Interpretacja indywidualna z dnia 5 czerwca 2024 r., Dyrektor Krajowej Informacji Skarbowej, sygn. 0113-KDIPT1-3.4012.200.2024.1.MWJ

Moment powstania obowiązku podatkowego z tytułu opłat rocznych wniesionych w latach 2022-2024 przez użytkownika wieczystego gruntu na poczet opłaty przekształceniowej oraz możliwość zastosowania metody kasowej.

Interpretacja indywidualna – stanowisko w części nieprawidłowe i w części prawidłowe

Szanowni Państwo,

stwierdzam, że Państwa stanowisko w sprawie oceny skutków podatkowych opisanego zdarzenia przyszłego w podatku od towarów i usług jest nieprawidłowe w części dotyczącej momentu powstania obowiązku podatkowego z tytułu opłat rocznych wniesionych w latach 2022-2024 przez użytkownika wieczystego gruntu na poczet opłaty przekształceniowej i prawidłowe w części możliwości zastosowania metody kasowej.

Zakres wniosku o wydanie interpretacji indywidualnej

18 marca 2024 r. wpłynął Państwa wniosek z 12 marca 2024 o wydanie interpretacji indywidualnej, który dotyczy:

·momentu powstania obowiązku podatkowego z tytułu opłat rocznych wniesionych w latach 2022-2024 przez użytkownika wieczystego gruntu na poczet opłaty przekształceniowej,

·możliwości zastosowania metody kasowej.

Treść wniosku jest następująca:

Opis zdarzenia przyszłego

Województwo ... jest właścicielem nieruchomości gruntowej położonej w ..., oznaczonej ewidencyjnie jako działki nr 1 i 2, obręb ..., stanowiącej wewnętrzną drogę dojazdową do budynków mieszkalnych wielorodzinnych, znajdujących się na sąsiedniej działce nr 3 obręb ... Prawo użytkowania wieczystego działki nr 3, z dniem 1 stycznia 2019 r. przekształciło się w prawo własności. Prawo własności działek nr 1 i 2 Województwo ... nabyło z mocy prawa z dniem 1 stycznia 1999 r., co zostało potwierdzone decyzją ... Wojewody ... z dnia 28 czerwca 2012 r. Opisana wyżej decyzja uzyskała walor ostateczności z dniem 17 lipca 2012 r.

Prawo użytkowania wieczystego działek nr 1 i 2 przypada właścicielom wyodrębnionych lokali w budynkach mieszkalnych wielorodzinnych, znajdujących się na wyżej wskazanej działce nr 3, którzy wnoszą opłatę roczną z tytułu użytkowania wieczystego gruntu.

Na podstawie art. 1 ust. 1 Ustawy z dnia 20 lipca 2018 r. o przekształceniu prawa użytkowania wieczystego gruntów zabudowanych na cele mieszkaniowe w prawo własności tych gruntów (t. j. Dz. U. z 2023 r., poz. 904 ze zm.) [dalej: ustawa przekształceniowa], z dniem 1 stycznia 2019 r. prawo użytkowania wieczystego gruntów zabudowanych na cele mieszkaniowe przekształca się w prawo własności tych gruntów.

Zgodnie z art. 1 ust. 2 ustawy przekształceniowej, przez grunty zabudowane na cele mieszkaniowe należy rozumieć nieruchomości zabudowane wyłącznie budynkami:

1)mieszkalnymi jednorodzinnymi, lub

2)mieszkalnymi wielorodzinnymi, w których co najmniej połowę liczby lokali stanowią lokale mieszkalne, lub

3)o których mowa w pkt 1 lub 2, wraz z budynkami gospodarczymi, garażami, innymi obiektami budowlanymi lub urządzeniami budowlanymi, umożliwiającymi prawidłowe i racjonalne korzystanie z budynków mieszkalnych.

Stanowisko judykatury w kwestii tego, czy pojęcie „nieruchomości zabudowanej na cele mieszkaniowe” należy ujmować w sposób wieczystoksięgowy, czy też należy je rozumieć funkcjonalnie (w ujęciu materialnym), nie jest jednolite. Dotychczas, opowiadano się za wieczystoksięgowym rozumieniem nieruchomości, natomiast aktualna wykładnia przepisów ustawy przekształceniowej potwierdzona m.in. wyrokami Naczelnego Sądu Administracyjnego sygn. akt I OSK 854/22 z dnia 10 maja 2023 r. oraz I OSK 1791/20 z dnia 10 stycznia 2024 r. przyjmuje, że przekształceniu prawa użytkowania wieczystego w prawo własności tych gruntów podlegają również grunty niezabudowane budynkami mieszkalnymi, wyodrębnione geodezyjnie, posiadające urządzoną księgę wieczystą, jeżeli umożliwiają one prawidłowe i racjonalne korzystanie z budynków (nieruchomości zabudowanych mieszkaniowo), a tytuł użytkowania wieczystego do gruntów zabudowanych mieszkaniowo, jak i niezabudowanych przysługuje temu samemu podmiotowi.

Przedmiotowe działki nr 1 i 2 stanowią jedyny dojazd do budynku i miejsc postojowych związanych z budynkiem (w tym w hali garażowej), stanowią funkcjonalnie jedną całość z działką zabudowaną budynkiem mieszkalnym (jeden zwarty, ogrodzony obszar) nie służą za dojazd do innych nieruchomości. W związku z powyższym, w szczególności z uwagi na niejednolite stanowisko sądów administracyjnych w kwestii pojęcia nieruchomości zabudowanej na cele mieszkaniowe, Województwo ... wystąpiło o opinię prawną, zgodnie z którą uzasadnionym jest twierdzenie, że prawo użytkowania wieczystego, stanowiących własność Województwa ... działek nr 1 i 2, obręb ..., podlega przekształceniu w prawo własności jako nieruchomości zagospodarowanych obiektami lub urządzeniami budowlanymi umożliwiającymi prawidłowe i racjonalne korzystanie z budynków mieszkalnych, o których mowa w art. 1 ust. 2 pkt 3 ustawy przekształceniowej.

