Wyszukaj po identyfikatorze keyboard_arrow_down
Wyszukiwanie po identyfikatorze Zamknij close
ZAMKNIJ close
account_circle Jesteś zalogowany jako:
ZAMKNIJ close
Powiadomienia
keyboard_arrow_up keyboard_arrow_down znajdź
removeA addA insert_drive_fileWEksportuj printDrukuj assignment add Do schowka

Interpretacja indywidualna z dnia 15 lipca 2024 r., Dyrektor Krajowej Informacji Skarbowej, sygn. 0113-KDIPT1-3.4012.210.2024.2.ALN

Odliczenie podatku naliczonego z tytułu nabycia nieruchomości, wycofanej z działalności gospodarczej byłego małżonka.

Interpretacja indywidualna

– stanowisko nieprawidłowe

Szanowna Pani,

stwierdzam, że Pani stanowisko w sprawie oceny skutków podatkowych przedstawionego stanu faktycznego w podatku od towarów i usług jest nieprawidłowe.

Zakres wniosku o wydanie interpretacji indywidualnej

20 marca 2024 r. wpłynął Pani wniosek z 14 marca 2024 r. o wydanie interpretacji indywidualnej, który dotyczy prawa do odliczenia podatku naliczonego z tytułu nabycia nieruchomości, która została wycofana z działalności gospodarczej Pani byłego Małżonka i jest wykorzystywana w Pani działalności gospodarczej. Uzupełniła go Pani – w odpowiedzi na wezwanie – pismem z 5 czerwca 2024 r. (wpływ 10 czerwca 2024 r.).  Treść wniosku jest następująca:

Opis stanu faktycznego

(ostatecznie przedstawiony w uzupełnieniu wniosku)

Wnioskodawczyni jest osobą fizyczną podlegającą nieograniczonemu obowiązkowi podatkowemu na terenie Rzeczpospolitej Polskiej. Wnioskodawczyni prowadzi jednoosobową działalność gospodarczą. Również były Małżonek Wnioskodawczyni prowadzi odrębną jednoosobową działalność gospodarczą.

W 2015 r. Wnioskodawczyni nabyła wraz z byłym Małżonkiem nieruchomość usługową do majątku wspólnego (Wnioskodawczyni i Jej byłego Małżonka). Nieruchomość została wprowadzona do ewidencji środków trwałych i wartości niematerialnych i prawnych w działalności gospodarczej byłego Małżonka Wnioskodawczyni. Przy nabyciu nieruchomości były Małżonek Wnioskodawczyni skorzystał z prawa do obniżenia podatku należnego o podatek naliczony. Nieruchomość była wynajmowana w ramach prowadzonej działalności gospodarczej byłego Małżonka Wnioskodawczyni. We wrześniu 2023 r. Wnioskodawczyni oraz jej były Małżonek dokonali podziału majątku wspólnego. Dnia 2 września 2023 r. Wnioskodawca wycofał ze swojej działalności gospodarczej przedmiotową nieruchomość oraz dokonał korekty podatku VAT naliczonego, skutkiem czego była wpłata należności na rzecz urzędu skarbowego. Podział majątku nastąpił 13 września 2023 r. Zgodnie z treścią aktu notarialnego, w dniu podziału majątku, nieruchomość pozostawała majątkiem wspólnym Wnioskodawczyni oraz jej byłego Małżonka.

Na skutek podziału majątku, nieruchomość została wprowadzona do jednoosobowej działalności gospodarczej Wnioskodawczyni. Od tego momentu nieruchomość była nadal wynajmowana przez przedsiębiorstwo, a zatem przeznaczenie nieruchomości nie uległo zmianie po dokonaniu jej przeniesienia z działalności byłego Małżonka Wnioskodawczyni do działalności Wnioskodawczyni.

W związku z powyższym Wnioskodawczyni oraz jej były Małżonek pozostawali we wspólności majątkowej małżeńskiej zarówno podczas nabycia nieruchomości w 2015 r., jak i w momencie wycofania nieruchomości z działalności gospodarczej byłego Małżonka Wnioskodawczyni oraz w ramach podziału majątku wspólnego.

Na pytania postawione w wezwaniu o treści:

1.Czy jest Pani czynnym zarejestrowanym podatnikiem podatku od towarów i usług?

2.Od kiedy (prosimy podać datę) prowadzi Pani jednoosobową działalność gospodarczą?

3.Prosimy podać rok, w którym Pani i Pani były Małżonek nabyli nieruchomość, o której mowa we wniosku.

4.Czy przy nabyciu nieruchomości wystawiono fakturę z naliczonym podatkiem należnym, kto jest wskazany jako nabywca tej nieruchomości oraz kiedy otrzymali Pani i Pani były Małżonek fakturę zakupu tej nieruchomości?

5.Czy Pani były Małżonek wycofał 2 września 2023 r. nieruchomość, która jest przedmiotem wniosku, z Jego działalności gospodarczej?

6.Czy od momentu wycofania przez Pani byłego Małżonka nieruchomości z działalności gospodarczej do dnia podziału, przedmiotowa nieruchomość stanowiła Pani i Pani byłego Małżonka majątek osobisty?

7.Od kiedy (prosimy podać datę) wykorzystuje Pani nieruchomość, o której mowa we wniosku, w Pani jednoosobowej działalności gospodarczej?

8.Do jakich czynności wykorzystuje Pani nieruchomość, tj. czy do czynności:

·opodatkowanych podatkiem VAT,

·zwolnionych od podatku VAT,

·niepodlegających opodatkowaniu podatkiem VAT?

Udzieliła Pani odpowiedzi:

Ad. I. 1.

Tak, Wnioskodawczyni jest czynnym podatnikiem podatku od towarów i usług.

Ad. I. 2.

Jednoosobową działalność gospodarczą Wnioskodawczyni prowadzi od 5 kwietnia 2023 r.

Ad. I. 3.

Przedmiotowa nieruchomość została nabyta w 2015 r.

Ad. I. 4.

Przy nabyciu przedmiotowej nieruchomości zostały wystawione faktury z naliczonym podatkiem należnym. Jako nabywca nieruchomości na fakturach widnieje „” (były Małżonek Wnioskodawczyni). Fakturę Wnioskodawczyni oraz Jej były Małżonek 22 grudnia 2015 r.

Ad. I. 5.

Tak, przedmiotowa nieruchomość została wycofana z działalności byłego Małżonka Wnioskodawczyni 2 września 2023 r.

Ad. I. 6.

Nie, nieruchomość od momentu zakupu do momentu podziału majątku wspólnego stanowiła majątek wspólny Wnioskodawczyni oraz Jej byłego Małżonka.

Ad. I. 7.

Wnioskodawczyni wykorzystuje przedmiotową nieruchomość w prowadzonej przez Nią działalności gospodarczej od dnia 13 września 2023 r.

Ad. I. 8.

Wnioskodawczyni wykorzystuje przedmiotową nieruchomość w działalności gospodarczej do czynności opodatkowanych podatkiem od towarów i usług.

Pytanie

(postawione ostatecznie w uzupełnieniu wniosku)

Czy na gruncie opisanego stanu faktycznego, biorąc pod uwagę dokonane czynności wycofania nieruchomości z działalności gospodarczej byłego Małżonka Wnioskodawczyni oraz rozpoczęcia wykorzystywania nieruchomości w działalności gospodarczej prowadzonej przez Wnioskodawczynię oraz kontynuację wynajmu tej nieruchomości w ramach jednoosobowej działalności gospodarczej Wnioskodawczyni, ma Ona prawo do odliczenia podatku naliczonego z tytułu nabycia nieruchomości?

