Interpretacja indywidualna z dnia 6 listopada 2024 r., Dyrektor Krajowej Informacji Skarbowej, sygn. 0114-KDIP4-3.4012.478.2024.2.RK

Możliwość zastosowania zwolnienia od podatku na podstawie art. 43 ust. 1 pkt 40 ustawy o VAT do świadczonych usług na rzecz konsumentów.

Interpretacja indywidualna

– stanowisko prawidłowe

Szanowni Państwo,

stwierdzam, że Państwa stanowisko w sprawie oceny skutków podatkowych opisanego zdarzenia przyszłego w podatku od towarów i usług jest prawidłowe.

Zakres wniosku o wydanie interpretacji indywidualnej

23 lipca 2024 r. wpłynął Państwa wniosek z 17 lipca 2024 r. o wydanie interpretacji indywidualnej, który dotyczy możliwości zastosowania zwolnienia od podatku na podstawie art. 43 ust. 1 pkt 40 ustawy o VAT do świadczonych usług na rzecz konsumentów. Uzupełnili go Państwo – w odpowiedzi na wezwanie – pismem z 8 października 2024 r. (wpływ 11 października 2024 r.).

Treść wniosku jest następująca:

Opis zdarzenia przyszłego

Na polskim rynku usług finansowych narasta zjawisko wykluczenia kredytowego konsumentów, polegające na tym, że liczne osoby u których pojawiła się negatywna historia kredytowa (często nawet z błahych powodów jak np. opóźnienia w zapłacie rat przy zakupie ratalnym dóbr konsumpcyjnych) znalazły się w sytuacji, gdy profesjonalni uczestnicy rynku pożyczek i kredytów konsumenckich, przede wszystkim banki, odmawiają udzielenia takim osobom kredytów lub pożyczek

Osoby takie zmuszone są korzystać z usług firm pożyczkowych i parabanków, co w bardzo wielu przypadkach prowadzi do popadnięcia ich w spiralę zadłużenia. Praktycznie zaś w każdym przypadku koszty obsługi zadłużenia w parabankach są niezwykle wysokie i rujnują budżety rodzin zadłużonych.

Spirala zadłużenia bardzo często spowodowana jest tym, że instytucje finansowe, dobrze orientując się w trudnej sytuacji wielu konsumentów proponują osobom zadłużonym spłatę długów już istniejących kolejnymi kredytami i pożyczkami, nazywając taki mechanizm refinansowaniem zadłużenia. Niejednokrotnie te kolejne kredyty i pożyczki udzielane są już na znacząco gorszych warunkach, z wysokimi prowizjami za samo udzielenie kredytu, wysoką kwotą innych kosztów (np. pakiety dodatkowych, często nieprzydatnych konsumentowi ubezpieczeń) oraz z naruszeniem przepisów ustawy o kredycie konsumenckim.

W takiej sytuacji długi zadłużonych konsumentów rosną tak gwałtownie, że w wielu przypadkach zadłużony sam nie jest w stanie określić skali swoich długów, w tym także ile i jakim instytucjom jest winien, jakie są koszty obsługi zadłużenia i jaki jest stan postępowań egzekucyjnych wobec niego prowadzonych.

Jednocześnie wskazać należy, że często osoby zadłużone, również te cierpiące z powodu uwikłania w spiralę zadłużenia w przeszłości dokonały zapłaty na rzecz instytucji finansowych kwot nienależnych, spowodowanych w szczególności zastosowaniem wobec nich niedopuszczalnych praktyk, naruszających przepisy o ochronie konsumentów. Typowymi sytuacjami, są tutaj koszty kredytu konsumenckiego w szczególności prowizje za udzielenie kredytu, które co najmniej w części powinny być zwrócone jeżeli konsument dokonał spłaty kredytu (nawet jeżeli spłata ta nastąpiła przez zaciągnięcie kolejnego kredytu) oraz uprawnienie konsumenta do skorzystania ze zwrotu kosztów kredytu jeżeli umowa kredytowa zawierała błędy naruszające przepisy ustawy o kredycie konsumenckim (tzw. Sankcja Kredytu Darmowego).

W przypadku, gdy umowa kredytowa zawiera zapisy sprzeczne z ustawą, skorzystanie przez konsumenta z Sankcji Kredytu Darmowego ma realny i istotny skutek oddłużeniowy. Instytucja Finansowa musi bowiem zwrócić konsumentowi nie tylko wszystkie koszty kredytu już przez konsumenta poniesione takie jak: prowizje, odsetki, składki ubezpieczeniowe, inne koszty usług dodatkowych związanych z udzieleniem i obsługą kredytu.

Co równie ważne konsument po złożeniu oświadczenia o skorzystaniu z Sankcji Kredytu Darmowego będzie spłacał na rzecz instytucji finansowej wyłącznie kwotę kapitału kredytu - bez odsetek i innych kosztów.

Korzyść uzyskana przez konsumenta przy zastosowaniu Sankcji Kredytu Darmowego ma tu złożony charakter:

1)Uzyskanie zwrotu od instytucji finansowej kwot nienależnych,

2)Spłacanie wyłącznie kwoty kapitału kredytu bez jakichkolwiek jego kosztów,

3)Zmniejszenie się salda zadłużenia wobec instytucji finansowej.

Sankcja Kredytu Darmowego jest zatem instrumentem służącym rzeczywistemu oddłużeniu konsumenta.

Jej konstrukcja zawarta w przepisach ustawy o kredycie konsumenckim nie należy jednak do najprostszych. Uprawnienie konsumenta do zwrotu środków i dalszej spłaty wyłącznie kapitału kredytu powstaje bowiem dopiero po złożeniu instytucji finansowej przez konsumenta odpowiedniego oświadczenia. Konsumenci bardzo często nie są w stanie sami sformułować skutecznie takiego oświadczenia ani wskazać, które postanowienia umowy kredytowej naruszają przepisy ustawy o kredycie konsumenckim. W związku z tym bardzo często nie korzystają ze swych praw, mimo że im one przysługują.

Wychodząc naprzeciw tym potrzebom Spółka chce rozpocząć świadczenie usług w zakresie długów konsumentów, polegające na kompleksowym zarządzaniu całością zadłużenia tych osób, w tym ich zadłużenia konsumenckiego, w celu doprowadzenia do ich rzeczywistego oddłużenia.

W procesie oddłużenia Spółka świadczyłaby na rzecz konsumenta usługę złożoną zarządzania długiem wobec instytucji finansowych zarówno sektora bankowego jak i pozabankowego,

Pierwszym etapem świadczenia tej usługi byłyby czynności analizy sytuacji kredytowej i finansowej konsumenta.

Podejmowane czynności analityczne dotyczyłyby w szczególności:

1.1. ustalenia ilości, treści i kwot zaciągniętych przez konsumenta umów kredytów lub pożyczek od instytucji finansowych łącznie składających się na dług, którym dla realizacji celu umowy zarządzać będzie Spółka, ze wskazaniem które z długów są zasądzone wyrokiem sądu oraz które znajdują się na etapie egzekucji komorniczej, które są przeterminowane, które są zagrożone zwłoką a które zostały spłacone wcześniej, niż konsument był do tego zobowiązany lub spłacone w terminie.

