Interpretacja indywidualna z dnia 18 stycznia 2024 r., Dyrektor Krajowej Informacji Skarbowej, sygn. 0113-KDIPT1-3.4012.716.2023.2.ALN

Prawo do odliczenia podatku naliczonego od wydatków na inwestycję drogową i sposobu udokumentowania zwrotu kosztów przebudowy rurociągu wody przemysłowej.

Interpretacja indywidualna

- stanowisko w części prawidłowe i w części nieprawidłoweSzanowni Państwo,

stwierdzam, że Państwa stanowisko w sprawie oceny skutków podatkowych opisanego zdarzenia przyszłego w podatku od towarów i usług dotyczące:

·braku prawa do odliczenia podatku naliczonego od wydatków na inwestycję pn. (...) w zakresie budowy odwodnienia (kanalizacja deszczowa), sieci oświetlenia drogowego i kanału teletechnicznego, przebudowy sieci elektroenergetycznej, sieci gazowej i rurociągu wody przemysłowej jest prawidłowe;

·braku prawa do odliczenia podatku naliczonego od wydatków na inwestycję pn. (...) w zakresie przebudowy kanalizacji sanitarnej i sieci wodociągowej jest nieprawidłowe;

·sposobu udokumentowania zwrotu kosztów przebudowy rurociągu wody przemysłowej jest prawidłowe.

Zakres wniosku o wydanie interpretacji indywidualnej

10 listopada 2023 r. wpłynął Państwa wniosek z 10 listopada 2023 r., o wydanie interpretacji indywidualnej, który dotyczy braku prawa do odliczenia podatku naliczonego od wydatków na inwestycję pn. (...) i sposobu udokumentowania zwrotu kosztów przebudowy rurociągu wody przemysłowej. Uzupełnili go Państwo pismem z 12 stycznia 2024 r. (data wpływu 12 stycznia 2024 r.).

Treść wniosku jest następująca:

Opis zdarzenia przyszłego

Gmina (...) (Gmina) jest jednostką samorządu terytorialnego wykonującą zadania publiczne przypisane ustawowo gminie. Podstawą działania Gminy są następujące akty prawne:

1.Ustawa z dnia 8 marca 1990r. (Dz.U z 2020 r. poz. 713) o samorządzie gminnym.

2.Statut gminy (...) uchwalony przez Radę Gminy w dniu (...), uchwała nr (...) .

Do zakresu działania gminy należą wszystkie sprawy publiczne o znaczeniu lokalnym, niezastrzeżone ustawami na rzecz innych podmiotów. Posiadając osobowość prawną gmina wykonuje swoje zadania publiczne we własnym imieniu i na własną odpowiedzialność poprzez działalność swoich organów oraz gminnych jednostek organizacyjnych.

Celem działania gminy jest zaspokajanie zbiorowych potrzeb wspólnoty oraz realizacja zadań własnych gminy określonych w art. 7 ustawy o samorządzie gminnym (Dz.U. z roku 2020 poz. 713) dotyczących:

1.ładu przestrzennego, gospodarki nieruchomościami, ochrony środowiska i przyrody oraz gospodarki wodnej;

2.gminnych dróg, ulic, mostów, placów oraz organizacji ruchu drogowego;

3.wodociągów i zaopatrzenia w wodę, kanalizacji, usuwania i oczyszczania ścieków komunalnych, utrzymania czystości i porządku oraz urządzeń sanitarnych, wysypisk i unieszkodliwiania odpadów komunalnych, zaopatrzenia w energię elektryczną i cieplną oraz gaz;

4.działalności w zakresie telekomunikacji;

5.lokalnego transportu zbiorowego;

6.ochrony zdrowia;

7.pomocy społecznej, w tym ośrodków i zakładów opiekuńczych;

8.wspierania rodziny i systemu pieczy zastępczej;

9.gminnego budownictwa mieszkaniowego;

10.edukacji publicznej;

11.kultury, w tym bibliotek gminnych i innych instytucji kultury oraz ochrony zabytków i opieki nad zabytkami;

12.kultury fizycznej i turystyki, w tym terenów rekreacyjnych i urządzeń sportowych;

13.targowisk i hal targowych;

14.zieleni gminnej i zadrzewienia;

15.cmentarzy gminnych;

16.porządku publicznego i bezpieczeństwa obywateli oraz ochrony przeciwpożarowej i przeciwpowodziowej, w tym wyposażenia i utrzymania gminnego magazynu przeciw-powodziowego;

17.utrzymania gminnych obiektów i urządzeń użyteczności publicznej oraz obiektów administracyjnych;

18.polityki prorodzinnej, w tym zapewnienia kobietom w ciąży opieki socjalnej, medycznej i prawnej;

19.wspierania i upowszechniania idei samorządowej, w tym tworzenia warunków do działania i rozwoju jednostek pomocniczych i wdrażania programów pobudzania aktywności obywatelskiej;

20.promocji gminy;

21.współpracy i działalności na rzecz organizacji pozarządowych oraz podmiotów wymienionych w art. 3 ust. 3 ustawy z dnia 24 kwietnia 2003 r. o działalności pożytku publicznego i o wolontariacie;

22.współpracy ze społecznościami lokalnymi i regionalnymi innych państw;

Gmina (...) wykonuje również zadania zlecone z zakresu administracji rządowej oraz zadania przekazane do jej kompetencji na podstawie porozumień.

Gmina jest czynnym płatnikiem podatku VAT.

