Interpretacja indywidualna z dnia 17 października 2024 r., Dyrektor Krajowej Informacji Skarbowej, sygn. 0113-KDIPT2-3.4011.535.2024.1.GG

Obowiązki płatnika w związku z wypłatą odszkodowania na podstawie ugody sądowej.

Interpretacja indywidualna – stanowisko prawidłowe

Szanowni Państwo,

stwierdzam, że Państwa stanowisko w sprawie oceny skutków podatkowych opisanego stanu faktycznego w podatku dochodowym od osób fizycznych jest prawidłowe.

Zakres wniosku o wydanie interpretacji indywidualnej

19 sierpnia 2024 r. wpłynął Państwa wniosek o wydanie interpretacji indywidualnej, który dotyczy podatku dochodowego od osób fizycznych w zakresie obowiązków płatnika. Treść wniosku jest następująca:

Opis stanu faktycznego

Była pracownica Kuratorium Oświaty … pozwem z dnia .... wniosła o zasądzenie od Kuratorium Oświaty w … tytułem odszkodowania z tytułu naruszenia zasady równego traktowania w zatrudnieniu kwoty … zł .. gr wraz z odsetkami ustawowymi za opóźnienie należnymi za okres od dnia .... do dnia zapłaty. Sprawa ta, tocząca się przed Sądem Rejonowym dla .. -... w .. pod sygn. akt … /..., nie została rozstrzygnięta wyrokiem sądowym, lecz w dniu .... Kuratorium Oświaty w ... zawarło z powódką ugodę sadową,w której zobowiązało się do zapłaty kwoty głównej żądanej pozwem, tj. .. zł .  gr wraz ze skapitalizowanymi odsetkami ustawowymi za opóźnienie stanowiącymi połowę odsetek ustawowych należnych za okres od .....

Podstawą prawną wypłaty odszkodowania w kwocie .. .zł … gr, z tytułu naruszenia zasady równego traktowania w zatrudnieniu wraz ze skapitalizowanymi odsetkami ustawowymi za opóźnienie, które stanowią połowę odsetek ustawowych za opóźnienie należnych za okres od dnia ....., jest art. 18^3d Kodeksu pracy, który stanowi, iż osoba, wobec której pracodawca naruszył zasadę równego traktowania w zatrudnieniu, ma prawo do odszkodowania w wysokości nie niższej niż minimalne wynagrodzenie za pracę, ustalane na podstawie odrębnych przepisów. Żądana pozwem kwota odszkodowania za naruszenie zasady równego traktowania w zatrudnieniu została określona jako różnica między wysokością wynagrodzenia, które powódka otrzymałaby na stanowisku kierowniczym od dnia ...... (dzień ustania stosunku pracy),a wysokością wynagrodzenia jakie faktycznie otrzymała w tym okresie, po obniżeniu wynagrodzenia związanego ze zmianą stanowiska pracy.

Należy zauważyć, iż powódka została odwołana przez pracodawcę ze stanowiska wicedyrektora wydziału i objęła niższe w hierarchii organizacyjnej stanowisko ...., w związku z czym począwszy od .... do dnia ustania stosunku pracy otrzymywała wynagrodzenie niższe niż otrzymałaby, gdyby pozostała na stanowisku wicedyrektora. Wysokość odszkodowania ustalona ugodą stanowiła więc, zgodnie z pozwem, różnicę między wynagrodzeniem za pracę, jakie przysługiwałoby powódce od dnia ..... przy zachowaniu wynagrodzenia przysługującego powódce przed ......, a wynagrodzeniem za pracę jakie faktycznie zostało jej wypłacone za pracę w okresie od .....

