Interpretacja indywidualna z dnia 28 sierpnia 2024 r., Dyrektor Krajowej Informacji Skarbowej, sygn. 0112-KDIL3.4012.400.2024.4.MBN

Podatek od towarów i usług w zakresie podstawy opodatkowania podatkiem VAT dla zbycia Nieruchomości, która posiada dwóch współwłaścicieli w częściach ułamkowych.

Interpretacja indywidualna – stanowisko nieprawidłowe

Szanowny Panie,

stwierdzam, że Pana stanowisko w sprawie oceny skutków podatkowych opisanego zdarzenia przyszłego w podatku od towarów i usług jest nieprawidłowe.

Zakres wniosku o wydanie interpretacji indywidualnej

10 czerwca 2024 r. wpłynął Pana wniosek z 7 czerwca 2024 r. o wydanie interpretacji indywidualnej, który dotyczy podatku od towarów i usług w zakresie podstawy opodatkowania podatkiem VAT dla zbycia Nieruchomości, która posiada dwóch współwłaścicieli w częściach ułamkowych.

Uzupełnił go Pan – w odpowiedzi na wezwanie – pismem z 8 sierpnia 2024 r. (wpływ 8 sierpnia 2024 r.) oraz pismem z 19 sierpnia 2024 r. (wpływ 19 sierpnia 2024 r.).

Treść wniosku jest następująca:

Opis zdarzenia przyszłego

Na podstawie aktu notarialnego z dnia 14 listopada 2002 roku, Wnioskodawca w ramach wspólności majątkowej z małżonką A. oraz B. nabyli po ½ udziału w:

1)prawie użytkowania wieczystego nieruchomości,

2)prawie własności budynków przemysłowych oraz budynku mieszkalnego stanowiących odrębne nieruchomości posadowionych na nieruchomości (dalej: „Nieruchomość”).

Z treści aktu notarialnego wynika, że zarówno małżonkowie − Państwo J. i A., jak i B. nabyli ww. Nieruchomość w celu powiększenia i urządzenia gospodarstwa rolnego.

W dniu 5 maja 2005 roku, na podstawie aktu notarialnego, pozostający we wspólności majątkowej małżonkowie J. i A. oraz B. nabyli od Skarbu Państwa po ½ udziału w prawie własności ww. Nieruchomości.

Następnie, w wyniku częściowego podziału majątku pomiędzy J. i A., aktem notarialnym z dnia 27 lutego 2015 roku, Wnioskodawca stał się współwłaścicielem ½ udziału w Nieruchomości obok B. (również władającego ½ udziału w Nieruchomości).

Wnioskodawca w przeszłości, w zakresie prowadzonej działalności rolniczej był czynnym podatnikiem VAT, a Nieruchomość stanowiła część jego gospodarstwa rolnego.

Obecnie z tytułu prowadzonej działalności gospodarczej J. posiada status podatnika VAT czynnego.

W przeszłości B. prowadził gospodarstwo rolne, nie będąc z tego tytułu podatnikiem podatku VAT.

W przeszłości B. prowadził również działalność gospodarczą, inną niż działalność rolnicza i z tego tytułu był podatnikiem podatku VAT. B. nie prowadzi obecnie działalności gospodarczej i nie jest podatnikiem VAT.

J. i B. (dalej: „Zbywcy”) planują dokonanie sprzedaży Nieruchomości (dalej: „Transakcja”) na rzecz (…) S.A. (dalej: „Nabywca”), posiadającego status podatnika VAT czynnego. Po przeprowadzeniu Transakcji Nieruchomość będzie wykorzystywana w prowadzonej przez Nabywcę działalności gospodarczej.

Wnioskodawca wskazuje, że kwestia opodatkowania/zwolnienia z VAT dostawy Nieruchomości w ramach planowanej transakcji nie jest przedmiotem niniejszego wniosku.

W przeszłości Wnioskodawca dokonywał już sprzedaży innych nieruchomości, stanowiących część prowadzonego przez niego gospodarstwa rolnego i co do których dysponował udziałem we współwłasności wynoszącym ½ całości, w związku z czym zwrócił się do Dyrektora Krajowej Informacji Skarbowej (dalej: „Dyrektor KIS” lub „Organ”) o wydanie interpretacji indywidualnej, w celu wyjaśnienia czy podstawę opodatkowania VAT przy sprzedaży powinna stanowić całość czy część ceny uzyskanej ze sprzedaży.

W wydanej w dniu 22 października 2021 r. interpretacji indywidualnej, (...), Dyrektor KIS wskazał, że podstawę opodatkowania w takim przypadku stanowi całość ceny sprzedaży.

Powołana interpretacja indywidualna Dyrektora KIS jest prawomocna.

Uzupełnił Pan opis sprawy udzielając odpowiedzi na poniższe pytania:

1.Jaki jest numer ewidencyjny działki będącej przedmiotem wniosku?

Odp.: Na nieruchomość objętą wnioskiem składają się działki o numerach ewidencyjnych 5 i 6, obie w obrębie ewidencyjnym nr (…).

2.Czy z tytułu nabycia Nieruchomości otrzymali Państwo fakturę z wykazaną stawką podatku VAT?

Odp.: W akcie notarialnym z dnia (...) 2002 r., którym Wnioskodawca w ramach wspólności majątkowej z małżonką A. oraz B. nabyli po ½ udziału w prawie użytkowania wieczystego Nieruchomości i prawie własności budynków brak jest wskazania, że cena sprzedaży zawiera podatek VAT. Z tytułu tej transakcji strony nie otrzymały faktury z wykazanym podatkiem VAT.

W akcie notarialnym z dnia (…) 2005 r., którym Starosta (…) sprzedał dotychczasowym współużytkownikom wieczystym udziały w prawie własności działek, stanowiących Nieruchomość objętą wnioskiem wskazano, że w cenie sprzedaży zawarty jest podatek VAT. Z tytułu tej transakcji strony otrzymały fakturę z wykazanym podatkiem VAT.

3.Czy przysługiwało Panu, Pana żonie i Panu B. prawo do obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego w związku z nabyciem Nieruchomości? Jeżeli nie, to należy wskazać przyczyny. Odpowiedzi prosimy udzielić oddzielnie dla każdego z Państwa oddzielnie.

Odp.: J. z tytułu prowadzonej działalności rolniczej był podatnikiem podatku VAT wobec czego, w związku z nabyciem Nieruchomości na podstawie aktu notarialnego z (…) 2005 r., przysługiwało mu prawo do obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego.

Żonie Wnioskodawcy, w związku z nabyciem Nieruchomości na podstawie aktu notarialnego z (…) 2005 r., nie przysługiwało prawo do obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego. Żona Wnioskodawcy występowała w tej transakcji nie jako osoba będąca podatnikiem podatku VAT, lecz jako osoba, którą z Wnioskodawcą łączyła wspólność majątkowa (ustawowa).

B. z tytułu prowadzonej działalności rolniczej nie był podatnikiem podatku VAT, wobec czego w związku z nabyciem Nieruchomości na podstawie aktu notarialnego z (…) 2005 r. nie przysługiwało mu prawo do obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego.

4.Czy Nieruchomość była przez cały okres jej posiadania wykorzystywana w całości tylko w Pana działalności rolniczej?

Odp.: Nieruchomość przez cały okres jej posiadania była wykorzystywana w całości wspólnie przez Wnioskodawcę i B., w ich działalnościach rolniczych (z tytułu prowadzenia których jedynie Wnioskodawca był podatnikiem podatku VAT), zgodnie z przysługującymi im udziałami. Zarówno małżonkowie − Państwo J. i A., jak i B., nabyli Nieruchomość w celu powiększenia i urządzenia gospodarstwa rolnego.

