Interpretacja indywidualna z dnia 14 marca 2024 r., Dyrektor Krajowej Informacji Skarbowej, sygn. 0115-KDIT2.4011.583.2023.2.ENB
Możliwość skorzystania ze zwolnienia przedmiotowego w związku z otrzymaniem odszkodowania wynikającego z ugody sądowej.
Interpretacja indywidualna
– stanowisko nieprawidłowe
Szanowny Panie,
stwierdzam, że Pana stanowisko w sprawie oceny skutków podatkowych opisanego stanu faktycznego w podatku dochodowym od osób fizycznych jest nieprawidłowe.
Zakres wniosku o wydanie interpretacji indywidualnej
8 grudnia 2023 r. wpłynął Pana wniosek o wydanie interpretacji indywidualnej, który dotyczy możliwości skorzystania ze zwolnień przedmiotowych. Uzupełnił go Pan – w odpowiedzi na wezwanie – 4 marca 2024 r. (data wpływu).
Treść wniosku jest następująca:
Opis stanu faktycznego
Wyrokiem z dnia (...) 2018 r. Sąd Rejonowy A w B uwzględnił Pana pozew o odszkodowanie w związku z rozwiązaniem umowy o pracę bez wypowiedzenia i zasądził od Pana byłego pracodawcy, tj. C w D na Pana rzecz kwotę (...) zł. Wyrok stał się prawomocny z dniem (...) 2019 r., gdyż złożona przez pozwaną apelacja, została w całości oddalona wyrokiem Sądu Okręgowego w B z dnia (...) 2019 r.
Pozwem z (...) 2019 r. - złożonym przeciwko C w D wniósł Pan o zasądzenie od pozwanej na Pana rzecz kwoty (...) zł wraz z ustawowymi odsetkami za opóźnienie liczonymi od dnia (...) 2018 r. do dnia zapłaty, wraz z kosztami postępowania, w tym kosztami zastępstwa procesowego według norm przepisanych. Podniósł Pan w pozwie, iż uzyskał już odszkodowanie zasądzone wyrokiem z dnia (...) 2018 r. w wysokości (...) zł, jednak niezależnie od tego przysługują mu jeszcze inne roszczenia związane ze stosunkiem pracy, który wygasł na skutek bezprawnych działań pozwanej, w tym m.in.: (...). W zakresie wysokości zgłoszonych roszczeń podniósł Pan w pierwszej kolejności, iż podstawą dla wyliczenia należnych mu roszczeń jest założenie, że odprawy pieniężne ustala się według zasad obowiązujących przy obliczaniu ekwiwalentu pieniężnego za urlop wypoczynkowy, regulowanych rozporządzeniem Ministra Pracy i Polityki Społecznej z 8 stycznia 1997 r. w sprawie szczegółowych zasad udzielania urlopu wypoczynkowego, ustalania i wypłacania wynagrodzenia za czas urlopu oraz ekwiwalentu pieniężnego za urlop (Dz.U. Nr 2 poz. 14 ze zm.) wydane na podstawie art. 173 k.p. Podnosił Pan, iż przysługuje mu odrębne roszczenie z Zakładowego Układu Zbiorowego Pracy dla pracowników C z dnia (...) 2013 r. ustanowione na mocy (...).
Zgodnie z (...) pracodawca zobowiązuje się do wypłacenia pracownikowi odszkodowania z tytułu złamania gwarancji zatrudnienia.
Zgodnie z (...), odszkodowanie stanowi (...). Zgodnie z (...) od tej odprawy odejmuje się wysokość wypłaconego pracownikowi odszkodowania zasądzonego przez Sąd Pracy. Gwarancja zatrudnienia obejmowała okres (...) miesięcy od dnia, w którym doszło do sprzedaży C na rzecz E. Nabycie nastąpiło we (...) 2015 r. Wobec tego, gwarancja obowiązywała do końca (...) 2019 r. W związku z tym, że zwolniono Pana z pracy w (...) 2017 r., gwarancja obowiązywała przez (...) miesiące po zwolnieniu, wobec czego odszkodowanie za złamanie (...) w C stanowiących załącznik (...) do Zakładowego Układu Zbiorowego Pracy Pracowników C z dnia (...) 2013 r. (...) wynosiło (...) zł.
Podniósł Pan nadto, iż na podstawie wyroku Sądu Rejonowego A w B w sprawie o sygn. akt (...), otrzymał od pozwanej do tej pory kwotę (...) zł tytułem odszkodowania za niezgodne z prawem rozwiązanie umowy o pracę, która pomniejsza wysokość należnej odprawy, wobec czego łączna wysokość dochodzonej odprawy wynosi (...) zł. Reasumując, dochodził Pan w ww. sprawie łącznie kwoty (...) zł, na którą składają się niewypłacona premia prowizyjna za (...) 2016 r. oraz odszkodowanie z tytułu gwarancji zatrudnienia.
Żądanie było wymagalne od dnia (...) 2018 r., tj. od dnia, kiedy byłemu pracodawcy upłynął zakreślony termin do spełnienia świadczenia, wskazany w przedsądowym wezwaniu do zapłaty. Wobec tego, dochodził Pan również odsetek za opóźnienie. Wyrokiem z (...) 2022 r., Sąd Okręgowy w B (...) zasądził od pozwanej C w D na Pana rzecz kwotę (...) z ustawowymi odsetkami od (...) 2018 r. do dnia zapłaty. W uzasadnieniu Sąd wskazał, że powództwo należało uznać za słuszne co do zasady. Sąd przywołał treść (...). (...), który ustalał, że w przypadku wypowiedzenia przez pracodawcę umowy o pracę w Okresie Gwarancji Zatrudnienia, z pracownikiem objętym postanowieniami niniejszego (...), tak w przypadku zwolnień indywidualnych jak i grupowych, z przyczyn nie dotyczących pracownika oraz w przypadku, gdy wskutek odwołania pracownika do Sądu Pracy zapadł prawomocny wyrok zasądzający odszkodowanie za niezgodne z prawem rozwiązanie umowy o pracę z innych przyczyn, pracodawca zobowiązuje się do wypłacenia pracownikowi odszkodowania z tytułu złamania Gwarancji Zatrudnienia. W konsekwencji Sąd wywiódł, że w realiach sprawy wprost zaistniała sytuacja nazwana w przywołanym (...) - pracodawca rozwiązał z Panem umowę o pracę bez wypowiedzenia z winy pracownika, co skutkowało prawomocnym zasądzeniem na Pana rzecz odszkodowania za niezgodne z prawem rozwiązanie umowy o pracę (w sprawie (...) - (...)). Sąd podzielił Pana pogląd, iż podstawą dla wyliczenia należnych mu roszczeń jest założenie, że odprawy pieniężne ustala się według zasad obowiązujących przy obliczaniu ekwiwalentu pieniężnego za urlop wypoczynkowy, regulowanych rozporządzeniem Ministra Pracy i Polityki Społecznej z 8 stycznia 1997 r. w sprawie szczegółowych zasad udzielania urlopu wypoczynkowego, ustalania i wypłacania wynagrodzenia za czas urlopu oraz ekwiwalentu pieniężnego za urlop wydane na podstawie art. 173 k.p. W oparciu o powyższe, Sąd wydał wyrok zasądzający. Wyrok ten nie uprawomocnił się, gdyż każda ze stron procesu wywiodła od niego apelację.
