Interpretacja indywidualna z dnia 21 czerwca 2024 r., Dyrektor Krajowej Informacji Skarbowej, sygn. 0112-KDIL3.4012.214.2024.1.AK

Interpretacja indywidualna w zakresie podatku od towarów i usług dotyczącym wystawienia korekty deklaracji, zwrotu nadpłaty, prawa do odliczenia z faktur oraz faktur korygujących w związku z wygaśnięciem zarządu sukcesyjnego.

Interpretacja indywidualna – stanowisko w części prawidłowe i w części nieprawidłowe

Szanowna Pani,

stwierdzam, że Pani stanowisko w sprawie oceny skutków podatkowych opisanego zdarzenia przyszłego w podatku od towarów i usług jest:

· prawidłowe w części dotyczącej ustalenia, czy prawidłowym będzie Pani działanie polegające na wystawieniu faktur korygujących Faktury Sprzedażowe w ten sposób, że skorygowane zostaną dane sprzedawcy (tj. wskazane zostaną dane Pani zamiast przedsiębiorstwa w spadku);

· nieprawidłowe w części dotyczącej ustalenia, czy wykazanie przez Panią podatku VAT należnego ze skorygowanych Faktur Sprzedażowych powinno nastąpić w deklaracjach pierwotnych złożonych przez Panią, czy też poprzez korektę deklaracji złożonych w imieniu przedsiębiorstwa w spadku (poprzez skorygowanie danych podatnika);

· nieprawidłowe w części dotyczącej ustalenia czy podatek VAT zapłacony przez Panią, wynikający z Faktur Sprzedażowych, stanowi nadpłatę, co do której może Pani złożyć wniosek o zwrot;

· nieprawidłowe w części dotyczącej ustalenia, czy w przypadku uznania, że podatek VAT zapłacony przez Panią stanowi nadpłatę, wraz z wnioskiem o jej stwierdzenie jest Pani zobowiązana do złożenia skorygowanej deklaracji;

· nieprawidłowe w części dotyczącej ustalenia, czy wraz z wnioskiem o stwierdzenie nadpłaty należy złożyć korektę deklaracji wystawioną na zasadach opisanych w stanowisku do pytania nr 2 (tj. korygującą dane wystawcy);

· prawidłowe w części dotyczącej ustalenia, czy w przypadku Faktur Zakupowych dotyczących zakupów dokonanych przed wygaśnięciem zarządu sukcesyjnego, a otrzymanych po wygaśnięciu zarządu sukcesyjnego, przysługuje Pani prawo do odliczenia podatku VAT naliczonego, pomimo że na fakturze wskazane są dane przedsiębiorstwa w spadku;

· prawidłowe w części dotyczącej ustalenia, czy w zakresie Faktur Zakupowych dotyczących zakupów dokonanych po wygaśnięciu zarządu sukcesyjnego i otrzymanych po wygaśnięciu tego zarządu, w przypadku ich skorygowania przez sprzedawców poprzez wskazanie w fakturach korygujących Pani danych zamiast danych przedsiębiorstwa w spadku, będzie Pani przysługiwało odliczenie podatku VAT naliczonego za okres, w którym zostanie otrzymana faktura korygująca.

Zakres wniosku o wydanie interpretacji indywidualnej

22 marca 2024 r. wpłynął Pani wniosek z 14 marca 2024 r. o wydanie interpretacji indywidualnej, który dotyczy podatku od towarów i usług w zakresie ustalenia:

· czy prawidłowym będzie Pani działanie polegające na wystawieniu faktur korygujących Faktury Sprzedażowe w ten sposób, że skorygowane zostaną dane sprzedawcy (tj. wskazane zostaną dane Pani zamiast przedsiębiorstwa w spadku);

· czy wykazanie przez Panią podatku VAT należnego ze skorygowanych Faktur Sprzedażowych powinno nastąpić w deklaracjach pierwotnych złożonych przez Panią, czy też poprzez korektę deklaracji złożonych w imieniu przedsiębiorstwa w spadku (poprzez skorygowanie danych podatnika);

· czy podatek VAT zapłacony przez Panią, wynikający z Faktur Sprzedażowych, stanowi nadpłatę, co do której może Pani złożyć wniosek o zwrot;

· w przypadku uznania, że podatek VAT zapłacony przez Panią stanowi nadpłatę, czy wraz z wnioskiem o jej stwierdzenie jest Pani zobowiązana do złożenia skorygowanej deklaracji;

· w przypadku uznania Pani stanowiska do pytania nr 4 za nieprawidłowe, czy wraz z wnioskiem o stwierdzenie nadpłaty należy złożyć korektę deklaracji wystawioną na zasadach opisanych w stanowisku do pytania nr 2 (tj. korygującą dane wystawcy);

· czy w przypadku Faktur Zakupowych dotyczących zakupów dokonanych przed wygaśnięciem zarządu sukcesyjnego, a otrzymanych po wygaśnięciu zarządu sukcesyjnego, przysługuje Pani prawo do odliczenia podatku VAT naliczonego, pomimo że na fakturze wskazane są dane przedsiębiorstwa w spadku;

· czy w zakresie Faktur Zakupowych dotyczących zakupów dokonanych po wygaśnięciu zarządu sukcesyjnego i otrzymanych po wygaśnięciu tego zarządu, w przypadku ich skorygowania przez sprzedawców poprzez wskazanie w fakturach korygujących Pani danych zamiast danych przedsiębiorstwa w spadku, będzie Pani przysługiwało odliczenie podatku VAT naliczonego za okres, w którym zostanie otrzymana faktura korygująca.

Treść wniosku jest następująca:

Opis zdarzenia przyszłego

Jest Pani polskim rezydentem podatkowym zarejestrowanym jako podatnik VAT czynny. (…) stycznia 2021 r. zmarł Pani mąż, który prowadził jednoosobową działalność gospodarczą. Spadek po zmarłym nabyła Pani oraz dwie córki po 1/3.

Na podstawie aktu powołania zarządcy sukcesyjnego, objęła Pani funkcję zarządcy sukcesyjnego przedsiębiorstwa prowadzonego dotychczas przez zmarłego i kontynuowała działalność gospodarczą przedsiębiorstwa.

(…) listopada 2022 r. złożyła Pani do Sądu Rejonowego wniosek o przedłużenie zarządu sukcesyjnego o 3 lata; zarząd sukcesyjny został przedłużony przez sąd do (…) stycznia 2026 r. Następnie, postanowieniem Sądu Rejonowego z (…) października 2023 r., dokonano działu spadku po Pani zmarłym mężu, przyznając Pani wyłączne prawo do przedsiębiorstwa obejmującego działalność prowadzoną przez zmarłego męża. Postanowienie uprawomocniło się (…) października 2023 r.

Obowiązkiem Sądu wydającego postanowienie wynikającym z art. 23 ustawy z dnia 6 marca 2018 r. o Centralnej Ewidencji i Informacji o Działalności Gospodarczej i Punkcie Informacji dla Przedsiębiorcy (t. j. Dz. U. z 2022 r. poz. 541) było poinformowanie Centralnej Ewidencji i Informacji o Działalności Gospodarczej o wygaśnięciu zarządu sukcesyjnego najpóźniej w następnym dniu roboczym po uprawomocnieniu się postanowienia – tj. najpóźniej w dniu (…) listopada br. W tym też dniu powinien zostać wykreślony zarząd sukcesyjny. Sąd, wbrew ww. obowiązkowi, nie dokonał stosownego zgłoszenia.

