Wyszukaj po identyfikatorze keyboard_arrow_down
Wyszukiwanie po identyfikatorze Zamknij close
ZAMKNIJ close
account_circle Jesteś zalogowany jako:
ZAMKNIJ close
Powiadomienia
keyboard_arrow_up keyboard_arrow_down znajdź
removeA addA insert_drive_fileWEksportuj printDrukuj assignment add Do schowka

Interpretacja indywidualna z dnia 30 lipca 2024 r., Dyrektor Krajowej Informacji Skarbowej, sygn. 0112-KDIL1-2.4012.216.2024.2.DS

Przeniesienie własności składników majątku Spółki stanowi transakcję zbycia przedsiębiorstwa, która nie podlega opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług na podstawie art. 6 pkt 1 ustawy.

Interpretacja indywidualna – stanowisko prawidłowe

Szanowni Państwo,

stwierdzam, że Państwa stanowisko w sprawie oceny skutków podatkowych opisanego stanu faktycznego w podatku od towarów i usług – jest prawidłowe.

Zakres wniosku o wydanie interpretacji indywidualnej

17 kwietnia 2024 r. wpłynął Państwa wniosek z 12 kwietnia 2024 r. o wydanie interpretacji indywidualnej, który dotyczy uznania przeniesienia własności składników majątku za transakcję zbycia przedsiębiorstwa, niepodlegającą opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług na podstawie art. 6 pkt 1 ustawy.

Uzupełnili go Państwo – w odpowiedzi na wezwanie – pismem z 4 lipca 2024 r. (wpływ 8 lipca 2024 r.).

Treść wniosku jest następująca:

Opis stanu faktycznego

A (dalej również jako: „Spółka”, „Wnioskodawca”) jest spółką mającą siedzibę na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej i jest zarejestrowanym czynnym podatnikiem VAT.

Spółka została zawiązana (…) na podstawie umowy spółki z ograniczoną odpowiedzialnością. Przedmiotem działalności spółki, zgodnie z treścią § 4 umowy, była sprzedaż (…).

Od początku funkcjonowania Spółki, miała ona jeden cel, bowiem wyłącznym celem jej powołania było nawiązanie współpracy ze spółką B – w restrukturyzacji z siedzibą (…) (KRS: (…), obecna nazwa: B2), będącej poprzednikiem prawnym spółki C z siedzibą (…) (KRS: (…), obecna nazwa: C2), (dalej: C), celem przejęcia przez Spółkę dwóch supermarketów i prowadzenia w nich działalności handlowej w oparciu o bliską współpracę ze spółką C.

Realizacją ww. celu było m.in. zawarcie (…) dwóch umów sprzedaży zorganizowanej części przedsiębiorstwa B w formie pisemnej z podpisami notarialnie poświadczonymi (Rep. (…)). Na mocy przedmiotowych umów, Spółka dokonała zakupu od B – w restrukturyzacji z siedzibą (…) dwóch supermarketów zlokalizowanych przy ul. D oraz przy ul. E. Przedmiotem umowy sprzedaży były także prawa do używania nazwy B oraz C, know-how sprzedającego, rzeczowe składniki majątku obrotowego, a także środki trwałe oraz wyposażenie przedmiotowych sklepów. Sprzedający zastrzegł jednak, iż nie przenosi na Spółkę własności wyposażenia sklepów, a jedynie zapewnił Spółce prawo do korzystania z nich w oparciu o osobną umowę leasingu.

Ponadto, trzeba wskazać, że zgodnie z § 3 ww. umów (…), Strony postanowiły, że Wnioskodawca z chwilą nabycia zorganizowanych części przedsiębiorstwa stanie się pracodawcą w stosunku do zatrudnionych u Sprzedającego pracowników – na zasadach określonych w art. 231 ustawy z dnia 26 czerwca 1974 r. Kodeks pracy (t. j. Dz. U. z 2020 r. poz. 1320).

Cena sprzedaży zorganizowanych części przedsiębiorstwa została określona w następujący sposób:

·Zgodnie z umową, na podstawie której zbyty został Supermarket zlokalizowany przy ul. D, ta zorganizowana część przedsiębiorstwa została wyceniona na kwotę (…) zł.

·Zgodnie z umową, na podstawie której zbyty został Supermarket zlokalizowany przy ul. E, ta zorganizowana część przedsiębiorstwa została wyceniona na kwotę (…) zł.

Wskazać również należy, iż kwota przeznaczona na zapłatę ww. cen zakupu pochodziła wyłącznie z pożyczki udzielonej Wnioskodawcy przez C, na podstawie umowy pożyczki (…). Na podstawie tej umowy, Wnioskodawca został zobowiązany do zwrotu całości pożyczonej mu kwoty, wraz z odsetkami, do (…). Przedmiotowa umowa została zabezpieczona m.in. poprzez możliwość wypowiedzenia umowy co do części lub całości pożyczonej kwoty, po spełnieniu jednego ze wskazanych w niej zdarzeń takich jak m.in. opóźnienie powyżej 14 dni w spłacie całości lub części raty, rozwiązania umowy franczyzowej lub też gdyby Wnioskodawca powierzył prowadzenie księgowości innemu podmiotowi niż zaakceptowany przez C.

W związku z przedmiotową umową pożyczki, reprezentanci Wnioskodawcy – Pani F oraz Pan G (…) podpisali umowę Poręczenia, mającą zabezpieczać udzieloną im pożyczkę. Na mocy tej umowy, reprezentanci Wnioskodawcy zostali zobowiązaniu do zapłaty C, w razie niewykonania którejkolwiek ze spłat rat pożyczki w terminie, do zapłaty kwoty (…) zł z ich majątku osobistego.

(…) zawarta została także pomiędzy Wnioskodawcą a B w restrukturyzacji umowa leasingu nr (…), której przedmiotem było oddanie przez finansującego Wnioskodawcy do korzystania wyposażenia oraz innych przedmiotów związanych z prowadzeniem działalności gospodarczej w obiekcie handlowo-usługowym E. W tym dniu została zawarta także analogiczna umowa leasingu (…) dot. obiektu handlowo-usługowego D. Przedmiotowa umowa została zawarta pod warunkiem zawieszającym, polegającym na wymogu nabycia przez Wnioskodawcę zorganizowanej części przedsiębiorstwa, co z kolei wiązało się z koniecznością zawarcia ww. umowy pożyczki. Na podstawie przedmiotowej umowy leasingu, Wnioskodawca został zobowiązany do uiszczania comiesięcznych rat leasingowych o zmiennej wysokości, zależnej od zmiany stawki międzybankowej WIBOR 3M oraz zmian przepisów podatkowych w zakresie podatku VAT. Ponadto w § 6 umowy zawarte zostało zabezpieczenie roszczeń finansującego (poprzednika prawnego C, a następnie C), poprzez zobowiązanie Wnioskodawcy do sporządzenia oświadczenia o dobrowolnym poddaniu się egzekucji w trybie art. 777 § 1 pkt 5 co do obowiązku zwrotu przedmiotu leasingu po wygaśnięciu umowy.

(…) zawarte zostało z kolei porozumienie dotyczące umowy franczyzowej na podstawie którego, za miesięczną opłatą wynoszącą (…) od przychodów brutto, Wnioskodawca uzyskał prawo do posługiwania się oznaczeniami B, a następnie C.

Wnioskodawcę dodatkowo obciążały comiesięczne koszty wynikające z zawartych umów podnajmu przedmiotowych sklepów. Oznacza to, że pomimo zawartych umów sprzedaży zorganizowanej części przedsiębiorstwa, umowy pożyczki i leasingu, Dłużnik był zobowiązany również do opłacania należności z tytułu czynszu podnajmu wynoszącego ok. (…) zł miesięcznie za każdy lokal (łącznie ok. (…) zł miesięcznie).

