniu albo jest zwolniona od podatku.
Stosownie do art. 88 ust. 4 ustawy:
Obniżenia kwoty lub zwrotu różnicy podatku należnego nie stosuje się również do podatników, którzy nie są zarejestrowani jako podatnicy VAT czynni, zgodnie z art. 96, z wyłączeniem przypadków, o których mowa w art. 86 ust. 2 pkt 7.
Zgodnie z powyższymi przepisami, z prawa do odliczenia podatku skorzystać mogą wyłącznie podatnicy, którzy są zarejestrowani jako podatnicy VAT czynni, a transakcja udokumentowana fakturą podlega opodatkowaniu i nie jest zwolniona od podatku.
Zgodnie z art. 5 ust. 1 pkt 1 ustawy:
Opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług, podlegają odpłatna dostawa towarów i odpłatne świadczenie usług na terytorium kraju.
Na mocy art. 2 pkt 6 ustawy:
Ilekroć w dalszych przepisach jest mowa o towarach – rozumie się przez to rzeczy oraz ich części, a także wszelkie postacie energii.
Jak stanowi art. 2 pkt 22 ustawy:
Ilekroć w dalszych przepisach jest mowa sprzedaży - rozumie się przez to odpłatną dostawę towarów i odpłatne świadczenie usług na terytorium kraju, eksport towarów oraz wewnątrzwspólnotową dostawę towarów.
W myśl art. 7 ust. 1 ustawy:
Przez dostawę towarów, o której mowa w art. 5 ust. 1 pkt 1, rozumie się przeniesienie prawa do rozporządzania towarami jak właściciel, (…).
Zgodnie z przedstawionymi wyżej przepisami, lokal spełnia definicję towaru wynikającą z art. 2 pkt 6 ustawy, a jego sprzedaż jest traktowana jako czynność odpłatnej dostawy towarów na terytorium kraju, o której mowa w art. 7 ust. 1 ustawy.
Wskazać należy, że nie każda czynność stanowiąca dostawę towarów, w rozumieniu art. 7 ustawy podlega opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług, ponieważ aby dana czynność podlegała opodatkowaniu tym podatkiem, musi być wykonana przez podmiot, który w związku z jej wykonaniem jest podatnikiem podatku od towarów i usług.
Pojęcia „podatnik” i „działalność gospodarcza”, na potrzeby podatku od towarów i usług, zostały określone w art. 15 ust. 1 i ust. 2 ustawy.
W myśl art. 15 ust. 1 ustawy:
Podatnikami są osoby prawne, jednostki organizacyjne niemające osobowości prawnej oraz osoby fizyczne, wykonujące samodzielnie działalność gospodarczą, o której mowa w ust. 2, bez względu na cel lub rezultat takiej działalności.
Zgodnie z art. 15 ust. 2 ustawy:
Działalność gospodarcza obejmuje wszelką działalność producentów, handlowców lub usługodawców, w tym podmiotów pozyskujących zasoby naturalne oraz rolników, a także działalność osób wykonujących wolne zawody. Działalność gospodarcza obejmuje w szczególności czynności polegające na wykorzystywaniu towarów lub wartości niematerialnych i prawnych w sposób ciągły dla celów zarobkowych.
Należy zauważyć, że czynność, która podlega opodatkowaniu podatkiem VAT może być opodatkowana właściwą stawką podatku VAT, albo może korzystać ze zwolnienia od tego podatku.
Zastosowanie zwolnienia od podatku, jako odstępstwo od zasady powszechności i równości opodatkowania, możliwe jest jedynie w przypadku wykonywania czynności ściśle określonych w ustawie oraz w przepisach wykonawczych wydanych na podstawie jej upoważnienia.
Zakres i zasady zwolnienia od podatku od towarów i usług dla dostawy towarów zostały określone m.in. w art. 43 ustawy.
W przypadku dostawy budynków, budowli lub ich części zwolnienie od podatku przysługuje na podstawie art. 43 ust. 1 pkt 10 oraz pkt 10a ustawy.
