Interpretacja indywidualna z dnia 11 stycznia 2024 r., Dyrektor Krajowej Informacji Skarbowej, sygn. 0112-KDIL3.4012.698.2023.1.MBN

Podatek od towarów i usług w zakresie uznania przeniesienia własności Przedmiotów Zabezpieczenia w wykonaniu umów ustanawiających Zabezpieczenia za czynność podlegającą opodatkowaniu jako odpłatna dostawa towarów oraz określenia dla tej transakcji podstawy opodatkowania.

Interpretacja indywidualna – stanowisko prawidłowe

Szanowni Państwo,

stwierdzam, że Państwa stanowisko w sprawie oceny skutków podatkowych opisanego zdarzenia przyszłego w podatku od towarów i usług jest prawidłowe.

Zakres wniosku o wydanie interpretacji indywidualnej

22 listopada 2023 r. wpłynął Państwa wniosek z 21 listopada 2023 r. o wydanie interpretacji indywidualnej, który dotyczy podatku od towarów i usług w zakresie uznania przeniesienia własności Przedmiotów Zabezpieczenia w wykonaniu umów ustanawiających Zabezpieczenia za czynność podlegającą opodatkowaniu jako odpłatna dostawa towarów oraz określenia dla tej transakcji podstawy opodatkowania.

Treść wniosku jest następująca:

Opis zdarzenia przyszłego

(…) Spółka z ograniczoną odpowiedzialnością (dalej: „Spółka”) jest podmiotem prowadzącym działalność, w szczególności, w zakresie zawierania umów leasingowych oraz umów najmu długoterminowego. W zakresie swojej działalności Spółka udziela także swoim klientom finansowania w formie pożyczek. Celem uzyskania finansowania potrzebnego do prowadzonej działalności, Spółka zamierza przeprowadzić transakcję sekurytyzacyjną (dalej: „Sekurytyzacja”) w odniesieniu do następujących wierzytelności:

a)wierzytelności wynikających z umów leasingu (dalej: „Umowy Leasingu”) zawartych przez Spółkę (jako finansującego, leasingodawcę) z polskimi korzystającymi (dalej: „Leasingobiorcy”), stanowiących roszczenia w stosunku do Leasingobiorców przede wszystkim o zapłatę rat leasingowych oraz ewentualnie innych należności ubocznych wynikających z zawartych Umów Leasingu, w tym wierzytelności o zapłatę wartości rezydualnej przedmiotów leasingu (tj. wynikającej ze sprzedaży przedmiotu leasingu po wygaśnięciu lub rozwiązaniu Umowy Leasingu − dalej: „Wierzytelności Leasingowe”); Wierzytelności Leasingowe mogą obejmować również wierzytelności, które były już przedmiotem podobnej transakcji sekurytyzacyjnej przeprowadzonej przez Spółkę w przeszłości, a następnie zostały odkupione przez Spółkę od luksemburskiej spółki specjalnego przeznaczenia w ramach tzw. opcji clean-up call (to jest odkupu sekurytyzowanych, niespłaconych jeszcze wierzytelności celem zakończenia transakcji) − takie wierzytelności mogą być przedmiotem obecnej transakcji Sekurytyzacji wraz z innymi Wierzytelnościami Leasingowymi wynikającymi z Umów Leasingu zawartych przez Spółkę, które wcześniej nie były przenoszone przez Spółkę na żaden inny podmiot;

b)wierzytelności wynikających z umów najmu długoterminowego (dalej: „Umowy Najmu”) zawartych przez Spółkę (jako wynajmującego i finansującego) z najemcami (dalej: „Najemcy”), stanowiących roszczenia względem Najemców przede wszystkim o zapłatę czynszu najmu oraz ewentualnie innych należności ubocznych wynikających z zawartych Umów Najmu (dalej: „Wierzytelności z Umów Najmu”; Wierzytelności Leasingowe i Wierzytelności z Umów Najmu określane będą dalej łącznie jako: „Wierzytelności z Umów Najmu i Leasingu”);