Pani stanowisko w sprawie

Zdaniem Wnioskodawczyni na gruncie opisanego stanu faktycznego, biorąc pod uwagę dokonane czynności wycofania nieruchomości z działalności gospodarczej byłego Małżonka Wnioskodawczyni oraz rozpoczęcia wykorzystywania nieruchomości w działalności gospodarczej prowadzonej przez Wnioskodawczynię do przedsiębiorstwa Wnioskodawczyni oraz kontynuację wynajmu tej nieruchomości w ramach jednoosobowej działalności gospodarczej Wnioskodawczyni, ma Ona prawo do odliczenia podatku naliczonego z tytułu nabycia nieruchomości.

Zgodnie z art. 86. ust. 1 (Dz.U.2023.1570 t. j., ze zm.) w zakresie, w jakim towary i usługi są wykorzystywane do wykonywania czynności opodatkowanych, podatnikowi, o którym mowa w art. 15, przysługuje prawo do obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego, z zastrzeżeniem art. 114, art. 119 ust. 4, art. 120 ust. 17 i 19 oraz art. 124.

Zasady dotyczące sposobu i terminu dokonywania korekt podatku naliczonego oraz podmiotu zobowiązanego do ich dokonania zostały określone w art. 91 ustawy o podatku od towarów i usług. Zgodnie z art. 91 ust. 1 ustawy po zakończeniu roku, w którym podatnikowi przysługiwało prawo do obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego, o którym mowa w art. 86 ust. 1, jest on obowiązany dokonać korekty kwoty podatku odliczonego zgodnie z art. 90 ust. 2-10a lub 10c-10g, z uwzględnieniem proporcji obliczonej w sposób określony w art. 90 ust. 2-6, 10, 10a lub 10c-10g lub przepisach wydanych na podstawie art. 90 ust. 11 i 12, dla zakończonego roku podatkowego.

W myśl art. 91 ust. 2 ustawy w przypadku towarów i usług, które na podstawie przepisów o podatku dochodowym są zaliczane przez podatnika do środków trwałych oraz wartości niematerialnych i prawnych podlegających amortyzacji, a także gruntów i praw wieczystego użytkowania gruntów, jeżeli zostały zaliczone do środków trwałych lub wartości niematerialnych i prawnych nabywcy, z wyłączeniem tych, których wartość początkowa nie przekracza 15 000 zł, korekty, o której mowa w ust. 1, podatnik dokonuje w ciągu 5 kolejnych lat, a w przypadku nieruchomości i praw wieczystego użytkowania gruntów - w ciągu 10 lat, licząc od roku, w którym zostały oddane do użytkowania. Roczna korekta w przypadku, o którym mowa w zdaniu pierwszym, dotyczy jednej piątej, a w przypadku nieruchomości i praw wieczystego użytkowania gruntów - jednej dziesiątej kwoty podatku naliczonego przy ich nabyciu lub wytworzeniu. W przypadku środków trwałych oraz wartości niematerialnych i prawnych, których wartość początkowa nie przekracza 15 000 zł, przepis ust. 1 stosuje się odpowiednio, z tym że korekty dokonuje się po zakończeniu roku, w którym zostały oddane do użytkowania.

 Jak stanowi art. 91 ust. 3 korekty, o której mowa w ust. 1 i 2 art. 91 ustawy, dokonuje się w deklaracji podatkowej składanej za pierwszy okres rozliczeniowy roku następującego po roku podatkowym, za który dokonuje się korekty, a w przypadku zakończenia działalności gospodarczej - w deklaracji podatkowej za ostatni okres rozliczeniowy.

Zgodnie z art. 91 ust. 4 ustawy w przypadku gdy w okresie korekty, o której mowa w ust. 2, nastąpi sprzedaż towarów lub usług, o których mowa w ust. 2, lub towary te zostaną opodatkowane zgodnie z art. 14, uważa się, że te towary lub usługi są nadal wykorzystywane na potrzeby czynności podlegających opodatkowaniu u tego podatnika, aż do końca okresu korekty.

W myśl art. 91 ust. 5 w przypadku, o którym mowa w ust. 4, korekta powinna być dokonana jednorazowo w odniesieniu do całego pozostałego okresu korekty. Korekty dokonuje się w deklaracji podatkowej za okres rozliczeniowy, w którym nastąpiła sprzedaż, a w przypadku opodatkowania towarów zgodnie z art. 14 - w deklaracji podatkowej za okres rozliczeniowy, w którym w stosunku do tych towarów powstał obowiązek podatkowy.

Jak stanowi art. 91 ust. 6 ustawy w przypadku gdy towary lub usługi, o których mowa w ust. 4. zostaną:

1)opodatkowane - w celu dokonania korekty przyjmuje się, że dalsze wykorzystanie tego towaru lub usługi jest związane z czynnościami opodatkowanymi;

2)zwolnione od podatku lub nie podlegały opodatkowaniu - w celu dokonania korekty przyjmuje się, że dalsze wykorzystanie tego towaru lub usługi jest związane wyłącznie z czynnościami zwolnionymi od podatku lub niepodlegającymi opodatkowaniu.

Zgodnie z art. 91 ust. 7 ustawy przepisy ust. 1-6 stosuje się odpowiednio w przypadku, gdy podatnik miał prawo do obniżenia kwot podatku należnego o całą kwotę podatku naliczonego od wykorzystywanego przez siebie towaru lub usługi i dokonał takiego obniżenia, albo nie miał takiego prawa, a następnie zmieniło się prawo do obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego od tego towaru lub usługi.

W myśl art. 91 ust. 7a ustawy w przypadku towarów i usług, które na podstawie przepisów o podatku dochodowym są zaliczane przez podatnika do środków trwałych oraz wartości niematerialnych i prawnych podlegających amortyzacji, a także gruntów i praw wieczystego użytkowania gruntów, jeżeli zostały zaliczone do środków trwałych lub wartości niematerialnych i prawnych nabywcy, z wyłączeniem tych, których wartość początkowa nie przekracza 15 000 zł, korekty, o której mowa w ust. 7, dokonuje się na zasadach określonych w ust. 2 zdanie pierwsze i drugie oraz ust. 3. Korekty tej dokonuje się przy każdej kolejnej zmianie prawa do odliczeń, jeżeli zmiana ta następuje w okresie korekty.

Zgodnie z wskazanymi powyżej przepisami były Małżonek Wnioskodawczyni był zobowiązany do dokonania korekty podatku naliczonego, bowiem w okresie korekty nieruchomość przestała służyć Jego działalności gospodarczej, została z niej wyprowadzona i przekazana do działalności Jego Małżonki.

W przypadku, w którym były Małżonek Wnioskodawczyni dokonałby zbycia nieruchomości na rzecz innej osoby niż Jego Małżonka (Wnioskodawczyni) mógłby wystawić fakturę z wykazanym podatkiem VAT. Nabywca natomiast posiadałby prawo do odliczenia podatku VAT wykazanego na takiej fakturze.

Należy jednak zauważyć, że w dominującej obecnie linii orzeczniczej sadów administracyjnych przeniesienie składnika majątku pomiędzy przedsiębiorstwami dwojga małżonków nie stanowi dostawy towarów w rozumieniu podatku VAT.