Zgodnie z art. 43 ust. 1 pkt 10 ustawy:
Zwalnia się od podatku dostawę budynków, budowli lub ich części, z wyjątkiem gdy:
a) dostawa jest dokonywana w ramach pierwszego zasiedlenia lub przed nim,
b) pomiędzy pierwszym zasiedleniem a dostawą budynku, budowli lub ich części upłynął okres krótszy niż 2 lata.
Z powyższego uregulowania wynika, że dostawa budynków, budowli lub ich części jest – co do zasady – zwolniona od podatku od towarów i usług. Wyjątek stanowi dostawa w ramach pierwszego zasiedlenia lub przed nim oraz jeżeli pomiędzy pierwszym zasiedleniem a dostawą budynku, budowli lub ich części upłynął okres krótszy niż 2 lata.
Zatem dla ustalenia zasad opodatkowania dostawy budynków, budowli lub ich części na podstawie art. 43 ust. 1 pkt 10 ustawy kluczowym jest ustalenie, kiedy nastąpiło pierwsze zasiedlenie i jaki upłynął okres od tego momentu.
Stosownie do treści art. 2 pkt 14 ustawy:
Ilekroć w dalszych przepisach jest mowa o pierwszym zasiedleniu - rozumie się przez to oddanie do użytkowania pierwszemu nabywcy lub użytkownikowi lub rozpoczęcie użytkowania na potrzeby własne budynków, budowli lub ich części, po ich:
a) wybudowaniu lub
b) ulepszeniu, jeżeli wydatki poniesione na ulepszenie, w rozumieniu przepisów o podatku dochodowym, stanowiły co najmniej 30% wartości początkowej.
Z powyższego przepisu wynika, że pierwszym zasiedleniem jest pierwsze zajęcie nieruchomości do używania. „Pierwsze zasiedlenie” budynku, budowli lub ich części ma więc miejsce zarówno w sytuacji, w której po wybudowaniu budynku/budowli oddano go w najem, jak i w przypadku wykorzystywania budynku na potrzeby własnej działalności gospodarczej podatnika, bowiem w obydwu przypadkach doszło do korzystania z nich.
Należy wskazać, że w myśl art. 43 ust. 10 ustawy:
Podatnik może zrezygnować ze zwolnienia od podatku, o którym mowa w ust. 1 pkt 10, i wybrać opodatkowanie dostawy budynków, budowli lub ich części, pod warunkiem że dokonujący dostawy i nabywca budynku, budowli lub ich części:
1) są zarejestrowani jako podatnicy VAT czynni;
2) złożą:
a) przed dniem dokonania dostawy tych obiektów właściwemu dla ich nabywcy naczelnikowi urzędu skarbowego lub
b) w akcie notarialnym, do zawarcia którego dochodzi w związku z dostawą tych obiektów
- zgodne oświadczenie, że wybierają opodatkowanie dostawy budynku, budowli lub ich części.
Zgodnie z art. 43 ust. 11 ustawy:
Oświadczenie, o którym mowa w ust. 10 pkt 2, musi również zawierać:
1) imiona i nazwiska lub nazwę, adresy oraz numery identyfikacji podatkowej dokonującego dostawy oraz nabywcy;
2) planowaną datę zawarcia umowy dostawy budynku, budowli lub ich części - w przypadku, o którym mowa w ust. 10 pkt 2 lit. a;
3) adres budynku, budowli lub ich części.
Tak więc ustawodawca daje podatnikom – po spełnieniu określonych warunków – możliwość zrezygnowania ze zwolnienia, o którym mowa w art. 43 ust. 1 pkt 10 ustawy i opodatkowania transakcji na zasadach ogólnych. Przy czym podkreślić należy, że prawo to zostało zawężone tylko do rezygnacji ze zwolnienia wynikającego z art. 43 ust. 1 pkt 10 ustawy.
Jeśli zatem strony transakcji podejmą decyzję o rezygnacji ze zwolnienia od podatku i złożą zgodne oświadczenie, spełniające warunki z art. 43 ust. 10 i ust. 11 ustawy, to dostawa będzie podlegała opodatkowaniu według właściwej stawki podatku VAT.