Należy podkreślić, iż Kuratorium Oświaty …w roku 2023 wypłaciło .... innym byłym pracownicom odszkodowania będące wykonaniem wyroków sądowych z tytułu naruszenia zasady równego traktowania w zatrudnieniu, których wysokość została przez sądy określona w sposób analogiczny jak w przedmiotowym stanie faktycznym będącym asumptem do złożenia wniosku o interpretację indywidualną, tj. jako różnica między wynagrodzeniem jakie przysługiwałoby pracownikowi, gdyby wynagrodzenie pracownika nie uległo obniżeniu w związku ze zmianą stanowiska pracy na niższe w strukturze organizacyjnej, a wynagrodzeniem faktycznie przez pracownika otrzymanym. Przy okazji wypłaty pierwszego z odszkodowań, Kuratorium Oświaty … zwróciło się do Dyrektora Krajowej Informacji Skarbowej o wydanie indywidualnej interpretacji przepisów prawa podatkowego w zakresie konieczności naliczenia podatku dochodowego od osób fizycznych. Interpretację indywidualną znak pisma: 0113-KDIPT-2.4011.490.2023.2.SR otrzymali Państwo 6 października 2023 r. z oceną, że odszkodowanie nie może korzystać ze zwolnienia z podatku dochodowego od osób fizycznych. Z uwagi na fakt, że świadczenie wypłacane pracownikowi w niniejszym stanie faktycznym ma tożsamy charakter ze świadczeniem wypłaconym pracownikowi, co do którego wydana była powołana interpretacja indywidualna, ale wypłacana jest na mocy ugody sądowej, a nie wyroku, zachodzi wątpliwość, czy świadczenie to powinno podlegać podatkowi dochodowemu od osób fizycznych, czy też korzystać ze zwolnienia.

Pytanie

Czy kwota … zł … gr należna byłemu pracownikowi, a wynikająca z ugody sądowej zawartej przed Sądem Rejonowym dla … -... w ... w sprawie …. /.. jako odszkodowanie z tytułu naruszenia zasady równego traktowania w zatrudnieniu jest podstawą do naliczenia podatku dochodowego od osób fizycznych zgodnie z ustawą z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych?

Państwa stanowisko w sprawie

Zgodnie z przywołaną wcześniej interpretacją indywidualną z dnia 6 października 2023 r. znak pisma: 0113-KDIPT-2.4011.490.2023.2.SR, odszkodowanie nie może korzystać ze zwolnienia na mocy art. 21 ust. 1 pkt 3 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, gdyż wolne od podatku dochodowego są otrzymane odszkodowania lub zadośćuczynienia, jeżeli ich wysokość lub zasady ustalania wynikają wprost z przepisów odrębnych ustaw lub przepisów wykonawczych wydanych na podstawie tych ustaw lub aktów administracyjnych wydanych na podstawie tych przepisów, oraz otrzymane odszkodowania lub zadośćuczynienia, jeżeli ich wysokość lub zasady ustalania wynikają wprost z postanowień układów zbiorowych pracy, innych opartych na ustawie porozumień zbiorowych, regulaminów lub statutów, o których mowa w art. 9 § 1 ustawy z dnia 26 czerwca 1974 r. - Kodeks pracy (Dz. U. z 2022 r. poz. 1510, 1700 i 2140), z wyjątkiem:

a)określonych w prawie pracy odpraw i odszkodowań z tytułu skrócenia okresu wypowiedzenia umowy o pracę,

b)odpraw pieniężnych wypłacanych na podstawie przepisów o szczególnych zasadach rozwiązywania z pracownikami stosunków pracy z przyczyn niedotyczących pracowników,

c)odpraw i odszkodowań z tytułu skrócenia okresu wypowiedzenia funkcjonariuszom pozostającym w stosunku służbowym,

d)odszkodowań przyznanych na podstawie przepisów o zakazie konkurencji,

e)odszkodowań za szkody dotyczące składników majątku związanych z prowadzoną działalnością gospodarczą,

f)odszkodowań za szkody dotyczące składników majątku związanych z prowadzeniem działów specjalnych produkcji rolnej, z których dochody są opodatkowane według skali, o której mowa w art. 27 ust. 1, lub na zasadach, o których mowa w art. 30c,

g)odszkodowań wynikających z zawartych umów lub ugód innych niż ugody sądowe.

Nie może skorzystać ze zwolnienia również na podstawie art. 21 ust. 1 pkt 3b ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, który stanowi, iż wolne od podatku dochodowego są inne odszkodowania lub zadośćuczynienia otrzymane na podstawie wyroku lub ugody sądowej do wysokości określonej w tym wyroku lub tej ugodzie, z wyjątkiem odszkodowań lub zadośćuczynień:

a)otrzymanych w związku z prowadzoną działalnością gospodarczą,

b)dotyczących korzyści, które podatnik mógłby osiągnąć, gdyby mu szkody nie wyrządzono.