Gmina planuje inwestycję pn. (...) . Planowana inwestycja ma na celu rozbudowę drogi gminnej ul. (...) , budowę drogi gminnej (równoległej do ul. (...) ), przebudowę odcinka drogi gminnej ul. (...) wraz z budową i rozbudową połączeń tych dróg - skrzyżowań oraz budowę chodnika. Po realizacji całego zamierzenia inwestycyjnego, całość stanowić będzie zamknięty nowy układ drogowy połączony z dotychczasową infrastrukturą. Inwestycja ta odpowiada na zgłaszane przez mieszkańców oczekiwania realizacji budowy drogi publicznej, co za tym idzie w dalszej kolejności realizacja budownictwa mieszkaniowego, zgodnie z Miejscowym Planem Zagospodarowania Przestrzennego. Budowa drogi równoległej do ul. (...) ma odzwierciedlenie w miejscowym planie zagospodarowania przestrzennego.

W ramach inwestycji zrealizowana będzie budowa odwodnienia poprzez kanalizację deszczową, budowa sieci oświetlenia drogowego, przebudowa sieci rurociągu wody przemysłowej, przebudowa sieci wodociągowej, kanalizacji sanitarnej oraz innych sieci.

W związku z tym, że planowane prace kolidują z przebiegiem rurociągu wody przemysłowej należącym do (właściciel) (...) w (...), wystąpiła konieczność przebudowy tegoż rurociągu. Dokumentacja projektowa zadania inwestycyjnego Gminy przewiduje przebudowę ww. rurociągu wody przemysłowej na podstawie warunków technicznych wystawionych przez właściciela rurociągu. Z uwagi na otrzymane warunki techniczne projektant branżowy wykonał dokumentację projektową przebudowy ww. sieci i zlokalizował ją w pasie drogowym nowopowstałej drogi równoległej do ul. (...) zgodnie z Miejscowym Planem Zagospodarowania Przestrzennego (MPZP). Z uwagi na powyższe Gmina zwróciła się do (...) o zwrot kosztów przebudowy przedmiotowego rurociągu.

Mając na uwadze stan powyższy Gmina będzie otrzymywała faktury za wykonane prace od wykonawcy całego zadania inwestycyjnego wyłonionego po postępowaniu przetargowym.

Po przebudowie sieć rurociągu wody przemysłowej przebiegać będzie w całości w nowym pasie drogowym i jej stan techniczny nie będzie zagrażał istniejącej i nowopowstałej zabudowie mieszkaniowej. Rurociąg wody przemysłowej nadal będzie własnością przedsiębiorstwa (...) .

Przedsiębiorstwo (...) wyraziło zgodę na zwrot kosztów przebudowy rurociągu wody przemysłowej, którego są właścicielem, a Gmina jest zmuszona (kolizja) do jego przebudowy podczas realizacji inwestycji drogowej.

Na pytania postawione w wezwaniu o treści:

1)Jakie konkretnie cele (zadania) statutowe realizują Państwo w związku z wykonaniem opisanej we wniosku Inwestycji?

Odpowiedzi na pytanie od nr 2 do nr 3 należy udzielić odrębnie dla przebudowanej sieci rurociągu wody przemysłowej, sieci wodociągowej, kanalizacji sanitarnej oraz każdej innej sieci, którą Państwo wskażą w uzupełnieniu wniosku.

2)Jakie „inne sieci” są związane z projektem (...) ?

3)Z jakimi czynnościami będą związane przebudowane sieci rurociągu wody przemysłowej, sieci wodociągowej, kanalizacji sanitarnej oraz inne sieci:

a)opodatkowanymi podatkiem od towarów i usług,

b)zwolnionymi od podatku od towarów i usług,

c)niepodlegającymi opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług?

4)Na kogo będą wystawione faktury dotyczące realizacji projektu, które będziecie Państwo otrzymywać?

5)W związku z informacją zawartą w opisie sprawy, że:

prosimy jednoznacznie wskazać jakie prawa i obowiązki będą wynikać dla każdej ze stron (Państwa i Przedsiębiorstwa (...) ) z zawartej umowy (pisemnej bądź ustnej) na zwrot kosztów przebudowy rurociągu wody przemysłowej w związku z realizacją inwestycji drogowej?

W uzupełnieniu wniosku wskazali Państwo, że:

Ad. 1)

Gmina realizuje zaspokajanie zbiorowych potrzeb wspólnoty określonych w art. 7 ustawy o samorządzie gminnym (Dz.U z roku 2020 poz. 713), tutaj w zakresie utrzymania ładu przestrzennego, gminnych dróg, ulic, oraz organizacji ruchu drogowego.

Ad. 2) W ramach inwestycji zostanie wykonana przebudowa kolidujących sieci i urządzeń na podstawie uzyskanych warunków technicznych właścicieli oraz zarządców sieci:

a)Budowa odwodnienia (kanalizacja deszczowa);

b)Budowa sieci oświetlenia drogowego;

c)Przebudowa sieci elektroenergetycznej;

d)Przebudowa kanalizacji sanitarnej;

e)Przebudowa sieci wodociągowej;

f)Przebudowa sieci gazowej;

g)Budowa kanału teletechnicznego;

h)Przebudowa sieci rurociągu wody przemysłowej.

Ad. 3) Przebudowane sieci będą związane z następującymi czynnościami:

a)Budowa odwodnienia – własność Gminy, niepodlegające opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług;

b)Budowa oświetlenia drogowego – własność Gminy, niepodlegające opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług.

c)Sieć elektroenergetyczna – obcy środek trwały, niepodlegająca opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług.

d)Kanalizacja sanitarna – własność Gminy (zakładu budżetowego „Wodociągi (...) ”), dotyczy czynności opodatkowanych i niepodlegającym opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług (zakład stosuje prewskaźnik).

e)Sieć wodociągowa – własność Gminy (zakładu budżetowego „Wodociągi (...) ”), dotyczy czynności opodatkowanych i niepodlegającym opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług (zakład stosuje prewskaźnik)

f)Sieć gazowa – obcy środek trwały, niepodlegająca opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług.

g)Kanał teletechniczny – obcy środek trwały, niepodlegający opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług.

h)Przebudowa sieci rurociągu wody przemysłowej – obcy środek trwały. Na podstawie porozumienia z właścicielem (...) z dnia (...) pokryje on koszty projektu i wykonania przez Gminę przebudowy rurociągu wraz z podbudową drogi w ciągu przebiegu projektowanej przebudowy rurociągu.

