Interpretacja indywidualna z dnia 29 maja 2024 r., Dyrektor Krajowej Informacji Skarbowej, sygn. 0112-KDSL1-2.4011.214.2024.3.PR

Opodatkowanie nabycia 2/3 udziału w mieszkaniu w wyniku odpłatnego działu spadku.

Interpretacja indywidualna – stanowisko w części prawidłowe i w części nieprawidłowe

Szanowna Pani,

stwierdzam, że Pani stanowisko w sprawie oceny skutków podatkowych opisanego zdarzenia przyszłego w podatku dochodowym od osób fizycznych jest:

-nieprawidłowe w części dotyczącej uznania nabycia w (…) 2024 r. od rodzeństwa 2/3 udziału w mieszkaniu w wyniku odpłatnego działu spadku jako nabycia w rozumieniu art. 10 ust. 7 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych

oraz

-prawidłowe w pozostałej części.

Zakres wniosku o wydanie interpretacji indywidualnej

27 marca 2024 r. wpłynął Pani wniosek z 27 marca 2024 r. o wydanie interpretacji indywidualnej, który dotyczy podatku dochodowego od osób fizycznych. Uzupełniła go Pani – w odpowiedzi na wezwanie – pismem z 18 maja 2024 r. (wpływ 18 maja 2024 r.). Treść wniosku jest następująca:

Opis zdarzenia przyszłego

W (…) 2023 r. Pani matka kupiła mieszkanie od (…). Niestety w (…) 2023 r. zmarła. Wraz z dwójką rodzeństwa odziedziczyła Pani mieszkanie. Mieszkanie zostało wycenione przez (…) na (...) zł, co widnieje w umowie kupna-sprzedaży. Każde z Państwa posiada 1/3 udziału w mieszkaniu. Pani rodzeństwo zgadza się na płatny dział spadku, tak aby tylko Pani była właścicielem mieszkania. Pani brat i siostra otrzymają po (…) zł od Pani.

W uzupełnieniu z 18 maja 2024 r. doprecyzowała Pani opis zdarzenia przyszłego o następujące informacje.

W (…) 2023 r. zmarła Pani matka. Jedynymi spadkobiercami po Pani matce jest Pani wraz z bratem i siostrą. Otrzymaliście Państwo w spadku mieszkanie, każde z Państwa odziedziczyło 1/3 mieszkania.

Posiada Pani nieograniczony obowiązek podatkowy na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej w myśl art. 3 ust. 1 i 1a ustawy z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych (t. j. Dz. U. z 2024 r. poz. 226 ze zm.).

Po śmierci Pani matki nie został przeprowadzony dział spadku. Dział spadku zostanie przeprowadzony po uzyskaniu z sądu zaświadczenia o zwolnieniu hipoteki (…), ciążącej na mieszkaniu. Wniosek do sądu został złożony (…) 2024 r. Planowany dział spadku to (…) 2024 r. Przedmiotem działu spadku będzie wyłącznie mieszkanie (nic innego nie odziedziczyła Pani z rodzeństwem).

Mieszkanie nabędzie Pani od rodzeństwa, tj. nabędzie Pani ich 2/3 udziału w mieszkaniu i stanie się jedynym właścicielem mając 100% udziału w mieszkaniu.

Działowi spadku będą towarzyszyły spłaty, spłaci Pani swoje rodzeństwo w równiej kwocie po 1/3 wartości mieszkania (wycenionego w 2023 r. przez (…) na (…) zł). 1/3 wartości mieszkania przekaże Pani w formie przelewu finansowego swojej siostrze (tj. kwotę (…) zł), 1/3 wartości mieszkania przekaże Pani w formie przelewu finansowego bratu (tj. kwotę (…) zł). Pani nabyty spadek to wciąż będzie udział w mieszkaniu wyceniony na (…) zł (wycena w 2023 r.), natomiast spłaci Pani rodzeństwo z finansów, jakimi dysponuje wraz z małżonkiem oraz za pomocą kredytu w banku.

Nie zamierza Pani sprzedać mieszkania, zamierza Pani wyłącznie spłacić rodzeństwo przy pomocy „płatnego działu spadku” i być jedynym właścicielem mieszkania.

Jako osoba, która nabędzie płatnie od rodzeństwa ich udział w mieszkaniu uważa Pani, że jest zwolniona z podatku dochodowego od osób fizycznych w myśl art. 10 ust. 7 zgodnie z ustawą z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych.

