Interpretacja indywidualna z dnia 13 czerwca 2024 r., Dyrektor Krajowej Informacji Skarbowej, sygn. 0114-KDIP1-1.4012.215.2024.2.AWY

Sprzedaż przez syndyka działki z położonymi na niej budynkiem mieszkalnym i budynkiem warsztatowym będzie zwolniona z podatku VAT na podstawie art. 43 ust. 1 pkt 10 ustawy.

Interpretacja indywidualna - stanowisko w części nieprawidłowe/w części prawidłowe

Szanowna Pani,

stwierdzam, że Pani stanowisko w sprawie oceny skutków podatkowych opisanego zdarzenia przyszłego w podatku od towarów i usług jest:

nieprawidłowe w zakresie uznania, że sprzedaż przez syndyka budynku mieszkalnego znajdującego się na działce nr 1/1 będzie korzystać ze zwolnienia z podatku VAT na podstawie art. 43 ust. 1 pkt 10 ustawy,
prawidłowe w zakresie uznania, że sprzedaż przez syndyka budynku warsztatowego znajdującego się na działce nr 1/1 będzie korzystać ze zwolnienia z podatku VAT na podstawie art. 43 ust. 1 pkt 10 ustawy.

Zakres wniosku o wydanie interpretacji indywidualnej

28 marca 2024 r. wpłynął Pani wniosek z 25 marca 2024 r. o wydanie interpretacji indywidualnej, który dotyczy uznania, że sprzedaż przez syndyka działki nr 1/1 z położonymi na niej budynkiem mieszkalnym i budynkiem warsztatowym będzie zwolniona z podatku VAT na podstawie art. 43 ust. 1 pkt 10 ustawy.

Uzupełniła go Pani - w odpowiedzi na wezwanie - pismem z 11 czerwca 2024 r. (wpływ 11 czerwca 2024 r.).

Treść wniosku jest następująca:

Opis zdarzenia przyszłego

Postanowieniem z dnia 15 stycznia 2020 r. Sąd Rejonowy w (…) Wydział Gospodarczy po rozpoznaniu w dniu 9 stycznia 2020 r. sprawy z wniosku dłużniczki D.C., przedsiębiorcy prowadzącej działalność gospodarczą pod nazwą A. w (…), wspólnika spółki prawa cywilnego B. w (…) NIP (…) - ogłosił upadłość obejmującą likwidację majątku Dłużniczki D.C., przedsiębiorcy prowadzającej działalność gospodarczą pod nazwą A. w (…), wspólnika spółki prawa cywilnego B. w (…) PESEL (…). Sąd stwierdził, że wszczęte postępowanie upadłościowe jest głównym postępowaniem upadłościowym w rozumieniu art. 3 ust. 1 Rozporządzenia Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) z 2015/848 z dnia 20 maja 2015 r. w sprawie postępowania upadłościowego. Sąd wyznaczył sędziego-komisarza w osobie SSR B.P., zastępcę sędziego-komisarza w osobie A.D. Sąd wyznaczył syndyka w osobie P.M. posiadającego licencję doradcy restrukturyzacyjnego nr (…) (dowód: postanowienie o ogłoszeniu upadłości z dnia 15 stycznia 2020 r.).

W skład majątku upadłej wchodziły prawa własności nieruchomości, jednakże zostały one przeniesione na skutek tzw. czynności bezskutecznych na osobę trzecią. Z tych względów syndyk nie objął następujących składników masy upadłości:

prawo własności nieruchomości gruntowej zabudowanej domem mieszkalnym oraz budynkiem warsztatu samochodowego przy ul. (…) w (…) - nr księgi wieczystej (…),
prawo własności nieruchomości w postaci lokalu mieszkalnego nr (…) przy ul. (…) w (…), dla którego Sąd Rejonowy w (…) prowadzi księgę wieczystą nr (…) - znajdującego się na drugiej kondygnacji, składającego się z pokoju, kuchni, łazienki i korytarza, o łącznej powierzchni użytkowej wynoszącej 60,42 m², wraz udziałem w prawie własności nieruchomości wspólnej w wysokości 21/100 - nr KW nr (…) prowadzonej przez Sąd Rejonowy w (…),
prawo własności nieruchomości w postaci lokalu niemieszkalnego nr (…) przy ul. (…) w (…), dla którego Sąd Rejonowy w (…) prowadzi Księgę Wieczystą nr (…), znajdującego się na pierwszej kondygnacji budynku położonego w (…) przy ul. (…), składającego się z pomieszczenia biurowego, magazynu, sanitariatu, pomieszczenia magazynowego i korytarza oraz pomieszczenia przynależnego - garażu - o łącznej powierzchni użytkowej wynoszącej 102,90 m² wraz z udziałem 36/100 w prawie własności nieruchomości wspólnej - nr KW (…) prowadzonej przez Sąd Rejonowy w (…).

W powyższym zakresie w dniu 10 lutego 2020 r. syndyk złożył do Sądu Okręgowego w (…) pozew o ustalenie bezskuteczności czynności prawnej w trybie art. 127 ust. 1 p.u.

W dniu 28 września 2020 r. syndykowi doręczono odpis wyroku zaocznego Sądu Okręgowego w (…) Wydział Gospodarczy z dnia 28 sierpnia 2020 r., w którym Sąd w pkt I ustalił, że D.C. i A.C. zawarli w dniu 29 kwietnia 2019 r. z pozwanym R.K. bezskuteczną z mocy art. 127 ust. 1 p.u. umowę przeniesienia nieruchomości w celu zwolnienia się ze zobowiązania i oświadczenie o ustanowieniu służebności osobistej, przed notariuszem (…) przenoszącą prawo własności nieruchomości gruntowej zabudowanej domem mieszkalnym oraz budynkiem warsztatu samochodowego przy ul. (…) w (…), a w konsekwencji ustalił bezskuteczność z mocy pracy ustanowienia dożywotniej odpłatnej służebności osobistej mieszkania. Nadto w pkt II Sąd ustalił, że D.C. i A.C. zawarli w dniu 23 lipca 2019 r. z pozwanym R.K. bezskuteczną z mocy art. 127 ust. 1 p.u. umowę przeniesienia nieruchomości w celu zwolnienia się ze zobowiązania i oświadczenie o ustanowieniu służebności osobistej przed notariuszem J.W., przenoszącą prawo własności nieruchomości w postaci lokalu mieszkalnego nr (…) przy ul. (…) w (…) oraz lokalu niemieszkalnego nr (…) przy ul. (…) w (…) (wyrok prawomocny).

Syndyk podejmował bezskuteczne próby zbycia nieruchomości. Ze względu na brak zainteresowania syndyk obniżał cenę wywoławczą nieruchomości.

Na mocy postanowienia sędziego-komisarza z dnia 21 lipca 2023 r. działającego na podstawie art. 206 ust. 1 pkt 3 w zw. z art. 213 ust. 1 w zw. z art. 311 ust. 1 ustawy z dnia 28 lutego 2003 r. Prawo upadłościowe (tekst jednolity: Dz. U. z 2020 r. poz. 1228) sędzia-komisarz postanowił zmienić w części postanowienie sędziego-komisarza z dnia 17 stycznia 2023 roku w ten sposób, że zezwolił syndykowi na sprzedaż z wolnej ręki wyodrębnionych części przedsiębiorstwa należących do upadłej w postaci nieruchomości - prawa własności nieruchomości lokalowej w postaci c/ prawa własności nieruchomości gruntowej zabudowanej domem mieszkalnym oraz budynkiem warsztatu samochodowego położonej przy ulicy (…) w (…), dla której Sąd Rejonowy w (…) prowadzi księgę wieczystą KW nr (…) za cenę nie niższą niż 536.062,10 zł (słownie: pięćset trzydzieści sześć tysięcy sześćdziesiąt dwa złote i dziesięć groszy) plus należny podatek VAT (jeśli wystąpi) - tj. nie mniej niż 70% wartości oszacowania.