Zgodnie art. 9 ust. 1 ustawy z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych „Opodatkowaniu podatkiem dochodowym podlegają wszelkiego rodzaju dochody, z wyjątkiem dochodów wymienionych w art. 21, 52, 52a i 52c oraz dochodów, od których na podstawie przepisów Ordynacji podatkowej zaniechano poboru podatku”.

Z treści powyższego przepisu wynika, że opodatkowaniu podatkiem dochodowym od osób fizycznych podlegają wszelkiego rodzaju dochody uzyskane przez podatnika, z wyjątkiem tych, które zostały enumeratywnie wymienione w katalogu zwolnień przedmiotowych, zawartym w ww. ustawie, bądź od których zaniechano poboru podatku.

Z przepisu art. 18^3d Kodeksu pracy, będącego podstawą zasądzonego na rzecz byłej pracownicy odszkodowania, wprost nie wynikają ani wysokość ani zasady ustalania odszkodowania. Powołany przepis jedynie określa minimalną wysokość odszkodowania, nie określa sposobu wyliczenia odszkodowania, ani górnej granicy jaką może osiągnąć odszkodowanie.

Ponadto, w myśl art. 21 ust. 1 pkt 3b lit. b ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych zaznaczyć należy, że odszkodowanie dotyczy korzyści, które podatnik mógłby osiągnąć, gdyby mu szkody nie wyrządzono. Ponieważ ugoda sądowa jest wymieniona w art. 21 ust. 1 pkt 3 lit. g – jako przychód, który może skorzystać ze zwolnienia na podstawie ww. przepisu zachodzi wątpliwość, czy podatnik osiągający przychód wynikający z ugody sądowej korzysta z przywileju zwolnienia podatkowego, natomiast podatnik, któremu tego samego typu odszkodowanie zasądził sąd wyrokiem sądowym z tego przywileju skorzystać nie może.

Skoro odszkodowanie (zadośćuczynienie) z tytułu utraconych korzyści, jakich poszkodowany mógł się spodziewać, gdyby szkody mu nie wyrządzono, podlega opodatkowaniu podatkiem dochodowym, to tym samym zmiana wynagrodzenia na niższe stanowi również utratę spodziewanych korzyści.

Wyjaśnił to w wyroku sygn. akt III SA/Wa 912/19 z dnia 6 grudnia 2019 r. Wojewódzki Sąd Administracyjny „…że celem odszkodowania jest przede wszystkim przywrócenie w majątku poszkodowanego stanu sprzed naruszenia powodującego powstanie takiej szkody przy czym kompensacja ta może pokrywać szkodę rzeczywistą (damnum emergens) lub utracone korzyści (lucrum cessans)”. WSA zaznaczył również, że „…Celem zwolnienia z art. 21 ust. 1 pkt 3 u.p.d.o.f. jest więc uniknięcie sytuacji, w której do poszkodowanego nie trafiłaby w całości równowartość uszczerbku w majątku, a stałoby się tak wówczas, gdyby odszkodowanie w tym zakresie podlegało opodatkowaniu. Co więcej, biorąc pod uwagę fakt, że odszkodowanie służy naprawieniu szkody w majątku obejmującym z reguły dochód opodatkowany, brak zwolnienia z art. 21 ust. 1 pkt 3 u.p.d.o.f. mógłby wiązać się z opodatkowaniem po raz kolejny tego samego dochodu. W związku z tym za niewątpliwe uznać trzeba, że powołany przepis ma zastosowanie w przypadku otrzymania odszkodowania z tytułu poniesionych strat. Jednocześnie nie stanowi on podstawy do zwolnienia odszkodowania służącego zrekompensowaniu utraconych korzyści. Takie odszkodowanie powinno być bowiem opodatkowane, gdyż w przeciwnym razie podatnik, który korzyść utracił, znalazłby się w sytuacji korzystniejszej niż podatnik, który korzyść osiągnął ((zob. wyrok Sądu Apelacyjnego w Szczecinie z dnia 13 września 2018 r. sygn. akt I ACa 207/18, LEX nr 2574966, por. również wyrok Naczelnego Sądu Administracyjnego z dnia 20 września 2017 r. sygn. akt II FSK 2517/16, LEX nr 2373352 i orzeczenia w nim przytoczone (wszystkie powołane w niniejszym uzasadnieniu prawnym wyroki sądów administracyjnych są dostępne także w Centralnej Bazie Orzeczeń Sądów Administracyjnych pod adresem: http://orzeczenia.nsa.gov.pl))”.