Jednakże, przed wydaniem wyroku w II Instancji, Strony postanowiły zawrzeć przed Sądem Apelacyjnym w B ugodę sądową. Na mocy tej Ugody, ustalono obowiązek zapłaty przez byłego pracodawcę na Pana rzecz kwoty (...) zł, na którą składają się:
1)(...) zł tytułem wykonania Pana roszczeń głównych zgłoszonych w obu instancjach, w tym:
a)(...) zł tytułem roszczeń związanych z (...),
b)(...) zł tytułem pozostałych roszczeń głównych,
2)(...) tytułem wykonania roszczeń odsetkowych od Pana roszczeń głównych zgłoszonych w obu instancjach, skapitalizowanych od dnia (...) 2018 r. do dnia (...) 2022 r.,
3)(...) zł tytułem roszczenia, któremu sąd I instancji w wyroku w sprawie o sygn. (...) nadał rygor natychmiastowej wykonalności,
4)(...) zł tytułem wykonania roszczeń odsetkowych od Pana roszczeń głównych zgłoszonych w obu instancjach (po odjęciu kwoty wskazanej w pkt 3 powyżej), skapitalizowanych od dnia (...) 2022 r. do dnia (...) 2023 r.,
5) (...) zł tytułem zwrotu kosztów procesu.
Powyższe kwoty, z zastrzeżeniem ust. 3, zostały uiszczone przez byłego pracodawcę na rachunek bankowy wskazany przez Pana, przy czym były pracodawca, jako płatnik, obliczył i pobrał zaliczkę na podatek dochodowy w zakresie wszelkich ugodzonych świadczeń, za wyjątkiem świadczeń, których podstawę stanowił (...) (a konkretnie odszkodowanie za złamanie tego (...) wraz z odsetkami). Łącznie otrzymał Pan na swoje konto kwotę (...) zł.
Pytanie
Czy w przedstawionych okolicznościach, kwota wypłacona Panu na podstawie ugody sądowej, w zakresie dotyczącym roszczeń odszkodowawczych związanych z (...) i roszczeń odsetkowych od tych roszczeń, podlega zwolnieniu od podatku dochodowego od osób fizycznych na podstawie art. 21 ust. 1 pkt 3 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych i w konsekwencji zarówno Pracodawca nie będzie jako płatnik zobowiązany do obliczenia i pobrania podatku od kwoty odszkodowania wypłaconej Pracownikowi, jak i nie będzie musiał Pan sam obliczyć odpowiedniego podatku i samodzielnie go zadeklarować oraz zapłacić?
Pana stanowisko w sprawie
Pana zdaniem, kwota wypłaconego świadczenia w zakresie roszczenia odszkodowawczego z tytułu złamania gwarancji zatrudnienia określonej w (...), będzie podlegać zwolnieniu od podatku dochodowego od osób fizycznych na podstawie art. 21 ust. 1 pkt 3 Ustawy PIT i w konsekwencji zarówno były Pracodawca nie będzie jako płatnik zobowiązany do obliczenia i pobrania podatku od tej kwoty, jak i Pan nie będzie musiał obliczyć odpowiedniego podatku i samodzielnie go zadeklarować oraz zapłacić. Podkreśla Pan, że zapytaniem objęte są wypłacone świadczenia jedynie w zakresie roszczenia odszkodowawczego z tytułu złamania gwarancji zatrudnienia określonej w (...) (wraz z należnościami ubocznymi w postaci odsetek ustawowych za opóźnienie). Wnioskiem nie są objęte pozostałe wypłacone kwoty, gdyż te zostały już opodatkowane.
Zgodnie z art. 31 Ustawy PIT osoby prawne zwane dalej „zakładami pracy”, są obowiązane jako płatnicy obliczać i pobierać w ciągu roku zaliczki na podatek dochodowy od osób, które uzyskują od tych zakładów przychody ze stosunku pracy. Pracodawca jest więc jako płatnik zobowiązany obliczać i pobierać w ciągu roku zaliczki na podatek dochodowy od przychodów uzyskiwanych przez Pracownika ze stosunku pracy. Zgodnie z art. 12 ust. 1 za przychody ze stosunku pracy uważa się wszelkiego rodzaju wypłaty pieniężne oraz wartość pieniężną świadczeń w naturze bądź ich ekwiwalenty, bez względu na źródło finansowania tych wypłat i świadczeń, a w szczególności: wynagrodzenia zasadnicze, wynagrodzenia za godziny nadliczbowe, różnego rodzaju dodatki, nagrody, ekwiwalenty za niewykorzystany urlop i wszelkie inne kwoty niezależnie od tego, czy ich wysokość została z góry ustalona, a ponadto świadczenia pieniężne ponoszone za pracownika, jak również wartość innych nieodpłatnych świadczeń lub świadczeń częściowo odpłatnych.
W orzecznictwie sądów administracyjnych przyjmuje się, że o zakwalifikowaniu świadczenia jako przychodu ze stosunku pracy decyduje to, czy określone świadczenie może otrzymać wyłącznie pracownik lub były pracownik, czy również inna osoba nie związana tego rodzaju stosunkiem prawnym, tj. czy istnieje związek prawny lub faktyczny danego świadczenia ze stosunkiem pracy (tak m.in wyrok Naczelnego Sądu Administracyjnego z dnia 21 sierpnia 2012 r., sygn. II FSK 86/11, wyrok Naczelnego Sądu Administracyjnego z dnia 27 marca 2015 r., sygn. II FSK 1695/14). W ramach zawartej ugody sądowej, były Pracodawca uznał swoją odpowiedzialność do realizacji określonych obowiązków związanych ze złamaniem Gwarancji Zatrudnienia, w tym wypłaty odszkodowania, do którego był Pan uprawniony na podstawie (...).
Odszkodowanie to jest ściśle związane z bezprawnym rozwiązaniem stosunku pracy pomiędzy Pracodawcą a Panem, co jest objęte powagą rzeczy osądzonej w związku z prawomocnym wyrokiem Sądu Pracy.
Zgodnie zaś z art. 21 ust. 1 pkt 3 Ustawy PIT wolne od podatku dochodowego są otrzymane odszkodowania lub zadośćuczynienia, jeżeli ich wysokość lub zasady ustalania wynikają wprost z przepisów odrębnych ustaw lub przepisów wykonawczych wydanych na podstawie tych ustaw, oraz otrzymane odszkodowania lub zadośćuczynienia, jeżeli ich wysokość lub zasady ustalania wynikają wprost z postanowień układów zbiorowych pracy, innych opartych na ustawie porozumień zbiorowych, regulaminów lub statutów, o których mowa w art. 9 § 1 Kodeksu pracy, z wyjątkiem przypadków, o których mowa w art. 21 ust. 1 pkt 3 lit. a-g Ustawy PIT.
Zwolnienie z art. 21 ust. 1 pkt 3 Ustawy PIT wymaga zatem łącznego spełnienia następujących przesłanek:
–otrzymane świadczenie musi być odszkodowaniem lub zadośćuczynieniem,
–odszkodowanie lub zadośćuczynienie musi być przyznane na podstawie ustawy, przepisów wykonawczych do ustawy, układów zbiorowych pracy lub innych opartych na ustawie porozumień zbiorowych, regulaminów lub statutów, o których mowa w art. 9 § 1 Kodeksu pracy,
–wysokość bądź zasady ustalania odszkodowania lub zadośćuczynienia muszą wprost wynikać z ww. aktów,
–nie mogą zachodzić wyłączenia, o których mowa w art. 21 ust. 1 pkt 3 lit. a-g Ustawy PIT.