Syndyk przeprowadził konkurs ofert na sprzedaż przedmiotowej nieruchomości. W dniu 6 marca 2024 r. syndyk dokonał analizy ofert, które wpłynęły w odpowiedzi na ogłoszenie o sprzedaży z wolnej ręki prawa własności nieruchomości gruntowej zabudowanej domem mieszkalnym oraz budynkiem warsztatu samochodowego przy ul. (…) w (…) - dla której Sąd Rejonowy w (…) prowadzi Księgę Wieczystą nr księgi wieczystej (…), wchodzącego w skład masy upadłości D.C. (końcowy termin przyjmowania ofert został w ogłoszeniu syndyka wyznaczony na dzień 4 marca 2024 r.). W terminie wskazanym w ogłoszeniu wpłynęła 1 (jedna) oferta z dnia 4 marca 2024 r. złożona przez spółkę (…) sp. z o.o., reprezentowaną przez M.D. (data wpływu: 4 marca 2024 r.), oferowana cena: 440 100,00 zł. Mając na względzie powyższe syndyk dokonał wyboru oferty z dnia 4 marca 2024 r. spółki (…) sp. z o.o.

Pismem z dnia 5 marca 2024 r. syndyk zwrócił się do sędziego-komisarza o wyrażenie zgody na sprzedaż z wolnej ręki wyodrębnionych części przedsiębiorstwa w postaci prawa własności nieruchomości gruntowej zabudowanej domem mieszkalnym oraz budynkiem warsztatu samochodowego przy ul. (…) w (…) - dla której Sąd Rejonowy w (…) prowadzi Księgę Wieczystą nr księgi wieczystej (…) - za cenę nie niższą niż 440 100,00 zł (słownie: czterysta czterdzieści tysięcy sto złotych 00/100).

Postanowieniem z dnia 15 marca 2024 r. sędzia-komisarz wyraziła zgodę na sprzedaż z wolnej ręki ww. prawa zgodnie z wnioskiem syndyka (dowód: postanowienie z dnia 15 marca 2024 r.).

Nieruchomość opisana księgą wieczystą (…) składa się z działki ewidencyjnej nr 1/1 i jest zlokalizowana przy ul. (…) w (…), obręb ewidencyjny (…), gmina (…), powiat (…), województwo (…). Działka nr 1/1 o powierzchni 1014 m² położona jest w peryferyjnej strefie miejskiej (…), w bezpośrednim otoczeniu luźnej zabudowy budynków mieszkalnych jednorodzinnych, oddalona o około 70 m od linii lasu i około 300 m od jeziora (…). Kształt działki jest regularny, prostokątny, a teren płaski. Wyposażenie w media obejmuje sieć wodociągową, kanalizacyjną, energetyczną, gazową. Działka ma dostęp do utwardzonej drogi gminnej - ul. (…), która jest oznaczona jako działka nr 2. Zgodnie z ewidencją gruntów, działka ta w całości zaliczana jest do terenów mieszkaniowych, oznaczonych symbolem B i ma powierzchnię 0,1014 ha. Na działce znajduje się budynek mieszkalny jednorodzinny z garażem w bryle budynku oraz budynek gospodarczy, pełniący funkcję warsztatu samochodowego. Działka jest ogrodzona, z podjazdem wyłożonym kostką betonową i jest w pełni zagospodarowana, z bramą wjazdową i furtką.

Budynek mieszkalny jednorodzinny, wolnostojący, trzykondygnacyjny, na planie wieloboku, z wysuniętym garażem i dwuspadowym dachem pokrytym blachodachówką. Obiekt został wybudowany w 1982 roku w technologii tradycyjnej (budynek został niezwłocznie zamieszkany przez upadłą i jej rodzinę, stan taki trwa do dziś). Posiada fundamenty żelbetowe wylewane, ściany zewnętrzne murowane z bloczków i cegły szczelinówki na zaprawie cementowo-wapiennej, docieplone styropianem, zaprawą klejącą i wyprawą tynkową. Ściany wewnętrzne są murowane z bloczków i cegły na zaprawie cementowo-wapiennej. Budynek wyposażony jest w murowany system kominowy, żelbetowe stropy wylewane, nad pierwszym piętrem strop drewniany, monolityczne nadproża żelbetowe, żelbetowe schody wewnętrzne z okładziną drewnianą dębową, tynki wewnętrzne cementowo-wapienne. Ściany są malowane lub tapetowane, w niektórych pomieszczeniach na ścianach boazeria, w łazienkach i kuchni (fartuch) płytki ceramiczne. Sufity w niektórych pomieszczeniach wykonane są z profilowanej płyty kartonowo-gipsowej. Podłogi w pomieszczeniach mieszkalnych to panele i deski, w kuchni, korytarzu, łazienkach - płytki ceramiczne, a w jednej kuchni wykładzina na betonie. Okna PCV, stolarka drzwiowa to mieszanka płycinowa, wrota garażowe są dwuskrzydłowe, drewniane. Dach o konstrukcji drewnianej, pokryty blachodachówką, z dużym zadaszonym tarasem na pierwszym piętrze. Instalacje w budynku to elektryczna, wodociągowa, kanalizacyjna, grzewcza z piecem centralnego ogrzewania na gaz oraz kominek bez rozprowadzenia. Rozkład pomieszczeń w budynku prezentuje się następująco:
Parter: dwa pokoje, kuchnia, łazienka, korytarz, schody, kotłownia i garaż.
Pierwsze piętro: trzy pokoje, kuchnia, łazienka, WC, hol ze schodami.
Drugie piętro: nieużytkowy strych.

Parametry techniczne budynku mieszkalnego:

Powierzchnia zabudowy: 136,00 m².
Powierzchnia użytkowa (mieszkalna): 141,10 m².

Wartość rynkowa części nieruchomości zabudowanej budynkiem mieszkalnym: 596.972 zł.

Budynek gospodarczy-warsztatowy, w zabudowie zwartej, niepodpiwniczony, parterowy, z użytkową antresolą zawierającą pomieszczenie socjalno-biurowe, został wybudowany w 2007 roku w wyniku rozbudowy garażu (budynek został niezwłocznie przeznaczony na potrzeby działalności gospodarczej). Posiada fundamenty żelbetowe i ściany murowane z betonu komórkowego na zaprawie cementowo-wapiennej, które są tynkowane i ocieplone wełną mineralną. Wyposażony jest w okna PCV i stalowe wrota garażowe. Dach dwuspadowy, ocieplony, pokryty jest blachodachówką. Na antresoli urządzono biuro z zapleczem socjalnym, do którego prowadzą schody metalowe. Posadzki w budynku są betonowe. Ściany w części warsztatowej wyłożono płytkami ceramicznymi, natomiast ściany w części biurowej i sufity pokryto panelami PCV. Budynek wyposażony jest w instalacje elektryczną, wodociągową, kanalizacyjną, gazową, wentylację grawitacyjną i mechaniczną oraz grzewczą nadmuchową podłogową poprzez sieć kanałów. Powierzchnia zabudowy wynosi 89 m², a powierzchnia użytkowa to 130,45 m². Stan techniczny budynku oceniany jest jako dobry. Wartość części nieruchomości zabudowanej budynkiem warsztatowym: 168.831 zł.

Łącznie nieruchomość została wyceniona na kwotę 765.803 zł (dom 77,95%, warsztat 22,05%). W cenie sprzedaży nieruchomości przez syndyka 440 100,00 zł (całość nieruchomości) - dom stanowi kwotę 343 057,95 zł, a warsztat kwotę - 97 042,05 zł.

Upadła D.C. nie jest zarejestrowanym podatnikiem podatku VAT. Podatnikiem VAT była spółka cywilna małżonków C. Z dniem 15 stycznia 2020 r. - ogłoszenia upadłości D.C. na mocy art. 874 k.c. - spółka uległa rozwiązaniu, a majątek spółki oraz majątek wspólny małżonków stał się masą upadłości. 13 sierpnia 2020 r. A.C. (małżonek) ogłosił upadłość konsumencką (brak majątku na skutek wejścia majątku do masy upadłości D.C.).

