Interpretacja indywidualna z dnia 21 czerwca 2024 r., Dyrektor Krajowej Informacji Skarbowej, sygn. 0113-KDIPT1-1.4012.291.2024.1.RG

Ustalenie czy: - przekazanie przez Dom Pomocy Społecznej prac wytworzonych przez mieszkańców, stanowić będzie dla Gminy odpłatną dostawę towarów w rozumieniu art. 5 ust. 1 pkt 1 oraz art. 7 ust. 1 ustawy, - działalność Domu Pomocy Społecznej polegająca na przekazaniu przygotowanych prac mieszkańców jak i późniejsze wydatkowanie środków pieniężnych uzyskanych za wpłacone darowizny stanowić będzie dla Gminy działalność gospodarczą w rozumieniu art. 15 ust. 2 ustawy, - z tytułu przekazywanych prac mieszkańców Domu Pomocy Społecznej Gmina lub jej jednostka (DPS) ma obowiązek wystawiać nabywcom prac faktury VAT.

Interpretacja indywidualna – stanowisko prawidłowe

Szanowni Państwo,

stwierdzam, że Państwa stanowisko w sprawie oceny skutków podatkowych opisanego zdarzenia przyszłego w podatku od towarów i usług jest prawidłowe.

Zakres wniosku o wydanie interpretacji indywidualnej

25 kwietnia 2024 r. wpłynął Państwa wniosek z 3 kwietnia 2024 r. o wydanie interpretacji indywidualnej, który dotyczy ustalenia:

‒czy przekazanie przez Dom Pomocy Społecznej prac wytworzonych przez mieszkańców, stanowić będzie dla Gminy odpłatną dostawę towarów w rozumieniu art. 5 ust. 1 pkt 1 oraz art. 7 ust. 1 ustawy,

‒czy działalność Domu Pomocy Społecznej polegająca na przekazaniu przygotowanych prac mieszkańców jak i późniejsze wydatkowanie środków pieniężnych uzyskanych za wpłacone darowizny stanowić będzie dla Gminy działalność gospodarczą w rozumieniu art. 15 ust. 2 ustawy,

‒czy z tytułu przekazywanych prac mieszkańców Domu Pomocy Społecznej Gmina lub jej jednostka (DPS) ma obowiązek wystawiać nabywcom prac faktury VAT.

Treść wniosku jest następująca:

Opis zdarzenia przyszłego

Gmina A (dalej: Gmina, Wnioskodawca) jest zarejestrowanym, czynnym podatnikiem podatku od towarów i usług.

Gmina dokonała z dniem 1 stycznia 2017 r. centralizacji rozliczeń VAT Gminy oraz jej jednostek budżetowych i zakładów budżetowych (od tego dnia Gmina rozlicza się dla potrzeb VAT wspólnie ze swoimi jednostkami i zakładami budżetowymi).

Gmina A jest organem prowadzącym Dom Pomocy Społecznej w A (dalej również jako „DPS”).

Zgodnie z ustawą z dnia 8 marca 1990 r. o samorządzie gminnym do zakresu działania gminy należą wszystkie niezastrzeżone ustawami dla innych podmiotów sprawy publiczne o znaczeniu lokalnym. Jak stanowi art. 7 ustawy o samorządzie gminnym, zaspokajanie zbiorowych potrzeb wspólnoty należy do zadań własnych gminy. W szczególności zadania własne obejmują sprawy:

1)ładu przestrzennego, gospodarki nieruchomościami, ochrony środowiska i przyrody oraz gospodarki wodnej;

2)gminnych dróg, ulic, mostów, placów oraz organizacji ruchu drogowego;

3)wodociągów i zaopatrzenia w wodę, kanalizacji, usuwania i oczyszczania ścieków komunalnych, utrzymania czystości i porządku oraz urządzeń sanitarnych, wysypisk i unieszkodliwiania odpadów komunalnych, zaopatrzenia w energię elektryczną i cieplną oraz gaz;

4)działalności w zakresie telekomunikacji;

5)lokalnego transportu zbiorowego;

6)ochrony zdrowia;

7)pomocy społecznej, w tym ośrodków i zakładów opiekuńczych;

8)wspierania rodziny i systemu pieczy zastępczej;

9)gminnego budownictwa mieszkaniowego;

10)edukacji publicznej;

11)kultury, w tym bibliotek gminnych i innych instytucji kultury oraz ochrony zabytków i opieki nad zabytkami;

12)kultury fizycznej i turystyki, w tym terenów rekreacyjnych i urządzeń sportowych;

13)targowisk i hal targowych;

14)zieleni gminnej i zadrzewień;

15)cmentarzy gminnych;

16)porządku publicznego i bezpieczeństwa obywateli oraz ochrony przeciwpożarowej i przeciwpowodziowej, w tym wyposażenia i utrzymania gminnego magazynu przeciwpowodziowego;

17)utrzymania gminnych obiektów i urządzeń użyteczności publicznej oraz obiektów administracyjnych;

18)polityki prorodzinnej, w tym zapewnienia kobietom w ciąży opieki socjalnej, medycznej i prawnej;

19)polityki senioralnej;

20)wspierania i upowszechniania idei samorządowej, w tym tworzenia warunków do działania i rozwoju jednostek pomocniczych i wdrażania programów pobudzania aktywności obywatelskiej;

21)promocji gminy;

22)współpracy i działalności na rzecz organizacji pozarządowych oraz podmiotów wymienionych w art. 3 ust. 3 ustawy z dnia 24 kwietnia 2003 r. o działalności pożytku publicznego i o wolontariacie;

23)współpracy ze społecznościami lokalnymi i regionalnymi innych państw.