Analiza oparta będzie także o analizę BIK Zleceniodawcy, uzyskiwaniu od instytucji finansowych dokumentów potwierdzających saldo zadłużenia oraz podstawy jego powstania jak również historię dokonywanych przez klienta wpłat, dokumentów umów i dokumentów potwierdzających rozliczenia z instytucją finansową (historia wpłat, spłata kredytu nowym kredytem itp.),

1.2. uzyskiwanych dochodów Zleceniodawcy oraz osób z którymi Zleceniodawca prowadzi gospodarstwo domowe,

1.3. kosztów ponoszonych przez Zleceniodawcę w ramach prowadzenia gospodarstwa domowego,

1.4. określenia relacji zadłużenia Zleceniodawcy do jego aktualnych przychodów oraz do potencjalnych możliwości finansowych Zleceniodawcy,

1.5. rozważenia czy sytuacja osobista i finansowa Zleceniodawcy nie kwalifikuje go do rozważenia złożenia wniosku o upadłość konsumencką.

Po dokonaniu tej analizy Spółka będzie realizowała kolejny etap usługi zarządzania długiem konsumenta i na podstawie indywidualnej oceny sytuacji osobistej klienta może podjąć wszelkie czynności konieczne i celowe dla:

2.1. Jednoznacznego ustalenia wielkości zadłużenia Zleceniodawcy - jeżeli dostarczone przez niego dokumenty nie dawałyby w tej kwestii jednoznacznej odpowiedzi,

2.2. Prowadzenia negocjacji z instytucjami finansowymi w celu rzeczywistej restrukturyzacji zadłużenia konsumenta istniejącego w tych instytucjach,

2.3. Podejmowania działań w celu usunięcia negatywnych dla konsumenta wpisów w bazach danych dotyczących dłużników, które wpływają na historię kredytową konsumenta,

2.4. Podejmowania działań w celu realizacji umowy poprzez negocjacje refinansowania zadłużenia konsumenta w instytucjach finansowych względnie przejęcie długów lub roszczeń konsumenta przez inną instytucję finansową lub inny podmiot w miejsce dotychczasowych.

Ponadto w oparciu o przeprowadzone analizy sytuacji indywidualnej konsumenta, na podstawie umowy z konsumentem i udzielonych jej pełnomocnictw Spółka będzie mogła:

• Na podstawie analizy pakietu długów konsumenta oraz zbadania historii obsługi tych długów przez konsumenta, w tym zrealizowanych przepływów finansowych oraz tytułów prawnych, na podstawie których zostały zrealizowane, wystąpić do instytucji finansowych lub polecić konsumentowi wystąpienie do instytucji finansowych w celu zwrotu kwot nienależnie pobranych przez te instytucje, w szczególności jeżeli kwoty te zostały pobrane od konsumenta z naruszeniem przepisów o ochronie konsumentów, w tym o kredycie konsumenckim. Spółka może przygotować dla konsumenta jego oświadczenie o skorzystaniu z Sankcji Kredytu Darmowego, wskazując w projekcie takiego oświadczenia określone podczas analizy dokumentów, sprzeczność z ustawą zawartych przez Zleceniodawcę umów kredytowych. Następnie Spółka będzie reprezentować Zleceniodawcę w negocjacjach z Instytucjami finansowymi w celu uzyskania przez konsumenta zwrotu kosztów kredytu i ustalenia nowego, niższego salda zadłużenia (ponieważ konsument nabył prawo do spłaty wyłącznie kapitału kredytu). W przypadku braku woli instytucji finansowej do dobrowolnego zwrotu kwot nienależnych i ustalenia nowego niższego salda zadłużenia, Spółka będzie reprezentowała konsumenta w postępowaniach sądowych prowadzonych dla uzyskania zwrotu kwot nienależnych na jego rzecz.
• Spółka może podejmować negocjacje z komornikami oraz podatkowymi organami egzekucyjnymi wszystkich instancji w celu restrukturyzacji zadłużenia konsumenta, uzyskiwania dla konsumenta ulg w spłacie zadłużenia podlegającego egzekucji, zmiany sposobów egzekucji na mniej dotkliwy dla konsumenta, zmiany sposobów zabezpieczenia wierzytelności egzekwowanych, uchylenia zabezpieczeń egzekucyjnych dokonanych na majątku konsumenta, umarzania egzekucji na rzecz konsumenta.
• Spółka może podejmować negocjacje z firmami windykacyjnymi, prowadzącymi windykację wobec konsumenta, jak również dokonywać wszelkich czynności zmierzających do zakończenia windykacji przez te firmy. W szczególności Spółka może dokonywać analizy historii działań firm windykacyjnych podejmowanych wobec konsumenta w celu ustalenia, czy nie doszło do złamania przez te firmy przepisów prawa, stosowania wobec konsumenta niedopuszczalnych praktyk w windykacji oraz pobierania kwot nienależnych od konsumenta przez firmy windykacyjne. W przypadku stwierdzenia stosowania praktyk niedozwolonych lub pobrania kwot nienależnych Spółka uprawniona będzie do zawiadomienia o stwierdzonych nieprawidłowościach instytucji ochrony konsumenta, instytucji nadzoru bankowego, Policji lub Prokuratury oraz do podjęcia działań zmierzających do zwrotu przez windykatorów na rzecz Zleceniodawcy kwot nienależnie pobranych.
• Spółka będzie sporządzała i przekazywała na rzecz konsumenta raport z czynności zarządzania długiem konsumenta, nie rzadziej niż raz na sześć miesięcy.

Spółka przewiduje różne modele wynagrodzenia od Zleceniodawcy za kompleksową usługę obsługi długu.

Możliwy jest model z niską opłatą inicjalną klienta i wynagrodzeniem Spółki za sukces w postaci określonego procentu od kwot odzyskanych od instytucji finansowych lub model, gdy klient w ogóle nie płaci opłaty inicjalnej lecz całość wynagrodzenia Spółki za sukces pochodzi z kwot odzyskanych od instytucji finansowych.

W każdym z tych modeli całość lub zdecydowana większość wynagrodzenia Spółki będzie pochodziła z kwot zwróconych przez instytucje finansowe, które naruszyły prawa konsumenta.

Skutek w postaci oddłużenia klienta następuje zatem dzięki analizie zadłużenia dokonanej przez Spółkę oraz reprezentacji polubownej lub sądowej konsumenta przez Spółkę w ramach zarządzania długiem. Oddłużenie klienta jest celem, na który ukierunkowana będzie świadczona przez Spółkę usługa.

Doprecyzowanie i uzupełnienie zdarzenia przyszłego

Klienci zainteresowani usługami Spółki mogą kontaktować się telefonicznie lub mailowo poprzez dane i formularz ze strony internetowej. Możliwe będzie również nabycie przez Spółkę praw do korzystania z bazy rekordów zawierającej dane konsumentów posiadających kredyt konsumencki. Korzystanie z takich baz odpłatnie udostępniają wyspecjalizowane firmy działające na rynku.

Wykonywane przez Spółkę usługi nie będą obejmowały usług w zakresie czynności ściągania długów w tym faktoringu, doradztwa lub leasingu.