5.Czy z tytułu prowadzonej działalności rolniczej jest Pan obecnie zarejestrowanym czynnym podatnikiem podatku VAT?

Odp.: Wnioskodawca nie prowadzi aktualnie działalności rolniczej, z tytułu której byłby podatnikiem czynnym podatku VAT. Wnioskodawca jest aktualnie podatnikiem czynnym podatku VAT z tytułu prowadzonej działalności gospodarczej związanej z wnoszeniem budynków.

6.W jakim zakresie prowadzi Pan działalność gospodarczą? Czy prowadził Pan lub prowadzi Pan działalność gospodarczą w zakresie usług deweloperskich lub innych tego rodzaju usług o zbliżonym charakterze?

Odp.: Prowadzona przez Wnioskodawcę działalność gospodarcza, zgodnie z wpisem do CEIDG, obejmuje wg kodów PKD realizację projektów budowlanych związanych ze wznoszeniem budynków (41.10.Z) oraz roboty budowlane związane ze wznoszeniem budynków mieszkalnych i niemieszkalnych (41.20.Z).

7.W jaki sposób Pan B. korzystał/korzysta ze swojego udziału w Nieruchomości? Czy wykorzystywał swój udział w swoim gospodarstwie rolnym?

Odp.: Nieruchomość przez cały okres jej posiadania była wykorzystywana w całości wspólnie przez Wnioskodawcę i B., w ich działalnościach rolniczych, zgodnie z przysługującymi im udziałami. Zarówno małżonkowie − Państwo J. i A., jak i B., nabyli Nieruchomość w celu powiększenia i urządzenia gospodarstwa rolnego.

8.Czy Pan B. wykorzystywał/wykorzystuje Pana udział w Nieruchomości w swoim gospodarstwie rolnym? Jeżeli tak, to na podstawie jakiej umowy mógł/może Pan korzystać z tej części Nieruchomości? Czy ta umowa była/jest odpłatna? Na jaki okres była/jest zawarta?

Odp.: Nieruchomość przez cały okres jej posiadania była wykorzystywana w całości wspólnie przez Wnioskodawcę i B., w ich działalnościach rolniczych, zgodnie z przysługującymi im udziałami. W związku ze wspólnym wykorzystywaniem całości Nieruchomości przez B. i Wnioskodawcę, zgodnie z przysługującymi im udziałami, nie były zawierane żadne umowy (odpłatne/nieodpłatne).

9.Czy udział Pana B. w Nieruchomości opisanej w Pana wniosku był/jest wykorzystywany w Pana gospodarstwie rolnym? Jeżeli tak, to na podstawie jakiej umowy mógł/może Pan korzystać z tej części Nieruchomości? Czy ta umowa była/jest odpłatna? Na jaki okres była/jest zawarta?

Odp.: Nieruchomość przez cały okres jej posiadania była wykorzystywana w całości wspólnie przez Wnioskodawcę i B., w ich działalnościach rolniczych, zgodnie z przysługującymi im udziałami. W związku ze wspólnym wykorzystywaniem całości Nieruchomości przez B. i Wnioskodawcę, zgodnie z przysługującymi im udziałami, nie były zawierane żadne umowy (odpłatne/nieodpłatne).

Pytanie

Czy prawidłowe jest stanowisko, zgodnie z którym Wnioskodawca, będący współwłaścicielem ½ części Nieruchomości, za podstawę opodatkowania VAT dla zbycia Nieruchomości powinien przyjąć całość ceny sprzedaży Nieruchomości, tj. zarówno część ceny obejmującą udział Wnioskodawcy, jak i część ceny przypadającą na udział B.?

Pana stanowisko w sprawie

Zdaniem Wnioskodawcy, za podstawę opodatkowania VAT dla zbycia Nieruchomości należy przyjąć całość ceny uzyskanej tytułem sprzedaży Nieruchomości, tj. zarówno część ceny obejmującą udział Wnioskodawcy, jak i część ceny przypadającą na udział B..

Uzasadnienie stanowiska wnioskodawcy

Zgodnie z art. 5 ust. 1 pkt 1 ustawy o VAT opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług podlegają odpłatna dostawa towarów i odpłatne świadczenie usług na terytorium kraju (...).

Przez towary − stosownie do art. 2 pkt 6 ustawy o VAT − rozumie się rzeczy oraz ich części, a także wszelkie postacie energii.

W myśl art. 7 ust. 1 ustawy o VAT przez dostawę towarów rozumie się przeniesienie prawa do rozporządzania towarami jak właściciel (…).

Zaznaczenia wymaga, że na gruncie przepisów ustawy o VAT, również zbycie udziału w towarze (np. współwłasności nieruchomości) stanowi odpłatną dostawę towarów. Powyższe potwierdził Naczelny Sąd Administracyjny (dalej: „NSA”) w uchwale 7 sędziów z dnia 24 października 2011 r., sygn. akt I FPS 2/11.

Prawo dopuszcza, aby własność tej samej rzeczy przysługiwała niepodzielne kilku osobom. Na tym polega współwłasność w świetle art. 195 ustawy z dnia 23 kwietnia 1964 r. Kodeks cywilny (t. j. Dz. U. z 2023 r. poz. 1610 z późn. zm.) − (dalej: „k.c.”). Współwłasność nie jest instytucją samodzielną, lecz stanowi odmianę własności i charakteryzuje się tym, że własność rzeczy (ruchomej lub nieruchomej) przysługuje kilku podmiotom. Do współwłasności stosuje się − jeśli co innego nie wynika z przepisów poświęconych specjalnie tej instytucji − przepisy odnoszące się do własności. Należy zatem uznać, że udział każdego ze współwłaścicieli jest ze swej istoty szczególną postacią prawną własności.

Stosownie do treści art. 196 § 1 k.c., współwłasność jest albo współwłasnością w częściach ułamkowych, albo współwłasnością łączną.

W przypadku współwłasności nieruchomości określonej w częściach ułamkowych, każdy ze współwłaścicieli posiada określony ułamkiem udział w nieruchomości.

Współwłaściciel ma względem swego udziału pozycję wyłącznego właściciela. Ze względu na charakter udziału, każdy ze współwłaścicieli może rozporządzać swoim udziałem bez zgody pozostałych współwłaścicieli (art. 198 k.c.). Rozporządzanie udziałem polega na tym, że współwłaściciel może zbyć swój udział.

W świetle art. 15 ust. 1 ustawy o VAT, podatnikami są osoby prawne, jednostki organizacyjne niemające osobowości prawnej oraz osoby fizyczne, wykonujące samodzielnie działalność gospodarczą, o której mowa w ust. 2, bez względu na cel lub rezultat takiej działalności.

Działalność gospodarcza − zgodnie z art. 15 ust. 2 ustawy o VAT − obejmuje wszelką działalność producentów, handlowców lub usługodawców, w tym podmiotów pozyskujących zasoby naturalne oraz rolników, a także działalność osób wykonujących wolne zawody. Działalność gospodarcza obejmuje w szczególności czynności polegające na wykorzystywaniu towarów lub wartości niematerialnych i prawnych w sposób ciągły dla celów zarobkowych.

Na podstawie art. 9 ust. 1 Dyrektywy 2006/112/WE Rady z dnia 28 listopada 2006 r. w sprawie wspólnego systemu podatku od wartości dodanej (Dz. Urz. UE L 347, str. 1, z późn. zm., dalej: „Dyrektywa”), działalność gospodarcza obejmuje wszelką działalność producentów, handlowców i osób świadczących usługi włącznie z górnictwem, działalnością rolniczą i wykonywaniem wolnych zawodów. Za działalność gospodarczą uznaje się również wykorzystywanie, w sposób ciągły, własności dóbr materialnych lub niematerialnych do celów zarobkowych.