Uzupełnienie opisu zdarzenia przyszłego

Działka niezabudowana nr 1/1 została nabyta przez małżonków D. i A.C. 10 maja 1981 r. aktem notarialnym, do majątku wspólnego na zasadzie wspólności ustawowej małżeńskiej.

Małżonkowie wybudowali na niej dom mieszkalny i zabudowanie gospodarcze w latach 1981/1982 . Nie prowadzili wówczas działalności gospodarczej. Nie korzystali z prawa do odliczenia kwoty podatku VAT (VAT jeszcze w Polsce nie istniał).

Nigdy budynku mieszkalnego nie oddawali w najem, dzierżawę ani używanie na podstawie innych umów.

Działalność gospodarczą małżonkowie rozpoczęli w 1991 r. początkowo jako C. przy ul. (…) w (…), potem poszerzyli działalność o usługi motoryzacyjne wykonując je w budynku gospodarczym zlokalizowanym na działce 1/1. Wówczas zabudowanie gospodarcze zostało wprowadzone do ewidencji środków trwałych jako „budynek warsztatowy”.

Od 1993 roku stali się czynnym podatnikiem podatku VAT.

Jako Spółka Cywilna B., w latach 2006/2007 rozbudowali „budynek warsztatowy”, korzystając z odliczeń podatku VAT. W ewidencji środków trwałych wartość początkowa środka trwałego „budynek warsztatowy” wzrosła o ponad 1000%.

Spółka wykorzystywała budynek warsztatowy w swojej działalności na podstawie decyzji administracyjnych i zezwoleń aż do 31 grudnia 2018 r. Od 1 stycznia 2019 r. „budynek warsztatowy” został wycofany z ewidencji środków trwałych z powodu zaprzestania wykonywania działalności przy ul. (…) w (…) (działka 1/1).

Budynek warsztatowy był oddany w najem w latach 2016-2018.

W ciągu ostatnich dwóch lat przed sprzedażą nieruchomości nie ponoszono wydatków na ulepszenie budynków znajdujących się na działce nr 1/1.

Pytanie

Czy sprzedaż prawa własności nieruchomości gruntowej stanowiącej działkę gruntową nr 1/1 o powierzchni 0,1014 ha zabudowaną budynkiem mieszkalnym o powierzchni użytkowej 141,1 m² wraz z budynkiem warsztatowym o powierzchni użytkowej 130,45 m² położonej przy ul. (…) w (…), gm. (…), powiat (…), województwo (…), dla której Sąd Rejonowy w (…) Wydział Ksiąg Wieczystych prowadzi księgę wieczystą KW Nr (…) dokonywana przez syndyka w postępowaniu upadłościowym jest zwolniona z podatku od towarów i usług (VAT) na zasadzie art. 43 ust. 1 pkt 10 ustawy o podatku VAT, pomimo że na nieruchomości zabudowanej domem mieszkalnym powstał w 2007 r. warsztat, który był przez upadłą wykorzystywany do prowadzonej w formie spółki cywilnej działalności gospodarczej?

Pani stanowisko w sprawie

Sprzedaż prawa własności nieruchomości gruntowej stanowiącej działkę gruntową nr 1/1 o powierzchni 0,1014 ha zabudowaną budynkiem mieszkalnym o powierzchni użytkowej 141,1 m² wraz z budynkiem warsztatowym o powierzchni użytkowej 130,45 m² położonej przy ul. (…) w (…), gm. (…), powiat (…), województwo (…), dla której Sąd Rejonowy w (…) Wydział Ksiąg Wieczystych prowadzi księgę wieczystą KW Nr (…) dokonywana przez syndyka w postępowaniu upadłościowym jest zwolniona z podatku od towarów i usług (VAT) na zasadzie art. 43 ust. 1 pkt 10 ustawy o podatku VAT.

Analiza prawna dotycząca zastosowania zwolnienia od podatku VAT dla dostawy budynków, budowli lub ich części, oparta jest na przepisach zawartych w ustawie o podatku od towarów i usług (VAT), w szczególności art. 43 ust. 1 pkt 10 oraz pkt 10a. Istotne jest zrozumienie warunków, przy których dostawa nieruchomości może być zwolniona z VAT, a także omówienie kwestii pierwszego zasiedlenia oraz prawa do odliczenia podatku naliczonego. Zgodnie z art. 43 ust. 1 pkt 10 ustawy o VAT, dostawa budynków, budowli lub ich części jest zwolniona od podatku z dwoma wyjątkami:

a. gdy dostawa odbywa się w ramach pierwszego zasiedlenia lub przed nim,

b. gdy od pierwszego zasiedlenia do dostawy nie upłynął okres co najmniej 2 lat.

W analizowanym stanie faktycznym, budynek został wybudowany w 1982 roku i niezwłocznie zasiedlony, a warsztat rozbudowany z garażu w 2007 roku, a następnie warsztat był wykorzystywany na potrzeby działalności gospodarczej. Oznacza to, że nie występują przesłanki negatywne związane z pierwszym zasiedleniem (podpunkt a), jak również między zasiedleniem a dostawą upłynął okres dłuższy niż 2 lata (podpunkt b), co pozwala na skorzystanie ze zwolnienia.

Pierwszym zasiedleniem, zgodnie z ustawą o VAT oraz orzecznictwem, jest oddanie do użytkowania budynków, budowli lub ich części pierwszemu nabywcy lub użytkownikowi. Organy podatkowe, w oparciu o orzeczenie TSUE w sprawie Kozuba Premium Selection (wyrok z 16 listopada 2017 r., sygn. C-308/16), pozwalają na szersze interpretowanie tego pojęcia, co umożliwia zastosowanie zwolnienia od VAT również w przypadkach, gdy nieruchomość była używana przez podatnika na własne potrzeby przedsiębiorstwa przez co najmniej dwa lata. TSUE stwierdził, że polski przepis uniemożliwiający zastosowanie zwolnienia z VAT do sprzedaży nieruchomości, które były wcześniej wykorzystywane przez podatnika jedynie dla potrzeb własnej działalności, jest niezgodny z unijną dyrektywą VAT. TSUE uznał, że wystarczy, aby pierwszy właściciel sam używał nieruchomość na własne potrzeby przez co najmniej dwa lata. W konsekwencji, po upływie tego terminu sprzedaż będzie korzystała ze zwolnienia od VAT.

Warunkiem opodatkowania jest przysługujące podatnikowi prawo do odliczenia podatku naliczonego z tytułu nabycia, importu lub wytworzenia towarów. W przypadku wycofania warsztatu z działalności gospodarczej, skoro podatnikowi przysługiwało prawo do odliczenia VAT z tytułu zakupu i modernizacji, podlega to VAT. Jednakże, syndyk ma możliwość skorzystania ze zwolnienia dla dostawy nieruchomości zabudowanych, zgodnie z art. 43 ust. 1 pkt 10 ustawy o podatku od towaru i usług.

Stosownie do art. 43 ust. 1 pkt 10a ustawy o VAT dostawę budynków, budowli lub ich części nieobjętą zwolnieniem, o którym mowa w pkt 10, pod warunkiem że:

a)w stosunku do tych obiektów nie przysługiwało dokonującemu ich dostawy prawo do obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego,

b)dokonujący ich dostawy nie ponosił wydatków na ich ulepszenie, w stosunku do których miał prawo do obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego, a jeżeli ponosił takie wydatki, to były one niższe niż 30% wartości początkowej tych obiektów.

Ze względu na możliwość zastosowania zwolnienia z art. 43 ust. 1 pkt 10 ustawy o podatku VAT stosowanie pkt 10a nie jest konieczne.

