Wyrok WSA w Warszawie z dnia 2 lutego 2022 r., sygn. VII SA/Wa 2417/21

Wojewódzki Sąd Administracyjny w Warszawie w składzie następującym: Przewodniczący Sędzia WSA Włodzimierz Kowalczyk (spr.), , Sędzia WSA Artur Kuś, Sędzia WSA Izabela Ostrowska, , po rozpoznaniu na posiedzeniu niejawnym w dniu 2 lutego 2022 r. sprawy ze skargi K. S. na decyzję Ministra Kultury i Dziedzictwa Narodowego z dnia [...] września 2021 r. znak [...] w przedmiocie skreślenia z rejestru zabytków oddala skargę

Uzasadnienie

Minister Kultury, Dziedzictwa Narodowego i Sportu decyzją z dnia [...] września 2021 r. znak [...], działając na podstawie art. 7 pkt 1, art. 13 ust. 1, 5 i 6, art. 89 pkt 1 ustawy z 23 lipca 2003 r. o ochronie zabytków i opiece nad zabytkami (tekst jedn. Dz.U. z 2021 r. poz. 710) - po rozpoznaniu wniosku K. S. o ponowne rozpatrzenie sprawy zakończonej decyzją Ministra Kultury i Dziedzictwa Narodowego z [...] marca 2020 r. znak:[...] - utrzymał w mocy ww. decyzję z [...] marca 2020 r., odmawiającą skreślenia z rejestru zabytków budynku olejarni w T., gm. C.

Przedstawiając stan faktyczny sprawy Minister wskazał, że Wojewódzki Konserwator Zabytków w P. decyzją z [...] maja 1988 r. wpisał do rejestru zabytków pod numerem [...] "budynek zabytkowej olejarni w T. nr [...], gm. C. ", położony na terenie działki nr ew. [...], w uzasadnieniu decyzji wskazując, że przedmiotowy budynek powstał w XIX w., nieprzerwanie od chwili powstania pełni swoje funkcje produkcyjne przy zachowaniu tradycyjnych metod i jest obiektem unikalnym na obszarze województwa.

Pismem z dnia 22 sierpnia 2019 r. właściciel ww. obiektu K. S. wniósł o skreślenie budynku olejarni z rejestru zabytków. Po rozpatrzeniu ww. wniosku Minister Kultury i Dziedzictwa Narodowego decyzją z [...] marca 2020 r. odmówił skreślenia budynku z rejestru zabytków, stwierdzając, że w stosunku do budynku olejarni nie zachodzą ustawowe przesłanki uzasadniające jego skreślenie z rejestru zabytków. W decyzji tej Minister wskazał, że w latach 1986-1988 ze środków wojewódzkiego konserwatora zabytków przeprowadzone zostały gruntowne prace remontowo- konserwatorskie budynku olejarni, który po remoncie znajdował się w bardzo dobrym stanie zachowania umożliwiającym prowadzenie działalności gospodarczej z wykorzystaniem XIX-wiecznych urządzeń do produkcji oleju. Obecny właściciel zabytkowej olejarni nie wywiązuje się z obowiązku sprawowania opieki nad zabytkiem i nie stosuje się do wydawanych zaleceń pokontrolnych, co potwierdzają protokoły kontroli zabytku z 2018 i 2019 r. W obiekcie zawalony jest fragment zachodniej ściany szczytowej, załamaniu uległa centralna część belki kalenicowej wraz z fragmentem połaci dachu, nieznacznie powiększyło się wyboczenie ściany frontowej w kierunku ulicy oraz ubytek szalunku. Minister wskazał, że zachowała się jednak przynajmniej część oryginalnych urządzeń stanowiących wyposażenie olejarni, istnieją także schody wewnętrzne oraz komin murowany z cegły. Minister podniósł, że obecny zły stan zachowania olejarni jest wynikiem wieloletnich zaniedbań, jakich dopuszcza się obecny właściciel budynku, który od czasu odziedziczenia obiektu zaniechał prowadzenia systematycznych robót budowlanych i prac konserwatorskich, polegających np. na stopniowej wymianie najbardziej zniszczonych elementów, skutkiem czego zachodzi obecnie konieczność przeprowadzenia generalnego remontu. Właściciel zabytku dotychczas nie wykonał również nałożonych na niego obowiązków wynikających z decyzji wojewódzkiego konserwatora zabytków z 2019 r. W ocenie Ministra przeprowadzenie remontu kapitalnego nadal jest technicznie możliwe, z uwzględnieniem koniecznej wymiany materiału budowlanego. Obiekt ten nie utracił wartości, dla których został wpisany do rejestru zabytków, nie wzbudza wątpliwości jego wartość historyczna jako elementu dawnej zabudowy T., a zarazem świadectwa historii polskiej wsi w ogóle. Pomimo występujących aktualnie zniszczeń budynek olejarni pozostaje czytelnym przykładem XIX-wiecznego budownictwa przemysłowego i jest unikalnym na terenie województwa łódzkiego zachowanym zabytkiem techniki tego rodzaju. Szczególna wartość naukowa budynku i zgromadzonych w nim urządzeń wynika z faktu, że odzwierciedla on charakter funkcjonowania manufaktury wiejskiej w jej pierwotnej fazie rozwoju. W ocenie Ministra olejarnia w T. stanowi w dalszym ciągu cenny zabytek budownictwa i techniki.