Takie stanowisko zajął Wojewódzki Sąd Administracyjny w Bydgoszczy w wyroku z dnia 25 maja 2021 r., sygn. I SA/Bd 171/21. Zgodnie ze stanowiskiem sądu administracyjnego: „Art. 7 ust. 2 u.p.t.u. nie ma zastosowania do małżonków będących we wspólności majątkowej (wspólność ustawowa), ponieważ nie występuje tu przeniesienie wspólnego majątku z jednego podatnika na drugiego. W takiej sytuacji na gruncie u.p.t.u. nie mamy do czynienia z dwoma podmiotami (w relacjach między nimi), z których jeden dokonuje nieodpłatnego świadczenia, a drugi z tego nieodpłatnego świadczenia korzysta. Nie ma znaczenia fakt, że małżonkowie prowadzą oddzielne działalności gospodarcze i każdy jest podatnikiem VAT, bowiem każdy z małżonków może samodzielnie zarządzać majątkiem wspólnym.”

Uzasadniając wskazane powyżej stanowisko sad administracyjny uznał, że „Wspólność ustawowa obejmuje wszelkie przedmioty majątkowe nabyte w czasie jej trwania przez oboje małżonków lub przez jednego z nich. Wspólność małżeńska została ukształtowana jako wspólność łączna, którą charakteryzuje to, że w czasie jej trwania małżonkowie nie mają określonych udziałów w majątku wspólnym, nie mogą rozporządzać udziałami, a także nie mogą żądać podziału majątku objętego wspólnością ustawową. Wspólność ta jest wspólnością masy majątkowej, to znaczy obejmuje cały zbiór praw majątkowych takich jak własność i inne prawa rzeczowe czy wierzytelności. Pomimo trwania wspólności każdy z małżonków ma zarówno prawo do udziału i rozporządzania tak całym majątkiem wspólnym, jak i w odniesieniu do poszczególnych składników majątku wspólnego. Wspólność majątkowa małżeńska nie jest bowiem samodzielnym i niezależnym od małżonków bytem, który realizuje swoje własne uprawnienia do określonych lub wszystkich składników tego mienia. Podmiotami uprawnionymi do dysponowania i zarządzania całym mieniem są zawsze małżonkowie tworzący wspólność majątkową małżeńską. Z powyższego wynika, że prowadzenie przez małżonków odrębnych działalności gospodarczych nie ma wpływu na uprawnienie do dysponowania i zarządzania majątkiem.

Analogicznie skoro w niniejszej sprawie nie ma możliwości zapłaty za towar między małżonkami, to też nie ma możliwości przeniesienia własności towaru. Dlatego też błędne jest stanowisko organu w zakresie wykładni art. 7 ust. 2 u.p.t.u. Zdaniem Sądu, art. 7 ust. 2 u.p.t.u. nie ma zastosowania do małżonków będących we wspólności majątkowej (wspólność ustawowa), ponieważ nie występuje tu przeniesienie wspólnego majątku z jednego podatnika na drugiego. W takiej sytuacji na gruncie u.p.t.u. nie mamy do czynienia z dwoma podmiotami (w relacjach między nimi), z których jeden dokonuje nieodpłatnego świadczenia, a drugi z tego nieodpłatnego świadczenia korzysta. Nie ma znaczenia fakt, że małżonkowie prowadzą oddzielne działalności gospodarcze i każdy jest podatnikiem VAT, bowiem każdy z małżonków może samodzielnie zarządzać majątkiem wspólnym. W ocenie Sądu w sytuacji, gdy między małżonkami istnieje ustawowa wspólność majątkowa, wszelkie transakcje, jakie zawierane są między małżonkami prowadzącymi odrębnie działalność gospodarczą, nie mogą mieć charakteru odpłatnego. Nie można ich również uznać jako nieodpłatne przeniesienie towaru, albowiem małżonkowie nie mogą wyodrębnić udziałów, którymi mogliby niezależnie rozporządzać. W związku z tym należało uznać, że opisana w zdarzeniu przyszłym czynność między małżonkami nie podlega opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług, gdyż po pierwsze nie stanowi odpłatnej dostawy towarów, po drugie nie stanowi nieodpłatnego przekazania towarów należących do przedsiębiorstwa, jak trafnie podniesiono w skardze.

W tym stanie rzeczy autonomia prawa podatkowego nie stoi na przeszkodzie by uznać, że przesunięcie towarów z działalności gospodarczej jednego małżonka do działalności gospodarczej drugiego małżonka, dokonywane w ramach tych działalności, gdy małżonków łączy wspólność majątkowa istniejąca na podstawie przepisów Kodeksu rodzinnego i opiekuńczego, nie stanowi odpłatnej ani też nieodpłatnej dostawy towarów i nie podlega opodatkowaniu podatkiem VAT.”

Podobne stanowisko zajął Naczelny Sąd Administracyjny w wyroku z dnia 4 kwietnia 2018 r., sygn. I FSK 887/16. Zgodnie z tezami wskazanego orzeczenia:

„W sytuacji gdy pomiędzy małżonkami istnieje ustawowa wspólność majątkowa, wszelkie transakcje, jakie zawierane są pomiędzy małżonkami prowadzącymi odrębnie działalność gospodarczą nie mogą mieć charakteru odpłatnego. W takim przypadku nie jest możliwe uregulowanie należności pomiędzy małżonkami. Jeden z małżonków nie może dokonać wypłaty wynagrodzenia drugiemu z małżonków środkami pieniężnymi objętymi wspólnością ustawową za składniki majątku wchodzące w skład wspólności ustawowej.” „Autonomia prawa podatkowego nie stoi na przeszkodzie by uznać, że przesunięcie towarów z działalności gospodarczej męża do działalności gospodarczej małżonki, dokonywane w ramach tych działalności, gdy małżonków łączy wspólność majątkowa istniejąca na podstawie przepisów Kodeksu rodzinnego i opiekuńczego, nie stanowi odpłatnej dostawy towarów i nie podlega opodatkowaniu podatkiem VAT. W zdarzeniu przyszłym nie ma bowiem możliwości wypłaty wynagrodzenia, nie będzie miało miejsce żadne przysporzenie, nie dojdzie do wzrostu "zasobów" męża podatniczki. Aby można było określić daną czynność za odpłatną dostawę towarów, o której mowa w art. 5 ust. 1 u.p.t.u., konieczne jest w świetle art. 7 ust. 1 u.p.t.u. przeniesienie za odpłatnością na nabywcę prawa do rozporządzenia towarami jak właściciel. Jeśli w zdarzeniu przyszłym opisanym we wniosku o wydanie interpretacji takie wynagrodzenie nie wystąpi, brak jest podstaw do traktowania tego rodzaju czynności za dostawę towarów.”

Również w wyroku Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Gdańsku z dnia 11 grudnia 2018 r., sygn. I SA/Gd 939/18 podkreślono, że „W sytuacji, gdy pomiędzy małżonkami istnieje ustawowa wspólność majątkowa, wszelkie transakcje, jakie zawierane są pomiędzy małżonkami prowadzącymi odrębnie działalność gospodarcze nie mogą mieć charakteru odpłatnego. Nie można ich również uznać jako nieodpłatne przeniesienie towaru, albowiem małżonkowie nie mogą wyodrębnić udziałów, którymi mogliby niezależnie rozporządzać.”

Przenosząc powyższe jednolite stanowisko sądów administracyjnych na zaistniały stan faktyczny były Małżonek Wnioskodawczyni nie mógł wystawić faktury dokumentującej sprzedaż nieruchomości z wykazanym podatkiem VAT, ponieważ przeniesienia nieruchomości do przedsiębiorstwa Wnioskodawczyni nie można uznać za dostawę towarów w świetle ustawy o podatku od towarów i usług. W związku z powyższym Wnioskodawczyni nie odliczyła dotychczas podatku naliczonego z tytułu przekazania nieruchomości do Jej przedsiębiorstwa. Należy ponownie podkreślić, że były Małżonek Wnioskodawczyni również nie dokonał pełnego odliczenia podatku naliczonego VAT, bowiem w myśl art. 91 ustawy o podatku od towarów i usług był zobowiązany do dokonania korekty podatku naliczonego.