Rezygnacja ze zwolnienia, o którym mowa w art. 43 ust. 1 pkt 10 ustawy i zastosowanie właściwej stawki podatku dla dokonywanej transakcji może mieć miejsce wyłącznie w przypadku, gdy Strony transakcji są zarejestrowane jako podatnicy VAT czynni i m.in. w akcie notarialnym, do zawarcia którego dochodzi w związku z dostawą tych obiektów złożą zgodne oświadczenie, że wybierają opodatkowanie dostawy budynku, budowli lub ich części, przy czym oświadczenie to musi zawierać elementy wskazane w art. 43 ust. 11 ustawy.
Powyższe oznacza, że podatnicy dokonujący wyboru złożenia zgodnego oświadczenia o wyborze opodatkowania nieruchomości w akcie notarialnym, nie mają obowiązku składania, do naczelnika urzędu skarbowego właściwego dla nabywcy, odrębnego oświadczenia dotyczącego wyboru opodatkowania przed dokonaniem tej dostawy.
W praktyce obrotu nieruchomościami umowy zawierane są w formie aktu notarialnego i zawierają one oprócz treści mających zasadnicze znaczenie dla danej czynności prawnej również oświadczenia stron regulujące ich prawa i obowiązki, w tym dotyczące terminu wydania nieruchomości i objęcia jej w posiadanie przez kupującego.
Zgodnie z art. 60 ustawy z dnia 23 kwietnia 1964 r. Kodeks cywilny (t. j. Dz. U. z 2024 r. poz. 1061 ze zm.):
Z zastrzeżeniem wyjątków w ustawie przewidzianych, wola osoby dokonującej czynności prawnej może być wyrażona przez każde zachowanie się tej osoby, które ujawnia jej wolę w sposób dostateczny, w tym również przez ujawnienie tej woli w postaci elektronicznej (oświadczenie woli).
Na podstawie art. 91 ustawy z dnia 14 lutego 1991 r. Prawo o notariacie (t. j. Dz. U. z 2024 r. poz. 1001):
Notariusz sporządza akt notarialny, jeżeli wymaga tego przepis prawa lub taka jest wola stron.
W myśl art. 92 § 1 ww. ustawy Prawo o notariacie:
Akt notarialny powinien zawierać:
1) dzień, miesiąc i rok sporządzenia aktu, a w razie potrzeby lub na żądanie strony - godzinę i minutę rozpoczęcia i podpisania aktu;
2) miejsce sporządzenia aktu;
3) imię, nazwisko i siedzibę kancelarii notariusza, a jeżeli akt sporządziła osoba wyznaczona do zastępstwa notariusza lub upoważniona do dokonywania czynności notarialnych - nadto imię i nazwisko tej osoby;
4) imiona, nazwiska, imiona rodziców i miejsce zamieszkania osób fizycznych, nazwę i siedzibę osób prawnych lub innych podmiotów biorących udział w akcie, imiona, nazwiska i miejsce zamieszkania osób działających w imieniu osób prawnych, ich przedstawicieli lub pełnomocników, a także innych osób obecnych przy sporządzaniu aktu;
4a) jeżeli obejmuje nabycie nieruchomości przez cudzoziemca lub objęcie lub nabycie przez niego udziałów, akcji lub ogółu praw i obowiązków w spółce handlowej z siedzibą na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej, w przypadku osoby fizycznej - informację o jej obywatelstwie, a w przypadku podmiotu z siedzibą na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej - określenie lub oświadczenie, czy podmiot ten jest cudzoziemcem w rozumieniu art. 1 ust. 2 pkt 4 ustawy z dnia 24 marca 1920 r. o nabywaniu nieruchomości przez cudzoziemców, wraz z uzasadnieniem;
5) oświadczenia stron, z powołaniem się w razie potrzeby na okazane przy akcie dokumenty;
6) stwierdzenie, na żądanie stron, faktów i istotnych okoliczności, które zaszły przy spisywaniu aktu;
7) stwierdzenie, że akt został odczytany, przyjęty i podpisany;
8) podpisy biorących udział w akcie oraz osób obecnych przy sporządzaniu aktu;
9) podpis notariusza.