W Pana ocenie, przesłanki zwolnienia odszkodowania od podatku dochodowego przewidziane w art. 21 ust. 1 pkt 3 Ustawy PIT są spełnione. Po pierwsze, według Pana, wypłacone mu świadczenie, którego podstawę stanowił (...) do Zakładowego Układu Zbiorowego Pracy, jest świadczeniem o charakterze odszkodowawczym. Obowiązek odszkodowawczy może powstać w wyniku popełnienia czynu niedozwolonego (odpowiedzialność deliktowa na podstawie art. 415 Kodeksu cywilnego) lub też niewykonania lub nienależytego wykonania zobowiązania (odpowiedzialność kontraktowa na podstawie art. 471 Kodeksu cywilnego).
Naruszenie gwarancji zatrudnienia powoduje obowiązek naprawienia przez pracodawcę szkody wynikłej z niewykonania lub nienależytego wykonania zobowiązania na podstawie art. 300 Kodeksu pracy w związku z art. 471 Kodeksu postępowania cywilnego. Celem odszkodowania jest naprawienie szkody wyrządzonej przez Pracodawcę w wyniku naruszenia przez niego postanowień (...) stanowiącego część ZUZP i niewykonania przez Pracodawcę zobowiązania do zatrudniania wszystkich pracowników objętych (...) do końca okresu gwarancji zatrudnienia. Powyższy pogląd potwierdza m. in. wyrok Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w (...) z dnia (...) 2016 r. (sygn. (...)), w którym Sąd dokonując oceny świadczeń wypłacanych w ramach Programu Dobrowolnych Odejść wyraźnie odróżnił je od odszkodowań wypłacanych z tytułu naruszenia gwarancji zatrudnienia, wskazując, że: „O niewykonaniu zobowiązania można byłoby mówić, gdyby pracodawca naruszył gwarancje zatrudnienia, wynikające z umowy społecznej, gdzie wprost umieszczono zapis, że takie naruszenie skutkuje obowiązkiem wypłaty odszkodowania we wskazanej tam wysokości”. Powyższy pogląd został również powtórzony w interpretacji ogólnej Ministra Finansów z dnia 23 czerwca 2016 r. (Nr DD3.8201.1.2016.MCA).
Po drugie, prawo do odszkodowania oraz zasady jego ustalenia wprost wynikają z układu zbiorowego pracy lub innych opartych na ustawie porozumień zbiorowych, o których mowa w art. 9 § 1 Kodeksu pracy. Zgodnie z art. 9 § 1 Kodeksu pracy, ilekroć w Kodeksie pracy jest mowa o prawie pracy, rozumie się przez to przepisy Kodeksu pracy oraz przepisy innych ustaw i aktów wykonawczych, określające prawa i obowiązki pracowników i pracodawców, a także postanowienia układów zbiorowych pracy i innych opartych na ustawie porozumień zbiorowych, regulaminów i statutów określających prawa i obowiązki stron stosunku pracy. W niniejszej sprawie, zasady przyznawania i ustalania odszkodowania wynikają wprost z (...) w C stanowiących (...) do Zakładowego Układu Zbiorowego Pracy dla pracowników C z dnia (...) 2013 r., a Zakładowy Układ Zbiorowy Pracy stanowi źródło prawa pracy w rozumieniu art. 9 § 1 Kodeksu pracy. Po trzecie, wysokość odszkodowania została ustalona w wysokości wynikającej z (...) ww. aktu prawnego, który stanowi, że odszkodowanie stanowi (...).
Jednocześnie żadne z wyłączeń określonych w art. 21 ust. 1 pkt 3 Ustawy PIT nie znajdzie zastosowania do przedstawionego zdarzenia przyszłego. W szczególności odszkodowanie nie ma charakteru odprawy pieniężnej. Podstawą do wypłaty odszkodowania jest niewykonanie zobowiązania w postaci gwarancji zatrudnienia, tymczasem odprawa jest związana z faktem rozwiązania stosunku pracy z przyczyn niedotyczących pracownika i nie jest związana z naruszeniem przez pracodawcę przepisów prawa lub niewykonaniem bądź nienależytym wykonaniem zobowiązań. Konsekwentnie celem odszkodowania jest naprawienie szkody wyrządzonej przez Pracodawcę poprzez naruszenie (...), zgodnie z którym był zobowiązany zapewnić pracownikom zatrudnienia przez określony okres.
Wskazuje na to również sposób wyliczenia odszkodowania, którego wysokość uzależniona jest od okresu pozostałego do końca gwarancji zatrudnienia, a więc szkody poniesionej przez pracownika w postaci utraty wynagrodzenia za okres, w którym pracodawca zobowiązał się nie wypowiadać umowy o pracę z przyczyn niedotyczących pracownika. Tymczasem odprawy z tytułu rozwiązania stosunku pracy z przyczyn niedotyczących pracownika nie są związane z wyrządzeniem pracownikowi szkody i nie służą jej naprawieniu, ale stanowią dodatkową korzyść dla pracowników. Zarówno w przypadku odpraw wynikających z ustawy z dnia 13 marca 2003 r. o szczególnych zasadach rozwiązywania z pracownikami stosunków pracy z przyczyn niedotyczących pracowników, jak i z reguły w przypadku odpraw przyznawanych na podstawie porozumień zbiorowych, wysokość odprawy jest uzależniona od stażu pracy.
Wojewódzki Sąd Administracyjny w (...) w wyroku z (...) 2018 r. (sygn. (...)), wskazał, że: „Porównując tytuły prawne do wypłaty odszkodowania z (...) oraz odprawy z ustawy – wskazać należy, że odprawa, przysługująca na podstawie ustawy o szczególnych zasadach wypłacana jest dlatego, że doszło do rozwiązania stosunku pracy z przyczyn niedotyczących pracownika, natomiast odszkodowanie z (...) przysługuje dlatego, że pracodawca nie wywiązał się z przyjętego zobowiązania, jakim było udzielenie gwarancji zatrudnienia na określony czas. Zatem odprawa z ustawy wiąże się z rozwiązaniem stosunku pracy z przyczyn leżących po stronie pracodawcy, zaś źródłem odszkodowania z (...) jest niedotrzymanie zobowiązania – gwarancji zatrudnienia. Jest więc oczywiste, że oba świadczenia wypłacane są z zupełnie innych przyczyn, aczkolwiek – co może być mylące – podstawą wypłaty obu świadczeń jest ta sama okoliczność faktyczna – w postaci wypowiedzenia przez pracodawcę stosunku pracy z przyczyn niedotyczących pracownika (…) Zdaniem Sądu, nie należy zrównywać obu tych świadczeń na gruncie przepisu art. 21 pdf. Odszkodowanie wypłacone na podstawie PGP nie jest rodzajem odprawy wypłaconej na podstawie przepisów o szczególnych zasadach rozwiązywania z pracownikami stosunków pracy z przyczyn niedotyczących pracowników, wobec czego nie ma do niego zastosowania wykluczenie, zawarte w art. 21 ust. 1 pkt 3 lit. b ustawy pdf.”
