Interpretacja indywidualna z dnia 20 sierpnia 2024 r., Dyrektor Krajowej Informacji Skarbowej, sygn. 0112-KDSL1-1.4011.346.2024.1.AK
Skutki sprzedaży nieruchomości
Interpretacja indywidualna – stanowisko prawidłowe
Szanowna Pani,
stwierdzam, że Pani stanowisko w sprawie oceny skutków podatkowych opisanego stanu faktycznego w podatku dochodowym od osób fizycznych jest prawidłowe.
Zakres wniosku o wydanie interpretacji indywidualnej
22 czerwca 2024 r. wpłynął Pani wniosek z 22 czerwca 2024 r. o wydanie interpretacji indywidualnej, który dotyczy podatku dochodowego od osób fizycznych. Uzupełniła go Pani pismem z 30 lipca 2024 r. (wpływ 30 lipca 2024 r.) oraz w dniu 2 sierpnia 2024 r. Treść wniosku jest następująca:
Opis stanu faktycznego
W roku 2018 „Podatniczka” wraz z mężem nabyła mieszkanie (jako majątek wspólny). Zgodnie z aktem notarialnym dnia 19.11.2018 r. sprzedający oświadczyli, że własność nieruchomość położonej w budynku w (…), stanowiącej lokal mieszkalny (…) usytuowany na trzeciej kondygnacji budynku, składający się z 3 pokoi, kuchni, łazienki, przedpokoju, o łącznej powierzchni użytkowej 55,65 m2 wpisana jest w księdze wieczystej Kw. nr (...) nabyli w dniu 30-08-2018. Działy III i IV księgi wieczystej wolne są od wpisów, a z wpisu w dziale ISp. wynika, że wielkość udziału w nieruchomości wspólnej, którą stanowi prawo użytkowania wieczystego oraz części budynku i urządzenia, które nie służą wyłącznie do użytku właścicieli lokali, objętej księgą wieczystą Kw. Nr (...) wynosi 49/1000 części, co potwierdza wydruk księgi wieczystej według stanu na dzień ten dzień.
Zaś kupujący („Podatniczka” z mężem) oświadczyli, że część ceny w łącznej kwocie (...) zł stanowi ich wkład własny, a reszta ceny w łącznej kwocie (...) zł płatna będzie ze środków pochodzących z kredytu udzielonego im przez (...) S.A. na podstawie niżej wymienionej umowy kredytu. Strony umówiły się, że za dzień zapłaty reszty ceny traktują dzień ich wpływu na rachunki bankowe sprzedających. Kupujący oświadczyli, że (...) S.A. na podstawie umowy kredytu - kredyt mieszkaniowy (...) z oprocentowaniem zmiennym z dnia 16.11.2018 r.: przyznał im kredyt w wysokości (...) zł na 240 miesięcy licząc od dnia zawarcia umowy kredytu.
W roku 2020 nastąpił podział majątku wspólnego, w wyniku którego całe mieszkanie zostało przepisane na „Podatniczkę”. Zgodnie z aktem notarialnym dnia 02.09.2020 r. umowa o podział majątku wspólnego małżonkowie („Podatniczka” z mężem) oświadczyli, że:
-dnia 14 lipca 2018 roku w Urzędzie Stanu Cywilnego (…) zawarli związek małżeński i nadal pozostają małżeństwem;
-mocą umowy majątkowej małżeńskiej, objętej aktem notarialnym sporządzonym w dniu 2 września 2020 roku w tutejszej kancelarii, wyłączyli obowiązującą ich wspólność ustawową i obecnie w ich małżeństwie obowiązuje ustrój rozdzielności majątkowej;
-nie dokonali dotąd podziału majątku wspólnego, nie występowali także z żądaniem ustalenia ich udziałów w majątku wspólnym z uwzględnieniem stopnia, w którym każdy z nich przyczynił się do powstania tego majątku, uznając udziały w tym majątku są równe i wynoszą po ½;
-w skład ich majątku wspólnego wchodziła własność stanowiącego odrębną nieruchomość lokalu mieszkalnego, składającego się z 3 pokoi, kuchni, łazienki i przedpokoju, o powierzchni użytkowej 55,65 m2 wpisana jest w księdze wieczyste Kw. nr (...) (nabyte zgodnie z opisanym powyżej aktem notarialnym z dnia 19.11.2018 r.).
Małżonkowie dokonali podziału majątku wspólnego, w ten sposób, że lokal mieszkalny – nabyła w całości „Podatniczka”. Małżonkowie postanowili, że podziału majątku wspólnego dokonują ze spłatą na rzecz męża w kwocie (...) zł.
„Podatniczka” zobowiązała się zapłacić mężowi tytułem spłaty kwotę (...) zł przelewem na jego rachunek bankowy w terminie do dnia 28.02.2021 r. i w zakresie obowiązku zapłaty powyższej kwoty we wskazanym wyżej terminie poddaje się egzekucji w trybie art. 777 par. 1 punkt 4 Kodeksu postępowania cywilnego wprost z tego aktu.
Małżonkowie oświadczyli, że są współkredytobiorcami na podstawie umowy kredytu numer zawartej dnia 16 listopada 2018 roku z (...) SA zabezpieczonego hipoteką na nieruchomości, „Podatniczka” zobowiązała się do przejęcia na siebie wszelkich zobowiązań niewynikających z tej umowy kredytu oraz do uiszczania miesięcznych rat kredytu, tym samym zwalnia męża z zobowiązań wynikających z umowa kredytu.