Mając powyższe na uwadze płatnik Kuratorium Oświaty ... pobrał od odszkodowania przyznanego ugodą sądową zaliczkę na podatek dochodowy od osób fizycznych.

Ocena stanowiska

Stanowisko, które przedstawili Państwo we wniosku jest prawidłowe.

Uzasadnienie interpretacji indywidualnej

W myśl art. 9 ust. 1 ustawy z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych (t. j. Dz. U. z 2024 r. poz. 226 ze zm.):

Z treści powyższego przepisu wynika, że opodatkowaniu podatkiem dochodowym od osób fizycznych podlegają wszelkiego rodzaju dochody uzyskane przez podatnika, z wyjątkiem tych, które zostały enumeratywnie wymienione w katalogu zwolnień przedmiotowych, zawartym w ww. ustawie, bądź od których zaniechano poboru podatku.

Wyszczególnienia źródeł przychodów osiągniętych przez osoby fizyczne ustawodawca dokonał w art. 10 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych.

Zgodnie z treścią art. 10 ust. 1 pkt 1 ww. ustawy:

Przepis art. 11 ust. 1 ww. ustawy, stanowi, że:

W myśl art. 12 ust. 1 ww. ustawy:

Należy zauważyć, że użyty w art. 12 ust. 1 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych zwrot „w szczególności” oznacza, że wymieniane kategorie przychodów stanowią katalog otwarty. Przychodem ze stosunku pracy i stosunków pokrewnych są więc wszelkiego rodzaju wypłaty i świadczenia skutkujące u podatnika powstaniem przysporzenia majątkowego, mające swoje źródło w łączącym pracownika z pracodawcą stosunku pracy lub stosunku pokrewnym. Ponadto treść tego przepisu wskazuje, że do przychodów pracownika zaliczyć należy praktycznie wszystkie otrzymane przez niego świadczenia, które mógł on otrzymać od pracodawcy. Są nimi bowiem nie tylko wynagrodzenia, czyli świadczenia wprost wynikające z zawartej umowy o pracę, ale również wszystkie inne przychody (świadczenia), niezależnie od podstawy ich wypłaty, jeżeli w jakikolwiek sposób wiążą się z faktem wykonywania pracy. Analiza powyższego przepisu prowadzi do wniosku, że podstawą nabycia prawa m.in. do odszkodowania wypłaconego pracownikowi lub byłemu pracownikowi jest łączący lub uprzednio łączący tę osobę z pracodawcą stosunek pracy, a zatem odszkodowania takie stanowią przychód ze stosunku pracy, opodatkowany lub zwolniony od podatku.

W myśl art. 12 ust. 4 ww. ustawy, za pracownika w rozumieniu ustawy uważa się osobę pozostającą w stosunku służbowym, stosunku pracy, stosunku pracy nakładczej lub spółdzielczym stosunku pracy.

Na mocy art. 8 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. Ordynacja podatkowa (t. j. Dz. U. z 2023 r. poz. 2383 ze zm.):

Stosownie do art. 32 ust. 1 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych:

W myśl art. 38 ust. 1 ww. ustawy:

Należy podkreślić, że odszkodowanie stanowi, co do zasady, przychód w rozumieniu przytoczonego wyżej art. 11 ust. 1 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych. Nie oznacza to jednak, że wszystkie odszkodowania podlegają opodatkowaniu. Niektóre z nich, wymienione w katalogu zwolnień przedmiotowych, określonym w art. 21 ust. 1 ww. ustawy, korzystają ze zwolnienia od podatku. Jednakże należy podkreślić, że korzystanie z każdej preferencji podatkowej, w tym zwolnienia od podatku, jest możliwe wyłącznie w sytuacji, gdy spełnione są wszelkie przesłanki określone w przepisie stanowiącym podstawę prawną danej preferencji.

