Interpretacja indywidualna z dnia 27 grudnia 2024 r., Dyrektor Krajowej Informacji Skarbowej, sygn. 0113-KDIPT1-2.4012.778.2024.4.AM
Brak podlegania opodatkowaniu podatkiem VAT planowanej sprzedaży działki.
Interpretacja indywidualna – stanowisko nieprawidłowe
Szanowna Pani
stwierdzam, że Pani stanowisko w sprawie oceny skutków podatkowych opisanego zdarzenia przyszłego w podatku od towarów i usług jest nieprawidłowe.
Zakres wniosku o wydanie interpretacji indywidualnej
25 września 2024 r. wpłynął Pani wniosek z 25 września 2024 r. o wydanie interpretacji indywidualnej, który dotyczy braku podlegania opodatkowaniu podatkiem VAT planowanej sprzedaży działki nr 1 oraz w zakresie podatku dochodowego od osób fizycznych.
Uzupełniła go Pani – w odpowiedzi na wezwanie – pismem z 4 grudnia 2024 r. (wpływ 4 grudnia 2024 r.).
Treść wniosku jest następująca:
Opis zdarzenia przyszłego (z uwzględnieniem uzupełnienia wniosku)
Wnioskodawca jest osobą fizyczną podlegającą nieograniczonemu obowiązkowi podatkowemu na terenie Rzeczypospolitej Polskiej. Na dzień złożenia wniosku Wnioskodawca nie jest zarejestrowany jako podatnik czynny podatku od towarów i usług. Wnioskodawca był w przeszłości (mniej więcej w latach 2013 - 2019) zarejestrowany jako czynny podatnik od towarów i usług z tytułu bycia rolnikiem. Przed rejestracją jako podatnik czynny podatku od towarów i usług, Wnioskodawca posiadał status rolnika ryczałtowego, korzystając ze zwolnienia przedmiotowego. Również aktualnie Wnioskodawca posiada taki status i korzysta ze zwolnienia, o którym mowa.
(…) 2023 r. zmarł mąż Wnioskodawcy. Pomiędzy małżonkami panował ustrój wspólności ustawowej majątkowej małżeńskiej. Spadek po zmarłym mężu Wnioskodawcy otrzymali – na podstawie aktu poświadczenia dziedziczenia sporządzonego (…) 2023 r. – Wnioskodawca oraz trójka dzieci zmarłego oraz Wnioskodawcy. Każdy ze spadkobierców otrzymał spadek w 1/4 części. Postanowieniem Sądu Rejonowego w (…) I Wydział Cywilny z (…) 2024 r. (sprostowanego następnie (…) 2024 r.) dokonany został podział majątku wspólnego zmarłego męża Wnioskodawcy oraz Wnioskodawcy oraz dział spadku po zmarłym mężu Wnioskodawcy. W postanowieniu, o którym mowa, Sąd ustalił składniki majątku wspólnego zmarłego męża Wnioskodawcy oraz Wnioskodawcy, stwierdzając, że w ich skład wchodzi m.in. działka o numerze ewidencyjnym nr 1, obręb (…), jednostka ewidencyjna (…), (…) (dalej jako „Nieruchomość”). Ponadto Sąd postanowił ustalić, że w skład spadku pod zmarłym mężu Wnioskodawcy wchodzi udział w wysokości 1/2 części składników majątkowych opisanych w postanowieniu, w tym Nieruchomości. Ponadto Sąd postanowił dokonać podziału majątku wspólnego zmarłego męża Wnioskodawcy oraz Wnioskodawcy oraz dział spadku po zmarłym mężu Wnioskodawcy w ten sposób, żeby przyznać Wnioskodawcy wszystkie składniki majątkowe opisane w postanowieniu bez obowiązku spłaty na rzecz uczestników postępowania, tj. trójki dzieci zmarłego oraz Wnioskodawcy. W konsekwencji podziału spadku, Wnioskodawca otrzymał 3/8 udziału we własności Nieruchomości. Przedmiotem dziedziczenia była bowiem 1/2 udziału we współwłasności Nieruchomości. Na podstawie dziedziczenia Wnioskodawca odziedziczył 1/4 z 1/2 udziału we współwłasności Nieruchomości, następnie na podstawie postanowienia z (…) 2024 r. otrzymał dalsze 3/8 udziału.
Jeszcze za życia męża Wnioskodawcy, przedsiębiorca, którego nieruchomość graniczy z Nieruchomością (dalej jako „Sąsiad”), zgłosił Wnioskodawcy oraz jego małżonkowi chęć zakupu Nieruchomości, celem powiększenia swojego przedsiębiorstwa. Wnioskodawca oraz mąż Wnioskodawcy wyrazili wstępną chęć sprzedaży Nieruchomości. Dokonano wstępnych rozmów co do ceny, natomiast nie czyniono jakichkolwiek dalszych ustaleń, a także nie podpisywano jakichkolwiek dokumentów. Następnie mąż Wnioskodawcy zachorował i rozmowy dotyczące sprzedaży Nieruchomości zostały zawieszone. Po zakończeniu postępowania spadkowego rozmowy zostały wznowione. Wnioskodawca nosi się z zamiarem odpłatnego zbycia Nieruchomości na rzecz Sąsiada.
Jak wskazano powyżej, nabycie Nieruchomości miałoby nastąpić w celu powiększenia przedsiębiorstwa przez Sąsiada. Do odpłatnego zbycia działki, o której mowa, miałoby dojść przed końcem 2029 r., niewykluczone, że jeszcze w tym roku lub na początku nadchodzącego.