Mając powyższe na uwadze, Wnioskodawca zamierza wydać współużytkownikom wieczystym gruntu (działek nr 1 i 2, obręb ...) stosowne zaświadczenia potwierdzające przekształcenie z dniem 1 stycznia 2019 r. prawa użytkowania wieczystego gruntu zabudowanego na cele mieszkaniowe (działek nr 1 i 2, obręb ...) w prawo własności tego gruntu.

Zgodnie bowiem z art. 4 ust. 1 pkt 3 ustawy przekształceniowej, w przypadku gruntów stanowiących własność województwa, podstawą ujawnienia prawa własności gruntu w księdze wieczystej oraz ewidencji gruntów i budynków stanowi zaświadczenie potwierdzające przekształcenie, wydawane przez zarząd województwa.

Stosownie do art. 8a ustawy przekształceniowej jeżeli przed wydaniem przez właściwy organ zaświadczenia dotychczasowy użytkownik wieczysty wniósł opłatę roczną z tytułu użytkowania wieczystego za 2019 rok lub następne lata, opłaty te podlegają zaliczeniu z urzędu na poczet opłaty lub opłaty jednorazowej.

Pytania

Przyjmując aktualną wykładnię przepisów ustawy przekształceniowej wynikającą z wyroków Naczelnego Sądu Administracyjnego i uznając, że prawo użytkowania wieczystego nieruchomości gruntowej przekształciło się z dniem 1 stycznia 2019 r. w prawo własności, oraz treść interpretacji ogólnej Nr Pt 1.8101.2.2021 Ministra Finansów z 22.12.2021 r. w sprawie opodatkowania podatkiem od towarów i usług przekształcenia z mocy prawa użytkowania wieczystego w prawo własności (Dz.Urz. MF z 2021 r. poz. 14):

1.Czy z chwilą zaliczenia z urzędu opłat rocznych wniesionych w latach 2022-2024 przez użytkownika wieczystego gruntu na poczet opłaty przekształceniowej, tj. z momentem wydania zaświadczenia wraz z informacją o zaliczeniu z urzędu wniesionych dotychczas opłat rocznych z tytułu użytkowania wieczystego na poczet opłaty z tytułu przekształcenia powstaje obowiązek podatkowy?

2.Czy czynność zaliczenia, o której mowa wyżej w pytaniu 1), opłat rocznych na poczet opłaty przekształceniowej, spełnia kryterium metody kasowej?

Państwa stanowisko w sprawie

Województwo ... jest zarejestrowanym czynnym podatnikiem podatku od towarów i usług.

Zgodnie z art. 7 ust. 1-2 ustawy przekształceniowej nowy właściciel gruntu, z tytułu przekształcenia, ponosi na rzecz dotychczasowego właściciela gruntu opłatę. Wysokość opłaty jest równa wysokości opłaty rocznej z tytułu użytkowania wieczystego, która obowiązywałaby w dniu przekształcenia.

Jak wynika z art. 7 ust. 6 ustawy przekształceniowej, co do zasady, opłata jest wnoszona przez okres 20 lat, licząc od dnia przekształcenia.

Stosownie do art. 8a ustawy przekształceniowej jeżeli przed wydaniem przez właściwy organ zaświadczenia dotychczasowy użytkownik wieczysty wniósł opłatę roczną z tytułu użytkowania wieczystego za 2019 rok lub następne lata, opłaty te podlegają zaliczeniu z urzędu na poczet opłaty lub opłaty jednorazowej, o czym właściwy organ zawiadamia dotychczasowego użytkownika wieczystego.

W przypadku, w którym doszło do przekształcenia użytkowania wieczystego w prawo własności, prawo użytkowania wieczystego przestaje więc istnieć, a tym samym przestaje istnieć podstawa do wnoszenia opłaty rocznej z tytułu użytkowania wieczystego. Ustawodawca w przywołanym wyżej art. 8a ustawy przekształceniowej jednoznacznie przesądził, jak powinien postąpić organ w takiej sytuacji. Brak komentowanej regulacji sprawiałby, że w przypadku gdy doszło do przekształcenia, mieliby do czynienia z bezpodstawnym wzbogaceniem podmiotu publicznego kosztem dotychczasowego użytkownika wieczystego. Opłata z tytułu użytkowania wieczystego jest bowiem innym świadczeniem niż opłata przekształceniowa czy opłata jednorazowa. Dla uniknięcia takowych sytuacji każdorazowo koniecznym byłoby złożenie oświadczenia o potrąceniu przysługującej jednostce samorządu terytorialnego wierzytelności o opłatę przekształceniową z wierzytelnością dotychczasowego użytkownika wieczystego o zwrot bezpodstawnie uiszczonej opłaty rocznej z tytułu użytkowania wieczystego. Aby uniknąć związanych z tym komplikacji ustawodawca wprowadził zatem rozwiązanie, które wymaga jedynie dokonania odpowiednich zapisów księgowych i przekazania dotychczasowemu użytkownikowi wieczystemu stosownej informacji. Wnoszone przez dotychczasowego użytkownika wieczystego opłaty nie stają się więc niejako automatycznie opłatą przekształceniową.

Aby takowy skutek nastąpił, musi zostać dokonana czynność materialno-techniczna „zaliczenia”, o której mowa w art. 8a ustawy przekształceniowej (wydanie zaświadczenia wraz z informacją o zaliczeniu z urzędu wniesionych dotychczas opłat rocznych z tytułu użytkowania wieczystego na poczet opłaty z tytułu przekształcenia).

Odnosząc powyższe do kwestii podatku od towarów i usług w tym zakresie należy zwrócić uwagę na treść interpretacji ogólnej Nr Pt 1.8101.2.2021 Ministra Finansów z 22.12.2021 r. w sprawie opodatkowania podatkiem od towarów i usług przekształcenia z mocy prawa prawa użytkowania wieczystego w prawo własności (Dz.Urz. MF z 2021 r. poz. 14). W interpretacji tej zostało wskazane, że w przypadku czynności przekształcenia prawa użytkowania wieczystego gruntów w prawo własności, dokonanej na podstawie ustawy przekształceniowej (czyli z mocy prawa), obowiązek podatkowy powinien powstać w momencie otrzymania całości lub części opłaty przekształceniowej (w odniesieniu do otrzymanej kwoty) na podstawie art. 19a ust. 5 pkt 1 lit. b Ustawy z 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług (dalej: ustawa VAT), który został odpowiednio zmodyfikowany na podstawie art. 14 pkt 5 Ustawy z 29 października 2021 r. o zmianie ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych oraz niektórych innych ustaw. Zgodnie z art. 76 tej ustawy, w przypadku otrzymania od dnia wejścia w życie niniejszej ustawy całości lub części zapłaty z tytułu przeniesienia z mocy prawa, prawa własności towarów w zamian za odszkodowanie, które miało miejsce przed dniem wejścia w życie niniejszej ustawy, stosuje się przepis art. 19a ust. 5 pkt 1 lit. b ustawy zmienianej w art. 14, w brzmieniu nadanym niniejszą ustawą, z wyłączeniem przypadków, gdy podatek z tego tytułu został rozliczony przed dniem wejścia w życie niniejszej ustawy.

