Interpretacja

TEMATY:

Interpretacja indywidualna z dnia 19 kwietnia 2024 r., Dyrektor Krajowej Informacji Skarbowej, sygn. 0114-KDIP4-3.4012.110.2024.1.RK

Brak opodatkowania podatkiem VAT nieodpłatnego wniesienia Mienia do Fundacji rodzinnej.

Interpretacja indywidualna - stanowisko prawidłowe

Szanowny Panie,

stwierdzam, że Pana stanowisko w sprawie oceny skutków podatkowych opisanego zdarzenia przyszłego w podatku od towarów i usług jest prawidłowe.

Zakres wniosku o wydanie interpretacji indywidualnej

19 lutego 2024 r. wpłynął Pana wniosek z 2 stycznia 2024 r. o wydanie interpretacji indywidualnej, który dotyczy braku opodatkowania podatkiem VAT nieodpłatnego wniesienia Mienia do Fundacji rodzinnej.

Treść wniosku jest następująca:

Opis zdarzenia przyszłego

Wnioskodawca jest rezydentem podatkowym w Polsce, tj. zgodnie z art. 3 ust. 1 ustawy z dnia 2 grudnia 2022 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych (t.j. Dz. U. z 2022 r. poz. 2647 ze zm., dalej: „PIT” lub „ustawa PIT”) ma miejsce zamieszkania na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej, w związku z czym podlega w Polsce obowiązkowi podatkowemu od całości swoich dochodów, bez względu na miejsce ich osiągania (nieograniczony obowiązek podatkowy). Wnioskodawca rozpoczął wykonywać obecną działalność gospodarczą 21 kwietnia 2022 r. i zgodnie z centralną ewidencją i informacją o działalności gospodarczej prowadzi jednoosobową działalność gospodarczą m.in. w zakresie:

(…)

W związku z wprowadzeniem do polskiego porządku prawnego ustawy z dnia 26 stycznia 2023 r. o fundacji rodzinnej (t. j. Dz. U. z 2023 r. poz. 326 ze zm., dalej: „ustawa o fundacji”) Wnioskodawca 19 lipca 2023 r. ustanowił Fundację rodzinną (dalej: „Fundacja rodzinna” lub „Fundacja”), która na moment składania niniejszego wniosku funkcjonuje jako fundacja w organizacji - dokumenty zostały wysłane do sądu rejestrowego i Wnioskodawca oczekuje na rejestrację. Na ten moment Fundacja rodzinna nie została zgłoszona jako czynny podatnik VAT.

Zgodnie z ustawą o fundacji rodzinnej, Wnioskodawca działając w roli Fundatora Fundacji planuje, poza wkładem pieniężnym, który został już wniesiony na poczet funduszu założycielskiego, wnieść nieodpłatnie do majątku Fundacji, następujące mienie:

1)Mieszkanie nr 1, tj. lokal mieszkalny stanowiący odrębną nieruchomość znajdujący się w (…) wraz z przynależącą do niego piwnicą, a także udziałem części w nieruchomości wspólnej, którą stanowi prawo użytkowania wieczystego gruntu, na którym znajduje się budynek oraz części budynku i urządzenia, które nie służą wyłącznie do użytku właścicieli lokali, które zostało nabyte przez Wnioskodawcę w 2014 r.

a)nabycie nieruchomości nie podlegało VAT, zbywcy nie wystawili faktury VAT;

b)nie zostało ono wprowadzone do wykazu środków trwałych i wartości niematerialnych i prawnych w działalności gospodarczej Wnioskodawcy;

c)nie zostało ono nabyte z zamiarem wykorzystywania w ramach prowadzonej działalności gospodarczej Wnioskodawcy;

d)jest ono wynajmowane przez Wnioskodawcę w ramach zarządu majątkiem prywatnym osobom fizycznym wyłącznie na cele mieszkalne;

e)Wnioskodawca nie ponosił wydatków modernizacyjnych / związanych z ulepszeniem, w stosunku do których miał prawo do obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego;

2)Mieszkanie nr 2, tj. lokal mieszkalny wraz z przynależącą do niego komórką lokatorską, a także udziałem w części nieruchomości wspólnej, którą stanowi grunt oraz części budynku i urządzeń, które nie służą wyłącznie do użytku właścicieli lokali, znajdujące się w (…), które zostało nabyte w wyniku otrzymanej darowizny od dziadków w sierpniu 2022 r.

a)nabycie nieruchomości nie podlegało VAT;

b)nie zostało ono wprowadzone do wykazu środków trwałych i wartości niematerialnych i prawnych w działalności gospodarczej Wnioskodawcy;

c)nie zostało ono nabyte z zamiarem wykorzystywania w ramach prowadzonej działalności gospodarczej Wnioskodawcy;

d)Wnioskodawca nie ponosił wydatków modernizacyjnych / związanych z ulepszeniem, w stosunku do których miał prawo do obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego.

3)Mieszkanie nr 3, tj. lokal mieszkalny stanowiący odrębną nieruchomość znajdujący się w (…) wraz z przynależącą do niego komórką, a także udziałem w części nieruchomości wspólnej, którą stanowi prawo użytkowania wieczystego oraz części budynku i urządzeń, które nie służą wyłącznie do użytku właścicieli poszczególnych lokali, które zostało nabyte przez Wnioskodawcę w 2021 r.

a)nabycie nieruchomości nie podlegało VAT, zbywcy nie wystawili faktury VAT;

b)nie zostało ono wprowadzone do wykazu środków trwałych i wartości niematerialnych i prawnych w działalności gospodarczej Wnioskodawcy;

c)nie zostało ono nabyte z zamiarem wykorzystywania w ramach prowadzonej działalności gospodarczej Wnioskodawcy;

d)jest ono wynajmowane przez Wnioskodawcę w ramach zarządu majątkiem prywatnym osobom fizycznym wyłącznie na cele mieszkalne;

e)Wnioskodawca nie ponosił wydatków modernizacyjnych / związanych z ulepszeniem, w stosunku do których miał prawo do obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego.