W konsekwencji, zarówno Pani jak i kontrahenci, działając w zaufaniu do wpisu w CEIDG, wystawiali faktury z tytułu dokonywanej sprzedaży i zakupów na dane przedsiębiorstwa w spadku. Oznacza to, że w stosunku do czynności, które wiązały się z powstaniem obowiązku podatkowego w podatku VAT po wygaśnięciu zarządu sukcesyjnego, faktury sprzedażowe i zakupowe zawierały dane przedsiębiorstwa w spadku.

Powyższy błąd zauważyła Pani w grudniu po konsultacji z doradcą prawnym. Została Pani zarejestrowana jako podatnik VAT czynny (…) grudnia 2023 r.

W związku z powyższym stanem faktycznym, powzięła Pani wątpliwości co do prawidłowego sposobu skorygowania faktur sprzedażowych i zakupowych oraz uregulowania zobowiązania podatkowego.

Przedmiotem wniosku są faktury sprzedażowe, dokumentujące czynności, co do których obowiązek podatkowy powstał po wygaśnięciu zarządu sukcesyjnego, a wystawione na dane przedsiębiorstwa w spadku (dalej: Faktury Sprzedażowe) oraz faktury zakupowe, otrzymane po wygaśnięciu zarządu sukcesyjnego na dane przedsiębiorstwa w spadku (dalej: Faktury Zakupowe).

Podatek VAT wynikający z Faktur Sprzedażowych został przez Panią zapłacony na mikrorachunek podatkowy przedsiębiorstwa w spadku.

Pytania

1.Czy prawidłowym będzie Pani działanie polegające na wystawieniu faktur korygujących Faktury Sprzedażowe w ten sposób, że skorygowane zostaną dane sprzedawcy (tj. wskazane zostaną dane Pani zamiast przedsiębiorstwa w spadku)?

2.Czy wykazanie przez Panią podatku VAT należnego ze skorygowanych Faktur Sprzedażowych powinno nastąpić w deklaracjach pierwotnych złożonych przez Panią, czy też poprzez korektę deklaracji złożonych w imieniu przedsiębiorstwa w spadku (poprzez skorygowanie danych podatnika)?

3.Czy podatek VAT zapłacony przez Panią, wynikający z Faktur Sprzedażowych, stanowi nadpłatę, co do której może Pani złożyć wniosek o zwrot?

4.W przypadku uznania, że podatek VAT zapłacony przez Panią stanowi nadpłatę, czy wraz z wnioskiem o jej stwierdzenie jest Pani zobowiązana do złożenia skorygowanej deklaracji?

5.W przypadku uznania Pani stanowiska do pytania nr 4 za nieprawidłowe, czy wraz z wnioskiem o stwierdzenie nadpłaty należy złożyć korektę deklaracji wystawioną na zasadach opisanych w stanowisku do pytania nr 2 (tj. korygującą dane wystawcy).

6.Czy w przypadku Faktur Zakupowych dotyczących zakupów dokonanych przed wygaśnięciem zarządu sukcesyjnego, a otrzymanych po wygaśnięciu zarządu sukcesyjnego, przysługuje Pani prawo do odliczenia podatku VAT naliczonego, pomimo że na fakturze wskazane są dane przedsiębiorstwa w spadku?

7.Czy w zakresie Faktur Zakupowych dotyczących zakupów dokonanych po wygaśnięciu zarządu sukcesyjnego i otrzymanych po wygaśnięciu tego zarządu, w przypadku ich skorygowania przez sprzedawców poprzez wskazanie w fakturach korygujących Pani danych zamiast danych przedsiębiorstwa w spadku, będzie Pani przysługiwało odliczenie podatku VAT naliczonego za okres, w którym zostanie otrzymana faktura korygująca?

Pani stanowisko w sprawie

W Pani ocenie :

1.Działanie Pani, polegające na wystawieniu faktur korygujących Faktury Sprzedażowe w ten sposób, że skorygowane zostanę dane sprzedawcy (tj. wskazane zostaną dane Pani zamiast przedsiębiorstwa w spadku, będzie prawidłowe.

2.Wykazanie przez Panią podatku VAT należnego ze skorygowanych faktur sprzedażowych powinno nastąpić poprzez korektę deklaracji złożonych w imieniu przedsiębiorstwa w spadku (poprzez skorygowanie danych podatnika).

3.Podatek VAT zapłacony przez Panią, wynikający z Faktur Sprzedażowych, stanowi nadpłatę, co do której przysługuje Pani prawo złożenia wniosku o zwrot.

4.W celu złożenia wniosku o stwierdzenie nadpłaty, wraz z wnioskiem o jej stwierdzenie nie jest Pani obowiązana do złożenia skorygowanej deklaracji.

5.W przypadku uznania Pani stanowiska do pytania nr 4 za nieprawidłowe, wraz z wnioskiem o stwierdzenie nadpłaty należy złożyć korektę deklaracji wystawioną na zasadach opisanych w stanowisku do pytania nr 2 (tj. korygującą dane wystawcy).

6.Przysługuje Pani prawo do odliczenia podatku VAT naliczonego od Faktur Zakupowych dotyczących zakupów dokonanych przed wygaśnięciem zarządu sukcesyjnego, a otrzymanych po wygaśnięciu zarządu sukcesyjnego, pomimo że na fakturze wskazane są dane przedsiębiorstwa w spadku.

7.W zakresie Faktur Zakupowych dotyczących zakupów dokonanych po wygaśnięciu zarządu sukcesyjnego i otrzymanych po wygaśnięciu tego zarządu, w przypadku ich skorygowania przez sprzedawców poprzez wskazanie w fakturach korygujących danych Pani zamiast danych przedsiębiorstwa w spadku, będzie Pani przysługiwało odliczenie podatku VAT naliczonego za okres, w którym zostanie otrzymana faktura korygująca.

UZASADNIENIE

Ad. 1.

Po wygaśnięciu zarządu sukcesyjnego i ustaniu bytu przedsiębiorstwa w spadku, należy uznać, że sprzedaż dokonywana była przez Panią (jako osobę wykorzystującą do działalności składniki majątkowe wchodzące wcześniej w skład przedsiębiorstwa w spadku, a na skutek działu spadku przejęte do Pani majątku). W związku z tym, Faktury Sprzedażowe powinny zawierać dane Pani, a nie przedsiębiorstwa w spadku. Czynności te zostały udokumentowane przez Panią fakturami, jednak jako dane sprzedawcy na Fakturach Sprzedażowych wskazano dane przedsiębiorstwa w spadku.

Prawidłowym zatem będzie działanie Pani polegające na wystawieniu faktur korygujących przez Panią, wskazujących jako dane sprzedawcy dane Pani.

Ad. 2

Pani zdaniem, w celu wykazania czynności dokonanych po wygaśnięciu zarządu sukcesyjnego, a błędnie wykazanych w deklaracjach złożonych na dane przedsiębiorstwa w spadku, prawidłowym będzie skorygowanie tych deklaracji w ten sposób, że jako dane podatnika składającego deklaracje wskazane zostaną Pani dane. Złożenie pierwotnych deklaracji za okresy będące przedmiotem wniosku, zamiast skorygowania deklaracji złożonych w imieniu przedsiębiorstwa w spadku powodowałoby, że podatek VAT należny z tytułu jednej czynności zostałby wykazany dwukrotnie w dwóch różnych deklaracjach. Zdaniem Pani, nie jest prawidłowe korygowanie do zera faktur wystawionych przez przedsiębiorstwo w spadku, ponieważ przedsiębiorstwo w spadku nie istnieje (oraz nie istniało w momencie złożenia deklaracji), a więc nie można złożyć w jego imieniu korekty w zakresie podatku VAT należnego.

Ad. 3.

Ponieważ Faktury Sprzedażowe zostały błędnie wystawione na dane przedsiębiorstwa w spadku, a podatek z tego tytułu został zapłacony na mikrorachunek podatkowy przedsiębiorstwa w spadku przez Panią i z jej środków, zapłacony podatek stanowi nadpłatę.