Również (…) Wnioskodawca zawarł umowę o współpracy partnerskiej nr (…) z C, będącym następcą prawnym B, która to umowa, zgodnie z treścią § 4 ust. 1, zastąpiła postanowienia umów sprzedaży zorganizowanej części przedsiębiorstwa z (…). Dodatkowo na podstawie umowy o współpracę, Wnioskodawca został zobowiązany m.in. do spełniania określonych norm wyznaczanych przez C, czy też kupowania określonej ilości towaru od dostawców sieci C. Ponadto C ustanowił liczne zabezpieczenia obciążające Wnioskodawca, tj.:

1)Zastaw rejestrowy na przedsiębiorstwie – tj. na obydwu sklepach oraz ich wyposażeniu (na podstawie umowy z (…));

2)Zastaw rejestrowy na udziałach w spółce Wnioskodawcy;

3)Poręczenie reprezentantów Wnioskodawcy majątkiem osobistym do kwoty (…) zł;

4)Rygor egzekucji polegający na wydaniu obydwu lokali usługowo-handlowych, tj. zarówno sklepu mieszczącego się w E oraz w D (akt notarialny (…));

5)Weksel in blanco wraz z deklaracją wekslową do weksla in blanco z (…) podpisaną przez prezesa zarządu Wnioskodawcy.

W tym miejscu trzeba wskazać, że w § 2 umowy o ustanowienie zastawu rejestrowego z (…) – zawartej pomiędzy Wnioskodawcą (Zastawcą) a C (Zastawnikiem) wskazano, że: (…).

Po powstaniu trudności finansowych po stronie Wnioskodawcy, Spółka wspólnie ze C intensywnie poszukiwała inwestora strategicznego, który przejąłby część lub całość udziałów i doinwestował prowadzone sklepy. Rozmowy prowadzone były również ze C, w roli inwestora. Zgodnie z informacjami przekazanymi przez Zarząd C, kilku inwestorów wyraziło wstępne zainteresowanie przejęciem Spółki, jednak finalnie takie decyzje nie zapadły po stronie inwestorów. W związku z wyrażeniem zainteresowania przez C przejęciem przezeń Wnioskodawcy, Spółka została poddana procesowi oceny due diligence, które przeprowadzone zostało przez C. Mimo wcześniej udzielanych zapewnień o woli pomocy ze strony C, (…) C złożył oświadczenie o rozwiązaniu wszystkich umów dotyczących współpracy oraz o realizacji zabezpieczenia w postaci przejęcia na własność przedmiotu zastawu.

Rozwiązanie łączących Wnioskodawcę ze C umów ze skutkiem natychmiastowym miało następujące konsekwencje:

·rozwiązane zostały ze skutkiem natychmiastowym umowy podnajmu obydwu prowadzonych przez Wnioskodawcę sklepów, co pozbawiło Spółkę możliwości prowadzenia jakiejkolwiek działalności;

·wypowiedziana została umowa pożyczki (…);

·rozwiązane zostały umowy leasingu (…) (dot. obydwu prowadzonych przez Wnioskodawcę sklepów);

·wygasły umowy dot. korzystania ze sprzętu IT i oprogramowania;

·C złożył oświadczenie o przejęciu na własność przedmiotu zastawu rejestrowego.

Ponadto, (…) Wnioskodawca zawarł z B2 porozumienie dotyczące przejęcia zakładów pracy, w trybie art. 231 ustawy z dnia 26 czerwca 1974 r. Kodeks pracy (t. j. Dz. U. z 2023 r. poz. 1465). Zgodnie z postanowieniami tego porozumienia B2 przejęła pracowników zatrudnionych w sklepach przy ul. E i ul. D. W tym miejscu należy wskazać, że 100% udziałowcem B2 jest C, czyli podmiot, który przejął na własność przedmiot ww. zastawu rejestrowego.

W zakresie posiadanych przez Wnioskodawcę pozostałych aktywów, wskazać należy, iż wobec realizacji przez C umowy zastawu rejestrowego z (…) całość aktywów Wnioskodawcy znajdująca się w dwóch sklepach, w których prowadzona była działalność firmy (supermarket D oraz E) została przejęta przez C i obejmowała:

·towary,

·materiały,

·wyposażenie sklepów i zaplecza,

·urządzenia i maszyny,

·środki pieniężne w kasie.

Wskazać przy tym należy, iż już następnego dnia po dokonaniu przejęcia przedsiębiorstwa przez C, w oparciu o przejęte aktywa oraz pracowników, C rozpoczął prowadzenie działalności gospodarczej w tym samym zakresie, w jakim dotychczas była ona wykonywana przez Wnioskodawcę.

Po zaistnieniu wyżej opisanych zdarzeń w majątku Wnioskodawcy pozostał jedynie drobny sprzęt biurowy w postaci:

1)Laptopa (…), wartość w momencie zakupu (brutto): (…), aktualna wartość szacunkowa (brutto): (…) zł;

2)Telefonu komórkowego (…), wartość w momencie zakupu (brutto): (…) zł, aktualna wartość szacunkowa (brutto): (…) zł;

3)Drukarki atramentowej (…), wartość w momencie zakupu (brutto): (…) zł, aktualna wartość szacunkowa (brutto): (…) zł

oraz środki pieniężne na rachunku bankowym w kwocie (…) zł (według stanu na (…)).

Ww. składniki majątkowe nie były niezbędne do realizacji działań gospodarczych polegających w prowadzeniu dwóch opisanych wyżej sklepów. W oparciu o pozostawione składniki Spółka nie jest w stanie prowadzić w dalszym ciągu działalności gospodarczej.

Po realizacji ww. umowy zastawu C poprosił Wnioskodawcę o wystawienie faktury VAT (zawierającej podatek VAT) dokumentującej przeniesienie własności aktywów będących przedmiotem zastawu. Należy również wskazać, że C prowadził i prowadzi księgowość Wnioskodawcy – w konsekwencji posiadał pełną wiedzę na temat jego sytuacji finansowej.

Uzupełnienie opisu stanu faktycznego

Pytanie 1:

Czy działalność polegająca na prowadzeniu dwóch opisanych sklepów stanowiła całość działalności Wnioskodawcy, czy wyłącznie jej część?

Odpowiedź 1:

Cała działalność Wnioskodawcy sprowadzała się wyłącznie do prowadzenia dwóch wskazanych we wniosku o wydanie interpretacji indywidualnej supermarketów, Spółka nie prowadziła żadnej innej działalności.

Spółka została założona w celu nawiązania współpracy ze spółką B – w restrukturyzacji z siedzibą (…) (KRS: (…), obecna nazwa: B2), będącej poprzednikiem prawnym spółki C z siedzibą (…) (KRS: (…), obecna nazwa: C2), (dalej: C), celem przejęcia przez Spółkę dwóch supermarketów i prowadzenia w nich działalności handlowej na podstawie umowy franczyzowej, w oparciu o bliską współpracę ze spółką C.

Realizacją ww. celu było m.in. zawarcie (…) dwóch umów sprzedaży zorganizowanej części przedsiębiorstwa B w formie pisemnej z podpisami notarialnie poświadczonymi (Rep. (…)). Na mocy przedmiotowych umów, Spółka dokonała zakupu od B – w restrukturyzacji z siedzibą (…) dwóch supermarketów zlokalizowanych przy ul. D oraz przy ul. E. Przedmiotem umowy sprzedaży były także prawa do używania nazwy B oraz C, know-how sprzedającego, rzeczowe składniki majątku obrotowego, a także środki trwałe oraz wyposażenie przedmiotowych sklepów. Sprzedający zastrzegł jednak, iż nie przenosi na Spółkę własności wyposażenia sklepów, a jedynie zapewnił Spółce prawo do korzystania z nich w oparciu o osobną umowę leasingu.

