Interpretacja
Interpretacja indywidualna z dnia 24 października 2024 r., Dyrektor Krajowej Informacji Skarbowej, sygn. 0112-KDIL2-1.4011.621.2024.2.JK
Skutki podatkowe wyposażenia fundacji rodzinnej w majątek.
Interpretacja indywidualna – stanowisko prawidłowe
Szanowny Panie,
stwierdzam, że Pana stanowisko w sprawie oceny skutków podatkowych opisanego zdarzenia przyszłego w podatku dochodowym od osób fizycznych jest prawidłowe.
Zakres wniosku o wydanie interpretacji indywidualnej
30 lipca 2024 r. wpłynął Pana wniosek z 30 lipca 2024 r. o wydanie interpretacji indywidualnej, który dotyczy podatku dochodowego od osób fizycznych. Treść wniosku jest następująca:
Opis zdarzenia przyszłego
Wnioskodawca jest osobą fizyczną prowadzącą jednoosobową działalność gospodarczą pod firmą (…).
Wnioskodawca w zakresie swoich dochodów podlega w Polsce nieograniczonemu obowiązkowi podatkowemu oraz jest czynnym podatnikiem podatku od towarów i usług (VAT).
Wnioskodawca prowadzi księgi rachunkowe.
Wnioskodawca prowadzi działalność gospodarczą w zakresie wynajmu nieruchomości. Działalność ta jest opodatkowana podatkiem od towarów i usług.
Wnioskodawca wraz żoną planują utworzenie fundacji rodzinnej (dalej: „Fundacja Rodzinna”) na podstawie przepisów ustawy z dnia 26 stycznia 2023 r. o fundacji rodzinnej (Dz. U. z 2023 r. poz. 326, t.j. z dnia 21 lutego 2023 r. ze zm., dalej: ustawa o fundacji rodzinnej).
Fundatorami Fundacji Rodzinnej będzie Wnioskodawca i jego żona.
Beneficjentami Fundacji Rodzinnej będą Wnioskodawca, jego żona, ich dorosły syn oraz dwaj jego synowie (wnuki Wnioskodawcy i jego żony).
Podstawowym celem założenia Fundacji Rodzinnej jest ochrona zgromadzonego mienia (także przed rozdrobnieniem), gromadzenie mienia, zarządzania nim, zapewnienie kontynuacji działalności rodzinnego przedsiębiorstwa oraz spełnianie świadczeń na rzecz beneficjentów.
Mienie do Fundacji Rodzinnej zostanie wniesione w dwóch etapach. W pierwszym etapie, z chwilą ustanowienia Fundacji Rodzinnej Wnioskodawca i jego żona wniosą środki pieniężne w kwocie (...) zł na pokrycie funduszu założycielskiego ((...) zł Wnioskodawca i (...) zł żona Wnioskodawcy). Środki pieniężne zostaną przekazane na rachunek bankowy otworzony na potrzeby Fundacji Rodzinnej. Drugi etap wyposażania Fundacji Rodzinnej w mienie nastąpi po wpisaniu Fundacji Rodzinnej przez sąd rejestrowy do rejestru fundacji rodzinnych. Na tym etapie Wnioskodawca zamierza wnieść do Fundacji Rodzinnej w drodze darowizny składniki majątkowe wykorzystywane przez niego w prowadzonej działalności gospodarczej. Do składników materialnych i niematerialnych, które zostaną darowane przez Wnioskodawcę do Fundacji Rodzinnej (dalej: „Zespół składników”) należy zaliczyć w szczególności:
§nieruchomość położoną w Polsce, (…) dalej określaną łącznie jako „Nieruchomość”;
§środki trwałe inne niż Nieruchomość;
§prawa i obowiązki wynikające z umów najmu Nieruchomości oraz innych umów;
§wierzytelności i zobowiązania, które wynikają z umów najmu Nieruchomości oraz innych umów;
§księgi i dokumenty związane z prowadzeniem działalności gospodarczej, w tym dokumenty związane z umowami najmu nieruchomościami, dokumentacja podatkowo-księgowa itp.;
§środki pieniężne zgromadzone na rachunkach bankowych.
Wnioskodawca nie zatrudnia pracowników. Wnioskodawca szacuje, że wartość rynkowa Zespołu składników wynosi obecnie ok. (...) zł. Wartość ta zostanie ostatecznie ustalona przez rzeczoznawcę specjalizującego się w wycenach majątkowych.
Wnioskodawca nabył prawo wieczystego użytkowania zabudowanych działek odpowiednio w roku 2000 (Działka 1) i w roku 2003 (Działka 2). Transakcje te nie były opodatkowane podatkiem od towarów i usług na podstawie art. 7 ust. 1 pkt 5 ustawy o podatku od towarów i usług oraz o podatku akcyzowym, co wynika z aktów notarialnych umów sprzedaży.
Zespół składników będzie obejmował wszystkie składniki materialne i niematerialne wchodzące w skład działalności gospodarczej Wnioskodawcy na dzień wniesienia ich do Fundacji Rodzinnej. Wniesienie Zespołu składników do Fundacji Rodzinnej nastąpi w formie darowizny. Prawa i obowiązki oraz wierzytelności i zobowiązania związane z Zespołem składników zostaną przeniesione na Fundację Rodzinną na podstawie trójstronnych porozumień zawartych przez Wnioskodawcę, Fundację Rodzinną oraz kontrahenta (z uwzględnieniem postanowień art. 678 § 1 Kodeksu cywilnego w zakresie umów najmu).