W konsekwencji gmina powinna realizować zadania polegające m.in. na ochronie zdrowia oraz na pomocy społecznej. Aby realizować te zadania gmina może powoływać jednostki, które będą odpowiedzialne za realizację powierzonego zadania. Aby realizować cel jakim jest pomoc społeczna i ochrona zdrowia gmina powołała Dom Pomocy Społecznej ... w A.

Dom pomocy Społecznej ... działa na podstawie Ustawy z dnia 12 marca 2004 r. o pomocy społecznej i Rozporządzenia Ministra Pracy i Polityki Społecznej z dnia 23 sierpnia 2012 roku w sprawie domów pomocy społecznej.

Zgodnie z § 5 ust. 1 pkt 3 lit. a) Rozporządzenia Ministra Pracy i Polityki Społecznej z dnia 23 sierpnia 2012 roku w sprawie domów pomocy społecznej (dalej: rozporządzenie): Dom, niezależnie od typu świadczy usługi: wspomagające, polegające na umożliwieniu udziału w terapii zajęciowej. Zgodnie z § 6 ust. 1 pkt 10 lit. b) rozporządzenia: dom uznaje się za spełniający warunki, m.in. jeżeli: w zakresie usług opiekuńczych i wspomagających zapewnia sił mieszkańcom domu organizację zajęć terapeutycznych, w tym terapii zajęciowej, w pracowniach terapii, a w przypadku osób przebywających w domach, o których mowa w art. 56 rodzaje domów pomocy społecznej pkt 3 i 4 ustawy, także umożliwienie korzystania z usług w warsztatach terapii zajęciowej.

Realizacja tych zadań odbywa się poprzez:

‒ogólne usprawnianie,

‒rozwijanie umiejętności, w tym wykonywania czynności życia codziennego oraz zaradności osobistej przy zastosowaniu różnych technik terapii zajęciowej,

‒rozwijanie psychofizycznych sprawności.

W ramach terapii zajęciowej Domu Pomocy Społecznej ... w A podopieczni będą w przyszłości wytwarzać rękodzieło. Planowane jest wytwarzanie w szczególności:

‒ozdoby świąteczne (bombki, stroiki, łańcuchy, jajka, zajączki wielkanocne itp.),

‒kartki okolicznościowe,

‒maskotki z materiałów wtórnych,

‒wytwory z papieru (wiklina papierowa),

‒wytwory z wełny (szaliki, czapki, skarpety),

‒obrazy,

‒inne produkty w zależności od dostępności materiałów i okazji.

Powyższe przedmioty wytworzone przez mieszkańców Domu będą przekazywane na kiermaszach, festynach, targach, wystawach. Przekazywane prace będą charakteryzować się obiektywnie znikomą wartością ekonomiczną i będą miały w istocie charakter „cegiełek” wręczanych darczyńcy w podziękowaniu za darowiznę. W związku z przekazaniem przygotowanych prac, jako cegiełka za otrzymaną darowiznę, gmina nie będzie dokonywała pomniejszenia podatku należnego o podatek naliczony od wydatków na zakup kartek oraz innych przyborów służących do wykonania powyżej wskazanych prac.

Przekazywane towary wytwarzane przez mieszkańców DPS będą miały dla nabywcy wartość niematerialną, emocjonalną, sentymentalną, pamiątkową i nie będą wyrażały wartości ekonomicznej. Wnioskodawca uważa, że nie będą mogły być postrzegane jako przynoszące nabywcy istotną materialną korzyść.

O wysokości przekazanej wartości będzie decydował sam darczyńca. Przy czym należy zauważyć, że wysokość darowizny nie ma wpływu na to jaką pracę darczyńca otrzyma. Zdaniem Wnioskodawcy, każda przygotowana praca prezentuje taką samą wartość, której de facto nie sposób ustalić.

Uzyskane środki zostaną przeznaczone na realizację zadań własnych DPS.

Pytania

1.Czy przekazanie przez Dom Pomocy Społecznej ... w A prac wytworzonych przez mieszkańców, stanowić będzie dla Gminy odpłatną dostawę towarów w rozumieniu art. 5 ust. 1 pkt 1 oraz art. 7 ust. 1 ustawy o VAT?

2.Czy działalność Domu Pomocy Społecznej ... w A polegająca na przekazaniu przygotowanych prac mieszkańców jak i późniejsze wydatkowanie środków pieniężnych uzyskanych za wpłacone darowizny stanowić będzie dla Wnioskodawcy działalność gospodarczą w rozumieniu art. 15 ust. 2 ustawy o VAT?