Zgodnie z art. 72 § 1 pkt 1 Ordynacji podatkowej, za nadpłatę uważa się kwotę nadpłaconego lub nienależnie zapłaconego podatku.

Podatek został zapłacony nienależnie, ponieważ został wpłacony przez Panią na mikrorachunek podatnika, który utracił byt prawny oraz z tytułu czynności, które nie zostały dokonane przez tego podatnika, a przez Panią. Podatek z tego tytułu powinien zostać zapłacony przez Panią na jej mikrorachunek.

W związku z powyższym, ponieważ z Pani majątku doszło do nienależnej zapłaty podatku, przysługuje Pani prawo złożenia wniosku o stwierdzenie nadpłaty.

Ad 4.

Zgodnie z art. 75 § 3 Ordynacji podatkowej, jeżeli z przepisów prawa podatkowego wynika obowiązek złożenia zeznania (deklaracji), to podatnik, płatnik lub inkasent równocześnie z wnioskiem o stwierdzenie nadpłaty jest obowiązany złożyć skorygowane zeznanie (deklarację).

W Pani ocenie, obowiązek złożenia deklaracji dotyczy sytuacji, w której w pierwotnej deklaracji został wykazany podatek w wysokości wyższej niż należna. Ponieważ podatek z Faktur Sprzedażowych został wykazany w deklaracji złożonej w imieniu podmiotu nieistniejącego (przedsiębiorstwa w spadku), Pani zdaniem, nie jest właściwe składanie korekty tej deklaracji poprzez korygowanie wysokości podatku VAT należnego wykazanego na imię przedsiębiorstwa w spadku.

Z kolei z korekty deklaracji polegającej na zmianie danych podmiotu składającego deklaracje (zgodnie ze stanowiskiem do pytania nr 2), nie będzie wynikać nadpłata po stronie Pani.

Ad. 5

W przypadku uznania Pani stanowiska do pytania nr 4 za nieprawidłowe, należy uznać, że wraz z wnioskiem o stwierdzenie nadpłaty należy złożyć korektę deklaracji wystawioną na zasadach opisanych w stanowisku do pytania nr 2, tj. polegającej na zmianie danych podmiotu składającego deklarację.

Ad. 6

Przysługuje Pani prawo do odliczenia podatku VAT naliczonego od Faktur Zakupowych dotyczących zakupów dokonanych przed wygaśnięciem zarządu sukcesyjnego, a otrzymanych po wygaśnięciu zarządu sukcesyjnego, pomimo że na fakturze wskazane są dane przedsiębiorstwa w spadku.

Ordynacja podatkowa nie reguluje kwestii następstwa praw w przypadku przejęcia zorganizowanej części przedsiębiorstwa w postaci przedsiębiorstwa w spadku przez spadkobiercę.

Należy wskazać na tezę wyroku Naczelnego Sądu Administracyjnego z 28 października 2011 r., sygn. akt I FSK 1660/10, w którym Sąd wskazał, że: „w przypadku nabycia przedsiębiorstwa samodzielnie sporządzającego bilans jego nabywca traktowany jest jako następca prawny podatnika dokonującego zbycia”.

W interpretacji indywidualnej z dnia 27 listopada 2023 r. 0114-KDIP1-1.4012.468.2023.2.IZ potwierdzono, że w przypadku faktur wystawianych w dniu lub po dniu wniesienia aportem przedsiębiorstwa w spadku do spółki takie faktury powinny zostać wystawione na dane spółki. Jednak w przypadku braku tych danych na fakturach wystawionych przez kontrahentów i umieszczeniu na nich danych przedsiębiorstwa w spadku nie pozbawi wnioskodawcy prawa do odliczenia podatku naliczonego.

Wnioski te należy stosować odpowiednio do przejęcia majątku przedsiębiorstwa w spadku.

Ad. 7

W zakresie Faktur Zakupowych dotyczących zakupów dokonanych po wygaśnięciu zarządu sukcesyjnego i otrzymanych po wygaśnięciu tego zarządu, w przypadku ich skorygowania przez sprzedawców poprzez wskazanie w fakturach korygujących danych Pani zamiast danych przedsiębiorstwa w spadku, będzie Pani przysługiwało odliczenie podatku VAT naliczonego za okres, w którym zostanie otrzymana faktura korygująca.

Ocena stanowiska

Stanowisko, które przedstawiła Pani we wniosku jest w części prawidłowe i w części nieprawidłowe.

Uzasadnienie interpretacji indywidualnej

W pierwszej kolejności należy wyjaśnić, że ustawa z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług (t. j. Dz. U. z 2024 r. poz. 361), zwana dalej „ustawą”, nie precyzuje wprost skutków prawnych związanych ze śmiercią podatnika podatku od towarów i usług, jednakże śmierć podatnika jest jedną z form zakończenia bytu prawnego podmiotu prowadzącego działalność gospodarczą, a więc również zakończeniem występowania podmiotu w obrocie gospodarczym w charakterze podatnika podatku od towarów i usług.

W kontekście omawianej sprawy zauważyć także należy, że przepisy ustawy z dnia 5 lipca 2018 r. o zarządzie sukcesyjnym przedsiębiorstwem osoby fizycznej i innych ułatwieniach związanych z sukcesją przedsiębiorstw (t. j. Dz. U. z 2021 r. poz. 170), zwanej dalej „ustawą o zarządzie sukcesyjnym”, wprowadziły specyficzny rodzaj podatnika, jakim jest przedsiębiorstwo w spadku.

Zgodnie z art. 2 ust. 1 ustawy o zarządzie sukcesyjnym:

W myśl art. 2 ust. 3 ustawy o zarządzie sukcesyjnym:

Jak stanowi art. 7 § 1 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. Ordynacja podatkowa (t. j. Dz. U. z 2023 r. poz. 2383 ze zm.), zwanej „Ordynacją podatkową”:

Na podstawie art. 7 § 2 Ordynacji podatkowej:

Stosownie do art. 7a § 1 Ordynacji podatkowej:

W myśl natomiastart. 7a § 2 Ordynacji podatkowej:

Byt prawny podatnika – osoby fizycznej, na którego przepisy podatkowe nakładają obowiązek podatkowy ustaje z chwilą jego śmierci.

W tym miejscu warto przytoczyć treść przepisów rozdziału 14 Ordynacji podatkowej, dotyczących praw i obowiązków następców prawnych oraz podmiotów przekształcanych.

Jak stanowi art. 97 § 1 Ordynacji podatkowej:

W świetle art. 97 § 1a Ordynacji podatkowej:

Stosownie do treści art. 97 § 1b Ordynacji podatkowej:

Z kolei, jak stanowi art. 97 § 2 Ordynacji podatkowej:

Natomiast zgodnie z treścią art. 97 § 2a Ordynacji podatkowej:

Jak stanowi art. 97 § 4 Ordynacji podatkowej:

Zgodnie z art. 97a Ordynacji podatkowej:

Z powołanych przepisów wynika, że w przypadku śmierci przedsiębiorcy prowadzącego jednoosobową działalność gospodarczą (spadkodawcy) sukcesja podatkowa uzależniona jest od tego, czy ustanowiono zarządcę sukcesyjnego. Jeżeli taka sytuacja ma miejsce, to sukcesorem na mocy przepisów Ordynacji podatkowej jest przedsiębiorstwo w spadku. Prawa i obowiązki wynikające z przepisów prawa podatkowego wykonuje w tym przypadku zarządca sukcesyjny.