Ocena stanowiska

Stanowisko, które przedstawiła Pani we wniosku jest

nieprawidłowe w zakresie uznania, że sprzedaż przez syndyka budynku mieszkalnego znajdującego się na działce nr 1/1 będzie korzystać ze zwolnienia z podatku VAT na podstawie art. 43 ust. 1 pkt 10 ustawy,
prawidłowe w zakresie uznania, że sprzedaż przez syndyka budynku warsztatowego znajdującego się na działce nr 1/1 będzie korzystać ze zwolnienia z podatku VAT na podstawie art. 43 ust. 1 pkt 10 ustawy.

Uzasadnienie interpretacji indywidualnej

Zgodnie z art. 5 ust. 1 pkt 1 ustawy z 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług (t. j. Dz. U. z 2024 r. poz. 361), zwanej dalej ustawą:

Opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług, zwanym dalej „podatkiem”, podlegają odpłatna dostawa towarów i odpłatne świadczenie usług na terytorium kraju (...).

W myśl art. 7 ust. 1 ustawy:

Przez dostawę towarów, o której mowa w art. 5 ust. 1 pkt 1, rozumie się przeniesienie prawa do rozporządzania towarami jak właściciel (…).

Na mocy art. 8 ust. 1 ustawy:

Przez świadczenie usług, o którym mowa w art. 5 ust. 1 pkt 1, rozumie się każde świadczenie na rzecz osoby fizycznej, osoby prawnej lub jednostki organizacyjnej niemającej osobowości prawnej, które nie stanowi dostawy towarów w rozumieniu art. 7 (…).

Na podstawie art. 2 pkt 6 ustawy:

Ilekroć w dalszych przepisach jest mowa o towarach – rozumie się przez to rzeczy oraz ich części, a także wszelkie postacie energii.

Stosownie do art. 2 pkt 22 ustawy:

Ilekroć w dalszych przepisach jest mowa o sprzedaży – rozumie się przez to odpłatną dostawę towarów i odpłatne świadczenie usług na terytorium kraju, eksport towarów oraz wewnątrzwspólnotową dostawę towarów.

Zgodnie z powołanymi przepisami, zarówno grunty, jak i budynki spełniają definicję towaru wynikającą z art. 2 pkt 6 ustawy, a ich sprzedaż jest traktowana jako czynność odpłatnej dostawy towarów, o której mowa w art. 7 ust. 1 ustawy, która to czynność podlega opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług, na podstawie art. 5 ust. 1 pkt 1 ustawy.

Nie każda jednak czynność stanowiąca dostawę towarów, w rozumieniu art. 7 ust. 1 ustawy podlega opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług, ponieważ aby dana czynność podlegała opodatkowaniu tym podatkiem, musi być wykonana przez podmiot, który w związku z jej wykonaniem jest podatnikiem podatku od towarów i usług.

Pojęcia podatnik i działalność gospodarcza, na potrzeby podatku od towarów i usług, zostały określone w art. 15 ust. 1 i ust. 2 ustawy.

Według art. 15 ust. 1 ustawy:

Podatnikami są osoby prawne, jednostki organizacyjne niemające osobowości prawnej oraz osoby fizyczne, wykonujące samodzielnie działalność gospodarczą, o której mowa w ust. 2, bez względu na cel lub rezultat takiej działalności.

Na mocy art. 15 ust. 2 ustawy:

Działalność gospodarcza obejmuje wszelką działalność producentów, handlowców lub usługodawców, w tym podmiotów pozyskujących zasoby naturalne oraz rolników, a także działalność osób wykonujących wolne zawody. Działalność gospodarcza obejmuje w szczególności czynności polegające na wykorzystywaniu towarów lub wartości niematerialnych i prawnych w sposób ciągły dla celów zarobkowych.

Powyższe przepisy pozwalają stwierdzić, że dostawa towarów podlegać będzie opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług wyłącznie wówczas, gdy dokonywana będzie przez podmiot mający status podatnika, działającego w takim charakterze w odniesieniu do danej transakcji.

Definicja działalności gospodarczej, zawarta w ustawie o podatku od towarów i usług ma charakter uniwersalny, pozwalający na objęcie pojęciem „podatnik” tych wszystkich podmiotów, które prowadzą określoną działalność, występując w profesjonalnym obrocie gospodarczym. Tym samym, nie jest działalnością handlową, a zatem i gospodarczą sprzedaż majątku osobistego, który nie został nabyty ani też wykorzystany w trakcie jego posiadania w celu jego odsprzedaży i nie jest związany z prowadzoną działalnością gospodarczą. Wobec tego, właściwe jest wykluczenie osób fizycznych z grona podatników podatku VAT w przypadku, gdy dokonują sprzedaży, przekazania, bądź darowizny towarów stanowiących część majątku osobistego, tj. majątku, który nie został nabyty w celu jego odsprzedaży, bądź wykonywania innych czynności w ramach działalności gospodarczej.

W tym kontekście, nie jest podatnikiem podatku od towarów i usług ten, kto jako osoba fizyczna dokonuje jednorazowych, okazjonalnych transakcji, za które nie jest przewidziana ściśle regularna zapłata oraz nie prowadzi zorganizowanej, czy zarejestrowanej działalności gospodarczej.

Jednakże każdy, kto dokonuje czynności, które zmierzają do wykorzystania nieruchomości dla celów działalności gospodarczej w rozumieniu art. 15 ust. 2 ustawy jest uznany za podatnika podatku od towarów i usług. Zatem wykorzystywanie majątku prywatnego stanowi również działalność gospodarczą, jeżeli jest dokonywane w sposób ciągły dla celów zarobkowych. Podstawowym kryterium dla opodatkowania sprzedaży nieruchomości jest ustalenie, czy działanie to można uznać za wykorzystywanie majątku w sposób ciągły do celów zarobkowych, czy majątek nabyty został i faktycznie wykorzystany na potrzeby własne, czy też z przeznaczeniem do działalności gospodarczej.

W kwestii opodatkowania dostawy nieruchomości istotne jest, czy zbywca w celu dokonania sprzedaży podjął aktywne działania w zakresie obrotu nieruchomościami, angażując środki podobne do wykorzystywanych przez producenta, handlowca i usługodawcę w rozumieniu art. 15 ust. 2 ustawy o podatku od towarów i usług, co skutkuje koniecznością uznania go za podmiot prowadzący działalność gospodarczą w rozumieniu tego przepisu, a więc za podatnika podatku od towarów i usług, czy też sprzedaż nastąpiła w ramach zarządu majątkiem prywatnym.

W tym miejscu podkreślić należy, że pojęcie „majątku prywatnego” nie występuje na gruncie analizowanych przepisów ustawy, jednakże wynika z wykładni art. 15 ust. 2 ustawy, w której zasadnym jest odwołanie się do treści orzeczenia TSUE w sprawie C-291/92 (Finanzamt Uelzen v. Dieter Armbrecht), które dotyczyło kwestii opodatkowania sprzedaży przez osobę, będącą podatnikiem podatku od wartości dodanej, części majątku niewykorzystywanej do prowadzonej działalności gospodarczej, a służącej jej do celów prywatnych. „Majątek prywatny” to zatem taka część majątku danej osoby fizycznej, która nie jest przez nią przeznaczona ani wykorzystywana dla potrzeb prowadzonej działalności gospodarczej.

Ze wskazanego orzeczenia wynika zatem, że podatnik musi w całym okresie posiadania danej nieruchomości wykazywać zamiar wykorzystywania nieruchomości w ramach majątku osobistego. Przykładem takiego wykorzystania nieruchomości mogłoby być np. wybudowanie domu dla zaspokojenia własnych potrzeb mieszkaniowych. Potwierdzone to zostało również w wyroku TSUE z 21 kwietnia 2005 r., sygn. akt C-25/03 Finanzamt Bergisch Gladbach v. HE, który stwierdził, że majątek prywatny to mienie wykorzystywane dla zaspokojenia potrzeb własnych.