4)Mieszkanie nr 4 znajdujące się w (…), którego spółdzielcze własnościowe prawo do lokalu mieszkalnego zostało nabyte przez Wnioskodawcę w lipcu 2022 r.

a)nabycie nieruchomości nie podlegało VAT, zbywca nie wystawił faktury VAT;

b)nie zostało ono wprowadzone do wykazu środków trwałych i wartości niematerialnych i prawnych w działalności gospodarczej Wnioskodawcy;

c)nie zostało ono nabyte z zamiarem wykorzystywania w ramach prowadzonej działalności gospodarczej Wnioskodawcy;

d)jest ono wynajmowane przez Wnioskodawcę w ramach zarządu majątkiem prywatnym osobom fizycznym wyłącznie na cele mieszkalne;

e)Wnioskodawca nie ponosił wydatków modernizacyjnych / związanych z ulepszeniem w stosunku do których miał prawo do obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego.

(dalej razem: „Nieruchomości” lub „Mienie”).

Po wniesieniu do Fundacji, Nieruchomości będą wynajmowane na rzecz osób fizycznych nieprowadzących działalności gospodarczej wyłącznie na cele mieszkalne, a umowy najmu będą zawierane na cele mieszkaniowe najemców.

Pytanie

Czy w przedstawionym zdarzeniu przyszłym czynność nieodpłatnego wniesienia Mienia do Fundacji rodzinnej (także w formie darowizny) przez Wnioskodawcę będzie czynnością podlegającą opodatkowaniu VAT dla Wnioskodawcy?

Pana stanowisko w sprawie

W przedstawionym zdarzeniu przyszłym czynność nieodpłatnego wniesienia Mienia do Fundacji rodzinnej (także w formie darowizny) przez Wnioskodawcę nie będzie czynnością podlegającą opodatkowaniu VAT dla Wnioskodawcy.

Zgodnie z art. 5 ust. 1 pkt 1 ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług (t.j. Dz. U. z 2023 r. poz. 1570 ze zm.), (dalej: „ustawa”):

Opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług, podlega, odpłatna dostawa towarów i odpłatne świadczenie usług na terytorium kraju.

W związku z art. 2 pkt 6 ustawy: Ilekroć w dalszych przepisach jest mowa o towarach - rozumie się przez to rzeczy oraz ich części, a także wszelkie postacie energii.

W świetle art. 7 ust. 1 ustawy: Przez dostawę towarów, o której mowa w art. 5 ust. 1 pkt 1, rozumie się przeniesienie prawa do rozporządzania towarami jak właściciel (...).

Stosownie do powyższego, dostawa towarów, zasadniczo, podlega opodatkowaniu VAT wówczas, gdy czynności te są wykonywane odpłatnie (za wynagrodzeniem). Należy jednak podkreślić, że ustawodawca zrównał niektóre dostawy towarów wykonywane nieodpłatnie z odpłatną dostawą towarów, a więc z czynnościami, które podlegają opodatkowaniu podatkiem VAT.

W świetle art. 7 ust. 2 ustawy: Przez dostawę towarów, o której mowa w art. 5 ust. 1 pkt 1, rozumie się również przekazanie nieodpłatnie przez podatnika towarów należących do jego przedsiębiorstwa, w szczególności:

1)przekazanie lub zużycie towarów na cele osobiste podatnika lub jego pracowników, w tym byłych pracowników, wspólników, udziałowców, akcjonariuszy, członków spółdzielni i ich domowników, członków organów stanowiących osób prawnych, członków stowarzyszenia,

2)wszelkie inne darowizny

- jeżeli podatnikowi przysługiwało, w całości lub w części, prawo do obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego z tytułu nabycia, importu lub wytworzenia tych towarów lub ich części składowych.

Konsekwentnie, opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług podlega nieodpłatne przekazanie towaru należącego do przedsiębiorstwa, a także wszelkie inne darowizny, z którymi wiąże się przeniesienie prawa do rozporządzania towarami jak właściciel, tylko wówczas, gdy podatnikowi przysługiwało prawo do obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego przy nabyciu, imporcie lub wytworzeniu tych towarów lub ich części składowych.

W rezultacie brak spełnienia ww. warunku jest podstawą do traktowania nieodpłatnego przekazania towarów - w świetle brzmienia art. 5 ust. 1 pkt 1 ustawy - jako wyłączonego spod zakresu działania ustawy, bez względu na cel, na który zostały one przekazane.

Zgodnie z art. 7 ust. 1 pkt 5 w związku z pkt 7 ustawy VAT, zbycie spółdzielczego lokatorskiego prawa do lokalu mieszkalnego uznaje się za dostawę towarów, o której mowa w art. 5 ust. 1 pkt 1 ustawy. Aby można było rozważać, czy dana transakcja podlega pod ustawę VAT, to powinna zostać ona dokonana przez podatnika, który w zakresie danej transakcji działa w ramach prowadzonej działalności gospodarczej dla celów podatku VAT.