Nieruchomość została nabyta przez Wnioskodawcę oraz jego małżonka w 1991 r. Od tego momentu nieustannie pozostawała własnością Wnioskodawcy oraz jego małżonka – do momentu śmierci małżonka Wnioskodawcy. Nieruchomość jest niezabudowana. Nieruchomość jest objęta miejscowym planem zagospodarowania przestrzennego i w znaczącej większości posiada przeznaczenie: tereny zabudowy techniczno-produkcyjnej, w mniejszej zaś: tereny dróg lokalnych. Wnioskodawca nie podejmował działań, które doprowadziły do takiego a nie innego ustalenia aktualnego przeznaczenia Nieruchomości w miejscowym planie zagospodarowania przestrzennego. W ewidencji gruntów Nieruchomość figuruje jako grunty orne. Faktycznie Nieruchomość – od chwili jej nabycia w 1991 r. – była i jest wykorzystywana rolniczo. Nieruchomość nigdy nie była wydzierżawiana. Ostatnie zbiory płodów rolnych w obrębie Nieruchomości miały miejsce w roku bieżącym. Po zbiorach Wnioskodawca wykonał w obrębie Nieruchomości zabiegi agrotechniczne mające na celu przygotowanie Nieruchomości do kolejnych zasiewów, aczkolwiek nie dokonywał zasiewów z racji prowadzonych rozmów w kontekście sprzedaży Nieruchomości.
Jeżeli w niedalekiej przyszłości nie dojdzie do sprzedaży Nieruchomości to Wnioskodawca dokona zasiewów w jej obrębie.
Ponadto w piśmie z 4 grudnia 2024 r. Wnioskodawca wskazał, że:
1)Działka o numerze ewidencyjnym nr 1, obręb (…), jednostka ewidencyjna (…), (…) (dalej jako „Nieruchomość”), została nabyta na powiększenie istniejącego gospodarstwa rolnego i prowadzenia na niej działalności rolniczej.
2)Wnioskodawca dokonywał i dokonuje sprzedaży płodów rolnych z własnej działalności rolniczej, w tym Nieruchomości. Wnioskodawca zajmuje się produkcją rolniczą mniej więcej od 1983 r. Jeżeli chodzi o Nieruchomość to począwszy od chwili nabycia była ona wykorzystywana do działalności rolniczej. Ostatnie zbiory płodów rolnych z Nieruchomości miały miejsce w roku bieżącym. Po zbiorach Wnioskodawca wykonał w obrębie Nieruchomości zabiegi agrotechniczne mające na celu przygotowanie Nieruchomości do kolejnych zasiewów, aczkolwiek nie dokonywał zasiewów z racji prowadzonych rozmów w kontekście sprzedaży Nieruchomości. Jeżeli w niedalekiej przyszłości nie dojdzie do sprzedaży Nieruchomości, to Wnioskodawca dokona zasiewów w jej obrębie na wiosnę bieżącego roku.
Płodami rolnymi, które były sprzedawane z własnej działalności rolniczej były/są: pszenica, rzepak, buraki, kukurydza i ziemniaki. Sprzedaż płodów rolnych podyktowana jest terminem ich zbiorów. Terminy zbiorów poszczególnych płodów rolnych przedstawiają się mniej więcej następująco: 1) rzepak – czerwiec, lipiec; 2) pszenica – lipiec, sierpień, 3) buraki – październik, listopad, 4) kukurydza – październik, listopad, 5) ziemniaki – sierpień, wrzesień.
Sprzedaż płodów rolnych była opodatkowana VAT w okresie, w którym Wnioskodawca posiadał status podatnika czynnego VAT, tj. latach 2013-2019. Poza tym okresem Wnioskodawca korzystał/korzysta ze zwolnienia w podatku od towarów i usług jako rolnik ryczałtowy, a zatem dokonując dostawy produktów rolnych dla podatnika czynnego VAT, Wnioskodawca otrzymywał/otrzymuje zryczałtowany zwrot podatku z tytułu nabywania niektórych środków produkcji dla rolnictwa.
3)W latach 2013 – 2019 pozostawał czynnym podatnikiem podatku od towarów i usług. W tym okresie Nieruchomość była wykorzystywana do czynności opodatkowanych podatkiem VAT – sprzedaży produktów rolnych pozyskanych z Nieruchomości, na której prowadzona była działalność rolnicza. Poza tym okresem Wnioskodawca korzystał z Nieruchomości do sprzedaży zwolnionej, tj. dokonywał sprzedaży produktów rolnych jako rolnik ryczałtowy.
4)Wnioskodawca nigdy nie prowadził działalności gospodarczej, o której mowa w art. 5a pkt 6 PIT.
5)W związku z tym, że Wnioskodawca nigdy nie prowadził działalności gospodarczej, o której mowa w art. 5a pkt 6 PIT, Nieruchomość nigdy nie stanowiła składnika tej działalności ani nie była w niej towarem handlowym.
6)Jak wskazano we wniosku Nieruchomość jest objęta miejscowym planem zagospodarowania przestrzennego i w znaczącej większości posiada przeznaczenie: tereny zabudowy techniczno-produkcyjnej, w mniejszej zaś: tereny dróg lokalnych. Wnioskodawca nie podejmował działań, które doprowadziły do takiego a nie innego ustalenia aktualnego przeznaczenia Nieruchomości w miejscowym planie zagospodarowania przestrzennego. Decyzja o warunkach zabudowy i zagospodarowania przestrzennego jest wydawana wówczas, gdy dana działka nie jest objęta miejscowym planem zagospodarowania przestrzennego. W związku z tym, że Nieruchomość leży na terenie objętym planem, decyzja o warunkach zabudowy i zagospodarowania przestrzennego nie może być wydana. Abstrahując od powyższego, Wnioskodawca nie występował/nie będzie występował z wnioskiem o wydanie dla Nieruchomości decyzji o warunkach zabudowy i zagospodarowania przestrzennego.
7)Wnioskodawca nie planuje zawierać z potencjalnym kupującym umowy przedwstępnej.
8)Wnioskodawca nie podejmował i nie będzie podejmował działań marketingowych w celu sprzedaży Nieruchomości. Zgodnie z tym co wskazano we wniosku, jeszcze za życia męża Wnioskodawcy, przedsiębiorca, którego nieruchomość graniczy z Nieruchomością, zgłosił Wnioskodawcy oraz jego małżonkowi chęć zakupu Nieruchomości, celem powiększenia swojego przedsiębiorstwa.
9)Wnioskodawca nie podejmował i nie będzie podejmować żadnych czynności w celu przygotowania działki do sprzedaży, np. uzbrojenie terenu, ogrodzenie, inne działania zmierzające do zwiększenia wartości bądź atrakcyjności działki.
10)W przeszłości Wnioskodawca dokonywał sprzedaży 3 nieruchomości.