Należy także wskazać, że stosownie do przepisu art. 51 ust. 1 pkt 6 ustawy z 28 lutego 2003 r. - Prawo upadłościowe (t. j. Dz. U. z 2024 r. poz. 794):

Uwzględniając wniosek o ogłoszenie upadłości, sąd wydaje postanowienie o ogłoszeniu upadłości, w którym określa, czy funkcję sędziego-komisarza oraz zastępcy sędziego-komisarza będzie pełnił sędzia czy referendarz sądowy, oraz wyznacza syndyka.

Na podstawie art. 61 ustawy Prawo upadłościowe:

Z dniem ogłoszenia upadłości majątek upadłego staje się masą upadłości, która służy zaspokojeniu wierzycieli upadłego.

Z kolei, na mocy art. 62 ustawy Prawo upadłościowe:

W skład masy upadłości wchodzi majątek należący do upadłego w dniu ogłoszenia upadłości oraz nabyty przez upadłego w toku postępowania upadłościowego, z wyjątkami określonymi w art. 63-67a.

W myśl art. 75 ust. 1 ww. ustawy:

Z dniem ogłoszenia upadłości upadły traci prawo zarządu oraz możliwość korzystania z mienia wchodzącego do masy upadłości i rozporządzania nim.

Zgodnie z art. 157 ust. 1 ww. ustawy Prawo upadłościowe:

Funkcję syndyka może pełnić osoba fizyczna, która posiada pełną zdolność do czynności prawnych i licencję doradcy restrukturyzacyjnego oraz ma konto doradcy restrukturyzacyjnego w systemie teleinformatycznym obsługującym postępowanie sądowe.

Jak stanowi art. 160 ust. 1 ww. ustawy Prawo upadłościowe:

W sprawach dotyczących masy upadłości syndyk dokonuje czynności w imieniu własnym na rachunek upadłego.

Na podstawie art. 173 ustawy Prawo upadłościowe:

Syndyk niezwłocznie obejmuje majątek upadłego, zarządza nim, zabezpiecza go przed zniszczeniem, uszkodzeniem lub zabraniem go przez osoby postronne oraz przystępuje do jego likwidacji.

Ponadto według art. 124 ust. 1 ustawy Prawo upadłościowe:

Z dniem ogłoszenia upadłości jednego z małżonków powstaje między małżonkami rozdzielność majątkowa, o której mowa w art. 53 § 1 ustawy z dnia 25 lutego 1964 r. - Kodeks rodzinny i opiekuńczy (Dz.U. z 2023 r. poz. 2809). Jeżeli małżonkowie pozostawali w ustroju wspólności majątkowej, majątek wspólny małżonków wchodzi do masy upadłości, a jego podział jest niedopuszczalny.

Na podstawie art. 124 ust. 3 ustawy Prawo upadłościowe:

Małżonek upadłego może dochodzić w postępowaniu upadłościowym należności z tytułu udziału w majątku wspólnym, zgłaszając tę wierzytelność syndykowi za pośrednictwem systemu teleinformatycznego obsługującego postępowanie sądowe.

W myśl art. 125 ust. 1 ustawy Prawo upadłościowe:

Ustanowienie rozdzielności majątkowej na podstawie orzeczenia sądu w ciągu roku przed dniem złożenia wniosku o ogłoszenie upadłości jest bezskuteczne w stosunku do masy upadłości, chyba że pozew o ustanowienie rozdzielności majątkowej został złożony co najmniej na dwa lata przed dniem złożenia wniosku o ogłoszenie upadłości.

Z kolei, na mocy art. 125 ust. 3 ustawy Prawo upadłościowe:

Przepis ust. 1 stosuje się odpowiednio, gdy rozdzielność majątkowa powstała z mocy prawa w ciągu roku przed dniem złożenia wniosku o ogłoszenie upadłości w wyniku rozwodu, separacji albo ubezwłasnowolnienia jednego z małżonków, chyba że pozew lub wniosek w sprawie został złożony co najmniej dwa lata przed dniem złożenia wniosku o ogłoszenie upadłości. Rozwiedziony małżonek upadłego albo małżonek upadłego może w drodze powództwa lub zarzutu żądać uznania rozdzielności majątkowej za skuteczną w stosunku do masy upadłości, jeżeli w chwili powstania rozdzielności majątkowej nie wiedział o istnieniu podstawy do ogłoszenia upadłości, a powstanie rozdzielności majątkowej nie doprowadziło do pokrzywdzenia wierzycieli. Powództwo wnosi się do sądu upadłościowego. Sąd może zabezpieczyć powództwo przez ustanowienie zakazu zbywania lub obciążania mienia, które stanowiło majątek wspólny małżonków.

Jak stanowi art. 124 ust. 5 ustawy Prawo upadłościowe:

Do masy upadłości nie wchodzą przedmioty służące wyłącznie małżonkowi upadłego do prowadzenia działalności gospodarczej lub zawodowej, choćby były objęte majątkową wspólnością małżeńską, z wyjątkiem przedmiotów majątkowych nabytych do majątku wspólnego w ciągu dwóch lat przed dniem złożenia wniosku o ogłoszenie upadłości.

W świetle cytowanych przepisów, upadły z mocy prawa traci zarząd oraz możliwość korzystania i rozporządzania majątkiem należącym do niego, jednakże ta okoliczność nie pozbawia upadłego statusu podatnika, do którego to stosuje się prawa i obowiązki wynikające z przepisów obowiązujących ustaw podatkowych.

We wszelkich postępowaniach, stroną w znaczeniu materialnym pozostaje upadły - to on jest podmiotem praw i obowiązków, natomiast syndykowi przysługuje legitymacja formalna do występowania w tych postępowaniach; jest on stroną w znaczeniu formalnym. W zakresie prawnopodatkowym działanie syndyka należy potraktować jako działanie przez pełnomocnika ze wszystkimi prawnymi tego stanu rzeczy konsekwencjami. W świetle powyższego, syndyk masy upadłości jest osobą odpowiedzialną w czasie trwania postępowania upadłościowego za realizację wszystkich obowiązków podatnika i płatnika przez upadłego.

Z przedstawionego opisu sprawy wynika, że postanowieniem z 15 stycznia 2020 r. Sąd Rejonowy ogłosił upadłość obejmującą likwidację Pani majątku - przedsiębiorcy prowadzącej działalność gospodarczą pod nazwą A., wspólnika spółki prawa cywilnego B.

W skład Pani majątku wchodziło m.in. prawo własności nieruchomości gruntowej składającej się z działki nr 1/1 zabudowanej domem mieszkalnym jednorodzinnym z garażem oraz budynkiem gospodarczym-warsztatowym.

Nabyła Pani ww. nieruchomość wraz z małżonkiem do majątku wspólnego 10 maja 1981 r. Małżonkowie wybudowali na niej dom mieszkalny i zabudowanie gospodarcze w latach 1981-1982. Nie prowadzili wówczas działalności gospodarczej, nie korzystali z prawa do odliczenia podatku VAT.

Budynek mieszkalny został niezwłocznie zamieszkany przez Panią i Pani rodzinę. Stan taki trwa do dziś. Budynek mieszkalny nigdy nie był oddany w najem, dzierżawę ani używanie na podstawie innych umów.

Działalność gospodarczą rozpoczęła Pani wraz z małżonkiem w 1991 r., początkowo jako C., potem małżonkowie poszerzyli działalność o usługi motoryzacyjne, wykonując je w budynku gospodarczym zlokalizowanym na działce nr 1/1. Wówczas zabudowanie gospodarcze zostało wprowadzone do ewidencji środków trwałych.

Jako Spółka Cywilna B. w latach 2006-2007 wraz z mężem rozbudowała Pani budynek warsztatowy, korzystając z odliczeń podatku VAT. Spółka wykorzystywała budynek warsztatowy w swojej działalności do 31 grudnia 2018 r. Od 1 stycznia 2019 r. budynek został wycofany z ewidencji środków trwałych. Ponadto, budynek warsztatowy był oddany w najem w latach 2016-2018.