Wnioskodawca przekaże Fundacji Rodzinnej wszystkie księgi i dokumenty związane z prowadzeniem działalności gospodarczej, w tym dokumenty związane z umowami najmu nieruchomościami, dokumentację podatkowo-księgowa itp., środki pieniężne zgromadzone na rachunkach bankowych oraz tajemnice przedsiębiorstwa.
W ocenie Wnioskodawcy, składniki materialne i niematerialne, które mają zostać wniesione do Fundacji Rodzinnej stanowią przedsiębiorstwo w rozumieniu art. 55¹ Kodeksu cywilnego. W myśl art. 55² Kodeksu cywilnego czynność prawna mająca za przedmiot przedsiębiorstwo obejmuje wszystko, co wchodzi w skład przedsiębiorstwa, chyba że co innego wynika z treści czynności prawnej albo z przepisów szczególnych.
Wnioskodawca pragnie zaznaczyć, że nie zajdzie okoliczność, o której mowa w ostatniej części tego przepisu, tj. umowa darowizny przedsiębiorstwa do Fundacji Rodzinnej nie będzie zawierać żadnych wyłączeń odnośnie jakichkolwiek składników materialnych bądź niematerialnych funkcjonujących w działalności gospodarczej Wnioskodawcy na dzień dokonania darowizny.
Fundacja Rodzinna będzie kontynuowała działalność prowadzoną dotychczas przez Wnioskodawcę przy pomocy Zespołu składników, tj. działalność gospodarczą w zakresie wynajmu nieruchomości. Działalność ta będzie opodatkowana podatkiem od towarów i usług. W związku z tym, Wnioskodawca wskazuje, że Fundacja Rodzinna złoży wniosek o rejestrację jako podatnik VAT czynny. Działalność w zakresie wynajmu nieruchomości zostanie wskazana w statucie Fundacji Rodzinnej jako jeden z przedmiotów jej działalności. Ponadto, Wnioskodawca wskazuje, że Fundacja Rodzinna może również prowadzić działalność w obszarach wskazanych w art. 5 Ustawy o fundacji rodzinnej.
Po wniesieniu Zespołu składników do Fundacji rodzinnej Wnioskodawca zaprzestanie prowadzenia jednoosobowej działalności gospodarczej. Wynika to z tego, że wszystkie aktywa związane z tą działalnością zostaną przeniesione do Fundacji rodzinnej.
W rezultacie, Wnioskodawca nie będzie posiadać aktywów umożliwiających jej kontynuowanie dotychczasowej działalności.
Celem przeniesienia Zespołu składników do Fundacji Rodzinnej jest m.in. ochrona rodzinnego majątku przed rozdrobnieniem, umożliwienie sukcesji międzypokoleniowej i bezproblemowa, zgodna z wolą fundatorów, realizacja świadczeń na rzecz członków rodziny (syna oraz wnuków).
Wnioskodawca zdecydował się wystąpić z wnioskiem o wydanie interpretacji podatkowej, aby przeprowadzić transakcję wniesienia majątku do Fundacji Rodzinnej w sposób zgodny z przepisami podatkowymi, bezpieczny i nienarażający jej w przyszłości na ryzyko sporu z organami podatkowymi. Intencją Wnioskodawcy jest jak najszybsze wniesienie darowizny do Fundacji rodzinnej. Niemniej, wniesienie to nastąpi nie wcześniej niż po uzyskaniu od tut. Organu interpretacji podatkowej, na podstawie której Wnioskodawca będzie mógł zapoznać się ze skutkami podatkowymi działań opisanych we wniosku i zastosować się do interpretacji przedstawionej przez tut. Organ.
Pytanie
Czy dokonanie przez Wnioskodawcę darowizny opisanego we wniosku Zespołu składników na rzecz Fundacji rodzinnej będzie powodować powstanie po stronie Wnioskodawcy dochodu (przychodu) podlegającego w Polsce opodatkowaniu podatkiem dochodowym od osób fizycznych?
Pana stanowisko w sprawie
W Pana ocenie, dokonanie darowizny opisanego we wniosku Zespołu składników na rzecz Fundacji rodzinnej nie będzie powodować powstania po stronie Wnioskodawcy dochodu (przychodu) podlegającego w Polsce opodatkowaniu podatkiem dochodowym od osób fizycznych (dalej: opodatkowanie lub opodatkowanie PDOF).
Na wstępie Wnioskodawca pragnie zaznaczyć, że jego zdaniem, Zespół składników, który ma zostać wniesiony do Fundacji Rodzinnej stanowi przedsiębiorstwo w rozumieniu art. 55¹ Kodeksu cywilnego. Stanowi on jednocześnie przedsiębiorstwo w rozumieniu art. 5a pkt 3 ustawy PDOF, gdyż przepis ten w zakresie definicji przedsiębiorstwa odsyła do przepisów Kodeksu cywilnego.
Zdaniem Wnioskodawcy kwestia ta, tzn. to czy Zespół składników stanowi przedsiębiorstwo czy zespół aktywów nie będący przedsiębiorstwem, nie ma znaczenia w świetle stanowiska zaprezentowanego poniżej i Wnioskodawca będzie określał w niniejszym wniosku przedmiot darowizny do Fundacji rodzinnej jako Zespół składników.
Zgodnie z art. 11 ust. 1 ustawy PDOF przychodami, z zastrzeżeniem art. 14-15, art. 17 ust. 1 pkt 6, 9, 10 w zakresie realizacji praw wynikających z pochodnych instrumentów finansowych, pkt 11, art. 19, art. 25b, art. 30ca, art. 30da i art. 30f, są otrzymane lub postawione do dyspozycji podatnika w roku kalendarzowym pieniądze i wartości pieniężne oraz wartość otrzymanych świadczeń w naturze i innych nieodpłatnych świadczeń.