Ponadto, trzeba wskazać, że zgodnie z § 3 ww. umów (…), Strony postanowiły, że Wnioskodawca z chwilą nabycia zorganizowanych części przedsiębiorstwa stanie się pracodawcą w stosunku do zatrudnionych u Sprzedającego pracowników – na zasadach określonych w art. 231 ustawy z dnia 26 czerwca 1974 r. Kodeks pracy (t. j. Dz. U. z 2020 r. poz. 1320).

Spółka przejęła w pełni funkcjonujące sklepy z towarem, pracownikami i wyposażeniem, przejęcie odbyło się bez wstrzymania działalności sklepów.

Pytanie 2:

Jakie dokładnie elementy (składniki materialne i niematerialne) zostały przejęte przez C od Wnioskodawcy w ramach opisanego przeniesienia składników majątku Wnioskodawcy? Prosimy o ich jednoznaczne wskazanie.

Odpowiedź 2:

W ramach przeniesienia składników majątku Wnioskodawcy, wobec realizacji przez C umowy zastawu rejestrowego z (…), całość aktywów Wnioskodawcy znajdująca się w dwóch sklepach, w których prowadzona była działalność firmy (supermarket D oraz E) została przejęta przez C i obejmowała:

·towary,

·materiały,

·wyposażenie sklepów i zaplecza,

·urządzenia i maszyny,

·środki pieniężne w kasie.

Ponadto, (…) Wnioskodawca zawarł z B2 porozumienie dotyczące przejęcia zakładów pracy, w trybie art. 231 ustawy z dnia 26 czerwca 1974 r. Kodeks pracy (t. j. Dz. U. z 2023 r. poz. 1465). Zgodnie z postanowieniami tego porozumienia B2 przejęła pracowników zatrudnionych w sklepach przy ul. E i ul. D. W tym miejscu należy wskazać, że 100% udziałowcem B2 jest C, czyli podmiot, który przejął na własność przedmiot ww. zastawu rejestrowego.

Pytanie 3:

Jakie dokładnie elementy (składniki materialne i niematerialne) – poza wskazanym już w opisie sprawy laptopem, telefonem komórkowym, drukarką atramentową oraz środkami pieniężnymi na rachunku bankowym – nie zostały przejęte przez C od Wnioskodawcy w ramach opisanego przeniesienia składników majątku Wnioskodawcy? Prosimy o ich jednoznaczne wskazanie.

Odpowiedź 3:

W zakresie aktywów Spółki, C przejął wszystko oprócz wskazanych szczegółowe we wniosku z 12 kwietnia 2024 r. sprzętów biurowych (nie znajdowały się one w ww. supermarketach w momencie realizacji umowy zastawu rejestrowego, elementy te były drobnym osobistym sprzętem biurowym używanym przez zarząd i nie miały żadnego wpływu na możliwość funkcjonowania przedsiębiorstwa) i środków pieniężnych na rachunku bankowym Wnioskodawcy. C przejął całe działające przedsiębiorstwo Wnioskodawcy za wyjątkiem ww. elementów i zobowiązań. Warto podkreślić, że C przejął też towar będący w terminie płatności (nie zapłacony jeszcze), ale nie przejął żadnych zobowiązań.

Pytanie 4:

Czy przedmiotem opisanego przeniesienia był zespół składników materialnych i niematerialnych, w tym zobowiązania?

Pytanie 5:

Czy przedmiot opisanego przeniesienia posiadał potencjalną zdolność do działania jako niezależne przedsiębiorstwo realizujące określone zadania gospodarcze, w istniejącym przedsiębiorstwie?

Odpowiedz 4 i 5:

Przedmiotem opisanego we wniosku przeniesienia był zespół składników majątkowych bez zobowiązań. Zdaniem Wnioskodawcy, C przejął całe działające przedsiębiorstwo Wnioskodawcy. Jedyne elementy, które nie zostały przeniesione na rzecz C to wyszczególnione we wniosku o wydanie interpretacji indywidualnej sprzęty biurowe, środki pieniężne na rachunku bankowym oraz zobowiązania Spółki (elementy te nie były niezbędne do kontynuowania działalności Spółki polegającej na prowadzeniu dwóch sklepów).

Przy pomocy nabytych składników majątkowych, ich nabywca niewątpliwie mógł prowadzić działalność gospodarczą, w takim samym zakresie i charakterze co Wnioskodawca, już od dnia transakcji, tj. od dnia realizacji zastawu rejestrowego. Co zresztą potwierdziły okoliczności faktyczne – sklepy dalej prowadziły działalność identyczną jak Wnioskodawca pod tym samym szyldem. Klienci tych sklepów najprawdopodobniej nie zorientowali się, że w tych obiektach zaszły jakiekolwiek zmiany. Sklepy były zamknięte kilka godzin, na czas wymiany drukarek fiskalnych i zmian informatycznych w systemie.

Pytanie 6:

Czy na moment realizacji opisanego przeniesienia przedmiot tego przeniesienia był wyodrębniony w przedsiębiorstwie Wnioskodawcy na płaszczyźnie:

a)organizacyjnej, tj. stanowił wyodrębnioną organizacyjnie część (zespół składników był wyodrębnioną w sposób faktyczny działalnością operacyjną, do której można było przyporządkować poszczególne składniki majątkowe)? Czy wyodrębnienie zostało dokonane na bazie statutu, regulaminu lub innego aktu o podobnym charakterze (tj. nastąpiło faktyczne wyodrębnienie w strukturze organizacyjnej)? Jeżeli nie, to w czym przejawiał się brak wyodrębnienia organizacyjnego?

Wyodrębnienie organizacyjne oznacza, że wyodrębniona działalność ma swoje miejsce w strukturze organizacyjnej podatnika jako dział, wydział, oddział itp. Organizacyjne wyodrębnienie powinno być dokonane na bazie statutu, regulaminu lub innego aktu o podobnym charakterze. Organizacyjny aspekt wyodrębnienia oznacza, że składniki tworzące „część przedsiębiorstwa” powinny posiadać cechę zorganizowania;

b)finansowej, tj. posiadał samodzielność finansową, pozwalającą na autonomiczne funkcjonowanie w obrocie gospodarczym oraz na podstawie prowadzonej ewidencji księgowej możliwe było przyporządkowanie przychodów i kosztów oraz należności i zobowiązań do tej wyodrębnionej działalności, przez co możliwe było określenie jej wyniku finansowego? Jeżeli nie, to w czym przejawiał się brak wyodrębnienia finansowego?

Wyodrębnienie finansowe najpełniej realizowane jest w przypadku zakładu lub oddziału osoby prawnej. Wyodrębnienie finansowe nie oznacza samodzielności finansowej, ale sytuację, w której poprzez odpowiednią ewidencję zdarzeń gospodarczych możliwe jest przyporządkowanie przychodów i kosztów oraz należności i zobowiązań do zorganizowanej części przedsiębiorstwa;

c)funkcjonalnej, tj. był przeznaczony do realizacji określonych zadań gospodarczych i mógł stanowić niezależne przedsiębiorstwo samodzielnie realizujące zadania gospodarcze, do których został przypisany? Jeżeli nie, to w czym przejawiał się brak wyodrębnienia funkcjonalnego?