Na chwilę złożenia i uzupełnienia wniosku Wnioskodawca nie przewiduje wykonywania innych czynności niż wskazane we wniosku w ramach kompleksowej usługi zarządzania długiem klienta.

Duża część klientów Spółki to osoby w trudnej sytuacji finansowej, stąd zasadniczym modelem uzyskiwania przez Spółkę korzyści z kompleksowej usługi jest podział kwot odzyskanych od instytucji finansowych pomiędzy klientem i Spółką. W części spraw klientów nie dojdzie jednak do odzyskania kwot zwrotu od instytucji finansowych, dlatego Spółka planuje wprowadzić dla klientów abonament, zasadniczo płatny w miesięcznych ratach, który będzie stanowił przynajmniej częściowy zwrot kosztów poniesionych przez Spółkę w związku z prowadzeniem spraw danego klienta.

Pytanie

Czy usługa zarządzania długiem konsumenta przez Spółkę będzie korzystała ze zwolnienia przedmiotowego z VAT stosownie do art. 43 ust. 1 pkt 40 ustawy o podatku od towarów i usług?

Państwa stanowisko w sprawie

W ocenie Spółki złożona usługa zarządzania długiem konsumenta, jaką zamierza świadczyć Spółka, winna podlegać zwolnieniu przedmiotowemu zgodnie z art. 43 ust. 1 pkt 40 ustawy o podatku od towarów i usług.

Za powyższym stanowiskiem przemawiają następujące argumenty:

1.Usługa Spółki ma charakter złożony, na świadczenie Spółki składa się szereg połączonych ze sobą funkcjonalnie i celowościowo czynności, ukierunkowanych na rzeczywiste oddłużenie konsumenta, rozumiane jako zmniejszenie jego zadłużenia wobec instytucji finansowych oraz takie ułożenie interesów konsumentów aby stworzyć im realną szansę wyjścia ze spirali zadłużenia.

2.Usługa Spółki niewątpliwie jest usługą w zakresie długu konsumenta, który zawrze ze Spółką umowę. Mimo złożonego charakteru nie wykracza ona poza dług konsumenta, rozumiany jako jego zadłużenie wobec instytucji finansowych.

3.Dług konsumenta jest granicą i wyznacznikiem działań Spółki. Spółka nie będzie podejmowała żadnych czynności, które nie będą związane z długiem konsumenta i zarządzaniem jego zadłużeniem.

4.Ponieważ konsumenci, którzy będą zawierali umowę ze Spółką są zasadniczo osobami w trudnej sytuacji finansowej, związanej właśnie z tym, że spłacają oni zadłużenie na granicy ich możliwości finansowych lub musieli zaprzestać spłacania takiego zadłużenia, Spółka ma zamiar utrzymać pobierane od nich opłaty na jak najniższym poziomie, lub nawet nie będzie pobierać od nich żadnych opłat zaś całe wynagrodzenie Spółki pochodziłoby wówczas z kwot odzyskanych od instytucji finansowych.

Spółka świadcząc ten rodzaj usługi w zakresie długu nie ma zamiaru powiększać zobowiązań finansowych konsumentów, na rzecz których chce świadczyć swoje usługi, ponieważ celem usługi jest ich efektywne oddłużenie.

Przedstawione wyżej okoliczności zdarzenia przyszłego przemawiają za objęciem usługi złożonej, którą planuje świadczyć Spółka zwolnieniem przedmiotowym z opodatkowania podatkiem od towarów i usług na podstawie art. 43 ust. 1 pkt 40 ustawy o podatku od towarów i usług. Zagadnienie zwolnienia przedmiotowego z podatku od towarów i usług w odniesieniu do usługi zarządzania długiem zostało szczegółowo rozważone w Interpretacji Indywidualnej wydanej przez Dyrektora Krajowej Informacji Skarbowej 2 grudnia 2022 r. znak pisma 0114-KIDP4-3.4012.502.2022.2.DS.

Analizując, bardzo zbliżony stan faktyczny sprawy w zakresie opisu zdarzenia przyszłego przez wnioskodawcę oraz jego oceny prawnej Dyrektor Krajowej Informacji Skarbowej uznał, że w odniesieniu do kompleksowej usługi zarządzania długiem znajdzie zastosowanie zwolnienie przedmiotowe z art. 43 ust. 1 pkt 40 ustawy o VAT.

W szczegółowej argumentacji organ zwrócił uwagę na następujące okoliczności sprawy:

• Z treści art. 43 ust. 1 pkt. 40 ustawy, wynika, że intencją ustawodawcy było objęcie zwolnieniem usług w zakresie depozytów środków pieniężnych, prowadzonych rachunków pieniężnych, długów, czeków i weksli, a także zostało ono rozciągnięte na usługi pośrednictwa w tym zakresie. Należy stwierdzić, że wymienione zwolnienia mają charakter przedmiotowy, gdzie przede wszystkim istotną przesłanką do skorzystania ze zwolnienia jest rodzaj świadczonej usługi i cechy, które ją wyróżniają.
• Pogląd taki potwierdza orzecznictwo Trybunału Sprawiedliwości Unii Europejskiej w wyroku w sprawie C-2/95, pomiędzy Sparkasserner Datacenter (SDC) a Skatteministeriet (Dania).
• W wyroku tym Trybunał wskazał, że według niego usługa finansowa świadczona przez podmiot trzeci (inny niż instytucja bankowa) nie traci przymiotu takiej usługi.
• Każde świadczenie dla celów opodatkowania VAT powinno być traktowane jako odrębne i niezależne, jednak w sytuacji, gdy kilka świadczeń obejmuje z ekonomicznego punktu widzenia jedną usługę, usługa ta nie powinna być sztucznie dzielona dla celów podatkowych. Jeżeli zatem dwa lub więcej niż dwa świadczenia (lub czynności) dokonane przez podatnika na rzecz konsumenta są ściśle tak związane, że obiektywnie tworzą one w aspekcie gospodarczym jedną całość, której rozdzielenie miałoby charakter sztuczny, to wszystkie te świadczenia lub czynności stanowią jednolite świadczenie do celów stosowania przepisów ustawy o VAT.
• Podstawowym kryterium pozwalającym uznać zbiór określonych czynności za usługę kompleksową (złożoną) jest określenie wzajemnej relacji pomiędzy elementami składowymi złożonej usługi w zakresie celów, które usługi te realizują. Pojedynczą usługę należy traktować jako pomocniczą w stosunku do usługi zasadniczej, jeżeli nie stanowi ona dla klienta celu samego w sobie, lecz jest środkiem do lepszego wykonania usługi zasadniczej. Podstawowym celem usługi pomocniczej tworzącej razem z usługą główną usługę kompleksową, jest lepsze wykorzystanie przez nabywcę usługi głównej. Aby dana pomocnicza usługa mogła być uznana za element usługi kompleksowej, winna służyć bezpośrednio realizacji głównej usługi.
• Kwestia kompleksowości usług była rozstrzygana przez Trybunał Sprawiedliwości UE, który wypowiedział się w tym zakresie m.in. w sprawach C-349/96, C-41/04, C-111/05. Wskazać należy że Trybunał zaakcentował "ekonomiczny punkt widzenia" oraz ocenę z perspektywy nabywcy. Co więcej w pewnych okolicznościach formalnie odrębne świadczenia, które mogą być wykonywane oddzielnie, a zatem które mogą oddzielnie prowadzić do opodatkowania lub zwolnienia, należy uważać za jednolitą czynność, jeżeli nie są od siebie niezależne. Jest tak na przykład, gdy można stwierdzić, że jedno lub więcej świadczeń stanowi świadczenie główne, a inne świadczenie lub świadczenia stanowią jedno lub więcej świadczeń pomocniczych, dzielących los świadczenia głównego. W szczególności dane świadczenie należy uważać za świadczenie pomocnicze w stosunku do świadczenia głównego, gdy dla klientów nie stanowi ono celu samego w sobie, lecz środek do korzystania na jak najlepszych warunkach z głównej usługi usługodawcy. Ponadto można również uznać, że jednolite świadczenie występuje w przypadku, gdy dwa lub więcej elementy albo dwie lub więcej czynności dokonane przez podatnika są ze sobą tak ściśle związane, że tworzą obiektywnie jedno niepodzielne świadczenie gospodarcze, którego rozdzielenie miałoby charakter sztuczny.