Ad. Pytanie 1

Zatem mając na uwadze okoliczności sprawy w świetle powołanych przepisów prawa i stanowiska Ministra Finansów należy wskazać, że w przypadku opłat przekształceniowych wnoszonych na podstawie art. 7 ustawy o przekształceniu prawa wieczystego użytkowania gruntu zabudowanego na cele mieszkaniowe w prawo własności tych gruntów, obowiązek podatkowy powstaje zgodnie z art. 19a ust. 5 pkt 1 lit. b ustawy. Podobnie, w przypadku zaliczenia z urzędu wniesionych dotychczas przez użytkowania wieczystego gruntu opłat rocznych na poczet opłaty przekształceniowej, o której mowa w art. 7 ustawy przekształceniowej, obowiązek podatkowy powstaje z chwilą dokonania czynności technicznej „zaliczenia”, o której mowa w art. 8a ustawy przekształceniowej, tj. z momentem wydania zaświadczenia wraz z informacją o zaliczeniu z urzędu wniesionych dotychczas opłat rocznych z tytułu użytkowania wieczystego na poczet opłaty z tytułu przekształcenia.

Ad. Pytanie 2

Czynność „zaliczenia”, o której mowa w art. 8a ustawy przekształceniowej, tj. moment wydania zaświadczenia wraz z informacją o zaliczeniu z urzędu wniesionych dotychczas opłat rocznych z tytułu użytkowania wieczystego na poczet opłaty z tytułu przekształcenia, spełnia kryterium stosowania metody kasowej (nie powoduje naliczenia odsetek z tytułu niezapłacenia podatku VAT od wpłat opłat wniesionych wcześniej jako opłaty roczne z tytułu użytkowania wieczystego).

Ocena stanowiska

Stanowisko, które przedstawili Państwo we wniosku jest nieprawidłowe w części dotyczącej momentu powstania obowiązku podatkowego z tytułu opłat rocznych wniesionych w latach 2022-2024 przez użytkownika wieczystego gruntu na poczet opłaty przekształceniowej i prawidłowe w części możliwości zastosowania metody kasowej.

Uzasadnienie interpretacji indywidualnej

Zgodnie z przepisem art. 5 ust. 1 pkt 1 ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług (t. j. Dz. U. z 2024 r. poz. 361), zwanej dalej „ustawa”:

Opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług podlegają odpłatna dostawa towarów i odpłatne świadczenie usług na terytorium kraju.

W myśl art. 2 pkt 6 ustawy:

Przez towary rozumie się rzeczy oraz ich części, a także wszelkie postacie energii.

Jak stanowi art. 7 ust. 1 ustawy:

Przez dostawę towarów, o której mowa w art. 5 ust. 1 pkt 1, rozumie się przeniesienie prawa do rozporządzania towarami jak właściciel, w tym również:

1)przeniesienie z nakazu organu władzy publicznej lub podmiotu działającego w imieniu takiego organu lub przeniesienie z mocy prawa prawa własności towarów w zamian za odszkodowanie;

2)wydanie towarów na podstawie umowy dzierżawy, najmu, leasingu lub innej umowy o podobnym charakterze zawartej na czas określony lub umowy sprzedaży na warunkach odroczonej płatności, jeżeli umowa przewiduje, że w następstwie normalnych zdarzeń przewidzianych tą umową lub z chwilą zapłaty ostatniej raty prawo własności zostanie przeniesione;

3)wydanie towarów na podstawie umowy komisu: między komitentem a komisantem, jak również wydanie towarów przez komisanta osobie trzeciej;

4)wydanie towarów komitentowi przez komisanta na podstawie umowy komisu, jeżeli komisant zobowiązany był do nabycia rzeczy na rachunek komitenta;

5)ustanowienie spółdzielczego lokatorskiego prawa do lokalu mieszkalnego, ustanowienie spółdzielczego własnościowego prawa do lokalu oraz przekształcenie spółdzielczego lokatorskiego prawa do lokalu mieszkalnego na spółdzielcze własnościowe prawo do lokalu, a także ustanowienie na rzecz członka spółdzielni mieszkaniowej odrębnej własności lokalu mieszkalnego lub lokalu o innym przeznaczeniu oraz przeniesienie na rzecz członka spółdzielni własności lokalu lub własności domu jednorodzinnego;

6)oddanie gruntów w użytkowanie wieczyste;

7)zbycie praw, o których mowa w pkt 5 i 6.

Na podstawie art. 1 ust. 1 ustawy z 20 lipca 2018 r. o przekształceniu prawa użytkowania wieczystego gruntów zabudowanych na cele mieszkaniowe w prawo własności tych gruntów (t. j. Dz. U. z 2020 r. poz. 2040 ze zm.) - dalej jako: „ustawa przekształceniowa”:

Z dniem 1 stycznia 2019 r. prawo użytkowania wieczystego gruntów zabudowanych na cele mieszkaniowe przekształca się w prawo własności tych gruntów.

Wskazać należy, że 22 grudnia 2021 r. Minister Finansów wydał interpretację ogólną znak PT1.8101.2.2021. Została ona opublikowana w Dzienniku Urzędowym Ministra Finansów z 29 grudnia 2021 r. poz. 14.

Interpretacja ta dotyczy opodatkowania podatkiem od towarów i usług czynności przekształcenia prawa użytkowania wieczystego nieruchomości gruntowej w prawo własności, dokonanego z mocy prawa na podstawie ustawy z dnia 20 lipca 2018 r. o przekształceniu prawa użytkowania wieczystego gruntów zabudowanych na cele mieszkaniowe w prawo własności tych gruntów (Dz. U. z 2020 r. poz. 2040, dalej: ustawa przekształceniowa).

