Interpretacja indywidualna z dnia 4 kwietnia 2024 r., Dyrektor Krajowej Informacji Skarbowej, sygn. 0111-KDIB3-3.4012.27.2024.3.JSU

Nieuznanie pobranej kaucji i jej zwrot za czynność podlegającą opodatkowaniu podatkiem VAT.

Interpretacja indywidualna – stanowisko prawidłowe

Szanowni Państwo,

stwierdzam, że Państwa stanowisko w sprawie oceny skutków podatkowych opisanego zdarzenia przyszłego w podatku od towarów i usług, w zakresie braku uznania pobranej kaucji i jej zwrot za czynność podlegającą opodatkowaniu podatkiem VAT jest prawidłowe.

Zakres wniosku o wydanie interpretacji indywidualnej

Państwa wniosek z 24 stycznia 2024 r. o wydanie interpretacji indywidualnej, który dotyczy braku uznania, pobranej kaucji i jej zwrot za czynność podlegającą opodatkowaniu podatkiem VAT, wpłynął 25 stycznia 2024 r. Uzupełnili go Państwo – w odpowiedzi na wezwanie – pismem z 26 marca 2024 r. (wpływ 29 marca 2024 r.). Treść wniosku jest następująca:

Opis zdarzenia przyszłego

Korzystając ze stworzonej infrastruktury do rekreacji umysłowej, w szczególności do gier karcianych, w sposób niehazardowy, co wynika z zapisów Ustawy o grach hazardowych (Dz.U. z 2019 roku, poz. 847 z późniejszymi zmianami), będą przez Spółkę z o.o. organizowane gry i turnieje karciane, w ramach prowadzonej działalności gospodarczej w lokalu użytkowym.

Ustawa o grach hazardowych określa szczegółowe warunki do kwalifikacji gry w karty, jako nie hazardowe i nie penalizowane przez rygory nadzoru Urzędu Celno-Skarbowego. Gry takie, w zrozumieniu ustawy, nie stanowią gry hazardowej i nie są wymieniane w ustawie, jako dopuszczalne na podstawie koncesji hazardowej lub na podstawie Regulaminu gry zatwierdzonego przez Ministra Finansów.

Zgodnie z nadrzędną zasadą, która uznaje, że to, co nie jest zakazane, jest dozwolone, gra rekreacyjna w karty, w tym w pokera niehazardowego, nie podlega nadzorowi Ministerstwa Finansów w zakresie hazardu, jedynie podlega pod zwykłe kontrole skarbowe, jak każda działalność gospodarcza. Gry karciane są wyłączone w Ustawie o grach hazardowych z katalogu gier losowych i zostały przeniesione do odrębnej kwalifikacji, jako gry karciane i nie są determinowane przez określanie hazardu, jako gry losowej. Obecnie wyodrębnia się osobny termin, „jako gra strategiczna umiejętności z elementem losowym”. Gry karciane są przypisane do hazardu w wypadku nagród rzeczowych i pieniężnych, przy jednoczesnym wymienieniu gry jako skatalogowanej gry hazardowej w Ustawie o grach hazardowych. Gry, które będą prowadzone w ramach działalności gospodarczej będą grami bez gwarantowanych nagród rzeczowych i pieniężnych.

Gracze uczestniczący w grach rekreacyjnych będą opłacać bilet wstępu, równy kwocie od 10 do 20% ustalonej kaucji za żetony i infrastrukturę do gier, z których będą korzystać w czasie gry. Istnieje także możliwość biletów promocyjnych w kwocie od 1 do 10 pln i tzw. rejku przy grach jednostolikowych lub grach czasowych. Z wszystkich tych opłat będzie odprowadzany podatek VAT oraz podatek dochodowy. Kaucje będą zwrotne na okaziciela w zależności od momentu ukończenia gry lub ilości zwracanych żetonów. Konieczność wprowadzenia kaucji wynika z zabezpieczeń finansowych za wypożyczane żetony do gry i za korzystanie z infrastruktury do gier w lokalu. Gracz po skończeniu gry lub zwrocie żetonów otrzymuje przypisane do nich kwoty kaucji, również w sytuacji pozostawienia żetonów do dalszej gry przy grach wielostolikowych w turniejach. W wypadku gier jednostolikowych, czasowych, gracz otrzymuje zwrot kaucji w wymiarze 1:1 od ilości zwracanych żetonów objętych kaucją, które zwraca osobiście po skończonej grze.