3.Czy z tytułu przekazywanych prac mieszkańców Domu Pomocy Społecznej ... w A Wnioskodawca lub jego jednostka (DPS) ma obowiązek wystawiać nabywcom prac faktury VAT?

Państwa stanowisko w sprawie

Stanowisko do pytania nr 1:

Przekazanie przez Dom Pomocy Społecznej ... w A prac wytworzonych przez mieszkańców nie jest odpłatną dostawą towarów w rozumieniu art. 5 ust. 1 pkt 1 oraz art. 7 ust. 1 ustawy o VAT.

Katalog czynności podlegających opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług zawiera art. 5 ust. 1 ustawy o VAT. Stosownie do tego przepisu przedmiotem opodatkowania VAT są następujące transakcje:

1)odpłatna dostawa towarów i odpłatne świadczenie usług na terytorium kraju:

2)eksport towarów;

3)import towarów na terytorium kraju;

4)wewnątrzwspólnotowe nabycie towarów za wynagrodzeniem na terytorium kraju;

5)wewnątrzwspólnotowa dostawa towarów.

Jest to katalog zamknięty co oznacza, że inne czynności, o ile nie zostały przez ustawę zrównane z powyższymi czynnościami, nie podlegają opodatkowaniu VAT.

W myśl art. 2 pkt 6 ustawy, ilekroć w dalszych przepisach jest mowa o towarach - rozumie się przez to rzeczy oraz ich części, a także wszelkie postacie energii.

Na mocy art. 2 pkt 22 ustawy, ilekroć w dalszych przepisach jest mowa o sprzedaży - rozumie się przez to odpłatną dostawę towarów i odpłatne świadczenie usług na terytorium kraju, eksport towarów oraz wewnątrzwspólnotową dostawę towarów.

Jak stanowi art. 7 ust. 1 ustawy, przez dostawę towarów, o której mowa w art. 5 ust. 1 pkt 1, rozumie się przeniesienie prawa do rozporządzania towarami jak właściciel.

Natomiast w art. 8 ust. 1 ustawy, wskazano, że przez świadczenie usług, o którym mowa w art. 5 ust. 1 pkt 1, rozumie się każde świadczenie na rzecz osoby fizycznej, osoby prawnej lub jednostki organizacyjnej niemającej osobowości prawnej, które nie stanowi dostawy towarów w rozumieniu art. 7.

TSUE w wyroku z dnia 14 lipca 2005 r. w sprawie C-435/03 British American Tobacco International Ltd, Newman Shipping and Agency Company NV stwierdził, że do dostawy towarów nie wystarczy samo faktyczne przeniesienie posiadania towaru, nawet jeżeli jego nabywca będzie rozporządzał nim w sposób podobny do właściciela. Taka konkluzja prowadziłaby bowiem do wniosku, że np. kradzież stanowiłaby czynność podlegającą opodatkowaniu. Zdaniem Trybunału, koniecznie do zaistnienia dostawy towarów jest porozumienie stron, w ramach którego jedna ze stron upoważnia drugą do sprawowania określonego władztwa nad towarem, które dotychczas sprawował dostawca.

Co istotne podatek VAT jest podatkiem konsumpcyjnym, a zatem powinien on obciążać wyłącznie zużycie danego dobra w celu zaspokojenia potrzeb jego końcowego odbiorcy.

Jak wskazano powyżej, aby dana czynność podlegała opodatkowaniu podatkiem VAT, musi być odpłatna. Jednak w tym zakresie Ustawodawca przewidział kilka wyjątków. Jak stanowi art. 7 ust. 2 VAT, przez dostawę towarów, o której mowa w art. 5 ust. 1 pkt 1, rozumie się również przekazanie nieodpłatnie przez podatnika towarów należących do jego przedsiębiorstwa, w szczególności:

1)przekazanie lub zużycie towarów na cele osobiste podatnika lub jego pracowników, w tym byłych pracowników, wspólników, udziałowców, akcjonariuszy, członków spółdzielni i ich domowników, członków organów stanowiących osób prawnych, członków stowarzyszenia,

2)wszelkie inne darowizny - jeżeli podatnikowi przysługiwało, w całości lub w części, prawo do obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego z tytułu nabycia, importu lub wytworzenia tych towarów lub ich części składowych.

Powyższe przesłanki jednak nie zachodzą.

Co istotne, nie każda czynność stanowiąca dostawę towarów w rozumieniu art. 7 ust. 1 lub świadczenie usługi w rozumieniu art. 8 ust. 1 VAT podlega opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług. Aby dana czynność podlegała opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług, musi być wykonana przez podatnika.

Mając na uwadze powyższe, Wnioskodawca stoi na stanowisku, że przekazanie prac przygotowanych przez podopiecznych DPS nie stanowi czynności opodatkowanej. Dodatkowo, przekazanie prac nie następuje, zdaniem Gminy, w ramach działalności gospodarczej. Samo przekazanie prac ma charakter dobrowolny i stanowi formę podziękowania za przekazane środki finansowe w formie darowizny. Obiektywnie rzecz biorąc, potencjalni darczyńcy nie kierują się chęcią przekazania darowizny w zamian za otrzymanie prac. Jest to zupełnie dobrowolna decyzja darczyńców. Co ważne darowizna nie ma charakteru ekwiwalentnego, tj. darczyńca nie otrzymuje żadnego świadczenia za przekazaną darowiznę.