Co do pierwszej nieruchomości:
a)W 1984 r. Wnioskodawca nabył nieruchomość gruntową zabudowaną połową budynku mieszkalnego (bliźniaka; dalej jako „Nieruchomość I”). Był to dom rodzinny Wnioskodawcy. Po śmierci matki Wnioskodawcy, na drodze sprawy sądowej, ojciec Wnioskodawcy i jego dwie siostry zrzekli się nieodpłatnie własności Nieruchomości I na korzyść Wnioskodawcy.
b)W przypadku tego rodzaju nabycia ciężko mówić o celu nabycia. Nabywając Nieruchomość I Wnioskodawca miał zamiar dalszego zamieszkiwania w Nieruchomości I wraz z rodziną, w tym ojcem, którym się opiekował.
c)Początkowo Nieruchomość I była wykorzystywana w celach mieszkaniowych Wnioskodawcy oraz jego rodziny. Następnie po przeprowadzce Wnioskodawcy i jego rodziny do nowego domu, w latach 1995 – 2000 Nieruchomość I była wynajmowana firmie, która udostępniała ją swojemu pracownikowi i jego rodzinie.
d)Nieruchomość I została zbyta w 2000 r., a przyczyniło się do tego to, że: 1) najem Nieruchomości I został zakończony, 2) po zakończeniu najmu Nieruchomość I wymagała znacznych nakładów, 3) Wnioskodawca posiadał i mieszkał wraz z rodziną w nowym domu.
e)Przedmiotem sprzedaży była nieruchomość gruntowa zabudowana połową budynku mieszkalnego (bliźniaka).
f)Z tytułu sprzedaży Nieruchomości I Wnioskodawca nie odprowadzał podatku VAT, nie składał deklaracji VAT-7 czy też zgłoszenia rejestracyjnego VAT-R.
g)Środki pozyskane ze sprzedaży Nieruchomości I Wnioskodawca przeznaczył na wykończenie nowego domu.
Co do kolejnych 2 nieruchomości:
a)W 2005 r. Wnioskodawca nabył od syndyka działki rolne łącznie z 2 mieszkaniami posiadającymi lokatorów (odpowiednio „Nieruchomość II” oraz dalej jako „Nieruchomość III”). Wnioskodawca był zainteresowany zakupem samych działek rolnych, w celu powiększenia gospodarstwa rolnego, ale było to niemożliwe. Chcąc nabyć działki rolne musiał on nabyć również mieszkania, o których mowa. Nabyte mieszkania znajdowały się w wielorodzinnym budynku zakładowym. Były one w bardzo złym stanie. Nabycie nastąpiło z wolnej ręki.
b)Nabycie mieszkań, o której mowa, nastąpiło z konieczności, tj. w związku z nabywaniem działek rolnych, co z kolei wynikało z chęci powiększenia gospodarstwa rolnego.
c)Początkowo z mieszkań korzystali nieodpłatnie lokatorzy, którzy mieszkali w nich już w momencie ich sprzedaży przez syndyka (byli pracownicy podmiotu, którego upadłość prowadził syndyk). Po otrzymaniu przez nich mieszkań socjalnych, wyprowadzili się oni z mieszkań, o których mowa. Po tym, do momentu ich zbycia, mieszkania były niewykorzystywane.
d)Nieruchomość II Wnioskodawca sprzedał (…).2007 r., zaś Nieruchomość III – (…).2010 r.
e)Przedmiotem umów sprzedaży, o których mowa pod lit. d powyżej, były w sumie 2 lokale mieszkalne.
f)Z tytułu sprzedaży nieruchomości, o których mowa, Wnioskodawca nie odprowadzał podatku VAT, a także nie składał deklaracji VAT-7 czy też zgłoszenia rejestracyjnego VAT-R.
g)Środki pozyskane ze sprzedaży nieruchomości, o której mowa, Wnioskodawca przeznaczył na kształcenie syna poza miejscem zamieszkania, a także na zakup mieszkania, które następnie darował synowi (będzie o tym mowa w dalszej części).
Wnioskodawca wskazuje ponadto, że w pytaniu nr 10 istnieje co prawda odwołanie do „sprzedaży nieruchomości/działek”, jednakże z najdalej posuniętej ostrożności Wnioskodawca wskazuje, że w swoim życiu dokonał również dwóch darowizn związanych z nieruchomościami, a ponadto część należących do niego i męża Wnioskodawcy nieruchomości rolnych została dwukrotnie wywłaszczona.
Jeżeli chodzi o pierwszą nieruchomość darowaną to:
a)W 2008 r. Wnioskodawca nabył wraz z mężem lokal mieszkalny (dalej jako „Nieruchomość IV”) w drodze umowy cywilnoprawnej.
b)Nabycie Nieruchomości IV nastąpiło w celu zabezpieczenia własnych potrzeb mieszkaniowych – Wnioskodawca uznał z mężem, że w podeszłym wieku będzie wygodniej i łatwiej mieszkać w mieszkaniu na osiedlu.
c)Nieruchomość IV była niewykorzystywana po zakupie, aż do chwili darowizny synowi.
d)Nieruchomość IV została darowana synowi Wnioskodawcy (…).2019 r. Darowizna nastąpiła w związku z tym, że syn w 2019 r. ożenił się i Wnioskodawca wraz z mężem chcieli zapewnić mu własny lokal mieszkalny.
e)Przedmiotem darowizny był lokal mieszkalny.
f)Z tytułu darowizny nieruchomości, o której mowa, Wnioskodawca nie odprowadzał podatku VAT, a także nie składał deklaracji VAT-7 czy też zgłoszenia rejestracyjnego VAT-R.
g)W związku z tym, że zbycie Nieruchomości IV nastąpiło w drodze darowizny, Wnioskodawca nie uzyskał żadnych środków pieniężnych.
