Naruszenie uprawnień sołtysa i rady sołeckiej w statucie jednostki pomocniczej - Wyrok NSA z dnia 30 lipca 2024 r., sygn. III OSK 433/23

W statucie jednostki pomocniczej gmina nie może określać sołtysa jako przewodniczącego rady sołeckiej ani przyznawać radzie sołeckiej zadań wykraczających poza funkcję wspomagającą sołtysa. Przepisy statutu, które naruszają te zasady, są nieważne.

Naczelny Sąd Administracyjny w składzie: Przewodniczący: sędzia NSA Małgorzata Masternak-Kubiak (spr.) Sędziowie: sędzia NSA Przemysław Szustakiewicz sędzia del. WSA Ireneusz Dukiel po rozpoznaniu w dniu 30 lipca 2024 r. na posiedzeniu niejawnym w Izbie Ogólnoadministracyjnej skargi kasacyjnej Wojewody Śląskiego od wyroku Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Gliwicach z dnia 13 października 2022 r. sygn. akt III SA/Gl 234/22 w sprawie ze skargi Wojewody Śląskiego na uchwałę Rady Gminy M. z dnia 26 listopada 2019 r. nr [...] w przedmiocie uchwalenia statutu jednostki pomocniczej 1. uchyla zaskarżony wyrok w pkt 2 i stwierdza nieważność § 5 ust. 2; § 5 ust. 3 pkt 5; § 5 ust. 6; § 6 ust. 4 zaskarżonej uchwały; 2. oddala skargę kasacyjną w pozostałym zakresie; 3. zasądza od Gminy M. na rzecz Wojewody Śląskiego kwotę 240 (dwieście czterdzieści) złotych tytułem zwrotu kosztów postępowania kasacyjnego.

Uzasadnienie

Wojewódzki Sąd Administracyjny w Gliwicach wyrokiem z dnia 13 października 2022 r., sygn. akt III SA/Gl 234/22, po rozpoznaniu skargi Wojewody Śląskiego na uchwałę Rady Gminy M. z dnia 26 listopada 2019 r., nr [...], w przedmiocie uchwalenia statutu jednostki pomocniczej – w punkcie 1 stwierdził nieważność zaskarżonej uchwały w zakresie: - § 4 ust. 4; - § 4 ust. 11 w części określonej słowami "sołtys lub w przypadku jego nieobecności:"; - § 5 ust. 1 w części określonej słowami "sołtys jako przewodniczący rady sołeckiej oraz"; - § 5 ust. 3 pkt 1 w części określonej słowami "i prowadzenie"; w punkcie 2 w pozostałym zakresie skargę oddalono.

Jak wskazał Sąd pierwszej instancji Wojewoda Śląski wniósł o stwierdzenie nieważności w całości ww. uchwały Rady Gminy M. z dnia 26 listopada 2019 r. w sprawie uchwalenia Statutu Sołectwa M. – dalej: "statut". Jako podstawę prawną skargi Wojewoda wskazał art. 93 ust. 1 ustawy z 8 marca 1990 r. o samorządzie gminnym, (tekst jedn. Dz. U. z 2021 r., poz. 1372 ze zm.) - dalej: "u.s.g." oraz art. 54 § 1 ustawy z 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi (tekst jedn. Dz. U. z 2021 r., poz. 735, ze zm.) - dalej: "P.p.s.a.".