Pojęcia „podatnik” i „działalność gospodarcza”, na potrzeby podatku od towarów i usług, zdefiniowane zostały w art. 15 ust. 1 i ust. 2 tej ustawy. W świetle art. 15 ust. 1 ustawy: podatnikami są osoby prawne, jednostki organizacyjne niemające osobowości prawnej oraz osoby fizyczne, wykonujące samodzielnie działalność gospodarczą, o której mowa w ust. 2, bez względu na cel lub rezultat takiej działalności. Jak wynika natomiast z art. 15 ust. 2 ustawy: Działalność gospodarcza obejmuje wszelką działalność producentów, handlowców lub usługodawców, w tym podmiotów pozyskujących zasoby naturalne oraz rolników, a także działalność osób wykonujących wolne zawody. Działalność gospodarcza obejmuje w szczególności czynności polegające na wykorzystywaniu towarów lub wartości niematerialnych i prawnych w sposób ciągły dla celów zarobkowych.

W wyroku z dnia 24 kwietnia 2007 r. (sygn. I FSK 603/06), Naczelny Sąd Administracyjny („NSA”) wskazał, że aby sprzedaż działek będących prywatnym majątkiem sprzedającego była opodatkowana, konieczne jest nie tylko jej uwzględnienie w katalogu czynności podlegających opodatkowaniu, ale również wykonanie jej przez podmiot, który jest podatnikiem VAT w związku z tą czynnością. Podobne stanowisko wyraził również Wojewódzki Sąd Administracyjny („WSA”) w Warszawie (wyrok z 21 lutego 2007 r., sygn. III SA/WA 4176/06). NSA rozstrzygnął sprawę (wyrok z dnia 29 października 2007 r., sygn. I FPS 3/07), stwierdził, że osoba fizyczna nie staje się podatnikiem VAT w związku ze sprzedażą działek stanowiących jej prywatny majątek, ponieważ taka sprzedaż nie może być uznana za działalność gospodarczą w rozumieniu art. 15 ust. 2 ustawy VAT. NSA wskazał ponadto, że w kontekście opodatkowania VAT sprzedaży działek budowlanych wydzielonych z osobistego majątku osoby fizycznej istotne jest, czy ta osoba dokonała zakupu danej nieruchomości w charakterze handlowca czy też w celach prywatnych. Nie można uznać osoby fizycznej za podatnika VAT z tytułu sprzedaży jej osobistego majątku, który został nabyty na własne potrzeby, a nie w celu prowadzenia działalności handlowej. W związku z tym, pierwotne przeznaczenie nabywanych działek ma decydujący wpływ na późniejsze zaklasyfikowanie sprzedaży elementów majątku osoby fizycznej w kontekście podatku VAT.

W tym zakresie, czy dany podmiot jest podatnikiem podatku VAT, czy też nie, decydują zasadniczo kryteria obiektywne. Zatem, co do zasady, odpłatna dostawa towaru podlega opodatkowaniu podatkiem VAT, jeżeli towar ten jest w posiadaniu i stanowi majątek podmiotu prowadzącego działalność gospodarczą.

Podkreślić należy, że uznanie, że dany podmiot w odniesieniu do konkretnej czynności działa jako podatnik podatku od towarów i usług, wymaga oceny każdorazowo odnoszącej się do okoliczności faktycznych danej sprawy. Jak wyjaśniono wyżej - odwołując się do treści przepisów ustawy - w przypadku osób fizycznych, które dokonują sprzedaży, przekazania, bądź darowizny towarów stanowiących część majątku osobistego, tj. majątku, który nie został nabyty w celu jego odsprzedaży bądź wykonywania innych czynności w ramach działalności gospodarczej, należy szczególnie wnikliwie przeanalizować okoliczności, w jakich będzie realizowana transakcja. Co do zasady osoby fizyczne, które dokonują transakcji w ramach zarządu majątkiem prywatnym, wykluczone są z grona podatników VAT. Należy podkreślić, że pojęcie „majątku prywatnego” nie występuje na gruncie analizowanych przepisów ustawy VAT, jednakże wynika z wykładni art. 15 ust. 2 ustawy, w której zasadnym jest odwołanie się do treści orzeczenia TSUE w sprawie C-291/92, które dotyczyło kwestii opodatkowania sprzedaży przez osobę będącą podatnikiem podatku od wartości dodanej, części majątku niewykorzystywanej do prowadzonej działalności gospodarczej, a służącej jej do celów prywatnych. „Majątek prywatny” to zatem taka część majątku danej osoby fizycznej, która nie jest przez nią przeznaczona ani wykorzystywana dla potrzeb prowadzonej działalności gospodarczej. Ze wskazanego orzeczenia wynika zatem, że podatnik musi w całym okresie posiadania danej nieruchomości wykazywać zamiar wykorzystywania części nieruchomości w ramach majątku osobistego. Przykładem takiego wykorzystania nieruchomości mogłoby być np. wybudowanie domu dla zaspokojenia własnych potrzeb mieszkaniowych. Potwierdzone to zostało również w wyroku TSUE z 21 kwietnia 2005 r. sygn. akt C-25/03 Finanzamt Bergisch Gladbach v. HE, który stwierdził, że majątek prywatny, to mienie wykorzystywane dla zaspokojenia potrzeb własnych.