W Pana opinii, nie znajdzie również zastosowania wyłączenie przewidziane w art. 21 ust. 1 pkt 3 lit. g Ustawy PIT dotyczące odszkodowań wynikających z zawartych umów lub ugód innych niż ugody sądowe, ponieważ w niniejszym stanie faktycznym doszło do zawarcia ugody przed Sądem.
W związku z powyższym, w Pana ocenie, odszkodowanie będzie zwolnione od podatku dochodowego od osób fizycznych. W konsekwencji Pracodawca nie będzie zobowiązany do obliczenia i pobrania zaliczki na podatek dochodowy od osób fizycznych od wypłaconego odszkodowania.
Powyższy pogląd potwierdza również orzecznictwo sądów administracyjnych (m.in. cytowany wyżej wyrok Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w (...) z dnia (...) 2018 r., sygn. (...); wyrok Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w (...) z dnia (...) 2018 r.,(...)) oraz interpretacje indywidualne (m.in. interpretacja indywidualna Dyrektora Krajowej Informacji Skarbowej z dnia 6 lipca 2017 r. nr 0114-KDIP3-3.4011.187.2017.2.MS2; interpretacja indywidualna Dyrektora Izby Skarbowej w Bydgoszczy z dnia 23 lutego 2017 r. nr 0461-ITPB2.4511.932.2016 2.ŁS).
Natomiast w zakresie wypłaconych Panu odsetek od roszczenia z tytułu złamania gwarancji zatrudnienia, zwolnienie z opodatkowania podatkiem dochodowym od osób fizycznych znajduje swoją podstawę w art. 21 ust. 1 pkt 95b ustawy PIT, który stanowi, że wolne od podatku dochodowego są odsetki z tytułu nieterminowej wypłaty należności niepodlegających opodatkowaniu podatkiem dochodowym, wolnych od podatku dochodowego lub od których na podstawie przepisów Ordynacji podatkowej zaniechano poboru podatku.
Zatem naturalną konsekwencją uznania, że kwota wypłacona na podstawie ugody sądowej jest zwolniona z podatku na podstawie art. 21 ust. 1 pkt 3 Ustawy PIT, jest zwolnienie z podatku również odsetek za opóźnienie w spełnieniu tego świadczenia.
Roszczenie było bowiem wymagalne z dniem (...) 2018 r., i tylko niezasadna odmowa przez byłego pracodawcę jego uznania po otrzymaniu wezwania do zapłaty, i kontynuowanie sporu sądowego przez okres prawie 5 lat, spowodowało, że swoje należności otrzymał Pan ze znacznym opóźnieniem w stosunku do dnia ich wymagalności. Odsetki te stanowią zatem konsekwencję opóźnienia w spełnieniu świadczenia i jego „nieterminowej wypłaty” w rozumieniu art. 21 ust. 1 pkt 95b ustawy.
Dodatkowo, z najdalej posuniętej ostrożności wskazuje Pan, że kwota odszkodowania wypłaconego Panu na podstawie i w wysokości wynikającej z ugody sądowej podlega zwolnieniu od podatku dochodowego od osób fizycznych na podstawie art. 21 ust. 1 pkt 3b Ustawy PIT. Zgodnie z art. 21 ust. 1 pkt 3b Ustawy PIT wolne od podatku dochodowego są inne odszkodowania lub zadośćuczynienia otrzymane na podstawie wyroku lub ugody sądowej do wysokości określonej w tym wyroku lub tej ugodzie, z wyjątkiem odszkodowań lub zadośćuczynień:
-otrzymanych w związku z prowadzoną działalnością gospodarczą,
-dotyczących korzyści, które podatnik mógłby osiągnąć, gdyby mu szkody nie wyrządzono.
Zwolnienie z art. 21 ust. 1 pkt 3b Ustawy PIT wymaga łącznego spełnienia następujących przesłanek: otrzymane świadczenie musi być odszkodowaniem lub zadośćuczynieniem, odszkodowanie lub zadośćuczynienie musi być otrzymane na podstawie wyroku lub ugody sądowej, odszkodowanie lub zadośćuczynienie jest przyznawane do wysokości określonej w wyroku lub ugodzie sądowej, nie mogą zachodzić wyłączenia, o których mowa w art. 21 ust. 1 pkt 3b lit. a i b Ustawy PIT.
W Pana ocenie, przesłanki zwolnienia odszkodowania od podatku dochodowego przewidziane w art. 21 ust. 1 pkt 3b Ustawy PIT są spełnione. Po pierwsze, jak Pan wskazał powyżej, odszkodowanie jest świadczeniem o charakterze odszkodowawczym, ponieważ jego celem jest naprawienie szkody wyrządzonej w wyniku naruszenia postanowień (...) stanowiącego część ZUZP i niewykonania zobowiązania do zatrudniania wszystkich pracowników objętych (...) do końca okresu gwarancji zatrudnienia.
Po drugie, w przypadku, gdy Organ nie zgodzi się z Pana stanowiskiem, że podstawą przyznania odszkodowania są postanowienia układu zbiorowego pracy oraz innych opartych na ustawie porozumień zbiorowych, o których mowa w art. 9 § 1 Kodeksu pracy, wówczas należałoby przyjąć, że podstawą przyznania odszkodowania jest zawarta ugoda sądowa. Według Pana, jednocześnie żadne z wyłączeń określonych w art. 21 ust. 1 pkt 3b Ustawy PIT nie znajdzie zastosowania do przedstawionego zdarzenia. W szczególności odszkodowanie nie dotyczy korzyści, które Pracownik jako podatnik mógłby osiągnąć, gdyby mu szkody nie wyrządzono. Zgodnie z art. 361 § 2 Kodeksu cywilnego w braku odmiennego przepisu ustawy lub postanowienia umowy, naprawienie szkody obejmuje straty, które poszkodowany poniósł, oraz korzyści, które mógłby osiągnąć, gdyby mu szkody nie wyrządzono.
O utraconych korzyściach (Iucrum cessans) można mówić wtedy, gdy szkoda ma charakter jedynie hipotetyczny (tak m.in. K. Zagrobelny, Komentarz do art. 361 Kodeksu cywilnego, w: E. Gniewek, P. Machnikowski (red) „Kodeks cywilny Komentarz” 2017). W Pana ocenie, należy zatem odróżnić odszkodowanie przyznawane z tytułu naruszenia gwarancji zatrudnienia od przypadku dochodzenia przez pracownika utraconego wynagrodzenia np. w związku z bezprawnym rozwiązaniem przez pracodawcę umowy o pracę. Tylko w tym drugim przypadku szkoda ma charakter hipotetyczny i stanowi utracone korzyści, natomiast w pierwszym przypadku pracownik ponosi stratę (damnum emergens) – wysokość wynagrodzenia należnego pracownikowi do końca okresu gwarancji zatrudnienia nie jest bowiem hipotetyczna, ale ma charakter stały i pewny.