Jak wynika z cytowanego wyżej art. 92 § 1 pkt 5 ustawy Prawo o notariacie, dopuszczalne jest zawarcie w akcie notarialnym zgodnego oświadczenia nabywcy i dostawcy o wyborze opodatkowania podatkiem VAT dostawy budynków, budowli lub ich części.
Zgodnie z przepisami ustawy strony transakcji (dostawca i nabywca), podatnicy VAT czynni, mogą złożyć oświadczenie o rezygnacji ze zwolnienia dostawy nieruchomości również w treści aktu notarialnego. W takim przypadku nie muszą składać w tym zakresie dodatkowego (odrębnego) oświadczenia organom podatkowym, ale jednoznaczne zgodne oświadczenie o rezygnacji ze zwolnienia musi zostać zawarte wraz z wszystkimi wymaganymi prawem informacjami w akcie notarialnym.
Podsumowując, dla skutecznej rezygnacji ze zwolnienia i wyboru opodatkowania dostawy budynków, budowli lub ich części konieczne jest, aby dostawca i nabywca:
1)byli zarejestrowani jako podatnicy VAT czynni,
2)złożyli zgodne oświadczenie, że wybierają opodatkowanie dostawy,
3)oświadczenie to może być złożone albo przed dostawą do właściwego NUS albo w akcie notarialnym, do zawarcia którego dochodzi w związku z dostawą tych obiektów,
4)oświadczenie złożone w akcie notarialnym musi zawierać:
- imiona i nazwiska lub nazwę, adresy oraz numery identyfikacji podatkowej dokonującego dostawy oraz nabywcy;
- adres budynku, budowli lub ich części.
Z opisu sprawy wynika, że w dniu ....07.2024 doszło do podpisania aktu notarialnego na zakup lokalu usługowego pomiędzy sprzedającym Panem A a kupującym Panem B działającym jako Prezes Spółki … SP. Zoo.
Notariusz zapisał następujące zapisy w akcie notarialnym:
1. Pan A oświadczył że: cyt. „jest podatnikiem podatku od towarów i usług (VAT) i z tytułu dokonania umowy sprzedaży lokalu będzie opodatkowany podatkiem od towarów i usług na podstawie przepisów z dnia 11 marca 2024 roku o podatku od towarów i usług oraz nie będzie korzystał ze zwolnienia z tego podatku”
2. Pan B działając jako Prezes Spółki przedstawił w dniu ….07.2024 roku uchwałę nadzwyczajnego zgromadzenia wspólników wyrażającą zgodę na zawarcie niniejszej umowy jednocześnie oświadcza iż poza uchwałą nie jest wymagana zgoda żadnego innego organu Spółki.
3. Umowa niniejsza nie podlega podatkowi od czynności cywilnoprawnych na podstawie art. 2 pkt 4 ustawy z dnia 9 września 2000 roku o podatku od czynności cywilnoprawnych.
Na sprzedaż ww. lokalu zostały wystawione dwie faktury VAT, na łączną kwotę … zł, powiększoną o należny podatek VAT 23%.
Do obu aktów notarialnych w pkt 3 wstępu zostały wpisane numer NIP Spółki, REGON oraz KRS.
Do aktu notarialnego z dnia ….07.2024 został wpisany dokładny adres lokalu usługowego, który jest przedmiotem dostawy w § 1 pkt 1.
Urząd Skarbowy ..... w toku czynności sprawdzających odmówił prawa do odliczenia naliczonego podatku VAT, gdyż w ocenie organu nie doszło do skutecznego wyboru formy opodatkowania transakcji.
W deklaracji za IV/2024, tj. dnia ....05.2024 roku, złożyli Państwo wniosek o zwrot kwoty … zł (słownie: …), z tytułu nadpłaconego VAT, na konto Spółki. Urząd w pierwszej kolejności zwrócił się o korektę części deklaracyjnej i wykazanie zakupu lokalu jako środka trwałego, zatem w dniu ...06.2024 roku złożyli Państwo korektę deklaracji. Następnie pracownik urzędu wystąpił z prośbą o przesłanie dokumentów oraz informacji uzupełniających w ramach czynności sprawdzających. Na podstawie braku zapisu, o odstąpieniu od zwolnienia zakupu tego lokalu z podatku VAT, odmówiono Spółce zwrotu nadpłaconego VAT.