Ponadto zrzekła się względem męża z wszelkich przeszłych jak i przyszłych roszczeń związanych z zapłatą należności wynikających z umowy kredytu. Małżonkowie określili wartość lokalu mieszkalnego, będącego przedmiotem tej umowy na kwotę (...) zł W marcu roku 2024 „Podatniczka” sprzedała tą nieruchomość.
Zgodnie z aktem notarialnym z dnia 22.03.2024 r. „Podatniczka” oświadczyła , że Wydział Ksiąg Wieczystych Sądu Rejonowego prowadzi księgę wieczystą dla wyżej opisanego mieszkania, w której jest Ona ujawniona jako właścicielka – na podstawie okazanej umowy podziału majątku wspólnego z dnia 02.09.2020 r.
Ponadto w dziale III tych ksiąg wpisano na rzecz Gminy roszczenie dotychczasowego właściciela gruntu opłatę przekształceniową w odniesieniu do każdorazowego właściciela nieruchomości na podstawie właściwej ustawy. W dziale IV wpisano na rzecz (...) SA hipotekę umowną do kwoty (...) zł celem zabezpieczenia wierzytelności wynikającej z umowy z dnia 16.11.2018 r.
Ponadto w związku z rozwiązaniem małżeństwa przez rozwód, w oparciu o treść wyroku Sądu Cywilnego wydanego 18.11.2021 r. „Podatniczka” złożyła oświadczenie przed Kierownikiem Urzędu Stanu Cywilnego (…) o powrocie do panieńskiego nazwiska. Zadłużenie na dzień 18.03.2024 r. względem (...) SA z tytułu umowy zabezpieczonej hipoteką na tej nieruchomości wynosiło (...) zł.
Zawarcie umowy sprzedaży nastąpiło w wykonaniu zobowiązania wynikającego z przedwstępnej umowy sprzedaży sporządzonej dnia 12.01.2024 r.
„Podatniczka” sprzedała mieszanie wraz z własnością 49/1000 części w nieruchomości wspólnej za cenę (...) zł. Kwotę tę „Podatniczka” uzyskała w następujący sposób: (...) zł przed zawarciem umowy ostatecznej (...) zł przelewem na rachunek bankowy do dnia 26.03.2024 r. – (...) zł przelewem na rachunek (...) SA celem całkowitej spłaty zadłużenia, (...) zł na konto „Podatniczki” w terminie 14 dni od przekazania przez „Podatniczkę” zaświadczenia wydanego przez (...) SA z którego wynikała bezwarunkowa zgoda na wykreślenie hipoteki umownej.
Pytania
1.Czy odpłatne zbycie ww. lokalu mieszkalnego w części odpowiadającej udziałowi nabytemu do majątku wspólnego w 2018 r. będzie zwolnione z opodatkowania podatkiem dochodowym od osób fizycznych, z uwagi na upływ pięcioletniego terminu, o którym mowa w art. 10 ust. 1 pkt 8 ustawy z dnia 26.07.1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych ?
2.Czy do kosztów uzyskania przychodu z tytułu odpłatnego zbycia przedmiotowego lokalu mieszkalnego „Podatniczka” może zaliczyć kwotę spłaty dokonanej na rzecz byłego męża przypadającą na nabycie od niego udziału w tym lokalu, oraz analogiczny udział w kwocie przejętego zadłużenia?
Pani stanowisko w sprawie
Ad 1
Zgodnie z art. 10 ust. 1 pkt 8 lit. a-c) ustawy z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych (tekst jedn. : Dz. U. z 2024 r. poz. 226 ) źródłem przychodu jest, z zastrzeżeniem ust. 2, odpłatne zbycie:
a)nieruchomości lub ich części oraz udziału w nieruchomości,
b)spółdzielczego własnościowego prawa do lokalu mieszkalnego lub użytkowego oraz prawa do domu jednorodzinnego w spółdzielni mieszkaniowej,
c)prawa wieczystego użytkowania gruntów - jeżeli odpłatne zbycie nie następuje w wykonaniu działalności gospodarczej i zostało dokonane przed upływem pięciu lat, licząc od końca roku kalendarzowego, w którym nastąpiło nabycie lub wybudowanie.
Przepis art. 10 ust. 1 pkt 8 ww. ustawy formułuje generalną zasadę, że sprzedaż nieruchomości i praw dokonana przed upływem 5 lat, licząc od końca roku kalendarzowego, w którym nastąpiło nabycie lub wybudowanie rodzi obowiązek podatkowy w postaci zapłaty podatku dochodowego.
Natomiast odpłatne zbycie nieruchomości lub praw tylko wówczas, jeżeli nastąpiło po upływie 5 lat licząc od końca roku kalendarzowego, w którym miało miejsce nabycie - nie jest źródłem przychodu w rozumieniu art. 10 ust. 1 pkt 8 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, a tym samym przychód uzyskany ze sprzedaży w ogóle nie podlega opodatkowaniu.
Stosunki majątkowe między małżonkami zostały uregulowane w ustawie z dnia 25 lutego 1964 r. - Kodeks rodzinny i opiekuńczy (Dz. U. Nr 9, poz. 59 z późn. zm.).