Jeżeli chodzi o drugą nieruchomość darowaną to:
a)W 2005 r. Wnioskodawca nabył wraz z mężem nieruchomość rolną o powierzchni (…) ha (dalej jako „Nieruchomość V”) w drodze umowy cywilnoprawnej.
b)Nabycie Nieruchomości V nastąpiło w celu powiększenia gospodarstwa rolnego.
c)Nieruchomość V była wykorzystywana rolniczo (w zakresie, który nie był przedmiotem darowizny, o której mowa poniżej, jest w dalszym ciągu użytkowana rolniczo).
d)Część Nieruchomości V o powierzchni (…) ha została darowana synowi i synowej Wnioskodawcy (…).2021 r. pod budowę domu.
e)Przedmiotem darowizny był niezabudowany grunt rolny.
f)Z tytułu darowizny nieruchomości, o której mowa, Wnioskodawca nie odprowadzał podatku VAT, a także nie składał deklaracji VAT-7 czy też zgłoszenia rejestracyjnego VAT-R.
g)W związku z tym, że zbycie Nieruchomości V nastąpiło w drodze darowizny, Wnioskodawca nie uzyskał żadnych środków pieniężnych.
Jeżeli chodzi o pierwsze wywłaszczenie to:
a)W latach 1998 i 2010 Wnioskodawca wraz z mężem nabywał nieruchomości rolne w drodze umowy cywilnoprawnej.
b)Nieruchomości rolne, o których mowa, były nabywane w celu powiększenia gospodarstwa rolnego.
c)Nieruchomości były wykorzystywane w działalności rolniczej.
d)Decyzją Wojewody (…) z (…).2011r. i protokołem przekazania z (…).2011 doszło do wywłaszczenia części nieruchomości rolnych nabytych w latach 1998 i 2010. Wywłaszczenie nastąpiło z mocy prawa w związku z „(…)”. Łączna powierzchnia wywłaszczonych nieruchomości wyniosła (…) ha.
e)Przedmiotem wywłaszczenia były części niezabudowanych gruntów rolnych.
f)Z tytułu wywłaszczenia nieruchomości, o których mowa, Wnioskodawca nie odprowadzał podatku VAT, a także nie składał deklaracji VAT-7 czy też zgłoszenia rejestracyjnego VAT-R.
g)Środki pozyskane z tytułu wywłaszczenia zostały przeznaczone na bieżące funkcjonowanie gospodarstwa rolnego.
Jeżeli chodzi o drugie wywłaszczenie to:
a)W latach 1983-1999 Wnioskodawca wraz z mężem nabywał nieruchomości rolne w drodze umowy cywilnoprawnej.
b)Nieruchomości rolne, o których mowa, były nabywane w celu powiększenia gospodarstwa rolnego.
c)Nieruchomości były wykorzystywane w działalności rolniczej.
d)Wywłaszczenie nastąpiło aktem notarialnym podpisanym (…).2001 r. przez (…) działającego w imieniu i na rzecz Skarbu Państwa wywłaszczenie. Wywłaszczenie nastąpiło na (…).
e)Przedmiotem wywłaszczenia były części niezabudowanych gruntów rolnych o łącznej powierzchni 2352 m2.
f)Z tytułu wywłaszczenia nieruchomości, o których mowa, Wnioskodawca nie odprowadzał podatku VAT, a także nie składał deklaracji VAT-7 czy też zgłoszenia rejestracyjnego VAT-R.
g)Środki pozyskane z tytułu wywłaszczenia zostały przeznaczone na bieżące funkcjonowanie gospodarstwa rolnego.
11)Wnioskodawca posiada inne nieruchomości/działki, ale na ten moment nie nosi się z zamiarem ich sprzedaży.
Pytanie
Czy odpłatne zbycie Nieruchomości przez Wnioskodawcę w przypadku opisanym we wniosku, będzie opodatkowane podatkiem od towarów i usług? (oznaczone we wniosku nr 2)
Pani stanowisko w sprawie
Zdaniem Wnioskodawcy, odpłatne zbycie Nieruchomości przez Wnioskodawcę w przypadku opisanym we wniosku, nie będzie opodatkowane podatkiem od towarów i usług.
Jeżeli chodzi o podatek od towarów i usług, to zgodnie z art. 5 ust. 1 ustawy o podatku od towarów i usług (dalej jako „VAT”), opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług, zwanym dalej „podatkiem”, podlegają:
1)odpłatna dostawa towarów i odpłatne świadczenie usług na terytorium kraju;
2)eksport towarów;
3)import towarów na terytorium kraju;
4)wewnątrzwspólnotowe nabycie towarów za wynagrodzeniem na terytorium kraju;
5)wewnątrzwspólnotowa dostawa towarów.
Ponadto zgodnie z art. 15 ust. 1 VAT: podatnikami są osoby prawne, jednostki organizacyjne niemające osobowości prawnej oraz osoby fizyczne, wykonujące samodzielnie działalność gospodarczą, o której mowa w ust. 2, bez względu na cel lub rezultat takiej działalności.
Zgodnie z art. 15 ust. 2 i 3 VAT:
2.Działalność gospodarcza obejmuje wszelką działalność producentów, handlowców lub usługodawców, w tym podmiotów pozyskujących zasoby naturalne oraz rolników, a także działalność osób wykonujących wolne zawody. Działalność gospodarcza obejmuje w szczególności czynności polegające na wykorzystywaniu towarów lub wartości niematerialnych i prawnych w sposób ciągły dla celów zarobkowych.
3.Za wykonywaną samodzielnie działalność gospodarczą, o której mowa w ust. 1, nie uznaje się czynności:
1)z tytułu których przychody zostały wymienione w art. 12 ust. 1-6 ustawy z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych;
2)(uchylony);
3)z tytułu których przychody zostały wymienione w art. 13 pkt 2-9 ustawy z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych, jeżeli z tytułu wykonania tych czynności osoby te są związane ze zlecającym wykonanie tych czynności prawnymi więzami tworzącymi stosunek prawny pomiędzy zlecającym wykonanie czynności i wykonującym zlecane czynności co do warunków wykonywania tych czynności, wynagrodzenia i odpowiedzialności zlecającego wykonanie tych czynności wobec osób trzecich.
Wnioskodawca wywodzi, że odpłatne zbycie Nieruchomości przez Wnioskodawcę w przypadku opisanym we wniosku, nie będzie opodatkowane podatkiem od towarów i usług z racji tego, że Wnioskodawca będzie dokonywał odpłatnego zbycia majątku prywatnego, a tym samym nie będzie działał jako podatnik podatku od towarów i usług.