W myśl art. 10 ust 1 źródłami przychodów są:
1)stosunek służbowy, stosunek pracy, w tym spółdzielczy stosunek pracy, członkostwo w rolniczej spółdzielni produkcyjnej lub innej spółdzielni zajmującej się produkcją rolną, praca nakładcza, emerytura lub renta;
2)działalność wykonywana osobiście;
3)pozarolnicza działalność gospodarcza;
4)działy specjalne produkcji rolnej;
5)(uchylony);
6)najem, podnajem, dzierżawa, poddzierżawa oraz inne umowy o podobnym charakterze, w tym również dzierżawa, poddzierżawa działów specjalnych produkcji rolnej oraz gospodarstwa rolnego lub jego składników na cele nierolnicze albo na prowadzenie działów specjalnych produkcji rolnej, z wyjątkiem składników majątku związanych z działalnością gospodarczą;
7)kapitały pieniężne i prawa majątkowe, w tym odpłatne zbycie praw majątkowych innych niż wymienione w pkt 8 lit. a-c;
8)odpłatne zbycie, z zastrzeżeniem ust. 2:
a)nieruchomości lub ich części oraz udziału w nieruchomości,
b)spółdzielczego własnościowego prawa do lokalu mieszkalnego lub użytkowego oraz prawa do domu jednorodzinnego w spółdzielni mieszkaniowej,
c)prawa wieczystego użytkowania gruntów,
d)innych rzeczy,
- jeżeli odpłatne zbycie nie następuje w wykonaniu działalności gospodarczej i zostało dokonane w przypadku odpłatnego zbycia nieruchomości i praw majątkowych określonych w lit. a-c - przed upływem pięciu lat, licząc od końca roku kalendarzowego, w którym nastąpiło nabycie lub wybudowanie, a innych rzeczy - przed upływem pół roku, licząc od końca miesiąca, w którym nastąpiło nabycie; w przypadku zamiany okresy te odnoszą się do każdej z osób dokonującej zamiany;
8a) działalność prowadzona przez zagraniczną jednostkę kontrolowaną;
8b) niezrealizowane zyski, o których mowa w art. 30da;
9)inne źródła.
W art. 14 ustawy określone zostały przychody z działalności gospodarczej, o której mowa w art. 10 ust. 1 pkt 3.
W myśl art. 14 ust. 2 ustawy przychodem z działalności gospodarczej są również:
1)przychody z odpłatnego zbycia składników majątku będących:
a)środkami trwałymi albo wartościami niematerialnymi i prawnymi, podlegającymi ujęciu w ewidencji środków trwałych oraz wartości niematerialnych i prawnych,
b)składnikami majątku, o których mowa w art. 22d ust. 1, z wyłączeniem składników, których wartość początkowa ustalona zgodnie z art. 22g nie przekracza 1500 zł,
c)składnikami majątku, które ze względu na przewidywany okres używania równy lub krótszy niż rok nie zostały zaliczone do środków trwałych albo wartości niematerialnych i prawnych,
d)składnikami majątku stanowiącymi spółdzielcze prawo do lokalu użytkowego lub udział w takim prawie, które zgodnie z art. 22n ust. 3 nie podlegają ujęciu w ewidencji środków trwałych oraz wartości niematerialnych i prawnych
- wykorzystywanych na potrzeby związane z działalnością gospodarczą lub przy prowadzeniu działów specjalnych produkcji rolnej, z zastrzeżeniem ust. 2c; przy określaniu wysokości przychodów przepisy ust. 1 i art. 19 stosuje się odpowiednio.
Zgodnie z art. 20 ust. 1 ww. ustawy za przychody z innych źródeł, o których mowa w art. 10 ust. 1 pkt 9, uważa się w szczególności: kwoty wypłacone po śmierci członka otwartego funduszu emerytalnego wskazanej przez niego osobie lub członkowi jego najbliższej rodziny, w rozumieniu przepisów o organizacji i funkcjonowaniu funduszy emerytalnych, kwoty uzyskane z tytułu zwrotu z indywidualnego konta zabezpieczenia emerytalnego oraz wypłaty z indywidualnego konta zabezpieczenia emerytalnego, w tym także dokonane na rzecz osoby uprawnionej na wypadek śmierci oszczędzającego, zasiłki pieniężne z ubezpieczenia społecznego, alimenty, stypendia, świadczenia otrzymane z tytułu umowy o pomocy przy zbiorach, dotacje (subwencje) inne niż wymienione w art. 14, dopłaty, nagrody i inne nieodpłatne świadczenia nienależące do przychodów określonych w art. 12-14 i art. 17.
Wprawdzie przepis art. 20 ust. 1 ww. ustawy przedstawia otwarty katalog zdarzeń, w wyniku których dochodzi do powstania u podatnika przychodu z innych źródeł. Jednakże, dokonując kwalifikacji danego zdarzenia jako powodującego powstanie przychodu z innych źródeł, nie można abstrahować od art. 11 ust. 1 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, który zawiera definicję przychodu.
Definicja ta wprost odwołuje się do otrzymanych lub postawionych do dyspozycji podatnika w roku kalendarzowym pieniędzy, wartości pieniężnych oraz wartości otrzymanych świadczeń w naturze i innych nieodpłatnych świadczeń.