Wysokość podatku VAT wynika z interpretacji ogólnej Ministra Finansów dotyczącej zajęć i gier rekreacyjnych z dnia 02-12-2014 roku, nr PT1/033/32/354/LJU/14, potwierdzonej później w interpretacjach wydawanych przez Dyrektorów Izb Skarbowych na terenie RP.

Cena biletu zależy od rodzaju gier i wysokości kaucji wpłacanych przez graczy za pobrane żetony i korzystanie z infrastruktury do gier. Po odliczeniu kwoty biletu z kaucji czy rejku, jej pozostała wartość (kaucje) będą zwracane graczom wg. zasady na na okaziciela. Kaucja zgodnie z prawem nie rodzi obowiązku podatkowego na gruncie podatków VAT, CIT ani dochodowego. Kaucja ma charakter gwarancyjny, zabezpieczający i jest standardowym zabezpieczeniem finansowym (np. KPP2/443-314/11-2/AK z dnia 07-09-2011 Dyrektora Izby Skarbowej w Poznaniu). Wydatek w postaci utraconych, zwróconych kaucji nie jest wymieniony jako koszt czy przychód, co potwierdziła interpretacja indywidualna wydana do zbieżnej sytuacji z opisywaną w niniejszym wniosku z interpretacją z roku 2023, z dnia 19.01.2023 UNP: 1857918, znak pisma 0111-KDIB3-3.4012.571.2022.3.

Pytania (ostatecznie sformułowane w uzupełnieniu)  

Czy w związku z korzystaniem z kaucji na okaziciela i wykorzystywaniem jej jako zabezpieczenia za żetony i infrastrukturę do gry, nie podlega ona opodatkowaniu od podatku od towaru i usług, bo nie stanowi ani przychodu ani rozchodu i nie zwiększa w ten sposób aktywów finansowych prowadzącego gry w ramach działalności spółki z o.o.?

Czy zwrot kaucji nie rodzi po stronie spółki z o.o. należności podatkowych i nie podlega pod podatek należny od towaru i usług?

Państwa stanowisko w sprawie (ostatecznie sformułowane w uzupełnieniu)

W związku z umożliwieniem graczom gry nie hazardowej w pokera, w zrozumieniu zapisów ustawy o grach hazardowych, wprowadzony system gry z zabezpieczeniem kaucją pozwala na ich nie księgowanie fiskalne, a same kaucje nie będą stanowić ani przychodu, ani rozchodu. W ten sposób kaucja na każdym etapie gry nie stanowi przychodu ani rozchodu i Spółka z o.o. nie ma obowiązku odprowadzania od kaucji podatku należnego od towaru i usług.

Zwrot kaucji na okaziciela nie rodzi obowiązku podatkowego w stosunku do spółki, bo kaucja sama w sobie nie rodzi takich skutków i nie stanowi ani przychodu, ani rozchodu.

Ocena stanowiska

Stanowisko, które przedstawili Państwo we wniosku, w zakresie braku uznania, pobranej kaucji i jej zwrot za czynność podlegającą opodatkowaniu podatkiem VAT jest prawidłowe.

Uzasadnienie interpretacji indywidualnej

Zgodnie z art. 5 ust. 1 pkt 1 ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług (t. j. Dz. U. z 2024 r., poz. 361) zwanej dalej ustawą:

W myśl art. 7 ust. 1 ustawy:

Przez towary, stosownie do art. 2 pkt 6 ustawy:

Natomiast w myśl art. 8 ust. 1 powołanej ustawy:

Jak wynika z art. 2 pkt 22 ustawy:

Przy ocenie charakteru świadczenia jako usługi należy zwrócić uwagę na to, że usługą jest tylko takie świadczenie, w przypadku którego istnieje bezpośredni konsument, odbiorca świadczenia odnoszący z niego korzyść. Wskazać należy bowiem, że czynnikiem wyróżniającym określoną czynność jako czynność usługową (usługę) jest przede wszystkim to, że świadczenie tej czynności zmierza do bezpośredniego zaspokojenia określonej potrzeby zamawiającego.

Zatem nie każde działanie może zostać uznane za usługę, w rozumieniu przepisów ustawy. Aby tak się stało muszą zostać spełnione łącznie następujące warunki:

- w następstwie zobowiązania, w wykonaniu którego usługa jest świadczona, druga strona (wierzyciel/nabywca) jest bezpośrednim beneficjentem świadczenia,

- świadczonej usłudze odpowiada świadczenie wzajemne ze strony nabywcy (wynagrodzenie).

Należy podkreślić, że oba ww. warunki powinny być spełnione łącznie, aby świadczenie podlegało, jako usługa, opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług.