Zgodnie z art. 31 § 1 Kodeksu rodzinnego i opiekuńczego z chwilą zawarcia małżeństwa powstaje między małżonkami z mocy ustawy wspólność majątkowa (wspólność ustawowa) obejmująca przedmioty majątkowe nabyte w czasie jej trwania przez oboje małżonków lub przez jednego z nich (majątek wspólny).
Przedmioty majątkowe nieobjęte wspólnością ustawową należą do majątku osobistego każdego z małżonków. Ustrój wspólności ustawowej obejmujący dorobek obojga małżonków, ukształtowany został przez ustawodawcę jako wspólność łączna, bezudziałowa. Wspólność ta charakteryzuje się tym, że w czasie jej trwania małżonkowie nie mają określonych udziałów w majątku wspólnym, nie mogą, zatem rozporządzać udziałami, a także nie mogą żądać podziału majątku objętego wspólnością - art. 35 Kodeksu rodzinnego i opiekuńczego.
Ustawowy ustrój majątkowy między małżonkami może ulec zniesieniu lub ograniczeniu na skutek zawartej między nimi umowy (art. 47 § 1 Kodeksu rodzinnego i opiekuńczego), na skutek orzeczenia sądu (art. 52 § 1 Kodeksu rodzinnego i opiekuńczego) albo z mocy prawa np. ubezwłasnowolnienia jednego z małżonków (art. 53 Kodeksu rodzinnego i opiekuńczego).
Zarówno w wypadku umownego wyłączenia wspólności ustawowej w czasie trwania małżeństwa, jak i w przypadku zniesienia tej wspólności przez sąd, między małżonkami (byłymi małżonkami) ustaje wspólność ustawowa, a do majątku, który był nią objęty stosuje się odpowiednio przepisy o współwłasności w częściach ułamkowych.
Natomiast w myśl art. 501 Kodeksu w razie ustania wspólności, udziały małżonków są równe, chyba że umowa majątkowa małżeńska stanowi inaczej. Zgodnie z teorią prawa rzeczowego przyznanie danej osobie na wyłączną własność rzeczy w wyniku podziału majątku wspólnego jest nabyciem tych rzeczy.
Natomiast mając na uwadze przyjętą linię orzecznictwa Naczelnego Sądu Administracyjnego nabyciem w rozumieniu art. 10 ust. 1 pkt 8 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych nie jest przyznanie rzeczy na wyłączną własność jednemu z małżonków w wyniku podziału majątku wspólnego, jeśli:
* podział taki jest ekwiwalentny w naturze i nie towarzyszą mu spłaty i dopłaty lub
* wartość otrzymanej przez daną osobę rzeczy w wyniku podziału tego majątku, mieści się w udziale, jaki małżonkowi przysługuje w majątku dorobkowym małżeńskim.
Za datę nabycia nieruchomości, która przypadła danej osobie w wyniku podziału majątku wspólnego, należy przyjąć datę jej nabycia w czasie trwania związku małżeńskiego (do majątku wspólnego), ale tylko pod warunkiem, że podział taki jest ekwiwalentny w naturze bez spłat i dopłat lub wartość otrzymanej przez daną osobę nieruchomości w wyniku podziału tego majątku mieści się w udziale, jaki tej osobie przysługuje w majątku dorobkowym małżeńskim. Jeżeli natomiast podział odbył się w naturze, lecz w sposób, który był nieekwiwalentny i towarzyszyły mu spłaty lub dopłaty lub gdy wartość otrzymanych przez byłego małżonka nieruchomości lub praw przekracza jego udział w majątku dorobkowym małżeńskim, to wówczas za datę nabycia tej części nieruchomości lub prawa, która przekracza udział małżonka w majątku dorobkowym, należy przyjąć dzień, w którym dokonano podziału majątku dorobkowego, nawet wówczas, jeżeli nabycie to następuje nieodpłatnie (czyli bez spłat i dopłat).
Bowiem wszelkie przypadki gdy udział danej osoby ulega powiększeniu, traktowany być musi w kategorii nabycia, gdyż w ten sposób ulega powiększeniu zarówno zakres dotychczasowego władztwa tej osoby nad rzeczą (prawem) - jak też stan jej majątku osobistego. W tej części bowiem, w której przyznana na wyłączną własność nieruchomość lub prawo przekracza wartość udziału w majątku wspólnym, podatnik niewątpliwie nabywa prawo własności w rozumieniu analizowanego przepisu.
Przez pojęcie „nabycie” użyte w art. 10 ust. 1 pkt 8 ww. ustawy należy rozumieć każde zwiększenie majątku podatnika. Przenosząc powyższe uregulowania prawne na grunt rozpatrywanej sprawy, mając na względzie ujęty we wniosku stan faktyczny stwierdzić należy, że podział majątku dorobkowego małżonków dokonany na podstawie umowy notarialnej zawartej w marcu 2020 r. był ekwiwalentny dla obojga małżonków wartość otrzymanego przez „Podatniczkę” mieszkania w wyniku podziału majątku, mieści się w udziale, jaki jej przysługuje w majątku dorobkowym małżeńskim.
Co do zasady nie nastąpił jakiekolwiek przysporzenie po stronie „Podatniczki” gdyż w zamian za objęcie pozostałych 50% mieszkania podatniczka przejęła zadłużenie w części przypadającej na jej byłego małżonka ponadto dokonała dopłaty w kwocie (...) zł co przekładało się na cenę rynkową mieszania w owym czasie.