Z dniem 15 stycznia 2020 r. - ogłoszenia Pani upadłości - spółka cywilna małżonków uległa rozwiązaniu, a majątek spółki oraz majątek wspólny małżonków stał się masą upadłości. 13 sierpnia 2020 r. małżonek ogłosił upadłość konsumencką (brak majątku na skutek wejścia majątku do Pani masy upadłości).

Przy tak przedstawionym opisie sprawy, Pani wątpliwości dotyczą wskazania, czy sprzedaż prawa własności nieruchomości gruntowej stanowiącej działkę nr 1/1 zabudowaną budynkiem mieszkalnym i budynkiem warsztatowym dokonywana przez syndyka w postępowaniu upadłościowym jest zwolniona od podatku od towarów i usług.

Jak wynika z przywołanych wyżej przepisów, dostawa towarów (w tym nieruchomości) będzie podlegała opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług w sytuacji, gdy działaniom podmiotu dokonującego tej dostawy można przypisać znamiona prowadzenia działalności gospodarczej, co w efekcie przesądza o uzyskaniu przez niego statusu podatnika. Warto w tym miejscu zaznaczyć, że powyższe może mieć miejsce również w odniesieniu do czynności dokonanej jednorazowo.

Należy stwierdzić, że w doniesieniu do planowanej sprzedaży budynku mieszkalnego znajdującego się na działce nr 1/1 brak jest przesłanek pozwalających uznać, że dokonując ww. dostawy wystąpi Pani w charakterze podatnika w rozumieniu art. 15 ust. 1 ustawy, prowadzącego działalność gospodarczą w myśl art. 15 ust. 2 ustawy.

Jak wynika z opisu sprawy, budynek mieszkalny jednorodzinny z garażem został wybudowany w 1982 r. i niezwłocznie zamieszkany przez Panią i Pani rodzinę. Stan taki trwa do dziś. Ponadto, budynek ten nie był nigdy oddany w najem, dzierżawę ani używanie na podstawie innych umów.

Sprzedając budynek mieszkalny, będzie Pani korzystała z przysługującego prawa do rozporządzania własnym majątkiem, co oznacza, że - w stosunku do tej transakcji - nie wypełni Pani przesłanek zdefiniowanych w art. 15 ust. 1 i ust. 2 ustawy i w odniesieniu do sprzedaży budynku mieszkalnego nie wystąpi Pani w roli podatnika podatku od towarów i usług prowadzącego działalność gospodarczą.

Zatem, sprzedaż przez syndyka masy upadłości budynku mieszkalnego położonego na działce nr 1/1 nie będzie podlegała opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług na podstawie art. 5 ust. 1 pkt 1 w związku z art. 7 ust. 1 ustawy, z uwagi na fakt, że z tytułu tej transakcji nie będzie Pani działała w charakterze - zdefiniowanego w art. 15 ust. 1 ustawy - podatnika podatku VAT, prowadzącego działalność gospodarczą w rozumieniu art. 15 ust. 2 ustawy.

Odnosząc się do Pani stanowiska, że sprzedaż budynku mieszkalnego powinna być zwolniona z opodatkowania podatkiem od towarów i usług, należy zauważyć, że jedynie czynność, która podlega opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług, może korzystać ze zwolnienia od tego podatku albo może być opodatkowana tym podatkiem z zastosowaniem właściwej dla przedmiotu dostawy stawki podatku VAT. Jak wskazano powyżej, z tytułu planowanej sprzedaży budynku mieszkalnego nie będzie Pani występowała w charakterze podatnika, o którym mowa w art. 15 ust. 1 ustawy i tym samym sprzedaż opisanego we wniosku budynku mieszkalnego nie będzie czynnością podlegającą opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług.

Tym samym Pani stanowisko w części dotyczącej zwolnienia z opodatkowania podatkiem VAT sprzedaży budynku mieszkalnego znajdującego się na działce nr 1/1 na podstawie art. 43 ust. 1 pkt 10 ustawy uznaję za nieprawidłowe.

Odnosząc się natomiast do sprzedaży budynku gospodarczego-warsztatowego znajdującego się na działce nr 1/1, należy zauważyć, że budynek ten został wybudowany w latach 1981-1982 i był wykorzystywany w działalności gospodarczej prowadzonej przez spółkę cywilną, w której była Pani jednym ze wspólników. Budynek ten był wprowadzony do ewidencji środków trwałych spółki. W 2007 r. wraz z mężem rozbudowała Pani budynek warsztatowy, korzystając z odliczeń podatku VAT. Spółka wykorzystywała budynek w swojej działalności aż do 31 grudnia 2018 r. 1 stycznia 2019 r. budynek został wycofany z ewidencji środków trwałych. Ponadto, budynek warsztatowy był oddany w najem w latach 2016-2018.

Zgodnie z art. 659 § 1 ustawy z dnia 23 kwietnia 1964 r. - Kodeks cywilny (t. j. Dz. U. z 2023 r. poz. 1610 ze zm.)

Przez umowę najmu wynajmujący zobowiązuje się oddać najemcy rzecz do używania przez czas oznaczony lub nieoznaczony, a najemca zobowiązuje się płacić wynajmującemu umówiony czynsz.

Umowa najmu jest umową dwustronnie obowiązującą i wzajemną. Odpowiednikiem świadczenia wynajmującego, polegającego na oddaniu rzeczy do używania, jest świadczenie najemcy, polegające na płaceniu umówionego czynszu. Umowa najmu jest cywilnoprawną umową nakładającą na strony - zarówno wynajmującego, jak i najemcę - określone przepisami obowiązki.

Z przywołanego wyżej art. 8 ust. 1 ustawy wynika, że ustawodawca przyjął generalną zasadę, że usługami są wszelkie odpłatne świadczenia niebędące dostawą towarów. Stąd też stwierdzić należy, że definicja „świadczenia usług” ma charakter dopełniający definicję „dostawy towarów”. Jest ona wyrazem realizacji zasady powszechności opodatkowania podatkiem od towarów i usług transakcji wykonywanych przez podatników w ramach prowadzonej przez nich działalności gospodarczej.

Umowa najmu wypełnia definicję świadczenia usług w rozumieniu art. 8 ust. 1 ustawy i podlega opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług na mocy art. 5 ust. 1 pkt 1 ustawy, gdyż w wyniku zawartej umowy powstaje bezpośredni związek o charakterze przyczynowym pomiędzy świadczoną usługą, a otrzymanym świadczeniem wzajemnym. Wypełnia ona określoną w art. 15 ust. 2 ustawy definicję działalności gospodarczej.

Należy więc zauważyć, że budynek gospodarczy-warsztatowy w żaden sposób nie służył Pani do celów prywatnych. Wykorzystywała Pani ten budynek do działalności gospodarczej prowadzonej wraz z mężem w formie spółki cywilnej.

Analiza przedstawionego zdarzenia przyszłego w świetle powołanych przepisów prawa prowadzi do wniosku, iż sprzedaż budynku warsztatowego położonego na działce nr 1/1 nie będzie sprzedażą majątku prywatnego. Sposób wykorzystania tego budynku, jak i jego gospodarczy charakter wskazują, że Pani zamiarem nie było wykorzystywanie budynku warsztatowego do celów osobistych. Należy więc uznać, że przy zbyciu tego budynku wystąpi Pani w charakterze podatnika w rozumieniu art. 15 ust. 1 ustawy, a sprzedaż tego budynku będzie czynnością stanowiącą działalność gospodarczą w myśl art. 15 ust. 2 ustawy.

Tym samym w analizowanej sprawie planowana przez syndyka masy upadłości sprzedaż budynku gospodarczego-warsztatowego, będącego Pani własnością, stanowić będzie odpłatną dostawę towarów w rozumieniu art. 7 ust. 1 ustawy podlegającą opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług, zgodnie z art. 5 ust. 1 pkt 1 ustawy.