W odniesieniu do Nieruchomości Wnioskodawca nie podejmował działań typowych dla handlowca. W szczególności Wnioskodawca nie podejmował jakichkolwiek aktywnych działań zmierzających do sprzedaży Nieruchomości. Nieruchomość od chwili nabycia była wykorzystywana rolniczo. Nieruchomość nigdy nie była wydzierżawiana.
Ocena stanowiska
Stanowisko, które przedstawiła Pani we wniosku jest nieprawidłowe.
Uzasadnienie interpretacji indywidualnej
Zgodnie z przepisem art. 5 ust. 1 pkt 1 ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług (t. j. Dz. U. z 2024 r., poz. 361 ze zm.), zwanej dalej „ustawą”:
Opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług podlegają odpłatna dostawa towarów i odpłatne świadczenie usług na terytorium kraju.
W myśl art. 2 pkt 6 ustawy:
Przez towary rozumie się rzeczy oraz ich części, a także wszelkie postacie energii.
Na mocy art. 7 ust. 1 ustawy:
Przez dostawę towarów, o której mowa w art. 5 ust. 1 pkt 1, rozumie się przeniesienie prawa do rozporządzania towarami jak właściciel (…).
W oparciu o definicję zawartą w art. 2 pkt 6 ustawy, należy przyjąć, że zbycie nieruchomości gruntowych (działek), traktowane jest jako czynność odpłatnej dostawy towarów, o której mowa w art. 7 ust. 1 ustawy.
Nie każda czynność stanowiąca dostawę towarów, w rozumieniu art. 7 ustawy, podlega opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług, ponieważ aby dana czynność podlegała opodatkowaniu tym podatkiem, musi być wykonana przez podmiot, który w związku z jej wykonaniem jest podatnikiem podatku od towarów i usług.
Pojęcia „podatnik” i „działalność gospodarcza”, na potrzeby podatku od towarów i usług, zostały określone w art. 15 ust. 1 i ust. 2 ustawy.
Według zapisu art. 15 ust. 1 ustawy:
Podatnikami są osoby prawne, jednostki organizacyjne niemające osobowości prawnej oraz osoby fizyczne, wykonujące samodzielnie działalność gospodarczą, o której mowa w ust. 2, bez względu na cel lub rezultat takiej działalności.
W myśl art. 15 ust. 2 ustawy:
Działalność gospodarcza obejmuje wszelką działalność producentów, handlowców lub usługodawców, w tym podmiotów pozyskujących zasoby naturalne oraz rolników, a także działalność osób wykonujących wolne zawody. Działalność gospodarcza obejmuje w szczególności czynności polegające na wykorzystywaniu towarów lub wartości niematerialnych i prawnych w sposób ciągły dla celów zarobkowych.
Stosownie do art. 2 pkt 15 ustawy:
Ilekroć w dalszych przepisach jest mowa o działalności rolniczej – rozumie się przez to produkcję roślinną i zwierzęcą, w tym również produkcję materiału siewnego, szkółkarskiego, hodowlanego oraz reprodukcyjnego, produkcję warzywniczą, gruntową, szklarniową i pod folią, produkcję roślin ozdobnych, grzybów uprawnych i sadowniczą, chów, hodowlę i produkcję materiału zarodowego zwierząt, ptactwa i owadów użytkowych, produkcję zwierzęcą typu przemysłowego lub fermowego oraz chów i hodowlę ryb i innych organizmów żyjących w wodzie, a także uprawy w szklarniach i ogrzewanych tunelach foliowych, uprawy grzybów i ich grzybni, uprawy roślin „in vitro”, fermową hodowlę i chów drobiu rzeźnego i nieśnego, wylęgarnie drobiu, hodowlę i chów zwierząt futerkowych i laboratoryjnych, chów i hodowlę dżdżownic entomofagów i jedwabników, prowadzenie pasiek oraz chów i hodowlę innych zwierząt poza gospodarstwem rolnym oraz sprzedaż produktów gospodarki leśnej i łowieckiej, wyjątkiem drewna okrągłego z drzew tropikalnych (CN 4403 41 00 i 4403 49) oraz bambusa (CN 1401 10 00), a także świadczenie usług rolniczych.
Zgodnie z art. 2 pkt 19 ustawy:
Przez rolnika ryczałtowego rozumie się rolnika dokonującego dostawy produktów rolnych lub świadczącego usługi rolnicze, korzystającego ze zwolnienia od podatku na podstawie art. 43 ust. 1 pkt 3, z wyjątkiem rolnika obowiązanego na podstawie odrębnych przepisów do prowadzenia ksiąg wieczystych.
W myśl art. 43 ust. 1 pkt 3 ustawy:
Zwalnia się dostawcę produktów rolnych dokonywaną przez rolnika ryczałtowego oraz świadczenia usług rolniczych przez rolnika ryczałtowego.
Zatem rolnik, w świetle przepisów ustawy – co do zasady – posiada status podatnika prowadzącego działalność gospodarczą (działalność rolniczą). Co istotne, w sytuacji gdy rolnik dokona rejestracji i uzyska miano podatnika podatku VAT czynnego, oznacza to, że prowadzi on działalność gospodarczą opodatkowaną podatkiem VAT według właściwej stawki tego podatku.
Ponadto, określony w ustawie zakres opodatkowania podatkiem od towarów i usług wskazuje, że do tego, aby faktycznie zaistniało opodatkowanie danej czynności, konieczne jest, aby czynność podlegającą opodatkowaniu wykonał podmiot, który dla tej właśnie czynności będzie działał jako podatnik. Definicja działalności gospodarczej zawarta w ustawie, ma charakter uniwersalny, pozwalający na objęcie pojęciem „podatnik” tych wszystkich podmiotów, które prowadzą określoną działalność, występując w profesjonalnym obrocie gospodarczym. Ponadto, działalność gospodarczą stanowi wykorzystywanie towarów w sposób ciągły dla celów zarobkowych.
Przez ciągłe wykorzystywanie składników majątku należy rozumieć takie wykorzystywanie majątku, które charakteryzuje się powtarzalnością lub długim okresem trwania. Zatem czerpanie dochodów ze składnika majątku wskazuje na prowadzenie działalności gospodarczej.