Konkludując organ podatkowy stwierdził, że przypadku usług, których celem jest pomoc konsumentom w oddłużeniu tych osób poprzez różnego rodzaju czynności, tj. m.in. negocjacje z komornikami, firmami windykacyjnymi czy instytucjami finansowymi oraz występowanie do instytucji finansowych o zwrot kwot nienależnie pobranych przez te instytucje, ściągnięcia przysługujących klientom wierzytelności wobec instytucji finansowych, czynności takie składają się na tzw. zarządzanie długiem i stanowią jedną złożoną usługę, w związku z tym, w celu określenia możliwości zastosowania zwolnienia od podatku należy je traktować jako jedną kompleksową usługę. W ocenie organu podatkowego usługi wnioskodawcy nie stanowiły usług ściągania długów natomiast niewątpliwie stanowiły usługi w zakresie długów i jako takie podlegały zwolnieniu od VAT na podstawie art. 43 ust. 1 pkt 40 ustawy o VAT.

Konkludując wykonywane łącznie czynności zmierzające do rzeczywistego oddłużenia klienta stanowią kompleksową usługę zarządzania długiem konsumenta.

Ocena stanowiska

Stanowisko, które przedstawili Państwo we wniosku jest prawidłowe.

Uzasadnienie interpretacji indywidualnej

Zgodnie z art. 5 ust. 1 pkt 1 ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług (t.j. Dz. U. z 2024 r. poz. 361 ze zm.), zwanej dalej ustawą,

W myśl art. 7 ust. 1 ustawy,

Natomiast z art. 8 ust. 1 ustawy wynika, że

Pod pojęciem usługi (świadczenia) należy rozumieć każde zachowanie, na które składać się może zarówno działanie (uczynienie, wykonanie czegoś na rzecz innej osoby), jak i zaniechanie (nieczynienie bądź też tolerowanie). Przy ocenie charakteru świadczenia jako usługi należy mieć na względzie, że ustawa zalicza do grona usług każde świadczenie, które nie jest dostawą w rozumieniu art. 7 ustawy. Zauważyć również należy, że usługą będzie tylko takie świadczenie, w przypadku którego istnieje bezpośredni konsument, odbiorca świadczenia odnoszący korzyść o charakterze majątkowym.

Czynność podlega opodatkowaniu jedynie wówczas, gdy wykonywana jest w ramach umowy zobowiązaniowej, a jedna ze stron transakcji może zostać uznana za bezpośredniego beneficjenta tej czynności. Przy czym związek pomiędzy otrzymywaną płatnością a świadczeniem na rzecz dokonującego płatności musi mieć charakter bezpośredni i na tyle wyraźny, aby można powiedzieć, że płatność następuje w zamian za to świadczenie.

Każde świadczenie niebędące dostawą towarów polegające na działaniu, zaniechaniu lub tolerowaniu czyjegoś zachowania stanowi zatem co do zasady usługę w rozumieniu ustawy, niemniej jednak muszą być przy tym spełnione następujące warunki:

• w następstwie zobowiązania, w wykonaniu którego usługa jest świadczona, nabywca jest bezpośrednim beneficjentem świadczenia;
• świadczonej usłudze odpowiada świadczenie wzajemne ze strony nabywcy (wynagrodzenie).

Należy podkreślić, że oba ww. warunki winny być spełnione łącznie, aby świadczenie podlegało jako usługa, opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług, na podstawie art. 5 ust. 1 pkt 1 ustawy o VAT. Przy czym z treści powołanego wyżej przepisu art. 5 ust. 1 pkt 1 jednoznacznie wynika, że dostawa towarów i świadczenie usług co do zasady podlegają opodatkowaniu VAT wówczas, gdy są wykonywane odpłatnie (z wyjątkiem przypadków ściśle określonych w art. 7 ust. 2 oraz w art. 8 ust. 2 cyt. ustawy).

Aby uznać dane świadczenie za odpłatne, musi istnieć stosunek prawny pomiędzy świadczącym usługę a odbiorcą, a w zamian za wykonanie usługi powinno zostać wypłacone wynagrodzenie. Przy czym przepisy ustawy nie określają postaci wynagrodzenia.

W dorobku orzecznictwa Trybunału Sprawiedliwości Unii Europejskiej (np. wyrok z 8 marca 1988 r. w sprawie C-102/86 Apple and Pear Development Council przeciwko Commissioners of Customs and Excise), przyjmuje się, że odpłatność ma miejsce wtedy, gdy istnieje bezpośredni związek pomiędzy dostawą towarów lub świadczeniem usług a otrzymanym wynagrodzeniem, przy czym wynagrodzenie jakkolwiek musi być wyrażone w pieniądzu, to jednak nie musi być w tej formie dokonane. Należy podkreślić, że na gruncie przepisów o podatku od towarów i usług bez znaczenia pozostaje to, czy kwota uzyskanego wynagrodzenia (cena) została skalkulowana tak, że stanowi tylko koszt wytworzenia towaru lub wykonania usługi, czy została powiększona także o zysk sprzedającego.

Skoro przepisy nie określają formy zapłaty za świadczoną usługę, należy uznać, że zobowiązanie usługobiorcy może mieć postać świadczenia nie tylko określonej sumy pieniędzy, ale także świadczenie innej usługi (usługi wzajemnej). Oznacza to, że z danego stosunku prawnego, na podstawie którego wykonywana jest usługa, musi wynikać wyraźna, bezpośrednia korzyść na rzecz świadczącego usługę. Ponadto, aby dana czynność (świadczenie) podlegała opodatkowaniu podatkiem VAT, musi istnieć bezpośredni związek o charakterze przyczynowym pomiędzy świadczoną usługą a świadczeniem wzajemnym. Otrzymana zapłata powinna być konsekwencją wykonania świadczenia.

Odpłatność określana jest przez strony umowy i jeśli strony ustalą zapłatę, wówczas wykonane świadczenie staje się odpłatne. W przypadku istnienia świadczenia wzajemnego otrzymanego przez świadczącego usługę, należy uznać czynności wykonywane w ramach zawartej umowy za odpłatne świadczenie usług określone w art. 8 ust. 1 ustawy, podlegające opodatkowaniu na zasadach ogólnych.