Z ww. interpretacji ogólnej jednoznacznie wynika, że przekształcenie prawa użytkowania wieczystego gruntów w prawo własności nieruchomości z mocy ustawy o przekształceniu prawa użytkowania wieczystego gruntów zabudowanych na cele mieszkaniowe w prawo własności tych gruntów, należy traktować jako przeniesienie prawa własności do towaru w zamian za odszkodowanie, a nie jako przeniesienie prawa do rozporządzania towarem jak właściciel. Zatem, przekształcenie – na podstawie ww. ustawy o przekształceniu prawa użytkowania wieczystego gruntów zabudowanych na cele mieszkaniowe w prawo własności tych gruntów - prawa wieczystego użytkowania gruntów (ustanowionego zarówno do dnia 30 kwietnia 2004 r. jak i od dnia 1 maja 2004 r. roku) w prawo własności, stanowi odrębną od oddania w użytkowanie wieczyste czynność podlegającą opodatkowaniu.

Zgodnie z art. 4 ust. 1 ustawy z 20 lipca 2018 r. o przekształceniu prawa użytkowania wieczystego gruntów zabudowanych na cele mieszkaniowe w prawo własności tych gruntów:

Podstawę ujawnienia prawa własności gruntu w księdze wieczystej oraz ewidencji gruntów i budynków stanowi zaświadczenie potwierdzające przekształcenie, zwane dalej „zaświadczeniem”, wydawane przez:

1)starostę wykonującego zadanie z zakresu administracji rządowej - w przypadku gruntów stanowiących własność Skarbu Państwa;

2)dyrektora oddziału terenowego Krajowego Ośrodka Wsparcia Rolnictwa lub dyrektora oddziału regionalnego Agencji Mienia Wojskowego - w przypadku gruntów, w stosunku do których prawo własności Skarbu Państwa wykonują te podmioty;

3)odpowiednio wójta (burmistrza, prezydenta miasta), zarząd powiatu albo zarząd województwa - w przypadku gruntów stanowiących własność jednostek samorządu terytorialnego;

4)dyrektora Zarządu Zasobów Mieszkaniowych Ministerstwa Spraw Wewnętrznych i Administracji - w przypadku gruntów, w stosunku do których prawo własności Skarbu Państwa wykonuje ten podmiot.

Jak stanowi ust. 4 powołanego przepisu:

W zaświadczeniu potwierdza się przekształcenie oraz informuje o obowiązku wnoszenia rocznej opłaty przekształceniowej, zwanej dalej „opłatą”, wysokości i okresie wnoszenia tej opłaty, a także możliwości wniesienia opłaty, o której mowa w art. 7 ust. 7, i zasadach jej wnoszenia. Zaświadczenie zawiera pouczenie o możliwości złożenia wniosku, o którym mowa w art. 6 ust. 1.

Stosownie do art. 7 ww. ustawy o przekształceniu prawa użytkowania wieczystego gruntów zabudowanych na cele mieszkaniowe w prawo własności tych gruntów:

1)Z tytułu przekształcenia nowy właściciel gruntu ponosi na rzecz dotychczasowego właściciela gruntu opłatę.

2)Wysokość opłaty jest równa wysokości opłaty rocznej z tytułu użytkowania wieczystego, która obowiązywałaby w dniu przekształcenia.

3)W przypadku gdy w dniu przekształcenia obowiązywałaby opłata roczna z tytułu użytkowania wieczystego ustalona za pierwszy lub drugi rok od aktualizacji, zgodnie z art. 77 ust. 2a ustawy z dnia 21 sierpnia 1997 r. o gospodarce nieruchomościami (Dz. U. z 2020 r. poz. 65, 284, 471, 782 i 1709), zwanej dalej „ustawą o gospodarce nieruchomościami”, wysokość opłaty jest równa wysokości opłaty rocznej z tytułu użytkowania wieczystego w trzecim roku od aktualizacji.

4)W przypadku ustanowienia lub przeniesienia użytkowania wieczystego w okresie od dnia 1 stycznia 2018 r. do dnia 31 grudnia 2018 r. wysokość opłaty jest równa wysokości opłaty rocznej z tytułu użytkowania wieczystego, która zgodnie z postanowieniami umowy obowiązywałaby od dnia 1 stycznia 2019 r.

5)Opłatę wnosi się w terminie do dnia 31 marca każdego roku. Na wniosek złożony nie później niż 14 dni przed dniem upływu terminu płatności właściwy organ może rozłożyć opłatę na raty lub ustalić inny termin jej wniesienia, nieprzekraczający danego roku kalendarzowego.

6)Opłata jest wnoszona przez okres 20 lat, licząc od dnia przekształcenia.

7)Właściciel gruntu w każdym czasie trwania obowiązku wnoszenia opłaty może zgłosić właściwemu organowi na piśmie zamiar jednorazowego jej wniesienia w kwocie pozostającej do spłaty (opłata jednorazowa). Wysokość opłaty jednorazowej odpowiada iloczynowi wysokości opłaty obowiązującej w roku, w którym zgłoszono zamiar wniesienia opłaty jednorazowej, oraz liczby lat pozostałych do upływu okresu, o którym mowa w ust. 6 albo 6a.

Stosownie do art. 9 ust. 1 ww. ustawy:

Właściwy organ może udzielić osobom fizycznym będącym właścicielami budynków mieszkalnych jednorodzinnych lub lokali mieszkalnych lub spółdzielniom mieszkaniowym bonifikaty od opłaty za dany rok w odniesieniu do gruntów stanowiących własność:

1)Skarbu Państwa – na podstawie zarządzenia wojewody;

2)jednostki samorządu terytorialnego – na podstawie uchwały właściwej rady albo sejmiku.