Stosownie do treści art. 12 ust. 1 Dyrektywy, państwa członkowskie mogą uznać za podatnika każdego, kto okazjonalnie dokonuje transakcji związanej z działalnością, o której mowa w art. 9 ust. 1 akapit drugi, w szczególności jednej z następujących transakcji:

a.dostawa budynku lub części budynku oraz związanego z nim gruntu, przed pierwszym zasiedleniem;

b.dostawa terenu budowlanego.

Analizując powyższe przepisy stwierdzić należy, że dostawa towarów podlegać będzie opodatkowaniu VAT wyłącznie wówczas, gdy dokonywana będzie przez podmiot mający status podatnika, a dodatkowo działającego w takim charakterze w odniesieniu do danej transakcji. Istotnym dla określenia, że w odniesieniu do konkretnej dostawy, mamy do czynienia z podatnikiem VAT jest stwierdzenie, że prowadzi on działalność gospodarczą w rozumieniu przepisów ustawy o VAT.

Właściwym zatem, jest wykluczenie osób fizycznych z grona podatników w przypadku, gdy dokonują sprzedaży, przekazania, bądź darowizny towarów stanowiących część majątku osobistego, tj. majątku, który nie został nabyty w celu jego odprzedaży, bądź wykonywania innych czynności w ramach działalności gospodarczej.

Nie jest podatnikiem VAT ten, kto jako osoba fizyczna dokonuje jednorazowych lub okazjonalnych transakcji, za które nie jest przewidziana ściśle regularna zapłata oraz nie prowadzi zorganizowanej, czy zarejestrowanej działalności gospodarczej. Dokonywanie określonych czynności poza sferą prowadzonej działalności gospodarczej, również nie pozwala na uznanie danego podmiotu za podatnika w zakresie tych czynności. Przyjęcie, że dany podmiot sprzedając grunt działa w charakterze podatnika prowadzącego handlową działalność gospodarczą (jako handlowiec) wymaga ustalenia, czy jego działalność w tym zakresie przybiera formę zawodową (profesjonalną).

W przypadku, gdy strona dokonuje dostawy gruntu, przy pomocy którego prowadziła wcześniej nieprzerwanie działalność gospodarczą, czyni to w ramach prowadzonej działalności, a nie zarządu majątkiem własnym. Są to działania charakterystyczne dla przedsiębiorcy w rozumieniu art. 15 ust. 1 i 2 ustawy o VAT.

Takie stanowisko reprezentowane jest również przez krajowe sądy administracyjne (np. wyrok WSA we Wrocławiu z dnia 19 stycznia 2017 r., sygn. akt I SA/Wr 1181/16).

Wnioskodawca w przeszłości, w zakresie prowadzonej działalności rolniczej, był czynnym podatnikiem VAT, a Nieruchomość wchodziła w zakres jego gospodarstwa rolnego.

Obecnie z tytułu prowadzonej działalności gospodarczej J. posiada status podatnika VAT czynnego.

W przeszłości J. prowadził gospodarstwo rolne i nie był z tego tytułu podatnikiem podatku VAT. W przeszłości B. prowadził również działalność gospodarczą, inną niż działalność rolnicza i z tego tytułu był podatnikiem podatku VAT. B. nie prowadzi obecnie działalności gospodarczej i nie jest podatnikiem VAT.

Z powyższych okoliczności wynika, że ww. Nieruchomość wyłącznie przez Wnioskodawcę była przeznaczona do prowadzonej przez niego działalności gospodarczej.

W związku z tym, w ocenie Wnioskodawcy to wyłącznie on powinien zostać potraktowany jako dokonujący dostawy ww. Nieruchomości w rozumieniu ustawy o VAT, gdyż to właśnie Wnioskodawca dokona przeniesienia prawa do rozporządzania nią jak właściciel na rzecz Nabywcy. Stanowisko takie w podobnej sprawie potwierdził Dyrektor KIS w interpretacji indywidualnej z dnia 16 stycznia 2024 r., znak 0114-KDIP1-1.4012.637.2022.2.AKA, wskazując:

„W rozpatrywanej sprawie, pomimo że niezabudowana działka gruntu nr 1 będąca przedmiotem sprzedaży, stanowi majątek wspólny małżonków, to jednak nieruchomość jest wykorzystywana wyłącznie przez Pani męża na cele prowadzonej przez niego działalności gospodarczej w rozumieniu art. 15 ust. 2 ustawy. Pani mąż prowadząc działalność gospodarczą w oparciu o składniki majątku wspólnego miał nad tym majątkiem kontrolę ekonomiczną. Ponadto nieruchomość była przez Pani męża wykorzystywana do działalności gospodarczej w postaci dzierżawy, ponieważ to Pani mąż dokonywał rozliczeń z tego tytułu (czynsz z tytułu dzierżawy jest dokumentowany fakturami przez Pani męża).

Mając na uwadze powyższe oraz obowiązujące w tym zakresie przepisy należy stwierdzić, że w przedmiotowej sprawie z tytułu sprzedaży niezabudowanej działki gruntu nr 1, będącej we wspólności majątkowej małżeńskiej, wyłącznie Pani mąż będzie stroną dokonującą czynności podlegającej opodatkowaniu tym podatkiem i będzie występował w charakterze podatnika, o którym mowa w art. 15 ust. 1 ustawy. Skoro bowiem nieruchomość − będącą przedmiotem planowanej sprzedaży − Pani mąż wykorzystywał do prowadzenia działalności gospodarczej w rozumieniu przepisów ustawy o podatku od towarów i usług, to mąż Pani w sensie ekonomicznym, jest właścicielem tej nieruchomości i to on dokona w efekcie dostawy nieruchomości – przeniesienia prawa do rozporządzania przedmiotową działką jak właściciel. Zatem w związku z faktem, że niezabudowana działka gruntu nr 1 jest wykorzystywana wyłącznie przez Pani męża w ramach prowadzonej przez Niego działalności gospodarczej − tylko On będzie zobowiązany do rozliczania VAT należnego z tytułu sprzedaży ww. działki”.

W literaturze podkreśla się, iż zasadnicze znaczenie dla oceny skutków podatkowych ma istnienie tzw. majątku podatkowego przedsiębiorcy, tj. składników, które tworzą przedsiębiorstwo w postaci środków trwałych, towarów handlowych, surowców i materiałów. W sytuacji, gdy daną nieruchomość nabyto w ramach współwłasności, ale jest ona wykorzystywana tylko przez jednego ze współwłaścicieli, tj. przez przedsiębiorcę, to jej sprzedaż podlega opodatkowaniu według zasad właściwych dla działalności gospodarczej. To przedsiębiorca w sensie ekonomicznym kontroluje nieruchomość, którą nabył z zamiarem dalszej odsprzedaży. Ważne na gruncie podatku od towarów i usług są zatem skutki ekonomiczne, czynności faktyczne, nie zaś relacje majątkowe funkcjonujące na gruncie prawa cywilnego. Zatem, sprzedaż nie będzie podlegać opodatkowaniu przez tego ze współwłaścicieli, który działalności gospodarczej nie prowadzi. W takich przypadkach, w sensie podatkowym, nabycia oraz zbycia dokonuje wyłącznie przedsiębiorca (patrz: S. Brzeszczyńska, Optymalizacja VAT sposobu nabycia nieruchomości ze względu na osobę zbywcy – ABC – komentarz praktyczny).