Gmina przekaże po zakończeniu przebudowy nakłady do spółki (...) na podstawie:

a.Noty księgowej, jeżeli Gmina nie będzie mogła w tym zakresie odliczyć podatku VAT, lub

b.Faktury VAT (w wartości takiej samej jaką obciążono Gminę przez wykonawcę w tym zakresie) zakładając, że Gmina może odliczyć VAT od zakupu usług związanych z przebudową rurociągu wody przemysłowej.

Ad. 4) Faktury dotyczące realizacji projektu będą wystawiane na Gminę (...) jako nabywcę robót, usług, materiałów.

Ad. 5) Gmina z (...) posiada porozumienie z dnia (...)

Na podstawie tego porozumienia:

a)Gmina deklaruje, że:

a.Planuje przebudowę ul. (...) oraz budowę drogi gminnej równoległej do ul. (...) w (...) w latach 2022-2023.

b.Jest zainteresowana udziałem (...) w realizacji przedsięwzięcia o którym mowa w tym porozumieniu.

b)(...) deklaruje, że:

a.Jest zainteresowany realizacją przebudowy rurociągu wody przemysłowej, o którym mowa w tym porozumieniu.

b.W związku z realizacją przebudowy rurociągu, (...) pokryje koszt projektu i wykonania przez Gminę przebudowy rurociągu wody przemysłowej, o którym mowa w porozumieniu wraz z podbudową drogi w ciągu przebiegu projektowanego rurociągu.

Obecnie jest procedowane porozumienie pomiędzy Gminą a (...) , którego celem jest ustalenie zakresu współpracy przy realizacji inwestycji drogowej pn.: (...) w ramach której na podstawie zatwierdzonej przez (...) dokumentacji projektowej wykonana będzie przebudowa sieć wody przemysłowej.

a)Na mocy niniejszego porozumienia Gmina deklaruje:

a. Wykonanie zakresu rzeczowego tj.:

i.przebudowę oraz budowę drogi gminnej o łącznej długości ok. 1.070 m, szer. 4,5-5,0m, klasa drogi D, kategoria ruchu (…);

ii.budowę odwodnienia poprzez kanalizację deszczową;

iii.budowę sieci oświetlenia drogowego;

iv.przebudowę sieci kanalizacji sanitarnej;

v.przebudowę sieci rurociągu wody przemysłowej;

vi.przebudowę kolidujących sieci i urządzeń na podstawie uzyskanych warunków technicznych właścicieli i zarządców sieci;

vii.wycinkę drzewostanu na podstawie uzyskanej decyzji,

b. zrealizować zadanie w latach 2024 – 2025;

c. przeprowadzić procedurę przetargową celem wyłonienia wykonawcy robót na całość zadania inwestycyjnego objętego dokumentacją projektową;

d. prowadzić nadzór inwestorski nad całością zadania zgodnie z obowiązującymi przepisami prawa.

b) Na mocy niniejszego porozumienia (...) deklaruje:

a.poniesienie wszelkich kosztów realizacji zadania będącego przedmiotem niniejszego porozumienia związanych z przebudową sieci wody przemysłowej z rurociągu stalowego (...) na rurociąg (...) ;

b.poniesienie wszelkich kosztów wykonania podbudowy drogi ul. (...) oraz drogi równoległej do ul. (...) w (...) ;

c.zapewnienie nadzoru inwestorskiego budowy sieci rurociągu wody przemysłowej.

Pytania

1.Czy Gmina jest uprawniona do odliczenia podatku VAT naliczonego z tytułu wydatków związanych z realizacją Zadania, a szczególnie w zakresie dotyczącym przebudowy rurociągu wody przemysłowej, którego właścicielem jest (...) ?

2.Na jakiej podstawie (faktury lub noty księgowej) Gmina otrzyma zwrot kosztów przebudowy rurociągu wody przemysłowej od (...) ?

Państwa stanowisko w sprawie

1.Zdaniem Wnioskodawcy Gminie nie przysługuje prawo do odliczenia podatku VAT od towarów i usług związanych z realizowanym zadaniem, w tym również w zakresie przebudowy rurociągu wody przemysłowej należącego do (...) . Gmina realizując zadanie inwestycyjne, którego głównym celem są prace związane z przebudową i budową drogi wraz z jej infrastrukturą nie może odliczyć podatku VAT od faktur za wykonanie tychże usług, ponieważ jest to działalność Gminy jako organu - działalność statutowa Gminy. Przebudowa rurociągu wody przemysłowej jest tylko koniecznością związaną z kolizją głównej inwestycji drogowej z już istniejącym rurociągiem.

2.Zdaniem Wnioskodawcy Gmina otrzyma zwrot kosztów przebudowy rurociągu na podstawie wystawionej noty księgowej. Nie może wystawić faktury, ponieważ cała inwestycja, co do zasady jest działaniem statutowym Gminy - działaniem na rzecz mieszkańców Gminy. Obciążenie (...) fakturą za zwrot kosztów byłoby możliwe jedynie w przypadku, gdyby inwestycja drogowa była związana z prowadzeniem działalności gospodarczej przez Gminę.

W uzupełnieniu wniosku wskazali Państwo, że stanowisko nie uległo zmianie.