Stosownie do art. 21 ust. 1 pkt 3 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych:

Zwolnieniem określonym w przytoczonym powyżej przepisie art. 21 ust. 1 pkt 3 ww. ustawy, objęte są tylko odszkodowania i zadośćuczynienia, których wysokość lub zasady ustalania wynikają wprost z przepisów odrębnych ustaw lub przepisów wykonawczych wydanych na podstawie tych ustaw, bądź postanowień układów zbiorowych pracy, innych opartych na ustawie porozumień zbiorowych, regulaminów lub statutów, o których mowa w art. 9 § 1 Kodeksu pracy, z wyjątkiem odszkodowań wymienionych w lit. a)-g) tego artykułu. Oznacza to, że zwolnienie nie obejmuje wszystkich odszkodowań, a tylko te, których wysokość lub zasady ustalania zostały określone wprost w stosownych przepisach prawa, z wyjątkiem enumeratywnie wymienionych kategorii odszkodowań.

Natomiast w przypadku, gdy wysokość lub zasady ustalania odszkodowania nie wynikają wprost z odrębnych ustaw lub aktów wykonawczych wydanych na podstawie tych odrębnych ustaw, a podstawą ich otrzymania jest wyrok lub ugoda sądowa, wówczas odszkodowanie takie korzysta ze zwolnienia od podatku dochodowego od osób fizycznych, z wyjątkiem odszkodowań wymienionych w art. 21 ust. 1 pkt 3b lit. a) i b) ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych.

W świetle art. 21 ust. 1 pkt 3b ww. ustawy:

Z racji tego, że odszkodowania i zadośćuczynienia otrzymane na podstawie wyroku lub ugody sądowej mogą korzystać ze zwolnienia z art. 21 ust. 1 pkt 3 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych lub art. 21 ust. 1 pkt 3b ww. ustawy, zaś zastosowanie zwolnienia z art. 21 ust. 1 pkt 3 ww. ustawy ma „pierwszeństwo” przed zastosowaniem zwolnienia z art. 21 ust. 1 pkt 3b ww. ustawy, możliwość skorzystania przedmiotowego odszkodowania ze zwolnienia należy rozpatrywać we wskazanej wyżej kolejności.

W ustawie o podatku dochodowym od osób fizycznych ustawodawca nie zdefiniował pojęcia odszkodowania czy zadośćuczynienia. Nie oznacza to jednak dowolności w ich rozumieniu. Jednocześnie względy spójności systemu prawa uzasadniają, aby kryteria rozumienia pojęć niezdefiniowanych w ustawie o podatku dochodowym od osób fizycznych, miały w pierwszej kolejności charakter kryteriów ustawowych. Konieczne staje się zatem zastosowanie wykładni systemowej zewnętrznej i odwołanie się do przepisów ustawy z dnia 24 kwietnia 1964 r. – Kodeks cywilny (t. j. Dz. U. z 2024 r. poz. 1061 ze zm.).

Odwołując się zatem do prawa cywilnego stwierdzić należy, że świadczenie odszkodowawcze to najogólniej świadczenie mające na celu naprawienie wyrządzonej szkody. Szkodą jest uszczerbek, jakiego doznał poszkodowany wbrew jego woli we wszelkiego rodzaju dobrach przez prawo chronionych. Chodzi więc zarówno o uszczerbek majątkowy, jak i niemajątkowy. Uszczerbek niemajątkowy jest określany terminem „krzywda”. Pod tym pojęciem należy rozumieć wszelkie negatywne przeżycia człowieka wyrażające się zarówno w cierpieniu fizycznym, jak i psychicznym, wywołane czynem niedozwolonym. Do naprawienia krzywdy odnosi się termin „zadośćuczynienie”, natomiast „odszkodowanie” wiąże się z naprawieniem uszczerbku majątkowego.