Zatem za czynność podlegającą opodatkowaniu VAT uważane mogą być takie sytuacje, w których:

• istnieje związek prawny między usługodawcą i usługobiorcą, w ramach którego następuje świadczenie wzajemne,
• wynagrodzenie otrzymane przez usługodawcę stanowi wartość faktycznie przekazaną w zamian za usługi świadczone na rzecz usługobiorcy,
• istnieje bezpośrednia i jasno zindywidualizowana korzyść po stronie dostawcy towaru lub usługi,
• odpłatność za otrzymane świadczenie (towar lub usługę) pozostaje w bezpośrednim związku z czynnością, która miałaby być opodatkowana tym podatkiem,
• istnieje możliwość wyrażenia w pieniądzu wartości tego świadczenia wzajemnego.

Z opisu sprawy wynika, że na polskim rynku usług finansowych narasta zjawisko wykluczenia kredytowego konsumentów, polegające na tym, że liczne osoby u których pojawiła się negatywna historia kredytowa znalazły się w sytuacji, gdy profesjonalni uczestnicy rynku pożyczek i kredytów konsumenckich, przede wszystkim banki, odmawiają udzielenia takim osobom kredytów lub pożyczek.

Chcą Państwo rozpocząć świadczenie usług w zakresie długów konsumentów, polegające na kompleksowym zarządzaniu całością zadłużenia tych osób, w tym ich zadłużenia konsumenckiego, w celu doprowadzenia do ich rzeczywistego oddłużenia.

W procesie oddłużenia będą Państwo świadczyć na rzecz konsumenta usługę złożoną zarządzania długiem wobec instytucji finansowych zarówno sektora bankowego jak i pozabankowego,

Pierwszym etapem świadczenia tej usługi byłyby czynności analizy sytuacji kredytowej i finansowej konsumenta.

Po dokonaniu tej analizy będą Państwo realizowali kolejny etap usługi zarządzania długiem konsumenta i na podstawie indywidualnej oceny sytuacji osobistej klienta będą Państwo mogli podjąć wszelkie czynności konieczne i celowe dla:

• Jednoznacznego ustalenia wielkości zadłużenia Zleceniodawcy - jeżeli dostarczone przez niego dokumenty nie dawałyby w tej kwestii jednoznacznej odpowiedzi,
• Prowadzenia negocjacji z instytucjami finansowymi w celu rzeczywistej restrukturyzacji zadłużenia konsumenta istniejącego w tych instytucjach,
• Podejmowania działań w celu usunięcia negatywnych dla konsumenta wpisów w bazach danych dotyczących dłużników, które wpływają na historię kredytową konsumenta,
• Podejmowania działań w celu realizacji umowy poprzez negocjacje refinansowania zadłużenia konsumenta w instytucjach finansowych, względnie przejęcie długów lub roszczeń konsumenta przez inną instytucję finansową lub inny podmiot w miejsce dotychczasowych.

Ponadto w oparciu o przeprowadzone analizy sytuacji indywidualnej konsumenta oraz na podstawie umowy z konsumentem i udzielonych pełnomocnictw będą Państwo mogli:

• Na podstawie analizy pakietu długów konsumenta oraz zbadania historii obsługi tych długów przez konsumenta, w tym zrealizowanych przepływów finansowych oraz tytułów prawnych, na podstawie których zostały zrealizowane, wystąpić do instytucji finansowych lub polecić konsumentowi wystąpienie do instytucji finansowych w celu zwrotu kwot nienależnie pobranych przez te instytucje, w szczególności jeżeli kwoty te zostały pobrane od konsumenta z naruszeniem przepisów o ochronie konsumentów, w tym o kredycie konsumenckim. Mogą Państwo przygotować dla konsumenta jego oświadczenie o skorzystaniu z Sankcji Kredytu Darmowego, wskazując w projekcie takiego oświadczenia określone podczas analizy dokumentów, sprzeczność z ustawą zawartych przez Zleceniodawcę umów kredytowych. Następnie będą Państwo reprezentować Zleceniodawcę w negocjacjach z Instytucjami finansowymi w celu uzyskania przez konsumenta zwrotu kosztów kredytu i ustalenia nowego, niższego salda zadłużenia (ponieważ konsument nabył prawo do spłaty wyłącznie kapitału kredytu). W przypadku braku woli instytucji finansowej do dobrowolnego zwrotu kwot nienależnych i ustalenia nowego niższego salda zadłużenia, będą Państwo reprezentowali konsumenta w postępowaniach sądowych prowadzonych dla uzyskania zwrotu kwot nienależnych na jego rzecz.
• Mogą Państwo podejmować negocjacje z komornikami oraz podatkowymi organami egzekucyjnymi wszystkich instancji w celu restrukturyzacji zadłużenia konsumenta, uzyskiwania dla konsumenta ulg w spłacie zadłużenia podlegającego egzekucji, zmiany sposobów egzekucji na mniej dotkliwy dla konsumenta, zmiany sposobów zabezpieczenia wierzytelności egzekwowanych, uchylenia zabezpieczeń egzekucyjnych dokonanych na majątku konsumenta, umarzania egzekucji na rzecz konsumenta.
• Mogą Państwo podejmować negocjacje z firmami windykacyjnymi, prowadzącymi windykację wobec konsumenta, jak również dokonywać wszelkich czynności zmierzających do zakończenia windykacji przez te firmy. W szczególności mogą Państwo dokonywać analizy historii działań firm windykacyjnych podejmowanych wobec konsumenta w celu ustalenia, czy nie doszło do złamania przez te firmy przepisów prawa, stosowania wobec konsumenta niedopuszczalnych praktyk w windykacji oraz pobierania kwot nienależnych od konsumenta przez firmy windykacyjne. W przypadku stwierdzenia stosowania praktyk niedozwolonych lub pobrania kwot nienależnych uprawnieni będą Państwo do zawiadomienia o stwierdzonych nieprawidłowościach instytucji ochrony konsumenta, instytucji nadzoru bankowego, Policji lub Prokuratury oraz do podjęcia działań zmierzających do zwrotu przez windykatorów na rzecz Zleceniodawcy kwot nienależnie pobranych.

Przewidują Państwo różne modele wynagrodzenia od Zleceniodawcy za kompleksową usługę obsługi długu. Możliwy jest model z niską opłatą inicjalną klienta i Państwa wynagrodzeniem za sukces w postaci określonego procentu od kwot odzyskanych od instytucji finansowych lub model, gdy klient w ogóle nie płaci opłaty inicjalnej, lecz całość Państwa wynagrodzenia za sukces pochodzi z kwot odzyskanych od instytucji finansowych. W każdym z tych modeli całość lub zdecydowana większość Państwa wynagrodzenia będzie pochodziła z kwot zwróconych przez instytucje finansowe, które naruszyły prawa konsumenta.

W części spraw klientów nie dojdzie jednak do odzyskania kwot zwrotu od instytucji finansowych, dlatego planują Państwo wprowadzić dla klientów abonament, zasadniczo płatny w miesięcznych ratach, który będzie stanowił przynajmniej częściowy zwrot kosztów poniesionych przez Państwa w związku z prowadzeniem spraw danego klienta.