Reasumując: Skoro pierwotne nabycie miało miejsce w 2018 roku zaś „Podatniczka” zbyła mieszkanie w roku 2024 to odpłatne zbycie mieszkania - nie jest źródłem przychodu w rozumieniu art. 10 ust. 1 pkt 8 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, a tym samym przychód uzyskany ze sprzedaży w ogóle nie podlega opodatkowaniu.
Ad 2
Jeśli przyjmiemy, że „Podatniczka” nabyła prawo własności do mieszkania będącego przedmiotem sprzedaży w 2024 r. w następujący sposób:
-50% udziału w mieszkaniu odpowiadający jej udziałowi w majątku wspólnym w 2018 r.,
-50% udziału w mieszkaniu w 2020 r., w wyniku działu majątku wspólnego.
Biorąc powyższe pod uwagę należy stwierdzić, iż dokonane w dniu 2024 r. odpłatne zbycie ww. lokalu mieszkalnego w części odpowiadającej udziałowi nabytemu do majątku wspólnego w 2018 r. nie będzie w ogóle podlegało opodatkowaniu podatkiem dochodowym od osób fizycznych, z uwagi na upływ pięcioletniego terminu, o którym mowa w powołanym wyżej art. 10 ust. 1 pkt 8 ww. ustawy.
Natomiast dokonując oceny skutków podatkowych sprzedaży w 2024 r. przedmiotowego mieszkania w części odpowiadającej udziałowi nabytemu w 2020 r. w wyniku podziału majątku wspólnego należy zastosować przepisy ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych w brzmieniu obowiązującym od dnia 1 stycznia 2009 r.
I tak w myśl art. 30e ust. 1 i 4 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych w ww. brzmieniu, od dochodu z odpłatnego zbycia nieruchomości i praw określonych w art. 10 ust. 1 pkt 8 lit. a-c), podatek dochodowy wynosi 19% podstawy obliczenia podatku i jest płatny w terminie złożenia zeznania za rok podatkowy, w którym nastąpiło odpłatne zbycie.
Stosownie do art. 30e ust. 2 ww. ustawy podstawą obliczenia podatku, jest dochód stanowiący różnicę pomiędzy przychodem z odpłatnego zbycia nieruchomości lub praw określonym zgodnie z art. 19, a kosztami ustalonymi zgodnie z art. 22 ust. 6c i 6d, powiększoną o sumę odpisów amortyzacyjnych, o których mowa w art. 22h ust. 1 pkt 1, dokonanych od zbywanych nieruchomości lub praw.
Przy czym przychodem z odpłatnego zbycia nieruchomości lub praw majątkowych oraz innych rzeczy, o których mowa w art. 10 ust. 1 pkt 8, jest wartość wyrażona w cenie określonej w umowie, pomniejszona o koszty odpłatnego zbycia. Jeżeli jednak cena, bez uzasadnionej przyczyny, znacznie odbiega od wartości rynkowej tych rzeczy lub praw, przychód ten określa organ podatkowy lub organ kontroli skarbowej w wysokości wartości rynkowej (art. 19 ust. 1 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych).
Pojęcie kosztów odpłatnego zbycia (sprzedaży) nie zostało przez ustawodawcę zdefiniowane w ustawie, należy zatem stosować językowe (potoczne) rozumienie tego wyrażenia, zgodnie z którym za koszty sprzedaży nieruchomości lub praw majątkowych uważa się wszystkie wydatki poniesione przez sprzedającego, które są konieczne, aby transakcja mogła dojść do skutku (wszystkie niezbędne wydatki bezpośrednio związane z tą czynnością np. związane ze zbyciem koszty wyceny nieruchomości przez rzeczoznawcę majątkowego, prowizje pośredników w sprzedaży nieruchomości, koszty ogłoszeń w prasie związanych z zamiarem sprzedaży nieruchomości, wydatki związane ze sporządzeniem przez notariusza umowy cywilnoprawnej, opłatę notarialną, opłatę sądową).
Koszty uzyskania przychodu z tytułu odpłatnego zbycia, o którym mowa w art. 10 ust. 1 pkt 8 lit. a-c, z zastrzeżeniem ust. 6d, stanowią udokumentowane koszty nabycia lub udokumentowane koszty wytworzenia, powiększone o udokumentowane nakłady, które zwiększyły wartość rzeczy i praw majątkowych, poczynione w czasie ich posiadania (art. 22 ust. 6c ww. ustawy).
Wobec powyższego stwierdzić należy, że w przypadku odpłatnego zbycia udziału w mieszkaniu nabytego w wyniku podziału majątku wspólnego, kosztem uzyskania przychodu może być m.in.: udokumentowana kwota faktycznej spłaty na rzecz byłego męża, oraz 50 % kwoty kredytu zaciągniętego na zakup owego mieszkania na podstawie umowy kredytu numer zawartej dnia 16 listopada 2018 roku z (...) SA zabezpieczonego hipoteką na tej nieruchomości z którego spłaty zwolniony został małżonek zgodnie z aktem notarialnym dnia 02.09.2020 r. umowa o podział majątku wspólnego, ponieważ wydatki te mieszczą się w kategorii kosztów nabycia, o których mowa w ww. art. 22 ust. 6c ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych.