Analizując powyższe przepisy stwierdzić należy, że dostawa towarów podlegać będzie opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług wyłącznie wówczas, gdy dokonywana będzie przez podmiot mający status podatnika, a dodatkowo działającego w takim charakterze w odniesieniu do danej transakcji. Istotnym dla określenia, że w odniesieniu do konkretnej dostawy, mamy do czynienia z podatnikiem podatku od towarów i usług jest stwierdzenie, że prowadzi on działalność gospodarczą w rozumieniu przepisów ustawy.
W tym miejscu należy również wskazać, że na podstawie art. 9 ust. 1 Dyrektywy 2006/112/WE Rady z dnia 28 listopada 2006 r. w sprawie wspólnego systemu podatku od wartości dodanej (Dz. Urz. UE L Nr 347 z 11.12.2006 s. 1, z późn. zm.), zwanej dalej „Dyrektywą 2006/112/WE”::
„Podatnikiem” jest każda osoba prowadząca samodzielnie w dowolnym miejscu jakąkolwiek działalność gospodarczą, bez względu na cel czy też rezultaty takiej działalności.
„Działalność gospodarcza” obejmuje wszelką działalność producentów, handlowców lub usługodawców, włącznie z górnictwem, działalnością rolniczą i wykonywaniem wolnych zawodów lub uznanych za takie. Za działalność gospodarczą uznaje się w szczególności wykorzystywanie w sposób ciągły, majątku rzeczowego lub wartości niematerialnych w celu uzyskania z tego tytułu dochodu.
Jednocześnie w art. 12 ust. 1 lit. b) powołanej Dyrektywy 2006/112/WE wskazano:
Państwa członkowskie mogą uznać za podatnika każdego, kto okazjonalnie dokonuje transakcji związanej z działalnością, o której mowa w art. 9 ust. 1 akapit drugi, w szczególności dostawy terenu budowlanego.
Zgodnie z art. 12 ust. 3 Dyrektywy 2006/112/WE:
Do celów ust. 1 lit. b) „teren budowlany” oznacza każdy grunt nieuzbrojony lub uzbrojony, uznawany za teren budowlany przez państwa członkowskie.
Na podstawie art. 2 ust. 1 lit. a) Dyrektywy 2006/112/WE:
Opodatkowaniu VAT podlega odpłatna dostawa towarów na terytorium państwa członkowskiego przez podatnika działającego w takim charakterze.
Z przytoczonych regulacji prawa wspólnotowego wynika, że podatnikiem podatku od towarów i usług może być każda osoba, która okazjonalnie dokonuje czynności opodatkowanych, przy czym czynności te winny być związane z działalnością zdefiniowaną jako działalność gospodarcza, tj. wszelką działalnością producentów, handlowców i osób świadczących usługi, włącznie z górnictwem, działalnością rolniczą i wykonywaniem wolnych zawodów lub uznanych za takie.
Warunkiem opodatkowania danej czynności podatkiem od towarów i usług w świetle powyższych przepisów jest spełnienie dwóch przesłanek łącznie: po pierwsze dana czynność ujęta jest w katalogu czynności podlegających opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług, po drugie – czynność została wykonana przez podmiot, który w związku z jej wykonaniem jest podatnikiem podatku od towarów i usług.
Właściwym zatem jest wykluczenie osób fizycznych z grona podatników w przypadku, gdy dokonują sprzedaży, przekazania, bądź darowizny towarów stanowiących część majątku osobistego, tj. majątku, który nie został nabyty w celu jego odsprzedaży, bądź wykonywania innych czynności w ramach działalności gospodarczej ani też nie został wykorzystany w trakcie jego posiadania na cele działalności gospodarczej.
W kontekście powyższych rozważań nie jest podatnikiem podatku od towarów i usług ten, kto jako osoba fizyczna dokonuje jednorazowych lub okazjonalnych transakcji, za które nie jest przewidziana ściśle regularna zapłata oraz nie prowadzi zorganizowanej, czy zarejestrowanej działalności gospodarczej, a tylko np. wyzbywa się majątku osobistego. Dokonywanie określonych czynności incydentalnie, poza sferą prowadzonej działalności gospodarczej, również nie pozwala na uznanie danego podmiotu za podatnika w zakresie tych czynności.
Przyjęcie, że dany podmiot sprzedając grunt działa w charakterze podatnika prowadzącego działalność gospodarczą wymaga ustalenia, czy jego działalność w tym zakresie przybiera formę zawodową (profesjonalną). Przejawem zaś takiej aktywności określonej osoby w zakresie obrotu nieruchomościami, która może wskazywać, że jej czynności przybierają formę zorganizowaną może być np.: nabycie terenu przeznaczonego pod zabudowę, jego uzbrojenie, wydzielenie dróg wewnętrznych, działania marketingowe podjęte w celu sprzedaży działek, wykraczające poza zwykłe formy ogłoszenia, uzyskanie decyzji o warunkach zabudowy terenu, czy wystąpienie o opracowanie planu zagospodarowania przestrzennego dla sprzedawanego obszaru, prowadzenie działalności gospodarczej w zakresie usług deweloperskich lub innych tego rodzaju usług o zbliżonym charakterze. Przy czym, na tego rodzaju aktywność „gospodarczą” wskazywać musi ciąg powyżej przytoczonych okoliczności, a nie stwierdzenie jedynie faktu wystąpienia pojedynczych z nich.
Dodatkowo należy wskazać, że działalność gospodarcza powinna cechować się stałością, powtarzalnością i niezależnością jej wykonywania, bowiem związana jest z profesjonalnym obrotem gospodarczym. Nie jest natomiast działalnością handlową, a zatem i gospodarczą, sprzedaż majątku osobistego, który nie został nabyty w celu jego odsprzedaży, czy też prowadzenia działalności, ani też w trakcie posiadania nie został wykorzystany do działalności gospodarczej.