W konsekwencji zdaniem wnioskodawcy, przekazanie prac nie stanowi odpłatnej dostawy towarów, o której mowa w przepisach ustawy o podatku od towarów i usług.

Podobna konkluzja płynie z wydawanych interpretacji indywidualnych wydawanych w podobnym stanie faktycznym - przykładowo:

‒interpretacja indywidualna z dnia 21 marca 2024 r. sygn. 0112-KDIL1-1.4012.690.2023.2.DS: „Tym samym należy stwierdzić, że dany podmiot będzie podatnikiem tylko w odniesieniu do czynności podlegających opodatkowaniu, które wykonywać będzie w ramach działalności gospodarczej. Wykonywanie określonych czynności - będących dostawą towarów czy też świadczeniem usług - niemające miejsca w ramach działalności gospodarczej, nie jest działaniem w charakterze podatnika, a w konsekwencji - nie podlega opodatkowaniu.

Wykonywanie określonych czynności - będących dostawą towarów czy też świadczeniem usług - niemające miejsca w ramach działalności gospodarczej, nie jest działaniem w charakterze podatnika, a w konsekwencji - nie podlega opodatkowaniu.

(...)

Podsumowując:

1.Sprzedaż przez (...) prac wytworzonych przez harcerzy, nie będzie stanowić odpłatnej dostawy towarów w rozumieniu art. 5 ust. 1 pkt 1 ustawy.

2.Działalność (...) polegająca na sprzedaży prac harcerzy, jak i późniejsze wydatkowanie środków pieniężnych uzyskanych ze sprzedaży tych prac, nie będzie stanowić działalności gospodarczej w rozumieniu art. 15 ust. 2 ustawy”.

‒interpretacja indywidualna z dnia 10 lutego 2023 r. sygn. 0112-KDIL3.4012.517.2022.1.LS: „Podsumowując, w świetle powyższego opisu stanu faktycznego - sprzedaż produktów dekoracyjnych i przedmiotów codziennego użytku wytworzonych przez uczestników Warsztatów Terapii Zajęciowej (osoby niepełnosprawne) w ramach realizowanego programu rehabilitacji nie podlega opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług.”

Stanowisko do pytania nr 2:

Działalność DPS w zakresie opisanym we wniosku nie jest działalnością gospodarczą w rozumieniu art. 15 ust. 2 ustawy o VAT.

Jak stanowi art. 15 ust. 1 VAT, podatnikami są osoby prawne, jednostki organizacyjne niemające osobowości prawnej oraz osoby fizyczne, wykonujące samodzielnie działalność gospodarczą, o której mowa w ust 2. bez względu na cel lub rezultat takiej działalności.

Zgodnie z art. 15 ust. 2 VAT, działalność gospodarcza obejmuje wszelką działalność producentów, handlowców lub usługodawców, w tym podmiotów pozyskujących zasoby naturalne oraz rolników, a także działalność osób wykonujących wolne zawody. Działalność gospodarcza obejmuje w szczególności czynności polegające na wykorzystywaniu towarów lub wartości niematerialnych i prawnych w sposób ciągły dla celów zarobkowych.

W myśl art. 15 ust. 6 ustawy o VAT, nie uznaje się za podatnika organów władzy publicznej oraz urzędów obsługujących te organy w zakresie realizowanych zadań nałożonych odrębnymi przepisami prawa, dla realizacji których zostały one powołane, z wyłączeniem czynności wykonywanych na podstawie zawartych umów cywilnoprawnych.

Z powołanych wyżej przepisów wynika, że jednostki samorządu terytorialnego są podatnikami podatku od towarów i usług jedynie w zakresie wszelkich czynności, które mają charakter cywilnoprawny, tzn. są przez nie realizowane na podstawie umów cywilnoprawnych.

W konsekwencji, wykonywanie prac stanowi czynność wtórną do realizacji zadań nałożonych z mocy ustawy na Gminę. Zgodnie z powyższym trudno stwierdzić, że Gmina poprzez Dom Pomocy Społecznej wykonuje działalność handlową, producencką.

Przez handel należy rozumieć działalność polegająca na kupnie, sprzedaży lub wymianie towarów i usług. Natomiast producentem jest ten, kto wytwarza jakiś towar.

W konsekwencji, jak wskazano powyżej rękodzieło jest formą uboczną realizacji powierzonych zadań wynikających z mocy ustawy. Celem wykonania prac nie jest sprzedaż czy też forma wymiany przygotowanych prac. Również trudno uznać, że DPS rękoma swoich podopiecznych wykonuje działalność producencką.