Jak wskazano powyżej, właścicielem przedsiębiorstwa w spadku w rozumieniu ustawy o zarządzie sukcesyjnym może być osoba, która zgodnie z prawomocnym postanowieniem o stwierdzeniu nabycia spadku, zarejestrowanym aktem poświadczenia dziedziczenia albo europejskim poświadczeniem spadkowym, nabyła składniki niematerialne i materialne, na podstawie powołania do spadku z ustawy albo testamentu albo nabyła przedsiębiorstwo albo udział w przedsiębiorstwie na podstawie zapisu windykacyjnego.

Zwrócić należy uwagę, że na podstawie art. 97 § 1 Ordynacji podatkowej spadkobiercy przejmują przewidziane w przepisach prawa podatkowego majątkowe prawa i obowiązki spadkodawcy, zaś na podstawie art. 97 § 1a Ordynacji podatkowej, przedsiębiorstwo w spadku wstępuje w takie prawa i obowiązki (z zastrzeżeniem, że dotyczy to wyłącznie praw i obowiązków związanych z prowadzoną działalnością gospodarczą).

Zgodnie z art. 12 ust. 1 ustawy o zarządzie sukcesyjnym:

Stosownie do art. 12 ust. 7ustawy o zarządzie sukcesyjnym:

W myśl art. 12 ust. 9 ustawy o zarządzie sukcesyjnym:

Jak stanowi art. 12 ust. 10 ustawy o zarządzie sukcesyjnym:

W świetle art. 12 ust. 11 ustawy o zarządzie sukcesyjnym:

Zgodnie z art. 29 ustawy o zarządzie sukcesyjnym:

Stosownie do art. 59 ust. 1 ustawy o zarządzie sukcesyjnym:

Jednak zgodnie z art. 60 ust. 1 ustawy o zarządzie sukcesyjnym:

A stosownie do art. 60 ust. 2 ustawy o zarządzie sukcesyjnym:

Zgodnie z art. 15 ust. 1a ustawy o podatku od towarów i usług:

Stosownie do art. 15 ust. 1b ustawy:

W myśl art. 96 ust. 7 ustawy:

Jak stanowi art. 96 ust. 7b pkt 4 ustawy:

Zgodnie z art. 91 ust. 9 ustawy:

Zatem, w przypadku wygaśnięcia zarządu sukcesyjnego ustaje byt prawny przedsiębiorstwa w spadku osoby fizycznej, a Naczelnik urzędu skarbowego wykreśla z urzędu podatnika, o którym mowa w art. 15 ust. 1a ustawy, z rejestru jako podatnika VAT.

Powyższe oznacza, że po wygaśnięciu zarządu sukcesyjnego prawa i obowiązki przejmują spadkobiercy na zasadach ogólnych.

Obowiązujące przepisy Ordynacji podatkowej nie regulują jednak kwestii następstwa prawnego po przedsiębiorstwie w spadku.

Obowiązujące przepisy prawa podatkowego przewidują jedynie sukcesję majątkowych praw i obowiązków spadkobiercy podatnika, natomiast brak jest w tych przepisach możliwości takiej sukcesji po podmiocie, jakim jest przedsiębiorstwo w spadku. W konsekwencji, brak jest sukcesji podatkowej.

Z powyższego zatem wynika, że na gruncie przepisów Ordynacji podatkowej nie została wprost przewidziana sukcesja podatkowa pomiędzy przedsiębiorstwem w spadku (który jest sukcesorem spadkodawcy – zmarłego przedsiębiorcy) a spadkobiercą.

Natomiast w myśl art. 6 ustawy:

W tym miejscu należy wskazać, że na gruncie przepisów ustawy o VAT w przypadku zbycia przedsiębiorstwa (lub jego zorganizowanej części) nabywca jest traktowany jako następca prawny przekazującego. Norma wynikająca z art. 6 pkt 1 ustawy o VAT stanowi lex specialis wobec rozwiązań zawartych w Ordynacji podatkowej i oznacza, że zbycie przedsiębiorstwa zapewnia pełną sukcesję praw i obowiązków na płaszczyźnie prawa podatkowego. W konsekwencji, w przypadku zbycia przedsiębiorstwa nabywca jako następca prawny przejmuje uprawnienia zbywcy przedsiębiorstwa. Skutkiem tego następstwa jest również przeniesienie na nabywcę zasad dotyczących opodatkowania VAT w odniesieniu do czynności związanych z nabytym mieniem, na warunkach identycznych jakie obowiązywałyby zbywcę, gdyby do zbycia nie doszło.

Podatnik nabywający przedsiębiorstwo (który dalej je prowadzi) staje się następcą prawnym w podatku VAT zbywcy przedsiębiorstwa, niezależnie od następstwa określonego przepisami Ordynacji podatkowej. Tym samym, dochodzi do sukcesji podatkowej, w wyniku której nabywca przedsiębiorstwa jest beneficjentem czynności podatnika dokonującego zbycia.

Odnosząc powyższe do analizowanej sprawy trzeba mieć na względzie, że powstanie przedsiębiorstwa w spadku (które obejmuje składniki niematerialne i materialne, przeznaczone do wykonywania działalności gospodarczej przez przedsiębiorcę, stanowiące mienie przedsiębiorcy w chwili jego śmierci) oznacza na gruncie podatku VAT powstanie nowego bytu podatnika kontynuującego prowadzenie działalności gospodarczej po zmarłym przedsiębiorcy będącym osobą fizyczną wykonującą samodzielnie działalność gospodarczą. W związku ze śmiercią tego podatnika to przedsiębiorstwo w spadku jest podatnikiem podatku VAT. Jednocześnie jak wynika z treści art. 7a § 1 Ordynacji podatkowej prawa i obowiązki podatnika będącego przedsiębiorstwem w spadku, w przypadku gdy na mocy ustaw podatkowych podlega obowiązkowi podatkowemu, w okresie od ustanowienia do dnia wygaśnięcia zarządu sukcesyjnego wykonuje zarządca sukcesyjny. Z tym, że zarządca sukcesyjny jest jedynie zarządzającym swoistą masą majątkową – przedsiębiorstwem w spadku, a zarząd sukcesyjny ma charakter tymczasowy. Zgodnie bowiem z podstawową zasadą, zarządca sukcesyjny prowadzi przedsiębiorstwo do czasu działu spadku.

Przedsiębiorstwo w spadku jest podatnikiem podatku od towarów i usług w okresie od otwarcia spadku do dnia wygaśnięcia zarządu sukcesyjnego, o czym stanowi art. 15 ust. 1a pkt 1 ustawy o VAT. Z chwilą wygaśnięcia zarządu sukcesyjnego naczelnik urzędu skarbowego – w myśl art. 96 ust. 7b pkt 4 ustawy o VAT – wykreśla z urzędu podatnika, o którym mowa w art. 15 ust. 1a ustawy. Natomiast zarząd sukcesyjny – na podstawie art. 59 ust. 1 pkt 6 ustawy o zarządzie sukcesyjnym przedsiębiorstwem osoby fizycznej i innych ułatwieniach związanych z sukcesją przedsiębiorstw – wygasa z dniem dokonania działu spadku obejmującego przedsiębiorstwo w spadku.

W świetle powyższego należy przyjąć, że nabywca (w ramach dokonanego działu spadku) przedsiębiorstwa w spadku staje się następcą prawnym tego przedsiębiorstwa na podstawie art. 6 pkt 1 ustawy o VAT. W tej sytuacji dochodzi więc do sukcesji prawnopodatkowej w zakresie podatku od towarów i usług.