W Kodeksie cywilnym świadczenie odszkodowawcze wynika głównie z tytułu odpowiedzialności deliktowej (art. 415 i następne) lub odpowiedzialności kontraktowej (art. 471 i następne), a więc jest następstwem czynu niedozwolonego lub niewykonania bądź nienależytego wykonania zobowiązania.

Kwestie zasad i podstawy do wypłaty odszkodowania z tytułu naruszenia zasad równego traktowania w zatrudnieniu reguluje art. 18^3d ustawy z dnia 26 czerwca 1974 r. Kodeks pracy (t. j. Dz. U. z 2023 r. poz. 1465 ze zm.), zgodnie z którym:

Z przepisu art. 18^3d Kodeksu pracy, będącego podstawą zasądzonego na rzecz Państwa byłej pracownicy odszkodowania, wprost nie wynikają ani wysokość ani zasady ustalania odszkodowania. Powołany przepis jedynie określa minimalną wysokość odszkodowania, która przysługuje każdemu, komu przyznawane jest odszkodowanie w oparciu o ten przepis.

Z przedstawionego przez Państwa opisu sprawy wynika, że Państwa była pracownica pozwem wniosła o zasądzenie od Państwa tytułem odszkodowania z tytułu naruszenia zasady równego traktowania w zatrudnieniu. Sprawa ta, tocząca się przed Sądem Rejonowym dla ... nie została rozstrzygnięta wyrokiem sądowym, lecz Kuratorium zawarło z powódką ugodę sadową, w której zobowiązało się do zapłaty kwoty głównej żądanej pozwem. Podstawą prawną wypłaty odszkodowania z tytułu naruszenia zasady równego traktowania w zatrudnieniu jest art. 18^3d Kodeksu pracy.

Jak wynika z wyroku Naczelnego Sadu Administracyjnego z dnia 1 października 2014 r. sygn. akt  I SA/Bk 294/14: „W ocenie sądu powoływany art. 18^3d KP, będący podstawą do zasądzenia przez sąd powszechny odszkodowania, określa ogólne ramy uprawnienia do dochodzenia odszkodowania, nie precyzując wprost ani wysokości odszkodowania, ani też zasad, które w sposób jednoznaczny określą wysokość odszkodowania”.

Zatem, ani wysokość odszkodowania ani tym bardziej zasady ustalania odszkodowania z tytułu naruszenia zasady równego traktowania w zatrudnieniu nie wynikały wprost z przepisów, a tylko wówczas odszkodowanie mogłoby skorzystać ze zwolnienia od podatku dochodowego na podstawie art. 21 ust. 1 pkt 3 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych. Zgodnie z tym przepisem, wolne od podatku dochodowego są otrzymane odszkodowania lub zadośćuczynienia, jeżeli ich wysokość lub zasady ustalania wynikają wprost z przepisów odrębnych ustaw lub przepisów wykonawczych wydanych na podstawie tych ustaw.

W przypadku gdy wysokość lub zasady ustalania odszkodowania nie wynikają wprost z odrębnych ustaw lub aktów wykonawczych wydanych na podstawie tych odrębnych ustaw, a podstawą ich otrzymania jest wyrok lub ugoda sądowa, wówczas należy rozważyć, czy do odszkodowania z tytułu naruszenia zasady równego traktowania w zatrudnieniu może być zastosowane zwolnienie na mocy art. 21 ust. 1 pkt 3b ww. ustawy.

Punktem wyjścia wykładni art. 21 ust. 1 pkt 3b ww. ustawy jest podział odszkodowania na odszkodowanie za rzeczywiste straty (damnum emergens) i odszkodowanie za utracone korzyści (lucrum cessans). Za stratę uważa się każde pogorszenie się sytuacji majątkowej (zmniejszenie aktywów lub zwiększenie pasywów) poszkodowanego,w wyniku czego poszkodowany staje się uboższy niż był przed doznaniem szkody. Chodzi w tym przypadku o rzeczywisty uszczerbek w majątku należącym do poszkodowanego spowodowany zniszczeniem, utratą lub uszkodzeniem określonych składników majątkowych albo obniżeniem ich wartości, a także powstanie nowych zobowiązań albo ich zwiększenie. Z kolei szkoda związana z utraconymi korzyściami (lucrum cessans) polega na tym, że majątek poszkodowanego nie wzrósł tak, jakby się stało, gdyby nie nastąpiło zdarzenie, z którym połączona jest czyjaś odpowiedzialność. Szkodą jest więc to, co nie weszło do majątku poszkodowanego na skutek zdarzenia wyrządzającego szkodę.