W dniu wejścia w życie (...) Pracownik został objęty gwarancją zatrudnienia, której istota polegała na zobowiązaniu do niewypowiadania umowy o pracę do końca gwarancji zatrudnienia. Celem gwarancji zatrudnienia jest zabezpieczenie pracowników, którzy mają pewność otrzymania stałego wynagrodzenia do końca okresu gwarancji zatrudnienia, a w konsekwencji w wyniku naruszenia gwarancji pracownik ponosi stratę rzeczywistą. W związku z powyższym, w Pana ocenie, odszkodowanie wypłacone na podstawie ugody sądowej, i znajdujące swoją podstawę materialnoprawną w odszkodowaniu za naruszenie przez byłego pracodawcę zasad określonych w (...), a także odsetki za opóźnienie w spełnieniu tego świadczenia, będą zwolnione od podatku dochodowego od osób fizycznych.
Ocena stanowiska
Stanowisko, które przedstawił Pan we wniosku, jest nieprawidłowe.
Uzasadnienie interpretacji indywidualnej
Podstawową zasadą obowiązującą w przepisach ustawy z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych (t. j. Dz. U. z 2022 r. poz. 2647 ze zm.) jest zasada powszechności opodatkowania, która wyrażona została w art. 9 ust. 1 tej ustawy. Zgodnie z jego treścią:
Opodatkowaniu podatkiem dochodowym podlegają wszelkiego rodzaju dochody, z wyjątkiem dochodów wymienionych w art. 21, 52, 52a i 52c oraz dochodów, od których na podstawie przepisów Ordynacji podatkowej zaniechano poboru podatku.
Treść powyższego przepisu wskazuje, że opodatkowaniu podatkiem dochodowym od osób fizycznych podlegają wszelkiego rodzaju dochody uzyskane przez podatnika, z wyjątkiem tych, które zostały enumeratywnie wymienione w katalogu zwolnień przedmiotowych zawartym w powyższej ustawie bądź, od których zaniechano poboru podatku.
Stosownie do treści art. 11 ust. 1 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych:
Przychodami, z zastrzeżeniem art. 14-15, art. 17 ust. 1 pkt 6, 9, 10 w zakresie realizacji praw wynikających z pochodnych instrumentów finansowych, pkt 11, art. 19, art. 25b, art. 30ca, art. 30da i art. 30f, są otrzymane lub postawione do dyspozycji podatnika w roku kalendarzowym pieniądze i wartości pieniężne oraz wartość otrzymanych świadczeń w naturze i innych nieodpłatnych świadczeń.
Na podstawie art. 10 ust. 1 pkt 1 ww. ustawy:
Źródłami przychodów są stosunek służbowy, stosunek pracy, w tym spółdzielczy stosunek pracy, członkostwo w rolniczej spółdzielni produkcyjnej lub innej spółdzielni zajmującej się produkcją rolną, praca nakładcza, emerytura lub renta.
Stosownie do art. 12 ust. 1 cytowanej ustawy:
Za przychody ze stosunku służbowego, stosunku pracy, pracy nakładczej oraz spółdzielczego stosunku pracy uważa się wszelkiego rodzaju wypłaty pieniężne oraz wartość pieniężną świadczeń w naturze bądź ich ekwiwalenty, bez względu na źródło finansowania tych wypłat i świadczeń, a w szczególności: wynagrodzenia zasadnicze, wynagrodzenia za godziny nadliczbowe, różnego rodzaju dodatki, nagrody, ekwiwalenty za niewykorzystany urlop i wszelkie inne kwoty niezależnie od tego, czy ich wysokość została z góry ustalona, a ponadto świadczenia pieniężne ponoszone za pracownika, jak również wartość innych nieodpłatnych świadczeń lub świadczeń częściowo odpłatnych.
Użyty powyżej zwrot „w szczególności” oznacza, że wymienione kategorie przychodów zostały wskazane jedynie przykładowo. Przychodem ze stosunku pracy i stosunków pokrewnych są więc wszelkiego rodzaju wypłaty i świadczenia skutkujące u podatnika powstaniem przysporzenia majątkowego, mające swoje źródło w łączącym pracownika z pracodawcą stosunku pracy lub stosunku pokrewnym.
Tak szerokie zdefiniowanie pojęcia przychodu pracownika wskazuje, że w każdym przypadku, w którym uzyska on od pracodawcy realną korzyść mającą wymiar finansowy, będzie to rodzić obowiązek zwiększenia jego przychodu, z wyjątkiem świadczeń określonych w katalogu zwolnień przedmiotowych, zawartych w art. 21, 52, 52a i 52c ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych.
Stosownie do art. 32 ust. 1 ustawy:
Zakłady pracy będące osobami fizycznymi, osobami prawnymi oraz jednostkami organizacyjnymi nieposiadającymi osobowości prawnej są obowiązane jako płatnicy obliczać i pobierać w ciągu roku zaliczki na podatek dochodowy od osób, które uzyskują od tych zakładów przychody ze stosunku służbowego, stosunku pracy, z pracy nakładczej lub ze spółdzielczego stosunku pracy, z zasiłków pieniężnych z ubezpieczenia społecznego wypłacanych przez zakłady pracy lub z tytułu udziału w nadwyżce bilansowej wypłacanej w spółdzielniach pracy.
Z przedstawionego we wniosku opisu stanu faktycznego wynika, że wyrokiem z dnia (...) 2018 r. Sąd Rejonowy uwzględnił Pana pozew o odszkodowanie w związku z rozwiązaniem umowy o pracę bez wypowiedzenia i zasądził od Pana byłego pracodawcy na Pana rzecz kwotę (...) zł. Wyrok stał się prawomocny z dniem (...) 2019 r.
Ponadto pozwem z (...) 2019 r. złożonym przeciwko pracodawcy wniósł Pan o zasądzenie na Pana rzecz kwoty (...) zł wraz z ustawowymi odsetkami za opóźnienie liczonymi od dnia (...) 2018 r. do dnia zapłaty, wraz z kosztami postępowania, w tym kosztami zastępstwa procesowego według norm przepisanych. Podniósł Pan w pozwie, iż przysługują Panu roszczenia związane ze stosunkiem pracy, który wygasł na skutek bezprawnych działań pozwanej, w tym m.in.: (...). Zgodnie z (...) pracodawca zobowiązuje się do wypłacenia pracownikowi odszkodowania z tytułu złamania gwarancji zatrudnienia.
Zgodnie z (...), odszkodowanie stanowi (...). Zgodnie z (...) od tej odprawy odejmuje się wysokość wypłaconego pracownikowi odszkodowania zasądzonego przez Sąd Pracy. Gwarancja zatrudnienia obejmowała okres (...) miesięcy od dnia, w którym doszło do sprzedaży C na rzecz inwestora. Gwarancja obowiązywała do końca (...) 2019 r. W związku z tym, że zwolniono Pana z pracy w (...) 2017 r., gwarancja obowiązywała przez (...) miesiące po zwolnieniu, wobec czego odszkodowanie za złamanie (...) stanowiących załącznik (...) do Zakładowego Układu Zbiorowego Pracy (...) wynosiło (...) zł.