Uwzględniając powyższe w kontekście analizowanej sprawy należy stwierdzić, że to Wnioskodawca jako prowadzący działalność gospodarczą, dokonując sprzedaży przedmiotowej Nieruchomości, wypełni przesłanki określone w art. 15 ust. 1 i ust. 2 ustawy o VAT. W konsekwencji dostawa tej Nieruchomości będzie podlegała opodatkowaniu VAT, jako odpłatna dostawa towarów, o której mowa w art. 7 ust. 1 ustawy o VAT. Przedmiotowa transakcja będzie dotyczyła bowiem towaru w rozumieniu ustawy, tj. Nieruchomości stanowiącej składnik majątkowy przedsiębiorstwa, które w przeszłości prowadził Wnioskodawca oraz dokonana będzie przez niego, jako podatnika podatku VAT, w ramach prowadzonej obecnie działalności gospodarczej.

W opinii Wnioskodawcy, podatnikiem VAT jest ten ze współwłaścicieli, który dokonał czynności podlegającej opodatkowaniu. Autonomiczność prawa podatkowego wyklucza bowiem możliwość interpretacji przepisów, która zakładałaby, że stosunki cywilnoprawne mogą kształtować zakres praw i obowiązków podatników VAT. Stan własnościowy sprzedawanej Nieruchomości, czy też uprawnienia do rozporządzania tą Nieruchomością, nie mają znaczenia dla celów opodatkowania VAT.

Zatem, nie każda czynność, która wywołuje skutki na gruncie prawa cywilnego, będzie takie skutki wywoływała na gruncie prawa podatkowego.

Podobne stanowisko Dyrektor KIS wyraził także w interpretacji indywidualnej z dnia 8 marca 2024 r., znak 0114-KDIP1-3.4012.721.2023.2.KF, wskazując, że: „Dla potrzeb VAT kwestie wynikające z innych gałęzi prawa (cywilnego, rodzinnego i opiekuńczego, etc.), kwestie formalne, itd. muszą ustąpić przed ekonomicznymi aspektami transakcji. W przeciwnym razie skutki na gruncie podatku VAT, który ma być podatkiem zharmonizowanym we wszystkich państwach UE, byłyby różne w każdym państwie, gdyż zależałyby od wewnętrznych regulacji gałęzi prawa w danym państwie innych niż VAT. W analizowanym przypadku, jak wykazano na przykładzie przywołanych interpretacji podatkowych oraz orzecznictwa liczy się to, które z małżonków wykonuje faktycznie jakie czynności, czyli ekonomiczne aspekty działalności, a nie formalne”.

Z kolei w interpretacji indywidualnej z dnia 16 lutego 2024 r., znak 0112-KDIL3.4012.693.2023.3.KFK, Dyrektor KIS wskazał: „Powyżej w interpretacji rozstrzygnięto, że dokonując w przyszłości sprzedaży Nieruchomości w R. oraz w Z., składających się z działek o numerach 1, 2, 3 i 4, tylko Zainteresowana nr 2 będzie działała w charakterze podatnika w rozumieniu art. 15 ust. 1 ustawy, prowadzącego działalność gospodarczą, o której mowa w art. 15 ust. 2 ustawy dla całości transakcji sprzedaży. Nieruchomości będące przedmiotem planowanej sprzedaży Zainteresowana nr 2 wykorzystywała do prowadzenia działalności gospodarczej w rozumieniu przepisów ustawy i w sensie ekonomicznym jest właścicielem tych Nieruchomości. W efekcie, to właśnie Zainteresowana nr 2 dokona dostawy przedmiotowych Nieruchomości, a czynność ta w całości będzie podlegała po stronie Zainteresowanej nr 2 opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług, jako odpłatna dostawa towarów, na podstawie art. 5 ust. 1 pkt 1 w związku z art. 7 ust. 1 ustawy”.

Zdaniem Wnioskodawcy, pomimo, że przywołane powyżej interpretacje indywidualne dotyczą właścicieli – małżonków pozostających we współwłasności małżeńskiej, można je bezpośrednio odnieść do sytuacji współwłaścicieli władających nieruchomością w częściach ułamkowych.

Dalej Wnioskodawca wskazuje, że w jego opinii, w przedmiotowej sprawie znaczenie dla potrzeb rozstrzygnięcia objętej pytaniem kwestii, powinny mieć przepisy prawa podatkowego, nie zaś okoliczność, że w sensie cywilnoprawnym po ½ części Nieruchomości należy do Wnioskodawcy oraz B.

Wobec powyższego, zdaniem Wnioskodawcy, to po jego stronie będzie występował obowiązek opodatkowania dostawy Nieruchomości, a w konsekwencji to Wnioskodawca z tytułu całej transakcji sprzedaży będzie występował w charakterze podatnika VAT w rozumieniu art. 15 ust. 1 ustawy o VAT.

Takie stanowisko wyraził również NSA w wyroku z dnia z dnia 8 października 2021 r., sygn. I FSK 731/18, w którym wskazano, że: „W przypadku sprzedaży nieruchomości w ramach działalności gospodarczej prowadzonej przez Skarżącą (nieruchomości należącej do małżonków będących jej współwłaścicielami w częściach ułamkowych z uwagi na ustanowioną pomiędzy nimi rozdzielność majątkową), za zbywcę (stronę transakcji − czynności opodatkowanej dostawy) należało uznać wyłącznie Skarżącą, będącą podatnikiem podatku od towarów i usług. Stan własnościowy sprzedawanej nieruchomości, czy też uprawnienia do rozporządzania nieruchomością nie miały znaczenia dla celów opodatkowania podatkiem od towarów i usług. NSA podziela wobec tego pogląd prezentowany w niniejszej sprawie przez Dyrektora Krajowej Informacji Skarbowej, a zaakceptowany przez Sąd pierwszej instancji, że w sytuacji, gdy daną nieruchomość nabyto do majątku wspólnego, ale jest ona wykorzystywana przez przedsiębiorcę, to jej sprzedaż podlega opodatkowaniu według zasad właściwych dla działalności gospodarczej”.

Dalej Wnioskodawca wskazuje, że w zakresie pojęcia towarów, jako rzeczy oraz ich części, mieści się współwłasność jako prawo do rzeczy wspólnej. Natomiast w oparciu o definicję zawartą w art. 2 pkt 6 ustawy o VAT, zbycie udziału w nieruchomości, dokonywane przez podatnika, traktowane jest jako czynność odpłatnej dostawy towarów, o której mowa w art. 5 ust. 1 pkt 1 ustawy o VAT. Jednocześnie należy wskazać, że na podstawie art. 29a ust. 1 ustawy o VAT, podstawą opodatkowania, z zastrzeżeniem ust. 2, 3 i 5, art. 30a-30c, art. 32, art. 119 oraz art. 120 ust. 4 i 5, jest wszystko, co stanowi zapłatę, którą dokonujący dostawy towarów lub usługodawca otrzymał lub ma otrzymać z tytułu sprzedaży od nabywcy, usługobiorcy lub osoby trzeciej, włącznie z otrzymanymi dotacjami, subwencjami i innymi dopłatami o podobnym charakterze mającymi bezpośredni wpływ na cenę towarów dostarczanych lub usług świadczonych przez podatnika.

Z powyższego wynika, że art. 29a ust. 1 ustawy o VAT odnosi się do wszystkiego, co stanowi zapłatę, obejmując swym zakresem każdą formę zapłaty otrzymaną przez sprzedawcę z tytułu dostawy towarów lub wykonania usługi.