Pytania (ostatecznie sformułowane w uzupełnieniu wniosku)

1.Czy nie stanowi nabycia, nabycie przez Panią od rodzeństwa ich 2/3 udziału w mieszkaniu, w drodze płatnego działu spadku w świetle ustawy o podatku dochodowym?

2.Czy jako osoba, która nabędzie 100% udziału w mieszkaniu za pomocą płatnego działu spadku rodzeństwa, jest Pani zwolniona z podatku dochodowego od osób fizycznych?

3.Czy będzie Pani zobowiązana zapłacić podatek dochodowy od osób fizycznych w wyniku płatnego działu spadku, jako osoba nabywająca 100% udziału w nieruchomości?

Pani stanowisko w sprawie (ostatecznie przedstawione w uzupełnieniu wniosku)

1.Uważa Pani, że płatny dział spadku, tj. płatna spłata siostry oraz płatna spłata brata w wysokości dla każdego z nich 1/3 wartości mieszkania, tj. po (…) zł nie stanowi nabycia, w myśl art. 10 ust. 7 ustawy z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych.

2.Uważa Pani, że jako osoba, która nabędzie 100% udziału w mieszkaniu za pomocą płatnego działu spadku rodzeństwa, jest zwolniona z podatku dochodowego od osób fizycznych.

3.Uważa Pani, że choć jest osobą nabywająca 100% udziału w nieruchomości, nie będzie zobowiązana zapłacić podatku dochodowego od osób fizycznych w wyniku płatnego działu spadku.

Ocena stanowiska

Stanowisko, które przedstawiła Pani we wniosku jest w części prawidłowe i w części nieprawidłowe.

Uzasadnienie interpretacji indywidualnej

Zgodnie z przepisem art. 9 ust. 1 ustawy z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych (t. j. Dz. U. z 2024 r. poz. 226 ze zm.):

Stosownie do art. 9 ust. 2 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych:

Katalog źródeł przychodów, których osiągnięcie powoduje powstanie obowiązku podatkowego, zawarty został w art. 10 ust. 1 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych. W myśl tego przepisu:

Za przychody należy zatem uznać każdą formę przysporzenia majątkowego, zarówno formę pieniężną, jak i niepieniężną, w tym nieodpłatne świadczenia otrzymane przez podatnika.

Przepis art. 10 ust. 1 pkt 8 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych formułuje generalną zasadę, że odpłatne zbycie nieruchomości, jej części, udziału w nieruchomości lub prawa przed upływem pięciu lat, licząc od końca roku kalendarzowego, w którym nastąpiło nabycie lub wybudowanie, rodzi obowiązek zapłaty podatku dochodowego. Tym samym, jeżeli odpłatne zbycie nieruchomości, jej części, udziału w nieruchomości lub prawa majątkowego nastąpi po upływie pięciu lat licząc od końca roku kalendarzowego, w którym nastąpiło nabycie lub wybudowanie, nie stanowi ono źródła przychodu w rozumieniu art. 10 ust. 1 pkt 8 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, a tym samym kwota uzyskana ze zbycia nieruchomości, jej części, udziału w nieruchomości lub prawa majątkowego w ogóle nie podlega opodatkowaniu.

Natomiast stosownie do art. 10 ust. 7 ww. ustawy:

Wobec powyższego istotne znaczenie ma ustalenie, czy w wyniku dokonania działu spadku nie następuje nabycie majątku przekraczające pierwotnie posiadany udział w spadku.

Ustawa o podatku dochodowym od osób fizycznych nie zawiera definicji pojęcia „spadek” ani też „nabycie w drodze spadku”, dlatego też zasadnym jest odwoływanie się do regulacji zawartych w ustawie z dnia 23 kwietnia 1964 r. Kodeks cywilny (t. j. Dz. U. z 2023 r. poz. 1610 ze zm.).