Kolejna przesłanka związana z prowadzeniem działalności gospodarczej, to wykonywanie czynności za odpłatność - uzyskiwanie zarobku. Ta przesłanka również zdaniem Wnioskodawcy nie została spełniona. Przekazanie kartek stanowi formę podziękowania, okazania wdzięczności za przekazaną darowiznę. Nie jest nastawiona na zarobek. Co więcej, zdaniem Wnioskodawcy, darczyńcy przekazywaliby darowizny, nawet w sytuacji gdyby nie otrzymali żadnego materialnego podziękowania wyrażonego w formie przygotowanych prac. W konsekwencji przekazanie darowizny nie ma związku z przekazanymi pracami przygotowanymi przez podopiecznych DPS.

Dlatego mając na uwadze powyższe regulacje oraz stan faktyczny Gmina uważa, że nie prowadzi w tym zakresie działalności gospodarczej.

Dyrektor Krajowej Informacji Skarbowej w wydawanych interpretacjach indywidualnych w podobnym stanie faktycznym potwierdza, że przekazanie pracy jako formy podziękowania za przekazaną darowiznę nie stanowi działalności gospodarczej na gruncie przepisów VAT. Takie wnioski płyną z interpretacji indywidualnej z dnia 31 maja 2021 r. sygn. 0113-KDIPT1-1.4012.126.2021.3.AK: „W okolicznościach analizowanej sprawy, zapłata dokonywana przez nabywcę nie będzie zatem konsekwencją dostawy towaru, tj. pracy wykonanej w ramach terapii zajęciowej przez osobę niepełnosprawną. Z perspektywy nabywcy takiej pracy, jej zakup będzie jedynie specyficzną formą udzielenia pomocy, polegającej na przekazaniu zadeklarowanej kwoty na cele uczestników WTZ. Sam nabywany towar będzie miał znaczenie drugorzędne, nabywany towar nie będzie miał bowiem dla nabywcy realnej wartości ekonomicznej, a jedynie wartość sentymentalną lub symboliczną (analogicznie jak „cegiełki” w zamian za darowizny).

Nabywcę prac należy zatem postrzegać jako darczyńcę, a warsztat terapii zajęciowej i osoby niepełnosprawne, jako podmiot obdarowany.

Podsumowując, sprzedaż prac wytworzonych przez podopiecznych WTZ nie będzie stanowiła odpłatnej dostawy towarów, w rozumieniu art. 5 ust. 1 pkt 1 ustawy, a w konsekwencji nie będzie podlegała opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług.

Tym samym wskazać należy, że sprzedaż przez Koło prac podopiecznych WTZ w ramach realizowanego programu terapii, jak i późniejsze wydatkowanie środków pieniężnych uzyskanych ze sprzedaży tych prac nie będzie stanowiło działalności gospodarczej, o której mowa w art. 15 ust. 2 ustawy.”

Stanowisko do pytania nr 3

Gmina nie ma obowiązku wystawienia faktury w zakresie opisanym w zdarzeniu przyszłym.

Na mocy art. 106b ust. 1 VAT podatnik jest obowiązany wystawić fakturę dokumentującą:

1)sprzedaż, a także dostawę towarów i świadczenie usług, o których mowa w art. 106a pkt 2, dokonywane przez niego na rzecz innego podatnika podatku, podatku od wartości dodanej lub podatku o podobnym charakterze lub na rzecz osoby prawnej niebędącej podatnikiem;

2)wewnątrzwspólnotową sprzedaż towarów na odległość, chyba że podatnik korzysta z procedury szczególnej, o której mowa w dziale XII w rozdziale 6a;

3)wewnątrzwspólnotową dostawą towarów na rzecz podmiotu innego niż wskazany w pkt 1;

4)otrzymanie przez niego całości lub części zapłaty przed dokonaniem czynności, o których mowa w pkt 1 i 2, z wyjątkiem przypadku, gdy zapłata dotyczy:

a)wewnątrzwspólnotowej dostawy towarów,

b)czynności, dla których obowiązek podatkowy powstaje zgodnie z art. 19a ust. 5 pkt 4,

c)dostaw towarów, dla których obowiązek podatkowy powstaje zgodnie z art. 19a ust. 1b

Zgodnie z art. 2 pkt 22 VAT, przez sprzedaż rozumie się odpłatną dostawę towarów i odpłatne świadczenie usług na terytorium kraju, eksport towarów oraz wewnątrzwspólnotową dostawę towarów.

Na podstawie art. 106b ust. 2, ustawy podatnik nie jest obowiązany do wystawienia faktury w odniesieniu do sprzedaży zwolnionej od podatku na podstawie art. 43 ust. 1, art. 113 ust. 1 i 9 lub przepisów wydanych na podstawie art. 82 ust. 3.