Należy także przywołać orzeczenie TSUE z 15 września 2011 r. TSUE w sprawach połączonych C- 180/10 i C-181/10, odnoszące się do rozstrzygnięcia czy sprzedaż działki była sprzedażą majątku osobistego, czy też stanowi sprzedaż realizowaną przez podatnika prowadzącego w tym zakresie działalność gospodarczą w świetle przepisów ustawy VAT. Z powyższego wyroku można wnioskować, że liczba i zakres transakcji sprzedaży nie ma charakteru decydującego i nie może stanowić kryterium rozróżnienia między czynnościami dokonywanymi prywatnie, które znajdują się poza zakresem zastosowania dyrektywy, a czynnościami stanowiącymi działalność gospodarczą. Trybunał stwierdził, że dużych transakcji sprzedaży można dokonywać również jako czynności osobistych.

Trybunał wskazał, że inaczej jest w wypadku, gdy zainteresowany podejmuje aktywne działania w zakresie obrotu nieruchomościami, angażując środki podobne do wykorzystywanych przez producentów, handlowców i usługodawców w rozumieniu art. 9 ust. 1 akapit drugi Dyrektywy. Zgodnie z ww. orzeczeniem TSUE wskazał działania polegające np. na uzbrojeniu terenu albo na działaniach marketingowych. Działania takie nie należą do zakresu zwykłego zarządu majątkiem prywatnym.

Konsekwentnie, dostawa towarów podlega opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług wyłącznie wówczas, gdy dokonywana jest przez podmiot mający status podatnika, działającego w takim charakterze w odniesieniu do danej transakcji.

W rezultacie, aby uznać określoną dostawę, w tym również nieruchomości, za podlegającą opodatkowaniu podatkiem VAT, nie wystarcza stwierdzić jedynie dostawy towarów, lecz wymagane jest określenie podmiotu dokonującego dostawy za występującego w związku z tą sprzedażą jako podatnika podatku od towarów i usług. W ślad za wyrokiem TSUE C-291/92 można wnioskować, że podatnik w całym okresie posiadania nieruchomości musi wykazywać zamiar wykorzystania jej do celów prywatnych, aby uznać, że mamy do czynienia z dostawą majątku prywatnego. Tym samym, nie jest działalnością handlową, a zatem i gospodarczą sprzedaż majątku osobistego, który nie został nabyty czy też wykorzystany w trakcie jego posiadania do działalności gospodarczej.

Niezależnie jednak od tego, czy Wnioskodawca działa jako podatnik podatku VAT, o którym mowa w art. 15 ust. 1 ustawy o VAT, czy też nie, to dokonanie nieodpłatnego przekazania Nieruchomości to i tak czynność wniesienia Nieruchomości do Fundacji rodzinnej nie będzie stanowiła czynności opodatkowanej VAT.

Stosownie do art. 5 ust. 1 pkt 1 ustawy VAT dostawa towarów, co do zasady, podlega opodatkowaniu VAT wówczas, gdy czynności te są wykonywane odpłatnie (za wynagrodzeniem). Jednocześnie ustawodawca zrównał niektóre dostawy towarów wykonywane nieodpłatnie z odpłatną dostawą towarów, a więc z czynnościami, które podlegają opodatkowaniu podatkiem VAT.

Zgodnie z art. 7 ust. 2 ustawy, co do zasady, opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług podlega nieodpłatne przekazanie towaru należącego do przedsiębiorstwa, a także wszelkie inne darowizny, z którymi wiąże się przeniesienie prawa do rozporządzania towarami jak właściciel, jedynie wówczas, gdy podatnikowi przysługiwało prawo do obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego przy nabyciu, imporcie lub wytworzeniu tych towarów lub ich części składowych.

W konsekwencji niespełnienie ww. warunku jest podstawą do traktowania nieodpłatnego przekazania towarów - w świetle brzmienia art. 5 ust. 1 pkt 1 ustawy - jako wyłączonego spod zakresu działania ustawy, bez względu na cel, na który zostały one przekazane.

W konsekwencji, nieodpłatne przekazanie Nieruchomości, względem których nie przysługiwało Wnioskodawcy prawo do odliczenia podatku VAT naliczonego, nie będzie spełniało definicji odpłatnej dostawy towarów, zgodnie z art. 7 ust. 2 ustawy. Czynność nieodpłatnego wniesienia Nieruchomości do Fundacji Rodzinnej nie podlega zatem opodatkowaniu podatkiem VAT dla Wnioskodawcy. Wynika to z faktu, że zgodnie z art. 7 ust. 2 ustawy, opodatkowaniu podatkiem VAT podlega co do zasady każde nieodpłatne przekazanie towaru należącego do przedsiębiorstwa, z którym wiąże się przeniesienie prawa do rozporządzania towarami jak właściciel, o ile podatnikowi przysługiwało prawo do obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego przy nabyciu, imporcie lub wytworzeniu tych towarów lub ich części składowych.

Tym samym, nieodpłatne przekazanie ww. towarów pozostaje poza zakresem opodatkowania (podatnik nie musi dokonać ich opodatkowania), bez względu na cel, na który zostały one przekazane, w sytuacji gdy podatnik nie miał prawa do odliczenia podatku naliczonego, tak jak to miało miejsce w przypadku Wnioskodawcy.

Ocena stanowiska

Stanowisko, które przedstawił Pan we wniosku jest prawidłowe.

Uzasadnienie interpretacji indywidualnej

Zgodnie z treścią art. 5 ust. 1 pkt 1 ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług (t. j. Dz. U. z 2024 r. poz. 361), zwanej dalej „ustawą”:

Opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług, podlegają odpłatna dostawa towarów i odpłatne świadczenie usług na terytorium kraju.