Ustawą z dnia 26 stycznia 2023 r. o fundacji rodzinnej (Dz. U. z 2023 r. poz. 326) został wprowadzony do ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych m.in. art. 5a pkt 50, zgodnie z którym, ilekroć w ustawie jest mowa o fundacji rodzinnej – oznacza to fundację rodzinną oraz fundację rodzinną w organizacji, o których mowa w ustawie z dnia 26 stycznia 2023 r. o fundacji rodzinnej (Dz. U. poz. 326).
Zgodnie z art. 2 ust. 1 ustawy o fundacji rodzinnej, Fundacja rodzinna jest osobą prawną utworzoną w celu gromadzenia mienia, zarządzania nim w interesie beneficjentów oraz spełniania świadczeń na rzecz beneficjentów. Fundator określa w statucie szczegółowy cel fundacji rodzinnej.
Art. 17 ustawy o fundacji rodzinnej stanowi, że fundator wnosi do fundacji rodzinnej mienie na pokrycie funduszu założycielskiego o wartości określonej w statucie, nie niższej niż 100 000 zł.
Zgodnie z art. 20 ustawy o fundacji rodzinnej Fundacja rodzinna nie może zwracać fundatorowi mienia wniesionego na pokrycie funduszu założycielskiego ani w całości, ani w części, chyba że ustawa stanowi inaczej.
Należy wskazać, że ustawa o podatku dochodowym od osób fizycznych nie zawiera definicji pojęcia „darowizna”.
Dlatego należy w tym zakresie odwołać się do odpowiednich przepisów ustawy z dnia 23 kwietnia 1964 r. - Kodeks cywilny (tekst jedn.: Dz. U. z 2022 r. poz. 1360 z późn. zm.).
Zgodnie z art. 888 § 1 Kodeksu cywilnego przez umowę darowizny darczyńca zobowiązuje się do bezpłatnego świadczenia na rzecz obdarowanego kosztem swego majątku.
Stosownie do art. 890 § 1 Kodeksu cywilnego oświadczenie darczyńcy powinno być złożone w formie aktu notarialnego. Jednakże umowa darowizny zawarta bez zachowania tej formy staje się ważna, jeżeli przyrzeczone świadczenie zostało spełnione.
W myśl art. 889 Kodeksu cywilnego, nie stanowią darowizny następujące bezpłatne przysporzenia:
1)gdy zobowiązanie do bezpłatnego świadczenia wynika z umowy uregulowanej innymi przepisami kodeksu;
2)gdy kto zrzeka się prawa, którego jeszcze nie nabył albo które nabył w taki sposób, że w razie zrzeczenia się prawo jest uważane za nienabyte.
Zatem, dana czynność jest darowizną, jeżeli posiada cechy tego zobowiązania, tzn. gdy zostanie złożone oświadczenie darczyńcy o przekazaniu darowizny oraz oświadczenie obdarowanego o jej przyjęciu, a ponadto czynność ta musi polegać na nieodpłatnym świadczeniu darczyńcy (kosztem jego majątku) na rzecz obdarowanego, pod warunkiem że czynność ta nie została wymieniona w treści cytowanego wyżej art. 889 Kodeksu cywilnego.
Z powyższego wynika, że podstawową cechą umowy darowizny jest bezpłatne świadczenie darczyńcy na rzecz obdarowanego kosztem majątku darczyńcy. Darowizna należy bowiem do czynności, których celem jest dokonanie aktu przysporzenia majątkowego (świadczenie musi wzbogacić obdarowanego) i zobowiązanie darczyńcy musi być zamierzone jako nieodpłatne. Świadczenie ma charakter nieodpłatny, gdy druga strona umowy nie zobowiązuje się do jakiegokolwiek świadczenia w zamian za otrzymane świadczenie. Istotą darowizny jest więc brak po drugiej stronie ekwiwalentu w postaci świadczenia wzajemnego. Prowadzi ona do zmniejszenia majątku darczyńcy, a zarazem do zwiększenia aktywów lub zmniejszenia pasywów po stronie majątku obdarowanego. Odnosząc powyższe do opisanego w niniejszym wniosku zdarzenia przyszłego należy wskazać, że istota fundacji polega na tym, że w zamian za wniesiony do fundacji majątek fundator nie otrzymuje żadnego ekwiwalentu. Dokonanie przez Wnioskodawcę darowizny na rzecz Fundacji rodzinnej nie będzie zatem miało charakteru odpłatnego zbycia, o którym mowa w przytoczonych wcześniej przepisach ustawy PDOF. Wnioskodawca jako fundator Fundacji rodzinnej oraz jej beneficjent, darując Fundacji Zespół składników, nie otrzyma w zamian żadnych udziałów, certyfikatów lub innych instrumentów prawnych, które dawałyby mu tytuł prawny do wniesionego do Fundacji majątku lub do otrzymania od Fundacji innego rodzaju świadczeń z tego tytułu, co w konsekwencji skutkuje tym, że nie uzyska przychodu z innych źródeł w rozumieniu art. 10 ust. 1 pkt 9 w zw. z art. 20 ust. 1 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych. Darowizna Zespołu składników do Fundacji Rodzinnej nie spełni również dyspozycji jakichkolwiek innych przepisów ustawy PDOF w zakresie powstania przychodu.
Ponadto, zgodnie z obowiązującym od 22 maja 2023 r. art. 20 ust. 1g ustawy PDOF za przychody z innych źródeł, o których mowa w art. 10 ust. 1 pkt 9, uważa się również przychody z tytułu otrzymania lub postawienia do dyspozycji świadczenia, o którym mowa w art. 2 ust. 2 ustawy z dnia 26 stycznia 2023 r. o fundacji rodzinnej, oraz mienia w związku z rozwiązaniem fundacji rodzinnej.
