Wyrok WSA w Białymstoku z dnia 19 września 2024 r., sygn. II SA/Bk 416/24

Wojewódzki Sąd Administracyjny w Białymstoku w składzie następującym: Przewodniczący sędzia WSA Elżbieta Lemańska (spr.), Sędziowie asesor sądowy WSA Anna Bartłomiejczuk, sędzia WSA Marek Leszczyński, Protokolant st. sekretarz sądowy Marta Anna Lawda, po rozpoznaniu w Wydziale II na rozprawie w dniu 19 września 2024 r. sprawy ze skargi Rzecznika Praw Obywatelskich na uchwałę Rady Miasta Białystok z dnia 20 czerwca 2016 r. nr XXIV/356/16 w przedmiocie zasad i trybu korzystania z gminnych obiektów i urządzeń sportowo-rekreacyjnych użyteczności publicznej Białostockiego Ośrodka Sportu i Rekreacji oraz upoważnienia do określenia sposobu ustalania opłat za korzystanie z tych obiektów stwierdza nieważność paragrafu 2 zaskarżonej uchwały.

Uzasadnienie

Rada Miasta Białystok podjęła w dniu 20 czerwca 2016 r. uchwałę nr XXIV/356/16 w sprawie zasad i trybu korzystania z gminnych obiektów i urządzeń sportowo-rekreacyjnych użyteczności publicznej Białostockiego Ośrodka Sportu i Rekreacji oraz upoważnienia do określenia sposobu ustalania opłat za korzystanie z tych obiektów. Uchwała została opublikowana w Dzienniku Urzędowym Województwa Podlaskiego z 30 czerwca 2016 r. pod pozycją 2714.

Skargę na powyższą uchwałę do sądu administracyjnego wniósł Rzecznik Praw Obywatelskich. Regulacji § 2 uchwały zarzucił przekroczenie upoważnienia ustawowego wynikającego z art. 40 ust. 2 pkt 4 ustawy z dnia 8 marca 1990 r. o samorządzie gminnym (dalej: u.s.g.), a w konsekwencji sprzeczność z art. 94 Konstytucji RP. Wniósł o stwierdzenie nieważności zaskarżonej uchwały w zakresie przepisu § 2.

W uzasadnieniu skargi RPO podkreślił, że tytuł uchwały sugeruje, iż zawiera ona unormowania kompleksowo określające reguły obowiązującego zachowania się podmiotów przebywających na terenach gminnych obiektów i urządzeń sportowo-rekreacyjnych. W istocie w uchwale zamieszczono jedynie postanowienia o odpłatności korzystania z obiektów Białostockiego Ośrodka Sportu i Rekreacji (BOSiR) oraz katalog podmiotów uprawnionych do ulg. Natomiast, na mocy § 2 uchwały, nałożono na osoby korzystające z obiektów i urządzeń sportowo-rekreacyjnych, które są administrowane przez BOSiR, obowiązek stosowania się do reguł postępowania ustalonych przez Ośrodek w drodze regulaminu. A zatem uchwała nie określa zasad i trybu korzystania z gminnych obiektów i urządzeń sportowo-rekreacyjnych administrowanych przez BOSiR. W ocenie RPO, w przypadku gdy rada gminy (miasta) korzysta z kompetencji wynikającej z art. 40 ust. 2 pkt 4 u.s.g., to powinna tę materię unormować w stosownej uchwale w sposób całkowity - w zakresie nieuregulowanym przepisami ustaw. Nie może więc scedować tych kompetencji na inny organ lub podmiot, bądź też "pozostawić" część tej materii do uregulowania przez inny organ. Skoro określanie zasad i trybu korzystania z gminnych obiektów i urządzeń użyteczności publicznej stanowi wyłączną kompetencję rady gminy i następuje w drodze aktu prawa miejscowego, to niedopuszczalne jest wydanie przez inny niż rada gminy organ zarządzenia odnośnie kwestii wynikających z art. 40 ust. 2 pkt 4 oraz art. 41 ust. 1 u.s.g. Tymczasem, jak zauważył RPO, w kwestionowanej uchwale tak się stało. Zdecydowana większość kwestii dotyczących zasad korzystania z obiektów i urządzeń sportowo-rekreacyjnych administrowanych przez BOSiR została uregulowana w zarządzeniu Nr 55/19 Dyrektora BOSiR z dnia 25 września 2019 r. w sprawie regulaminu Ośrodka Sportów Wodnych "Dojlidy", regulaminu kąpieliska Ośrodka Sportów Wodnych "Dojlidy", regulaminu korzystania z wodnego placu zabaw Ośrodka Sportów Wodnych "Dojlidy". Zarządzenie to wydano na podstawie § 2 skarżonej uchwały oraz § 7 ust. 2 pkt 7 regulaminu organizacyjnego BOSiR, zgodnie z którym do zadań Dyrektora tego ośrodka należy wydawanie zarządzeń wewnętrznych w zakresie funkcjonowania ośrodka. W istocie zasady i tryb korzystania z gminnych obiektów i urządzeń sportowo-rekreacyjnych administrowanych przez BOSiR nie zostały określone w akcie prawa miejscowego stanowiącym źródło powszechnie obowiązującego prawa, lecz w zarządzeniu kierownika gminnej jednostki organizacyjnej, który ma charakter aktu prawa wewnętrznego. Podczas gdy akty wewnętrzne nie tworzą obowiązków dla adresatów, którzy nie są zależni służbowo, organizacyjnie ani osobowo od organu, który je wydał. W konsekwencji akty prawa wewnętrznego nie mogą regulować zagadnień zarezerwowanych dla ustawy, rozporządzenia albo aktu prawa miejscowego.