Jednocześnie, zakres zwolnienia określony w przepisie art. 21 ust. 1 pkt 3b ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych obejmuje tylko odszkodowania za tzw. szkodę rzeczywistą, czyli poniesione straty, a nie dotyczy utraconych korzyści. Specyfika prawa podatkowego nakazuje inaczej traktować odszkodowanie (zadośćuczynienie) z tytułu poniesionych przez poszkodowanego strat i odszkodowanie (zadośćuczynienie) z tytułu utraconego zysku. Odszkodowanie (zadośćuczynienie) z tytułu utraconych korzyści, jakich poszkodowany mógł się spodziewać, gdyby mu szkody nie wyrządzono, podlega bowiem opodatkowaniu podatkiem dochodowym.

Wobec okoliczności faktycznych przedstawionych we wniosku nie sposób uznać, że odszkodowanie z tytułu naruszenia zasady równego traktowania w zatrudnieniu przyznane na podstawie zawartej ugody sądowej byłej pracownicy wiązało się z rzeczywistym uszczerbkiem w majątku należącym do niej, natomiast majątek ten niewątpliwie nie wzrósł tak, jakby się stało, gdyby nie nastąpiło nierówne traktowanie w zatrudnieniu. W tym przypadku mamy zatem do czynienia z odszkodowaniem dotyczącym utraconych korzyści, które nie może korzystać ze zwolnienia z opodatkowania również na podstawie art. 21 ust. 1 pkt 3b ww. ustawy.

Na podstawie ugody sądowej przyznano na rzecz Państwa byłej pracownicy kwotę wyliczoną jako różnicę między wynagrodzeniem, jakie powinna otrzymać bez naruszenia zasady równego traktowania, a wynagrodzeniem rzeczywiście otrzymanym. Państwa była pracownica została pozbawiona wyższego wynagrodzenia, a zatem utraciła korzyści, których się spodziewała. Nie ulega wątpliwości, że zmiana wynagrodzenia na niższe stanowi utratę spodziewanych korzyści (lucrum cessans), a nie rzeczywistą stratę (damnum emergens).

W orzecznictwie przyjęto, że szkodą w przypadku utraconych korzyści (art. 361 § 2 Kodeksu cywilnego) jest szkoda, którą określa to, co nie weszło do majątku poszkodowanego na skutek zdarzenia wyrządzającego tę szkodę, a inaczej mówiąc to, co weszłoby do majątku poszkodowanego, gdyby zdarzenie wyrządzające szkodę nie nastąpiło (m.in. wyrok Sądu Najwyższego z dnia 18 stycznia 2002 r. sygn. akt I CKN 132/01). Ponieważ wynagrodzenie w wysokości przysługującej przed zmianą weszłoby do majątku pozwanej, gdyby nie nastąpiła zmiana wysokości wynagrodzenia na niższe, to uznać należy, że zasądzone odszkodowanie stanowi utracone korzyści.

Mając na uwadze powyższe, utracone wynagrodzenie może być rozumiane wyłącznie jako utracona korzyść, skoro wynagrodzenie to nie weszło do majątku Państwa byłej pracownicy zanim zostało przyznane na podstawie ugody sądowej w formie odszkodowania z tytułu naruszenia zasady równego traktowania w zatrudnieniu. Tym samym nie można stwierdzić, że doszło do zmniejszenia majątku Państwa byłej pracownicy.

Z przedstawionego we wniosku stanu faktycznego wynika, że w sprawie zastosowanie będzie miał właśnie wyjątek wskazany w art. 21 ust. 1 pkt 3b lit. b) ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, gdyż przepis ten odnosi się – tak jak ma to miejsce w rozpatrywanej sprawie – do odszkodowań przyznanych na podstawie ugody sądowej, które dotyczą korzyści, które podatnik mógłby osiągnąć, gdyby mu szkody nie wyrządzono.