Jeżeli przedmiotem tego świadczenia lub tym mieniem nie są pieniądze lub wartości pieniężne, przychód powstaje w ostatnim dniu miesiąca, w którym podatnik otrzymał takie świadczenie lub mienie, a w przypadku świadczenia lub mienia przysługującego za okres dłuższy niż miesiąc, przychód powstaje w ostatnim dniu każdego miesiąca, za który takie świadczenie lub mienie przysługuje. Wynika z tego, że od 22 maja 2023 r. przepisy ustawy PDOF wskazują jako moment powstania przychodu wyłącznie ewentualne przychody otrzymane od fundacji rodzinnej (bądź w trakcie jej funkcjonowania, bądź w wyniku jej rozwiązania).
Żaden z przepisów ustawy PDOF nie wskazuje, aby w momencie wniesienia przez fundatora do fundacji rodzinnej składników majątku dochodziło do powstania przychodu po stronie fundatora.
Końcowo należy stwierdzić, że darowizna Zespołu składników nie będzie także spełniała dyspozycji art. 17 ust. 1 pkt 9 ustawy PDOF, gdyż przepis ten dotyczy opodatkowania wartości wkładu w przypadku wniesienia do spółki albo do spółdzielni wkładu niepieniężnego. Fundacja nie ma charakteru spółki ani spółdzielni w rozumieniu przepisów ustawy PDOF.
Biorąc pod uwagę przedstawiony opis zdarzenia przyszłego oraz powołane przepisy prawa podatkowego należy stwierdzić, że, zdaniem Wnioskodawcy, darowanie przez Wnioskodawcę Zespołu składników do Fundacji rodzinnej nie będzie powodować powstania po stronie Wnioskodawcy przychodu na podstawie jakiegokolwiek przepisu ustawy PDOF.
Ocena stanowiska
Stanowisko, które przedstawił Pan we wniosku jest prawidłowe.
Uzasadnienie interpretacji indywidualnej
Według art. 9 ust. 1 ustawy z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych (t. j. Dz. U. z 2024 r. poz. 226 ze zm.):
Opodatkowaniu podatkiem dochodowym podlegają wszelkiego rodzaju dochody, z wyjątkiem dochodów wymienionych w art. 21, 52, 52a i 52c oraz dochodów, od których na podstawie przepisów Ordynacji podatkowej zaniechano poboru podatku.
W myśl art. 11 ust. 1 ww. ustawy:
Przychodami, z zastrzeżeniem art. 14-15, art. 17 ust. 1 pkt 6, 9, 10 w zakresie realizacji praw wynikających z pochodnych instrumentów finansowych, pkt 11, art. 19, art. 25b, art. 30ca, art. 30da i art. 30f, są otrzymane lub postawione do dyspozycji podatnika w roku kalendarzowym pieniądze i wartości pieniężne oraz wartość otrzymanych świadczeń w naturze i innych nieodpłatnych świadczeń.
Za przychody, należy zatem uznać każdą formę przysporzenia majątkowego, zarówno formę pieniężną, jak i niepieniężną, w tym nieodpłatne świadczenia otrzymane przez podatnika. Dla celów podatkowych nieodpłatne świadczenie obejmuje działanie lub zaniechanie na rzecz innej osoby oraz wszystkie zjawiska gospodarcze i zdarzenia prawne, których następstwem jest uzyskanie korzyści kosztem innego podmiotu, lub te wszystkie zdarzenia prawne i zdarzenia gospodarcze w działalności osób, których skutkiem jest nieodpłatne świadczenie, to jest niezwiązane z kosztami lub inną formą ekwiwalentu świadczenie, przysporzenie majątku innej osobie, mające konkretny wymiar finansowy.
Art. 10 ust. 1 cyt. ustawy wymienia wśród źródeł przychodów:
·kapitały pieniężne i prawa majątkowe, w tym odpłatne zbycie praw majątkowych innych niż wymienione w pkt 8 lit. a-c (pkt 7);
·inne źródła (pkt 9).
Według art. 17 ust. 1 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych:
Za przychody z kapitałów pieniężnych uważa się:
1) odsetki od pożyczek;
2) odsetki od wkładów oszczędnościowych i środków na rachunkach bankowych lub w innych formach oszczędzania, przechowywania lub inwestowania, z zastrzeżeniem art. 14 ust. 2 pkt 5;
3) odsetki (dyskonto) od papierów wartościowych;
3a) wykup przez emitenta obligacji, od których są należne świadczenia okresowe;
4) dywidendy i inne przychody z tytułu udziału w zyskach osób prawnych faktycznie uzyskane z tego udziału, w tym również:
a) dywidendy z akcji złożonych przez członków pracowniczych funduszy emerytalnych na rachunkach ilościowych,
b) oprocentowanie udziałów członkowskich z nadwyżki bilansowej (dochodu ogólnego) w spółdzielniach,
c) podział majątku likwidowanej osoby prawnej lub spółki,
d) wartość dokonanych na rzecz wspólników spółek, nieodpłatnych lub częściowo odpłatnych świadczeń, określoną według zasad wynikających z art. 11 ust. 2-2b;
5) przychody z tytułu udziału w funduszach kapitałowych, z zastrzeżeniem ust. 1c;
6) przychody z:
a) odpłatnego zbycia udziałów (akcji), udziałów w spółdzielni oraz papierów wartościowych,
b) realizacji praw wynikających z papierów wartościowych, o których mowa w art. 3 pkt 1 lit. b ustawy z dnia 29 lipca 2005 r. o obrocie instrumentami finansowymi;
7) przychody z odpłatnego zbycia prawa poboru, w tym również ze zbycia prawa poboru akcji nowej emisji przez pracowniczy fundusz emerytalny w imieniu członka funduszu;
8) przychody członków pracowniczych funduszy emerytalnych z tytułu przeniesienia akcji złożonych na rachunkach ilościowych do aktywów tych funduszy;
9) wartość wkładu określoną w statucie lub umowie spółki, a w razie ich braku wartość wkładu określoną w innym dokumencie o podobnym charakterze - w przypadku wniesienia do spółki albo do spółdzielni wkładu niepieniężnego; jeżeli jednak wartość ta jest niższa od wartości rynkowej tego wkładu albo wartość wkładu nie została określona w statucie, umowie albo innym dokumencie o podobnym charakterze, za przychód uważa się wartość rynkową takiego wkładu określoną na dzień przeniesienia własności przedmiotu wkładu niepieniężnego; przepis art. 19 ust. 3 stosuje się odpowiednio;
9a) (uchylony)
10) przychody z odpłatnego zbycia pochodnych instrumentów finansowych oraz z realizacji praw z nich wynikających;
11) przychody z odpłatnego zbycia waluty wirtualnej;
12) przychody z tytułu otrzymania składników majątku w związku z likwidacją spółki niebędącej osobą prawną, wystąpieniem wspólnika z takiej spółki lub zmniejszeniem udziału kapitałowego w takiej spółce, w wyniku otrzymania których Rzeczpospolita Polska traci prawo do opodatkowania dochodów ze zbycia tych składników majątku.