Zatem, aby dana czynność (dostawa towarów czy też usługa) podlegała opodatkowaniu podatkiem VAT musi istnieć bezpośredni związek o charakterze przyczynowym, pomiędzy świadczoną usługą, a otrzymanym świadczeniem wzajemnym, w ten sposób, że zapłacone kwoty stanowią rzeczywiste wynagrodzenie za wyodrębnioną usługę świadczoną w ramach stosunku prawnego lub dochodzi do wymiany świadczeń wzajemnych. Otrzymana zapłata powinna być konsekwencją wykonania świadczenia. Wynagrodzenie musi być należne za wykonanie tego świadczenia.

Stosownie do art. 29a ust. 1 ustawy:

Zgodnie z zasadą ogólną wyrażoną w art. 19a ust. 1 ustawy:

Z konstrukcji podatku od towarów i usług wynika, że podatnik, który wykonuje czynności podlegające opodatkowaniu podatkiem VAT, zobowiązany jest opodatkować daną czynność w momencie powstania obowiązku podatkowego.

W myśl art. 19a ust. 8 ustawy:

Z opisu sprawy wynika, że Spółka będzie organizowała gry i turnieje karciane, w ramach prowadzonej działalności gospodarczej w lokalu użytkowym. Turnieje i gry organizowane przez spółkę jako niehazardowe są pozbawione jakichkolwiek gwarantowanych nagród pieniężnych i rzeczowych. Gracze uczestniczący w grach i turniejach będą opłacać bilet wstępu, równy kwocie od 10 do 20% ustalonej kaucji za żetony i infrastrukturę do gier, z których będą korzystać w czasie gry. Kaucje będą zwrotne na okaziciela w zależności od momentu ukończenia gry lub ilości zwracanych żetonów. Konieczność wprowadzenia kaucji wynika z zabezpieczeń finansowych za wypożyczane żetony do gry i za korzystanie z infrastruktury do gier w lokalu. Gracz po skończeniu gry lub zwrocie żetonów otrzymuje przypisane do nich kwoty kaucji, również w sytuacji pozostawienia żetonów do dalszej gry przy grach wielostolikowych w turniejach. W wypadku gier jednostolikowych, czasowych, gracz otrzymuje zwrot kaucji w wymiarze 1:1 od ilości zwracanych żetonów objętych kaucją, które zwraca osobiście po skończonej grze. Po odliczeniu kwoty biletu z kaucji czy rejku, jej pozostała wartość (kaucje) będą zwracane graczom wg. zasady na na okaziciela.

Państwa wątpliwości dotyczą określenia czy w związku z korzystaniem z kaucji za żetony i wykorzystaniem jako zabezpieczenia ewentualnego zniszczenia infrastruktury, jej uszkodzenia i nie zwrócenia żetonów kaucja nie podlega opodatkowaniu, tak samo jak jej zwrot graczom po zwrocie żetonów lub pozostawieniu ich innym graczom w celu kontynuacji gry.

Aby odpowiedzieć na Państwa wątpliwości należy ustalić, czy w zdarzeniu opisanym we wniosku otrzymana kaucja stanowi zaliczkę, zadatek na poczet przyszłych usług.

Ustawa o podatku od towarów i usług nie precyzuje pojęcia zaliczki, zadatku, przedpłaty, raty czy kaucji. Według definicji zawartych w Słowniku Języka Polskiego PWN:

- „zaliczką” jest część należności wypłacana z góry na poczet należności;

- „zadatkiem” jest suma pieniędzy dawana przy zawieraniu umowy w celu zapewnienia jej wykonania;

- „przedpłatą” jest określona suma pieniędzy wpłacana regularnie, w ustalonych terminach, w celu zapewnienia sobie otrzymania jakiegoś towaru;

- „ratą” jest część należności pieniężnej, płatna w oznaczonym terminie;

- „kaucją” jest suma pieniężna złożona jako gwarancja dotrzymania zobowiązania i stanowiąca odszkodowanie w razie niedopełnienia zobowiązania.

Z przytoczonych wyżej definicji: zaliczki, zadatku, przedpłaty i raty wynika, że wiążą się one z przekazaniem kontrahentowi środków pieniężnych do jego dyspozycji. Natomiast cechą charakterystyczną kaucji jest to, że może ona zostać wykorzystana tylko w ściśle określonym przypadku, tj. w razie niedopełnienia zobowiązania. Zabezpieczenie wykonania umowy poprzez ustanowienie kaucji ma charakter gwarancyjny, zabezpieczający, co oznacza, że jest ona ustanowiona na wypadek, gdyby strona umowy, która złożyła kaucję, nie wywiązała się z niej. Wówczas druga strona umowy może zaspokoić się ze złożonej kaucji.