Tymczasem z tytułu nabycia nieruchomości w 2015 r. obojgu Małżonkom przysługiwało prawo do odliczenia podatku naliczonego VAT.

Zdaniem Wnioskodawczyni brak możliwości pełnego odliczenia podatku VAT, w sytuacji opisanej powyżej godzi w instytucję neutralności podatku od wartości dodanej wynikającej z dyrektywy 2006/112/WE z dnia 28 listopada 2006 r. w sprawie wspólnego systemu podatku od wartości dodanej (Dz.U.UE.L.2006.347.1, ze zm., dalej „Dyrektywa VAT”). Zgodnie z art. 1 ust. 2 zdanie pierwsze Dyrektywy VAT zasada wspólnego systemu VAT polega na zastosowaniu do towarów i usług ogólnego podatku konsumpcyjnego dokładnie proporcjonalnego do ceny towarów i usług, niezależnie od liczby transakcji, które mają miejsce w procesie produkcji i dystrybucji poprzedzającym etap obciążenia tym podatkiem.

W tym miejscu warto zwrócić uwagę na orzeczenie Naczelnego Sądu Administracyjnego z dnia 5 listopada r. I FSK 1658/13.

„Sąd pierwszej instancji w rozpatrywanej sprawie odwołał się do tez wynikających z orzeczenia Trybunału Sprawiedliwości z dnia 1 marca 2012 r. C-280/10, Polski Trawertyn (...) W orzeczeniu tym Trybunał wywiódł, "że ktokolwiek dokonuje takich działań inwestycyjnych ściśle związanych z przyszłym wykorzystywaniem nieruchomości i koniecznych do tego celu, powinien być uważany za podatnika w rozumieniu szóstej dyrektywy (pkt 30 wyroku). Trybunał uznał, że "w sytuacji takiej jak będąca przedmiotem postępowania przed sądem krajowym, gdy wspólnicy spółki przed jej rejestracją oraz identyfikacją do celów podatku VAT dokonali inwestycji niezbędnych do przyszłego wykorzystywania nieruchomości przez ich spółkę, rzeczonych wspólników można uważać za podatników dla potrzeb podatku VAT, a zatem co do zasady mogą oni dochodzić prawa do odliczenia podatku naliczonego" (pkt 31 wyroku). Dalej Trybunał przyjął, że "okoliczność, że wniesienie nieruchomości do spółki przez jej wspólników jest czynnością zwolnioną z podatku VAT, oraz fakt, że omawiani wspólnicy nie pobierają podatku VAT od tej czynności, nie mogą skutkować obciążeniem ich kosztem podatku VAT w ramach ich działalności gospodarczej, bez stworzenia owym wspólnikom możliwości jego odliczenia lub otrzymania zwrotu" (pkt 32 wyroku). Trybunał doszedł do wniosku, "że jeżeli na podstawie prawa krajowego wspólnicy, mimo iż mogą być uważani za podatników dla potrzeb podatku VAT, nie mogą powołać się na czynności opodatkowane dokonane przez Polski Trawertyn w celu uwolnienia się od kosztu podatku VAT związanego z czynnościami inwestycyjnymi zrealizowanymi na potrzeby i cele działalności rzeczonej spółki, to przy odliczeniu podatku VAT ta ostatnia powinna mieć możliwość uwzględnienia wskazanych czynności inwestycyjnych, aby mogła być zagwarantowana neutralność ciężaru podatkowego" (pkt 35 wyroku).

Ostatecznie Trybunał stwierdził, że "artykuły 9, 168 i 169 dyrektywy Rady 2006/112/WE z dnia 28 listopada 2006 r. w sprawie wspólnego systemu podatku od wartości dodanej należy interpretować w ten sposób, że sprzeciwiają się one przepisom krajowym, które nie umożliwiają ani wspólnikom spółki, ani tejże spółce dochodzenia prawa do odliczenia podatku od wartości dodanej naliczonego w związku z wydatkami inwestycyjnymi dokonanymi przez rzeczonych wspólników przed zawiązaniem i rejestracją powyższej spółki, na potrzeby i cele jej działalności gospodarczej" oraz, że artykuł 168 i art. 178 lit. a Dyrektywy 2006/112/WE należy interpretować w ten sposób, że sprzeciwiają się one przepisom krajowym, na których podstawie, w okolicznościach takich jak w sprawie przed sądem krajowym, naliczony podatek od wartości dodanej nie może być odliczony przez spółkę, jeżeli faktura, wystawiona przed rejestracją i identyfikacją rzeczonej spółki do celów podatku od wartości dodanej, została wydana na przyszłych wspólników tejże spółki."

„Specyficzna sytuacja zachodzi natomiast w rozpatrywanej sprawie, kiedy wkład do spółki cywilnej wnoszą małżonkowie, co do których organ interpretacyjny uznał, że nabycie nieruchomości w celu ich niesienia do spółki stanowi przejaw działalności gospodarczej. W takiej bowiem sytuacji należy uznać, że rozpoczęcie działalności w formie spółki cywilnej stanowi jedynie zmianę formy działalności opartej na tym samym majątku wspólnym. Należy mieć bowiem na względzie, że na podstawie jedynie umowy spółki nie dochodzi do ważnego rozporządzenia określonym składnikiem majątkowym, a własność nieruchomości stanowiąca przedmiot wspólności majątkowej małżeńskiej nie wchodzi w skład majątku wspólnego spółki. Z mocy art. 863 k.c. wspólnicy spółki cywilnej dysponują możliwością utworzenia odrębnego, wspólnego majątku, który przez cały czas istnienia spółki podlega szczególnym przepisom służącym zapewnieniu jego niepodzielności. Majątek ten obejmuje przedmioty wniesione do spółki tytułem wkładów oraz nabyte w drodze czynności prawnych zdziałanych we wspólnym imieniu lub ex lege (jako pożytki, surogaty etc.) w toku jej działalności. Wobec braku podstaw dla uznania zdolności prawnej spółki cywilnej, nie może ulegać wątpliwości, że wskazana masa majątkowa, określana niekiedy jako "majątek spółki", stanowi w istocie - jak to trafnie ujmuje art. 863 § 1 i 3 k.c. - wspólny majątek wspólników. Jeżeli wnoszony przez małżonków wkład objęty jest wspólnością majątkową małżeńską, to po wniesieniu do spółki nadal pozostaje majątkiem wspólnym tych małżonków jako wspólników.

W tej specyficznej sytuacji organ podatkowy nie miał podstaw wymagać aby małżonkowie opodatkowali czynność wniesienia wkładu do utworzonej przez siebie spółki cywilnej, ponieważ nie można w tej sytuacji uznać, że doszło do przeniesienia spornej nieruchomości do dysponowania jak właściciel, co zgodnie z art. 7 ust. 1 ustawy o VAT jest warunkiem uznania transakcji za dostawę. W konsekwencji też małżonkowie, wbrew twierdzeniu organu, nie mogli wcześniej odliczyć podatku naliczonego wynikającego z faktur zakupu przedmiotowych nieruchomości, a wobec czego może to uczynić spółka.”