Na podstawie art. 11 ust. 1 cyt. ustawy:

Obowiązek wnoszenia opłaty przez okres 20 lat, licząc od dnia przekształcenia, obciąża każdoczesnego właściciela nieruchomości, w odniesieniu do której istnieje roszczenie o opłatę, począwszy od dnia 1 stycznia roku następującego po roku, w którym nastąpiło nabycie nieruchomości. Nabywca nieruchomości występuje do właściwego organu w terminie 30 dni od dnia nabycia nieruchomości o wydanie zaświadczenia potwierdzającego wysokość i okres pozostały do wnoszenia opłaty. Właściwy organ może wydać to zaświadczenie z urzędu.

W myśl ust. 3 ww. artykułu:

W przypadku wyodrębnienia własności lokalu po dniu 1 stycznia 2019 r. w budynku położonym na gruncie objętym przekształceniem obowiązek wnoszenia opłaty obciąża właściciela tego lokalu w wysokości proporcjonalnej do udziału we współwłasności gruntu związanego z własnością lokalu. Przepisy ust. 1 i 2 stosuje się odpowiednio.

Zgodnie z art. 20 ust. 1 ww. ustawy:

Opłatę należną za rok 2019 wnosi się w terminie do dnia 29 lutego 2020 r.

Jak stanowi art. 20 ust. 1a tej ustawy:

Opłatę należną za rok 2020 wnosi się w terminie do dnia 30 czerwca 2020 r.

Jak wynika z powołanej interpretacji ogólnej ww. opłaty, jako wynagrodzenie z tytułu dokonanej czynności przekształcenia użytkowania wieczystego gruntu we własność, podlegają opodatkowaniu na zasadach ogólnych ustanowionych w ustawie o VAT.

Z opisu sprawy wynika, że są Państwo właścicielem nieruchomości gruntowej - działki nr 1 i 2, stanowiącej wewnętrzną drogę dojazdową do budynków mieszkalnych wielorodzinnych, znajdujących się na sąsiedniej działce nr 3.

Prawo własności działek nr 1 i 2 nabyli Państwo z mocy prawa z dniem 1 stycznia 1999 r., co zostało potwierdzone decyzją ... Wojewody ... z dnia 28 czerwca 2012 r. Opisana wyżej decyzja uzyskała walor ostateczności z dniem 17 lipca 2012 r.

Działki nr 1 i 2 stanowią jedyny dojazd do budynku i miejsc postojowych związanych z budynkiem (w tym w hali garażowej), stanowią funkcjonalnie jedną całość z działką zabudowaną budynkiem mieszkalnym (jeden zwarty, ogrodzony obszar) nie służą za dojazd do innych nieruchomości.

Wystąpili Państwo o opinię prawną, zgodnie z którą uzasadnionym jest twierdzenie, że prawo użytkowania wieczystego, stanowiących Państwa własność działek nr 1 i 2, podlega przekształceniu w prawo własności jako nieruchomości zagospodarowanych obiektami lub urządzeniami budowlanymi umożliwiającymi prawidłowe i racjonalne korzystanie z budynków mieszkalnych, o których mowa w art. 1 ust. 2 pkt 3 ustawy przekształceniowej.

Prawo użytkowania wieczystego działki nr 3 z dniem 1 stycznia 2019 r. przekształciło się w prawo własności.

Prawo użytkowania wieczystego działek nr 1 i 2 przypada właścicielom wyodrębnionych lokali w budynkach mieszkalnych wielorodzinnych, znajdujących się na wyżej wskazanej działce nr 3, którzy wnoszą opłatę roczną z tytułu użytkowania wieczystego gruntu.

Zamierzają Państwo wydać współużytkownikom wieczystym gruntu (działek nr 1 i 2) stosowne zaświadczenia potwierdzające przekształcenie z dniem 1 stycznia 2019 r. prawa użytkowania wieczystego gruntu zabudowanego na cele mieszkaniowe (działki nr 1 i 2) w prawo własności tego gruntu.

Jak wskazano wyżej, przekształcenie prawa użytkowania wieczystego gruntów w prawo własności nieruchomości z mocy ustawy o przekształceniu prawa użytkowania wieczystego gruntów zabudowanych na cele mieszkaniowe w prawo własności tych gruntów, należy traktować jako przeniesienie prawa własności do towaru w zamian za odszkodowanie, a nie jako przeniesienie prawa do rozporządzania towarem jak właściciel. Zatem, przekształcenie – na podstawie ww. ustawy o przekształceniu prawa użytkowania wieczystego gruntów zabudowanych na cele mieszkaniowe w prawo własności tych gruntów - prawa wieczystego użytkowania gruntów (ustanowionego zarówno do dnia 30 kwietnia 2004 r. jak i od dnia 1 maja 2004 r. roku) w prawo własności, stanowi odrębną od oddania w użytkowanie wieczyste czynność podlegającą opodatkowaniu, na podstawie art. 5 ust. 1 w zw. art. 7 ust. 1 ustawy.

Oznacza to, że mamy do czynienia z dwoma dostawami tego samego towaru, pomiędzy tymi samymi kontrahentami. Pierwsza dostawa miała miejsce w momencie ustanowienia prawa użytkowania wieczystego, natomiast druga dostawa ma miejsce w momencie przekształcenia użytkowania wieczystego w prawo własności.

Zatem, opłata za przekształcenie prawa użytkowania wieczystego gruntów zabudowanych na cele mieszkaniowe w prawo własności tych gruntów stanowi wynagrodzenie z tytułu dokonanej czynności przekształcenia użytkowania wieczystego gruntów zabudowanych na cele mieszkaniowe we własność, natomiast nie jest częścią należności za dostawę jaka miała miejsce w momencie ustanowienia prawa użytkowania wieczystego.

Jak wynika z art. 1 ust. 1 ustawy przekształceniowej, z dniem z 1 stycznia 2019 r. prawo użytkowania wieczystego gruntów zabudowanych na cele mieszkaniowe przekształciło się w prawo własności tych gruntów. Z tym dniem doszło więc do dostawy towaru – gruntu na rzecz użytkownika wieczystego. Tym samym opłata za przekształcenie prawa użytkowania wieczystego gruntów zabudowanych na cele mieszkaniowe w prawo własności tych gruntów stanowi wynagrodzenie z tytułu dokonanej czynności przekształcenia użytkowania wieczystego gruntów zabudowanych na cele mieszkaniowe we własność.