Zgodnie z art. 29a ust. 6 ustawy o VAT, podstawa opodatkowania obejmuje:

1.podatki, cła, opłaty i inne należności o podobnym charakterze, z wyjątkiem kwoty podatku;

2.koszty dodatkowe, takie jak prowizje, koszty opakowania, transportu i ubezpieczenia, pobierane przez dokonującego dostawy lub usługodawcę od nabywcy lub usługobiorcy.

W myśl art. 29a ust. 7 ustawy o VAT, podstawa opodatkowania nie obejmuje kwot:

1.stanowiących obniżkę cen w formie rabatu z tytułu wcześniejszej zapłaty;

2.udzielonych nabywcy lub usługobiorcy opustów i obniżek cen, uwzględnionych w momencie sprzedaży;

3.otrzymanych od nabywcy lub usługobiorcy jako zwrot udokumentowanych wydatków poniesionych w imieniu i na rzecz nabywcy lub usługobiorcy i ujmowanych przejściowo przez podatnika w prowadzonej przez niego ewidencji na potrzeby podatku.

W związku z powyższym, jak już wskazano, to Wnioskodawca z tytułu całej transakcji sprzedaży będzie występował w charakterze podatnika VAT w rozumieniu art. 15 ust. 1 ustawy o VAT, a zatem podstawą opodatkowania będzie wartość całej transakcji.

W konsekwencji należy uznać, że za podstawę opodatkowania VAT dla zbycia Nieruchomości należy przyjąć całość ceny uzyskanej tytułem sprzedaży Nieruchomości, tj. zarówno część ceny obejmującą udział Wnioskodawcy, jak i część ceny przypadającą na udział B.

Na koniec Wnioskodawca ponownie wskazuje, że tożsame zagadnienie, w zbliżonym do powyższego stanie faktycznym, było już przedmiotem wydanej wobec niego przez Dyrektora KIS interpretacji indywidualnej z dnia 22 października 2021 r., znak 0113-KDIPT1-3.4012.586.2021.1 − w rozstrzygnięciu tym Dyrektor KIS jednoznacznie wskazał, że za podstawę opodatkowania należy przyjąć całość ceny sprzedaży.

Ocena stanowiska

Stanowisko, które przedstawił Pan we wniosku jest nieprawidłowe.

Uzasadnienie interpretacji indywidualnej

Zgodnie z art. 5 ust. 1 pkt 1 ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług (t. j. Dz. U. z 2024 r. poz. 361 ze zm.):

W myśl art. 7 ust. 1 ustawy:

Na podstawie art. 8 ust. 1 ustawy:

Na podstawie art. 2 pkt 6 ustawy:

Zgodnie z art. 2 pkt 22 ustawy:

Na podstawie definicji zawartej w art. 2 pkt 6 ustawy, zbycie nieruchomości, dokonywane przez podatnika, traktowane jest jako czynność odpłatnej dostawy towarów, o której stanowi art. 7 ust. 1 ustawy, podlegającej opodatkowaniu na podstawie art. 5 ust. 1 pkt 1 ustawy.

Zaznaczenia wymaga, że na gruncie przepisów ustawy, również zbycie udziału w towarze (np. współwłasności nieruchomości gruntowej) stanowi odpłatną dostawę towarów. Powyższe potwierdził Naczelny Sąd Administracyjny w Warszawie w uchwale 7 sędziów z 24 października 2011 r., sygn. akt I FPS 2/11.

Problematyka współwłasności została uregulowana w art. 195-221 ustawy z dnia 23 kwietnia 1964 r. − Kodeks cywilny (t. j. Dz. U. z 2023 r. poz. 1610 ze zm.), zwanej dalej: Kodeks cywilny.

W myśl art. 195 Kodeksu cywilnego:

W przypadku współwłasności nieruchomości określonej w częściach ułamkowych, każdy ze współwłaścicieli ma określony ułamkiem udział w nieruchomości.

Jak stanowi art. 198 Kodeksu cywilnego:

Rozporządzanie udziałem polega na tym, że współwłaściciel może zbyć swój udział.

Zgodnie z art. 206 Kodeksu cywilnego:

W myśl art. 207 Kodeksu cywilnego:

Wskazać należy, że nie każda czynność stanowiąca dostawę towarów, w rozumieniu art. 7 ustawy podlega opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług, ponieważ aby dana czynność podlegała opodatkowaniu tym podatkiem, musi być wykonana przez podmiot, który w związku z jej wykonaniem jest podatnikiem podatku od towarów i usług.

Pojęcia „podatnik” i „działalność gospodarcza”, na potrzeby podatku od towarów i usług, zostały określone w art. 15 ust. 1 i ust. 2 ustawy.

Należy zauważyć, że zgodnie z art. 15 ust. 1 ustawy:

Zgodnie z art. 15 ust. 2 ustawy:

Z powyższych przepisów wynika, że warunkiem opodatkowania danej czynności podatkiem od towarów i usług jest spełnienie dwóch przesłanek:

·po pierwsze – dana czynność ujęta jest w katalogu czynności podlegających opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług,

·po drugie – czynność wykonywana jest przez podmiot, który w jej ramach działa w charakterze podatnika podatku od towarów i usług.

Określony w ustawie zakres opodatkowania podatkiem od towarów i usług wskazuje, że aby faktycznie zaistniało opodatkowanie danej czynności konieczne jest, aby czynność podlegającą opodatkowaniu wykonał podmiot, który dla tej właśnie czynności będzie działał jako podatnik.

Natomiast nie jest podatnikiem podatku od towarów i usług ten, kto jako osoba fizyczna dokonuje jednorazowych, okazjonalnych transakcji, za które nie jest przewidziana ściśle regularna zapłata oraz nie prowadzi zorganizowanej, czy zarejestrowanej działalności gospodarczej. Dokonywanie określonych czynności incydentalnie, poza sferą prowadzonej działalności gospodarczej, również nie pozwala na uznanie danego podmiotu za podatnika w zakresie tych czynności.

Powyższe oznacza, że dostawa towarów, w tym przypadku nieruchomości, podlegać będzie opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług wyłącznie wówczas, gdy czynność podlegającą opodatkowaniu wykona podmiot, który dla tej właśnie czynności będzie działał jako podatnik.

Jednocześnie okoliczności dokonania tej czynności powinny nosić znamiona działalności gospodarczej, o której mowa w ustawie, tzn. powinny polegać na wykorzystywaniu towarów lub wartości niematerialnych i prawnych w sposób ciągły dla celów zarobkowych.

Przez ciągłe wykorzystywanie składników majątku należy rozumieć takie wykorzystywanie majątku, które charakteryzuje się powtarzalnością lub pewnym okresem trwania. Zatem, czerpanie dochodów ze składnika majątku wskazuje na prowadzenie działalności gospodarczej.

Należy stwierdzić, że każdy kto dokonuje czynności, które zmierzają do wykorzystania nieruchomości dla celów działalności gospodarczej w rozumieniu art. 15 ust. 2 ustawy, powinien być uznany za podatnika podatku od towarów i usług. Tym samym, wykorzystywanie majątku prywatnego stanowi również działalność gospodarczą, jeżeli jest dokonywane w sposób ciągły dla celów zarobkowych. Podstawowym kryterium dla opodatkowania sprzedaży, np. nieruchomości, jest ustalenie, czy działanie to można uznać za wykorzystywanie majątku w sposób ciągły do celów zarobkowych, czy majątek nabyty został faktycznie wykorzystany na potrzeby własne, czy też z przeznaczeniem do działalności gospodarczej.

