Wyrok WSA w Gliwicach z dnia 22 kwietnia 2024 r., sygn. II SA/Gl 80/24

Wojewódzki Sąd Administracyjny w Gliwicach w składzie następującym: Przewodniczący Sędzia WSA Wojciech Gapiński (spr.), Sędziowie Sędzia WSA Rafał Wolnik, Asesor WSA Aneta Majowska, Protokolant St. sekretarz sądowy Damian Szczurowski, po rozpoznaniu na rozprawie w dniu 22 kwietnia 2024 r. sprawy ze skargi Wojewody Śląskiego na uchwałę Rady Miasta T. z dnia 27 sierpnia 2020 r. nr [...] w przedmiocie nadania statutu samorządowej instytucji kultury - Muzeum Miejskiemu w Tychach 1. stwierdza nieważność załącznika do zaskarżonej uchwały w części obejmującej § 13 ust. 2, § 17, § 22 ust. 1, 2. w pozostałym zakresie oddala skargę.

Uzasadnienie

Rada Miasta Tychy (dalej – Rada Miasta, organ uchwałodawczy) w dniu 27 sierpnia 2020 r. podjęła uchwałę nr XIX/399/20 w sprawie nadania nowego statutu samorządowej instytucji kultury pod nazwą Muzeum Miejskie w Tychach (Dziennik Urzędowy Województwa Śląskiego z 2020 r. poz. 6420 – dalej uchwała). Załącznikiem do niej jest statutu Muzeum Miejskie w Tychach (dalej – Statut).

Wojewoda Śląski (dalej – Wojewoda, organ nadzoru) w skardze z dnia 29 listopada 2021 r. – działając na podstawie art. 93 ust. 1 ustawy z dnia 8 marca 1990 r. o samorządzie gminnym (t.j. Dz.U. z 2020 r. poz. 713 z późn. zm. – dalej u.s.g.) - wniósł o stwierdzenie nieważności w całości uchwały Rady Miasta Tychy z dnia 27 sierpnia 2020 r. nr XIX/399/20, jako niezgodnej z art. 6 ust. 2 ustawy z dnia 21 listopada 1996 r. o muzeach (t.j. Dz.U. z 2019 r. poz. 917 z późn. zm. - dalej u.m.), art. 12 i art. 17 ustawy z dnia 25 października 1991 r. o organizowaniu i prowadzeniu działalności kulturalnej (t.j. Dz.U. z 2020 r. poz. 194 – dalej u.d.k.) w związku z art. 2 i art. 7 Konstytucji RP.

W motywach skargi wskazano, że zaskarżona uchwała jest aktem prawa miejscowego, a zatem organ uchwałodawczy zobligowany jest do działania ściśle w granicach delegacji, jaka w tym przypadku została wyrażona w art. 6 ust. 1 i 2 u.m. Tymczasem – jak zauważył Wojewoda – Rada Miasta w § 21 ust. 1 Statutu nie określiła zasad prowadzenia działalności gospodarczej, jak wymaga tego art. 6 ust. 2 pkt 7 u.m. Zdaniem organu nadzoru, niewystarczającym jest odwołanie się w § 21 ust. 1 Statutu do bliżej nieokreślonych przepisów prawa. W dalszej kolejności Wojewoda wskazał, że art. 6 ust. 2 pkt 2 u.m. wymaga, aby zakres działania placówki miał charakter katalogu zamkniętego. Natomiast § 9 Statutu posługując się zwrotem "w szczególności". Taki zabieg – w ocenie organu nadzoru – wprowadza niejasność i nieprecyzyjność uchwały oraz może prowadzić do powiększenia katalogu zadań jednostki bez uprzedniej zmiany statutu w powyższym zakresie. W praktyce może to umożliwiać również realizację innych zadań, których Rada Miasta w Statucie nie określiła. Takie działanie, zdaniem Wojewody, należy uznać za istotne naruszenie prawa, tj. art. 2 Konstytucji RP w związku z art. 6 ust. 2 pkt 2 u.m. Odpowiednio uwagi te Skarżący odniósł do § 1 Statutu, gdzie w sposób przykładowy poprzez użycie zwrotu "w szczególności" wymienione zostały akty prawne na podstawie, których działa Muzeum. Natomiast według Wojewody w treści Statutu mogą znajdować się jedynie takie przepisy, które będą mieściły się w materii działalności statutowej. Do takiej zaś niewątpliwie należą regulacje normujące przedmiot działalności takiej instytucji, czy też konkretne jej zadania, w tym i regulacje powołujące się na ustawy, które zakreślają zakres przedmiotowy tej działalności. Podkreślił przy tym, że Statut Muzeum jest jednocześnie aktem konstytuującym i to on kreuje swą treścią m.in. zakres zadań nałożonych na muzeum. Zatem stanowi to o istotnym naruszeniu art. 6 ust. 2 pkt 2 u.m. W skardze wskazano ponadto, że w sposób nieprecyzyjny określono zakres i rodzaj gromadzonych zbiorów (poprzez użycie w § 10 Statutu zwrotu "w szczególności") oraz źródeł finasowania (poprzez użycie w § 19 ust. 1 pkt 4 Statutu zwrotu "oraz z innych źródeł"), co stanowi o naruszeniu art. 6 ust. 2 pkt 3 i 5 u.m. Wojewoda dodatkowo zwrócił uwagę, że organ uchwałodawczy w § 13 ust. 2 Statutu zmodyfikował art. 17 u.d.k. w związku z art. 4 u.m. Otóż akt prawa miejscowego stanowi, że: Dyrektor reprezentuje Muzeum na zewnątrz, odpowiada za prawidłową realizację działalności statutowej oraz właściwe gospodarowanie mieniem i środkami finansowymi Muzeum, a przepis ustawy brzmi: dyrektor instytucji kultury zarządza instytucją i reprezentuje ją na zewnątrz. Dokonano także modyfikacji § 17 Statutu poprzez określenie na jakie działania placówki środki zapewnia organizator. Nieuprawnionym też – jak stwierdził organ nadzoru – było zamieszczenie uregulowania o wyznaczeniu administratora danych osobowych, gdyż jest to materia będąca przedmiotem rozporządzenia Parlamentu Europejskiego i Rady (UL) 2016/679 z dnia 27 kwietnia 2016 r. w sprawie ochrony osób fizycznych w związku z przetwarzaniem danych osobowych i w sprawie swobodnego przepływu takich danych oraz uchylenia dyrektywy 95/46/WE (ogólne rozporządzenie o ochronie danych) (Dz.Urz. UL. L 119 z dnia 4 maja 2016 r.). W zakresie delegacji nie mieści się również regulacja przez miejscowego prawodawcę zagadnień odnoszących się do składania oświadczeń woli, a co normuje § 22 ust. 1-3 Statutu i który jednocześnie modyfikuje art. 14 ust. 1a pkt 2 lit. b u.d.k. w związku z art. 4 u.m. Dodatkowo zwrócono uwagę, że jest to zagadnienie zarezerwowane dla regulacji prawa cywilnego. Również – w opinii Wojewody - § 20 wskazujący na powinności związane ze sporządzaniem sprawozdań finansowych nie mieści w zakresie delegacji art. 6 ust. 2 u.m.