W myśl art. 7 ust. 1 ustawy:

Przez dostawę towarów, o której mowa w art. 5 ust. 1 pkt 1, rozumie się przeniesienie prawa do rozporządzania towarami jak właściciel (...).

Stosownie do art. 2 pkt 6 ustawy:

Ilekroć w dalszych przepisach jest mowa o towarach - rozumie się przez to rzeczy oraz ich części, a także wszelkie postacie energii.

W świetle powołanych powyżej przepisów nieruchomości (np. budynki, ale ich części, a więc również lokale) spełniają definicję towaru wynikającą z art. 2 pkt 6 ustawy, a ich zbycie stanowi dostawę towarów, o której mowa w art. 7 ust. 1 ustawy o VAT.

Z treści powołanego wyżej przepisu art. 5 ust. 1 pkt 1 ustawy jednoznacznie wynika, że dostawa towarów, co do zasady, podlega opodatkowaniu VAT wówczas, gdy czynności te są wykonywane odpłatnie (za wynagrodzeniem). Jednocześnie ustawodawca zrównał niektóre dostawy towarów wykonywane nieodpłatnie z odpłatną dostawą towarów, a więc z czynnościami, które podlegają opodatkowaniu podatkiem VAT.

I tak, stosownie do art. 7 ust. 2 ustawy:

Przez dostawę towarów, o której mowa w art. 5 ust. 1 pkt 1, rozumie się również przekazanie nieodpłatnie przez podatnika towarów należących do jego przedsiębiorstwa, w szczególności:

1) przekazanie lub zużycie towarów na cele osobiste podatnika lub jego pracowników, w tym byłych pracowników, wspólników, udziałowców, akcjonariuszy, członków spółdzielni i ich domowników, członków organów stanowiących osób prawnych, członków stowarzyszenia,

2) wszelkie inne darowizny

Zatem, co do zasady, opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług podlega nieodpłatne przekazanie towaru należącego do przedsiębiorstwa, a także wszelkie inne darowizny, z którymi wiąże się przeniesienie prawa do rozporządzania towarami jak właściciel, ale jedynie wówczas, gdy podatnikowi przysługiwało prawo do obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego przy nabyciu, imporcie lub wytworzeniu tych towarów lub ich części składowych.

Jednocześnie wskazać należy, iż nie każda czynność stanowiąca dostawę towarów w rozumieniu art. 7 ww. ustawy lub świadczenie usług, o którym mowa w art. 8 ustawy podlega opodatkowaniu, ale tylko taka, która wykonana jest przez podmiot, który w związku z jej realizacją występuje w charakterze podatnika podatku od towarów i usług.

Pojęcia „podatnik” i „działalność gospodarcza”, na potrzeby podatku od towarów i usług, zdefiniowane zostały w art. 15 ust. 1 i ust. 2 tej ustawy.

W świetle art. 15 ust. 1 ustawy:

Podatnikami są osoby prawne, jednostki organizacyjne niemające osobowości prawnej oraz osoby fizyczne, wykonujące samodzielnie działalność gospodarczą, o której mowa w ust. 2, bez względu na cel lub rezultat takiej działalności.

Jak wynika natomiast z art. 15 ust. 2 ustawy:

Działalność gospodarcza obejmuje wszelką działalność producentów, handlowców lub usługodawców, w tym podmiotów pozyskujących zasoby naturalne oraz rolników, a także działalność osób wykonujących wolne zawody. Działalność gospodarcza obejmuje w szczególności czynności polegające na wykorzystywaniu towarów lub wartości niematerialnych i prawnych w sposób ciągły dla celów zarobkowych.

Z przytoczonych wyżej przepisów wynika ponadto, iż dla uznania danego podmiotu za podatnika w rozumieniu art. 15 ust. 1 i 2 ustawy o podatku od towarów i usług nie ma znaczenia rezultat prowadzonej działalności. Oznacza to, że aby uznać działalność podmiotu za działalność gospodarczą nie jest konieczne, aby przyniosła ona jakiekolwiek efekty. Podatnikiem jest zatem również podmiot prowadzący działalność generującą straty, a nawet podmiot, który w ogóle nie dokona żadnej sprzedaży. O tym czy dany podmiot jest podatnikiem podatku VAT, czy też nie decydują kryteria obiektywne. Zatem, co do zasady, odpłatna dostawa towaru podlega opodatkowaniu podatkiem VAT, jeżeli towar ten jest w posiadaniu i stanowi majątek podmiotu prowadzącego działalność gospodarczą.

W tym miejscu należy zaznaczyć, że pojęcie „majątku prywatnego” nie występuje na gruncie analizowanych przepisów ustawy, jednakże wynika z wykładni art. 15 ust. 2 ustawy, w której zasadnym jest odwołanie się do treści orzeczenia TSUE w sprawie C-291/92, które dotyczyło kwestii opodatkowania sprzedaży przez osobę będącą podatnikiem podatku od wartości dodanej, części majątku niewykorzystywanej do prowadzonej działalności gospodarczej, a służącej jej do celów prywatnych. „Majątek prywatny” to zatem taka część majątku danej osoby fizycznej, która nie jest przez nią przeznaczona ani wykorzystywana dla potrzeb prowadzonej działalności gospodarczej. Ze wskazanego orzeczenia wynika zatem, że podatnik musi w całym okresie posiadania danej nieruchomości wykazywać zamiar wykorzystywania części nieruchomości w ramach majątku osobistego. Przykładem takiego wykorzystania nieruchomości mogłoby być np. wybudowanie domu dla zaspokojenia własnych potrzeb mieszkaniowych. Potwierdzone to zostało również w wyroku TSUE z 21 kwietnia 2005 r. sygn. akt C-25/03 Finanzamt Bergisch Gladbach v. HE, który stwierdził, że majątek prywatny, to mienie wykorzystywane dla zaspokojenia potrzeb własnych.