c)wierzytelności wynikających z umów pożyczek (dalej: „Umowy Pożyczek”) zawartych przez Spółkę (jako pożyczkodawcę) z polskimi pożyczkobiorcami (dalej: „Pożyczkobiorcy”), na podstawie których Spółka udzieliła Pożyczkobiorcom finansowania na zakup przedmiotów określonych w Umowach Pożyczek (dalej: „Wierzytelności Pożyczkowe”); Wierzytelności Pożyczkowe mogą obejmować również wierzytelności, które były już przedmiotem podobnej transakcji sekurytyzacyjnej przeprowadzonej przez Spółkę w przeszłości, a następnie zostały odkupione przez Spółkę od luksemburskiej spółki specjalnego przeznaczenia w ramach tzw. clean-up call (tj. odkup pozostałych, niespłaconych jeszcze wierzytelności celem zakończenia transakcji) − takie wierzytelności mogą być przedmiotem obecnej transakcji Sekurytyzacji wraz z innymi Wierzytelnościami Pożyczkowymi wynikającymi z pożyczek udzielonych przez Spółkę, które nigdy wcześniej nie zostały przeniesione przez Spółkę na żaden inny podmiot.

(dalej łącznie: „Wierzytelności”, zaś Leasingobiorcy, Najemcy i Pożyczkobiorcy będą łącznie określani jako „Dłużnicy”). Dłużnikami są zazwyczaj polscy klienci prowadzący działalność gospodarczą (przedsiębiorcy).

Wierzytelności Leasingowe mogą wynikać zarówno z umów leasingu operacyjnego, jak i finansowego w rozumieniu odpowiednio art. 17b i art. 17f ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych. Przedmiotami Umów Leasingu, Umów Najmu oraz Umów Pożyczek zawartych z Dłużnikami (tj. przedmiotami wynajętymi, leasingowanymi lub finansowanymi) może być szeroka gama ruchomości, urządzeń, w tym maszyn, sprzętu informatycznego, telekomunikacyjnego, oprogramowania i środków transportu.

Zgodnie z Umowami Leasingu, Umowami Najmu oraz Umowami Pożyczek, z których wynikać będą Wierzytelności, część odsetkowa rat może być wyliczana według stałej lub zmiennej stopy procentowej. W skład Wierzytelności nie będzie wchodził podatek od towarów i usług (dalej: „VAT”) naliczany przez Spółkę na ratach leasingowych i innych należnościach z tytułu Umów Leasingu, Umów Najmu i Umów Pożyczek. Wierzytelności, które będą objęte Sekurytyzacją będą wierzytelnościami niewymagalnymi. Nie będą to wierzytelności stanowiące tzw. złe długi, a wręcz przeciwnie, na dzień stanowiący tzw. datę graniczną (cut-off date), tj. określoną przez strony datę poprzedzającą dzień sprzedaży Wierzytelności do X (o której mowa poniżej), nie będą istniały przesłanki do uznania tych Wierzytelności za zagrożone nieściągalnością.

Planowana Sekurytyzacja zostanie przeprowadzona poprzez odpłatny przelew Wierzytelności przez Spółkę do spółki X z siedzibą w (…) (adres: (…), dalej: „X”). X jest spółką specjalnego przeznaczenia, utworzoną zgodnie z prawem (…) i będącą rezydentem podatkowym tego państwa. X nie posiada w Polsce siedziby działalności gospodarczej, ani też stałego miejsca prowadzenia działalności gospodarczej. X nie jest także zarejestrowana dla celów podatku od towarów i usług w Polsce (jednakże, jak wskazano poniżej, rejestracja dla celów VAT w Polsce może być konieczna w przyszłości w przypadku przejęcia własności Przedmiotów Zabezpieczenia, zgodnie z opisem przedstawionym poniżej). X podlega, jako nieregulowany podmiot sekurytyzacyjny, luksemburskiemu prawu sekurytyzacyjnemu.

Przedmiotem działalności X jest wyłącznie nabywanie wierzytelności oraz pozyskiwanie finansowania (w szczególności w drodze pożyczek udzielanych X), a także wykonywanie wszelkich czynności z tym związanych (przy czym, jak niżej wskazano, po ewentualnym przejęciu własności Przedmiotów Zabezpieczeń, przedmiotem działalności X będzie także oddawanie przejętych przedmiotów w odpłatne używanie lub/oraz ich odsprzedaż). X nie jest powiązana kapitałowo ani osobowo ze Spółką. Spółka nie będzie miała wpływu na decyzje biznesowe podejmowane przez X w toku jej działalności, gdyż X będzie zarządzana przez podmiot zewnętrzny, niepowiązany ze Spółką, a sposób przeprowadzenia transakcji Sekurytyzacji i późniejszego funkcjonowania X będzie wynikał z umów zawartych przez X. X nie będzie zatrudniać pracowników w Polsce.