W tym miejscu wskazać należy, że ustawą z dnia 26 stycznia 2023 r. o fundacji rodzinnej (Dz. U. 2023 r. poz. 326) został wprowadzony do ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych m.in. art. 5a pkt 50, zgodnie z którym:
Ilekroć w ustawie jest mowa o fundacji rodzinnej – oznacza to fundację rodzinną oraz fundację rodzinną w organizacji, o których mowa w ustawie z dnia 26 stycznia 2023 r. o fundacji rodzinnej (Dz.U. poz. 326 i 825).
Zgodnie z art. 2 ust. 1 ustawy o fundacji rodzinnej:
Fundacja rodzinna jest osobą prawną utworzoną w celu gromadzenia mienia, zarządzania nim w interesie beneficjentów oraz spełniania świadczeń na rzecz beneficjentów. Fundator określa w statucie szczegółowy cel fundacji rodzinnej.
W myśl art. 2 ust. 2 ustawy o fundacji rodzinnej:
Przez świadczenie rozumie się składniki majątkowe, w tym środki pieniężne, rzeczy lub prawa, przeniesione na beneficjenta albo oddane beneficjentowi do korzystania przez fundację rodzinną albo fundację rodzinną w organizacji, zgodnie ze statutem i listą beneficjentów.
Art. 17 ustawy o fundacji rodzinnej stanowi, że:
Fundator wnosi do fundacji rodzinnej mienie na pokrycie funduszu założycielskiego o wartości określonej w statucie, nie niższej niż 100 000 zł.
Zgodnie z art. 20 ustawy o fundacji rodzinnej:
Fundacja rodzinna nie może zwracać fundatorowi mienia wniesionego na pokrycie funduszu założycielskiego ani w całości, ani w części, chyba że ustawa stanowi inaczej.
Należy wskazać, że ustawa o podatku dochodowym od osób fizycznych nie zawiera definicji pojęcia „darowizna”. Dlatego należy w tym zakresie odwołać się do odpowiednich przepisów ustawy z dnia 23 kwietnia 1964 r. Kodeks cywilny (t. j. Dz. U. z 2024 r. poz. 1061 ze zm.).
I tak, zgodnie z art. 888 § 1 Kodeksu cywilnego:
Przez umowę darowizny darczyńca zobowiązuje się do bezpłatnego świadczenia na rzecz obdarowanego kosztem swego majątku.
Stosownie do art. 890 § 1 Kodeksu cywilnego:
Oświadczenie darczyńcy powinno być złożone w formie aktu notarialnego. Jednakże umowa darowizny zawarta bez zachowania tej formy staje się ważna, jeżeli przyrzeczone świadczenie zostało spełnione.
W myśl art. 889 Kodeksu cywilnego, nie stanowią darowizny następujące bezpłatne przysporzenia:
1) gdy zobowiązanie do bezpłatnego świadczenia wynika z umowy uregulowanej innymi przepisami kodeksu;
2) gdy kto zrzeka się prawa, którego jeszcze nie nabył albo które nabył w taki sposób, że w razie zrzeczenia się prawo jest uważane za nienabyte.
Dana czynność jest darowizną, jeżeli posiada cechy tego zobowiązania, tzn. gdy zostanie złożone oświadczenie darczyńcy o przekazaniu darowizny oraz oświadczenie obdarowanego o jej przyjęciu, a ponadto czynność ta musi polegać na nieodpłatnym świadczeniu darczyńcy (kosztem jego majątku) na rzecz obdarowanego, pod warunkiem, że czynność ta nie została wymieniona w treści cytowanego wyżej art. 889 Kodeksu cywilnego.
Z powyższego wynika, że podstawową cechą umowy darowizny jest bezpłatne świadczenie darczyńcy na rzecz obdarowanego kosztem majątku darczyńcy. Darowizna należy bowiem do czynności, których celem jest dokonanie aktu przysporzenia majątkowego (świadczenie musi wzbogacić obdarowanego) i zobowiązanie darczyńcy musi być zamierzone jako nieodpłatne. Świadczenie ma charakter nieodpłatny, gdy druga strona umowy nie zobowiązuje się do jakiegokolwiek świadczenia w zamian za otrzymane świadczenie. Istotą darowizny - jako czynności nieodpłatnej – jest więc brak po drugiej stronie ekwiwalentu w postaci świadczenia wzajemnego. Prowadzi ona do zmniejszenia majątku darczyńcy, a zarazem do zwiększenia aktywów lub zmniejszenia pasywów po stronie majątku obdarowanego.