Należy zauważyć, że wykonywana czynność, która podlega opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług, może korzystać ze zwolnienia od tego podatku albo może być opodatkowana tym podatkiem.

Zastosowanie zwolnienia od podatku, jako odstępstwo od zasady powszechności i równości opodatkowania, możliwe jest jedynie w przypadku wykonywania czynności ściśle określonych w ustawie oraz w przepisach wykonawczych wydanych na podstawie jej upoważnienia.

Zakres i zasady zwolnienia od podatku od towarów i usług dostawy towarów lub świadczenia usług zostały określone m.in. w art. 43 ustawy.

Stosownie do treści art. 43 ust. 1 pkt 10 ustawy:

Zwalnia się od podatku dostawę budynków, budowli lub ich części, z wyjątkiem gdy:

a)dostawa jest dokonywana w ramach pierwszego zasiedlenia lub przed nim,

b)pomiędzy pierwszym zasiedleniem a dostawą budynku, budowli lub ich części upłynął okres krótszy niż 2 lata.

Z uregulowania tego wynika, że dostawa budynków, budowli lub ich części jest - co do zasady - zwolniona od podatku od towarów i usług. Wyjątek stanowi dostawa w ramach pierwszego zasiedlenia lub przed nim oraz jeżeli pomiędzy pierwszym zasiedleniem a dostawą budynku, budowli lub ich części upłynął okres krótszy niż 2 lata.

Zatem, dla ustalenia zasad opodatkowania dostawy budynków, budowli lub ich części kluczowym jest ustalenie, kiedy nastąpiło pierwsze zasiedlenie i jaki upłynął okres od tego momentu.

Według art. 2 pkt 14 ustawy:

Ilekroć w dalszych przepisach jest mowa o pierwszym zasiedleniu - rozumie się przez to oddanie do użytkowania pierwszemu nabywcy lub użytkownikowi lub rozpoczęcie użytkowania na potrzeby własne budynków, budowli lub ich części, po ich:

a)wybudowaniu lub

b)ulepszeniu, jeżeli wydatki poniesione na ulepszenie, w rozumieniu przepisów o podatku dochodowym, stanowiły co najmniej 30% wartości początkowej.

Z powyższego przepisu wynika, że pierwszym zasiedleniem jest pierwsze zajęcie nieruchomości do używania. Pierwsze zasiedlenie budynku ma więc miejsce zarówno w sytuacji, w której po wybudowaniu budynku oddano go w najem, jak i w przypadku wykorzystywania budynku na potrzeby własnej działalności gospodarczej podatnika - bowiem w obydwu przypadkach doszło do korzystania z budynku.

Jak wynika z powyższych uregulowań, zwolnienie na podstawie art. 43 ust. 1 pkt 10 ustawy stosuje się w odniesieniu do dostawy całości lub części budynków, budowli, jeżeli w stosunku do nich nastąpiło pierwsze zasiedlenie, przy czym okres pomiędzy pierwszym zasiedleniem a dostawą nie jest krótszy niż 2 lata. Wykluczenie z tego zwolnienia następuje w sytuacjach, gdy dostawa jest dokonywana w ramach pierwszego zasiedlenia lub przed nim oraz w sytuacji, gdy od momentu pierwszego zasiedlenia do chwili sprzedaży nie minęły co najmniej 2 lata.

W tym miejscu należy zauważyć, że w przypadku nieruchomości niespełniających przesłanek do zwolnienia od podatku na podstawie powołanego wyżej przepisu art. 43 ust. 1 pkt 10 ustawy, ustawodawca umożliwia podatnikom - po spełnieniu określonych warunków - skorzystanie ze zwolnienia wskazanego w pkt 10a tego przepisu.

W myśl art. 43 ust. 1 pkt 10a ustawy:

Zwalnia się od podatku dostawę budynków, budowli lub ich części nieobjętą zwolnieniem, o którym mowa w pkt 10, pod warunkiem że:

a)w stosunku do tych obiektów nie przysługiwało dokonującemu ich dostawy prawo do obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego,

Jak wynika z powyższego, prawo do zwolnienia od podatku, o którym mowa w art. 43 ust. 1 pkt 10a ustawy, przysługuje wówczas, gdy w stosunku do obiektów, będących przedmiotem sprzedaży, nie przysługiwało dokonującemu ich dostawy prawo do obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego oraz dokonujący ich dostawy nie ponosił wydatków na ulepszenie tych obiektów, w stosunku do których miał prawo do obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego, a jeżeli ponosił takie wydatki, to były one niższe niż 30% wartości początkowej tych obiektów.

Mając powyższe na uwadze należy zauważyć, że aby dostawa budynków, budowli lub ich części mogła korzystać ze zwolnienia na podstawie art. 43 ust. 1 pkt 10a ustawy, muszą być spełnione łącznie dwa warunki występujące w tym artykule.

Przy czym, jeżeli nie zostaną spełnione przesłanki do zastosowania zwolnienia od podatku na podstawie art. 43 ust. 1 pkt 10 i pkt 10a ustawy, należy przeanalizować możliwość skorzystania ze zwolnienia od podatku w oparciu o przepis art. 43 ust. 1 pkt 2 ustawy.

Zgodnie z art. 43 ust. 1 pkt 2 ustawy:

Zwalnia się od podatku dostawę towarów wykorzystywanych wyłącznie na cele działalności zwolnionej od podatku, jeżeli z tytułu nabycia, importu lub wytworzenia tych towarów nie przysługiwało dokonującemu ich dostawy prawo do obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego.

Zwolnienie od podatku określone w art. 43 ust. 1 pkt 2 ustawy, dotyczy wszystkich towarów - zarówno nieruchomości, jak i ruchomości - przy nabyciu (imporcie lub wytworzeniu) których nie przysługiwało podatnikowi prawo do odliczenia podatku VAT i wykorzystywanych - niezależnie od okresu ich używania przez podatnika (kilka dni, miesięcy czy lat) - wyłącznie na cele działalności zwolnionej od podatku VAT.

Z powołanego przepisu wynika, że dla zastosowania zwolnienia od podatku VAT, o którym mowa w art. 43 ust. 1 pkt 2 ustawy, dla dostawy towarów, spełnione muszą być łącznie dwa warunki wskazane w tym przepisie, tj.:

towary od momentu ich nabycia do momentu ich zbycia muszą służyć wyłącznie działalności zwolnionej, w żadnym momencie ich posiadania nie można zmienić ich przeznaczenia oraz sposobu wykorzystywania;
przy nabyciu (imporcie, wytworzeniu) tych towarów nie może przysługiwać dokonującemu ich dostawy prawo do obniżenia podatku należnego o kwotę podatku naliczonego.

Niespełnienie jednego z powyższych warunków daje podstawę do wyłączenia dostawy towarów ze zwolnienia od podatku VAT przewidzianego w ww. art. 43 ust. 1 pkt 2 ustawy.

Z analizy powołanych wyżej przepisów wynika, że jeżeli dostawa budynków, budowli lub ich części będzie mogła korzystać ze zwolnienia z art. 43 ust. 1 pkt 10 ustawy, wówczas badanie przesłanek wynikających z przepisu art. 43 ust. 1 pkt 10a ustawy oraz art. 43 ust. 1 pkt 2 ustawy stanie się bezzasadne.