Z orzeczenia Trybunału Sprawiedliwości Unii Europejskiej z dnia 15 września 2011 r. w sprawach połączonych Jarosław Słaby przeciwko Ministrowi Finansów (C-180/10) oraz Emilian Kuć i Halina Jeziorska-Kuć przeciwko Dyrektorowi Izby Skarbowej w Warszawie (C-181/10) wynika, że czynności związane ze zwykłym wykonywaniem prawa własności nie mogą same z siebie być uznawane za prowadzenie działalności gospodarczej. Sama liczba i zakres transakcji sprzedaży nie mogą stanowić kryterium rozróżnienia między czynnościami dokonywanymi prywatnie, które znajdują się poza zakresem zastosowania Dyrektywy 2006/112/WE Rady, a czynnościami stanowiącymi działalność gospodarczą. Podobnie – zdaniem Trybunału – okoliczność, że przed sprzedażą zainteresowany dokonał podziału gruntu na działki w celu osiągnięcia wyższej ceny łącznej. Całość powyższych elementów może bowiem odnosić się do zarządzania majątkiem prywatnym zainteresowanego.
Inaczej jest natomiast – wyjaśnił Trybunał – w wypadku, gdy zainteresowany podejmuje aktywne działania w zakresie obrotu nieruchomościami, angażując środki podobne do wykorzystywanych przez producentów, handlowców i usługodawców w rozumieniu art. 9 ust. 1 akapit drugi Dyrektywy. Zatem za podatnika należy uznać osobę, która w celu dokonania sprzedaży gruntów angażuje podobne środki wykazując aktywność w przedmiocie zbycia nieruchomości porównywalną do działań podmiotów zajmujących się profesjonalnie tego rodzaju obrotem, tj. działania wykraczające poza zakres zwykłego zarządu majątkiem prywatnym.
Pojęcie „majątku prywatnego” nie występuje na gruncie analizowanych przepisów ustawy, jednakże wynika z wykładni art. 15 ust. 2 ustawy, w której zasadnym jest odwołanie się do treści orzeczenia TSUE w sprawie C-291/92 (Finanzamt Uelzen v. Dieter Armbrecht), które dotyczyło kwestii opodatkowania sprzedaży przez osobę będącą podatnikiem podatku od wartości dodanej, części majątku niewykorzystywanej do prowadzonej działalności gospodarczej, a służącej jej do celów prywatnych. „Majątek prywatny” to zatem taka część majątku danej osoby fizycznej, która nie jest przez nią przeznaczona ani wykorzystywana dla potrzeb prowadzonej działalności gospodarczej. Ze wskazanego orzeczenia wynika zatem, że podatnik musi w całym okresie posiadania danej nieruchomości wykazywać zamiar wykorzystywania części nieruchomości w ramach majątku osobistego. Przykładem takiego wykorzystania nieruchomości mogłoby być np. wybudowanie domu dla zaspokojenia własnych potrzeb mieszkaniowych. Potwierdzone to zostało również w wyroku TSUE z dnia 21 kwietnia 2005 r., sygn. akt C-25/03 Finanzamt Bergisch Gladbach v. HE, który stwierdził, że majątek prywatny to mienie wykorzystywane dla zaspokojenia potrzeb własnych.
Mając powyższe na względzie należy stwierdzić, że uznanie, że dany podmiot w odniesieniu do konkretnej czynności działa jako podatnik podatku od towarów i usług, wymaga oceny każdorazowo odnoszącej się do okoliczności faktycznych danej sprawy.
Z przywołanych wyżej przepisów wynika, że dostawa towarów (w tym nieruchomości gruntowej) będzie podlegała opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług w sytuacji, gdy działaniom podmiotu dokonującego tej dostawy można przypisać znamiona prowadzenia działalności gospodarczej, co w efekcie przesądza o uzyskaniu przez niego statusu podatnika. Warto w tym miejscu zaznaczyć, że powyższe może mieć miejsce również w odniesieniu do czynności dokonanej jednorazowo. Dla uznania czynności za wykonywaną w ramach działalności gospodarczej nie ma bowiem znaczenia częstotliwość jej wykonywania, lecz zamiar, z jakim została zrealizowana i okoliczności w jakich ją wykonano. Oznacza to, że w niniejszej sprawie należy przeanalizować całokształt działań, jakie Pani podjęła w odniesieniu do działki będącej przedmiotem sprzedaży.
Z okoliczności przedstawionych w opisie sprawy wynika, że jest Pani właścicielką niezabudowanej działki nr 1. Ww. działkę nabyła Pani wraz z mężem w 1991 r., a następnie odziedziczyła po jego śmierci. Działka została nabyta na powiększenie istniejącego gospodarstwa rolnego i prowadzenia na niej działalności rolniczej. Działka od momentu nabycia była i jest wykorzystywana do działalności rolniczej. Dokonywała i dokonuje Pani sprzedaży płodów rolnych z własnej działalności rolniczej, w tym Nieruchomości. W latach 2013 – 2019 była Pani czynnym podatnikiem podatku od towarów i usług z tytułu prowadzonej działalności rolniczej, a nieruchomość będąca przedmiotem planowanej sprzedaży była wykorzystywana do czynności opodatkowanych podatkiem VAT – sprzedaży produktów rolnych pozyskanych z przedmiotowej nieruchomości. Obecnie nie jest Pani zarejestrowana jako podatnik czynny podatku od towarów i usług. Przed rejestracją jako podatnik czynny podatku VAT, posiadała Pani status rolnika ryczałtowego, korzystając ze zwolnienia przedmiotowego. Również aktualnie posiadaPani taki status i korzysta ze zwolnienia.
Jak wynika z przytoczonego wyżej wyroku TSUE w sprawie C-291/92 – majątek prywatny to majątek danej osoby fizycznej, który nie jest przez nią wykorzystywany dla potrzeb prowadzonej działalności gospodarczej, a w całym okresie posiadania tego majątku osoba ta musi wykazywać zamiar wykorzystywania go w ramach majątku osobistego.
Mając powyższe na uwadze stwierdzić należy, że wykorzystywanie przedmiotowej nieruchomości w prowadzonej przez Panią działalności gospodarczej spowodowało, że ww. nieruchomość nie ma charakteru majątku prywatnego. Jak wynika z okoliczności sprawy, w latach 2013-2019 była Pani zarejestrowanym czynnym podatnikiem podatku VAT z tytułu prowadzenia działalności rolniczej. Dokonywała i dokonuje Pani sprzedaży płodów rolnych z własnej działalności rolniczej, w tym z nieruchomości będącej przedmiotem planowanej sprzedaży. Sprzedaż płodów rolnych była opodatkowana podatkiem VAT w okresie, w którym posiadała Pani status podatnika czynnego VAT. A zatem, w tym okresie nieruchomość była wykorzystywana przez Panią do czynności opodatkowanych podatkiem VAT – sprzedaży produktów rolnych pozyskanych z przedmiotowej nieruchomości.