Odnosząc powyższe do opisanego zdarzenia przyszłego, istota fundacji polega na tym, że w zamian za wniesiony/darowany do fundacji majątek fundator nie otrzymuje żadnego ekwiwalentu. W związku z tym darowizna przez Pana „Zespołu składników” wyszczególnionych we wniosku nie będzie spełniać dyspozycji art. 17 ust. 1 pkt 9 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, gdyż przepis ten dotyczy opodatkowania wartości wkładu w przypadku wniesienia do spółki albo do spółdzielni wkładu niepieniężnego. Fundacja nie ma charakteru spółki ani spółdzielni w rozumieniu przepisów ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych.
Darowizna ww. „Zespołu składników” do Fundacji Rodzinnej nie spełni również dyspozycji innych przepisów ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych w zakresie powstania przychodu, w tym art. 10 ust. 1 pkt 9 w zw. z art. 20 ust. 1 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych.
Zgodnie z art. 20 ust. 1 ww. ustawy:
Za przychody z innych źródeł, o których mowa w art. 10 ust. 1 pkt 9, uważa się w szczególności: kwoty wypłacone po śmierci członka otwartego funduszu emerytalnego wskazanej przez niego osobie lub członkowi jego najbliższej rodziny, w rozumieniu przepisów o organizacji i funkcjonowaniu funduszy emerytalnych, kwoty uzyskane z tytułu zwrotu z indywidualnego konta zabezpieczenia emerytalnego oraz wypłaty z indywidualnego konta zabezpieczenia emerytalnego, w tym także dokonane na rzecz osoby uprawnionej na wypadek śmierci oszczędzającego, zasiłki pieniężne z ubezpieczenia społecznego, alimenty, stypendia, świadczenia otrzymane z tytułu umowy o pomocy przy zbiorach, dotacje (subwencje) inne niż wymienione w art. 14, dopłaty, nagrody i inne nieodpłatne świadczenia nienależące do przychodów określonych w art. 12-14 i art. 17.
Wprawdzie przepis art. 20 ust. 1 ww. ustawy przedstawia otwarty katalog zdarzeń, w wyniku których dochodzi do powstania u podatnika przychodu z innych źródeł, jednakże dokonując kwalifikacji danego zdarzenia jako powodującego powstanie przychodu z innych źródeł nie można abstrahować od art. 11 ust. 1 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, który zawiera definicję przychodu. Definicja ta wprost odwołuje się do otrzymanych lub postawionych do dyspozycji podatnika w roku kalendarzowym pieniędzy, wartości pieniężnych oraz wartości otrzymanych świadczeń w naturze i innych nieodpłatnych świadczeń.
Pan – jako fundator Fundacji – darując do niej składniki majątkowe nie otrzyma w zamian żadnych udziałów, certyfikatów lub innych instrumentów prawnych, które dawałyby Panu tytuł prawny do wniesionego do Fundacji majątku lub do otrzymania od Fundacji innego rodzaju świadczeń z tego tytułu, co w konsekwencji skutkuje tym, że nie uzyska Pan przychodu z innych źródeł w rozumieniu art. 10 ust. 1 pkt 9 w zw. z art. 20 ust. 1 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych.
Ponadto, zgodnie z obowiązującym od 22 maja 2023 r. art. 20 ust. 1g ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych:
Za przychody z innych źródeł, o których mowa w art. 10 ust. 1 pkt 9, uważa się również przychody z tytułu otrzymania lub postawienia do dyspozycji świadczenia, o którym mowa w art. 2 ust. 2 ustawy z dnia 26 stycznia 2023 r. o fundacji rodzinnej, oraz mienia w związku z rozwiązaniem fundacji rodzinnej. Jeżeli przedmiotem tego świadczenia lub tym mieniem nie są pieniądze lub wartości pieniężne, przychód powstaje w ostatnim dniu miesiąca, w którym podatnik otrzymał takie świadczenie lub mienie, a w przypadku świadczenia lub mienia przysługującego za okres dłuższy niż miesiąc, przychód powstaje w ostatnim dniu każdego miesiąca, za który takie świadczenie lub mienie przysługuje.
W uzasadnieniu do projektu ustawy o fundacji rodzinnej wskazano m.in., że:
Zmieniono także art. 20, w którym dodany został ust. 1g. Dodanie tego przepisu w sposób jednoznaczny określa, że do źródła przychodów „inne przychody”, o którym mowa w art. 10 ust. 1 pkt 9 ustawy PIT, zaliczane są przychody otrzymane przez:
- beneficjenta fundacji rodzinnej, w tym również przez fundatora będącego beneficjentem – w trakcie istnienia fundacji, oraz
- fundatora lub beneficjenta fundacji rodzinnej lub spadkobiercę fundatora, z tytułu otrzymania mienia w związku z rozwiązaniem fundacji rodzinnej.
Określone również zostało, że w przypadku, gdy świadczenie otrzymane z fundacji rodzinnej ma postać niepieniężną, przychód powstaje w ostatnim dniu miesiąca, w którym podatnik otrzymał to świadczenie. Rozwiązanie takie pozwala określić wartość wszystkich otrzymanych w danym miesiącu świadczeń niepieniężnych przez fundatora lub beneficjenta według stanu na jeden dzień w miesiącu. Ma to znaczenie szczególnie, gdy wartość takiego świadczenia jest ustalana na podstawie cen rynkowych.