W dniu ….11.2024 roku Pan B ponownie stawił się przed Notariuszem. Pan B działający w imieniu Spółki oświadczył, iż w dniu ….07.2024 roku zawarł przed tutejszym notariuszem umowę kupna-sprzedaży lokalu użytkowego mieszczącego się przy ul. … w ….
B w imieniu Spółki wniósł o zaprotokołowanie uchwały nr …/2024 Nadzwyczajnego Zgromadzenia Wspólników … z Sp. Zoo z dnia ….07.2024 o następującej treści:
Nadzwyczajne Zgromadzenie Wspólników … Sp. Zoo niniejszym uchwala co następuje:
1. Wspólnicy Spółki zapoznani z dokumentami będącymi podstawą do zakupu lokalu przy ul. … w … o księdze wieczystej nr ….
2. Wspólnicy Spółki znają położenie, stan prawny i techniczny lokalu i powyższe akceptują.
3. Wspólnicy Spółki wyrażają zgodę na zakup lokalu przy ul. … w …, jednocześnie akt notarialny w imieniu Spółki podpisze B jako Prezes.
4. Wspólnicy zgodnie oświadczają, iż prowadzona przez nich działalność jest opodatkowana podatkiem od towarów i usług. Zapoznali się z prawem do zwolnienia tego podatku przy zakupie lokalu i świadomie z tego prawa nie będą korzystać. Wybierają metodę opodatkowania transakcji 23% podatkiem od towarów i usług.
Jak wynika z całokształtu okoliczności sprawy Urząd Skarbowy w toku czynności sprawdzających odmówił prawa do odliczenia naliczonego podatku VAT, gdyż w ocenie organu nie doszło do skutecznego wyboru formy opodatkowania transakcji, tj. na podstawie braku zapisu, o odstąpieniu od zwolnienia zakupu tego lokalu z podatku VAT, odmówiono Spółce zwrotu nadpłaconego VAT.
Biorąc pod uwagę powyższe, skoro Strony transakcji (Państwo oraz Sprzedawca) nie złożyły w akcie notarialnym, do zawarcia którego doszło w związku z dostawą lokalu, zgodnego oświadczenia, że wybierają opodatkowanie podatkiem VAT dostawy lokalu, przez co nie zrezygnowały skutecznie ze zwolnienia, to w analizowanej sprawie zastosowanie ma przepis art. 88 ust. 3a pkt 2 ustawy, zgodnie z którym nie stanowią podstawy do obniżenia podatku należnego faktury w przypadku gdy transakcja udokumentowana fakturą nie podlega opodatkowaniu albo jest zwolniona od podatku.
Rozstrzygnięcia tego nie zmienia w przedmiotowej sprawie fakt zaprotokołowania w dniu ….11.2024 roku przed Notariuszem ww. uchwały Nadzwyczajnego Zgromadzenia Wspólników … Sp. Zoo z dnia ...07.2024.
Taki dokument nie wypełnia wymogów wskazanych w art. 43 ust. 10 i 11 ustawy, przewidzianych dla skutecznego złożenia oświadczenia o wyborze opodatkowania.
Odnosząc się do dokonanej przez Państwa zmiany ww. umowy przeniesienia prawa własności przedmiotowego lokalu użytkowego w formie aktu notarialnego z ….07.2024 poprzez zaprotokołowanie w dniu ….11.2024 roku przed Notariuszem ww. uchwały Nadzwyczajnego Zgromadzenia Wspólników … Sp. Zoo z dnia ....07.2024 wskazaćnależy, że jak stanowi art. 158 Kodeksu cywilnego:
Umowa zobowiązująca do przeniesienia własności nieruchomości powinna być zawarta w formie aktu notarialnego. To samo dotyczy umowy przenoszącej własność, która zostaje zawarta w celu wykonania istniejącego uprzednio zobowiązania do przeniesienia własności nieruchomości; zobowiązanie powinno być w akcie wymienione.