Żądanie było wymagalne od dnia (...) 2018 r., tj. od dnia, kiedy byłemu pracodawcy upłynął zakreślony termin do spełnienia świadczenia, wskazany w przedsądowym wezwaniu do zapłaty. Wobec tego, dochodził Pan również odsetek za opóźnienie. Wyrokiem z (...) 2022 r., Sąd Okręgowy zasądził od pozwanej na Pana rzecz kwotę (...) zł z ustawowymi odsetkami od (...) 2018 r. do dnia zapłaty. Sąd przywołał treść (...). (...), który ustalał, że w przypadku wypowiedzenia przez pracodawcę umowy o pracę w Okresie Gwarancji Zatrudnienia, z pracownikiem objętym postanowieniami niniejszego (...), tak w przypadku zwolnień indywidualnych jak i grupowych, z przyczyn nie dotyczących pracownika oraz w przypadku, gdy wskutek odwołania pracownika do Sądu Pracy zapadł prawomocny wyrok zasądzający odszkodowanie za niezgodne z prawem rozwiązanie umowy o pracę z innych przyczyn, pracodawca zobowiązuje się do wypłacenia pracownikowi odszkodowania z tytułu złamania Gwarancji Zatrudnienia. W konsekwencji Sąd wywiódł, że w realiach sprawy wprost zaistniała sytuacja nazwana w przywołanym (...) - pracodawca rozwiązał z Panem umowę o pracę bez wypowiedzenia z winy pracownika, co skutkowało prawomocnym zasądzeniem na Pana rzecz odszkodowania za niezgodne z prawem rozwiązanie umowy o pracę. W oparciu o powyższe, Sąd wydał wyrok zasądzający. Wyrok ten nie uprawomocnił się, gdyż każda ze stron procesu wywiodła od niego apelację.
Jednakże, przed wydaniem wyroku w II Instancji, Strony postanowiły zawrzeć przed Sądem Apelacyjnym w B ugodę sądową. Na mocy tej Ugody, ustalono obowiązek zapłaty przez byłego pracodawcę na Pana rzecz kwoty (...) zł, tytułem m.in. odszkodowania z tytułu złamania gwarancji zatrudnienia określonej w (...) wraz z należnościami ubocznymi w postaci odsetek ustawowych za opóźnienie.
Odnosząc się do kwestii opodatkowania świadczenia otrzymanego na podstawie ugody sądowej, wyjaśnić należy, że zgodnie z treścią art. 21 ust. 1 pkt 3 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych:
Wolne od podatku dochodowego są otrzymane odszkodowania lub zadośćuczynienia, jeżeli ich wysokość lub zasady ustalania wynikają wprost z przepisów odrębnych ustaw lub przepisów wykonawczych wydanych na podstawie tych ustaw lub aktów administracyjnych wydanych na podstawie tych przepisów, oraz otrzymane odszkodowania lub zadośćuczynienia, jeżeli ich wysokość lub zasady ustalania wynikają wprost z postanowień układów zbiorowych pracy, innych opartych na ustawie porozumień zbiorowych, regulaminów lub statutów, o których mowa w art. 9 § 1 ustawy z dnia 26 czerwca 1974 r. - Kodeks pracy (Dz.U. z 2022 r. poz. 1510, 1700 i 2140), z wyjątkiem:
a)określonych w prawie pracy odpraw i odszkodowań z tytułu skrócenia okresu wypowiedzenia umowy o pracę,
b)odpraw pieniężnych wypłacanych na podstawie przepisów o szczególnych zasadach rozwiązywania z pracownikami stosunków pracy z przyczyn niedotyczących pracowników,
c)odpraw i odszkodowań z tytułu skrócenia okresu wypowiedzenia funkcjonariuszom pozostającym w stosunku służbowym,
d)odszkodowań przyznanych na podstawie przepisów o zakazie konkurencji,
e)odszkodowań za szkody dotyczące składników majątku związanych z prowadzoną działalnością gospodarczą,
f)odszkodowań za szkody dotyczące składników majątku związanych z prowadzeniem działów specjalnych produkcji rolnej, z których dochody są opodatkowane według skali, o której mowa w art. 27 ust. 1, lub na zasadach, o których mowa w art. 30c,
g)odszkodowań wynikających z zawartych umów lub ugód innych niż ugody sądowe.
Zwolnieniem określonym w art. 21 ust. 1 pkt 3 ustawy objęte są odszkodowania lub zadośćuczynienia, w sytuacji gdy ich wysokość lub zasady ustalania wynikają wprost z przepisów odrębnych ustaw lub przepisów wykonawczych wydanych na podstawie tych ustaw lub aktów administracyjnych wydanych na podstawie tych przepisów; lub też jeżeli ich wysokość lub zasady ustalania wynikają wprost z postanowień układów zbiorowych pracy, innych opartych na ustawie porozumień zbiorowych, regulaminów lub statutów, o których mowa w art. 9 § 1 ustawy z dnia 26 czerwca 1974 r. - Kodeks pracy, z wyjątkiem wymienionych w lit. a-g tego przepisu.
Natomiast w myśl art. 21 ust. 1 pkt 3b ustawy:
Wolne od podatku dochodowego są inne odszkodowania lub zadośćuczynienia otrzymane na podstawie wyroku lub ugody sądowej do wysokości określonej w tym wyroku lub tej ugodzie, z wyjątkiem odszkodowań lub zadośćuczynień:
a)otrzymanych w związku z prowadzoną działalnością gospodarczą,
b)dotyczących korzyści, które podatnik mógłby osiągnąć, gdyby mu szkody nie wyrządzono.
Zakres zwolnienia wynikający z art. 21 ust. 1 pkt 3b ustawy obejmuje tylko odszkodowania za tzw. szkodę rzeczywistą, czyli poniesione straty, a nie dotyczy utraconych korzyści. Specyfika prawa podatkowego nakazuje inaczej traktować odszkodowanie z tytułu poniesionych przez poszkodowanego strat i odszkodowanie z tytułu utraconych korzyści. Odszkodowanie z tytułu utraconych korzyści, jakich poszkodowany mógł się spodziewać, gdyby mu szkody nie wyrządzono, podlega bowiem opodatkowaniu podatkiem dochodowym od osób fizycznych.
Podstawowym warunkiem zwolnienia świadczenia od opodatkowania na podstawie art. 21 ust. 1 pkt 3 lub pkt 3b ustawy o PIT jest więc jego odszkodowawczy charakter.
Zauważyć również należy, że w ustawie o podatku dochodowym od osób fizycznych ustawodawca nie zdefiniował pojęcia odszkodowania czy zadośćuczynienia. Nie oznacza to jednak dowolności w ich rozumieniu. Podkreślenia wymaga, że to nie nazwa, lecz rzeczywisty charakter świadczenia decyduje o tym, czy przybiera ono cechy odszkodowania/ zadośćuczynienia, czy też nie.
Odwołując się do prawa cywilnego stwierdzić należy, że świadczenie odszkodowawcze to najogólniej świadczenie mające na celu naprawienie wyrządzonej szkody. Szkodą jest uszczerbek, jakiego doznał poszkodowany wbrew jego woli we wszelkiego rodzaju dobrach przez prawo chronionych. Chodzi więc zarówno o uszczerbek majątkowy, jak i niemajątkowy. Uszczerbek niemajątkowy jest określany terminem „krzywda”. Pod tym pojęciem należy rozumieć wszelkie negatywne przeżycia człowieka wyrażające się zarówno w cierpieniu fizycznym, jak i psychicznym, wywołane czynem niedozwolonym. Do naprawienia krzywdy odnosi się termin „zadośćuczynienie”, natomiast „odszkodowanie” wiąże się z naprawieniem uszczerbku majątkowego.