Definicja działalności gospodarczej, zawarta w ustawie, ma charakter uniwersalny, pozwalający na objęcie pojęciem „podatnik” tych wszystkich podmiotów, które prowadzą określoną działalność, występując w profesjonalnym obrocie gospodarczym.

Wobec tego nie jest działalnością handlową, a zatem i gospodarczą sprzedaż majątku osobistego, który nie został nabyty ani też wykorzystany w trakcie jego posiadania w celu jego odsprzedaży i nie jest związany z prowadzoną działalnością gospodarczą.

Zatem, status podatnika podatku od towarów i usług wynika z okoliczności dokonywania czynności podlegających opodatkowaniu tym podatkiem. Dla ustalenia, czy osoba dokonująca transakcji sprzedaży nieruchomości jest podatnikiem podatku VAT, istotne jest stwierdzenie, że prowadzi ona działalność gospodarczą w rozumieniu przepisów cytowanej wyżej ustawy.

Mając na względzie definicję działalności gospodarczej, zawartą ww. cyt. art. 15 ust. 2 ustawy, należy uznać, że działalność rolnicza, o której mowa w art. 2 ust. 15 ustawy, mieści się w pojęciu działalności gospodarczej.

Zatem rolnik, w świetle przepisów ustawy – co do zasady – posiada status podatnika prowadzącego działalność gospodarczą (działalność rolniczą). Co istotne, w sytuacji gdy rolnik dokona rejestracji i uzyska miano podatnika podatku VAT czynnego, oznacza to, że prowadzi on działalność gospodarczą opodatkowaną podatkiem VAT według właściwej stawki tego podatku.

Mając powyższe na względzie należy stwierdzić, że uznanie, czy dany podmiot w odniesieniu do konkretnej czynności działa jako podatnik podatku od towarów i usług, wymaga oceny każdorazowo odnoszącej się do okoliczności faktycznych danej sprawy.

W kwestii opodatkowania sprzedaży nieruchomości przez osoby fizyczne wypowiedział się Trybunał Sprawiedliwości w wyroku z dnia 15 września 2011 r. w sprawach połączonych Jarosław Słaby przeciwko Ministrowi Finansów (C-180/10) oraz Emilian Kuć i Halina Jeziorska-Kuć przeciwko Dyrektorowi Izby Skarbowej w Warszawie (C-181/10) z którego wynika, że czynności związane ze zwykłym wykonywaniem prawa własności nie mogą same z siebie być uznawane za prowadzenie działalności gospodarczej. Sama liczba i zakres transakcji sprzedaży nie mogą stanowić kryterium rozróżnienia między czynnościami dokonywanymi prywatnie, które znajdują się poza zakresem zastosowania Dyrektywy, a czynnościami stanowiącymi działalność gospodarczą. Podobnie – zdaniem Trybunału okoliczność, że przed sprzedażą zainteresowany dokonał podziału gruntu na działki w celu osiągnięcia wyższej ceny łącznej. Całość powyższych elementów może bowiem odnosić się do zarządzania majątkiem prywatnym zainteresowanego.

Co istotne – jak wskazał TSUE – dla uznania, że czynność sprzedaży działek następuje w ramach zarządu majątkiem prywatnym nie ma znaczenia fakt, że podmiot dokonujący dostawy jest „rolnikiem ryczałtowym”. Według TSUE sprzedaż działek przekształconych z rolnych na budowlane nie podlega opodatkowaniu podatkiem VAT, jeżeli następuje w ramach zarządzania majątkiem prywatnym. Trybunał orzekł, że „osoby fizycznej, która prowadziła działalność rolniczą na gruncie nabytym ze zwolnieniem z podatku od wartości dodanej i przekształconym wskutek zmiany planu zagospodarowania przestrzennego niezależnej od woli tej osoby w grunt przeznaczony pod zabudowę, nie można uznać za podatnika podatku od wartości dodanej w rozumieniu prawa UE, kiedy dokonuje ona sprzedaży tego gruntu, jeżeli sprzedaż ta następuje w ramach zarządu majątkiem prywatnym tej osoby”.

Inaczej jest natomiast – jak wyjaśnił Trybunał – w przypadku gdy zainteresowany podejmuje aktywne działania w zakresie obrotu nieruchomościami, angażując środki podobne do wykorzystywanych przez producentów, handlowców i usługodawców w rozumieniu art. 9 ust. 1 akapit drugi Dyrektywy. Zatem, za podatnika należy uznać osobę, która w celu dokonania sprzedaży gruntów angażuje podobne środki wykazując aktywność w przedmiocie zbycia nieruchomości porównywalną do działań podmiotów zajmujących się profesjonalnie tego rodzaju obrotem, tj. działania wykraczające poza zakres zwykłego zarządu majątkiem prywatnym. Chodzi tu przykładowo o nabycie terenu przeznaczonego pod zabudowę, jego uzbrojenie, wydzielenie dróg wewnętrznych, działania marketingowe podjęte w celu sprzedaży działek, wykraczające poza zwykłe formy ogłoszenia, uzyskanie decyzji o warunkach zabudowy terenu, czy wystąpienie o opracowanie planu zagospodarowania przestrzennego dla sprzedawanego obszaru, prowadzenie działalności gospodarczej w zakresie usług developerskich lub innych tego rodzaju usług o zbliżonym charakterze. Przy czym na tego rodzaju aktywność „handlową” wskazywać musi ciąg powyżej przykładowo przytoczonych okoliczności, a nie stwierdzenie jedynie faktu wystąpienia pojedynczych z nich.

W tym miejscu podkreślić należy, że pojęcie „majątku prywatnego” nie występuje na gruncie analizowanych przepisów ustawy, jednakże wynika z wykładni art. 15 ust. 2 ustawy, w której zasadnym jest odwołanie się do treści orzeczenia TSUE w sprawie C-291/92 (Finanzamt Uelzen V. Dieter Armbrecht), które dotyczyło kwestii opodatkowania sprzedaży przez osobę, będącą podatnikiem podatku od wartości dodanej, części majątku niewykorzystywanej do prowadzonej działalności gospodarczej, a służącej jej do celów prywatnych. „Majątek prywatny” to zatem taka część majątku danej osoby fizycznej, która nie jest przez nią przeznaczona ani wykorzystywana dla potrzeb prowadzonej działalności gospodarczej. Ze wskazanego orzeczenia wynika zatem, że podatnik musi w całym okresie posiadania danej nieruchomości wykazywać zamiar wykorzystywania części nieruchomości w ramach majątku osobistego. Przykładem takiego wykorzystania nieruchomości mogłoby być, np. wybudowanie domu dla zaspokojenia własnych potrzeb mieszkaniowych. Potwierdzone to zostało również w wyroku TSUE z dnia 21 kwietnia 2005 r., sygn. akt C-25/03 Finanzamt Bergisch Gladbach v. HE, który stwierdził, że majątek prywatny to mienie wykorzystywane dla zaspokojenia potrzeb własnych.

W niniejszej sprawie – w świetle przedstawionych we wniosku okoliczności sprawy – nie można uznać, że przedmiotem dostawy będzie składnik majątku osobistego, a sprzedaż Nieruchomości będzie stanowiła realizację prawa do rozporządzania majątkiem osobistym.

Należy zaznaczyć, że z informacji przedstawionych we wniosku wynika, że (...) 2002 roku, nabył Pan w ramach wspólności majątkowej z małżonką A. oraz B. po ½ udziału w:

1)prawie użytkowania wieczystego nieruchomości,

2)prawie własności budynków przemysłowych oraz budynku mieszkalnego stanowiących odrębne nieruchomości posadowionych na nieruchomości (dalej: „Nieruchomość”).