Zgodnie z art. 922 § 1 Kodeksu cywilnego:

W myśl art. 924 Kodeksu cywilnego:

Na podstawie art. 925 Kodeksu cywilnego:

Stosownie do art. 1025 § 1 Kodeksu cywilnego:

Zgodnie z art. 1035 Kodeksu cywilnego:

W myśl art. 1037 § 1 Kodeksu cywilnego:

Na podstawie art. 1038 § 2 Kodeksu cywilnego:

W wyniku działu spadku prawa majątkowe objęte spadkiem przyznane poszczególnym spadkobiercom, przechodzą na nich, ustaje więc wspólność majątku spadkowego. Umowa o dział spadku lub prawomocne orzeczenie sądowe o dziale spadku stanowią tytuł własności rzeczy, które w dziale przypadły poszczególnym spadkobiercom. Na skutek działu spadku następuje konkretyzacja składników masy spadkowej przypadających poszczególnym spadkobiercom. Jeżeli zatem wartość nieruchomości nabytych w wyniku działu jest zgodna z udziałem posiadanym przed działem spadku – na gruncie podatku dochodowego od osób fizycznych nie następuje nabycie podlegające opodatkowaniu, ponieważ w ten sposób nie ulega powiększeniu zarówno zakres dotychczasowego władztwa tej osoby nad rzeczą, jak i stan jej majątku osobistego.

Zatem co do zasady, zniesienie współwłasności jest formą nowego nabycia tylko wówczas, gdy – w wyniku tego zniesienia – podatnik otrzymuje nieruchomość, której wartość po dokonanym podziale przekracza wartość udziału, jaki pierwotnie mu przysługiwał.

Z instytucją działu spadku mamy więc do czynienia w sytuacji, w której spadek przypada kilku spadkobiercom. Wskutek działu spadku poszczególni spadkobiercy stają się podmiotami wyłącznie uprawnionymi względem przyznanych im praw majątkowych, stanowiących do chwili działu przedmiot wspólności. Nie zmienia to faktu, że dział spadku jest zawsze konsekwencją wcześniejszego nabycia spadku.

Dział spadku, w wyniku którego udział w nieruchomości lub prawie majątkowym nie zwiększył się, zmienia wyłącznie charakter własności. Natomiast wszelkie przypadki, gdy udział danej osoby ulega powiększeniu, traktowany być musi w kategorii nabycia, gdyż w ten sposób ulega powiększeniu zakres dotychczasowego władztwa tej osoby nad nieruchomością lub prawem majątkowym. Bezsprzeczne jest, że udziały, jakie otrzymuje spadkobierca powyżej swojego udziału (jeżeli nabywa majątek w dziale spadku o wartości większej od swojego udziału w spadku) były własnością pozostałych spadkobierców. Spadkobierca nie miał do nich żadnych praw aż do momentu działu spadku. Wobec tego, nabycie w wyniku działu spadku części majątku, który należał do innych spadkobierców, należy traktować jako nowe nabycie w rozumieniu art. 10 ust. 7 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych.

Z przedstawionego we wniosku oraz jego uzupełnieniu opisu sprawy wynika, że w (…) 2023 r. Pani matka kupiła mieszkanie od (…). W (…) 2023 r. Pani matka zmarła. Jedynymi spadkobiercami po Pani matce jest Pani wraz z bratem i siostrą. Pani wraz z rodzeństwem odziedziczyliście po 1/3 mieszkania. Po śmierci Pani matki nie został przeprowadzony dział spadku. Dział spadku zostanie przeprowadzony po uzyskaniu z sądu zaświadczenia o zwolnieniu hipoteki (…) ciążącej na mieszkaniu. Planowany dział spadku to (…) 2024 r. Przedmiotem działu spadku będzie wyłącznie mieszkanie (nic innego nie odziedziczyła Pani z rodzeństwem). Mieszkanie nabędzie Pani od rodzeństwa, tj. nabędzie Pani ich 2/3 udziału w mieszkaniu i stanie się jedynym właścicielem mając 100% udziału w mieszkaniu. Działowi spadku będą towarzyszyły spłaty, spłaci Pani swoje rodzeństwo w równiej kwocie po 1/3 wartości mieszkania. Nie zamierza Pani sprzedać mieszkania, zamierza Pani wyłącznie spłacić rodzeństwo przy pomocy „płatnego działu spadku” i być jedynym właścicielem mieszkania.

Odnosząc się do Pani wątpliwości w zakresie pytania nr 1 należy stwierdzić, że planowane przez Panią nabycie w (…) 2024 r. od Pani rodzeństwa 2/3 udziału w mieszkaniu, w wyniku odpłatnego działu spadku – ponad udział jaki Pani przysługiwał w spadku po matce – będzie stanowiło dla Pani nabycie w rozumieniu art. 10 ust. 7 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych.

Zatem Pani stanowisko w zakresie pytania nr 1 jest nieprawidłowe.