Wyodrębnienie funkcjonalne należy rozumieć jako przeznaczenie do realizacji określonych zadań gospodarczych. Zorganizowana część przedsiębiorstwa musi stanowić funkcjonalnie odrębną całość – obejmować elementy niezbędne do samodzielnego prowadzenia działań gospodarczych, którym służy w strukturze przedsiębiorstwa. Aby zatem część mienia przedsiębiorstwa mogła być uznana za jego zorganizowaną część, musi ona – obiektywnie oceniając – posiadać potencjalną zdolność do funkcjonowania jako samodzielny podmiot gospodarczy. Składniki majątkowe materialne i niematerialne wchodzące w skład zorganizowanej części przedsiębiorstwa muszą zatem umożliwić nabywcy podjęcie działalności gospodarczej w ramach odrębnego przedsiębiorstwa.

Odpowiedź 6:

Zdaniem Wnioskodawcy, przeniesiony na rzecz C zespół składników majątkowych stanowił całe przedsiębiorstwo Wnioskodawcy, a nie jego wyodrębnioną część. Po przejęciu tych składników Spółka nie mogła prowadzić żadnej działalności, bo nie robiła wcześniej nic innego niż prowadzenie wskazanych we wniosku sklepów, nawet nie posiadała innego biura niż to w sklepach.

Pytanie 7:

Czy C mógł/może prowadzić działalność gospodarczą wyłącznie w oparciu o przejęte w ramach opisanego przeniesienia składniki majątkowe, czy też konieczne było/jest w tym celu angażowanie przez C innych składników majątku (niebędących przedmiotem opisanego przeniesienia), bądź konieczne było/jest podejmowanie przez C dodatkowych działań faktycznych lub prawnych (np. zawarcie umów) niezbędnych, aby taką działalność prowadzić w oparciu o przejęte składniki? Jeżeli C był/jest zobowiązany do dokonania jakichkolwiek czynności w celu kontynuowania działalności gospodarczej, w zakresie dotychczas prowadzonym przez Wnioskodawcę, w oparciu o przejęte w ramach opisanego przeniesienia składniki majątkowe, to prosimy je jednoznacznie wskazać.

Odpowiedź 7:

C mógł natychmiast prowadzić działalność w oparciu o przejęte składniki majątkowe, tak samo jak robił to Wnioskodawca do (…).

Ponownie należy wskazać, że przy pomocy nabytych składników majątkowych, ich nabywca niewątpliwie mógł prowadzić działalność gospodarczą, w takim samym zakresie i charakterze co Wnioskodawca, już od dnia transakcji, tj. od dnia realizacji zastawu rejestrowego. Co zresztą potwierdziły okoliczności faktyczne – sklepy dalej prowadziły działalność identyczną jak Wnioskodawca pod tym samym szyldem. Klienci tych sklepów najprawdopodobniej nie zorientowali się, że w tych obiektach zaszły jakiekolwiek zmiany.

Pytanie

Czy przeniesienie własności składników majątku Wnioskodawcy na rzecz C, w wyniku opisanych w stanie faktycznym zdarzeń, stanowiło transakcję zbycia przedsiębiorstwa, która nie podlega opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług na podstawie art. 6 pkt 1 ustawy VAT?

Państwa stanowisko w sprawie

Zgodnie z art. 5 ust. 1 pkt 1 ustawy z dnia 1 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług (Dz. U. z 2023 r. poz. 1570 ze zm.; dalej jako: „ustawa VAT”), opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług, zwanym dalej „podatkiem”, podlegają odpłatna dostawa towarów i odpłatne świadczenie usług na terytorium kraju.

Z kolei, w myśl art. 7 ust. 1 ustawy VAT, przez dostawę towarów, o której mowa w art. 5 ust. 1 pkt 1, rozumie się przeniesienie prawa do rozporządzania towarami jak właściciel (...).

Przez towary rozumie się natomiast rzeczy oraz ich części, a także wszelkie postacie energii (art. 2 pkt 6 ustawy VAT).

Trzeba jednak zauważyć, że stosownie do art. 6 pkt 1 ustawy VAT, przepisów tej ustawy nie stosuje się do transakcji zbycia przedsiębiorstwa lub zorganizowanej części przedsiębiorstwa.

Przy czym, pojęcie „transakcja zbycia”, zdaniem Wnioskodawcy, należy rozumieć szeroko podobnie jak „dostawę towarów” (w rozumieniu art. 7 ust. 1 ustawy VAT). W konsekwencji, transakcja zbycia przedsiębiorstwa to wszelkie czynności, w ramach których następuje przeniesienie prawa do rozporządzania przedsiębiorstwem jak właściciel, np. sprzedaży, darowizny, czy też tak jak w rozpoznawanej sprawie realizacji zastawu rejestrowego obejmującego przedsiębiorstwo.

Trzeba też wskazać, że przepis art. 6 pkt 1 ustawy VAT stanowi implementację art. 19 dyrektywy Rady 2006/112/WE z dnia 28 listopada 2006 r. w sprawie wspólnego systemu podatku od wartości dodanej (Dz. Urz. UE. L Nr 347, str. 1; dalej jako: „dyrektywa VAT”), zgodnie z którym w przypadku przekazania, odpłatnie lub nieodpłatnie lub jako aportu do spółki całości lub części majątku, państwa członkowskie mogą uznać, że dostawa towarów nie miała miejsca i że w takim przypadku osoba, której przekazano towary, będzie traktowana jako następca prawny przekazującego. W przypadkach gdy odbiorca nie podlega w pełni opodatkowaniu, państwa członkowskie mogą przedsięwziąć środki niezbędne w celu uniknięcia zakłóceń konkurencji. Mogą także przyjąć wszelkie niezbędne środki, aby zapobiec uchylaniu się od opodatkowania lub unikaniu opodatkowania poprzez wykorzystanie przepisów niniejszego artykułu.

W judykaturze podkreśla się, że pojęcia „przedsiębiorstwa” nie można interpretować wyłącznie w oparciu o jego definicję z art. 551 ustawy z dnia 23 kwietnia 1964 r. Kodeks cywilny (Dz. U. z 2023 r. poz. 1610 ze zm.), nie stanowi on bowiem podstawy prawnej dla kształtowania znaczenia pojęcia „przedsiębiorstwo” w świetle przepisów ustawy podatkowej.

Pojęcie „przedsiębiorstwo” w prawie podatkowym charakteryzuje się autonomią pojęciową. Jej źródłem jest zarówno fakt, że ustawodawca podatkowy w treści art. 6 pkt 1 ustawy VAT nie poczynił odwołania do przepisów obowiązujących na gruncie innych dziedzin prawa, ze szczególnym uwzględnieniem prawa prywatnego, jak i fakt, że wyłączenie, o którym mowa w tym przepisie jest wynikiem uznania w art. 19 dyrektywy VAT, że w określonych warunkach dostawa nie miała miejsca (vide: wyrok Naczelnego Sądu Administracyjnego z 20 kwietnia 2018 r., sygn. akt I FSK 1113/16). W konsekwencji należy dokonywać prowspólnotowej wykładni art. 6 pkt 1 ustawy VAT, z uwzględnieniem wskazanej wyżej normy z art. 19 dyrektywy VAT.

Wykładni art. 19 dyrektywy VAT (poprzednio art. 5 (8) VI Dyrektywy Rady 77/388/EWG z dnia 17 maja 1977 r. w sprawie harmonizacji ustawodawstw państw członkowskich w odniesieniu do podatków obrotowych – wspólny system podatku od wartości dodanej) wielokrotnie dokonywał Trybunał Sprawiedliwości Unii Europejskiej.