Pomimo, iż stan faktyczny wskazany w powyższym orzeczeniu, w którego treści NSA odwołuje się do orzeczenia TSUE, nie jest jednakowy do stanu faktycznego Wnioskodawczyni zaprezentowanego w niniejszym wniosku nie sposób nie dostrzec analogicznych elementów okoliczności faktycznych. Podobnie jak we wskazanym orzeczeniu istotnym elementem działań przez podatników działań jest zamiar nabycia nieruchomości w celu wykorzystywania jej w działalności gospodarczej, przy jednoczesnym przewidywaniu i planowaniu skorzystania z możliwości pełnego odliczenia podatku naliczonego. Analogicznie również występuje zmiana działalności (przenosząc stan faktyczny ze wskazanego powyżej orzeczenia przeniesienie miało miejsce z przedsiębiorstwa byłego Małżonka Wnioskodawczyni na działalność Wnioskodawczyni) opartej na tym samym majątku tj. nieruchomości, która zostaje wykorzystywana w działalności gospodarczej do tych samych celów (działalność zarobkowa) oraz w taki sam sposób (wynajem) do jakich była wykorzystywana pierwotnie w działalności gospodarczej byłego Małżonka Wnioskodawczyni. Okoliczność, iż Wnioskodawczyni oraz Jej były Małżonek przy nabyciu nieruchomości nie planowali podziału majątku wspólnego nie zmienia faktu, że ostatecznie małżonkowie nie mieli możliwości dokonania odliczenia podatku naliczonego w pełnej kwocie. W przypadku braku możliwości odliczenia podatku naliczonego wystąpiłaby sytuacja, w której to Wnioskodawczyni oraz Jej były Małżonek zostałaby obciążona kosztem podatku VAT w ramach prowadzonej działalności gospodarczej, bez stworzenia dla Niej możliwości jej odliczenia podatku naliczonego, co na gruncie zaprezentowanego orzeczenia skutkowałoby naruszeniem zasady neutralności podatku VAT.

W tym miejscu należy ponownie wskazać, że sposób wykorzystania nieruchomości nie zmienił się w związku z podziałem majątku wspólnego przez Wnioskodawczynie i Jej byłego Małżonka. Nieruchomość ta nadal jest wykorzystywana (przez Wnioskodawczynię) w prowadzonej działalności gospodarczej do celów opodatkowanych podatkiem VAT poprzez jej wynajem. Przeznaczenie nieruchomości jest zatem zgodne z zamiarem towarzyszącym jej nabyciu w 2015 r.

Warto dodać, że pozostając we wspólności majątkowej małżeńskiej Wnioskodawczyni wraz z byłym Małżonkiem nabywając Nieruchomość w 2015 r. ustalili, że przedmiotowa Nieruchomość zostanie wprowadzona do działalności gospodarczej Małżonka Wnioskodawczyni, jednak biorąc pod uwagę charakter instytucji wspólności majątkowej małżeńskiej, pożytki z prowadzonej działalności gospodarczej przez Małżonka Wnioskodawczyni, w tym z tytułu wynajmu nieruchomości, przypadały na rzecz obojga Małżonków. Współwłaściciele nieruchomości nie przewidywali, że przed końcem okresu korekty, o którym mowa w art. 91 ustawy o podatku od towarów i usług dokonają podziału majątku, czego efektem będzie przydzielenie nieruchomości na rzecz Wnioskodawczyni. Na skutek przyznania wyłącznej własności nieruchomości na rzecz Wnioskodawczyni posiada Ona wyłączne prawa do tego obiektu.

Podsumowując zdaniem Wnioskodawczyni posiada Ona prawo do odliczenia podatku naliczonego przynajmniej w części w jakiej nie odliczył tego podatku Jej były Małżonek, z powodu przeniesienia własności nieruchomości w trakcie trwania okresu korekty, o którym mowa w art. 91 ustawy o podatku od towarów i usług. Przyjęcie przeciwstawnego stanowiska spowodowałoby obciążeniem Wnioskodawczyni kosztem podatku VAT, co stanowiłoby naruszenie zasady neutralności podatku VAT wynikającej z Dyrektywy VAT.

Ocena stanowiska

Stanowisko, które Pani przedstawiła we wniosku, jest nieprawidłowe.

Uzasadnienie interpretacji indywidualnej

Zgodnie z art. 86 ust. 1 ustawy z 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług (t. j. Dz. U. z 2024 r. poz. 361 ze zm.), zwanej dalej ustawą:

W zakresie, w jakim towary i usługi są wykorzystywane do wykonywania czynności opodatkowanych, podatnikowi, o którym mowa w art. 15 ustawy, przysługuje prawo do obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego, z zastrzeżeniem art. 114, art. 119 ust. 4, art. 120 ust. 17 i 19 oraz art. 124.

Stosownie do treści art. 86 ust. 2 ustawy:

Kwotę podatku naliczonego stanowi suma kwot podatku wynikających z faktur otrzymanych przez podatnika z tytułu:

a)nabycia towarów i usług,

b)dokonania całości lub części zapłaty przed nabyciem towaru lub wykonaniem usługi.

Z powyższego przepisu wynika, że prawo do obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego przysługuje wówczas, gdy zostaną spełnione określone warunki, tzn. odliczenia tego dokonuje podatnik podatku od towarów i usług oraz gdy towary i usługi, z których nabyciem podatek został naliczony, są wykorzystywane do wykonywania czynności opodatkowanych. Warunkiem umożliwiającym podatnikowi skorzystanie z prawa do odliczenia podatku naliczonego jest związek zakupów z wykonywanymi czynnościami opodatkowanymi. Przedstawiona powyżej zasada wyklucza zatem możliwość dokonania obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego związanego z usługami i towarami, które nie są wykorzystywane do czynności opodatkowanych, czyli w przypadku ich wykorzystywania do czynności zwolnionych od podatku VAT oraz niepodlegających temu podatkowi.

W art. 88 ust. 3a pkt 2 ustawy wskazano:

Nie stanowią podstawy do obniżenia podatku należnego oraz zwrotu różnicy podatku lub zwrotu podatku naliczonego faktury i dokumenty celne w przypadku gdy transakcja udokumentowana fakturą nie podlega opodatkowaniu albo jest zwolniona od podatku.

Zatem, w przypadku gdy nabycie towaru zostało udokumentowane fakturą, gdy transakcja nie podlega opodatkowaniu bądź korzysta ze zwolnienia podatnikowi nie przysługuje prawo do odliczenia podatku naliczonego z takiej faktury.

Na mocy art. 88 ust. 4 ustawy:

Obniżenia kwoty lub zwrotu różnicy podatku należnego nie stosuje się również do podatników, którzy nie są zarejestrowani jako podatnicy VAT czynni, zgodnie z art. 96, z wyłączeniem przypadków, o których mowa w art. 86 ust. 2 pkt 7.

Zgodnie z art. 5 ust. 1 pkt 1 ustawy:

Opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług podlegają odpłatna dostawa towarów i odpłatne świadczenie usług na terytorium kraju.

W myśl art. 7 ust. 1 ustawy:

Przez dostawę towarów, o której mowa w art. 5 ust. 1 pkt 1, rozumie się przeniesienie prawa do rozporządzania towarami jak właściciel (…).

Natomiast w myśl art. 2 pkt 22 ustawy:

Sprzedaż to odpłatna dostawa towarów i odpłatne świadczenie usług na terytorium kraju, eksport towarów oraz wewnątrzwspólnotowa dostawa towarów.

Ustawa o podatku od towarów i usług posługuje się w odniesieniu do dostawy towarów sformułowaniem „przeniesienie prawa do rozporządzania towarem jak właściciel” (art. 7 ust. 1 ustawy), a towarami w świetle tej ustawy – co do zasady – są rzeczy oraz ich części (art. 2 pkt 6 ustawy).

Takie zdefiniowanie konstytutywnego aspektu dostawy towarów, odwołując się do ekonomicznego władztwa nad rzeczą sprawia, że przedmiotem opodatkowania może być nie tylko sprzedaż czy zamiana rzeczy jako fizycznie wyodrębnionych dóbr materialnych, ale również inne transakcje wywierające, z ekonomicznego punktu widzenia, podobne skutki.