Jak wynika z powołanej wyżej interpretacji ogólnej, w przypadku czynności przekształcenia prawa użytkowania wieczystego gruntów w prawo własności, dokonanej na podstawie ustawy przekształceniowej (czyli z mocy prawa), obowiązek podatkowy powinien powstać w momencie otrzymania całości lub części opłaty przekształceniowej (w odniesieniu do otrzymanej kwoty).

Zgodnie z art. 19a ust. 5 pkt 1 lit. b ustawy o VAT (w brzmieniu obowiązującym do 1 grudnia 2021 r.):

Obowiązek podatkowy powstaje z chwilą otrzymania całości lub części zapłaty z tytułu przeniesienia z nakazu organu władzy publicznej lub podmiotu działającego w imieniu takiego organu własności towarów w zamian za odszkodowanie.

Od 1 stycznia 2022 r., ustawą z dnia 29 października 2021 r. o zmianie ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych oraz niektórych innych ustaw (t. j. Dz.U. z 2021 r. poz. 2105 ze zm.) znowelizowane zostało brzmienie przepisu art. 19a ust. 5 pkt 1 lit. b ustawy o VAT w zakresie określenia momentu powstania obowiązku podatkowego przy przeniesieniu z mocy prawa prawa własności towarów za odszkodowaniem. Powyższa zmiana ma wpływ na sposób rozliczania podatku VAT oraz na zasady dokumentowania uiszczanych opłat przekształceniowych.

I tak, zgodnie z art. 19a ust. 5 pkt 1 lit. b ustawy o VAT (w brzmieniu obowiązującym od 1 stycznia 2022 r.):

Obowiązek podatkowy powstaje z chwilą otrzymania całości lub części zapłaty z tytułu przeniesienia z nakazu organu władzy publicznej lub podmiotu działającego w imieniu takiego organu lub przeniesienia z mocy prawa prawa własności towarów w zamian za odszkodowanie.

Jak stanowi art. 76 ww. ustawy o zmianie ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych oraz niektórych innych ustaw:

W przypadku otrzymania od dnia wejścia w życie niniejszej ustawy całości lub części zapłaty z tytułu przeniesienia z mocy prawa prawa własności towarów w zamian za odszkodowanie, które miało miejsce przed dniem wejścia w życie niniejszej ustawy, stosuje się przepis art. 19a ust. 5 pkt 1 lit. b ustawy zmienianej w art. 14, w brzmieniu nadanym niniejszą ustawą, z wyłączeniem przypadków, gdy podatek z tego tytułu został rozliczony przed dniem wejścia w życie niniejszej ustawy.

Należy zauważyć, że w myśl art. 76 ustawy o zmianie ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych oraz niektórych innych ustaw, znowelizowany art. 19a ust. 5 pkt 1 lit. b ustawy o VAT będzie miał również zastosowanie w odniesieniu do opłaty wnoszonej z tytułu przekształcenia, które zostało dokonane przed dniem wejścia w życie ww. ustawy. Wyjątek będą stanowić sytuacje, w których podatnik rozliczył podatek VAT należny z tytułu odpłatnego przekształcenia użytkowania wieczystego w prawo własności jeszcze przed dniem wejścia w życie ustawy tj. przed 1 stycznia 2022 r.

Konsekwencją wyroku TSUE C-604/19 jest zmiana sposobu traktowania na gruncie podatku VAT czynności przekształcenia prawa użytkowania wieczystego nieruchomości w prawo własności za odszkodowaniem. Skutkuje to tym, że mamy do czynienia z dwoma dostawami - pierwsza dostawa miała miejsce w momencie ustanowienia prawa użytkowania wieczystego, natomiast druga dostawa ma miejsce w momencie przekształcenia użytkowania wieczystego w prawo własności.

Odnosząc się do Państwa wątpliwości dotyczących momentu powstania obowiązku podatkowego z tytułu opłat rocznych wniesionych w latach 2022-2024 przez użytkownika wieczystego gruntu na poczet opłaty przekształceniowej, wskazać należy, że zgodnie z art. 7 ustawy o przekształceniu prawa użytkowania wieczystego gruntów zabudowanych na cele mieszkaniowe w prawo własności tych gruntów, użytkownik wieczysty, który stał się właścicielem, jest zobowiązany do wniesienia na rzecz właściciela danego gruntu opłaty za przekształcenie. Obecnie opłata przekształceniowa ma być wnoszona do 31 marca każdego roku przez okres 20 lat, licząc od dnia przekształcenia prawa użytkowania wieczystego w prawo pełnej własności. Wysokość tej opłaty jest równa wysokości opłaty rocznej z tytułu użytkowania wieczystego, która obowiązywałaby w dniu przekształcenia.

Przechodząc do określenia momentu powstania obowiązku podatkowego dla opłat przekształceniowych z tytułu przekształcenia prawa wieczystego użytkowania gruntu (ustanowionego do 30 kwietnia 2004 r. i od 1 maja 2004 r.) w prawo własności, wskazać należy, że – w myśl orzeczenia TSUE – ww. opłata jest należnością z tytułu dostawy, która wystąpiła w momencie przekształcenia prawa użytkowania wieczystego gruntów w prawo własności.

Zatem skoro w analizowanej sytuacji z tytułu przekształcenia wystąpi dostawa, tj. przeniesienie prawa własności z mocy prawa prawa własności towarów w zamian za odszkodowanie, to obowiązek podatkowy powinien powstawać zgodnie z art. 19a ust. 5 pkt 1 lit. b ustawy.

Dokonali Państwo dostawy towarów (przekształcenia prawa użytkowania wieczystego w prawo własności z dniem 1 stycznia 2019 r.) na rzecz właścicieli wyodrębnionych lokali w budynkach mieszkalnych wielorodzinnych, którzy wnoszą opłatę roczną z tytułu użytkowania wieczystego gruntu.

Jak wynika z powołanego art. 11 ust. 1 ustawy przekształceniowej - obowiązek wnoszenia opłaty przez okres 20 lat, licząc od dnia przekształcenia, obciąża każdoczesnego właściciela nieruchomości, w odniesieniu do której istnieje roszczenie o opłatę, począwszy od dnia 1 stycznia roku następującego po roku, w którym nastąpiło nabycie nieruchomości. Nabywca nieruchomości występuje do właściwego organu w terminie 30 dni od dnia nabycia nieruchomości o wydanie zaświadczenia potwierdzającego wysokość i okres pozostały do wnoszenia opłaty. Właściwy organ może wydać to zaświadczenie z urzędu.