Stwierdzić należy, że zaprotokołowanie w dniu ….11.2024 roku przed Notariuszem ww. uchwały Nadzwyczajnego Zgromadzenia Wspólników … Sp. Zoo z dnia ….07.2024., o wskazanej wyżej treści, nie oznacza skutecznego złożenia tego oświadczenia, powodującego możliwość rezygnacji ze zwolnienia od podatku tej transakcji i wyboru jej opodatkowania.
Zgodnie z art. 43 ust. 10 pkt 2 lit. b ustawy, oświadczenie o wyborze opodatkowania dostawy budynku, budowli lub ich części może zostać złożone przez dokonującego dostawy i nabywcę w akcie notarialnym, do zawarcia którego dochodzi w związku z dostawą tych obiektów.
Oświadczenie takie musi zatem znaleźć się w akcie notarialnym, do zawarcia którego doszło w związku z dostawą budynku, budowli lub ich części. W okolicznościach niniejszej sprawy dostawa lokalu użytkowego nastąpiła w dniu ….07.2024 r.
Intencją ustawodawcy było to, aby najpóźniej w momencie zawarcia umowy sprzedaży (która w przypadku nieruchomości zawierana jest właśnie w formie aktu notarialnego) jednoznaczne było, że strony wybierają opodatkowanie dostawy.
Nie może być więc skuteczne składanie oświadczeń po terminach wskazanych w art. 43 ust. 10 pkt 2 ustawy.
Biorąc pod uwagę przedstawiony przez Państwa opis sprawy oraz powołane wyżej przepisy prawa należy stwierdzić, że Sprzedający oraz Nabywca nieruchomości nie złożyli zgodnego oświadczenia woli, że wybierają opodatkowanie tej transakcji. Należy bowiem wskazać, że w przedmiotowej sprawie nie doszło do skutecznej rezygnacji ze zwolnienia od podatku VAT dostawy przedmiotowej nieruchomości w akcie notarialnym dokumentującym sprzedaż.
Jednocześnie zaprotokołowanie w dniu ….11.2024 roku przed notariuszem uchwały nr …/2024 Nadzwyczajnego Zgromadzenia Wspólników … Sp. Zoo z dnia ….07.2024, nie skutkuje uznaniem omawianej sprzedaży nieruchomości przez Sprzedającego na rzecz Państwa (Kupującego) za czynność opodatkowaną podatkiem VAT według właściwej stawki.
W konsekwencji, zaistnienie nowych okoliczności, o których mowa we wniosku tj. zaprotokołowanie w dniu ….11.2024 roku przed Notariuszem ww. uchwały Nadzwyczajnego Zgromadzenia Wspólników … Sp. Zoo z dnia ….07.2024., nie oznacza skutecznego złożenia oświadczenia, o którym mowa w art. 43 ust. 10 i 11 ustawy, powodującego rezygnację ze zwolnienia od podatku tej transakcji i wybór jej opodatkowania. Tym samym nie przysługuje Państwu prawo do odliczenia podatku naliczonego wynikającego z faktur dokumentujących zakup lokalu użytkowego.
Zatem w analizowanej sprawie znajdzie zastosowanie przepis art. 88 ust. 3a pkt 2 ustawy, zgodnie z którym nie stanowią podstawy do obniżenia podatku należnego faktury, w przypadku, gdy transakcja udokumentowana fakturą nie podlega opodatkowaniu albo jest zwolniona od podatku.
W świetle powyższego Państwa stanowisko jest nieprawidłowe.
Dodatkowe informacje
Informuję, iż wydana interpretacja dotyczy tylko sprawy będącej przedmiotem wniosku (zapytania). Inne kwestie przedstawione we wniosku, które nie zostały objęte pytaniem, nie mogą być – zgodnie z art. 14b § 1 ustawy Ordynacja podatkowa – rozpatrzone.