Reasumując: stwierdzić należy, iż dokonane w 2024 r. odpłatne zbycie ww. lokalu mieszkalnego w części odpowiadającej udziałowi nabytemu do majątku wspólnego w 2018 r. nie będzie w ogóle podlegało opodatkowaniu podatkiem dochodowym od osób fizycznych, z uwagi na upływ pięcioletniego terminu, o którym mowa w powołanym wyżej art. 10 ust. 1 pkt 8 ww. ustawy.
Opodatkowaniu podatkiem dochodowym od osób fizycznych ewentualnie może podlegać przychód odpowiadający udziałowi nabytemu w 2020 r. w wyniku podziału majątku wspólnego.
Podstawą obliczenia podatku będzie dochód stanowiący różnicę pomiędzy przychodem z odpłatnego zbycia przypadającym na udział nabyty w 2020 r. (pomniejszoną proporcjonalnie do udziału o koszty odpłatnego zbycia) a kosztami, o których mowa w art. 22 ust. 6c ww. ustawy udokumentowanymi kosztami nabycia, powiększonymi o udokumentowane nakłady, które zwiększyły wartość rzeczy i poczynione zostały w czasie jej posiadania) powiększoną o sumę odpisów amortyzacyjnych, o których mowa w art. 22h ust. 1 pkt 1, dokonanych od zbywanych nieruchomości lub praw.
Do kosztów odpłatnego zbycia „Podatniczka” może zaliczyć tę część zapłaconej na rzecz agencji prowizji, która odpowiada udziałowi nabytemu w 2020 r., natomiast do kosztów uzyskania przychodu z tytułu odpłatnego zbycia mieszkania „Podatniczka” może zaliczyć kwotę spłaty dokonanej na rzecz byłego męża oraz 50 % kwoty kredytu zaciągniętego na zakup tego mieszkania na podstawie umowy kredytu numer zawartej dnia 16 listopada 2018 roku z (...) SA zabezpieczonego hipoteką tej nieruchomości z którego spłaty zwolniony został małżonek zgodnie z aktem notarialnym dnia 02.09.2020 r. umowa o podział majątku wspólnego
Ocena stanowiska
Stanowisko, które przedstawiła Pani we wniosku jest prawidłowe.
Uzasadnienie interpretacji indywidualnej
Podstawową zasadą obowiązującą w przepisach ustawy z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych (t. j. Dz. U. z 2024 r. poz. 226 ze zm.) jest zasada powszechności opodatkowania, która wyrażona została w art. 9 ust. 1 tej ustawy.
Zgodnie z przepisem art. 9 ust. 1 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych:
Opodatkowaniu podatkiem dochodowym podlegają wszelkiego rodzaju dochody, z wyjątkiem dochodów wymienionych w art. 21, 52, 52a i 52c oraz dochodów, od których na podstawie przepisów Ordynacji podatkowej zaniechano poboru podatku.
Natomiast stosownie do art. 10 ust. 1 ww. ustawy:
Odrębnymi źródłami przychodów są określone w pkt 3 i 8 tego przepisu:
pkt 3 - pozarolnicza działalność gospodarcza,
pkt 8 - odpłatne zbycie, z zastrzeżeniem ust. 2:
a) nieruchomości lub ich części oraz udziału w nieruchomości,
b) spółdzielczego własnościowego prawa do lokalu mieszkalnego lub użytkowego oraz prawa do domu jednorodzinnego w spółdzielni mieszkaniowej,
c) prawa wieczystego użytkowania gruntów,
d) innych rzeczy,
- jeżeli odpłatne zbycie nie następuje w wykonaniu działalności gospodarczej i zostało dokonane w przypadku odpłatnego zbycia nieruchomości i praw majątkowych określonych w lit. a-c - przed upływem pięciu lat, licząc od końca roku kalendarzowego, w którym nastąpiło nabycie lub wybudowanie, a innych rzeczy - przed upływem pół roku, licząc od końca miesiąca, w którym nastąpiło nabycie; w przypadku zamiany okresy te odnoszą się do każdej z osób dokonującej zamiany.
Podkreślić należy, że przepis art. 10 ust. 1 pkt 8 ww. ustawy formułuje generalną zasadę, zgodnie z którą sprzedaż nieruchomości, jej części lub udziału w nieruchomości oraz praw określonych w tym przepisie przed upływem pięciu lat, licząc od końca roku kalendarzowego, w którym nastąpiło nabycie lub wybudowanie, jeżeli nie następuje w ramach wykonywania działalności gospodarczej, skutkuje powstaniem przychodu. Tym samym, jeżeli odpłatne zbycie nieruchomości, jej części lub udziału w nieruchomości oraz ww. praw nastąpi po upływie pięciu lat, licząc od końca roku kalendarzowego, w którym nastąpiło nabycie lub wybudowanie i nie następuje w ramach wykonywania działalności gospodarczej – nie jest źródłem przychodu w rozumieniu art. 10 ust. 1 pkt 8 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, a kwota uzyskana ze sprzedaży nieruchomości, jej części lub udziału w nieruchomości oraz ww. praw w ogóle nie podlega opodatkowaniu.