Analiza powyższego przepisu prowadzi do wniosku, że podstawą nabycia prawa m.in. do odszkodowania wypłaconego pracownikowi lub byłemu pracownikowi jest łączący lub uprzednio łączący tę osobę z pracodawcą stosunek pracy, a zatem odszkodowania takie stanowią przychód ze stosunku pracy, opodatkowany lub zwolniony od podatku.

Stosownie do art. 32 ust. 1 ww. ustawy:

W myśl art. 38 ust. 1 ww. ustawy:

Wypłacona przez Państwa byłej pracownicy kwota odszkodowania na podstawie zawartej ugody sądowej nie korzysta ze zwolnienia od podatku na podstawie art. 21 ust. 1 pkt 3 i 3b ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych.

Zatem, postąpili Państwo prawidłowo pobierając zaliczkę na podatek dochodowy od osób fizycznych od wypłaconej kwoty.

Stanowisko Państwa jest prawidłowe.

Dodatkowe informacje

Końcowo należy nadmienić, że tutejszy Organ w niniejszej interpretacji indywidualnej prawa podatkowego zajmuje stanowisko tylko w kwestii, która była przedmiotem zapytania. Tutejszy Organ wskazuje, że nie odniósł się w tej interpretacji do innych przedstawionych przez Państwa zagadnień niebędących przedmiotem tego zapytania.

Informacja o zakresie rozstrzygnięcia

Interpretacja dotyczy stanu faktycznego, które Państwo przedstawili i stanu prawnego, który obowiązywał w dacie zaistnienia zdarzenia w przedstawionym stanie faktycznym.

Pouczenie o funkcji ochronnej interpretacji

·Funkcję ochronną interpretacji indywidualnych określają przepisy art. 14k-14nb ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. – Ordynacja podatkowa (t. j. Dz. U. z 2023 r. poz. 2383 ze zm.). Interpretacja będzie mogła pełnić funkcję ochronną, jeśli: Państwa sytuacja będzie zgodna (tożsama) z opisem stanu faktycznego i zastosują się Państwo do interpretacji.

·Zgodnie z art. 14na § 1 Ordynacji podatkowej:

·Zgodnie z art. 14na § 2 Ordynacji podatkowej:

Pouczenie o prawie do wniesienia skargi na interpretację

Mają Państwo prawo do zaskarżenia tej interpretacji indywidualnej do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w … . Zasady zaskarżania interpretacji indywidualnych reguluje ustawa z dnia 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi (t. j. Dz. U. z 2024 r. poz. 935; dalej jako „PPSA”).

Skargę do Sądu wnosi się za pośrednictwem Dyrektora KIS (art. 54 § 1 PPSA). Skargę należy wnieść w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia interpretacji indywidualnej (art. 53 § 1 PPSA):

·w formie papierowej, w dwóch egzemplarzach (oryginał i odpis) na adres: Krajowa Informacja Skarbowa, ul. Warszawska 5, 43-300 Bielsko-Biała (art. 47 § 1 PPSA), albo

·w formie dokumentu elektronicznego, w jednym egzemplarzu (bez odpisu), na adres Elektronicznej Skrzynki Podawczej Krajowej Informacji Skarbowej na platformie ePUAP: /KIS/SkrytkaESP (art. 47 § 3 i art. 54 § 1a PPSA).

Skarga na interpretację indywidualną może opierać się wyłącznie na zarzucie naruszenia przepisów postępowania, dopuszczeniu się błędu wykładni lub niewłaściwej oceny co do zastosowania przepisu prawa materialnego. Sąd jest związany zarzutami skargi oraz powołaną podstawą prawną (art. 57a PPSA).

Podstawa prawna dla wydania interpretacji

Podstawą prawną dla wydania tej interpretacji jest art. 13 § 2a oraz art. 14b § 1 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r.– Ordynacja podatkowa (t. j. Dz. U. z 2023 r. poz. 2383 ze zm.).