Jak wskazano wyżej kaucja zabezpieczająca jest pojęciem niezdefiniowanym w ustawie o podatku od towarów i usług, natomiast w świetle uregulowań zawartych w ustawie z dnia 23 kwietnia 1964 r. Kodeks cywilny (t. j. Dz. U. z 2023 r., poz. 1610 ze zm.), jest ono zapłatą za wyrządzone szkody, poniesionej przez kogoś straty.

Stosownie bowiem do treści art. 361 § 1 i § 2 k.c.:

Istotą odszkodowań nie jest zatem płatność za świadczenie, lecz rekompensata za szkodę. W takim przypadku nie mamy do czynienia z transakcją ekwiwalentną – świadczenie w zamian za wynagrodzenie – co oznacza, że otrzymane odszkodowanie nie wiąże się z żadnym świadczeniem ze strony podatnika.

Zgodnie z art. 362 k.c.:

Na podstawie art. 363 § 1 i § 2 k.c.:

W świetle powołanych przepisów, odnosząc się do sytuacji przedstawionej we wniosku wskazać należy, że przyjęcie kaucji, będzie w istocie rzeczy stanowić zabezpieczenie ewentualnego zniszczenia infrastruktury, jej uszkodzenia i nie zwrócenia żetonów.

Przenosząc powyższe na grunt analizowanej sprawy, należy wskazać, że skoro kaucja nie jest zaliczana na poczet ceny i podlega zwrotowi, w sytuacji zwrotu żetonów lub pozostawieniu ich innym graczom w celu kontynuacji gry, to nie podlega opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług. Nie jest to bowiem otrzymanie części należności i nie można uznać jej ani za zaliczkę, ani za zadatek, ani tym bardziej za przedpłatę lub ratę. Kaucja nie będzie stanowiła również zapłaty w rozumieniu art. 29a ust. 1 w zw. z ust. 6 ustawy, a jej pobranie nie będzie rodziło obowiązku podatkowego w tym podatku.

Rozpatrując natomiast kwestię podlegania opodatkowaniu kaucji zatrzymanej w wyniku zniszczenia infrastruktury, jej uszkodzenia i nie zwrócenia żetonów, należy ponownie zauważyć, że, co do zasady, każde świadczenie niebędące dostawą towarów, polegające na działaniu, zaniechaniu lub tolerowaniu czyjegoś zachowania, stanowi usługę w rozumieniu ustawy o podatku od towarów i usług.

W analizowanej sprawie, w przypadku zatrzymania wpłaconej kaucji, z powodu zabezpieczenia zniszczenia infrastruktury, jej uszkodzenia i nie zwrócenia żetonów, kaucja ta będzie miała charakter odszkodowawczy za zniszczoną infrastrukturę, jej uszkodzenia i nie zwrócenia żetonów. W tej sytuacji kwota niezwróconej kaucji również nie będzie stanowiła zapłaty w rozumieniu wyżej wskazanych przepisów ustawy o podatku od towarów i usług i nie będzie podlegała opodatkowaniu tym podatkiem, bowiem jak już wcześniej wyjaśniono nie jest płatnością za świadczenie, lecz rekompensatą za powstała szkodę. Zatrzymanie kaucji za zniszczenie infrastruktury, jej uszkodzenie lub nie zwrócenie żetonów stanowi rekompensatę z tytułu poniesionych strat.

Podsumowując, kaucja za żetony i wykorzystanie jej jako zabezpieczenia ewentualnego zniszczenia infrastruktury, jej uszkodzenia i nie zwrócenia żetonów, tak samo jak jej zwrot graczom po zwrocie żetonów lub pozostawieniu ich innym graczom w celu kontynuacji gry nie podlegają opodatkowaniu VAT, ponieważ nie stanowią żadnej z czynności wymienionej w art. 5 ust. 1 ustawy, które podlegają opodatkowaniu VAT.

Dodatkowe informacje

Informacja o zakresie rozstrzygnięcia

Interpretacja dotyczy zdarzenia przyszłego, które Państwo przedstawili i stanu prawnego obowiązującego w dniu wydania interpretacji.

Interpretacja rozstrzyga wyłącznie w zakresie podatku od towarów i usług w kwestii dotyczącej uznania, że w związku z korzystaniem z kaucji za żetony i wykorzystaniem jako zabezpieczenie ewentualnego zniszczenia infrastruktury, jej uszkodzenia i nie zwrócenia żetonów kaucja nie podlega opodatkowaniu, tak samo, jak jej zwrot graczom po zwrocie żetonów lub pozostawieniu ich innym graczom w celu kontynuacji gry.