Z treści aktu notarialnego wynika, że zarówno małżonkowie − Państwo J. i A., jak i B. nabyli ww. Nieruchomość w celu powiększenia i urządzenia gospodarstwa rolnego. W dniu (…) 2005 roku, na podstawie aktu notarialnego, pozostający we wspólności majątkowej małżonkowie J. i A. oraz B. nabyli od Skarbu Państwa po ½ udziału w prawie własności ww. Nieruchomości. Następnie, w wyniku częściowego podziału majątku pomiędzy J. i A., aktem notarialnym z dnia (…) 2015 roku, stał się Pan współwłaścicielem ½ udziału w Nieruchomości obok B. (również władającego ½ udziału w Nieruchomości).

W tym miejscu należy podkreślić, że w przypadku współwłasności w częściach ułamkowych, każdy ze współwłaścicieli ma określony ułamkiem udział w rzeczy. Udział wyraża zakres uprawnień współwłaściciela względem rzeczy wspólnej. Współwłaściciel ma względem swego udziału pozycję wyłącznego właściciela. Ze względu na charakter udziału, jako wyłącznego prawa współwłaściciela, zasadą jest, że każdy ze współwłaścicieli może rozporządzać swoim udziałem bez zgody pozostałych współwłaścicieli. Współwłaściciele są zatem odrębnymi podmiotami prawa.

Wskazał Pan jednoznacznie, że w przeszłości, w zakresie prowadzonej działalności rolniczej był Pan czynnym podatnikiem VAT, a Nieruchomość stanowiła część Pana gospodarstwa rolnego. Nieruchomość przez cały okres jej posiadania była wykorzystywana w całości przez Pana i współwłaściciela Pana B. w działalnościach rolniczych, zgodnie z przysługującymi udziałami.

Zatem, przedstawione okoliczności wskazują na ścisłe związanie udziału w Nieruchomości z prowadzoną przez Pana działalnością rolniczą. Przedmiotowy udział w Nieruchomości wykorzystywany był przez Pana jako podatnika podatku VAT w działalności gospodarczej (rolniczej) odrębnej od działalności rolniczej prowadzonej przez Pana B.

Mając na uwadze przywołane wyżej przepisy należy stwierdzić, że w analizowanej sprawie dla rozstrzygnięcia Pana wątpliwości kluczowym jest fakt, że przedmiotowy udział w Nieruchomości wykorzystywany był przez Pana do celów działalności rolniczej, z tytułu której był Pan czynnym podatnikiem podatku VAT. Zatem, udział w Nieruchomości stanowił majątek przedsiębiorstwa rolnego.

W tym miejscu należy podkreślić, że wskazane wyżej orzeczenie TSUE w połączonych sprawach C-180/10 i C-181/10 odnosi się do rolnika, który korzystał ze zwolnienia od podatku VAT, tj. rolnika ryczałtowego. Orzeczenie TSUE odnosi się zatem wyłącznie do sytuacji, gdy sprzedaży gruntów dokonuje rolnik ryczałtowy lub osoba fizyczna z majątku prywatnego. W tych okolicznościach TSUE zaleca badać okoliczności w jakich następuje zbycie gruntów, tj. czy zbywca podejmuje czynności zbliżone do tych, jakie wykonują podmioty profesjonalnie zajmujące się handlem nieruchomościami, np. podział, uzbrojenie terenu, wystąpienie o wydanie decyzji o warunkach zabudowy terenu, o opracowanie planu zagospodarowania przestrzennego dla sprzedawanego obszaru, wydzielenie dróg wewnętrznych, czy działania marketingowe podjęte w celu sprzedaży działek. Nie ma ono natomiast odniesienia do okoliczności, takich jak w analizowanym przypadku a mianowicie, gdy przedmiotem dostawy będą działki wykorzystywane w działalności gospodarczej, która realizowana jest przez czynnego, zarejestrowanego podatnika VAT. Z przedstawionego opisu sprawy nie wynika bowiem, by przedmiotowy udział w Nieruchomościach został nabyty lub w jakikolwiek sposób był wykorzystywany w Pana celach prywatnych, osobistych. Zatem, w tej sytuacji nie można mówić o sprzedaży „majątku prywatnego”.

Należy więc stwierdzić, że przedmiotem planowanej dostawy będzie udział w Nieruchomości stanowiący składnik majątkowy Pana gospodarstwa rolnego czyli de facto składnik majątkowy przedsiębiorstwa, służący prowadzeniu przez Pana – czynnego, zarejestrowanego podatnika VAT działalności gospodarczej, którą – w rozumieniu ustawy – jest działalność rolnicza prowadzona w ramach gospodarstwa rolnego.

W analizowanej sprawie mając na względzie całokształt okoliczności towarzyszących planowanemu zbyciu udziału w Nieruchomości (działkach zabudowanych nr 5 i 6), tj. przede wszystkim wykorzystywanie go jako składnik majątkowy przedsiębiorstwa, służący prowadzeniu przez czynnego, zarejestrowanego podatnika VAT gospodarstwa rolnego – należy stwierdzić, że zbywając udział w ww. działkach nie dokona Pan zbycia majątku osobistego, ale majątku wykorzystywanego przez Pana w prowadzonej działalności gospodarczej i dla zamierzonych czynności będzie Pan działał w charakterze podatnika.

Podsumowując, uwzględniając przedstawiony opis sprawy oraz powołane przepisy prawa należy stwierdzić, że planowane przez Pana zbycie udziału w Nieruchomości (działkach nr 5 i 6) będzie dostawą dokonywaną w ramach działalności gospodarczej, o której mowa w art. 15 ust. 2 ustawy, przez podmiot działający w charakterze podatnika podatku od towarów i usług w rozumieniu art. 15 ust. 1 ustawy.

Wątpliwości Pana dotyczą tego, czy za podstawę opodatkowania podatkiem VAT dla zbycia Nieruchomości powinien Pan przyjąć całość ceny sprzedaży Nieruchomości, tj. zarówno część ceny obejmującą Pana udział, jak i część ceny przypadającą na udział współudziałowca.

W tym miejscu należy zauważyć, że na podstawie art. 29a ust. 1 ustawy:

Przepis art. 29a ust. 1 ustawy jest odpowiednikiem art. 73 dyrektywy 2006/112/WE, zgodnie z którym podstawa opodatkowania obejmuje wszystko, co stanowi zapłatę otrzymaną lub którą dostawca lub usługodawca otrzyma w zamian za dostawę towarów lub świadczenie usług od nabywcy, usługobiorcy lub osoby trzeciej, włącznie z subwencjami związanymi bezpośrednio z ceną takiej dostawy lub świadczenia.

Katalog elementów dodatkowych wchodzących w skład podstawy opodatkowania określony został w art. 29a ust. 6 ustawy. Stosownie do tego przepisu:

Natomiast, w myśl art. 29a ust. 8 ustawy:

W prawodawstwie polskim obowiązuje zasada swobody umów, w ramach której strony mogą dowolnie kształtować treść umowy w granicach wyznaczonych przez prawo. Zasada ta ma również zastosowanie na gruncie prawa podatkowego. W związku z tym, przy ustalaniu wysokości należności ustawodawca nie ingeruje, poza wyjątkiem określonym w art. 32 ustawy, w sferę podejmowania decyzji, co do sposobu określenia należności (ceny – tj. jej wysokości oraz czy winna być ona uzgodniona w zawartej pomiędzy kontrahentami umowie jako wartość bez podatku VAT, tzw. cena netto, czy też wartość z podatkiem VAT, tzw. cena brutto) za sprzedawany towar. Ze wskazanych przepisów wynika natomiast, że podstawą opodatkowania jest wszystko co stanowi zapłatę.