W myśl art. 106b ust. 3 VAT, na żądanie nabywcy towaru lub usługi podatnik jest obowiązany wystawić fakturę dokumentującą:

1)czynności, o których mowa w ust. 1 pkt 1, jeżeli obowiązek wystawienia faktury nie wynika z ust. 1, z wyjątkiem:

a)czynności, o których mowa w art. 19a ust. 5 pkt 4.

b)czynności, o których mowa w art. 106a pkt 3 i 4,

1a) otrzymanie całości lub części zapłaty przed wykonaniem czynności, o których mowa w ust. 1 pkt 1, jeżeli obowiązek wystawienia faktury nie wynika z ust. 1, z wyjątkiem:

a)przypadku, gdy zapłata dotyczy czynności, o których mowa w art. 19a ust. 1b i ust. 5 pkt 4 oraz art. 106a pkt 3 i 4,

b)wewnątrzwspólnotowej dostawy towarów,

2) sprzedaż zwolnioną, o której mowa w ust. 2, z zastrzeżeniem art. 117 pkt 1 i art. 118

- jeżeli żądanie jej wystawienia zostało zgłoszone w terminie 3 miesięcy, licząc od końca miesiąca, w którym dostarczono towar lub wykonano usługę bądź otrzymano całość lub część zapłaty.

Stosownie do treści art. 106i ust. 1 VAT, fakturę wystawia się nie później niż 15. dnia miesiąca następującego po miesiącu, w którym dokonano dostawy towaru lub wykonano usługę, z zastrzeżeniem ust. 2-9.

W art. 106e ust. 1 został określony katalog elementów, jakie powinna zawierać faktura.

Zatem - co do zasady - podatnik VAT jest zobowiązany wystawiać fakturę dokumentującą sprzedaż towarów i usług na rzecz innego podatnika.

Mając na uwadze powyższe regulacje, w związku z przekazaniem prac, które stanowi formę podziękowania, wyrażenia wdzięczności za przekazaną przez darczyńcę darowiznę, zdaniem Wnioskodawcy nie występują przesłanki do uznania przekazanej darowizny za sprzedaż.

Zdaniem Gminy oznacza to, że nie występują obowiązki związane z wystawieniem faktury, ani po stronie Gminy ani po stronie DPS.

Ze względu na to, że przekazywane prace nie stanowią odpłatnej dostawy towarów, nie są wykonywane w ramach działalności, Wnioskodawca oraz DPS nie są zobowiązane do wystawienia faktury. Takie stanowisko potwierdzają organy podatkowe w wydawanych interpretacjach indywidualnych, przykładowo: interpretacja indywidualna z dnia 18 sierpnia 2023 r. sygn. 0113-KDIPT1-1.4012.435.2023.1.RG: „Podatnik wystawia fakturę dokumentującą sprzedaż, a więc odpłatną dostawę towarów bądź odpłatne świadczenie usług. Faktura jest dokumentem potwierdzającym zaistnienie zdarzenia gospodarczego (potwierdzeniem nabycia określonych towarów lub usług).

W przedmiotowej sprawie - jak wskazano wyżej - sprzedaż prac wytworzonych przez uczestników Warsztatu Terapii Zajęciowej nie stanowi odpłatnej dostawy towarów, w rozumieniu art. 5 ust. 1 pkt 1 ustawy, a w konsekwencji nie podlega opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług.

Z tych też względów, nie ma podstaw do dokumentowania ww. sprzedaży prac wytworzonych przez podopiecznych WTZ fakturą.”

Ocena stanowiska

Stanowisko, które Państwo przedstawili we wniosku jest prawidłowe.

Uzasadnienie interpretacji indywidualnej

Zgodnie z przepisem art. 5 ust. 1 pkt 1 ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług (t. j. Dz. U. z 2024 r. poz. 361), zwanej dalej ustawą:

Na mocy art. 7 ust. 1 ustawy:

Natomiast z art. 8 ust. 1 ustawy wynika, że:

Nie każda jednak czynność stanowiąca dostawę towarów w rozumieniu art. 7 ust. 1 lub świadczenie usługi w rozumieniu art. 8 ust. 1 ustawy podlega opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług. Aby dana czynność podlegała opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług, musi być wykonana przez podatnika.

W myśl art. 15 ust. 1 ustawy:

Według art. 15 ust. 2 ustawy:

Stosownie natomiast do art. 15 ust. 6 ustawy:

Z powołanych przepisów wynika, że dana transakcja będzie podlegała opodatkowaniu wówczas, gdy dany podmiot - dokonując jej - będzie działał w charakterze podatnika, to znaczy, gdy czynność zostanie dokonana w okolicznościach pozwalających na przypisanie jej cech działalności gospodarczej, a zatem jeśli będzie miała ona charakter profesjonalny i ciągły. Posiadanie statusu podatnika VAT nie powoduje automatycznie rozciągnięcia skutków podatkowych na całą sferę aktywności danego podmiotu. Zatem tylko tę działalność, którą można zidentyfikować i zaliczyć do zawodowej płaszczyzny jednostki, należy uznać za rodzącą obowiązki w podatku VAT.

Tym samym należy stwierdzić, że dany podmiot będzie podatnikiem tylko w odniesieniu do czynności podlegających opodatkowaniu, które wykonywał będzie w ramach działalności gospodarczej. Wykonywanie określonych czynności - będących dostawą towarów czy też świadczeniem usług - niemające miejsca w ramach działalności gospodarczej, nie jest działaniem w charakterze podatnika, a w konsekwencji - nie podlega opodatkowaniu.