Skutek w postaci oddłużenia klienta następuje zatem dzięki analizie zadłużenia dokonanej przez Państwa oraz reprezentacji polubownej lub sądowej konsumenta przez Państwa w ramach zarządzania długiem. Oddłużenie klienta jest celem, na który ukierunkowana będzie świadczona przez Państwa usługa.

Wskazali Państwo, że wykonywane przez Państwa usługi nie będą obejmowały usług w zakresie czynności ściągania długów w tym faktoringu, doradztwa lub leasingu.

Państwa wątpliwości dotyczą kwestii, czy świadczona przez Państwa usługa zarządzania długiem konsumenta będzie korzystała ze zwolnienia od podatku VAT na podstawie art. 43 ust. 1 pkt 40 ustawy o VAT.

Zarówno w treści ustawy, jak i w przepisach wykonawczych do niej, ustawodawca przewiduje dla niektórych czynności zwolnienie od podatku.

Zakres i zasady zwolnienia od podatku od towarów i usług dostawy towarów lub świadczenia usług zostały określone m.in. w art. 43 ustawy.

Zgodnie z art. 43 ust. 1 pkt 40 ustawy,

Należy podkreślić, że pojęcia używane do oznaczenia zwolnień, o których mowa w art. 43 ustawy, winny być interpretowane w sposób ścisły, gdyż zwolnienia te stanowią odstępstwa od ogólnej zasady, zgodnie z którą, podatek od towarów i usług pobierany jest od każdej usługi świadczonej odpłatnie przez podatnika. Zwolnienia stanowią pojęcia autonomiczne prawa wspólnotowego, które mają na celu uniknięcie rozbieżności pomiędzy państwami członkowskimi w stosowaniu systemu VAT i które należy sytuować w ogólnym kontekście wspólnego systemu VAT.

W myśl art. 43 ust. 15 ustawy:

Sprecyzowanie przepisów regulujących zwolnienie od podatku od towarów i usług dla usług finansowych ma na celu zapewnienie jednolitego stosowania tego zwolnienia w odniesieniu do rynku wspólnotowego, jak również zapewnienie spójności przepisów dotyczących podatku od towarów i usług z przepisami krajowymi regulującymi funkcjonowanie rynku finansowego.

Jednocześnie zwrócić należy uwagę na przepis art. 43 ust. 22 ustawy, zgodnie z którym:

Stosownie zaś do ust. 23 ww. przepisu:

Powyższe zmiany przepisów umożliwiają wybór opodatkowania określonych usług, które dotychczas obligatoryjnie korzystały ze zwolnienia od podatku – w tym m.in. właśnie usług w zakresie długów, przy czym możliwość wyboru opcji opodatkowania dotyczy wyłącznie usług świadczonych na rzecz innych podatników, przy zachowaniu warunków określonych w art. 43 ust. 22 i 23 ustawy.

Z treści art. 43 ust. 1 pkt 40 ustawy wynika, że intencją ustawodawcy było objęcie zwolnieniem usług w zakresie depozytów środków pieniężnych, prowadzenia rachunków pieniężnych, wszelkiego rodzaju transakcji płatniczych, przekazów i transferów pieniężnych, długów, czeków i weksli, a także zostało ono rozciągnięte na usługi pośrednictwa w tym zakresie. Należy stwierdzić, że wymienione zwolnienia mają charakter przedmiotowy, gdzie przede wszystkim istotną przesłanką do skorzystania ze zwolnienia jest rodzaj świadczonej usługi, cechy które ją rozróżniają. Zatem podkreślić należy, że wystarczającą przesłanką pozwalającą objąć zwolnieniem daną czynność jest wykazanie jej związku z tymi czynnościami, przy czym związek ten musi być wyraźny i nie odbiegać od świadczenia usług finansowych, wypaczając przez to istotę przewidzianego zwolnienia.

Pogląd taki potwierdza orzecznictwo Trybunału Sprawiedliwości Unii Europejskiej w wyroku w sprawie C-2/95 pomiędzy Sparekassernes Datacenter (SDC) a Skatteministeriet (Dania), w którym Trybunał stwierdził, że: „zwolnienie dotyczące usług finansowych nie jest uzależnione od tego, czy usługa jest wykonywana przez instytucję, która wstępuje w prawny związek z końcowym odbiorcą. Fakt, że dana transakcja jest wykonywana przez osobę trzecią, ale z punktu widzenia końcowego odbiorcy wydaje się być usługą wykonywaną przez bank, nie wyklucza objęcia jej zwolnieniem”. Można zatem stwierdzić, że wg TSUE, usługa finansowa świadczona przez podmiot trzeci nie traci przymiotu takiej usługi.

Podkreślenia wymaga, że pojęcia używane do oznaczania zwolnień, o których mowa w art. 43 ustawy, winny być interpretowane w sposób ścisły, gdyż zwolnienia te stanowią odstępstwa od ogólnej zasady, zgodnie z którą podatek od towarów i usług pobierany jest od każdej usługi świadczonej odpłatnie przez podatnika. Zwolnienia stanowią pojęcia autonomiczne prawa wspólnotowego, które mają na celu uniknięcie rozbieżności pomiędzy państwami członkowskimi w stosowaniu systemu VAT i które należy sytuować w ogólnym kontekście wspólnego systemu VAT.

Wskazali Państwo, że chcą Państwo rozpocząć świadczenie usług w zakresie długów konsumentów, polegające na kompleksowym zarządzaniu całością zadłużenia tych osób, w tym ich zadłużenia konsumenckiego, w celu doprowadzenia do ich rzeczywistego oddłużenia. W procesie oddłużenia będą Państwo świadczyć na rzecz konsumenta usługę złożoną zarządzania długiem wobec instytucji finansowych.

W pierwszej kolejności zauważyć należy, że co do zasady każde świadczenie dla celów opodatkowania podatkiem VAT powinno być traktowane jak odrębne i niezależne, jednak w sytuacji, gdy kilka świadczeń obejmuje z ekonomicznego punktu widzenia jedną usługę, usługa ta nie powinna być sztucznie dzielona dla celów podatkowych. Jeżeli zatem dwa lub więcej niż dwa świadczenia (lub czynności) dokonane przez podatnika na rzecz konsumenta są tak ściśle związane, że obiektywnie tworzą one w aspekcie gospodarczym jedną całość, której rozdzielenie miałoby sztuczny charakter, to wszystkie te świadczenia lub czynności stanowią jednolite świadczenie do celów stosowania przepisów ustawy o podatku od towarów i usług.

