Wyrok SN z dnia 19 października 2023 r., sygn. II CSKP 1047/22

W sytuacji, gdy umowa sprzedaży nieruchomości została zawarta zgodnie z przepisami prawa, jej ważność nie jest uzależniona od wskazania lub realizacji celu wywłaszczeniowego przewidzianego przez prawo. W takim przypadku nabywca udziałów spadkowych nie nabywa automatycznie udziałów we współwłasności nieruchomości, jeśli nie może udowodnić, że umowa sprzedaży była nieważna z powodu niezrealizowania celu wywłaszczeniowego.

Sąd Najwyższy w Izbie Cywilnej w składzie:

Prezes SN Joanna Misztal-Konecka (przewodniczący)

‎SSN Beata Janiszewska (sprawozdawca)

‎SSN Krzysztof Wesołowski

po rozpoznaniu na posiedzeniu niejawnym 19 października 2023 r. w Warszawie,
‎skargi kasacyjnej P. G.
‎od wyroku Sądu Okręgowego w Poznaniu
‎z 23 września 2020 r., XV Ca 1633/19,
‎w sprawie z powództwa P. G.
‎przeciwko Krajowemu Ośrodkowi Wsparcia Rolnictwa w Warszawie
‎o uzgodnienie treści księgi wieczystej z rzeczywistym stanem prawnym,

1. oddala skargę kasacyjną,

2. zasądza od P. G. na rzecz Krajowego Ośrodka Wsparcia Rolnictwa w Warszawie kwotę 3750 (trzy tysiące siedemset pięćdziesiąt) złotych tytułem zwrotu kosztów postępowania kasacyjnego.

UZASADNIENIE

Powód P.G. wniósł o uzgodnienie treści dwóch bliżej określonych ksiąg wieczystych z rzeczywistym stanem prawnym przez wpisanie, że przysługuje mu prawo własności objętych księgami nieruchomości w udziale 29/32 – w miejsce wpisu prawa własności na rzecz pozwanego Krajowego Ośrodka Wsparcia Rolnictwa (pierwotnie: Skarbu Państwa – Agencji Nieruchomości Rolnych Oddziału Terenowego w P.).

W tak ustalonym stanie faktycznym Sąd pierwszej instancji uznał, że powództwo podlegało oddaleniu, gdyż powód, nabywając udziały spadkowe, nie nabył udziałów we współwłasności spornych nieruchomości. Umowa sprzedaży zawarta przez J.N. i S.N. z poprzednikiem prawnym pozwanego nie była bowiem nieważna. W ocenie Sądu ważność czynności prawnej dokonanej w trybie art. 6 ust. 1 u.z.t.w.n nie była uzależniona od tego, czy nabycie nieruchomości rzeczywiście służyło jednemu z celów, o których mowa w art. 3 ust. 1 u.z.t.w.n. Umowy nierealizującej celu wywłaszczeniowego nie można uznać za sprzeczną z ustawą (art. 58 § 1 k.c.); w razie zawarcia takiej umowy dawnym właścicielom (ich następcom prawnym) przysługuje jedynie możliwość domagania się zwrotu nieruchomości na podstawie art. 136 ust. 3 w zw. z art. 216 ust. 1 u.g.n.