Zatem dostawa towarów podlega opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług wyłącznie wówczas, gdy dokonywana jest przez podmiot mający status podatnika, działającego w takim charakterze w odniesieniu do danej transakcji.

Z opisu sprawy wynika, że rozpoczął Pan wykonywać obecną działalność gospodarczą 21 kwietnia 2022 r.

Zgodnie z ustawą o fundacji rodzinnej, działając w roli Fundatora Fundacji planuje Pan wnieść nieodpłatnie do majątku Fundacji, następujące Mienie:

Mieszkanie nr 1, tj. lokal mieszkalny stanowiący odrębną nieruchomość znajdujący się w (…) wraz z przynależącą do niego piwnicą, a także udziałem części w nieruchomości wspólnej, którą stanowi prawo użytkowania wieczystego gruntu na którym znajduje się budynek oraz części budynku i urządzenia które nie służą wyłącznie do użytku właścicieli lokali, które zostało nabyte w 2014 r. Nabycie nieruchomości nie podlegało VAT, zbywcy nie wystawili faktury VAT. Mieszkanie nie zostało wprowadzone do wykazu środków trwałych i wartości niematerialnych i prawnych w Pana działalności gospodarczej, nie zostało ono nabyte z zamiarem wykorzystywania w ramach prowadzonej przez Pana działalności gospodarczej. Jest ono wynajmowane przez Pana w ramach zarządu majątkiem prywatnym osobom fizycznym wyłącznie na cele mieszkalne.
Mieszkanie nr 2, tj. lokal mieszkalny wraz z przynależącą do niego komórką lokatorską, a także udziałem w części nieruchomości wspólnej, którą stanowi grunt oraz części budynku i urządzeń, które nie służą wyłącznie do użytku właścicieli lokali, znajdujące się w (…), które zostało nabyte w wyniku otrzymanej darowizny w sierpniu 2022 r. Nabycie nieruchomości nie podlegało VAT, mieszkanie nie zostało wprowadzone do wykazu środków trwałych i wartości niematerialnych i prawnych w Pana działalności gospodarczej. Nie zostało ono nabyte z zamiarem wykorzystywania w ramach prowadzonej przez Pana działalności gospodarczej.
Mieszkanie nr 3, tj. lokal mieszkalny stanowiący odrębną nieruchomość znajdujący się w (…) wraz z przynależącą do niego komórką, a także udziałem w części nieruchomości wspólnej, którą stanowi prawo użytkowania wieczystego oraz części budynku i urządzeń, które nie służą wyłącznie do użytku właścicieli poszczególnych lokali, które zostało nabyte przez Pana w 2021 r. Nabycie nieruchomości nie podlegało VAT, zbywcy nie wystawili faktury VAT, mieszkanie nie zostało wprowadzone do wykazu środków trwałych i wartości niematerialnych i prawnych w Pana działalności gospodarczej. Nie zostało ono nabyte z zamiarem wykorzystywania w ramach prowadzonej przez Pana działalności gospodarczej. Jest ono wynajmowane przez Pana w ramach zarządu majątkiem prywatnym osobom fizycznym wyłącznie na cele mieszkalne.
Mieszkanie nr 4 znajdujące się w (…), tj. spółdzielcze własnościowe prawo do lokalu mieszkalnego nabyte przez Pana w 2022 r. Nabycie nieruchomości nie podlegało VAT, zbywca nie wystawił faktury VAT, mieszkanie nie zostało wprowadzone do wykazu środków trwałych i wartości niematerialnych i prawnych w Pana działalności gospodarczej. Nie zostało ono nabyte z zamiarem wykorzystywania w ramach prowadzonej przez Pana działalności gospodarczej. Jest ono przez Pana wynajmowane w ramach zarządu majątkiem prywatnym osobom fizycznym wyłącznie na cele mieszkalne.

Pana wątpliwości dotyczą kwestii, czy nieodpłatne wniesienie Mienia do Fundacji rodzinnej będzie podlegało opodatkowaniu podatkiem VAT.

Jak wcześniej wyjaśniono, aby uznać określoną dostawę towarów, w tym również nieruchomości, za podlegającą opodatkowaniu podatkiem VAT, nie wystarcza stwierdzić jedynie dostawy towarów, lecz wymagane jest określenie podmiotu dokonującego dostawy za występującego w związku z tą sprzedażą jako podatnika podatku od towarów i usług.

W świetle art. 8 ust. 1 ustawy:

Przez świadczenie usług, o którym mowa w art. 5 ust. 1 pkt 1, rozumie się każde świadczenie na rzecz osoby fizycznej, osoby prawnej lub jednostki organizacyjnej niemającej osobowości prawnej, które nie stanowi dostawy towarów w rozumieniu art. 7, w tym również:

1) przeniesienie praw do wartości niematerialnych i prawnych, bez względu na formę, w jakiej dokonano czynności prawnej;

2) zobowiązanie do powstrzymania się od dokonania czynności lub do tolerowania czynności lub sytuacji;

3) świadczenie usług zgodnie z nakazem organu władzy publicznej lub podmiotu działającego w jego imieniu lub nakazem wynikającym z mocy prawa.