Przykładowo w wyroku z 27 listopada 2003 r. C-497/01 (sprawa Zita Modes). Trybunał wskazał, że pojęcie zbycia – czy to za wynagrodzeniem, czy też bez lub w charakterze aportu wniesionego do spółki – całości aktywów lub jej części, należy interpretować tak, iż obejmuje ono zbycie przedsiębiorstwa lub niezależnej części przedsiębiorstwa, włącznie z jego rzeczowymi składnikami oraz, w zależności od konkretnego przypadku, składnikami niematerialnymi, które, łącznie, stanowią przedsiębiorstwo lub część przedsiębiorstwa zdolną do prowadzenia niezależnej działalności gospodarczej, natomiast nie obejmuje ono zwykłego zbycia aktywów, takiego jak sprzedaż zapasów produktów.

Z kolei, w wyroku z 10 listopada 2011 r. w sprawie C-444/10 (Finanzamt Lüdenscheid przeciwko Christel Schriever) Trybunał uznał, że artykuł 5 ust. 8 Szóstej Dyrektywa Rady z dnia 17 maja 1977 r. w sprawie harmonizacji ustawodawstw Państw Członkowskich w odniesieniu do podatków obrotowych – wspólny system podatku od wartości dodanej: ujednolicona podstawa wymiaru podatku 77/388/EWG (obecnie art. 19 dyrektywy VAT) należy interpretować w ten sposób, że przeniesienie własności zapasu towarów oraz wyposażenia sklepu z jednoczesnym oddaniem nabywcy w dzierżawę lokalu handlowego na podstawie umowy na czas nieoznaczony, ale możliwej do rozwiązania przez każdą ze stron z zachowaniem krótkiego terminu wypowiedzenia, stanowi przekazanie całości lub części aktywów, w rozumieniu tego przepisu, pod warunkiem iż przekazane aktywa są wystarczające do prowadzenia przez nabywcę w sposób trwały samodzielnej działalności gospodarczej. Trybunał dodał także, że kwestię, czy całość ta musi obejmować określone dobra, zarówno ruchome, jak i nieruchome, należy rozpatrywać z punktu widzenia charakteru prowadzonej działalności gospodarczej.

Z cyt. wyżej orzeczeń, płyną następujące wnioski. Po pierwsze, Trybunał podkreśla autonomię prawa podatkowego przy definiowaniu pojęcia „przedsiębiorstwa”. Po drugie, dla uznania danego zespołu składników majątkowych za przedsiębiorstwo niezbędne jest, aby przekazane aktywa były wystarczające do prowadzenia przez nabywcę w sposób trwały samodzielnej działalności gospodarczej. Po trzecie, za przedsiębiorstwo należy uznać już taki zespół składników majątku, który jest zdolny do prowadzenia niezależnej działalności gospodarczej. Po czwarte, oceny, czy dana transakcja stanowi zbycie przedsiębiorstwa należy dokonywać w odniesieniu do konkretnego przypadku.

Wskazane wyżej orzeczenia Trybunału były również wielokrotnie przywoływane przez polskie sądy administracyjne w orzecznictwie dotyczącym art. 6 pkt 1 ustawy VAT. Przykładowo, Naczelny Sąd Administracyjny w wyroku z 5 kwietnia 2012 r., sygn. akt I FSK 1001 /11 stwierdził, że sformułowanie zawarte w art. 6 pkt 1 ustawy VAT, zgodnie z którym przepisów ustawy nie stosuje się do transakcji zbycia przedsiębiorstwa, należy w aspekcie art. 19 dyrektywy VAT, rozumieć w sposób funkcjonalny, a nie tylko werbalny, tzn. analizując, czy dany zespół aktywów (przedsiębiorstwa lub zorganizowanej części przedsiębiorstwa), który jest przedmiotem zbycia, pozwalał na prowadzenie samodzielnej działalności gospodarczej, której służy.

Z kolei, w wyroku z 25 czerwca 2013 r., sygn. I FSK 955/12 Naczelny Sąd Administracyjny wyjaśnił, że tylko wówczas, gdy przekazywany zespół aktywów przedsiębiorstwa jest niewystarczający do prowadzenia przez nabywcę w sposób trwały samodzielnej działalności gospodarczej (w oparciu o przekazane składniki majątkowe), czynność taka jest objęta podatkiem od towarów i usług.

Ponadto, w wyroku z 15 maja 2012 r., sygn. akt I FSK 1223/11, Naczelny Sąd Administracyjny wskazał, że pojęcie „przedsiębiorstwo” obejmuje każdy zespół składników materialnych i niematerialnych służących do realizacji określonych zadań gospodarczych, bez względu na to, czy obejmuje on całość, czy jedynie część majątku określonego podmiotu.

Istotne zatem dla oceny czynności zbycia przedsiębiorstwa jest ustalenie, czy przekazane elementy (o charakterze materialnym i niematerialnym) tworzą całość umożliwiającą nabywcy prowadzenie określonej aktywności gospodarczej. Za niewystarczające uznać należy proste porównanie katalogu składników należących do zbywcy prowadzącego przedsiębiorstwo z listą składników przekazanych nabywcy. Chodzi bowiem przede wszystkim o funkcjonalny i organizacyjny związek między nabytymi składnikami majątkowymi i niemajątkowymi, decydujący o samodzielnej realizacji celów gospodarczych (vide: wyrok Naczelnego Sądu Administracyjnego z 30 czerwca 2021 r., sygn. akt I FSK 1453/19).

Jak trafnie zauważył Naczelny Sąd Administracyjny w orzeczeniu z 25 kwietnia 2018 r., sygn. akt I FSK 1204/16, w sytuacji gdy braki w określonych nabytych składnikach majątku nie mają istotnego znaczenia dla funkcjonowania przedsiębiorstwa, to nie mogą one przesądzić, że nie doszło do jego dostawy. Dla zbycia przedsiębiorstwa wystarczające jest przeniesienie na nabywcę minimum środków pozwalających na kontynuowanie realizowanej uprzednio w tym przedsiębiorstwie działalności gospodarczej.

Mając na uwadze przytoczone wyżej orzecznictwo, należy zatem uznać, że „przedsiębiorstwo” w rozumieniu art. 6 pkt 1 ustawy VAT stanowi każdy zespól składników służących do realizacji określonych zadań gospodarczych, jeżeli jest wystarczający do prowadzenia przez nabywcę w oparciu o przekazane składniki majątkowe w sposób trwały samodzielnej działalności gospodarczej.

Przenosząc powyższe rozważania na grunt rozpoznawanej sprawy, należy wskazać, że C w wyniku opisanych w stanie faktycznym czynności, przejął wszystkie składniki majątkowe przedsiębiorstwa Wnioskodawcy (za wyjątkiem drobnych sprzętów biurowych, które nie były niezbędne do kontynuowania działalności Spółki polegającej na prowadzeniu dwóch sklepów).

Przy pomocy nabytych składników majątkowych, ich nabywca niewątpliwie mógł prowadzić działalność gospodarczą, w takim samym zakresie i charakterze co Wnioskodawca, już od dnia transakcji, tj. od dnia realizacji zastawu rejestrowego. Co zresztą potwierdziły okoliczności faktyczne – sklepy dalej prowadziły działalność identyczną jak Wnioskodawca pod tym samym szyldem.

Klienci tych sklepów najprawdopodobniej nie zorientowali się, że w tych obiektach zaszły jakiekolwiek zmiany.

Co za tym idzie, w wyniku opisanych w stanie faktycznym czynności doszło faktycznie do zbycia przedsiębiorstwa Wnioskodawcy. Transakcja ta zatem – stosownie do art. 6 pkt 1 ustawy VAT – nie podlega opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług.

Zdaniem Wnioskodawcy, transakcja ta została sztucznie podzielona przez C, w ten sposób, że pracowników Spółki przejęła B2 (której 100% udziałowcem jest C). Wyłącznie po to, aby zachować pozory, że w niniejszej sprawie nie mamy do czynienia ze zbyciem przedsiębiorstwa (niezgodnie z sensem ekonomicznym tych czynności).