Co należy rozumieć przez „przeniesienie prawa do rozporządzania towarami jak właściciel”, określił Trybunał Sprawiedliwości Unii Europejskiej w sprawie C-320/88. W orzeczeniu tym stwierdził, że dla uznania danej czynności za opodatkowaną dostawę towarów, nie ma znaczenia to, czy dochodzi do przeniesienia własności według prawa właściwego dla danego kraju. Regulacja ta ma zastosowanie do każdego przeniesienia prawa do rozporządzania towarem na inny podmiot, które to przeniesienie skutkuje tym, że strona ta uzyskuje de facto możliwość korzystania z rzeczy tak jak właściciel, nawet jeżeli nie wiąże się to z przeniesieniem własności. W tym orzeczeniu, odnosząc się do dostawy towarów, Trybunał posłużył się terminem przeniesienia „własności w sensie ekonomicznym”, podkreślając tym samym uniezależnienie opodatkowania od przeniesienia własności towarów. Oznacza to więc, że na gruncie przedmiotowego przepisu kluczowym elementem jest przeniesienie, w istocie rzeczy, praktycznej kontroli nad rzeczą i możliwości dysponowania nią.

Innymi słowy pojęcie „przeniesienie prawa do rozporządzania jak właściciel” dotyczy tego rodzaju czynności, która daje otrzymującemu towar prawo do postępowania z nim jak właściciel. Chodzi tutaj przede wszystkim o możliwość faktycznego dysponowania rzeczą, a nie rozporządzania nią w sensie prawnym. Istotą dostawy towarów nie jest bowiem przeniesienie prawa własności, zatem zwrotu „prawo do rozporządzania jak właściciel” nie można interpretować jako „prawa własności”. Idąc dalej należy wskazać, że czynności przejścia własności ekonomicznej nie musi towarzyszyć przejście własności w sensie prawnym, bowiem „dostawa towarów” nie ogranicza się wyłącznie do prawa własności rzeczy.

Należy więc uznać, że dostawa towarów powinna podlegać ocenie przede wszystkim z punktu widzenia swoich aspektów ekonomicznych, mniejsze zaś znaczenie mają jej skutki o charakterze cywilnoprawnym, występujące na gruncie prawa cywilnego.

Z treści powołanego wyżej przepisu art. 5 ust. 1 pkt 1 ustawy, jednoznacznie wynika, że dostawa towarów i świadczenie usług, co do zasady podlegają opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług jedynie wówczas, gdy czynności te są wykonywane odpłatnie.

Nie każda jednak czynność, która stanowi dostawę towarów lub świadczenie usług podlega opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług. Określona czynność będzie opodatkowana VAT, jeśli zostanie wykonana przez podatnika, a więc osobę prowadzącą działalność gospodarczą w rozumieniu art. 15 ust. 2 ustawy.

Zgodnie z art. 15 ust. 1 ustawy:

Podatnikami są osoby prawne, jednostki organizacyjne niemające osobowości prawnej oraz osoby fizyczne, wykonujące samodzielnie działalność gospodarczą, o której mowa w ust. 2, bez względu na cel lub rezultat takiej działalności.

Według art. 15 ust. 2 ustawy:

Działalność gospodarcza obejmuje wszelką działalność producentów, handlowców lub usługodawców, w tym podmiotów pozyskujących zasoby naturalne oraz rolników, a także działalność osób wykonujących wolne zawody. Działalność gospodarcza obejmuje w szczególności czynności polegające na wykorzystywaniu towarów lub wartości niematerialnych i prawnych w sposób ciągły dla celów zarobkowych.

W świetle powyższego stwierdzić należy, że każdy kto dokonuje czynności dla celów działalności gospodarczej w rozumieniu art. 15 ust. 2 ustawy, powinien być uznany, co do zasady, za podatnika podatku od towarów i usług.

Należy wyjaśnić, że prawo dopuszcza, aby własność tej samej rzeczy przysługiwała niepodzielnie kilku osobom. Na tym polega współwłasność w świetle art. 195 ustawy z 23 kwietnia 1964 r. – Kodeks cywilny (t. j. Dz. U. z 2023 r. poz. 1610 ze zm.). Współwłasność nie jest instytucją samodzielną, lecz stanowi odmianę własności i charakteryzuje się tym,  że własność rzeczy (ruchomej lub nieruchomej) przysługuje kilku podmiotom. Do współwłasności stosuje się – jeśli co innego nie wynika z przepisów poświęconych specjalnie tej instytucji – przepisy odnoszące się do własności.

Zgodnie z art. 196 § 1 Kodeksu cywilnego:

Współwłasność jest albo współwłasnością w częściach ułamkowych, albo współwłasnością łączną.

Natomiast, ustrój majątkowy małżeński, definiowany jako sytuacja prawna małżonka wobec majątku drugiego małżonka, regulują przepisy ustawy z 25 lutego 1964 r. – Kodeks rodzinny i opiekuńczy (t. j. Dz. U. z 2023 r. poz. 2809 ze zm.).

W świetle art. 31 § 1 Kodeksu rodzinnego i opiekuńczego:

Z chwilą zawarcia małżeństwa powstaje między małżonkami z mocy ustawy wspólność majątkowa (wspólność ustawowa) obejmująca przedmioty majątkowe nabyte w czasie jej trwania przez oboje małżonków lub przez jednego z nich (majątek wspólny). Przedmioty majątkowe nieobjęte wspólnością ustawową należą do majątku osobistego każdego z małżonków.

W myśl art. 35 Kodeksu rodzinnego i opiekuńczego:

W czasie trwania wspólności ustawowej żaden z małżonków nie może żądać podziału majątku wspólnego. Nie może również rozporządzać ani zobowiązywać się do rozporządzania udziałem, który w razie ustania wspólności przypadnie mu w majątku wspólnym lub w poszczególnych przedmiotach należących do tego majątku.

Stosownie do art. 36 § 1 oraz § 2 Kodeksu rodzinnego i opiekuńczego:

Oboje małżonkowie są obowiązani współdziałać w zarządzie majątkiem wspólnym, w szczególności udzielać sobie wzajemnie informacji o stanie majątku wspólnego, o wykonywaniu zarządu majątkiem wspólnym i o zobowiązaniach obciążających majątek wspólny. Każdy z małżonków może samodzielnie zarządzać majątkiem wspólnym, chyba że przepisy poniższe stanowią inaczej. Wykonywanie zarządu obejmuje czynności, które dotyczą przedmiotów majątkowych należących do majątku wspólnego, w tym czynności zmierzające do zachowania tego majątku.

Jak stanowi art. 43 § 1 Kodeksu rodzinnego i opiekuńczego:

Oboje małżonkowie mają równe udziały w majątku wspólnym.

Zatem, istotą wspólności majątkowej małżeńskiej, zarówno ustawowej, jak i umownej, jest to, że każdy z małżonków jest współwłaścicielem poszczególnych składników majątku wspólnego (dorobkowego) na zasadach współwłasności łącznej (bezudziałowej).

Ponadto w myśl art. 47 Kodeksu rodzinnego i opiekuńczego:

§ 1. Małżonkowie mogą przez umowę zawartą w formie aktu notarialnego wspólność ustawową rozszerzyć lub ograniczyć albo ustanowić rozdzielność majątkową lub rozdzielność majątkową z wyrównaniem dorobków (umowa majątkowa). Umowa taka może poprzedzać zawarcie małżeństwa.