Jak wynika z art. 659 § 1 ustawy z dnia 23 kwietnia 1964 r. - Kodeks cywilny (t.j. Dz. U. z 2023 r. poz. 1610 ze zm.):

Przez umowę najmu wynajmujący zobowiązuje się oddać najemcy rzecz do używania przez czas oznaczony lub nieoznaczony, a najemca zobowiązuje się płacić wynajmującemu umówiony czynsz.

Najem jest więc umową dwustronnie zobowiązującą i wzajemną, odpowiednikiem świadczenia wynajmującego, polegającego na oddaniu rzeczy do używania, jest świadczenie najemcy, polegające na płaceniu umówionego czynszu. Z powyższego wynika, że umówiony między stronami czynsz jest wynagrodzeniem za możliwość korzystania z cudzej rzeczy i stanowi świadczenie wzajemne należne za używanie lokalu przez jego najemcę. Należy wskazać, że umowa najmu jest cywilnoprawną umową nakładającą na strony - zarówno wynajmującego, jak i najemcę - określone przepisami obowiązki.

Zatem najem nieruchomości stanowi odpłatne świadczenie usług, o którym mowa w art. 8 ust. 1 ustawy i świadczony jest w ramach działalności gospodarczej w rozumieniu art. 15 ust. 2 ustawy, a tym samym podlega opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług na mocy przepisu art. 5 ust. 1 pkt 1 ustawy.

Ponadto, jak wyżej wskazano z wyroku TSUE C-291/92 wynika, że podatnik w całym okresie posiadania nieruchomości musi wykazywać zamiar wykorzystania jej do celów prywatnych aby uznać, że mamy do czynienia z dostawą majątku prywatnego. Tym samym, nie jest działalnością handlową, a zatem i gospodarczą sprzedaż majątku osobistego, który nie został nabyty czy też wykorzystany w trakcie jego posiadania do działalności gospodarczej.

Planuje Pan wnieść do Fundacji rodzinnej Mienie w postaci czterech mieszkań. Mieszkania nr 1, nr 3 i nr 4 są wynajmowane osobom fizycznym na cele mieszkalne.

Jak już wyżej wskazano, najem stanowi, zgodnie z art. 8 ust. 1 ustawy, odpłatne świadczenie usług w ramach prowadzonej przez Pana działalności gospodarczej w rozumieniu art. 15 ust. 2 ustawy. W konsekwencji, z tytułu ww. najmu jest Pan podatnikiem podatku VAT, o którym mowa w art. 15 ust. 1 ustawy.

Należy zatem stwierdzić, że Mieszkanie nr 1, Mieszkanie nr 3 i Mieszkanie nr 4 nie stanowią Pana majątku osobistego, gdyż nie są wykorzystywane jedynie w celu zaspokojenia Pana potrzeb osobistych. Nie jest to zatem Pana majątek prywatny, o którym mowa w orzeczeniu TSUE C-291/92. W konsekwencji, dokonanie przez Pana nieodpłatnego przekazania Mienia (Mieszkanie nr 1, Mieszkanie nr 3, Mieszkanie nr 4) będzie czynnością dokonaną przez podatnika w ramach prowadzonej działalności gospodarczej.

Nie można zatem uznać, że nieodpłatna dostawa Mieszkania nr 1, Mieszkania nr 3, Mieszkania nr 4 dokonywana przez Pana na rzecz Fundacji rodzinnej, które są obecnie przedmiotem wynajmu osobom fizycznym, będzie dokonana z Pana majątku prywatnego.

Z treści powołanego wyżej przepisu art. 5 ust. 1 pkt 1 ustawy jednoznacznie wynika, że dostawa towarów, co do zasady, podlega opodatkowaniu VAT wówczas, gdy jest wykonywana odpłatnie (za wynagrodzeniem). Jednocześnie ustawodawca zrównał niektóre dostawy towarów dokonywane nieodpłatnie z odpłatną dostawą towarów, a więc z czynnościami, które podlegają opodatkowaniu podatkiem VAT.

Z powołanego art. 7 ust. 2 ustawy, wynika że co do zasady, opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług podlega nieodpłatne przekazanie towaru należącego do przedsiębiorstwa, a także wszelkie inne darowizny, z którymi wiąże się przeniesienie prawa do rozporządzania towarami jak właściciel, jedynie wówczas, gdy podatnikowi przysługiwało prawo do obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego przy nabyciu, imporcie lub wytworzeniu tych towarów lub ich części składowych. Niespełnienie ww. warunku jest podstawą do traktowania nieodpłatnego przekazania towarów - w świetle brzmienia art. 5 ust. 1 pkt 1 ustawy - jako wyłączonego spod zakresu działania ustawy, bez względu na cel, na który zostały one przekazane.

Z opisu sprawy wynika, że nabycie przez Pana Mieszkania nr 1, Mieszkania nr 3, Mieszkania nr 4 nie podlegało opodatkowaniu podatkiem VAT. Mieszkania są wynajmowane na cele mieszkalne osobom fizycznym w ramach najmu prywatnego i nie stanowią środków trwałych w Pana działalności gospodarczej.