Z opisu sprawy wynika, że (…) stycznia 2021 r. zmarł Pani mąż, który prowadził jednoosobową działalność gospodarczą. Na podstawie aktu powołania zarządcy sukcesyjnego, objęła Pani funkcję zarządcy sukcesyjnego przedsiębiorstwa prowadzonego dotychczas przez zmarłego i kontynuowała działalność gospodarczą przedsiębiorstwa. (…) listopada 2022 r. złożyła Pani do Sądu Rejonowego wniosek o przedłużenie zarządu sukcesyjnego o 3 lata; zarząd sukcesyjny został przedłużony przez sąd do (…) stycznia 2026 r. Następnie, postanowieniem sądu rejonowego z (…) października 2023 r., dokonano działu spadku po Pani zmarłym mężu, przyznając Pani wyłączne prawo do przedsiębiorstwa obejmującego działalność prowadzoną przez zmarłego męża. Postanowienie uprawomocniło się (…) października 2023 r. Obowiązkiem sądu wydającego postanowienie wynikającym z art. 23 ustawy o Centralnej Ewidencji i Informacji o Działalności Gospodarczej i Punkcie Informacji dla Przedsiębiorcy było poinformowanie Centralnej Ewidencji i Informacji o Działalności Gospodarczej o wygaśnięciu zarządu sukcesyjnego najpóźniej w następnym dniu roboczym po uprawomocnieniu się postanowienia – tj. najpóźniej w dniu (…) listopada br. W tym też dniu powinien zostać wykreślony zarząd sukcesyjny. Sąd wbrew ww. obowiązkowi nie dokonał stosownego zgłoszenia. W konsekwencji, zarówno Pani jak i kontrahenci, działając w zaufaniu do wpisu w CEIDG, wystawiali faktury z tytułu dokonywanej sprzedaży i zakupów na dane przedsiębiorstwa w spadku. Oznacza to, że w stosunku do czynności, które wiązały się z powstaniem obowiązku podatkowego w podatku VAT po wygaśnięciu zarządu sukcesyjnego, faktury sprzedażowe i zakupowe zawierały dane przedsiębiorstwa w spadku. Powyższy błąd zauważyła Pani w grudniu po konsultacji z doradcą prawnym. Została Pani zarejestrowana jako podatnik VAT czynny (…) grudnia 2023 r.

W tym miejscu należy wskazać, że zgodnie z art. 59 ust. 1 pkt 6 ustawy o zarządzie sukcesyjnym, zarząd sukcesyjny w Pani przypadku wygasł z dniem dokonania działu spadku obejmującego przedsiębiorstwo w spadku. Zatem, w dniu dokonania działu spadku na podstawie art. 96 ust. 7b pkt 4 ustawy, przedsiębiorstwo w spadku zostaje wykreślone z urzędu z rejestru podatników podatku od towarów i usług.

W analizowanej sprawie, jako zarządca sukcesyjny miała Pani obowiązek kontynuować rozliczanie podatku VAT przedsiębiorstwa w spadku tylko do momentu wygaśnięcia zarządu sukcesyjnego, którym był, w opisanej sytuacji, moment dokonania działu spadku. W tym momencie właśnie, stosownie do art. 59 ust. 1 pkt 6 ustawy o zarządzie sukcesyjnym, przedsiębiorstwo w spadku przestało istnieć jako podatnik VAT i ustał nie tylko byt cywilnoprawny, ale także prawnopodatkowy przedsiębiorstwa w spadku, którego była Pani zarządcą sukcesyjnym. W konsekwencji, przedsiębiorstwo w spadku, którego była Pani zarządcą sukcesyjnym, straciło zdolność do wywiązywania się z przysługujących mu praw oraz nałożonych obowiązków wynikających z przepisów ustawy o podatku od towarów i usług z momentem działu spadku.

Tym samym, zgodnie z art. 15a ust. 1 ustawy, przedsiębiorstwo w spadku było podatnikiem w podatku od towarów i usług do dnia wygaśnięcia zarządu sukcesyjnego.

W pierwszej kolejności Pani wątpliwości dotyczą ustalenia, czy prawidłowe jest Pani działanie polegające na wystawieniu faktur korygujących Faktury Sprzedażowe w ten sposób, że skorygowane zostaną dane sprzedawcy, tj. zostaną wpisane Pani dane zamiast danych przedsiębiorstwa w spadku (pytanie oznaczone we wniosku nr 1).

Odpowiadając na powyższe wątpliwości należy wskazać, że zgodnie z art. 106b ust. 1 ustawy:

Szczegółowe elementy, które powinna zawierać faktura, określa art. 106e ustawy.

Faktury są dokumentami potwierdzającymi rzeczywiste transakcje gospodarcze dokonywane przez podatnika. Faktura pełni szczególną rolę dowodową w prawidłowym wymiarze podatku od towarów i usług, dlatego też niezwykle istotne jest prawidłowe oznaczenie wszystkich elementów faktury.

W świetle art. 106j ust. 1 ustawy:

Stosownie do art. 106j ust. 2 ustawy:

Art. 106j ust. 2a stanowi, że:

Jak wynika z powyższych regulacji, fakturę korygującą wystawia się w przypadku udzielenia rabatów, obniżek cen, zwrotu sprzedawcy towarów oraz zwrotu nabywcy kwot nienależnych, a także zwrotu nabywcy zaliczek, przedpłat, zadatków lub rat, podlegających opodatkowaniu (zwrotu całości lub części należności) oraz w sytuacji, gdy podwyższono cenę po wystawieniu faktury lub w razie stwierdzenia pomyłki w cenie, stawce lub kwocie podatku bądź w jakiejkolwiek innej pozycji faktury.

Zatem, jeżeli po wystawieniu faktury wystąpią zdarzenia mające wpływ na treść wystawionej faktury lub okaże się, że wystawiona faktura zawiera błędy, podatnik wystawia w takim przypadku fakturę korygującą. Faktura korygująca wystawiana jest w celu podania właściwych, prawidłowych i zgodnych z rzeczywistością kwot i innych danych, decydujących o rzetelności wystawionego dokumentu.

Z powołanych przepisów dotyczących korygowania faktur wynika, że dopuszczalne jest korygowanie „pomyłek w cenie, stawce, kwocie podatku lub w jakiejkolwiek innej pozycji faktury”, przy czym nie uczyniono żadnych zastrzeżeń, co do charakteru tych pomyłek, mogą to być więc wszelkie możliwe pomyłki. Tak więc, w przypadku wystawienia faktury dokumentującej transakcję, która rzeczywiście miała miejsce, lecz z błędnie wskazanym sprzedawcą, która została doręczona właściwemu nabywcy, należy skorygować błędnie wskazanego na fakturze sprzedawcę, a nie faktycznie dokonaną dostawę.

W opisie sprawy wskazała Pani, że zarówno Pani jak i kontrahenci, działając w zaufaniu do wpisu w CEIDG, wystawiali faktury z tytułu dokonywanej sprzedaży i zakupów na dane przedsiębiorstwa w spadku. Oznacza to, że w stosunku do czynności, które wiązały się z powstaniem obowiązku podatkowego w podatku VAT po wygaśnięciu zarządu sukcesyjnego, faktury sprzedażowe i zakupowe zawierały dane przedsiębiorstwa w spadku. Powyższy błąd zauważyła Pani w grudniu po konsultacji z doradcą prawnym. Została Pani zarejestrowana jako podatnik VAT czynny (…) grudnia 2023 r. Przedmiotem wniosku są faktury sprzedażowe, dokumentujące czynności, co do których obowiązek podatkowy powstał po wygaśnięciu zarządu sukcesyjnego, a wystawione na dane przedsiębiorstwa w spadku (dalej: Faktury Sprzedażowe) oraz faktury zakupowe, otrzymane po wygaśnięciu zarządu sukcesyjnego na dane przedsiębiorstwa w spadku (dalej: Faktury Zakupowe).