§ 2. Umowa majątkowa małżeńska może być zmieniona albo rozwiązana. W razie jej rozwiązania w czasie trwania małżeństwa, powstaje między małżonkami wspólność ustawowa, chyba że strony postanowiły inaczej.

Powołane wyżej przepisy art. 15 ust. 1 i ust. 2 ustawy nie definiują małżonków jako odrębnej kategorii podatników. Tym samym na gruncie przepisów ustawy o podatku od towarów i usług małżonkowie nie są uznawani za jeden podmiot podatkowy. Podatnikiem podatku od towarów i usług jest ten z małżonków, który dokonał czynności podlegającej opodatkowaniu. Co więcej autonomiczność prawa podatkowego wyklucza możliwość takiej interpretacji jego przepisów, która zakładałaby, że wspólność majątkowa istniejąca między małżonkami na podstawie przepisów Kodeksu rodzinnego i opiekuńczego, ma wpływ na zakres ich praw i obowiązków jako podatników podatku od towarów i usług.

W sytuacji gdy, małżonkowie pozostają we współwłasności małżeńskiej i nabywają dobro inwestycyjne, które jest używane wyłącznie do celów prowadzonej działalności gospodarczej przez jednego z małżonków, to jeden z nich korzysta z prawa do odliczenia całości podatku naliczonego, pod warunkiem, że występuje związek pomiędzy poniesionymi wydatkami, a wykonywanymi czynnościami opodatkowanymi.

Należy również zauważyć, że podatnik nie może dowolnie wybierać, czy dokonuje zakupu na potrzeby prowadzonej działalności gospodarczej, czy też występuje w charakterze konsumenta. To znaczy, jeżeli w momencie dokonywania zakupu dany podmiot występuje w charakterze konsumenta i nabywa określony towar, jako konsument, wówczas nie ma możliwości późniejszej zmiany tego charakteru zakupu. Towar lub usługa nabyta na potrzeby osobiste lub prywatne nie może z czasem przekształcić się w zakup służący działalności gospodarczej z punktu widzenia VAT. Podatnik nie nabędzie prawa do odliczenia VAT naliczonego od zakupu dokonanego w charakterze konsumenta.

Jak zostało wskazane powyżej, w chwili nabycia towarów i usług przez podatnika, wskazuje on w jakim charakterze dokonuje tego nabycia. Jeśli występuje on jako podatnik VAT, to przedstawia sprzedawcy swój numer identyfikujący go na potrzeby podatku w taki sposób, aby sprzedaż towarów lub usług była właściwie udokumentowana – albo fakturą albo paragonem z tym numerem pozwalającym na ewentualne późniejsze prawidłowe wystawienie do tego paragonu faktury zawierającej ten numer.

W pkt 8-9 wyroku w sprawie C-97/90 Lennartz TSUE stwierdził, że prawo do odliczeń powstaje w momencie, gdy podlegający odliczeniu podatek staje się wymagalny. W konsekwencji o istnieniu tego prawa do odliczeń może zadecydować jedynie charakter, w jakim osoba występuje w danym czasie.

W kontekście ww. opisu sprawy należy powołać również wyrok TSUE z 2 czerwca 2005 r. w sprawie C-378/02 Waterschap Zeeuws Vlaanderen. W wyroku tym TSUE stwierdził, że art. 17 szóstej dyrektywy określa moment powstania prawa do odliczenia i stanowi, że jedynie charakter, w jakim podmiot działał w chwili nabycia dobra, determinuje istnienie prawa do odliczenia. Podmiot prawa publicznego, który nabywa dobro inwestycyjne jako władza publiczna, w rozumieniu art. 4 ust. 5 akapit pierwszy szóstej dyrektywy, a zatem nie działając w charakterze podatnika, i który następnie sprzedaje to dobro, działając w charakterze podatnika, nie korzysta w zakresie tej sprzedaży z prawa do dokonania korekty, na podstawie art. 20 tej dyrektywy, na potrzeby odliczenia podatku VAT naliczonego przy nabyciu tego dobra (pkt 38 i 44 wyroku w sprawie C-378/02). Ponadto okoliczność, że następnie podmiot ten działał jako podatnik, nie może na podstawie art. 20 szóstej dyrektywy skutkować tym, że będzie można odliczyć podatek VAT zapłacony przez ten podmiot z tytułu transakcji dokonanych jako władza publiczna i z tego względu nieopodatkowanych (pkt 40 ww. wyroku).

Oznacza to, że jeżeli w momencie nabycia towarów podmiot nie działał w charakterze podatnika VAT wtedy takiemu podmiotowi nie przysługuje w żadnym momencie prawo do odliczenia VAT naliczonego. Powyższe tezy wyroku w sprawie C-378/02 zachowują aktualność również w odniesieniu do odpowiadających im przepisów Dyrektywy 2006/112/WE (art. 167-168 oraz art. 184-192).

Wskazała Pani, że w 2015 r. nabyła Pani wraz z byłym Małżonkiem nieruchomość usługową do majątku wspólnego. Przy nabyciu nieruchomości zostały wystawione faktury z naliczonym podatkiem należnym. Jako nabywca nieruchomości na fakturach widnieje „” (Pani były Małżonek). Faktury otrzymała Pani i Pani były Małżonek 22 grudnia 2015 r. Przy nabyciu nieruchomości Pani były Małżonek skorzystał z prawa do obniżenia podatku należnego o podatek naliczony.

2 września 2023 r. Pani były Małżonek wycofał ze swojej działalności gospodarczej nieruchomość oraz dokonał korekty podatku VAT naliczonego. 13 września 2023 r. nastąpił podział majątku i od tego czasu jest Pani jedyną właścicielką nieruchomości. Od 13 września 2023 r. wykorzystuje Pani tę nieruchomość w działalności gospodarczej do czynności opodatkowanych podatkiem od towarów i usług.

Na gruncie przepisów podatkowych, zarówno Pani, jak i Pani były Małżonek traktowani są jako odrębne, niezależne podmioty (podatnicy). Pani były Małżonek, jako podatnik podatku VAT, w oparciu o składniki majątku wspólnego, jakim jest przedmiotowa nieruchomość, prowadził odrębne przedsiębiorstwo (odrębną własność ekonomiczną). Czyli Pani były Małżonek prowadząc swoje przedsiębiorstwo w oparciu o składnik majątku wspólnego, jakim była nieruchomość, miał nad tym majątkiem kontrolę ekonomiczną. Zatem mimo faktu, że Pani były Małżonek prowadził działalność gospodarczą w oparciu o składnik majątku wspólnego, to On był w sensie ekonomicznym właścicielem tej części majątku wspólnego. Autonomiczność prawa podatkowego wyklucza możliwość takiej interpretacji jego przepisów, która zakładałaby, że wspólność majątkowa istniejąca między małżonkami na podstawie przepisów Kodeksu rodzinnego i opiekuńczego, ma wpływ na zakres praw i obowiązków podatników podatku od towarów i usług. Dopuszczalne jest dokonywanie czynności między małżonkami pozostającymi w małżeńskiej wspólności majątkowej, jeżeli czynności te dotyczą sfery objętej zakresem ich działalności gospodarczej.

W rozpatrywanej sprawie pomimo, że nabycie przedmiotowej nieruchomości nastąpiło w ramach istniejącej wspólności małżeńskiej majątkowej, to jednak od momentu nabycia nieruchomość ta była wykorzystywana wyłącznie przez Pani byłego Małżonka do działalności gospodarczej w rozumieniu art. 15 ust. 2 ustawy. Czyli Pani były Małżonek prowadząc działalność gospodarczą w oparciu o składniki majątku wspólnego miał nad tym majątkiem kontrolę ekonomiczną, co oznacza, że w momencie zakupu tej nieruchomości nie była Pani uprawniona do odliczenia podatku naliczonego.