Zgodnie z art. 8a ustawy z 20 lipca 2018 r. o przekształceniu prawa użytkowania wieczystego gruntów zabudowanych na cele mieszkaniowe w prawo własności tych gruntów (t. j. Dz. U. z 2024 r. poz. 386).

Jeżeli przed wydaniem przez właściwy organ zaświadczenia dotychczasowy użytkownik wieczysty wniósł opłatę roczną z tytułu użytkowania wieczystego za 2019 rok lub następne lata, opłaty te podlegają zaliczeniu z urzędu na poczet opłaty lub opłaty jednorazowej, o czym właściwy organ zawiadamia dotychczasowego użytkownika wieczystego. W przypadku gdy wniesione opłaty roczne z tytułu użytkowania wieczystego przewyższałyby wysokość opłaty lub opłaty jednorazowej, właściwy organ dokonuje, z urzędu, zwrotu nadpłaty w terminie 30 dni, licząc od dnia wydania zaświadczenia lub zaświadczenia, o którym mowa w art. 7 ust. 9.

Mając na uwadze opis sprawy oraz powołane przepisy prawa stwierdzam, że obowiązek podatkowy z tytułu opłat rocznych wniesionych w latach 2022-2024 przez użytkownika wieczystego gruntu na poczet opłaty przekształceniowej powstanie:

·w odniesieniu do opłat których ustawowo wskazano termin płatności na 31 marca każdego roku, z końcem roku, tj. każdego 31 grudnia roku do którego należna jest opłata,

·w przypadku otrzymania wpłaty opłaty przekształceniowej przed 31 grudnia danego roku – z chwilą otrzymania tej opłaty w odniesieniu do otrzymanej kwoty,

zgodnie z art. 19a ust. 5 pkt 1 lit. b ustawy.

Zatem Państwa stanowisko w zakresie pytania nr 1 jest nieprawidłowe.

W dalszej kolejności Państwa wątpliwości dotyczą ustalenia, czy czynność zaliczenia opłat rocznych wniesionych w latach 2022-2024 przez użytkownika wieczystego gruntu na poczet opłaty przekształceniowej, spełnia kryterium metody kasowej.

Należy stwierdzić, że wyrazy „metoda kasowa” zgodnie z art. 106e ust. 1 pkt 16 ustawy o VAT, muszą być umieszczane na fakturze dokumentującej dostawę towarów lub świadczenie usług, w odniesieniu do których obowiązek podatkowy powstaje z chwilą otrzymania całości lub części zapłaty z tytułu przeniesienia z nakazu organu władzy publicznej lub podmiotu działającego w imieniu takiego organu lub przeniesienia z mocy prawa prawa własności towarów w zamian za odszkodowanie.

Wskazać w tym miejscu należy, że zdarzenia gospodarcze należy dokumentować fakturą - sformalizowanym dokumentem, który powinien spełniać szereg wymogów przewidzianych przepisami prawa.

Zgodnie z art. 2 pkt 31 ustawy:

Przez fakturę rozumie się dokument w formie papierowej lub w formie elektronicznej zawierający dane wymagane ustawą i przepisami wydanymi na jej podstawie.

Zasady wystawiania faktur regulują przepisy art. 106a-106q ustawy.

W myśl art. 106b ust. 1 ustawy:

Podatnik jest obowiązany wystawić fakturę dokumentującą:

1)sprzedaż, a także dostawę towarów i świadczenie usług, o których mowa w art. 106a pkt 2, dokonywane przez niego na rzecz innego podatnika podatku, podatku od wartości dodanej lub podatku o podobnym charakterze lub na rzecz osoby prawnej niebędącej podatnikiem;

2)wewnątrzwspólnotową sprzedaż towarów na odległość, chyba że podatnik korzysta z procedury szczególnej, o której mowa w dziale XII w rozdziale 6a;

3)wewnątrzwspólnotową dostawę towarów na rzecz podmiotu innego niż wskazany w pkt 1;

4)otrzymanie przez niego całości lub części zapłaty przed dokonaniem czynności, o których mowa w pkt 1 i 2, z wyjątkiem przypadku, gdy zapłata dotyczy:

a)wewnątrzwspólnotowej dostawy towarów,

b)czynności, dla których obowiązek podatkowy powstaje zgodnie z art. 19a ust. 5 pkt 4,

c)dostaw towarów, dla których obowiązek podatkowy powstaje zgodnie z art. 19a ust. 1b.

Stosownie do art. 106b ust. 3 ustawy:

Na żądanie nabywcy towaru lub usługi podatnik jest obowiązany wystawić fakturę dokumentującą:

1)czynności, o których mowa w ust. 1 pkt 1, jeżeli obowiązek wystawienia faktury nie wynika z ust. 1, z wyjątkiem:

a)czynności, o których mowa w art. 19a ust. 5 pkt 4,

b)czynności, o których mowa w art. 106a pkt 3 i 4,

1a) otrzymanie całości lub części zapłaty przed wykonaniem czynności, o których mowa w ust. 1 pkt 1, jeżeli obowiązek wystawienia faktury nie wynika z ust. 1, z wyjątkiem:

a)przypadku, gdy zapłata dotyczy czynności, o których mowa w art. 19a ust. 1b i ust. 5 pkt 4 oraz art. 106a pkt 3 i 4,

b)wewnątrzwspólnotowej dostawy towarów,

2)sprzedaż zwolnioną, o której mowa w ust. 2, z zastrzeżeniem art. 117 pkt 1 i art. 118

- jeżeli żądanie jej wystawienia zostało zgłoszone w terminie 3 miesięcy, licząc od końca miesiąca, w którym dostarczono towar lub wykonano usługę bądź otrzymano całość lub część zapłaty.

Przy czym, jak stanowi art. 2 pkt 22 ustawy:

Przez sprzedaż rozumie się odpłatną dostawę towarów i odpłatne świadczenie usług na terytorium kraju, eksport towarów oraz wewnątrzwspólnotową dostawę towarów.