W konsekwencji, nieodpłatne przekazanie przez Pana na rzecz Fundacji rodzinnej Mienia nabytego w ramach czynności niepodlegających opodatkowaniu podatkiem, względem którego nie przysługiwało Panu prawo do odliczenia podatku VAT naliczonego, nie będzie spełniało definicji odpłatnej dostawy towarów, w rozumieniu art. 7 ust. 2 ustawy. Nieodpłatne wniesienie Mieszkania nr 1, Mieszkania nr 3 i Mieszkania nr 4 do Fundacji rodzinnej nie podlega zatem opodatkowaniu podatkiem VAT.

Dostawa Mieszkania nr 2, które nie jest wynajmowane, a więc znajduje się w Pana majątku osobistym, również nie będzie podlegała opodatkowaniu podatkiem VAT. W tej konkretnej sytuacji należy uznać, że przedmiotem dostawy będzie składnik Pana majątku osobistego. Przekazując nieodpłatnie Mieszkanie nr 2 będzie Pan korzystał z prawa do rozporządzania majątkiem osobistym. Nie będzie Pan zatem działał jako podatnik podatku od towarów i usług, w rozumieniu art. 15 ust. 1 ustawy, a czynność ta nie będzie nosiła znamion działalności gospodarczej w rozumieniu art. 15 ust. 2 ustawy. Zatem, w sprawie nie znajdzie zastosowania art. 7 ust. 2 ustawy.

Tym samym, nieodpłatne wniesienie przez Pana Mienia (tj. Mieszkania nr 1, Mieszkania nr 2, Mieszkania nr 3, Mieszkania nr 4) do Fundacji rodzinnej (także w formie darowizny) nie będzie czynnością podlegającą opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług.

Zatem, Pana stanowisko jest prawidłowe.

Dodatkowe informacje

Informacja o zakresie rozstrzygnięcia

Interpretacja dotyczy zdarzenia przyszłego, które Pan przedstawił i stanu prawnego, który obowiązuje w dniu wydania interpretacji.

W związku z tym, że należna wpłata od niniejszego wniosku wynosi 40,00 zł, kwota 120,00 zł jest wpłatą nienależną, zatem stanowi nadpłatę w rozumieniu art. 14f § 2b pkt 3 Ordynacji podatkowej i podlega zwrotowi według Pana dyspozycji.

Pouczenie o funkcji ochronnej interpretacji

Funkcję ochronną interpretacji indywidualnych określają przepisy art. 14k-14nb ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. - Ordynacja podatkowa (t.j. Dz. U. z 2023 r. poz. 2383 ze zm.). Interpretacja będzie mogła pełnić funkcję ochronną, jeśli: Pana sytuacja będzie zgodna (tożsama) z opisem stanu faktycznego i zdarzenia przyszłego i zastosuje się Pan do interpretacji.
Zgodnie z art. 14na § 1 Ordynacji podatkowej:

Przepisów art. 14k-14n Ordynacji podatkowej nie stosuje się, jeśli stan faktyczny lub zdarzenie przyszłe będące przedmiotem interpretacji indywidualnej jest elementem czynności, które są przedmiotem decyzji wydanej:

1)z zastosowaniem art. 119a;

2)w związku z wystąpieniem nadużycia prawa, o którym mowa w art. 5 ust. 5 ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług;

3)z zastosowaniem środków ograniczających umowne korzyści.

Zgodnie z art. 14na § 2 Ordynacji podatkowej:

Przepisów art. 14k-14n nie stosuje się, jeżeli korzyść podatkowa, stwierdzona w decyzjach wymienionych w § 1, jest skutkiem zastosowania się do utrwalonej praktyki interpretacyjnej, interpretacji ogólnej lub objaśnień podatkowych.

Pouczenie o prawie do wniesienia skargi na interpretację

Ma Pan prawo do zaskarżenia tej interpretacji indywidualnej do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w (…). Zasady zaskarżania interpretacji indywidualnych reguluje ustawa z dnia 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi (t.j. Dz. U. z 2023 r. poz. 1634 ze zm.; dalej jako „PPSA”.)

Skargę do Sądu wnosi się za pośrednictwem Dyrektora KIS (art. 54 § 1 PPSA). Skargę należy wnieść w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia interpretacji indywidualnej (art. 53 § 1 PPSA):

w formie papierowej, w dwóch egzemplarzach (oryginał i odpis) na adres: Krajowa Informacja Skarbowa, ul. Warszawska 5, 43-300 Bielsko-Biała (art. 47 § 1 PPSA), albo
w formie dokumentu elektronicznego, w jednym egzemplarzu (bez odpisu), na adres Elektronicznej Skrzynki Podawczej Krajowej Informacji Skarbowej na platformie ePUAP: /KIS/SkrytkaESP (art. 47 § 3 i art. 54 § 1a PPSA).

Skarga na interpretację indywidualną może opierać się wyłącznie na zarzucie naruszenia przepisów postępowania, dopuszczeniu się błędu wykładni lub niewłaściwej oceny co do zastosowania przepisu prawa materialnego. Sąd jest związany zarzutami skargi oraz powołaną podstawą prawną (art. 57a PPSA).

Podstawa prawna dla wydania interpretacji

Podstawą prawną dla wydania tej interpretacji jest art. 13 § 2a oraz art. 14b § 1 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. - Ordynacja podatkowa (t.j. Dz. U. z 2023 r. poz. 2383 ze zm.).

Praktyczny leksykon VAT 2024. Wszystko o zmianach w rozliczeniach VAT

Dane dokumentu

Interpretacja

Interpretacja indywidualna z dnia 19 kwietnia 2024 r., Dyrektor Krajowej Informacji Skarbowej, sygn. 0114-KDIP4-3.4012.110.2024.1.RK