Cytowany już art. 10 ust. 1 pkt 9 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych określa, co na gruncie podatku dochodowego od osób fizycznych stanowi źródło przychodu. W przepisie tym nie ujęto odpłatnego nabycia jako źródła przychodu w podatku dochodowym od osób fizycznych.

Przechodząc zatem do Pani wątpliwości w zakresie pytania nr 2 i 3 wyjaśniam, że ustawa o podatku dochodowym od osób fizycznych nie przewiduje powstania obowiązku podatkowego po stronie podatnika w sytuacji, w której w wyniku działu spadku ze spłatami na rzecz pozostałych spadkobierców, podatnik nabywa od tych spadkobierców ich udziały w spadku. Otrzymując odpłatnie – w wyniku działu spadku – część przekraczającą udział spadkowy podatnik nie uzyskuje przysporzenia majątkowego. Nabycie to nie rodzi skutków podatkowych w rozumieniu przepisów ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych.

Nabycie przez Panią w wyniku planowanego w (…) 2024 r. odpłatnego działu spadku 2/3 udziału w prawie własności mieszkania nie będzie rodziło po Pani stronie skutków podatkowych w rozumieniu przepisów ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych. Otrzymując w wyniku odpłatnego działu spadku część przekraczającą udział spadkowy nie uzyska Pani żadnego przysporzenia majątkowego. W związku z powyższym nie będzie miała Pani obowiązku zapłaty podatku dochodowego z tytułu takiego nabycia 2/3 udziału w prawie własności mieszkania, a tym samym nie powstaną także przesłanki do zastosowania zwolnienia od podatku dochodowego od osób fizycznych.

W rezultacie, oceniając Pani stanowisko w zakresie pytań nr 2 i 3 należy uznać je za prawidłowe.

Dodatkowe informacje

Informacja o zakresie rozstrzygnięcia

Interpretacja dotyczy zdarzenia przyszłego przedstawionego przez Panią i stanu prawnego obowiązującego w dniu wydania interpretacji.

W zakresie podatku od czynności cywilnoprawnych wydano odrębne rozstrzygnięcie.

Pouczenie o funkcji ochronnej interpretacji

·Funkcję ochronną interpretacji indywidualnych określają przepisy art. 14k-14nb ustawyz dnia 29 sierpnia 1997 r. – Ordynacja podatkowa (t. j. Dz. U. z 2023 r. poz. 2383 ze zm.). Interpretacja będzie mogła pełnić funkcję ochronną, jeśli: Pani sytuacja będzie zgodna (tożsama) z opisem zdarzenia przyszłego i zastosuje się Pani do interpretacji.

·Zgodnie z art. 14na § 1 Ordynacji podatkowej:

·Zgodnie z art. 14na § 2 Ordynacji podatkowej:

Pouczenie o prawie do wniesienia skargi na interpretację

Ma Pani prawo do zaskarżenia tej interpretacji indywidualnej do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego (…). Zasady zaskarżania interpretacji indywidualnych reguluje ustawa z dnia 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi (t. j. Dz. U. z 2023 r. poz. 1634 ze zm.; dalej jako „PPSA”).

Skargę do Sądu wnosi się za pośrednictwem Dyrektora KIS (art. 54 § 1 PPSA). Skargę należy wnieść w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia interpretacji indywidualnej (art. 53 § 1 PPSA):

·w formie papierowej, w dwóch egzemplarzach (oryginał i odpis) na adres: Krajowa Informacja Skarbowa, ul. Warszawska 5, 43-300 Bielsko-Biała (art. 47 § 1 PPSA), albo

·w formie dokumentu elektronicznego, w jednym egzemplarzu (bez odpisu), na adres Elektronicznej Skrzynki Podawczej Krajowej Informacji Skarbowej na platformie ePUAP: /KIS/SkrytkaESP (art. 47 § 3 i art. 54 § 1a PPSA).

Skarga na interpretację indywidualną może opierać się wyłącznie na zarzucie naruszenia przepisów postępowania, dopuszczeniu się błędu wykładni lub niewłaściwej oceny co do zastosowania przepisu prawa materialnego. Sąd jest związany zarzutami skargi oraz powołaną podstawą prawną (art. 57a PPSA).

Podstawa prawna dla wydania interpretacji

Podstawą prawną dla wydania tej interpretacji jest art. 13 § 2a oraz art. 14b § 1 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. – Ordynacja podatkowa (t. j. Dz. U. z 2023 r. poz. 2383 ze zm.).