Można zakładać, że C podjął takie działania, nadużywając prawa, ponieważ dążył do nieuprawnionego odliczenia podatku VAT. Trzeba przy tym podkreślić, że C miał pełną świadomość, iż Spółka nie ma środków finansowych na pokrycie podatku należnego z tego tytułu (ponieważ prowadził jej księgi rachunkowe).

Ocena stanowiska

Stanowisko, które przedstawili Państwo we wniosku – jest prawidłowe.

Uzasadnienie interpretacji indywidualnej

Zgodnie z art. 5 ust. 1 pkt 1 ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług (t. j. Dz. U. z 2024 r. poz. 361 ze zm.), zwanej dalej „ustawą”:

Opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług, zwanym dalej „podatkiem”, podlegają odpłatna dostawa towarów i odpłatne świadczenie usług na terytorium kraju.

W myśl art. 2 pkt 6 ustawy:

Ilekroć w dalszych przepisach jest mowa o towarach – rozumie się przez to rzeczy oraz ich części, a także wszelkie postacie energii.

W świetle art. 2 pkt 22 ustawy:

Ilekroć w dalszych przepisach jest mowa o sprzedaży – rozumie się przez to odpłatną dostawę towarów i odpłatne świadczenie usług na terytorium kraju, eksport towarów oraz wewnątrzwspólnotową dostawę towarów.

W oparciu o art. 7 ust. 1 ustawy:

Przez dostawę towarów, o której mowa w art. 5 ust. 1 pkt 1, rozumie się przeniesienie prawa do rozporządzania towarami jak właściciel (…).

Stosownie do art. 8 ust. 1 ustawy:

Przez świadczenie usług, o którym mowa w art. 5 ust. 1 pkt 1, rozumie się każde świadczenie na rzecz osoby fizycznej, osoby prawnej lub jednostki organizacyjnej niemającej osobowości prawnej, które nie stanowi dostawy towarów w rozumieniu art. 7 (…).

Nie każda jednak czynność, stanowiąca dostawę towarów lub świadczenie usług, podlega opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług. Aby dana czynność podlegała opodatkowaniu podatkiem VAT, musi być wykonana przez podatnika.

Według art. 15 ust. 1 ustawy:

Podatnikami są osoby prawne, jednostki organizacyjne niemające osobowości prawnej oraz osoby fizyczne, wykonujące samodzielnie działalność gospodarczą, o której mowa w ust. 2, bez względu na cel lub rezultat takiej działalności.

Na mocy art. 15 ust. 2 ustawy:

Działalność gospodarcza obejmuje wszelką działalność producentów, handlowców lub usługodawców, w tym podmiotów pozyskujących zasoby naturalne oraz rolników, a także działalność osób wykonujących wolne zawody. Działalność gospodarcza obejmuje w szczególności czynności polegające na wykorzystywaniu towarów lub wartości niematerialnych i prawnych w sposób ciągły dla celów zarobkowych.

Jednocześnie przepis art. 6 ustawy wskazuje na wyłączenia określonych czynności spod zakresu przepisów ustawy. Są w nim wskazane czynności, które co do zasady należą do grupy czynności podlegających opodatkowaniu, mieszczące się w zakresie odpłatnej dostawy towarów, czy też odpłatnego świadczenia usług, z uwagi jednak na stosowne wyłączenie, czynności te nie podlegają opodatkowaniu.

I tak, na podstawie art. 6 pkt 1 ustawy:

Przepisów ustawy nie stosuje się do transakcji zbycia przedsiębiorstwa lub zorganizowanej części przedsiębiorstwa.

Zatem, w przypadku, gdy przedmiotem transakcji jest zbycie przedsiębiorstwa lub zorganizowanej części przedsiębiorstwa, czynność ta nie podlega przepisom ustawy.

Przy czym użyte w ww. przepisie sformułowanie „transakcja zbycia” należy rozumieć w sposób zbliżony do terminu „dostawy towarów” w ujęciu art. 7 ust. 1 ustawy, tzn. „zbycie” obejmuje wszelkie czynności, w ramach których następuje przeniesienie prawa do rozporządzania przedmiotem jak właściciel, np. sprzedaż, zamianę, darowiznę, przeniesienie własności w formie wkładu niepieniężnego, czyli aportu.

Podkreślenia wymaga, że ze względu na szczególny charakter przepisu art. 6 pkt 1 ustawy, powinien on być interpretowany ściśle, co oznacza, że ma zastosowanie wyłącznie w przypadku zbycia (a zatem wszelkich czynności, w ramach których następuje przeniesienie prawa do rozporządzania towarami jak właściciel) przedsiębiorstwa (w rozumieniu Kodeksu cywilnego) lub zorganizowanej jego części, zdefiniowanej w art. 2 pkt 27e ustawy.

Należy zauważyć, że powyższa regulacja stanowi implementację art. 19 Dyrektywy 2006/112/WE Rady z dnia 28 listopada 2006 r. w sprawie wspólnego systemu podatku od wartości dodanej (Dz. Urz. UE L 347 str. 1 ze zm.), zwanej dalej Dyrektywą 2006/112/WE Rady, zgodnie z którym:

W przypadku przekazania, odpłatnie lub nieodpłatnie lub jako aportu do spółki całości lub części majątku, państwa członkowskie mogą uznać, że dostawa towarów nie miała miejsca i że w takim przypadku osoba, której przekazano towary, będzie traktowana jako następca prawny przekazującego.

W przypadkach gdy odbiorca nie podlega w pełni opodatkowaniu, państwa członkowskie mogą przedsięwziąć środki niezbędne w celu uniknięcia zakłóceń konkurencji. Mogą także przyjąć wszelkie niezbędne środki, aby zapobiec uchylaniu się od opodatkowania lub unikaniu opodatkowania poprzez wykorzystanie przepisów niniejszego artykułu.

Z powyższego przepisu wynika, że wprowadza on, tak samo jak ma to miejsce w ustawie, możliwość wyłączenia z zakresu opodatkowania przekazania całości lub części majątku przedsiębiorstwa.

Przepisy ustawy nie zawierają definicji „przedsiębiorstwa”, zatem dla potrzeb przepisów podatkowych należy stosować definicję zawartą w art. 551 ustawy z dnia 23 kwietnia 1964 r. Kodeks cywilny (t. j. Dz. U. z 2023 r. poz. 1610 ze zm.). W myśl tego przepisu:

Przedsiębiorstwo jest zorganizowanym zespołem składników niematerialnych i materialnych przeznaczonym do prowadzenia działalności gospodarczej.

Obejmuje ono w szczególności:

1)oznaczenie indywidualizujące przedsiębiorstwo lub jego wyodrębnione części (nazwa przedsiębiorstwa);

2)własność nieruchomości lub ruchomości, w tym urządzeń, materiałów, towarów i wyrobów, oraz inne prawa rzeczowe do nieruchomości lub ruchomości;

3)prawa wynikające z umów najmu i dzierżawy nieruchomości lub ruchomości oraz prawa do korzystania z nieruchomości lub ruchomości wynikające z innych stosunków prawnych;

4)wierzytelności, prawa z papierów wartościowych i środki pieniężne;

5)koncesje, licencje i zezwolenia;

6)patenty i inne prawa własności przemysłowej;

7)majątkowe prawa autorskie i majątkowe prawa pokrewne;

8)tajemnice przedsiębiorstwa;

9)księgi i dokumenty związane z prowadzeniem działalności gospodarczej.