Analiza przepisów ustawy o podatku od towarów i usług, regulujących wyżej wskazane prawo do zwolnienia od podatku dostaw budynków, budowli i ich części prowadzi do wniosku, że w odniesieniu do tych towarów może wystąpić jedna z ww. podstaw do zastosowania zwolnienia od tego podatku. Istotne jest wobec tego każdorazowe kompleksowe zbadanie okoliczności towarzyszących dostawie danego obiektu. Zauważyć bowiem należy, że stosowanie zwolnień od podatku ma charakter wyjątkowy i nie podlega ani wykładni rozszerzającej, ani zawężającej, natomiast możliwość wychodzenia poza wykładnię literalną jest niedopuszczalna. W efekcie, podatnik uprawniony jest do zastosowania ww. preferencji, gdy charakter dokonywanych przez niego czynności, w sposób jednoznaczny i niebudzący wątpliwości, wyczerpuje znamiona ujęte w treści przepisu statuującego jego prawo do zastosowania zwolnienia od podatku od towarów i usług.

W tym miejscu należy wskazać, że kwestię opodatkowania dostawy gruntu, na którym posadowione zostały budynki lub budowle, rozstrzyga przepis art. 29a ust. 8 ustawy, zgodnie z którym:

W przypadku dostawy budynków lub budowli trwale z gruntem związanych albo części takich budynków lub budowli z podstawy opodatkowania nie wyodrębnia się wartości gruntu.

Wobec tego, przy sprzedaży budynków, budowli lub ich części, dokonywanej wraz z dostawą gruntu, na którym są one posadowione, grunt dzieli byt prawny budynków lub budowli w zakresie opodatkowania podatkiem od towarów i usług. Oznacza to, że do dostawy gruntu stosuje się analogiczną stawkę podatku, jak przy dostawie budynków, budowli lub ich części trwale z gruntem związanych. Jeżeli dostawa budynków albo budowli lub ich części korzysta ze zwolnienia od podatku, ze zwolnienia takiego korzysta również dostawa gruntu, na którym obiekt jest posadowiony.

W celu ustalenia, czy w analizowanej sprawie znajdzie zastosowanie zwolnienie od podatku, czy też opodatkowanie właściwą stawką podatku VAT, należy w pierwszej kolejności rozstrzygnąć, czy i kiedy względem przedmiotowego budynku gospodarczego nastąpiło pierwsze zasiedlenie.

Jak wskazano we wniosku, zabudowanie gospodarcze zostało wybudowane w latach 1981-1982. W 2007 r. małżonkowie rozbudowali budynek warsztatowy. Budynek był wykorzystywany przez spółkę cywilną, w której wspólnikiem była Pani, do działalności gospodarczej do 31 grudnia 2018 r. W ciągu ostatnich dwóch lat przed sprzedażą nieruchomości nie ponoszono wydatków na ulepszenie budynków znajdujących się na działce nr 1/1.

Powyższe oznacza, że pierwsze zasiedlenie budynku gospodarczego położonego na działce nr 1/1 miało miejsce ponad dwa lata przed dniem planowanej sprzedaży nieruchomości.

W związku z tym, że pomiędzy pierwszym zasiedleniem budynku gospodarczego znajdującego się na działce nr 1/1 a planowaną sprzedażą upłynie okres ponad 2 lat, to dostawa tego budynku będzie korzystała ze zwolnienia od podatku na podstawie art. 43 ust. 1 pkt 10 ustawy, gdyż zostaną spełnione warunki wynikające z tego przepisu. Odpowiednio zwolnieniem tym objęta będzie także dostawa gruntu, na którym ww. budynek jest posadowiony, zgodnie z art. 29a ust. 8 ustawy.

W związku z tym, że planowana transakcja sprzedaży budynku gospodarczego wraz z gruntem, na którym jest posadowiony, będzie korzystała ze zwolnienia od podatku VAT, zgodnie z art. 43 ust. 1 pkt 10 w zw. z art. 29a ust. 8 ustawy, dalsza analiza zwolnień ww. czynności - wynikająca z przepisów art. 43 ust. 1 pkt 10a lub pkt 2 ustawy - jest bezzasadna.

Pani stanowisko w części dotyczącej zwolnienia z opodatkowania podatkiem VAT sprzedaży budynku gospodarczego-warsztatowego położonego na działce nr 1/1 należy więc uznać za prawidłowe.

Dodatkowe informacje

Informacja o zakresie rozstrzygnięcia

Interpretacja dotyczy zdarzenia przyszłego, które Pani przedstawiła i stanu prawnego obowiązującego w dniu wydania interpretacji.

Jednocześnie wskazujemy, że interpretacja indywidualna wywołuje skutki prawnopodatkowe tylko wtedy, gdy zdarzenie przyszłe sprawy będącej przedmiotem interpretacji pokrywało się będzie ze zdarzeniem przyszłym podanym przez Panią w złożonym wniosku. W związku z powyższym, w przypadku zmiany któregokolwiek elementu przedstawionego we wniosku opisu sprawy, udzielona odpowiedź traci swoją aktualność.

Pouczenie o funkcji ochronnej interpretacji

Funkcję ochronną interpretacji indywidualnych określają przepisy art. 14k-14nb ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. - Ordynacja podatkowa (t. j. Dz. U. z 2023 r. poz. 2383 ze zm.). Interpretacja będzie mogła pełnić funkcję ochronną, jeśli: Pani sytuacja będzie zgodna (tożsama) z opisem stanu faktycznego lub zdarzenia przyszłego i zastosuje się Pani do interpretacji.
Zgodnie z art. 14na § 1 Ordynacji podatkowej:

Przepisów art. 14k-14n Ordynacji podatkowej nie stosuje się, jeśli stan faktyczny lub zdarzenie przyszłe będące przedmiotem interpretacji indywidualnej jest elementem czynności, które są przedmiotem decyzji wydanej:

1)z zastosowaniem art. 119a;

2)w związku z wystąpieniem nadużycia prawa, o którym mowa w art. 5 ust. 5 ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług;

3)z zastosowaniem środków ograniczających umowne korzyści.

Zgodnie z art. 14na § 2 Ordynacji podatkowej:

Przepisów art. 14k-14n nie stosuje się, jeżeli korzyść podatkowa, stwierdzona w decyzjach wymienionych w § 1, jest skutkiem zastosowania się do utrwalonej praktyki interpretacyjnej, interpretacji ogólnej lub objaśnień podatkowych.

Pouczenie o prawie do wniesienia skargi na interpretację

Ma Pani prawo do zaskarżenia tej interpretacji indywidualnej do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w (…). Zasady zaskarżania interpretacji indywidualnych reguluje ustawa z dnia 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi (t. j. Dz. U. z 2023 r. poz. 1634 ze zm. dalej jako „PPSA”).

Skargę do Sądu wnosi się za pośrednictwem Dyrektora KIS (art. 54 § 1 PPSA). Skargę należy wnieść w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia interpretacji indywidualnej (art. 53 § 1 PPSA):

w formie papierowej, w dwóch egzemplarzach (oryginał i odpis) na adres: Krajowa Informacja Skarbowa, ul. Warszawska 5, 43-300 Bielsko-Biała (art. 47 § 1 PPSA), albo
w formie dokumentu elektronicznego, w jednym egzemplarzu (bez odpisu), na adres Elektronicznej Skrzynki Podawczej Krajowej Informacji Skarbowej na platformie ePUAP: /KIS/SkrytkaESP (art. 47 § 3 i art. 54 § 1a PPSA).

Skarga na interpretację indywidualną może opierać się wyłącznie na zarzucie naruszenia przepisów postępowania, dopuszczeniu się błędu wykładni lub niewłaściwej oceny co do zastosowania przepisu prawa materialnego. Sąd jest związany zarzutami skargi oraz powołaną podstawą prawną (art. 57a PPSA).

Podstawa prawna dla wydania interpretacji

Podstawą prawną dla wydania tej interpretacji jest art. 13 § 2a oraz art. 14b § 1 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. - Ordynacja podatkowa (t. j. Dz. U. z 2023 r. poz. 2383 ze zm.).

Instrukcje VAT - 15 praktycznych procedur dla podatników

Dane dokumentu

Interpretacja

Interpretacja indywidualna z dnia 13 czerwca 2024 r., Dyrektor Krajowej Informacji Skarbowej, sygn. 0114-KDIP1-1.4012.215.2024.2.AWY