Jak wynika z opisu sprawy, Gmina jest zarejestrowanym, czynnym podatnikiem podatku od towarów i usług. Gmina A jest organem prowadzącym Dom Pomocy Społecznej w A. Aby realizować cel jakim jest pomoc społeczna i ochrona zdrowia gmina powołała Dom Pomocy Społecznej. Realizacja tych zadań odbywa się poprzez ogólne usprawnianie, rozwijanie umiejętności, w tym wykonywania czynności życia codziennego oraz zaradności osobistej przy zastosowaniu różnych technik terapii zajęciowej oraz rozwijanie psychofizycznych sprawności. W ramach terapii zajęciowej Domu Pomocy Społecznej podopieczni będą w przyszłości wytwarzać rękodzieła. Planowane jest wytwarzanie w szczególności: ozdób świątecznych, kartek okolicznościowych, maskotek z materiałów wtórnych, wytworów z papieru (wiklina papierowa), wytworów z wełny (szalików, czapek, skarpet), obrazów, innych produktów w zależności od dostępności materiałów i okazji. Powyższe przedmioty wytworzone przez mieszkańców Domu będą przekazywane na kiermaszach, festynach, targach, wystawach. Przekazywane prace będą charakteryzować się obiektywnie znikomą wartością ekonomiczną i będą miały w istocie charakter „cegiełek” wręczanych darczyńcy w podziękowaniu za darowiznę. Przekazywane towary wytwarzane przez mieszkańców DPS będą miały dla nabywcy wartość niematerialną, emocjonalną, sentymentalną, pamiątkową i nie będą wyrażały wartości ekonomicznej. Wnioskodawca uważa, że nie będą mogły być postrzegane jako przynoszące nabywcy istotną materialną korzyść. O wysokości przekazanej wartości będzie decydował sam darczyńca. Przy czym należy zauważyć, że wysokość darowizny nie ma wpływu na to jaką pracę darczyńca otrzyma. Każda przygotowana praca prezentuje taką samą wartość, której de facto nie sposób ustalić.

Powołane wyżej przepisy art. 5, art. 7 i art. 8 ustawy o podatku od towarów i usług zawierają podstawowe zasady opodatkowania tym podatkiem. Z przepisów tych wynika przede wszystkim, że opodatkowaniu podlegają dostawa towarów oraz świadczenie usług realizowane na terytorium kraju. Ponadto dostawa towarów bądź świadczenie usług podlegają opodatkowaniu jeżeli mają charakter odpłatny. Tylko pozytywne ustalenia w powyższych aspektach upoważniają do stwierdzenia, że miała miejsce transakcja podlegająca opodatkowaniu.

Ustawa o podatku od towarów i usług nie definiuje pojęcia odpłatności. W języku potocznym odpłatność oznacza zapłatę, wynagrodzenie w zamian za rzecz (towar) lub zachowanie (usługę). Należy podkreślić, że pojęcie ,,odpłatna dostawa” powinno być rozumiane jako ekonomiczne korzyści dla sprzedającego.

W dorobku orzecznictwa Trybunału Sprawiedliwości Unii Europejskiej przyjmuje się, że odpłatność ma miejsce wtedy, gdy istnieje bezpośredni związek pomiędzy dostawą towarów lub świadczeniem usług a otrzymanym wynagrodzeniem. Oznacza to, że z danego stosunku prawnego, na podstawie którego dochodzi do dostawy towarów, musi wynikać wyraźna, bezpośrednia korzyść na rzecz sprzedawcy. Ponadto, aby dana czynność podlegała opodatkowaniu podatkiem VAT musi istnieć bezpośredni związek o charakterze przyczynowym, pomiędzy dostarczonym towarem a świadczeniem wzajemnym. Otrzymana zapłata powinna być konsekwencją dostawy towaru.

Zatem dostawa towarów jest czynnością opodatkowaną podatkiem VAT jeżeli następuje za wynagrodzeniem oraz gdy pomiędzy dostawcą towaru i ich beneficjentem (odbiorcą) istnieje jawny lub dorozumiany stosunek prawny (umowa), w ramach którego spełniane są świadczenia wzajemne. O opodatkowaniu podatkiem VAT czynności dostawy towarów decyduje zatem jej odpłatność.

W ocenie tut. organu, przy przekazywaniu prac wytworzonych przez mieszkańców Domu Pomocy Społecznej, warunek istnienia bezpośredniego związku pomiędzy dostawą towaru, a odpłatnością nie będzie spełniony. Przekazywane prace będą charakteryzować się obiektywnie znikomą wartością ekonomiczną i będą miały w istocie charakter „cegiełek” wręczanych darczyńcy w podziękowaniu za darowiznę. Przekazywane towary wytwarzane przez mieszkańców DPS będą miały dla nabywcy wartość niematerialną, emocjonalną, sentymentalną, pamiątkową i nie będą wyrażały wartości ekonomicznej. O wysokości przekazanej wartości będzie decydował sam darczyńca. Każda przygotowana praca prezentuje taką samą wartość, której de facto nie sposób ustalić.