Ocena stanowiska

Stanowisko, które przedstawili Państwa we wniosku jest:

·prawidłowe w zakresie braku prawa do odliczenia podatku naliczonego od wydatków na inwestycję pn. (...), w części dotyczącej budowy odwodnienia (kanalizacja deszczowa), sieci oświetlenia drogowego i kanału teletechnicznego, przebudowy sieci elektroenergetycznej, sieci gazowej i rurociągu wody przemysłowej;

·nieprawidłowe w zakresie braku prawa do odliczenia podatku naliczonego od wydatków na inwestycję pn. (...), w części dotyczącej przebudowy kanalizacji sanitarnej i sieci wodociągowej;

·prawidłowe w zakresie sposobu udokumentowania zwrotu kosztów przebudowy rurociągu wody przemysłowej.

 Uzasadnienie interpretacji indywidualnej

Zgodnie z przepisem art. 86 ust. 1 ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług (t. j. Dz. U. z 2023 r. poz. 1570 ze zm.), zwanej dalej „ustawą”:

W myśl art. 86 ust. 2 pkt 1 lit. a) ustawy:

Z art. 87 ust. 1 ustawy wynika, że:

W świetle art. 88 ust. 4 ustawy:

Stosownie do cytowanych wyżej przepisów prawo do obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego przysługuje wówczas, gdy zostaną spełnione określone warunki, tzn. odliczenia tego dokonuje zarejestrowany czynny podatnik podatku od towarów i usług oraz gdy towary i usługi, z których nabyciem podatek został naliczony, są wykorzystywane do wykonywania czynności opodatkowanych. Warunkiem umożliwiającym podatnikowi skorzystanie z prawa do odliczenia podatku naliczonego jest związek zakupów z wykonywanymi czynnościami opodatkowanymi.

Przedstawiona powyżej zasada wyklucza zatem możliwość dokonania obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego związanego z usługami i towarami, które nie są w ogóle wykorzystywane do czynności opodatkowanych, czyli w przypadku ich wykorzystywania do czynności zwolnionych od podatku VAT oraz niepodlegających temu podatkowi.

Zgodnie z art. 5 ust. 1 ustawy:

Stosownie do art. 7 ust. 1 ustawy:

Jak stanowi art. 8 ust. 1 ustawy:

Z treści powołanego wyżej przepisu art. 5 ust. 1 pkt 1 ustawy jednoznacznie wynika, że dostawa towarów i świadczenie usług, co do zasady podlegają opodatkowaniu VAT jedynie wówczas, gdy czynności te są wykonywane odpłatnie. Zatem, aby uznać dane świadczenie za odpłatne, musi istnieć stosunek prawny pomiędzy świadczącym usługę a odbiorcą, a w zamian za wykonanie usługi powinno zostać wypłacone wynagrodzenie, czyli musi istnieć bezpośredni związek pomiędzy świadczoną usługą i przekazanym za nią wynagrodzeniem. W znaczeniu potocznym wynagrodzenie to zapłata za pracę, należność, a także odszkodowanie. Natomiast odpłatny to taki, który wymaga zapłacenia, zwrotu kosztów, płatny.

Stosownie do art. 8 ust. 2a ustawy:

Pod pojęciem usługi (świadczenia) należy rozumieć każde zachowanie, na które składać się może zarówno działanie (uczynienie, wykonanie czegoś na rzecz innej osoby), jak i zaniechanie (nieczynienie bądź też tolerowanie). Przy ocenie charakteru świadczenia jako usługi należy mieć na względzie, że ustawa zalicza do grona usług każde świadczenie, które nie jest dostawą w myśl art. 7 ustawy. Zauważyć również należy, iż usługą będzie tylko takie świadczenie, w przypadku którego istnieje bezpośredni konsument, odbiorca świadczenia odnoszący korzyść o charakterze majątkowym.

W związku z powyższym czynność podlega opodatkowaniu jedynie wówczas, gdy wykonywana jest w ramach umowy zobowiązaniowej, a jedna ze stron transakcji może zostać uznana za bezpośredniego beneficjenta tej czynności. Przy czym związek pomiędzy otrzymywaną płatnością a świadczeniem na rzecz dokonującego płatności musi mieć charakter bezpośredni i na tyle wyraźny, aby można powiedzieć, że płatność następuje w zamian za to świadczenie.

Odpłatność oznacza wykonanie czynności (dostawy towarów oraz świadczenia usług) za wynagrodzeniem. W znaczeniu potocznym wynagrodzenie to zapłata za pracę, należność. Natomiast odpłatny to taki, który wymaga zapłacenia, zwrotu kosztów, płatny. Zatem pod pojęciem odpłatności rozumieć należy prawo podmiotu sprzedającego towar lub świadczącego usługę do żądania od nabywcy towaru, odbiorcy usługi lub osoby trzeciej zapłaty ceny lub ekwiwalentu (np. w postaci świadczenia wzajemnego).

Przepisy dotyczące funkcjonowania podatku VAT w krajach członkowskich Unii Europejskiej podlegają harmonizacji na zasadach określonych w dyrektywie 2006/112/WE Rady z 28 listopada 2006 r. w sprawie wspólnego systemu podatku od wartości dodanej (Dz. Urz. UE L 347 z 11 grudnia 2006 r. str. 1 ze zm.), zwanej dalej „Dyrektywą 2006/112/WE”. Uszczegółowieniem zasad obowiązywania i funkcjonowania podatku VAT określonych w Dyrektywie 2006/112/WE są wyroki Trybunału Sprawiedliwości Unii Europejskiej.