Ważne jest, czy świadczenia są ze sobą ściśle powiązane w taki sposób, że samodzielnie nie przynoszą wymaganej praktycznej korzyści z punktu widzenia przeciętnego konsumenta. Nie ma znaczenia subiektywny punkt widzenia dostawcy lub odbiorcy świadczenia. Jeżeli jednak w skład świadczonej usługi wchodzić będą czynności, które nie służą wyłącznie wykonaniu czynności głównej, zasadniczej, lecz mogą mieć również charakter samoistny, to wówczas nie ma podstaw dla traktowania ich jako elementu usługi kompleksowej. Podstawowym kryterium pozwalającym uznać zbiór określonych czynności za usługę kompleksową (złożoną) jest określenie wzajemnych relacji pomiędzy elementami składowymi złożonej usługi w zakresie celów, które usługi te realizują. Pojedynczą usługę należy uznać za pomocniczą w stosunku do usługi zasadniczej, jeżeli nie stanowi ona dla klienta celu samego w sobie, lecz jest środkiem do lepszego wykonania usługi zasadniczej. Podstawowym celem usługi pomocniczej tworzącej razem z usługą główną – usługę kompleksową – jest lepsze wykorzystanie przez nabywcę usługi głównej. Aby dana pomocnicza usługa mogła być uznana za element kompleksowej usługi, winna służyć bezpośrednio realizacji głównej usługi. W celu ustalenia, czy dana usługa może być uznana za złożoną, konieczne jest zbadanie przebiegu konkretnej transakcji z uwzględnieniem jej wszystkich ekonomicznych aspektów.

Zauważyć należy, że jakkolwiek zdarzają się sytuacje, gdy występuje wielość świadczeń wynikających z jednej umowy i mogą być one potraktowane jako jedna usługa (i opodatkowane jedną stawką podatkową), możliwe jest to tylko i wyłącznie w takich sytuacjach, gdy na taką usługę składa się cały zespół nie dających się w istocie wyodrębnić czynności, dających w efekcie ostateczną, jednorodną usługę.

Kwestia kompleksowości usług była rozstrzygana przez Trybunał Sprawiedliwości UE, który wypowiedział się w tym zakresie m.in. w sprawach C-349/96 CPP, C-41/04 Levob, C-111/05 Aktiebolaget NN.

W orzeczeniu z dnia 25 lutego 1999 r. w sprawie Card Protection Plan Ltd v Commissioners of Customs and Excise (C-349/96), Trybunał stwierdził, że „W celu ustalenia, dla celów VAT, czy świadczenie usług obejmujące kilka części składowych, które należy traktować jako jedno świadczenie, czy też jako dwa lub więcej świadczeń wycenianych odrębnie, należy przede wszystkim wziąć pod uwagę treść przepisu art. 2 (1) VI Dyrektywy, zgodnie z którym każde świadczenie usług powinno być traktowane jako odrębne i niezależne oraz fakt, że świadczenie obejmujące z ekonomicznego punktu widzenia jedną usługę nie powinno być sztucznie dzielone, co mogłoby prowadzić do nieprawidłowości w funkcjonowaniu systemu podatku VAT”. Trybunał wskazał, że „pojedyncze świadczenie ma miejsce zwłaszcza wtedy, gdy jedną lub więcej części składowych uznaje się za usługę zasadniczą, podczas, gdy inny lub inne elementy traktuje się jako usługi pomocnicze, do których stosuje się te same zasady opodatkowania, co do usługi zasadniczej. Usługę należy uznać za usługę pomocniczą w stosunku do usługi zasadniczej, jeżeli nie stanowi ona dla klienta celu samego w sobie, lecz jest środkiem do lepszego wykorzystania usługi zasadniczej”.

Trybunał zaakcentował „ekonomiczny punkt widzenia” oraz ocenę z perspektywy nabywcy. Z treści powołanego wyroku wynika, że TSUE położył duży nacisk na subiektywne kryteria, przy ocenie danego świadczenia jako złożonego, jednakże wnioski, co do kwalifikacji danego kompleksu zdarzeń gospodarczych jako świadczenia złożonego, nie mogą być pozbawione waloru obiektywnego albowiem zakres i sposób opodatkowania świadczenia nie może być zależny jedynie od woli stron transakcji. Stąd w pierwszym rzędzie Trybunał odwołał się do art. 2(1) VI Dyrektywy, wedle którego każde świadczenie usług powinno być zwykle uznawane za odrębne i niezależne a świadczenie złożone w aspekcie gospodarczym nie powinno być sztucznie rozdzielane, by nie pogarszać funkcjonalności systemu VAT. Sąd wskazał, że jeśli dana transakcja składa się z szeregu świadczeń i czynności należy uwzględnić wszystkie okoliczności, w jakich jest dokonywana rozpatrywana transakcja.

Jak ponadto wskazał TSUE, z jednym świadczeniem mamy do czynienia w szczególności w przypadku, gdy kilka elementów powinno zostać uznanych za istotne dla świadczenia głównego, podczas gdy z kolei jedno lub więcej świadczeń powinno być postrzegane jako pomocnicze, dzielące los podatkowy świadczenia głównego; to samo odnosi się do przypadku, gdy dwa lub więcej elementów dostarczanych przez podatnika do klienta, będącego typowym konsumentem, są tak ściśle ze sobą związane, że stanowią one obiektywnie jedno tylko nierozerwalne świadczenie gospodarcze, którego rozdzielenie miałoby charakter sztuczny (tak np. ww. wyrok TSUE w sprawie Levob Verzekeringen i OV Bank, pkt 21-22 i przywołane tam orzecznictwo; wyrok TSUE z dnia 29 marca 2007 r. w sprawie C-111/05 - Aktiebolaget NN, pkt 22-23). Zdaniem TSUE, w celu ustalenia, czy kontrahent podatnika – rozumiany jako przeciętny klient – otrzymuje kilka odrębnych świadczeń głównych czy jedno świadczenie złożone, należy poszukiwać elementów charakterystycznych dla rozpatrywanej czynności i uwzględnić wszystkie okoliczności, w której jest ona dokonywana. W szczególności dane świadczenie należy uważać za świadczenie pomocnicze w stosunku do świadczenia głównego, gdy dla klientów nie stanowi ono celu samego w sobie, lecz środek do korzystania na jak najlepszych warunkach z głównej usługi usługodawcy (tak np.: ww. wyrok TSUE w sprawie Everything Everywhere, pkt 25-26 i przywołane tam orzecznictwo; ww. wyrok TSUE w sprawie Graphic Procédé, pkt 20, 24 i przywołane tam orzecznictwo).

Przywołać można również wyrok z dnia 11 czerwca 2009 r. w sprawie C-572/07 RLRE Tellmer Property sro przeciwko Finanćni reditelstvi v Usti nad Labem, w którym TSUE stwierdził, że „(...) z art. 2 szóstej dyrektywy wynika, że każde świadczenie powinno być zwykle uznawane za odrębne i niezależne (...). Co więcej, w pewnych okolicznościach formalnie odrębne świadczenia, które mogą być wykonywane oddzielnie, a zatem które mogą oddzielnie prowadzić do opodatkowania lub zwolnienia, należy uważać za jednolitą czynność, jeżeli nie są od siebie niezależne. Jest tak na przykład w sytuacji, gdy można stwierdzić, że jedno lub więcej świadczeń stanowi świadczenie główne, a inne świadczenie lub świadczenia stanowią jedno lub więcej świadczeń pomocniczych dzielących los podatkowy świadczenia głównego. W szczególności dane świadczenie należy uważać za świadczenie pomocnicze w stosunku do świadczenia głównego, gdy dla klientów nie stanowi ono celu samego w sobie, lecz środek do korzystania na jak najlepszych warunkach z głównej usługi usługodawcy (...). Ponadto można również uznać, że jednolite świadczenie występuje w przypadku, gdy dwa lub więcej elementy albo dwie lub więcej czynności dokonane przez podatnika są ze sobą tak ściśle związane, że tworzą obiektywnie jedno niepodzielne świadczenie gospodarcze, którego rozdzielenie miałoby charakter sztuczny”. Tak również w wyroku z dnia 21 lutego 2008 r. w sprawie C-425/06 Ministero dellEconomia e delle Finanze przeciwko Part Service Srl.