Zatem przychód z tego źródła z tytułu odpłatnego zbycia nieruchomości lub jej części oraz udziału w nieruchomości nie powstanie, jeżeli spełnione są łącznie dwa warunki:
-odpłatne zbycie nieruchomości nie następuje w wykonywaniu działalności gospodarczej (nie stanowi przedmiotu działalności gospodarczej) oraz
-zostało dokonane po upływie pięciu lat, licząc od końca roku kalendarzowego, w którym nastąpiło jej nabycie lub wybudowanie.
W przypadku odpłatnego zbycia nieruchomości lub ich części oraz udziału w nieruchomości i praw majątkowych, o których mowa w art. 10 ust. 1 pkt 8 lit. a-c ww. ustawy, co do zasady decydujące znaczenie w kwestii opodatkowania podatkiem dochodowym od osób fizycznych ma moment i sposób ich nabycia.
Aby stwierdzić, czy sprzedaż przez Panią nieruchomości podlega opodatkowaniu podatkiem dochodowym od osób fizycznych, istotne jest ustalenie, czy jej odpłatne zbycie nastąpiło po upływie 5 lat licząc od końca roku kalendarzowego, w którym nastąpiło jej nabycie.
Wyjaśnić należy, że ustawa o podatku dochodowym od osób fizycznych nie precyzuje pojęcia „nabycie”, a także nie wskazuje, czy ma to być nabycie odpłatne, czy nieodpłatne. Nie określa również na podstawie jakiej czynności prawnej bądź zdarzenia prawnego, może nastąpić nabycie nieruchomości, ich części oraz udziału w nieruchomości lub praw majątkowych. Zatem, pojęcie to należy rozumieć szeroko, co oznacza, że z nabyciem nieruchomości lub praw majątkowych wymienionych w art. 10 ust. 1 pkt 8 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych mamy do czynienia z chwilą uzyskania prawa własności do nieruchomości lub tych praw, bez względu na charakter czynności prawnej, na podstawie której doszło do przysporzenia majątkowego w postaci własności rzeczy lub praw.
Interpretacja pojęcia „nabycie” została przedstawiona w wyroku Naczelnego Sądu Administracyjnego z dnia 3 listopada 2009 r., sygn. akt II FSK 1489/08, w którym Sąd stwierdził, że aby ustalić, jaka czynność prawna wyznacza początek biegu pięcioletniego terminu należy odwołać się do regulacji zawartych w prawie cywilnym. Według Kodeksu cywilnego nabycie jest to uzyskanie prawa własności rzeczy. Zatem, aktywa majątkowe ulegają zwiększeniu. Przez pojęcie „nabycie” użyte w art. 10 ust. 1 pkt 8 lit. a ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych należy rozumieć każde zwiększenie aktywów majątku podatnika.
Zgodnie z art. 155 § 1 ustawy z dnia 23 kwietnia 1964 r. – Kodeks cywilny (t.j. Dz. U. z 2024 r., poz. 1061 ze zm.):
Umowa sprzedaży, zamiany, darowizny, przekazania nieruchomości lub inna umowa zobowiązująca do przeniesienia własności rzeczy co do tożsamości oznaczonej przenosi własność na nabywcę, chyba że przepis szczególny stanowi inaczej albo że strony inaczej postanowiły.
Z opisu sprawy wynika, w roku 2018 wraz z mężem nabyła Pani mieszkanie (jako majątek wspólny). W roku 2020 nastąpił podział majątku wspólnego, w wyniku którego całe mieszkanie zostało przepisane na Panią. Małżonkowie dokonali podziału majątku wspólnego, w ten sposób, że lokal mieszkalny – nabyła w całości Pani. Małżonkowie postanowili, że podziału majątku wspólnego dokonują ze spłatą na rzecz męża w kwocie (...) zł. Ponadto ze względu na to, że małżonkowie byli współkredytobiorcami na podstawie umowy kredytu zabezpieczonego hipoteką na nieruchomości, zobowiązała się Pani do przejęcia na siebie wszelkich zobowiązań z tej umowy kredytu oraz do uiszczania miesięcznych rat kredytu, tym samym zwolniła męża z zobowiązań wynikających z umowa kredytu. 18 listopada 2021 r. wyrokiem Sądu orzeczono rozwiązanie małżeństwa przez rozwód. Natomiast w marcu roku 2024 sprzedała Pani przedmiotową nieruchomość.
Biorąc pod uwagę okoliczności, że opisana nieruchomość , będąca przedmiotem wniosku została nabyta do majątku wspólnego małżonków, należy odnieść się do przepisów ustawy z dnia 25 lutego 1964 r. Kodeks rodzinny i opiekuńczy (t. j. Dz. U. z 2023 r. poz. 2809 ze zm.).
Zgodnie z art. 31 § 1 ww. Kodeksu:
Z chwilą zawarcia małżeństwa powstaje między małżonkami z mocy ustawy wspólność majątkowa (wspólność ustawowa) obejmująca przedmioty majątkowe nabyte w czasie jej trwania przez oboje małżonków lub przez jednego z nich (majątek wspólny). Przedmioty majątkowe nieobjęte wspólnością ustawową należą do majątku osobistego każdego z małżonków.
Ustrój wspólności ustawowej obejmujący dorobek obojga małżonków ukształtowany został przez ustawodawcę jako wspólność łączna, bezudziałowa.