Faktura VAT jest dokumentem potwierdzającym zaistnienie określonej transakcji, a ustawodawca określił w jakich okolicznościach należy ją wystawić. Przede wszystkim wystawiane przez podatników podatku od towarów i usług faktury muszą dokumentować wykonanie przez nich czynności, tj. dostawy towarów lub świadczenia usług.

W myśl art. 106i ust. 1 ustawy:

Fakturę wystawia się nie później niż 15. dnia miesiąca następującego po miesiącu, w którym dokonano dostawy towaru lub wykonano usługę, z zastrzeżeniem ust. 2-8.

Stosownie do art. 106i ust. 2 ustawy:

Jeżeli przed dokonaniem dostawy towaru lub wykonaniem usługi otrzymano całość lub część zapłaty, o której mowa w art. 106b ust. 1 pkt 4, fakturę wystawia się nie później niż 15. dnia miesiąca następującego po miesiącu, w którym otrzymano całość lub część zapłaty od nabywcy.

W myśl art. 106i ust. 7 ustawy:

Faktury nie mogą być wystawione wcześniej niż 60 dnia przed:

1)dokonaniem dostawy towaru lub wykonaniem usługi;

2)otrzymaniem, przed dokonaniem dostawy towaru lub wykonaniem usługi, całości lub części zapłaty.

Należy zauważyć, że na gruncie przepisów o podatku VAT Państwo (Województwo) nie mają obowiązku wystawiania faktur dokumentujących dokonane dostawy na rzecz podmiotów niebędących podatnikami podatku VAT, jednakże na żądanie nabywcy towaru lub usługi jesteście zobowiązani wystawić taką fakturę, jeżeli żądanie jej wystawienia zostało zgłoszone w terminie 3 miesięcy, licząc od końca miesiąca, w którym dostarczono towar lub wykonano usługę bądź otrzymano całość lub część zapłaty.

Z art. 106e ust. 1 pkt 16 ustawy wynika, że:

Faktura powinna zawierać w przypadku dostawy towarów lub świadczenia usług, w odniesieniu do których:

a)obowiązek podatkowy powstaje zgodnie z art. 19a ust. 5 pkt 1 lub art. 21 ust. 1, lub

b)w przepisach wydanych na podstawie art. 19a ust. 12 określono termin powstania obowiązku podatkowego z chwilą otrzymania całości lub części zapłaty

- wyrazy "metoda kasowa".

Mając na uwadze opis sprawy oraz powołane przepisy prawa stwierdzam, że o ile są Państwo zobowiązani, w związku z przekształceniem prawa użytkowania wieczystego w prawo własności, do wystawienia faktury VAT na podstawie art. 106b ustawy, w terminie, o którym mowa w art. 106i ust. 1 ustawy, to faktura ta, zgodnie z cyt. art. 106e ust. 1 pkt 16 ustawy, powinna zawierać w opisanym przypadku wyrazy „metoda kasowa”.

Zatem Państwa stanowisko w zakresie pytania nr 2 jest prawidłowe.

Dodatkowe informacje

Informacja o zakresie rozstrzygnięcia

Interpretacja dotyczy zdarzenia przyszłego, które Państwo przedstawili i stanu prawnego, który obowiązuje w dniu wydania interpretacji.

Pouczenie o funkcji ochronnej interpretacji

·Funkcję ochronną interpretacji indywidualnych określają przepisy art. 14k-14nb ustawyz dnia 29 sierpnia 1997 r. – Ordynacja podatkowa (t. j. Dz. U. z 2023 r. poz. 2383 ze zm.). Interpretacja będzie mogła pełnić funkcję ochronną, jeśli: Państwa sytuacja będzie zgodna (tożsama) z opisem zdarzenia przyszłego i zastosują się Państwo do interpretacji.

·Zgodnie z art. 14na § 1 Ordynacji podatkowej:

Przepisów art. 14k-14n Ordynacji podatkowej nie stosuje się, jeśli stan faktyczny lub zdarzenie przyszłe będące przedmiotem interpretacji indywidualnej jest elementem czynności, które są przedmiotem decyzji wydanej:

1)z zastosowaniem art. 119a;

2)w związku z wystąpieniem nadużycia prawa, o którym mowa w art. 5 ust. 5 ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług;

3)z zastosowaniem środków ograniczających umowne korzyści.

·Zgodnie z art. 14na § 2 Ordynacji podatkowej:

Przepisów art. 14k-14n nie stosuje się, jeżeli korzyść podatkowa, stwierdzona w decyzjach wymienionych w § 1, jest skutkiem zastosowania się do utrwalonej praktyki interpretacyjnej, interpretacji ogólnej lub objaśnień podatkowych.

Pouczenie o prawie do wniesienia skargi na interpretację

Mają Państwo prawo do zaskarżenia tej interpretacji indywidualnej do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego. Zasady zaskarżania interpretacji indywidualnych reguluje ustawa z dnia 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi (t. j. Dz. U. z 2023 r. poz. 1634 ze zm.; dalej jako „PPSA”).

Skargę do Sądu wnosi się za pośrednictwem Dyrektora KIS (art. 54 § 1 PPSA). Skargę należy wnieść w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia interpretacji indywidualnej (art. 53 § 1 PPSA):

·w formie papierowej, w dwóch egzemplarzach (oryginał i odpis) na adres: Krajowa Informacja Skarbowa, ul. Warszawska 5, 43-300 Bielsko-Biała (art. 47 § 1 PPSA), albo

·w formie dokumentu elektronicznego, w jednym egzemplarzu (bez odpisu), na adres Elektronicznej Skrzynki Podawczej Krajowej Informacji Skarbowej na platformie ePUAP: /KIS/SkrytkaESP (art. 47 § 3 i art. 54 § 1a PPSA).

Skarga na interpretację indywidualną może opierać się wyłącznie na zarzucie naruszenia przepisów postępowania, dopuszczeniu się błędu wykładni lub niewłaściwej oceny co do zastosowania przepisu prawa materialnego. Sąd jest związany zarzutami skargi oraz powołaną podstawą prawną (art. 57a PPSA).

Podstawa prawna dla wydania interpretacji

Podstawą prawną dla wydania tej interpretacji jest art. 13 § 2a oraz art. 14b § 1 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. – Ordynacja podatkowa (t. j. Dz. U. z 2023 r. poz. 2383 ze zm.).