W dorobku orzecznictwa Trybunału Sprawiedliwości Unii Europejskiej przyjmuje się, że odpłatność ma miejsce wtedy, gdy istnieje bezpośredni związek pomiędzy dostawą towarów lub świadczeniem usług a otrzymanym wynagrodzeniem, przy czym wynagrodzenie jakkolwiek musi być wyrażone w pieniądzu, to jednak nie musi być w tej formie dokonane. Należy podkreślić, że na gruncie przepisów o podatku od towarów i usług bez znaczenia pozostaje to, czy kwota uzyskanego wynagrodzenia (cena) została skalkulowana tak, że stanowi tylko koszt wytworzenia towaru lub wykonania usługi, czy została powiększona także o zysk sprzedającego. Skoro przepisy nie określają formy zapłaty za świadczoną usługę należy uznać, że zobowiązanie usługobiorcy może mieć postać świadczenia nie tylko określonej sumy pieniędzy, ale także świadczenie innej usługi (usługi wzajemnej). Oznacza to, że z danego stosunku prawnego, na podstawie którego wykonywana jest usługa, musi wynikać wyraźna, bezpośrednia korzyść na rzecz świadczącego usługę. Ponadto, aby dana czynność (świadczenie) podlegała opodatkowaniu podatkiem VAT musi istnieć bezpośredni związek o charakterze przyczynowym, pomiędzy świadczoną usługą a świadczeniem wzajemnym. Otrzymana zapłata powinna być konsekwencją wykonania świadczenia.

Odpłatność określana jest przez strony umowy i jeśli strony ustalą zapłatę wówczas wykonane świadczenie staje się odpłatne. W przypadku istnienia świadczenia wzajemnego otrzymanego przez świadczącego usługę, należy uznać czynności wykonywane w ramach zawartej umowy za odpłatne świadczenie usług określone w art. 8 ust. 1 ustawy, podlegające opodatkowaniu na zasadach ogólnych.

Ponadto opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług będzie podlegało tylko to świadczenie (dostawa lub usługa), w przypadku którego istnieje konsument, tj. odbiorca świadczenia odnoszący z niego choćby potencjalną korzyść. Dopóki nie istnieje podmiot, który odnosiłby lub powinien odnosić konkretne korzyści o charakterze majątkowym związanym z danym świadczeniem, dopóty świadczenie to nie będzie czynnością podlegającą opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług.

Opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług, zgodnie z zasadą powszechności opodatkowania, podlegają wszelkie transakcje, których przedmiotem jest dostawa towarów lub świadczenie usług, pod warunkiem, że są one realizowane przez „podatników” w rozumieniu ustawy i wykonywane w ramach działalności gospodarczej.

W myśl art. 15 ust. 1 ustawy:

Zgodnie z art. 15 ust. 2 ustawy:

Stosownie do art. 15 ust. 6 ustawy:

Powyższy zapis jest odzwierciedleniem art. 13 obowiązującej od dnia 1 stycznia 2007 r. Dyrektywy 2006/112/WE Rady z dnia 28 listopada 2006 r. w sprawie wspólnego systemu podatku od wartości dodanej – (Dz. Urz. UE.L. Nr 347 z 11.12.2006 s. 1 ze zm.), zgodnie z którym:

Stosownie do przepisu art. 2 ust. 1 ustawy z dnia 8 marca 1990 r. o samorządzie gminnym (t. j. Dz. U. z 2023 r. poz. 40 ze zm.):

Natomiast zgodnie z art. 6 ust. 1 ustawy o samorządzie gminnym:

Katalog zadań własnych gminy został określony w art. 7 ust. 1 ww. ustawy o samorządzie gminnym.

Stosownie do przepisu art. 7 ust. 1 pkt 2 ustawy:

Zgodnie z art. 1 ustawy z dnia 21 marca 1985 r. o drogach publicznych (t. j. Dz. U. z 2023 r. poz. 645 ze zm.):

W myśl art. 2 ust. 1 ustawy o drogach publicznych:

Na podstawie art. 19 ust. 1 ustawy o drogach publicznych:

Jak wynika z art. 19 ust. 2 ustawy o drogach publicznych:

Stosownie do zapisu art. 20 ustawy o drogach publicznych:

Przywołane powyżej regulacje prawne w sposób jednoznaczny wskazują, że budowa, przebudowa, remont, utrzymanie, ochrona i oznakowanie dróg oraz zarządzanie nimi należy do zarządcy terenu, na którym jest zlokalizowana droga.

Działania zarządców dróg mieszczą się w zakresie czynności o charakterze publicznoprawnym i wynikają z wykonywania przez te jednostki władztwa publicznoprawnego.

Jak już wskazano wcześniej, zgodnie z art. 15 ust. 6 ustawy, nie uznaje się za podatnika organów władzy publicznej oraz urzędów obsługujących te organy w zakresie realizowanych zadań nałożonych odrębnymi przepisami prawa, dla realizacji których zostały one powołane, z wyłączeniem czynności wykonywanych na podstawie zawartych umów cywilnoprawnych.

Zatem jednostki samorządu terytorialnego są podatnikami podatku od towarów i usług jedynie w zakresie wszelkich czynności, które mają charakter cywilnoprawny, tzn. są przez nie realizowane na podstawie umów cywilnoprawnych. Będą to zatem wszystkie realizowane przez te jednostki czynności w sferze ich aktywności cywilnoprawnej, np. czynności sprzedaży, zamiany (nieruchomości i ruchomości), wynajmu, dzierżawy, umów prawa cywilnego (nazwanych i nienazwanych).

Mając na uwadze powyższe uregulowania, należy stwierdzić, że w przypadku udostępniania dróg publicznych ogółowi użytkowników, Gmina nie użytkuje ich do działalności gospodarczej w rozumieniu art. 15 ust. 2 ustawy i tym samym w powyższym zakresie Gmina nie działa jako podatnik, o którym mowa w art. 15 ust. 1 ustawy. W konsekwencji, powyższa czynność jest wyłączona z systemu podatku VAT i z tego względu stanowi czynność niepodlegającą opodatkowaniu podatkiem VAT.