W przypadku świadczeń niepieniężnych przysługujących za okres dłuższy niż jeden miesiąc, przychód powstaje w ostatnim dniu każdego miesiąca, za który świadczenie to przysługuje. Wprowadzenie takiej szczególnej zasady ustalania dochodu, jest korzystne dla otrzymującego przychód. Wartość świadczenia niepieniężnego nie stanowi przychodu podatkowego w momencie nabycia praw, ale jest „rozłożona” w czasie w okresach miesięcznych. Przykładem takiego świadczenia może być długoterminowe prawo do bezpłatnego korzystania przez beneficjenta z lokalu mieszkalnego stanowiącego własność fundacji rodzinnej. W takim przypadku przychodem beneficjenta będzie wartość czynszu, którego miesięczna wartość określać się będzie na podstawie art. 11 ust. 2a ustawy PIT.
Powyższe wyjaśnienia dotyczące momentu powstania przychodu odnoszą się również do przychodu z tytułu mienia otrzymanego lub postawionego do dyspozycji w związku z rozwiązaniem fundacji rodzinnej.
Z powyższego wynika, że obowiązujące od 22 maja 2023 r. przepisy ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych wskazują jako moment powstania przychodu wyłącznie ewentualne przychody otrzymane od fundacji rodzinnej (bądź w trakcie jej funkcjonowania, bądź w wyniku jej rozwiązania). Żaden z przepisów ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych nie wskazuje, aby w momencie dokonania darowizny na rzecz Fundacji dochodziło do powstania przychodu po stronie fundatora.
Biorąc pod uwagę przedstawiony opis sprawy oraz powołane przepisy prawa podatkowego, wniesienie przez Pana „Zespołu składników” wyszczególnionych we wniosku nie będzie powodować powstania u Pana dochodu (przychodu) podlegającego opodatkowaniu podatkiem dochodowym od osób fizycznych.
Dodatkowe informacje
Informacja o zakresie rozstrzygnięcia
Interpretacja dotyczy zdarzenia przyszłego, które Pan przedstawił i stanu prawnego, który obowiązuje w dniu wydania interpretacji.
Pouczenie o funkcji ochronnej interpretacji
·Funkcję ochronną interpretacji indywidualnych określają przepisy art. 14k-14nb ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. – Ordynacja podatkowa (t. j. Dz. U. z 2023 r. poz. 2383 ze zm.). Interpretacja będzie mogła pełnić funkcję ochronną, jeśli: Pana sytuacja będzie zgodna (tożsama) z opisem stanu faktycznego lub zdarzenia przyszłego i zastosuje się Pan do interpretacji.
·Zgodnie z art. 14na § 1 Ordynacji podatkowej:
Przepisów art. 14k-14n Ordynacji podatkowej nie stosuje się, jeśli stan faktyczny lub zdarzenie przyszłe będące przedmiotem interpretacji indywidualnej jest elementem czynności, które są przedmiotem decyzji wydanej:
1)z zastosowaniem art. 119a;
2)w związku z wystąpieniem nadużycia prawa, o którym mowa w art. 5 ust. 5 ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług;
3)z zastosowaniem środków ograniczających umowne korzyści.
·Zgodnie z art. 14na § 2 Ordynacji podatkowej:
Przepisów art. 14k-14n nie stosuje się, jeżeli korzyść podatkowa, stwierdzona w decyzjach wymienionych w § 1, jest skutkiem zastosowania się do utrwalonej praktyki interpretacyjnej, interpretacji ogólnej lub objaśnień podatkowych.
Pouczenie o prawie do wniesienia skargi na interpretację
Ma Pan prawo do zaskarżenia tej interpretacji indywidualnej do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego (…). Zasady zaskarżania interpretacji indywidualnych reguluje ustawa z dnia 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi (t. j. Dz. U. z 2024 r. poz. 935; dalej jako „PPSA”).
Skargę do Sądu wnosi się za pośrednictwem Dyrektora KIS (art. 54 § 1 PPSA). Skargę należy wnieść w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia interpretacji indywidualnej (art. 53 § 1 PPSA):
·w formie papierowej, w dwóch egzemplarzach (oryginał i odpis) na adres: Krajowa Informacja Skarbowa, ul. Warszawska 5, 43-300 Bielsko-Biała (art. 47 § 1 PPSA), albo
·w formie dokumentu elektronicznego, w jednym egzemplarzu (bez odpisu), na adres Elektronicznej Skrzynki Podawczej Krajowej Informacji Skarbowej na platformie ePUAP: /KIS/SkrytkaESP (art. 47 § 3 i art. 54 § 1a PPSA).
Skarga na interpretację indywidualną może opierać się wyłącznie na zarzucie naruszenia przepisów postępowania, dopuszczeniu się błędu wykładni lub niewłaściwej oceny co do zastosowania przepisu prawa materialnego. Sąd jest związany zarzutami skargi oraz powołaną podstawą prawną (art. 57a PPSA).
Podstawa prawna dla wydania interpretacji
Podstawą prawną dla wydania tej interpretacji jest art. 13 § 2a oraz art. 14b § 1 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. – Ordynacja podatkowa (t. j. Dz. U. z 2023 r. poz. 2383 ze zm.).
-
keyboard_arrow_right
-
keyboard_arrow_right
-
keyboard_arrow_right
-
keyboard_arrow_right
-
keyboard_arrow_right