Zatem, przekazanie prac wytworzonych przez mieszkańców Domu Pomocy Społecznej nie będzie stanowiło odpłatnej dostawy towarów, w rozumieniu art. 5 ust. 1 pkt 1 ustawy, a w konsekwencji nie będzie podlegało opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług.

Tym samym, przekazanie prac wytworzonych przez mieszkańców Domu Pomocy Społecznej jak i późniejsze wydatkowanie środków pieniężnych uzyskanych za wpłacone darowizny nie będzie stanowiło działalności gospodarczej, o której mowa w art. 15 ust. 2 ustawy.

Zatem Państwa stanowisko, w zakresie pytań oznaczonych we wniosku nr 1 i 2 jest prawidłowe.

Państwa wątpliwości w przedmiotowej sprawie dotyczą również kwestii czy z tytułu przekazywanych prac mieszkańców Domu Pomocy Społecznej Gmina lub jego jednostka (DPS) ma obowiązek wystawiać nabywcom prac faktury VAT.

Odnosząc się do powyższych wątpliwości należy wskazać, że w myśl art. 106b ust. 1 pkt 1 ustawy:

Zgodnie z art. 2 pkt 22 ustawy:

Podatnik wystawia fakturę dokumentującą sprzedaż, a więc odpłatną dostawę towarów bądź odpłatne świadczenie usług. Faktura jest dokumentem potwierdzającym zaistnienie zdarzenia gospodarczego (potwierdzeniem nabycia określonych towarów lub usług).

W przedmiotowej sprawie – jak wskazano wyżej – przekazanie prac wytworzonych przez mieszkańców Domu Pomocy Społecznej nie będzie stanowiło odpłatnej dostawy towarów, w rozumieniu art. 5 ust. 1 pkt 1 ustawy, a w konsekwencji nie będzie podlegało opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług.

Z tych też względów, nie ma podstaw do dokumentowania ww. przekazania prac wytworzonych przez mieszkańców Domu Pomocy Społecznej fakturą.

Zatem Państwa stanowisko, w zakresie pytania oznaczonego we wniosku nr 3 jest prawidłowe.

Dodatkowe informacje

Informacja o zakresie rozstrzygnięcia

Interpretacja dotyczy zdarzenia przyszłego, które Państwo przedstawili i stanu prawnego, który obowiązuje w dniu wydania interpretacji.

Odnośnie powołanych przez Państwa interpretacji indywidualnej, należy zauważyć, że interpretacje przepisów prawa podatkowego wydawane są w indywidualnych sprawach podatników i niewątpliwie kształtują sytuację prawną tych podatników w sprawach będących przedmiotem rozstrzygnięcia, lecz dotyczą konkretnych stanów faktycznych, co oznacza, że należy je traktować indywidualnie

Pouczenie o funkcji ochronnej interpretacji

‒Funkcję ochronną interpretacji indywidualnych określają przepisy art. 14k-14nb ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. – Ordynacja podatkowa (t. j. Dz. U. z 2023 r. poz. 2383 ze zm.). Interpretacja będzie mogła pełnić funkcję ochronną, jeśli Państwa sytuacja będzie zgodna (tożsama) z opisem zdarzenia przyszłego i zastosują się Państwo do interpretacji.

‒Zgodnie z art. 14na § 1 Ordynacji podatkowej:

‒Zgodnie z art. 14na § 2 Ordynacji podatkowej:

Pouczenie o prawie do wniesienia skargi na interpretację

Mają Państwo prawo do zaskarżenia tej interpretacji indywidualnej do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego. Zasady zaskarżania interpretacji indywidualnych reguluje ustawa z dnia 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi – (t. j. Dz. U. z 2023 r. poz. 1634 ze zm. dalej jako „PPSA”).

Skargę do Sądu wnosi się za pośrednictwem Dyrektora KIS (art. 54 § 1 PPSA). Skargę należy wnieść w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia interpretacji indywidualnej (art. 53 § 1 PPSA):

‒w formie papierowej, w dwóch egzemplarzach (oryginał i odpis) na adres: Krajowa Informacja Skarbowa, ul. Warszawska 5, 43-300 Bielsko-Biała (art. 47 § 1 PPSA), albo

‒w formie dokumentu elektronicznego, w jednym egzemplarzu (bez odpisu), na adres Elektronicznej Skrzynki Podawczej Krajowej Informacji Skarbowej na platformie ePUAP: /KIS/SkrytkaESP (art. 47 § 3 i art. 54 § 1a PPSA).

Skarga na interpretację indywidualną może opierać się wyłącznie na zarzucie naruszenia przepisów postępowania, dopuszczeniu się błędu wykładni lub niewłaściwej oceny co do zastosowania przepisu prawa materialnego. Sąd jest związany zarzutami skargi oraz powołaną podstawą prawną (art. 57a PPSA).

Podstawa prawna dla wydania interpretacji

Podstawą prawną dla wydania tej interpretacji jest art. 13 § 2a oraz art. 14b § 1 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. – Ordynacja podatkowa (t. j. Dz. U. z 2023 r. poz. 2383 ze zm.).