Powyższa definicja opisuje przedsiębiorstwo w ujęciu przedmiotowym, jako zespół niematerialnych i materialnych składników stanowiący przedmiot prawa w szerokim znaczeniu. Użyte w ww. przepisie określenie „w szczególności” wskazuje na przykładowe wyliczenie składników przedsiębiorstwa. Oznacza to, że z jednej strony w jego skład mogą wchodzić inne elementy, niewymienione w tym artykule, a z drugiej – brak któregoś z tych elementów może nie pozbawiać zespołu rzeczy i praw przymiotu przedsiębiorstwa. Nie wszystkie elementy tworzące pojęcie przedsiębiorstwa są na tyle istotne, by bez ich zbycia nie można było mówić o zbyciu przedsiębiorstwa. O tym, jakie konkretnie składniki muszą być przeniesione na nabywcę, aby można było uznać, że nastąpiło zbycie przedsiębiorstwa, decydują okoliczności faktyczne. Każdorazowo należy więc badać okoliczności faktyczne związane z konkretną transakcją.

Przedsiębiorstwo jako przedmiot zbycia musi stanowić całość pod względem organizacyjnym i funkcjonalnym. W szczególności, składniki materialne i niematerialne wchodzące w skład przedsiębiorstwa powinny pozostawać ze sobą we wzajemnych relacjach w ten sposób, że można mówić o nich jako o zespole, a nie zbiorze pewnych elementów. Istotne jest, aby w zbywanym przedsiębiorstwie zachowane zostały funkcjonalne związki pomiędzy poszczególnymi składnikami, tak aby przekazana masa mogła posłużyć kontynuowaniu określonej działalności gospodarczej. Oznacza to, że najistotniejsze dla przedmiotowego zagadnienia jest ustalenie czy przenoszony majątek stanowi na tyle zorganizowany kompleks praw, obowiązków i rzeczy, że jest zdolny do realizacji zadań gospodarczych przypisywanych przedsiębiorstwu.

W świetle art. 552 Kodeksu cywilnego:

Czynność prawna mająca za przedmiot przedsiębiorstwo obejmuje wszystko, co wchodzi w skład przedsiębiorstwa, chyba że co innego wynika z treści czynności prawnej albo z przepisów szczególnych.

W praktyce obrotu gospodarczego zdarzają się sytuacje, w których niektóre elementy przedsiębiorstwa podlegają wyłączeniu z transakcji sprzedaży. Jednakże nawet w takim przypadku, składniki materialne i niematerialne wchodzące w skład przedsiębiorstwa powinny pozostawać ze sobą we wzajemnych relacjach w taki sposób, by można było o nich mówić jako o zespole, a nie tylko zbiorze pewnych elementów. Decydujące zatem jest to, aby w zbywanym przedsiębiorstwie zachowane zostały funkcjonalne związki pomiędzy poszczególnymi składnikami umożliwiające kontynuowanie określonej działalności gospodarczej. Aby zatem, w rozumieniu przepisów podatkowych, określony zespół składników mógł zostać zakwalifikowany jako przedsiębiorstwo, nie jest wystarczające jakiekolwiek zorganizowanie masy majątkowej – musi się ona odznaczać pełną odrębnością, niezbędną do samodzielnego funkcjonowania w obrocie gospodarczym. Transakcja mająca za przedmiot zbycie przedsiębiorstwa ma miejsce jedynie wówczas, gdy wymienione w art. 551 Kodeksu cywilnego elementy (o ile występują w danym stanie faktycznym), zostaną przekazane nabywcy. Na gruncie przytaczanego przepisu, istnieje możliwość umownego wyłączenia pewnych elementów z transakcji zbycia przedsiębiorstwa, ale tylko wówczas, gdy elementy te nie mają istotnego znaczenia dla funkcjonowania przedsiębiorstwa. W przeciwnym przypadku, danej transakcji nie można uznać za zbycie przedsiębiorstwa.

Trybunał Sprawiedliwości Unii Europejskiej w wyroku z 27 listopada 2003 r. w sprawie Zita Modes (C-497/01), stwierdził, że pojęcie zbycia, czy to za wynagrodzeniem, czy też bez lub w charakterze aportu wniesionego do spółki, całości aktywów lub jej części, należy interpretować tak, iż obejmuje ono zbycie przedsiębiorstwa lub niezależnej części przedsiębiorstwa, włącznie z jego rzeczowymi składnikami oraz, w zależności od konkretnego przypadku, składnikami niematerialnymi, które łącznie stanowią przedsiębiorstwo lub część przedsiębiorstwa zdolną do prowadzenia niezależnej działalności gospodarczej, natomiast nie obejmuje ono zwykłego zbycia aktywów, takiego jak sprzedaż zapasów produktów.

Z orzeczenia tego wynika ponadto, że – w świetle tej normy dyrektywy – nabywca całości lub części majątku podatnika powinien mieć zamiar prowadzenia działalności nabytego przedsiębiorstwa lub jego części, a nie działać tylko w celu niezwłocznego zlikwidowania danej działalności oraz sprzedaży ewentualnych zapasów.

Z opisu sprawy wynika, że są Państwo zarejestrowanym czynnym podatnikiem VAT. Przedmiotem Państwa działalności była sprzedaż (…). Cała Państwa działalność sprowadzała się wyłącznie do prowadzenia dwóch supermarketów, nie prowadzili Państwo żadnej innej działalności. C ustanowił liczne zabezpieczenia obciążające Państwa, tj. m.in.: zastaw rejestrowy na przedsiębiorstwie (tj. na obydwu sklepach oraz ich wyposażeniu); zastaw rejestrowy na udziałach w Państwa spółce; rygor egzekucji polegający na wydaniu obydwu lokali usługowo-handlowych. W umowie o ustanowienie zastawu rejestrowego zawartej pomiędzy Państwem (Zastawcą) a C (Zastawnikiem) wskazano m.in., że (…). C złożył oświadczenie o realizacji zabezpieczenia w postaci przejęcia na własność przedmiotu zastawu.

Państwa wątpliwości dotyczą uznania przeniesienia własności składników majątku za transakcję zbycia przedsiębiorstwa, niepodlegającą opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług na podstawie art. 6 pkt 1 ustawy.

Aby można uznać, że przedmiotem dokonywanej czynności jest przedsiębiorstwo to przedmiotem tym muszą być objęte bezwzględnie te elementy, które umożliwią kontynuowanie działalności gospodarczej. Nie można w tym zakresie formułować jednoznacznych, uniwersalnych wzorów czy kryteriów. Będą się one zmieniały przy każdej dokonywanej czynności, a okoliczności konkretnego przypadku stanowią podstawę oceny czy przedmiotem czynności prawnej jest przedsiębiorstwo czy też nie. Tym samym, ocena czy doszło do zbycia przedsiębiorstwa jest możliwa w sytuacji kiedy miarodajne będzie ustalenie czy zbyto minimum środków, bez których kontynuowanie przez nabywcę działalności gospodarczej realizowanej przed zbyciem nie jest możliwe. Przy czym, strony – jak wynika z art. 552 Kodeksu cywilnego – mają pozostawioną swobodę co do tego, jakie elementy tworzące przedsiębiorstwo objąć przedmiotem czynności prawnej, z tym że swoboda w wyłączeniu poszczególnych składników nie może iść tak daleko, aby zakres włączeń przekreślił istotę przedsiębiorstwa.