Planowana Sekurytyzacja będzie obejmować nie tylko zbycie Wierzytelności przez Spółkę na rzecz X, ale również inne kluczowe operacje niezbędne do jej przeprowadzenia. Planowana Sekurytyzacja będzie zatem składać się m.in. z następujących podstawowych elementów:

(i)zawarcie umowy przeniesienia (sprzedaży) Wierzytelności pomiędzy Spółką a X,

(ii)zapewnienie finansowania X poprzez pozyskanie przez X pożyczek (i potencjalnie emisję także dłużnych papierów wartościowych, np. obligacje),

(iii)zawarcie umowy o administrowanie (obsługę) Wierzytelnościami, na podstawie której Spółka, działając jako sub-serviser (opisany poniżej), będzie administrować Wierzytelnościami na rzecz X, w tym w szczególności przyjmować i przekazywać X spłaty dokonywane przez Dłużników z tytułu Wierzytelności,

(iv)zawarcie innych umów, które zapewnią możliwość dokonywania transakcji (np. umów o administrowanie rachunkami bankowymi X).

Szczegółowy przebieg poszczególnych elementów Sekurytyzacji został wskazany poniżej:

·Przeniesienie Wierzytelności ze Spółki do X nastąpi w wykonaniu ramowej umowy sprzedaży wierzytelności, zawartej pomiędzy Spółką i X. Przelew Wierzytelności w ramach Sekurytyzacji będzie dokonywany w sposób rewolwingowy. Oznacza to, że, zgodnie z założeniami Sekurytyzacji, Spółka będzie sprzedawała periodycznie do X Wierzytelności w czasie trwania ustalonego przez strony okresu rewolwingowego, przy założeniu, że Wierzytelności ujęte w danej transzy będą spełniać wcześniej ustalone warunki kwalifikujące je do Sekurytyzacji (przede wszystkim, przedmiotowe Wierzytelności muszą być wierzytelnościami tzw. performującymi, czyli niestanowiącymi złych długów). Pierwsza transza Wierzytelności zostanie przelana, zgodnie z założeniami, w dniu zawarcia umowy sprzedaży Wierzytelności między Spółką i X, a kolejne transze będą przelewane w późniejszych okresach. Wierzytelności zostaną przeniesione wraz z roszczeniami ubocznymi (zarówno o charakterze pieniężnym jak i niepieniężnym). Wraz z Wierzytelnościami X nabędzie także prawo do zaspokojenia swoich roszczeń z zabezpieczeń ustanowionych celem zagwarantowania prawidłowego wykonania przez Dłużników ich zobowiązań dotyczących przenoszonych Wierzytelności.

•X zapłaci na rzecz Spółki cenę za nabyte Wierzytelności. Cena zakupu będzie odpowiadać aktualnej wartości Wierzytelności, określonej na tzw. datę graniczną (tj. datę ustaloną przez strony i poprzedzającą dzień sprzedaży Wierzytelności, na którą to datę określony zostanie pakiet Wierzytelności przenoszonych do X), pomniejszonej o dyskonto ustalone według mającej zastosowanie stawki dyskonta określonej w warunkach Sekurytyzacji. Przedmiotowe dyskonto, będące różnicą pomiędzy wartością Wierzytelności a ceną zapłaconą za Wierzytelności, stanowić będzie wynagrodzenie należne X za udział w Sekurytyzacji.