Odnosząc się do kwestii związanej z wystawieniem faktur korygujących Faktury Sprzedażowe dokumentujące czynności, co do których obowiązek podatkowy powstał po wygaśnięciu zarządu sukcesyjnego, a które zostały wystawione na dane przedsiębiorstwa w spadku (które już na moment ich wystawienia utraciło byt prawny) należy uznać, że Pani jako następca prawny przedsiębiorstwa w spadku, jest zobowiązana do dokonania korekt ww. Faktur (tak aby odzwierciedlały one rzeczywisty przebieg zdarzenia gospodarczego). Skoro doszło do wygaśnięcia zarządu sukcesyjnego, a przedsiębiorstwo w spadku utraciło swój byt prawny, to na Fakturach Sprzedażowych nie powinny być wskazane dane przedsiębiorstwa w spadku.

Zatem, aby Faktury Sprzedażowe wystawione po dacie wygaśnięcia zarządu sukcesyjnego odzwierciedlały faktyczne transakcje gospodarcze, powinny one zawierać Pani dane. W związku z powyższym – zgodnie z art. 106j ustawy o VAT, to Pani powinna dokonać korekt faktur poprzez umieszczenie na nich właściwych danych.

Należy więc uznać za prawidłowe Pani działania polegające na wystawieniu faktur korygujących Faktury Sprzedażowe w ten sposób, że skorygowane zostaną dane sprzedawcy (tj. wskazane zostaną Pani dane jako następcy prawnego przedsiębiorstwa w spadku, kontynuującego działalność tego przedsiębiorstwa, zamiast danych przedsiębiorstwa w spadku).

Tym samym, Pani stanowisko w zakresie pytania nr 1 jest prawidłowe.

Pani kolejne wątpliwości dotyczą ustalenia, czy wykazanie przez Panią podatku VAT należnego ze skorygowanych Faktur Sprzedażowych powinno nastąpić w deklaracjach pierwotnych złożonych przez Panią, czy też poprzez korektę deklaracji złożonych w imieniu przedsiębiorstwa w spadku (poprzez skorygowanie danych podatnika) (pytanie oznaczone we wniosku nr 2).

Jak już wskazano wcześniej, w myśl art. 97a § 4 Ordynacji podatkowej:

Zatem art. 97a § 4 Ordynacji podatkowej stanowi podstawę do orzekania przez właściwy organ podatkowy m.in. w sytuacji, gdy deklaracja odnosząca się do przedsiębiorstwa w spadku jest nieprawidłowa. W tym przypadku organ podatkowy w jednej decyzji orzeka o odpowiedzialności spadkobierców, jednocześnie określając lub ustalając prawidłową kwotę zobowiązania podatkowego, straty lub nadpłaty. Nie można bowiem wykluczyć, że w przypadku rozliczania zobowiązań podatkowych przedsiębiorstwa w spadku dojdzie do niewypełnienia obowiązku złożenia deklaracji bądź złożona deklaracja będzie nieprawidłowa. Przepis art. 97a § 4 Ordynacji podatkowej umożliwia więc organowi podatkowemu weryfikację rozliczenia dokonanego przez przedsiębiorstwo w spadku w drodze samoobliczenia.

Tym samym, nie będzie Pani uprawniona do złożenia korekty deklaracji (korygując wysokość podatku należnego albo dane podatnika składającego deklarację) w imieniu nieistniejącego już przedsiębiorstwa w spadku, bowiem w tym zakresie powinien orzekać właściwy organ podatkowy w trybie art. 97a § 4 Ordynacji podatkowej.

Jak wynika z wniosku czynności dokonane po wygaśnięciu zarządu sukcesyjnego zostały błędnie wykazane w deklaracjach złożonych na dane przedsiębiorstwa w spadku.

Zatem, złożona przez Panią deklaracja z danymi przedsiębiorstwa w spadku jest nieprawidłowa, co stanowi podstawę do działania właściwego organu podatkowego, który orzekając o zakresie odpowiedzialności spadkobierców jednocześnie ustali lub określi kwoty, o których mowa w art. 97a § 4 Ordynacji podatkowej, w tym kwotę nadpłaty.

Jednocześnie Pani, będąc następcą prawnym przedsiębiorstwa w spadku i kontynuując działalność tego przedsiębiorstwa, jest zobowiązana wykazać podatek należny z tytułu dokonanych czynności, co do których obowiązek podatkowy powstał po wygaśnięciu zarządu sukcesyjnego, w „swoich” deklaracjach jako podmiotu kontynuującego działalność przedsiębiorstwa w spadku.

W konsekwencji, w celu wykazania czynności dokonanych po wygaśnięciu zarządu sukcesyjnego, a błędnie wykazanych w deklaracjach złożonych na dane przedsiębiorstwa w spadku, nie może Pani dokonać korekty tych deklaracji w ten sposób, że jako dane podatnika składającego deklaracje zostaną wskazane Pani dane.

Zatem, Pani stanowisko w zakresie pytania nr 2 jest nieprawidłowe.

Odnosząc się z kolei do kwestii możliwości wystąpienia z wnioskiem o stwierdzenie i zwrot nadpłaty oraz obowiązku złożenia skorygowanej deklaracji w związku z wystąpieniem nadpłaty (pytania oznaczone we wniosku nr 3, 4, 5) stwierdzić należy, że podatek od towarów i usług należy do grupy podatków powstających z mocy prawa, który pobierany jest w trybie tzw. samoobliczenia. Dlatego też szczególnie istotną rolę w tym podatku odgrywają deklaracje podatkowe. Przy ich pomocy podatnik określa i zgłasza organowi podatkowemu (deklaruje) wysokość zobowiązania podatkowego.

Stosownie do art. 21 Ordynacji podatkowej:

Zgodnie z art. 72 § 1 Ordynacji podatkowej:

W myśl art. 73 § 1 pkt 1 Ordynacji podatkowej:

Natomiast w myśl art. 74a Ordynacji podatkowej:

Zgodnie z art. 75 § 1 Ordynacji podatkowej:

W myśl art. 75 § 2 Ordynacji podatkowej:

Stosownie do art. 75 § 3 Ordynacji podatkowej:

Z przedstawionych regulacji wynika jednoznacznie, że podatnik może złożyć wniosek o stwierdzenie nadpłaty tylko w sytuacjach powodujących uszczerbek w jego majątku, gdy na skutek własnych błędów zadeklarował oraz wpłacił podatek w wysokości większej od należnej albo większej od pobranej.

Wskazane wyżej przepisy statuują ogólną zasadę, prawo podatnika do korygowania uprzednio złożonych deklaracji. Korekta deklaracji VAT zastępuje poprzednio złożoną deklarację, czyli za prawidłowe uważane są te dane, które zostały wykazane w skorygowanej deklaracji. Składając korektę deklaracji podatnik oświadcza, że jego wiedza w zakresie skonkretyzowania zobowiązania podatkowego uległa zmianie, a także wyraża wolę nadania swojemu uprzedniemu oświadczeniu wiedzy w tym przedmiocie odmiennego brzmienia. Zatem, skorzystanie przez podatnika z wprowadzonej przez ustawodawcę instytucji korekty deklaracji powoduje, że złożona przez niego korygująca deklaracja zastępuje pierwotną (korygowaną) deklarację i pociąga za sobą skutki prawne, pozbawiając jednocześnie pierwotną deklarację mocy prawnej.

Zauważyć należy, że z cytowanych wyżej przepisów wynika, że każda deklaracja odnosi się do konkretnego, zamkniętego już okresu rozliczeniowego, który w przypadku deklaracji VAT-7 jest okresem miesięcznym. W związku z powyższym, deklaracja musi uwzględniać stan prawny istniejący w momencie zamknięcia okresu rozliczeniowego.