W omawianych okolicznościach sprawy nie będzie występował więc związek przyczynowo-skutkowy, który decydowałby o prawie do odliczenia podatku, związanego z Państwa wydatkami w zakresie przebudowy i budowy dróg. Będziecie Państwo bowiem ponosić wydatki, związane z przebudową dróg gminnych, które służą realizacji zadań publicznych.

W ramach inwestycji zrealizowana będzie również budowa/przebudowa kanalizacji deszczowej i sieci oświetlenia drogowego oraz kanału teletechnicznego, sieci elektroenergetycznej, sieci gazowej oraz kanalizacji sanitarnej i sieci wodociągowej.

Wskazali Państwo, że:

·budowa odwodnienia – własność Gminy, niepodlegające opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług;

·budowa oświetlenia drogowego – własność Gminy, niepodlegające opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług;

·sieć elektroenergetyczna – obcy środek trwały, niepodlegająca opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług;

·sieć gazowa – obcy środek trwały, niepodlegająca opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług;

·kanał teletechniczny – obcy środek trwały, niepodlegający opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług.

Mając na uwadze powołane powyżej przepisy prawa oraz przedstawiony opis sprawy, należy stwierdzić, że w analizowanym przypadku w zakresie budowy odwodnienia (kanalizacji deszczowej), sieci oświetlenia drogowego i kanału teletechnicznego, przebudowy sieci elektroenergetycznej, sieci gazowej nie będą spełnione – wskazane w art. 86 ust. 1 ustawy – przesłanki warunkujące prawo do odliczenia podatku naliczonego. Podkreślić należy, że rozliczenie podatku naliczonego na zasadach określonych w art. 86 ust. 1 ustawy, uwarunkowane jest tym, aby nabywane towary i usługi były wykorzystywane do wykonywania czynności opodatkowanych podatkiem od towarów i usług. Wskazali Państwo, że kanalizacja deszczowa, sieć oświetlenia drogowego oraz obce środki trwałe, tj.: kanał teletechniczny, sieć elektroenergetyczna, sieć gazowa będą służyły do czynności niepodlegających opodatkowaniu podatkiem VAT. W związku z powyższym, nie będą Państwo mieć prawa do obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego, w związku z wydatkami ponoszonymi z tytułu realizacji opisanego we wniosku zadania w zakresie budowy odwodnienia (kanalizacji deszczowej), sieci oświetlenia drogowego i kanału teletechnicznego, przebudowy sieci elektroenergetycznej, sieci gazowej. Tym samym, nie będzie przysługiwało Państwu prawo do zwrotu różnicy podatku, o której mowa w art. 87 ust. 1 ustawy.

Wskazali Państwo, że w ramach inwestycji drogowej zrealizowana będzie również przebudowa rurociągu wody przemysłowej, który jest własnością (...).

Przechodząc do kwestii prawa do odliczenia podatku naliczonego od wydatków, na przebudowę sieci rurociągu wody przemysłowej należy ustalić czy zwrot kosztów przez (...) z tytułu projektu i wykonania przez Państwa przebudowy rurociągu wraz z podbudową drogi w ciągu przebiegu projektowanej przebudowy rurociągu nie będzie stanowił wynagrodzenia z tytułu czynności podlegających opodatkowaniu VAT na gruncie art. 5 ust. 1 ustawy o VAT, a tym samym pozostanie poza zakresem opodatkowania VAT.

Planują Państwo inwestycję polegającą na budowie i przebudowie dróg gminnych. W związku z tym, że prace inwestycyjne kolidują z przebiegiem rurociągu wody przemysłowej należącym do (...) , wystąpiła konieczność przebudowy tegoż rurociągu. Dokumentacja projektowa zadania inwestycyjnego Gminy przewiduje przebudowę ww. rurociągu wody przemysłowej na podstawie warunków technicznych wystawionych przez właściciela rurociągu.

Zgodnie z zawartym porozumieniem Gmina jest zainteresowana udziałem (...) w realizacji przedsięwzięcia o którym mowa w tym porozumieniu. (...) deklaruje, że jest zainteresowany realizacją przebudowy rurociągu wody przemysłowej, o którym mowa w tym porozumieniu.

Z uwagi na otrzymane warunki techniczne projektant branżowy wykonał dokumentację projektową przebudowy ww. sieci i zlokalizował ją w pasie drogowym nowo powstałej drogi równoległej do ul. (...) zgodnie z Miejscowym Planem Zagospodarowania Przestrzennego (MPZP). Po przebudowie sieć rurociągu wody przemysłowej przebiegać będzie w całości w nowym pasie drogowym i jej stan techniczny nie będzie zagrażał istniejącej i nowopowstałej zabudowie mieszkaniowej. Rurociąg wody przemysłowej nadal będzie własnością przedsiębiorstwa (...) . Z uwagi na powyższe zwrócili się Państwo do (...) o zwrot kosztów przebudowy przedmiotowego rurociągu.

Przedsiębiorstwo (...) wyraziło zgodę na zwrot kosztów przebudowy rurociągu wody przemysłowej, którego są właścicielem, a który Państwo są zmuszeni w związku z kolizją sieci przebudować. Na mocy porozumienia (...) wyraziło zgodę na poniesienie wszelkich kosztów realizacji zadania będącego przedmiotem niniejszego porozumienia związanych z przebudową sieci wody przemysłowej z rurociągu stalowego (...) na rurociąg (...) , poniesienie wszelkich kosztów wykonania podbudowy drogi ul. (...) oraz drogi równoległej do ul. (...) w (...) , zapewnienie nadzoru inwestorskiego budowy sieci rurociągu wody przemysłowej.