Jak Państwo wskazali, w ramach przeniesienia Państwa składników majątku, wobec realizacji przez C umowy zastawu rejestrowego całość Państwa aktywów znajdująca się w dwóch sklepach, w których prowadzona była działalność firmy, została przejęta przez C i obejmowała: towary, materiały, wyposażenie sklepów i zaplecza, urządzenia i maszyny, środki pieniężne w kasie. W Państwa majątku pozostał jedynie drobny sprzęt biurowy w postaci: laptopa, telefonu komórkowego, drukarki atramentowej oraz środki pieniężne na rachunku bankowym. Ww. składniki majątkowe nie były niezbędne do realizacji działań gospodarczych polegających do prowadzeniu dwóch opisanych wyżej sklepów. W zakresie Państwa aktywów, C przejął wszystko oprócz wskazanych sprzętów biurowych (nie znajdowały się one w ww. supermarketach w momencie realizacji umowy zastawu rejestrowego, elementy te były drobnym osobistym sprzętem biurowym używanym przez zarząd i nie miały żadnego wpływu na możliwość funkcjonowania przedsiębiorstwa – elementy te nie były niezbędne do kontynuowania Państwa działalności polegającej na prowadzeniu dwóch sklepów) i środków pieniężnych na Państwa rachunku bankowym. C przejął całe Państwa działające przedsiębiorstwo za wyjątkiem ww. elementów i zobowiązań. C przejął też towar będący w terminie płatności (nie zapłacony jeszcze), ale nie przejął żadnych zobowiązań. Przedmiotem opisanego we wniosku przeniesienia był zespół składników majątkowych bez zobowiązań. Przeniesiony na rzecz C zespół składników majątkowych stanowił całe Państwa przedsiębiorstwo. Ponadto, zawarli Państwo z B2 porozumienie dotyczące przejęcia zakładów pracy, w trybie art. 231 Kodeksu pracy. Zgodnie z postanowieniami tego porozumienia B2 przejęła pracowników zatrudnionych w sklepach. 100% udziałowcem B2 jest C, czyli podmiot, który przejął na własność przedmiot ww. zastawu rejestrowego. Przy pomocy nabytych składników majątkowych, ich nabywca niewątpliwie mógł prowadzić działalność gospodarczą, w takim samym zakresie i charakterze co Państwo, już od dnia transakcji, tj. od dnia realizacji zastawu rejestrowego. Sklepy dalej prowadziły działalność identyczną jak Państwo pod tym samym szyldem. Klienci tych sklepów najprawdopodobniej nie zorientowali się, że w tych obiektach zaszły jakiekolwiek zmiany. Sklepy były zamknięte kilka godzin, na czas wymiany drukarek fiskalnych i zmian informatycznych w systemie. Już następnego dnia po dokonaniu przejęcia przedsiębiorstwa przez C, w oparciu o przejęte aktywa oraz pracowników, C rozpoczął prowadzenie działalności gospodarczej w tym samym zakresie, w jakim dotychczas była ona wykonywana przez Państwa. C mógł natychmiast prowadzić działalność w oparciu o przejęte składniki majątkowe, tak samo jak robili to Państwo.

Mając na uwadze okoliczności sprawy, należy uznać, że przedmiotem przeniesienia jest przedsiębiorstwo, o którym mowa w art. 551 Kodeksu cywilnego. Tym samym, jego dostawa korzysta z wyłączenia z opodatkowania podatkiem VAT na podstawie art. 6 pkt 1 ustawy.

Podsumowując stwierdzam, że przeniesienie własności Państwa składników majątku na rzecz C, w wyniku opisanych w stanie faktycznym zdarzeń, stanowi transakcję zbycia przedsiębiorstwa, która nie podlega opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług na podstawie art. 6 pkt 1 ustawy.

Tym samy, Państwa stanowisko jest prawidłowe.

Dodatkowe informacje

Informacja o zakresie rozstrzygnięcia

Interpretacja dotyczy stanu faktycznego, który Państwo przedstawili i stanu prawnego, który obowiązywał w dacie zaistnienia zdarzenia.

Jestem ściśle związany przedstawionym we wniosku opisem stanu faktycznego. Ponoszą Państwo ryzyko związane z ewentualnym błędnym lub nieprecyzyjnym przedstawieniem we wniosku opisu stanu faktycznego. Interpretacja indywidualna wywołuje skutki prawnopodatkowe tylko wtedy, o ile rzeczywisty stan sprawy będącej przedmiotem interpretacji pokrywał się będzie ze stanem faktycznym podanym przez Państwa w złożonym wniosku. W związku z powyższym, w przypadku zmiany któregokolwiek elementu przedstawionego we wniosku opisu sprawy, udzielona odpowiedź traci swą aktualność.

Zatem, należy zaznaczyć, że interpretacja indywidualna opiera się na wynikającym z treści wniosku opisie stanu fatycznego. W konsekwencji w przypadku, gdy w toku postępowania podatkowego, kontroli podatkowej, bądź celno-skarbowej zostanie określony odmienny stan sprawy, interpretacja nie wywoła w tym zakresie skutków prawnych.

Pouczenie o funkcji ochronnej interpretacji

·Funkcję ochronną interpretacji indywidualnych określają przepisy art. 14k-14nb ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. – Ordynacja podatkowa (t. j. Dz. U. z 2023 r. poz. 2383 ze zm.). Interpretacja będzie mogła pełnić funkcję ochronną, jeśli: Państwa sytuacja będzie zgodna (tożsama) z opisem stanu faktycznego i zastosują się Państwo do interpretacji.

·Zgodnie z art. 14na § 1 Ordynacji podatkowej:

Przepisów art. 14k-14n Ordynacji podatkowej nie stosuje się, jeśli stan faktyczny lub zdarzenie przyszłe będące przedmiotem interpretacji indywidualnej jest elementem czynności, które są przedmiotem decyzji wydanej:

1)z zastosowaniem art. 119a;

2)w związku z wystąpieniem nadużycia prawa, o którym mowa w art. 5 ust. 5 ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług;

3)z zastosowaniem środków ograniczających umowne korzyści.

·Zgodnie z art. 14na § 2 Ordynacji podatkowej:

Przepisów art. 14k-14n nie stosuje się, jeżeli korzyść podatkowa, stwierdzona w decyzjach wymienionych w § 1, jest skutkiem zastosowania się do utrwalonej praktyki interpretacyjnej, interpretacji ogólnej lub objaśnień podatkowych.

Pouczenie o prawie do wniesienia skargi na interpretację

Mają Państwo prawo do zaskarżenia tej interpretacji indywidualnej do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego (…). Zasady zaskarżania interpretacji indywidualnych reguluje ustawa z dnia 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi (t. j. Dz. U. z 2024 r. poz. 935; dalej jako „PPSA”).

Skargę do Sądu wnosi się za pośrednictwem Dyrektora KIS (art. 54 § 1 PPSA). Skargę należy wnieść w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia interpretacji indywidualnej (art. 53 § 1 PPSA):

·w formie papierowej, w dwóch egzemplarzach (oryginał i odpis) na adres: Krajowa Informacja Skarbowa, ul. Warszawska 5, 43-300 Bielsko-Biała (art. 47 § 1 PPSA), albo

·w formie dokumentu elektronicznego, w jednym egzemplarzu (bez odpisu), na adres Elektronicznej Skrzynki Podawczej Krajowej Informacji Skarbowej na platformie ePUAP: /KIS/SkrytkaESP (art. 47 § 3 i art. 54 § 1a PPSA).

Skarga na interpretację indywidualną może opierać się wyłącznie na zarzucie naruszenia przepisów postępowania, dopuszczeniu się błędu wykładni lub niewłaściwej oceny co do zastosowania przepisu prawa materialnego. Sąd jest związany zarzutami skargi oraz powołaną podstawą prawną (art. 57a PPSA).

Podstawa prawna dla wydania interpretacji

Podstawą prawną dla wydania tej interpretacji jest art. 13 § 2a oraz art. 14b § 1 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. – Ordynacja podatkowa (t. j. Dz. U. z 2023 r. poz. 2383 ze zm.).

close POTRZEBUJESZ POMOCY?
Konsultanci pracują od poniedziałku do piątku w godzinach 8:00 - 17:00