Zaznacza się także, że zgodnie z art. 14b § 3 ustawy Ordynacja podatkowa, składający wniosek o wydanie interpretacji indywidualnej obowiązany jest do wyczerpującego przedstawienia zaistniałego stanu faktycznego albo zdarzenia przyszłego. Organ jest ściśle związany przedstawionym we wniosku stanem faktycznym (opisem zdarzenia przyszłego). Ponoszą Państwo ryzyko związane z ewentualnym błędnym lub nieprecyzyjnym przedstawieniem we wniosku opisu sprawy. Interpretacja indywidualna wywołuje skutki prawnopodatkowe tylko wtedy, o ile rzeczywisty opis sprawy będącej przedmiotem interpretacji pokrywał się będzie z opisem sprawy podanym przez Państwa w złożonym wniosku. W związku z powyższym, w przypadku zmiany któregokolwiek elementu przedstawionego we wniosku opisu sprawy, wydana interpretacja traci swą aktualność.
Należy podkreślić, że powołany w treści wniosku wyrok z 09.10.2024 Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Bydgoszczy sygn. I SA/Bd 419/24 jest nieprawomocny.
Natomiast organ zwraca uwagę na prawomocne wyroki WSA w Gdańsku z 5 lipca 2023 r. sygn. akt I SA/Gd 173/23 i I SA/Gd 174/23, w których Sąd orzekł:
„W ocenie Sądu organ wadliwie ocenił treść aktu notarialnego, treść porozumienia zawartego przez strony w dacie podpisywania aktu notarialnego oraz zeznania świadków – nabywcy oraz osoby reprezentującej sprzedawcę.
W ocenie Sądu brak podstaw do przyjęcia, że strony oświadczyły o wyborze opodatkowania. Należy stwierdzić, że nie jest tożsame z oświadczeniem o rezygnacji ze zwolnienia z opodatkowania oświadczenie stron, że transakcja podlega VAT. Należy zauważyć zgodność zeznań na okoliczność prawnego stanowiska sprzedawcy działającego pod presją stanowiska notariusza. Sprzedawca złożył oświadczenie w akcie notarialnym dotyczące ceny, w której uwzględniono podatek VAT, jednocześnie niezwłocznie strony umowy podpisały dokument porozumienia potwierdzający zamiar skarżącej weryfikacji stanowiska prawnego. W akcie notarialnym nie został zawarty zapis odzwierciedlający zgodny zamiar stron rezygnacji ze zwolnienia od podatku VAT. Niepewność co do prawa i stanowcze wskazanie notariusza nie mogą kształtować prawnopodatkowej sytuacji stron. Oświadczenie o rezygnacji ze zwolnienia na podstawie art. 43 ust. 1 pkt 10 ustawy o VAT nie może mieć charakteru domniemania.”
Wskazać należy także wyrok WSA w Olsztynie z 9 maja 2023 r. sygn. akt I SA/Ol 88/23, który dotyczył sytuacji, w której w treści aktu notarialnego zawierającego umowę wniesienia aportów nie powołano się na zamiar rezygnacji ze zwolnienia z podatku VAT, natomiast oświadczenie to złożono po wniesieniu aportów. Z opisu tej sprawy nie wynika wprawdzie, że w akcie notarialnym jest zawarta cena netto i VAT, jednak strony opodatkowały transakcję i została wystawiona faktura VAT dokumentująca odpłatną dostawę nieruchomości do spółki i wykazano w niej wartości netto nieruchomości, wartości podatku VAT oraz wartości brutto nieruchomości.
W odniesieniu do takiej sytuacji Sąd stwierdził wprawdzie, że jest związany stanem faktycznym wniosku, jednak rozstrzygnął, że:
„Mając to na względzie wnioskodawca jak i wnoszący aport nie wypełnili dyspozycji art. 43 ust. 10 pkt 2 ustawy o VAT. Dokonujący dostawy prawa użytkowania wieczystego nieruchomości i prawa własności znajdujących się na nich budynków nie skorzystali bowiem z możliwości złożenia zgodnego oświadczenia o wyborze opodatkowania, zarówno przed dniem dokonania dostawy tych obiektów (właściwemu dla ich nabywcy naczelnikowi urzędu skarbowego), jak i w akcie notarialnym, do zawarcia którego dochodzi w związku z ich dostawą.