Zawierając stosowane porozumienie realizują Państwo zadania własne, do których należy budowa i przebudowa dróg gminnych. Przekazywane przez właściciela rurociągu wody przemysłowej środki na podstawie porozumienia stanowią partycypację w kosztach przedsięwzięcia, które ma charakter publiczny.

Opis sprawy wskazuje, że by Państwo mogli zrealizować inwestycje drogową, są Państwo zmuszeni do przebudowy rurociągu wody przemysłowej, której Państwo nie są właścicielem. Zatem w tym przypadku trudno mówić o tym, że będą Państwo wykonywać czynności na rzecz (...) dla celów zarobkowych.

W tym zakresie wskazać należy na orzeczenie TSUE z dnia 13 marca 2014 r. w sprawie C-204/13 Heinz Malburg, w którym TSUE stwierdził m.in.:

Z orzecznictwa TSUE wynika, że opodatkowanie tym podatkiem zakłada realizację czynności przez strony, w ramach której ustala się cenę lub świadczenie. W wydawanych wyrokach Trybunał, który wielokrotnie zajmował się kwestią odpłatności świadczeń, stwierdził, że kiedy działalność polega wyłącznie na świadczeniu usług bez bezpośredniej zapłaty, nie ma podstawy wymiaru podatku i z tego względu usługi nie są opodatkowane (np. wyrok w sprawie C-16/93 R.J. Tolsma, pkt 12).

Świadczenie usług tylko wtedy dokonywane jest „odpłatnie” w rozumieniu art. 2 pkt 1 szóstej dyrektywy (obecnie art. 2 ust. 1 Dyrektywy 2006/112/WE), jeżeli pomiędzy usługodawcą i usługobiorcą istnieje stosunek prawny, w ramach którego dochodzi do wymiany świadczeń wzajemnych, a wynagrodzenie otrzymywane przez usługodawcę stanowi rzeczywisty ekwiwalent usługi świadczonej na rzecz usługobiorcy (np. wyroki w sprawach C-16/93, pkt 14; C-246/08 Komisja ys. Republika Finlandii, pkt 44). Istnienie odpłatnego świadczenia usług w rozumieniu art. 2 pkt 1 szóstej dyrektywy zakłada istnienie bezpośredniego związku pomiędzy wyświadczoną usługą a otrzymanym ekwiwalentem świadczenia (wyrok C-246/08).

Nie wykonują Państwo zadania w części dotyczącej przebudowy rurociągu wody przemysłowej z zamiarem osiągania dochodu z tytułu jego realizacji. W tym zakresie zawarte porozumienie ma na celu realizację wspólnego przedsięwzięcia. W konsekwencji, realizacja zadania w zakresie budowy i przebudowy infrastruktury drogowej w części dotyczącej przebudowy rurociągu wody przemysłowej nie będzie stanowić odpłatnego świadczenia usług w rozumieniu ustawy i realizowana będzie poza zakresem działalności gospodarczej w rozumieniu art. 15 ust. 2 ustawy. Zatem realizacja zadania nie podlega opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług.

W konsekwencji, nie będzie Państwu przysługiwać prawo do obniżenia kwoty podatku należnego o podatek naliczony związany z wydatkami na nabycie towarów i usług dotyczących przebudowy rurociągu wody przemysłowej.

Państwa stanowisko, dotyczące braku prawa do odliczenia podatku naliczonego od wydatków na inwestycję pn. (...) w zakresie budowy odwodnienia (kanalizacja deszczowa), sieci oświetlenia drogowego i kanału teletechnicznego, przebudowy sieci elektroenergetycznej, sieci gazowej i rurociągu wody przemysłowej, uznałem za prawidłowe.

Natomiast przebudowaną kanalizację sanitarną i sieć wodociągową, których są Państwo właścicielami, wykorzystują Państwo do czynności opodatkowanych i niepodlegających opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług. Stosują Państwo prewspółczynnik dla zakładu budżetowego.

 Wyrażoną w cytowanym powyżej art. 86 ust. 1 ustawy generalną zasadę uprawniającą do odliczenia podatku naliczonego, uzupełniają m.in. regulacje zawarte w art. 86 ust. 2a i następne ustawy.

Według art. 86 ust. 2a ustawy:

Stosownie do treści art. 86 ust. 2b ustawy:

W myśl art. 86 ust. 2d ustawy:

Zgodnie z art. 86 ust. 2g ustawy:

Na podstawie delegacji ustawowej zawartej w art. 86 ust. 22 wydane zostało rozporządzenie Ministra Finansów z dnia 17 grudnia 2015 r. w sprawie sposobu określania zakresu wykorzystywania nabywanych towarów i usług do celów działalności gospodarczej w przypadku niektórych podatników (Dz.U. z 2021 r. poz. 999 ze zm.), zwane dalej rozporządzeniem.

Ustawodawca w § 3 ust. 1 rozporządzenia wskazał, że:

W przepisie § 3 ust. 2, ust. 3 i ust. 4 rozporządzenia wskazano dane, na podstawie których jest obliczana kwota podatku naliczonego z wykorzystaniem sposobu określenia proporcji przez urząd obsługujący jednostkę samorządu terytorialnego, jednostkę budżetową i zakład budżetowy.

Według § 3 ust. 4 rozporządzenia:

Należy więc uznać, że w świetle przepisu art. 86 ust. 1 ustawy, będzie Państwu przysługiwało prawo do obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego w zakresie w jakim towary i usługi będą wykorzystywane do wykonywania czynności opodatkowanych, pod warunkiem niezaistnienia przesłanek negatywnych, określonych w art. 88 ustawy.