Wyrok ten sformułował kryteria przesądzające o tym, kiedy występuje świadczenie złożone. Ma ono zatem miejsce w sytuacji, gdy:

• świadczenie pomocnicze nie stanowi celu samego w sobie, lecz stanowi środek do korzystania na jak najlepszych warunkach z usługi podstawowej,
• poszczególne czynności są ze sobą tak ściśle związane, że ich rozdzielenie miałoby charakter sztuczny,
• kiedy nie istnieje możliwość nabywania danego świadczenia od podmiotów zewnętrznych,
• kiedy nie istnieje możliwość odrębnego fakturowania za daną czynność.

W odniesieniu do Państwa wątpliwości wskazać należy, że w przypadku czynności będących przedmiotem wniosku ich celem jest pomoc konsumentom, którzy chcą skorzystać z Państwa usług, w oddłużeniu tych osób poprzez różnego rodzaju czynności, tj. m.in. negocjacje z komornikami, firmami windykacyjnymi czy też instytucjami finansowymi oraz występowanie do instytucji finansowych o zwrot kwot nienależnie pobranych przez te instytucje, składające się na tzw. zarządzanie długiem. W konsekwencji, wykonywanie przez Państwa szeregu czynności, szczegółowo opisanych w opisie sprawy, stanowi jedną złożoną usługę, w związku z tym, w celu określenia możliwości zastosowania zwolnienia od podatku świadczonych usług należy je traktować jako jedną kompleksową usługę.

Zauważyć należy, że co do zasady, usługi w zakresie długów stanowią czynności objęte zwolnieniem od podatku na mocy art. 43 ust. 1 pkt 40 ustawy, chyba że dana usługa stanowiłaby czynność ściągania długów, określoną w art. 43 ust. 15 pkt 1 ustawy.

Biorąc pod uwagę powołane przepisy prawa oraz orzecznictwo TSUE w kontekście przedstawionych okoliczności sprawy należy stwierdzić, że wykonywana przez Państwa usługa mieści się w katalogu czynności zwolnionych od podatku na mocy art. 43 ust. 1 pkt 40 ustawy. Podejmowane przez Państwa działania w ramach kompleksowej usługi zarządzania długiem, prowadzą bowiem do realizacji świadczenia głównego jakim jest rzeczywiste oddłużenie klienta. Z okoliczności sprawy wynika, że Państwa usługi nie stanowią usług ściągania długów wyłączonych ze zwolnienia od podatku na podstawie art. 43 ust. 15 pkt 1 ustawy. Zatem, świadczone przez Państwa usługi stanowią usługi w zakresie długów i będą podlegały zwolnieniu od podatku na podstawie art. 43 ust. 1 pkt 40 ustawy.

Podsumowując, należy stwierdzić, że wykonywane przez Państwa czynności zmierzające do rzeczywistego oddłużenia klienta stanowią kompleksową usługę zarządzania długiem konsumenta i będą korzystały ze zwolnienia od podatku VAT określonego w art. 43 ust. 1 pkt 40 ustawy.

Państwa stanowisko jest prawidłowe.

Dodatkowe informacje

Informacja o zakresie rozstrzygnięcia

Interpretacja dotyczy zdarzenia przyszłego, które Państwo przedstawili i stanu prawnego, który obowiązuje w dniu wydania interpretacji.

Niniejsza interpretacja została wydana na podstawie przedstawionego we wniosku opisu sprawy, co oznacza, że w przypadku, gdy w toku postępowania podatkowego, kontroli podatkowej, kontroli celno-skarbowej zostanie określony odmienny stan sprawy, interpretacja nie wywoła w tym zakresie skutków prawnych. Organ jest ściśle związany przedstawionym we wniosku opisem stanu faktycznego/zdarzenia przyszłego. Ponoszą Państwo ryzyko związane z ewentualnym błędnym lub nieprecyzyjnym przedstawieniem we wniosku opisu zdarzenia przyszłego. Interpretacja indywidualna wywołuje skutki prawnopodatkowe tylko wtedy, gdy rzeczywisty stan faktyczny sprawy będącej przedmiotem interpretacji pokrywał się będzie z opisem zdarzenia przyszłego podanym przez Państwa w złożonym wniosku. Ponadto, w sytuacji zmiany któregokolwiek elementu przedstawionego w opisie sprawy, udzielona odpowiedź traci swoją aktualność.

Pouczenie o funkcji ochronnej interpretacji

• Funkcję ochronną interpretacji indywidualnych określają przepisy art. 14k-14nb ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. – Ordynacja podatkowa (t.j. Dz. U. z 2023 r. poz. 2383 ze zm.). Interpretacja będzie mogła pełnić funkcję ochronną, jeśli Państwa sytuacja będzie zgodna (tożsama) z opisem stanu faktycznego lub zdarzenia przyszłego i zastosują się Państwo do interpretacji.
• Zgodnie z art. 14na § 1 Ordynacji podatkowej:

• Zgodnie z art. 14na § 2 Ordynacji podatkowej:

Pouczenie o prawie do wniesienia skargi na interpretację

Mają Państwo prawo do zaskarżenia tej interpretacji indywidualnej do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w (…). Zasady zaskarżania interpretacji indywidualnych reguluje ustawa z dnia 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi (t.j. Dz. U. z 2024 r. poz. 935; dalej jako „PPSA”).

Skargę do Sądu wnosi się za pośrednictwem Dyrektora KIS (art. 54 § 1 PPSA). Skargę należy wnieść w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia interpretacji indywidualnej (art. 53 § 1 PPSA):

• w formie papierowej, w dwóch egzemplarzach (oryginał i odpis) na adres: Krajowa Informacja Skarbowa, ul. Warszawska 5, 43-300 Bielsko-Biała (art. 47 § 1 PPSA), albo
• w formie dokumentu elektronicznego, w jednym egzemplarzu (bez odpisu), na adres Elektronicznej Skrzynki Podawczej Krajowej Informacji Skarbowej na platformie ePUAP: /KIS/SkrytkaESP (art. 47 § 3 i art. 54 § 1a PPSA).

Skarga na interpretację indywidualną może opierać się wyłącznie na zarzucie naruszenia przepisów postępowania, dopuszczeniu się błędu wykładni lub niewłaściwej oceny co do zastosowania przepisu prawa materialnego. Sąd jest związany zarzutami skargi oraz powołaną podstawą prawną (art. 57a PPSA).

Podstawa prawna dla wydania interpretacji

Podstawą prawną dla wydania tej interpretacji jest art. 13 § 2a oraz art. 14b § 1 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. – Ordynacja podatkowa (t.j. Dz. U. z 2023 r. poz. 2383 ze zm.).