W tych okolicznościach należy wskazać, że przedmiotowa nieruchomość w całym okresie jej posiadania nie była wykorzystywana wyłącznie w ramach majątku osobistego.
Wobec powyższego, dokonując sprzedaży działki nr 1 nie będzie Pani korzystała z przysługującego Pani prawa do rozporządzania własnym majątkiem prywatnym, nie jest to bowiem typowe (zwykłe) rozporządzanie prawem własności. Wykorzystywanie nieruchomości w prowadzonej działalności gospodarczej jako czynny podatnik VAT wyklucza sprzedaż ww. działki w ramach zarządu majątkiem prywatnym.
A zatem należy stwierdzić, że ww. sprzedaż będzie dostawą dokonaną w ramach prowadzenia działalności gospodarczej w myśl art. 15 ust. 2 ustawy, a Pani będzie działała jako podatnik VAT, o którym mowa w art. 15 ust. 1 ustawy. Z uwagi na powyższe, w tej konkretnej sytuacji nie można uznać, że przedmiotem dostawy będzie składnik Pani majątku osobistego, a sprzedaż działki nr 1 będzie stanowiła realizację prawa do rozporządzania majątkiem prywatnym.
W konsekwencji, czynność sprzedaży działki nr 1 będzie podlegała opodatkowaniu podatkiem VAT, jako odpłatna dostawa towarów na podstawie art. 5 ust. 1 pkt 1 w związku z art. 7 ust. 1 ustawy.
A zatem Pani stanowisko uznałem za nieprawidłowe.
Dodatkowe informacje
Informacja o zakresie rozstrzygnięcia
Interpretacja dotyczy zdarzenia przyszłego, które Pani przedstawiła i stanu prawnego, który obowiązuje w dniu wydania interpretacji.
Zaznacza się, że zgodnie z art. 14b § 3 ustawy Ordynacja podatkowa, składający wniosek o wydanie interpretacji indywidualnej obowiązany jest do wyczerpującego przedstawienia zaistniałego stanu faktycznego albo zdarzenia przyszłego. Organ jest ściśle związany przedstawionym we wniosku stanem faktycznym (opisem zdarzenia przyszłego). Pani ponosi ryzyko związane z ewentualnym błędnym lub nieprecyzyjnym przedstawieniem we wniosku opisu sprawy. Interpretacja indywidualna wywołuje skutki prawnopodatkowe tylko wtedy, o ile rzeczywisty stan faktyczny sprawy będącej przedmiotem interpretacji pokrywał się będzie z opisem sprawy podanym przez Panią w złożonym wniosku. W związku z powyższym, w przypadku zmiany któregokolwiek elementu przedstawionego we wniosku opisu sprawy, wydana interpretacja traci swą aktualność.
Niniejsza interpretacja dotyczy wyłącznie podatku od towarów i usług. W zakresie podatku dochodowego od osób fizycznych zostanie wydane odrębne rozstrzygnięcie.
Pouczenie o funkcji ochronnej interpretacji
·Funkcję ochronną interpretacji indywidualnych określają przepisy art. 14k-14nb ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. – Ordynacja podatkowa (t. j. Dz. U. z 2023 r. poz. 2383 ze zm.). Interpretacja będzie mogła pełnić funkcję ochronną, jeśli Pani sytuacja będzie zgodna (tożsama) z opisem sprawy i zastosuje się Pani do interpretacji.
·Zgodnie z art. 14na § 1 ustawy Ordynacja podatkowa:
Przepisów art. 14k-14n Ordynacji podatkowej nie stosuje się, jeśli stan faktyczny lub zdarzenie przyszłe będące przedmiotem interpretacji indywidualnej jest elementem czynności, które są przedmiotem decyzji wydanej:
1)z zastosowaniem art. 119a;
2)w związku z wystąpieniem nadużycia prawa, o którym mowa w art. 5 ust. 5 ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług;
3)z zastosowaniem środków ograniczających umowne korzyści.
·Zgodnie z art. 14na § 2 ustawy Ordynacja podatkowa:
Przepisów art. 14k-14n nie stosuje się, jeżeli korzyść podatkowa, stwierdzona w decyzjach wymienionych w § 1, jest skutkiem zastosowania się do utrwalonej praktyki interpretacyjnej, interpretacji ogólnej lub objaśnień podatkowych.
Pouczenie o prawie do wniesienia skargi na interpretację
Ma Pani prawo do zaskarżenia tej interpretacji indywidualnej do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego. Zasady zaskarżania interpretacji indywidualnych reguluje ustawa z dnia 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi – (t. j. Dz. U. z 2024 r. poz. 935; dalej jako „PPSA”).
Skargę do Sądu wnosi się za pośrednictwem Dyrektora KIS (art. 54 § 1 PPSA). Skargę należy wnieść w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia interpretacji indywidualnej (art. 53 § 1 PPSA):
·w formie papierowej, w dwóch egzemplarzach (oryginał i odpis) na adres: Krajowa Informacja Skarbowa, ul. Warszawska 5, 43-300 Bielsko-Biała (art. 47 § 1 PPSA),
albo
·w formie dokumentu elektronicznego, w jednym egzemplarzu (bez odpisu), na adres Elektronicznej Skrzynki Podawczej Krajowej Informacji Skarbowej na platformie ePUAP: /KIS/SkrytkaESP (art. 47 § 3 i art. 54 § 1a PPSA).
Skarga na interpretację indywidualną może opierać się wyłącznie na zarzucie naruszenia przepisów postępowania, dopuszczeniu się błędu wykładni lub niewłaściwej oceny co do zastosowania przepisu prawa materialnego. Sąd jest związany zarzutami skargi oraz powołaną podstawą prawną (art. 57a PPSA).
Podstawa prawna dla wydania interpretacji
Podstawą prawną dla wydania tej interpretacji jest art. 13 § 2a oraz art. 14b § 1 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. – Ordynacja podatkowa (t. j. Dz. U. z 2023 r. poz. 2383 ze zm.).