W konsekwencji powyższego należy stwierdzić, że skoro zadysponowali Państwo przedmiotową nieruchomość wyłącznie do działalności Pani byłego Małżonka to nabycie tej nieruchomości nie miało związku z Pani działalnością gospodarczą, co oznacza, że w chwili dokonywania jej zakupu, nie działała Pani w charakterze podatnika VAT i powyższy zakup nie mógł z czasem przekształcić się w zakup służący Pani działalności gospodarczej z punktu widzenia VAT. Tym samym w rozpatrywanej sprawie nie powstanie prawo do odliczenia VAT, gdyż prawo takie powstaje w momencie, gdy podatek, który podlega odliczeniu, staje się wymagalny (art. 167 Dyrektywy 2006/112/WE).

Obowiązujące przepisy nie nakładają na podatników żadnych formalnych obowiązków w zakresie dokumentowania fakturami nieodpłatnych dostaw towarów. Co więcej, z art. 106a pkt 1 w powiązaniu z art. 106b ust. 1 pkt 1 ustawy, fakturę wystawia się, jeśli dokumentuje ona sprzedaż (rozumianą m.in. jako odpłatna dostawa towarów). Przepis art. 7 ust. 2 ustawy, zrównuje nieodpłatne przekazanie towarów z dostawą, jednak tylko dla celów opodatkowania.

Natomiast, opisane przez Panią wycofanie przez Pani byłego Małżonka ze swojej działalności gospodarczej nieruchomość i podział majątku w wyniku, którego jest Pani jedyną właścicielką nieruchomość, nie wypełniała definicji sprzedaży, gdyż z wniosku nie wynika, że doszło do odpłatności z Pani strony. W wyniku podziału majątku objętego wspólnością majątkową małżeńską otrzymała Pani nieruchomość nieodpłatnie, co oznacza, że nie ponosiła Pani ciężaru ekonomicznego podatku od towarów i usług. W takiej sytuacji w związku z nieodpłatnym podziałem majątku brak jest podstaw do wystawienia faktury, o której mowa w art. 106b ust. 1 pkt 1 ustawy.

Tym samym, w związku z podziałem majątku nie zostanie na Pani rzecz wystawiona faktura z naliczoną kwotą podatku VAT. Zatem nie będzie Pani przysługiwało prawo do odliczenia podatku VAT z tytułu nabycia nieruchomości w związku z dokonanym podziałem majątku.

Wobec powyższego – wbrew Pani twierdzeniu – nie przysługuje Pani prawo do odliczenia podatku naliczonego z tytułu nabycia nieruchomości, która została wycofana z działalności gospodarczej Pani byłego Małżonka i po podziale majątku jest wykorzystywana w Pani działalności gospodarczej.

Tym samym Pani stanowisko uznałem za nieprawidłowe.

Dodatkowe informacje

Informacja o zakresie rozstrzygnięcia

Interpretacja dotyczy stanu faktycznego, który Pani przedstawiła i stanu prawnego, który obowiązywał w dacie zaistnienia zdarzenia.

Zgodnie z art. 14b § 3 ustawy Ordynacja podatkowa, składający wniosek o wydanie interpretacji indywidualnej obowiązany jest do wyczerpującego przedstawienia zaistniałego stanu faktycznego albo zdarzenia przyszłego. Organ jest ściśle związany przedstawionym we wniosku stanem faktycznym (opisem zdarzenia przyszłego). Ponosi Pani ryzyko związane z ewentualnym błędnym lub nieprecyzyjnym przedstawieniem we wniosku opisu stanu faktycznego. Interpretacja indywidualna wywołuje skutki prawnopodatkowe tylko wtedy, o ile rzeczywisty stan faktyczny sprawy będącej przedmiotem interpretacji pokrywał się będzie z opisem stanu faktycznego podanym przez Panią w złożonym wniosku. W związku z powyższym, w przypadku zmiany któregokolwiek elementu przedstawionego we wniosku opisu sprawy, wydana interpretacja traci swoją aktualność.

Jednocześnie należy podkreślić, że ta interpretacja została wydana na podstawie przedstawionego we wniosku opisu sprawy, co oznacza, że w przypadku, gdy w toku postępowania podatkowego, kontroli podatkowej, kontroli celno-skarbowej zostanie określony odmienny stan sprawy, interpretacja nie wywoła w tym zakresie skutków prawnych.

Pouczenie o funkcji ochronnej interpretacji

·Funkcję ochronną interpretacji indywidualnych określają przepisy art. 14k-14nb ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. – Ordynacja podatkowa (t. j. Dz. U. z 2023 r. poz. 2383 ze zm.). Interpretacja będzie mogła pełnić funkcję ochronną, jeśli Pani sytuacja będzie zgodna (tożsama) z opisem stanu faktycznego i zastosuje się Pani do interpretacji.

·Zgodnie z art. 14na § 1 Ordynacji podatkowej:

Przepisów art. 14k-14n Ordynacji podatkowej nie stosuje się, jeśli stan faktyczny lub zdarzenie przyszłe będące przedmiotem interpretacji indywidualnej jest elementem czynności, które są przedmiotem decyzji wydanej:

1)z zastosowaniem art. 119a;

2)w związku z wystąpieniem nadużycia prawa, o którym mowa w art. 5 ust. 5 ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług;

3)z zastosowaniem środków ograniczających umowne korzyści.

·Zgodnie z art. 14na § 2 Ordynacji podatkowej:

Przepisów art. 14k-14n nie stosuje się, jeżeli korzyść podatkowa, stwierdzona w decyzjach wymienionych w § 1, jest skutkiem zastosowania się do utrwalonej praktyki interpretacyjnej, interpretacji ogólnej lub objaśnień podatkowych.

Pouczenie o prawie do wniesienia skargi na interpretację

Ma Pani prawo do zaskarżenia tej interpretacji indywidualnej do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego. Zasady zaskarżania interpretacji indywidualnych reguluje ustawa z dnia 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi – (t. j. Dz. U. z 2024 r. poz. 935; dalej jako „PPSA”).

 Skargę do Sądu wnosi się za pośrednictwem Dyrektora KIS (art. 54 § 1 PPSA). Skargę należy wnieść w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia interpretacji indywidualnej (art. 53 § 1 PPSA):

·w formie papierowej, w dwóch egzemplarzach (oryginał i odpis) na adres: Krajowa Informacja Skarbowa, ul. Warszawska 5, 43-300 Bielsko-Biała (art. 47 § 1 PPSA), albo

·w formie dokumentu elektronicznego, w jednym egzemplarzu (bez odpisu), na adres Elektronicznej Skrzynki Podawczej Krajowej Informacji Skarbowej na platformie ePUAP: /KIS/SkrytkaESP (art. 47 § 3 i art. 54 § 1a PPSA).

Skarga na interpretację indywidualną może opierać się wyłącznie na zarzucie naruszenia przepisów postępowania, dopuszczeniu się błędu wykładni lub niewłaściwej oceny co do zastosowania przepisu prawa materialnego. Sąd jest związany zarzutami skargi oraz powołaną podstawą prawną (art. 57a PPSA).

Podstawa prawna dla wydania interpretacji

Podstawą prawną dla wydania tej interpretacji jest art. 13 § 2a oraz art. 14b § 1 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. – Ordynacja podatkowa (t. j. Dz. U. z 2023 r. poz. 2383 ze zm.).

close POTRZEBUJESZ POMOCY?
Konsultanci pracują od poniedziałku do piątku w godzinach 8:00 - 17:00