W Kodeksie cywilnym, świadczenie odszkodowawcze wynika głównie z tytułu odpowiedzialności deliktowej (art. 415 i następne) lub odpowiedzialności kontraktowej (art. 471 i następne), a co za tym idzie jest następstwem czynu niedozwolonego lub niewykonania, bądź nienależytego wykonania zobowiązania.
Powyższe regulacje, mają również zastosowanie do przepisów prawa pracy, choć w ograniczonym zakresie. Jak stanowi bowiem art. 300 Kodeksu pracy, w sprawach nieuregulowanych przepisami prawa pracy, stosuje się odpowiednio przepisy Kodeksu cywilnego, jeżeli nie są one sprzeczne z zasadami prawa pracy. Powyższe oznacza, że przepisy Kodeksu cywilnego wybrane do zastosowania w prawie pracy (stosunku pracy) nie mogą się sprzeciwiać ogólnym normom prawa pracy, mającym podstawowe znaczenie dla regulacji stosunków pracy.
Natomiast przepisyustawy z dnia 26 czerwca 1974 r. - Kodeks pracy (t. j. Dz. U. z 2023 r. poz. 1465) posługują się terminami „odszkodowanie” oraz „zadośćuczynienie” w odniesieniu do konkretnych świadczeń pracowniczych, do których uprawniony jest pracownik lub były pracownik (np. w art. 183d, art. 361 § 1, art. 45, art. 56, art. 943 § 3, art. 99, art. 1012 Kodeksu pracy).
W kontekście rozwiązania umowy o pracę ustawodawca przewiduje odszkodowanie w sytuacji, gdy wypowiedzenie umowy o pracę zawartej na czas nieokreślony jest nieuzasadnione lub narusza przepisy o wypowiadaniu umów o pracę (art. 45 Kodeksu pracy), bądź rozwiązano umowę o pracę bez wypowiedzenia z naruszeniem przepisów o rozwiązywaniu umów o pracę w tym trybie (art. 56 Kodeksu pracy).
Z powyższego wynika zatem, że funkcję odszkodowawczą w Kodeksie pracy oraz Kodeksie cywilnym, pełnią te świadczenia, których celem jest zrekompensowanie pracownikowi skutków zdarzeń, które noszą cechy czynu niedozwolonego lub zawinionego przez pracodawcę.
Innymi słowy, świadczenie to ma na celu wyrównanie uszczerbku w majątku na skutek zdarzeń, za które inna osoba ponosi odpowiedzialność.
Jednocześnie, przepisy prawa pracy umożliwiają pracodawcom podejmowanie pewnych działań korzystnych dla zwalnianych pracowników (np. w drodze umowy, porozumienia), wykraczających poza unormowania wynikające z przepisów Kodeksu pracy, bądź innych aktów stanowiących źródła prawa pracy. Nie oznacza to jednak, że przyznanie przez pracodawcę różnorodnych dodatkowych świadczeń – nawet jeśli nazywane są „odszkodowaniem” – ma każdorazowo charakter odszkodowawczy, zmierza do naprawienia szkody. Nie nazwa, lecz rzeczywisty charakter świadczenia decyduje o tym, czy przybiera ono cechy odszkodowania, czy też nie.
W przedmiotowej sprawie Pana pracodawca rozwiązał umowę o pracę bez wypowiedzenia z winy pracownika i odszkodowanie za niezgodne z prawem rozwiązanie umowy o pracę otrzymał Pan na podstawie prawomocnego wyroku z (...) 2018 r. sygn. akt (...).
Podstawy dla wypłaty świadczenia na podstawie (...) w Pana przypadku nie stanowiło więc wprost zdarzenie polegające na rozwiązaniu umowy o pracę, ale sytuacja, w której „zapada prawomocny wyrok zasądzający odszkodowanie (…)”.
Tego rodzaju postanowienie trudno więc utożsamiać z zapisem przewidującym obowiązek wypłaty określonego świadczenia mającego na celu naprawienie konkretnej szkody oraz w związku z działaniem pracodawcy niezgodnym z postanowieniami (...) – a więc z tytułu naruszenia gwarancji zatrudnienia.
Dodatkowo, każda ze stron wniosła apelację od wyroku Sądu, który stwierdzał „zaistnienie sytuacji nazwanej w przywołanym (...)”.
Zgodnie z ugodą sądową zawartą przed Sądem apelacyjnym – jak wynika z podanego opisu – otrzymał Pan kwoty ogólnie tytułem roszczeń (głównych i odsetkowych) związanych z (...), a nie kwoty określane wprost jako odszkodowanie z tytułu naruszenia/złamania przez pracodawcę gwarancji zatrudnienia.
Wyjaśnić należy, że w myśl art. 917 Kodeksu cywilnego, przez ugodę strony czynią sobie wzajemne ustępstwa w zakresie istniejącego między nimi stosunku prawnego w tym celu, aby uchylić niepewność co do roszczeń wynikających z tego stosunku lub zapewnić ich wykonanie albo by uchylić spór istniejący lub mogący powstać.
Powołana definicja ugody pozwala wyróżnić elementy konstrukcyjne tej instytucji. Po pierwsze, ugoda jest zawierana w sytuacji, gdy między stronami stosunku prawnego istnieje niepewność albo spór, co do roszczeń wynikających z tego stosunku. Po drugie, celem zawarcia ugody jest uchylenie tej niepewności lub sporu. Wreszcie po trzecie, strony dążą do osiągnięcia celu przez wzajemne ustępstwa. Tak więc nieodłącznym elementem ugody są wzajemne ustępstwa stron. Poza tym, zarówno w doktrynie, jak i w orzecznictwie podkreśla się szczególną przyczynę prawną ugody. Oznacza to, że ugoda nie tworzy nowego stosunku prawnego, a jedynie odnosi się do istniejącego stosunku prawnego stanowiącego podstawę powództwa, a tym samym podstawę zawarcia ugody.
Ponadto zauważyć należy, że ze zwolnienia, o którym mowa w art. 21 ust. 1 pkt 3 (jak i pkt 3b) ustawy o PIT, wyłączone są odprawy pieniężne wypłacane na podstawie przepisów o szczególnych zasadach rozwiązywania z pracownikami stosunków pracy z przyczyn niedotyczących pracowników.
Całościowa analiza treści wniosku, w tym rozpatrywanego punktu (...) wskazuje, że świadczenie określane w tym punkcie jako odszkodowanie z tytułu złamania Gwarancji Zatrudnienia w istocie może mieć charakter odprawy. Świadczenie wskazane w tym punkcie i określane mianem „odszkodowania z tytułu złamania gwarancji zatrudnienia” przysługuje zarówno w przypadku rozwiązania umowy z przyczyn nie dotyczących pracownika, jak i w przypadku prawomocnego wyroku zasądzającego odszkodowanie za niezgodne z prawem rozwiązanie umowy o pracę z innych przyczyn.
Należy również zauważyć, że w opisie zdarzenia wskazuje Pan, że „przysługują mu jeszcze inne roszczenia związane ze stosunkiem pracy (…), w tym m.in. odprawa z (...)”, „Zgodnie z (...) od tej odprawy odejmuje się wysokość wypłaconego pracownikowi odszkodowania zasądzonego przez Sąd Pracy” czy też, że „Podniósł Pan nadto, że (…) otrzymał od pozwanej do tej pory kwotę (...) zł tytułem odszkodowania za niezgodne z prawem rozwiązanie umowy o pracę, która pomniejsza wysokość należnej odprawy, wobec czego łączna wysokość dochodzonej odprawy wynosi (...) zł.”