Stosownie do art. 35 ww. Kodeksu:
W czasie trwania wspólności ustawowej żaden z małżonków nie może żądać podziału majątku wspólnego. Nie może również rozporządzać ani zobowiązywać się do rozporządzania udziałem, który w razie ustania wspólności przypadnie mu w majątku wspólnym lub w poszczególnych przedmiotach należących do tego majątku.
Ustawowy ustrój majątkowy między małżonkami może ulec zniesieniu lub ograniczeniu na skutek zawartej między nimi umowy (art. 47 § 1 Kodeksu rodzinnego i opiekuńczego), na skutek orzeczenia sądu (art. 52 § 1 Kodeksu rodzinnego i opiekuńczego) albo z mocy prawa np. ubezwłasnowolnienia jednego z małżonków (art. 53 Kodeksu rodzinnego i opiekuńczego).
Co do zasady, z chwilą ustania wspólności ustawowej, wspólność dotychczas bezudziałowa zostaje zastąpiona przez współwłasność w częściach ułamkowych. Od tej chwili małżonkowie mają równe udziały w majątku wspólnym, niezależnie od tego, w jakim stopniu każdy z nich przyczynił się do jego powstania.
Stosownie natomiast do art. 501 wspomnianej ustawy:
W razie ustania wspólności, udziały małżonków są równe, chyba że umowa majątkowa małżeńska stanowi inaczej.
Z reguły jest to stan przejściowy, który prowadzi do podziału majątku, choć – jak wynika z dyspozycji przepisu art. 211 ustawy Kodeks cywilny – podział ten nie jest obowiązkowy. Zgodnie bowiem z tym przepisem:
Każdy ze współwłaścicieli może żądać, żeby zniesienie współwłasności nastąpiło przez podział rzeczy wspólnej, chyba że podział byłby sprzeczny z przepisami ustawy lub ze społeczno- gospodarczym przeznaczeniem rzeczy albo pociągałby za sobą istotną zmianę rzeczy lub znaczne zmniejszenie jej wartości.
Zgodnie z art. 1037 Kodeksu cywilnego w związku z art. 46 Kodeksu rodzinnego i opiekuńczego, podział majątku wspólnego może nastąpić bądź na mocy umowy między małżonkami, bądź na mocy orzeczenia sądu na żądanie któregokolwiek z małżonków.
Jak stanowi art. 10 ust. 6 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych:
W przypadku odpłatnego zbycia po ustaniu wspólności majątkowej małżeńskiej, nabytych do majątku wspólnego małżonków lub wybudowanych w trakcie trwania wspólności majątkowej małżeńskiej nieruchomości lub nabytych do majątku wspólnego małżonków praw majątkowych, określonych w ust. 1 pkt 8 lit. a-c, okres, o którym mowa w tym przepisie, liczy się od końca roku kalendarzowego, w którym nastąpiło ich nabycie do majątku wspólnego małżonków lub ich wybudowanie w trakcie trwania wspólności majątkowej małżeńskiej.
Mając na uwadze przedstawiony we wniosku stan faktyczny, a zwłaszcza fakt, że będące przedmiotem odpłatnego zbycia mieszkanie zostało nabyte przez Panią i Pani byłego męża do majątku wspólnego małżeńskiego, a odpłatne zbycie nastąpiło po ustaniu wspólności majątkowej małżeńskiej (2 września 2020 r. zawarto umowę o podział majątku wspólnego ustanawiając w małżeństwie ustrój rozdzielności majątkowej małżeńskiej i dokonując umownego podziału majątku wspólnego), w rozpatrywanej sprawie zastosowanie znajdzie art. 10 ust. 6 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych.
Sprzedaż nieruchomości nie będzie stanowiła dla Pani źródła przychodu, ponieważ w myśl wyżej zacytowanego art. 10 ust. 6 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, w przypadku odpłatnego zbycia nieruchomości po ustaniu wspólności majątkowej małżeńskiej, nabytych do majątku wspólnego małżonków, termin pięcioletni, o którym mowa w art. 10 ust. 1 pkt 8 ww. ustawy, liczy się od końca roku kalendarzowego, w którym nastąpiło ich nabycie do majątku wspólnego małżonków, tj. w przedmiotowej sprawie od końca roku 2018.
Zatem, pięcioletni termin, o którym mowa w art. 10 ust. 1 pkt 8 w zw. z art. 10 ust. 6 ustawy upłynął w 2023 r.
W rezultacie, odpłatne zbycie przez Panią w 2024 r. nieruchomości (mieszkania) nastąpiło po upływie terminu, o którym mowa w art. 10 ust. 1 pkt 8 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, tj. po upływie pięciu lat, licząc od końca roku kalendarzowego, w którym nastąpiło nabycie tej nieruchomości. Tym samym, odpłatne zbycie nie stanowi dla Pani źródła przychodu, podlegającego opodatkowaniu podatkiem dochodowym od osób fizycznych, a przychód uzyskany z tej sprzedaży w ogólne nie podlega opodatkowaniu.
W konsekwencji, Pani stanowisko w tym zakresie należy uznać za prawidłowe, pomimo że pytanie dotyczyło zwolnienia z opodatkowania podatkiem dochodowym od osób fizycznych, jednakże we własnym stanowisku prawidłowo stwierdziła Pani, że „odpłatne zbycie mieszkania - nie jest źródłem przychodu w rozumieniu art. 10 ust. 1 pkt 8 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, a tym samym przychód uzyskany ze sprzedaży w ogóle nie podlega opodatkowaniu.”