Informuję, że wydana interpretacja dotyczy tylko sprawy będącej przedmiotem wniosku (zapytania). Inne kwestie przedstawione we wniosku, które nie zostały objęte pytaniem nie mogą być - zgodnie z art. 14b § 1 Ordynacji podatkowej - rozpatrzone.

W zakresie w podatku dochodowym od osób prawnych i podatku dochodowym od osób fizycznych zostaną wydane odrębne rozstrzygnięcia.

Zgodnie z art. 14b § 3 Ordynacji podatkowej, składający wniosek o wydanie interpretacji indywidualnej obowiązany jest do wyczerpującego przedstawienia zaistniałego stanu faktycznego albo zdarzenia przyszłego. Jesteśmy ściśle związani przedstawionym we wniosku stanem faktycznym (opisem zdarzenia przyszłego). Ponoszą Państwo ryzyko związane z ewentualnym błędnym lub nieprecyzyjnym przedstawieniem we wniosku opisu sprawy. Interpretacja indywidualna wywołuje skutki prawnopodatkowe tylko wtedy, o ile rzeczywisty stan sprawy będącej przedmiotem interpretacji pokrywał się będzie ze stanem podanym przez Państwa w złożonym wniosku.

W związku z powyższym, w przypadku zmiany któregokolwiek elementu przedstawionego we wniosku opisu sprawy, udzielona odpowiedź traci swą aktualność. Równocześnie w przypadku, gdy w toku postępowania podatkowego, kontroli podatkowej, bądź kontroli celno-skarbowej zostanie określony odmienny stan sprawy, interpretacja nie wywoła w tym zakresie skutków prawnych.

Jednocześnie należy podkreślić, że ta interpretacja została wydana na podstawie przedstawionego we wniosku opisu sprawy, co oznacza, że w przypadku, gdy w toku postępowania podatkowego, kontroli podatkowej, kontroli celno-skarbowej zostanie określony odmienny stan sprawy, interpretacja nie wywoła w tym zakresie skutków prawnych.

Pouczenie o funkcji ochronnej interpretacji

- Funkcję ochronną interpretacji indywidualnych określają przepisy art. 14k-14nb ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. – Ordynacja podatkowa (t. j. Dz. U. z 2023 r. poz. 2383, ze zm.). Interpretacja będzie mogła pełnić funkcję ochronną, jeśli: Państwa sytuacja będzie zgodna (tożsama) z opisem stanu faktycznego lub zdarzenia przyszłego i zastosują się Państwo do interpretacji.

- Zgodnie z art. 14na § 1 Ordynacji podatkowej:

- Zgodnie z art. 14na § 2 Ordynacji podatkowej:

Pouczenie o prawie do wniesienia skargi na interpretację

Mają Państwo prawo do zaskarżenia tej interpretacji indywidualnej do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego. Zasady zaskarżania interpretacji indywidualnych reguluje ustawa z dnia 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi (t.j. Dz. U. z 2023 r. poz. 1634 ze zm; dalej jako „PPSA”).

Skargę do Sądu wnosi się za pośrednictwem Dyrektora KIS (art. 54 § 1 PPSA). Skargę należy wnieść w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia interpretacji indywidualnej (art. 53 § 1 PPSA):

- w formie papierowej, w dwóch egzemplarzach (oryginał i odpis) na adres: Krajowa Informacja Skarbowa, ul. Warszawska 5, 43-300 Bielsko-Biała (art. 47 § 1 PPSA), albo

- w formie dokumentu elektronicznego, w jednym egzemplarzu (bez odpisu), na adres Elektronicznej Skrzynki Podawczej Krajowej Informacji Skarbowej na platformie ePUAP: /KIS/SkrytkaESP (art. 47 § 3 i art. 54 § 1a PPSA).

Skarga na interpretację indywidualną może opierać się wyłącznie na zarzucie naruszenia przepisów postępowania, dopuszczeniu się błędu wykładni lub niewłaściwej oceny co do zastosowania przepisu prawa materialnego. Sąd jest związany zarzutami skargi oraz powołaną podstawą prawną (art. 57a PPSA).

Podstawa prawna dla wydania interpretacji

Podstawą prawną dla wydania tej interpretacji jest art. 13 § 2a oraz art. 14b § 1 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. – Ordynacja podatkowa (t. j. Dz. U. z 2023 r. poz. 2383, ze zm.).