Uznać zatem należy, że wobec zrównania (dla celów zwolnienia o którym mowa w art. 21 ust. 1 pkt 3 ustawy) wszystkich normatywnych źródeł prawa pracy, brak jest podstaw do odmiennego traktowania odpraw wypłaconych na podstawie ustaw i na podstawie układów zbiorowych pracy i porozumień kończących spory zbiorowe.
W przypadku zwolnień podatkowych zasada równości powinna być uwzględniana zarówno przy stanowieniu prawa, jak i jego stosowaniu. W tym przypadku sytuacja osób otrzymujących dodatkową odprawę, niezależnie od sposobu jej nazwania, od pracodawcy z tytułu rozwiązania z nimi umowy o pracę byłaby zdecydowanie korzystniejsza od sytuacji osób, które odprawy takie otrzymały tylko w wysokości wynikającej z ustawy.
Taka osoba nie tylko otrzymałaby większe świadczenia, ale dodatkowo świadczenia te byłyby zwolnione od opodatkowania.
W świetle powyższego uznać należy, że otrzymane przez Pana świadczenie związane z (...) nie może korzystać ze zwolnień przedmiotowych, o których mowa w art. 21 ust. 1 pkt 3 i 3b ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych. Przepisy te odnoszą się do świadczeń o charakterze odszkodowawczym, i nie obejmują świadczeń, które w istocie mają charakter odprawy.
Odnosząc się natomiast do możliwości zastosowania zwolnienia przedmiotowego, o którym mowa w art. 21 ust. 1 pkt 95b ustawy, wyjaśnić należy, że zgodnie z tym przepisem:
Wolne od podatku dochodowego są odsetki z tytułu nieterminowej wypłaty należności niepodlegających opodatkowaniu podatkiem dochodowym, wolnych od podatku dochodowego lub od których na podstawie przepisów Ordynacji podatkowej zaniechano poboru podatku.
Jak wynika z brzmienia tego przepisu zwolnienie to obejmuje tylko takie odsetki, które spełniają równocześnie dwa warunki:
1)są naliczane z tytułu nieterminowej wypłaty należności,
2)świadczenia, od których są naliczane nie podlegają opodatkowaniu podatkiem dochodowym, są wolne od podatku dochodowego lub na podstawie przepisów Ordynacji podatkowej zaniechano od nich poboru podatku.
Z dokonanej analizy wynika, że świadczenie otrzymane na podstawie (...) nie korzysta ze zwolnienia z opodatkowania, na podstawie art. 21 ust. 1 pkt 3, jak i art. 21 ust. 1 pkt 3b ustawy, a ponadto kwoty otrzymane tytułem wykonania roszczeń odsetkowych skapitalizowanych od dnia (...) 2018 r. do dnia (...) 2022 r. oraz skapitalizowanych od dnia (...) 2022 r. do dnia (...) 2023 r. składały się na kwotę świadczenia przysługującego na podstawie ugody sądowej, a nie stanowiły odsetek z tytułu nieterminowej wypłaty świadczenia wynikającego z ww. ugody.
Oznacza to, że kwoty otrzymane tytułem wykonania roszczeń odsetkowych nie korzystają ze zwolnienia przedmiotowego, o którym mowa w art. 21 ust. 1 pkt 95b ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych.
Tym samym stwierdzić należy, że kwota świadczenia otrzymanego przez Pana na podstawie ugody sądowej, tytułem roszczeń związanych z (...) oraz roszczeń odsetkowych od ww. roszczeń stanowi podlegający opodatkowaniu podatkiem dochodowym od osób fizycznych przychód ze stosunku pracy, od którego były pracodawca miał obowiązek obliczenia, pobrania i odprowadzenia zaliczki na podatek.
W sytuacji gdy pracodawca nie pobrał i nie wpłacił od ww. świadczeń należnej zaliczki na podatek dochodowy, jest Pan zobowiązany do samodzielnego wykazania świadczenia w składanym zeznaniu podatkowym i zapłaty z tego tytułu podatku dochodowego.
Dodatkowe informacje
Informacja o zakresie rozstrzygnięcia
Interpretacja dotyczy stanu faktycznego, który Pan przedstawił i stanu prawnego, który obowiązywał w dacie zaistnienia zdarzenia.
Pouczenie o funkcji ochronnej interpretacji
•Funkcję ochronną interpretacji indywidualnych określają przepisy art. 14k-14nb ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. – Ordynacja podatkowa (t.j. Dz. U. z 2023 r. poz. 2383 ze zm.). Interpretacja będzie mogła pełnić funkcję ochronną, jeśli: Pana sytuacja będzie zgodna (tożsama) z opisem zdarzenia przyszłego i zastosuje się Pan do interpretacji.
•Zgodnie z art. 14na § 1 Ordynacji podatkowej:
Przepisów art. 14k-14n Ordynacji podatkowej nie stosuje się, jeśli stan faktyczny lub zdarzenie przyszłe będące przedmiotem interpretacji indywidualnej jest elementem czynności, które są przedmiotem decyzji wydanej:
1)z zastosowaniem art. 119a;
2)w związku z wystąpieniem nadużycia prawa, o którym mowa w art. 5 ust. 5 ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług;
3)z zastosowaniem środków ograniczających umowne korzyści.
•Zgodnie z art. 14na § 2 Ordynacji podatkowej:
Przepisów art. 14k-14n nie stosuje się, jeżeli korzyść podatkowa, stwierdzona w decyzjach wymienionych w § 1, jest skutkiem zastosowania się do utrwalonej praktyki interpretacyjnej, interpretacji ogólnej lub objaśnień podatkowych.
Pouczenie o prawie do wniesienia skargi na interpretację
Ma Pan prawo do zaskarżenia tej interpretacji indywidualnej do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego. Zasady zaskarżania interpretacji indywidualnych reguluje ustawa z dnia 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi – t. j. Dz. U. z 2023 r. poz. 1634 ze zm.; (dalej jako „PPSA”).
Skargę do Sądu wnosi się za pośrednictwem Dyrektora KIS (art. 54 § 1 PPSA). Skargę należy wnieść w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia interpretacji indywidualnej (art. 53 § 1 PPSA):
•w formie papierowej, w dwóch egzemplarzach (oryginał i odpis) na adres: Krajowa Informacja Skarbowa, ul. Warszawska 5, 43-300 Bielsko-Biała (art. 47 § 1 PPSA), albo
•w formie dokumentu elektronicznego, w jednym egzemplarzu (bez odpisu), na adres Elektronicznej Skrzynki Podawczej Krajowej Informacji Skarbowej na platformie ePUAP: /KIS/SkrytkaESP (art. 47 § 3 i art. 54 § 1a PPSA).
Skarga na interpretację indywidualną może opierać się wyłącznie na zarzucie naruszenia przepisów postępowania, dopuszczeniu się błędu wykładni lub niewłaściwej oceny co do zastosowania przepisu prawa materialnego. Sąd jest związany zarzutami skargi oraz powołaną podstawą prawną (art. 57a PPSA).
Podstawa prawna dla wydania interpretacji
Podstawą prawną dla wydania tej interpretacji jest art. 13 § 2a oraz art. 14b § 1 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. – Ordynacja podatkowa.