Jeśli więc nie został spełniony żaden z wymogów formalnych, o których stanowi art. 43 ust. 10 pkt 2 ustawy o VAT, to czynność (w tym przypadku aport rzeczowy do spółki gruntów i posadowionych na nich budynków) traktowana powinna być jako podlegająca zwolnieniu z podatku VAT, o którym jest mowa w art. 43 ust. 1 pkt 10 ustawy o VAT. Przepis ten jednoznacznie bowiem wskazuje, że ujęty w nich termin ma charakter materialnoprawny, bowiem art. 43 ust. 10 ustawy o VAT określa warunki uprawniające podatnika do możliwości zrezygnowania ze zwolnienia i opodatkowania dostawy gruntów i posadowionych na nich budynków, tak więc wpływa na jego prawa i obowiązki. Ponadto terminy wskazane w pkt 2 lit. a i b tego przepisu nie podlegają przywróceniu, a ich uchybienie powoduje wygaśniecie wskazanego w nich uprawnienia.”
Informacja o zakresie rozstrzygnięcia
Interpretacja dotyczy stanu faktycznego, który Państwo przedstawili i stanu prawnego, który obowiązywał w dacie zaistnienia zdarzenia.
Pouczenie o funkcji ochronnej interpretacji
- Funkcję ochronną interpretacji indywidualnych określają przepisy art. 14k-14nb ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. – Ordynacja podatkowa (t. j. Dz. U. z 2025 r. poz. 111). Interpretacja będzie mogła pełnić funkcję ochronną, jeśli Państwa sytuacja będzie zgodna (tożsama) z opisem stanu faktycznego i zastosują się Państwo do interpretacji.
- Zgodnie z art. 14na § 1 Ordynacji podatkowej:
Przepisów art. 14k-14n Ordynacji podatkowej nie stosuje się, jeśli stan faktyczny lub zdarzenie przyszłe będące przedmiotem interpretacji indywidualnej jest elementem czynności, które są przedmiotem decyzji wydanej:
1)z zastosowaniem art. 119a;
2)w związku z wystąpieniem nadużycia prawa, o którym mowa w art. 5 ust. 5 ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług;
3)z zastosowaniem środków ograniczających umowne korzyści.
- Zgodnie z art. 14na § 2 Ordynacji podatkowej:
Przepisów art. 14k-14n nie stosuje się, jeżeli korzyść podatkowa, stwierdzona w decyzjach wymienionych w § 1, jest skutkiem zastosowania się do utrwalonej praktyki interpretacyjnej, interpretacji ogólnej lub objaśnień podatkowych.
Pouczenie o prawie do wniesienia skargi na interpretację
Mają Państwo prawo do zaskarżenia tej interpretacji indywidualnej do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w …. Zasady zaskarżania interpretacji indywidualnych reguluje ustawa z dnia 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi (t. j. Dz. U. z 2024 r. poz. 935 ze zm.; dalej jako „PPSA”).
Skargę do Sądu wnosi się za pośrednictwem Dyrektora KIS (art. 54 § 1 PPSA). Skargę należy wnieść w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia interpretacji indywidualnej (art. 53 § 1 PPSA):
- w formie papierowej, w dwóch egzemplarzach (oryginał i odpis) na adres: Krajowa Informacja Skarbowa, ul. Warszawska 5, 43-300 Bielsko-Biała (art. 47 § 1 PPSA), albo
- w formie dokumentu elektronicznego, w jednym egzemplarzu (bez odpisu), na adres Krajowej Informacji Skarbowej na platformie ePUAP: /KIS/wnioski albo /KIS/SkrytkaESP (art. 47 § 3 i art. 54 § 1a PPSA).
Skarga na interpretację indywidualną może opierać się wyłącznie na zarzucie naruszenia przepisów postępowania, dopuszczeniu się błędu wykładni lub niewłaściwej oceny co do zastosowania przepisu prawa materialnego. Sąd jest związany zarzutami skargi oraz powołaną podstawą prawną (art. 57a PPSA).
Podstawa prawna dla wydania interpretacji
Podstawą prawną dla wydania tej interpretacji jest art. 13 § 2a oraz art. 14b § 1 Ordynacji podatkowej.