Z uwagi na fakt, że nabyte towary i usługi związane z wydatkami inwestycyjnymi na przebudowę sieci kanalizacyjnej i wodociągowej będą miały związek z wykonywaniem przez Państwa działalności gospodarczej w rozumieniu art. 15 ust. 2 ustawy oraz działalności innej niż gospodarcza (działalność poza VAT), a Państwo nie będziecie mieć możliwości przypisania tych wydatków wyłącznie do działalności gospodarczej, to będą Państwo zobligowani do określania proporcji na podstawie art. 86 ust. 2a-2h ustawy, w związku z § 3 ust. 4 rozporządzenia.

Państwa stanowisko, dotyczące braku prawa do odliczenia podatku naliczonego od wydatków na inwestycję pn. (...) w zakresie przebudowy kanalizacji sanitarnej i sieci wodociągowej, uznałem za nieprawidłowe.

Przechodząc natomiast do kwestii sposobu udokumentowania zwrotu kosztów przebudowy rurociągu wody przemysłowej , tj. braku obowiązku wystawienia faktury na gruncie art. 106b ust. 1 pkt 1 ustawy w związku ze zwrotem kosztów od (...) , wskazać należy, iż w myśl art. 106b ust. 1 ustawy:

Przywołany wyżej przepis art. 106b ust. 1 ustawy wskazuje więc, w jakich sytuacjach podatnik jest zobowiązany do wystawienia faktury. Obowiązek ten występuje w sytuacji dokonania sprzedaży, jak również innych czynności wskazanych w tym przepisie.

Faktura jest dokumentem potwierdzającym zaistnienie zdarzenia gospodarczego (potwierdzeniem nabycia określonych towarów i usług lub też otrzymania zaliczki).

Z powołanych przepisów wynika, że podatnik ma obowiązek wystawić fakturę dokumentującą sprzedaż, a więc odpłatną dostawę towarów bądź odpłatne świadczenie usług.

Jak wskazano wyżej, opłata przekazywana przez (...) tytułem zwrotu kosztów przebudowy rurociągu wody przemysłowej na podstawie zawartego porozumienia nie będzie stanowić odpłatnego świadczenia usług w rozumieniu ustawy.

Zatem, do udokumentowania przeniesienia przez Państwa na (...) kosztów przebudowy rurociągu wody przemysłowej, nie znajdą zastosowania przepisy art. 106b ustawy. Z tych względów nie będą Państwo zobowiązani z tego tytułu do wystawiania na rzecz (...) faktury, o której mowa w powołanym wyżej przepisie art. 106 b ust. 1 pkt 1.

Brak jest natomiast przeciwwskazań na gruncie przepisów dotyczących podatku VAT dla udokumentowania przeniesienia przez Państwa na rzecz (...) kosztów przebudowy rurociągu wody przemysłowej przez wystawienie np. noty księgowej. Należy jednak zauważyć, że nota księgowa nie jest dokumentem przewidzianym przez przepisy ustawy o podatku od towarów i usług i jako taka nie jest objęta regulacją tych przepisów.

Państwa stanowisko, dotyczące sposobu udokumentowania zwrotu kosztów przebudowy rurociągu wody przemysłowej uznałem za prawidłowe.

Dodatkowe informacje

Informacja o zakresie rozstrzygnięcia

Interpretacja dotyczy zdarzenia przyszłego, które Państwo przedstawili i stanu prawnego, który obowiązuje w dniu wydania interpretacji.

Pouczenie o funkcji ochronnej interpretacji

·Funkcję ochronną interpretacji indywidualnych określają przepisy art. 14k-14nb ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. – Ordynacja podatkowa (t. j. Dz. U. z 2023 r. poz. 2383 ze zm.). Interpretacja będzie mogła pełnić funkcję ochronną, jeśli Państwa sytuacja będzie zgodna (tożsama) z opisem zdarzenia przyszłego i zastosujecie się Państwo do interpretacji.

·Zgodnie z art. 14na § 1 Ordynacji podatkowej:

·Zgodnie z art. 14na § 2 Ordynacji podatkowej:

Pouczenie o prawie do wniesienia skargi na interpretację

Mają Państwo prawo do zaskarżenia tej interpretacji indywidualnej do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w (…). Zasady zaskarżania interpretacji indywidualnych reguluje ustawa z dnia 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi (t. j. Dz. U. z 2023 r. poz. 1634 ze zm.; dalej jako „PPSA”).

Skargę do Sądu wnosi się za pośrednictwem Dyrektora KIS (art. 54 § 1 PPSA). Skargę należy wnieść w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia interpretacji indywidualnej (art. 53 § 1 PPSA):

·w formie papierowej, w dwóch egzemplarzach (oryginał i odpis) na adres: Krajowa Informacja Skarbowa, ul. Warszawska 5, 43-300 Bielsko-Biała (art. 47 § 1 PPSA), albo

·w formie dokumentu elektronicznego, w jednym egzemplarzu (bez odpisu), na adres Elektronicznej Skrzynki Podawczej Krajowej Informacji Skarbowej na platformie ePUAP: /KIS/SkrytkaESP (art. 47 § 3 i art. 54 § 1a PPSA).

Skarga na interpretację indywidualną może opierać się wyłącznie na zarzucie naruszenia przepisów postępowania, dopuszczeniu się błędu wykładni lub niewłaściwej oceny co do zastosowania przepisu prawa materialnego. Sąd jest związany zarzutami skargi oraz powołaną podstawą prawną (art. 57a PPSA).

Podstawa prawna dla wydania interpretacji

Podstawą prawną dla wydania tej interpretacji jest art. 13 § 2a oraz art. 14b § 1 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. – Ordynacja podatkowa (t. j. Dz. U. z 2023 r. poz. 2383 ze zm.).