Deklaracja podatkowa stanowi zatem opis zdarzeń, zaistniałych w określonym przedziale czasowym, oceniany z punktu widzenia przepisów podatkowych w tym przedziale czasowym obowiązujących, a który w efekcie ma doprowadzić do wykonania przez podatnika obowiązku zapłaty podatku lub zrealizowania przez niego swego uprawnienia do uzyskania od organu podatkowego zwrotu podatku.

Jak wynika z powołanego przepisu art. 72 § 1 pkt 1 Ordynacji podatkowej, za nadpłatę uważa się kwotę nienależnie zapłaconego podatku.

W tym miejscu należy jednak zaznaczyć, że – jak już wskazano wcześniej – obowiązujące przepisy Ordynacji podatkowej nie regulują kwestii następstwa prawnego po przedsiębiorstwie w spadku. Jednocześnie trzeba mieć na uwadze zacytowany wyżej art. 97a § 4 Ordynacji podatkowej stanowiący podstawę do orzekania przez właściwy organ podatkowy m.in. w sytuacji, gdy deklaracja odnosząca się do przedsiębiorstwa w spadku jest nieprawidłowa.

W konsekwencji, z uwagi na to, że nie jest Pani następcą prawnym przedsiębiorstwa w spadku na podstawie przepisów Ordynacji podatkowej, a deklaracje zostały błędnie złożone przez Panią na dane (nieistniejącego już na moment ich składania) przedsiębiorstwa w spadku, nie jest Pani uprawniona do złożenia korekt deklaracji w imieniu przedsiębiorstwa w spadku. Nie jest Pani również uprawniona do złożenia wniosku o stwierdzenie nadpłaty w związku z zapłatą podatku na mikrorachunek podatkowy przedsiębiorstwa w spadku. Rozliczenia podatku od towarów i usług w tym zakresie powinien dokonać bowiem właściwy organ podatkowy (określając m.in. kwotę nadpłaty na podstawie art. 74a Ordynacji podatkowej), działając na podstawie art. 97a § 4 Ordynacji podatkowej.

Tym samym, Pani stanowisko w zakresie pytań nr 3, 4, 5 uznałem za nieprawidłowe.

Pani wątpliwości dotyczą również ustalenia, czy w przypadku Faktur Zakupowych dotyczących zakupów dokonanych przed wygaśnięciem zarządu sukcesyjnego, a otrzymanych po wygaśnięciu zarządu sukcesyjnego, przysługuje Pani prawo do odliczenia VAT naliczonego, pomimo że na fakturze wskazane są dane przedsiębiorstwa w spadku (pytanie oznaczone we wniosku nr 6).

Podstawowe zasady dotyczące odliczenia podatku naliczonego zostały sformułowane w art. 86 ust. 1 ustawy, zgodnie z którym:

Na podstawie art. 86 ust. 2 pkt 1 ustawy:

Zgodnie z art. 88 ust. 3a ustawy:

W myśl art. 88 ust. 4 ustawy:

Należy podkreślić, że jedną z fundamentalnych zasad konstrukcji podatku od towarów i usług jest prawo podatnika do odliczenia podatku zapłaconego w cenie przy nabyciu towarów i usług związanych z działalnością gospodarczą. Podstawowa zasada wspólnego systemu VAT, jaką jest zasada neutralności podatku, jest rozumiana jako stosowanie podatku od towarów i usług na wszystkich etapach obrotu gospodarczego z równoczesnym prawem do potrącenia podatku zawartego w poprzedniej fazie obrotu. Wszelkie ograniczenia prawa do odliczenia podatku naliczonego wpływają na neutralność tego podatku i mogą wynikać jedynie z wyraźnej regulacji ustawowej.

Terminy odliczenia podatku VAT naliczonego z otrzymanych faktur zostały określone w art. 86 ust. 10-13 ustawy.

Zgodnie z art. 86 ust. 10 ustawy:

Stosownie do art. 86 ust. 10b ustawy:

Jak stanowi art. 86 ust. 10c ustawy:

Przepis art. 86 ust. 11 ustawy wskazuje dodatkowe terminy obniżenia podatku należnego o podatek naliczony w sytuacji, gdy podatnik nie dokonał tego obniżenia w terminie otrzymania faktury. I tak, stosownie do tej regulacji:

Zgodnie z art. 86 ust. 13 ustawy:

Zgodnie z art. 86 ust. 19a ustawy:

Ww. zasady – wynikające z art. 86 ust. 19a ustawy – dla obowiązku pomniejszenia podatku naliczonego w przypadku obniżenia podstawy opodatkowania w stosunku do podstawy określonej w wystawionej fakturze z wykazanym podatkiem oznaczają, że dla powstania obowiązku pomniejszenia podatku VAT naliczonego ważny jest nie sam moment otrzymania faktury korygującej, a moment uzgodnienia warunków obniżenia podstawy opodatkowania oraz moment spełnienia tych uzgodnionych warunków.

Odnosząc się do Pani wątpliwości, należy jeszcze raz zaznaczyć, że z chwilą działu spadku, ustał nie tylko byt cywilnoprawny przedsiębiorstwa spadku, ale także prawnopodatkowy. Z tą chwilą przedsiębiorstwo w spadku przestało istnieć jako podatnik podatku od towarów i usług. W konsekwencji, straciło zdolność do wywiązywania się z przysługujących praw lub nałożonych obowiązków wynikających z przepisów ustawy o podatku od towarów i usług. Jednocześnie prawa te i obowiązki, związane z działalnością przedsiębiorstwa w spadku,z chwilą działu spadku przeszły na Panią. Konsekwencją działu spadku jest wstąpienie Pani, we wszystkie prawa i obowiązki przedsiębiorstwa w spadku na gruncie podatku VAT.

Z wyżej powołanego art. 86 ustawy wynika, że prawo do obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego przysługuje wówczas, gdy zostaną spełnione określone warunki, tzn. odliczenia tego dokonuje podatnik podatku od towarów i usług oraz gdy towary i usługi, z których nabyciem podatek został naliczony, są wykorzystywane do czynności opodatkowanych. Zatem, warunkiem umożliwiającym podatnikowi skorzystanie z prawa do odliczenia podatku naliczonego jest związek zakupów z wykonywanymi czynnościami opodatkowanymi.

Przedstawiona wyżej zasada wyklucza możliwość dokonania odliczenia podatku naliczonego związanego z towarami i usługami, które nie są wykorzystywane do czynności opodatkowanych, czyli w przypadku ich wykorzystywania do czynności zwolnionych od podatku i niepodlegających temu podatkowi.

Ustawodawca zapewnił podatnikowi prawo do odliczenia podatku naliczonego pod warunkiem spełnienia przez niego zarówno tzw. przesłanek pozytywnych, to jest m.in. tego, że zakupy są wykorzystywane do wykonywania czynności opodatkowanych oraz niezaistnienia przesłanek negatywnych, określonych w art. 88 ustawy.

Prawo do obniżenia podatku należnego o podatek naliczony powstaje w sytuacji, gdy zostaną spełnione łącznie następujące warunki:

‒odliczenia tego dokonuje zarejestrowany, czynny podatnik podatku od towarów i usług,

‒towary i usługi, z których nabyciem podatek został naliczony, są wykorzystywane do wykonywania czynności opodatkowanych,

‒powstał obowiązek podatkowy w odniesieniu do nabywanych towarów i usług,

‒doszło do faktycznego nabycia tych towarów i usług,

‒podatnik jest w posiadaniu faktury bądź dokumentu celnego dokumentujących tę transakcję.

Zaznacza się, że co do zasady podatek naliczony na podstawie faktury może odliczyć ten podatnik, dla którego została wystawiona faktura. Jednakże wskutek sukcesji, to nabywca przedsiębiorstwa przejmie obowiązki i prawa zbywcy dotyczące przejętego przedsiębiorstwa, związane z rozliczaniem podatku naliczonego.