Jednocześnie, z tego względu, że sprzedaż przez Panią przedmiotowego mieszkania nie skutkuje powstaniem po Pani stronie przychodu ze źródła, o którym mowa w art. 10 ust. 1 pkt 8 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych (uzyskany przychód w ogóle nie podlega opodatkowaniu) – niezasadnym stało się rozpatrywanie Pani drugiego pytania, dotyczącego kosztów uzyskania przychodu z tytułu tego zbycia.
Dodatkowe informacje
Informacja o zakresie rozstrzygnięcia
Interpretacja dotyczy stanu faktycznego, który Pani przedstawiła i stanu prawnego, który obowiązywał w dacie zaistnienia zdarzenia.
Interpretacja indywidualna wywołuje skutki prawnopodatkowe tylko wtedy, gdy rzeczywisty stan faktyczny sprawy będącej przedmiotem interpretacji pokrywał się będzie z opisem stanu faktycznego przedstawionego przez Panią w złożonym wniosku. W związku z powyższym, w przypadku zmiany któregokolwiek elementu przedstawionego we wniosku opisu sprawy, udzielona interpretacja traci swoją aktualność.
Rolą postępowania w sprawie wydania indywidualnej interpretacji przepisów podatkowych nie jest ustalanie stanu faktycznego/zdarzenia przyszłego, stanowi to bowiem domenę ewentualnego postępowania podatkowego. To na podatniku ciąży obowiązek udowodnienia w toku tego postępowania okoliczności faktycznych, z których wywodzi on dla siebie korzystne skutki prawne. Organ nie prowadzi postępowania dowodowego, ograniczając się do analizy okoliczności podanych we wniosku. W stosunku do tych okoliczności wyraża swoje stanowisko, które zawsze musi być jednak ustosunkowaniem się do poglądu (stanowiska) prezentowanego w danej sprawie przez Panią. Jeżeli w toku ewentualnego postępowania organ uzna, że zdarzenie opisane we wniosku różni się od zdarzenia występującego w rzeczywistości, wówczas wydana interpretacja nie będzie Pani chroniła.
Pouczenie o funkcji ochronnej interpretacji
·Funkcję ochronną interpretacji indywidualnych określają przepisy art. 14k-14nb ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. – Ordynacja podatkowa (t. j. Dz. U. z 2023 r. poz. 2383 ze zm.). Interpretacja będzie mogła pełnić funkcję ochronną, jeśli: Pani sytuacja będzie zgodna (tożsama) z opisem stanu faktycznego i zastosuje się Pani do interpretacji.
·Zgodnie z art. 14na § 1 Ordynacji podatkowej:
Przepisów art. 14k-14n Ordynacji podatkowej nie stosuje się, jeśli stan faktyczny lub zdarzenie przyszłe będące przedmiotem interpretacji indywidualnej jest elementem czynności, które są przedmiotem decyzji wydanej:
1)z zastosowaniem art. 119a;
2)w związku z wystąpieniem nadużycia prawa, o którym mowa w art. 5 ust. 5 ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług;
3)z zastosowaniem środków ograniczających umowne korzyści.
·Zgodnie z art. 14na § 2 Ordynacji podatkowej:
Przepisów art. 14k-14n nie stosuje się, jeżeli korzyść podatkowa, stwierdzona w decyzjach wymienionych w § 1, jest skutkiem zastosowania się do utrwalonej praktyki interpretacyjnej, interpretacji ogólnej lub objaśnień podatkowych.
Pouczenie o prawie do wniesienia skargi na interpretację
Ma Pani prawo do zaskarżenia tej interpretacji indywidualnej do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego. Zasady zaskarżania interpretacji indywidualnych reguluje ustawa z dnia 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi (t. j. Dz. U. z 2024 r. poz. 935; dalej jako „PPSA”).
Skargę do Sądu wnosi się za pośrednictwem Dyrektora KIS (art. 54 § 1 PPSA). Skargę należy wnieść w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia interpretacji indywidualnej (art. 53 § 1 PPSA):
·w formie papierowej, w dwóch egzemplarzach (oryginał i odpis) na adres: Krajowa Informacja Skarbowa, ul. Warszawska 5, 43-300 Bielsko-Biała (art. 47 § 1 PPSA), albo
·w formie dokumentu elektronicznego, w jednym egzemplarzu (bez odpisu), na adres Elektronicznej Skrzynki Podawczej Krajowej Informacji Skarbowej na platformie ePUAP: /KIS/SkrytkaESP (art. 47 § 3 i art. 54 § 1a PPSA).
Skarga na interpretację indywidualną może opierać się wyłącznie na zarzucie naruszenia przepisów postępowania, dopuszczeniu się błędu wykładni lub niewłaściwej oceny co do zastosowania przepisu prawa materialnego. Sąd jest związany zarzutami skargi oraz powołaną podstawą prawną (art. 57a PPSA).
Podstawa prawna dla wydania interpretacji
Podstawą prawną dla wydania tej interpretacji jest art. 13 § 2a oraz art. 14b § 1 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. – Ordynacja podatkowa (t. j. Dz. U. z 2023 r. poz. 2383 ze zm.).