W tym miejscu jeszcze raz należy podkreślić, że w przypadku współwłasności w częściach ułamkowych, każdy ze współwłaścicieli ma określony ułamkiem udział w rzeczy. Udział wyraża zakres uprawnień współwłaściciela względem rzeczy wspólnej. Współwłaściciel ma względem swego udziału pozycję wyłącznego właściciela.

Zatem, biorąc powyższe pod uwagę jest Pan uprawniony tylko i wyłącznie do sprzedaży swojego udziału w Nieruchomości. Każdy ze współwłaścicieli może rozporządzać swoim udziałem bez zgody pozostałego współwłaściciela.

W tej sytuacji nie można się z Panem zgodzić, że podstawą opodatkowania u Pana będzie całość ceny uzyskanej tytułem sprzedaży Nieruchomości, tj. zarówno część ceny obejmująca udział Pana, jak i część ceny przypadająca na udział Pana B..

W konsekwencji, w odniesieniu do wskazanych przepisów prawa oraz do przedstawionego opisu sprawy należy stwierdzić, że podstawą opodatkowania, w przypadku dostawy przez Pana ½ udziału w Nieruchomości jest wszystko, co stanowi zapłatę, którą Pan otrzyma od nabywcy z tytułu dostawy swojego udziału.

Tym samym, Pana stanowisko uznałem za nieprawidłowe.

Zwrócić należy uwagę, że wydana interpretacja dotyczy tylko sprawy będącej przedmiotem wniosku (zapytania). Inne kwestie wynikające z opisu sprawy, które nie zostały objęte pytaniem, nie mogą być – zgodnie z art. 14b § 1 Ordynacji podatkowej – w wydanej interpretacji rozpatrzone. Dotyczy to w szczególności zwolnienia od podatku VAT sprzedaży udziału w Nieruchomości.

Dodatkowe informacje

Informacja o zakresie rozstrzygnięcia

Interpretacja dotyczy zdarzenia przyszłego, które Pan przedstawił i stanu prawnego, który obowiązuje w dniu wydania interpretacji.

Informuję, że stosownie do art. 14b § 1 Ordynacji podatkowej:

Zatem zaznaczam, że niniejsza interpretacja dotyczy tylko Pana i nie wywołuje skutków podatkowych dla drugiego współwłaściciela.

Jestem ściśle związany przedstawionym we wniosku opisem zdarzenia przyszłego, Pan ponosi ryzyko związane z ewentualnym błędnym lub nieprecyzyjnym jego przedstawieniem. Zatem, wydając przedmiotową interpretację oparłem się na wynikającym z treści wniosku opisie zdarzenia przyszłego. W przypadku, gdy w toku postępowania podatkowego, kontroli podatkowej, bądź celno-skarbowej zostanie określony odmienny stan sprawy, interpretacja nie wywoła w tym zakresie skutków prawnych. Ponadto, w sytuacji zmiany któregokolwiek elementu przedstawionego w opisie sprawy, udzielona odpowiedź traci swoją aktualność.

Odnosząc się natomiast do powołanych przez Pana interpretacji oraz wyroków sądu na poparcie własnego stanowiska należy zwrócić uwagę, że interpretacje indywidualne oraz wyroki są wydawane w indywidualnych sprawach i nie wiążą w sprawach innych podatników, co jest zrozumiałe zważywszy na różnorodność i odmienność okoliczności faktycznych występujących w każdej z indywidualnych spraw podlegających rozstrzygnięciu. Wskazane przez Pana rozstrzygnięcia potraktowane zostały jako element argumentacji lecz nie mogły one wpłynąć na ocenę prawidłowości analizowanej kwestii, gdyż rozstrzygnięcia te są osadzone w odmiennych stanach faktycznych.

Należy podkreślić, że większość powołanych przez Pana interpretacji dotyczy zbycia nieruchomości przez małżonków będących we współwłasności małżeńskiej, czyli odmiennego stanu faktycznego niż w przedmiotowej sprawie. Kwestie stosunków majątkowych pomiędzy małżonkami, zostały uregulowane w ustawie z dnia 25 lutego 1964 r. – Kodeks rodzinny i opiekuńczy. Nie można ich zatem porównać do okoliczności przedstawionych w analizowanym wniosku.

Nadmienia się, że odnośnie powołanych przez Pana interpretacji indywidualnych wskazać należy, że interpretacje rozbieżne bądź wątpliwe mogą być poddane weryfikacji w trybie art. 14e § 1 pkt 1 Ordynacji podatkowej, zgodnie z którym Szef Krajowej Administracji Skarbowej może z urzędu zmienić wydaną interpretację indywidualną, jeżeli stwierdzi jej nieprawidłowość, uwzględniając w szczególności orzecznictwo sądów, Trybunału Konstytucyjnego lub Trybunału Sprawiedliwości Unii Europejskiej. Oznacza to, że interpretacje indywidualne wydane przez upoważniony do tego organ, każdorazowo podlegają analizie i weryfikacji, a w przypadku stwierdzenia nieprawidłowości, Szef Krajowej Administracji Skarbowej może zmienić nieprawidłową interpretację indywidualną.

Pouczenie o funkcji ochronnej interpretacji

·Funkcję ochronną interpretacji indywidualnych określają przepisy art. 14k-14nb ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. – Ordynacja podatkowa (t. j. Dz. U. z 2023 r. poz. 2383 ze zm.). Interpretacja będzie mogła pełnić funkcję ochronną, jeśli: Pana sytuacja będzie zgodna (tożsama) z opisem stanu faktycznego lub zdarzenia przyszłego i zastosuje się Pan do interpretacji.

·Zgodnie z art. 14na § 1 Ordynacji podatkowej:

·Zgodnie z art. 14na § 2 Ordynacji podatkowej:

Pouczenie o prawie do wniesienia skargi na interpretację

Ma Pan prawo do zaskarżenia tej interpretacji indywidualnej do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w (…). Zasady zaskarżania interpretacji indywidualnych reguluje ustawa z dnia 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi (t. j. Dz. U. z 2024 r. poz. 935; dalej jako „PPSA”).

Skargę do Sądu wnosi się za pośrednictwem Dyrektora KIS (art. 54 § 1 PPSA). Skargę należy wnieść w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia interpretacji indywidualnej (art. 53 § 1 PPSA):

·w formie papierowej, w dwóch egzemplarzach (oryginał i odpis) na adres: Krajowa Informacja Skarbowa, ul. Warszawska 5, 43-300 Bielsko-Biała (art. 47 § 1 PPSA), albo

·w formie dokumentu elektronicznego, w jednym egzemplarzu (bez odpisu), na adres Elektronicznej Skrzynki Podawczej Krajowej Informacji Skarbowej na platformie ePUAP: /KIS/SkrytkaESP (art. 47 § 3 i art. 54 § 1a PPSA).

Skarga na interpretację indywidualną może opierać się wyłącznie na zarzucie naruszenia przepisów postępowania, dopuszczeniu się błędu wykładni lub niewłaściwej oceny co do zastosowania przepisu prawa materialnego. Sąd jest związany zarzutami skargi oraz powołaną podstawą prawną (art. 57a PPSA).

Podstawa prawna dla wydania interpretacji

Podstawą prawną dla wydania tej interpretacji jest art. 13 § 2a oraz art. 14b § 1 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. – Ordynacja podatkowa (t. j. Dz. U. z 2023 r. poz. 2383 ze zm.).