Mając na uwadze powołane wyżej uregulowania oraz fakt, że stała się Pani następcą prawnym przedsiębiorstwa w spadku, należy stwierdzić, że w sytuacji gdy po dniu wygaśnięcia przedsiębiorstwa w spadku doręczono Pani faktury dokumentujące świadczenie usług na rzecz przedsiębiorstwa w spadku, które zostały wystawione z danymi przedsiębiorstwa w spadku przed wygaśnięciem zarządu sukcesyjnego, podmiotem uprawnionym do odliczenia podatku naliczonego z ww. faktur jest Pani. Prawo to będzie przysługiwało Pani pod warunkiem niezaistnienia przesłanek z art. 88 ustawy.

Mając na uwadze okoliczności sprawy oraz powołane wyżej przepisy stwierdzić należy, że na podstawie art. 86 ust. 1 ustawy przysługuje Pani prawo do odliczenia podatku VAT naliczonego od zakupów dokonanych przed wygaśnięciem zarządu sukcesyjnego, a otrzymanych po wygaśnięciu zarządu sukcesyjnego.

W tym miejscu należy jednak zaznaczyć, że jeżeli Faktury zakupowe dokumentujące zakupy dokonane przed wygaśnięciem zarządu sukcesyjnego, a otrzymane po wygaśnięciu zarządu sukcesyjnego, zostały wystawione po wygaśnięciu zarządu sukcesyjnego na dane przedsiębiorstwa w spadku, to wymagają one korekty danych nabywcy.

Tym samym, Pani stanowisko w zakresie pytania nr 6 jest prawidłowe.

Pani wątpliwości dotyczą również ustalenia, czy w zakresie Faktur Zakupowych dotyczących zakupów po wygaśnięciu zarządu sukcesyjnego i otrzymanych po wygaśnięciu tego zarządu, w przypadku ich skorygowania przez sprzedawców poprzez wskazanie w fakturach korygujących Pani danych zamiast danych przedsiębiorstwa w spadku, będzie Pani przysługiwało odliczenie podatku VAT naliczonego za okres, w którym zostanie otrzymana faktura korygująca (pytanie oznaczone we wniosku nr 7).

Co do zasady podatek naliczony na podstawie faktury korygującej może skorygować ten podatnik, dla którego została wystawiona faktura korygująca. W analizowanej sprawie, to Pani jako nabywca przedsiębiorstwa przejmie obowiązki i prawa przedsiębiorstwa w spadku związane z rozliczaniem podatku naliczonego. Zatem, faktury korygujące, dotyczące przedsiębiorstwa w spadku, wystawiane przez sprzedawców po wygaśnięciu przedsiębiorstwa w spadku powinny zawierać Pani dane.

Mając zatem na uwadze opis sprawy oraz obowiązujące w tym zakresie przepisy prawa, należy stwierdzić, że prawo do odliczenia podatku naliczonego z Faktur Zakupowych otrzymanych po wygaśnięciu zarządu sukcesyjnego może zostać zrealizowane dopiero w momencie (okresie rozliczeniowym), w którym otrzyma Pani wystawione przez sprzedawców faktury korygujące ze swoimi danymi, o ile zakup udokumentowany ww. fakturami związany jest z wykonywanymi przez Panią czynnościami opodatkowanymi oraz nie zaistnieją przesłanki negatywne, określone w art. 88 ustawy.

Zatem, w zakresie Faktur Zakupowych dotyczących zakupów dokonanych po wygaśnięciu zarządu sukcesyjnego i otrzymanych po wygaśnięciu tego zarządu, w przypadku ich skorygowania przez sprzedawców poprzez wskazanie w fakturach korygujących Pani danych zamiast danych przedsiębiorstwa w spadku, będzie Pani przysługiwało odliczenie podatku VAT naliczonego za okres, w którym zostanie otrzymana faktura korygująca.

Tym samym, Pani stanowisko w zakresie pytania nr 7 jest prawidłowe.

Dodatkowe informacje

Informacja o zakresie rozstrzygnięcia

Interpretacja dotyczy zdarzenia przyszłego, które Pani przedstawiła i stanu prawnego, który obowiązuje w dniu wydania interpretacji.

Jestem ściśle związany przedstawionym we wniosku opisem stanu faktycznego, ponosi Pani ryzyko związane z ewentualnym błędnym lub nieprecyzyjnym jego przedstawieniem. Zatem, wydając przedmiotową interpretację oparłem się na wynikającym z treści wniosku opisie stanu faktycznego. W przypadku, gdy w toku postępowania podatkowego, kontroli podatkowej, bądź celno-skarbowej zostanie określony odmienny stan sprawy, interpretacja nie wywoła w tym zakresie skutków prawnych. Ponadto, w sytuacji zmiany któregokolwiek elementu przedstawionego w opisie sprawy, udzielona odpowiedź traci swoją aktualność.

Odnośnie powołanej przez Panią interpretacji indywidualnych zauważam, że interpretacje przepisów prawa podatkowego wydawane są w indywidualnych sprawach podatników

i niewątpliwie kształtują sytuację prawną tych podatników w sprawach będących przedmiotem rozstrzygnięcia, lecz dotyczą konkretnych stanów faktycznych i nie mają mocy prawa powszechnie obowiązującego co oznacza, że należy je traktować indywidualnie.

Pouczenie o funkcji ochronnej interpretacji

·Funkcję ochronną interpretacji indywidualnych określają przepisy art. 14k-14nb ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. – Ordynacja podatkowa (t. j. Dz. U. z 2023 r. poz. 2383 ze zm.). Interpretacja będzie mogła pełnić funkcję ochronną, jeśli: Pani sytuacja będzie zgodna (tożsama) z opisem stanu faktycznego lub zdarzenia przyszłego i zastosuje się Pani do interpretacji.

·Zgodnie z art. 14na § 1 Ordynacji podatkowej:

·Zgodnie z art. 14na § 2 Ordynacji podatkowej:

Pouczenie o prawie do wniesienia skargi na interpretację

Ma Pani prawo do zaskarżenia tej interpretacji indywidualnej do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego. Zasady zaskarżania interpretacji indywidualnych reguluje ustawa z dnia 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi (t. j. Dz. U. z 2023 r. poz. 1634 ze zm.; dalej jako „PPSA”).

Skargę do Sądu wnosi się za pośrednictwem Dyrektora KIS (art. 54 § 1 PPSA). Skargę należy wnieść w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia interpretacji indywidualnej (art. 53 § 1 PPSA):

·w formie papierowej, w dwóch egzemplarzach (oryginał i odpis) na adres: Krajowa Informacja Skarbowa, ul. Warszawska 5, 43-300 Bielsko-Biała (art. 47 § 1 PPSA), albo

·w formie dokumentu elektronicznego, w jednym egzemplarzu (bez odpisu), na adres Elektronicznej Skrzynki Podawczej Krajowej Informacji Skarbowej na platformie ePUAP: /KIS/SkrytkaESP (art. 47 § 3 i art. 54 § 1a PPSA).

Skarga na interpretację indywidualną może opierać się wyłącznie na zarzucie naruszenia przepisów postępowania, dopuszczeniu się błędu wykładni lub niewłaściwej oceny co do zastosowania przepisu prawa materialnego. Sąd jest związany zarzutami skargi oraz powołaną podstawą prawną (art. 57a PPSA).

Podstawa prawna dla wydania interpretacji

Podstawą prawną dla wydania tej interpretacji jest art. 13 § 2a oraz art. 14b § 1 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. – Ordynacja podatkowa (t. j. Dz. U. z 2023 r. poz. 2383 ze zm.).