•Przedmiotowa transakcja dla celów rachunkowych będzie rozpoznana odmiennie od ujęcia prawnego i podatkowego, a mianowicie z perspektywy rachunkowej transakcja ta nie zostanie rozpoznana jako sprzedaż wierzytelności, lecz jako pożyczka udzielona Spółce przez X. W konsekwencji, otrzymane od X środki pieniężne zostaną ujęte jako zobowiązanie wobec X (podobnie jak pożyczka). W księgach Spółki pozostaną wykazane należności od Dłużników, a jednocześnie pojawi się gotówka oraz zobowiązanie wobec X w wysokości zdyskontowanej wartości otrzymanej z tytułu sprzedaży Wierzytelności, tzn. wartość pożyczki wykazanej przez Spółkę w jej księgach odpowiadać będzie wartości ceny sprzedaży zapłaconej przez X za Wierzytelności. Dodatkowo, Spółka będzie ujmowała w księgach rachunkowych „na bieżąco”, zgodnie z zasadą memoriału, koszty odpowiadające kwotom ponoszonym przez X na obsługę bieżącej działalności (głównie z tytułu wynagrodzenia zewnętrznych podmiotów świadczących usługi na rzecz X takie jak obsługa administracyjna, księgowa, itp., oraz koszty opłat serwisowych ponoszonych przez X na rzecz (…) GmbH oraz Spółki). Koszty X związane z jej bieżącą działalnością będą w całości ujmowane przez Spółkę w jej księgach rachunkowych, jako koszty pozyskanego finansowania. W konsekwencji odmiennej kwalifikacji Sekurytyzacji dla celów księgowych niż to wynika z ujęcia prawnego i podatkowego, kwota opisanego wyżej dyskonta nie zostanie ujęta jako koszt rachunkowy w księgach rachunkowych Spółki.

•Wierzytelności Pożyczkowe sprzedane do X nie będą obejmować odsetek naliczonych do dnia sprzedaży wierzytelności (tj. odsetek należnych Spółce przed dniem sprzedaży Wierzytelności). X będzie uprawniona do otrzymania odsetek od udzielonych pożyczek należnych od dnia nabycia Wierzytelności Pożyczkowych od Spółki. Wierzytelności Pożyczkowe przenoszone do X będą obejmować kwotę główną pożyczek począwszy od daty granicznej (cut-off date). W konsekwencji, kwoty główne spłaconych pożyczek otrzymane przez Spółkę począwszy od daty granicznej będą przekazywane do X.

•Celem nabycia Wierzytelności od Spółki, X uzyska pożyczki od zewnętrznych podmiotów finansujących, których zabezpieczeniem (źródłem spłaty) będą Wierzytelności nabyte od Spółki. X może również uzyskać wymagane finansowanie w drodze emisji papierów wartościowych lub innych instrumentów dłużnych. Możliwe jest również, że Spółka lub osoba trzecia udzieli X pożyczki, która będzie podporządkowana głównemu finansowaniu udzielonemu X przez innych inwestorów. X będzie płacić odsetki od uzyskanego finansowania.

•Jak wyżej wskazano, uzyskane przez X finansowanie zostanie wykorzystane do zapłaty ceny należnej Spółce za Wierzytelności. Płatność części ceny może zostać odroczona (zatrzymana jako rezerwa) i zapłacona przez X do Spółki po spłacie przez X jej innych zobowiązań. W konsekwencji, planowana Sekurytyzacja stanowić będzie efektywną metodę finansowania Spółki, w której Spółka uzyska potrzebne środki finansowe przed datą wymagalności rat leasingowych, czynszów najmu i rat udzielonych pożyczek składających się na Wierzytelności będące przedmiotem Sekurytyzacji.

•Planowana Sekurytyzacja będzie spełniać warunki do uznania jej za sekurytyzację prostą, przejrzystą i standardową (ang. simple, transparent and standardised securitisation − STS) w rozumieniu Rozporządzenia Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) 2017/2402 z dnia 12 grudnia 2017 r. w sprawie ustanowienia ogólnych ram dla sekurytyzacji oraz utworzenia szczególnych ram dla prostych, przejrzystych i standardowych sekurytyzacji, a także zmieniającego dyrektywy 2009/65/WE, 2009/138/WE i 2011/61/UE oraz rozporządzenia (WE) nr 1060/2009 i (UE) nr 648/2012.

•Z uwagi na fakt, iż przepisy unijne dotyczące transakcji sekurytyzacyjnych wymagają, aby inicjator sekurytyzacji (tu, Spółka) zachował określony poziom ryzyka w odniesieniu do spłaty finansowania uzyskanego przez podmiot emisyjny (tu, X) na zakup Wierzytelności, planowana Sekurytyzacja również przewidywać będzie odpowiednią konstrukcję zapewniającą spełnienie powyższych wymogów. Nastąpi to poprzez udzielenie pożyczki przez Spółkę na rzecz X, która zostanie podporządkowana głównemu finansowaniu udzielonemu X przez zewnętrznego inwestora lub inwestorów. Pożyczka podporządkowana będzie znacznie niższa od całościowego finansowania uzyskanego przez X od zewnętrznego inwestora (lub inwestorów) celem sfinansowania nabycia Wierzytelności. X będzie płaciła odsetki na rzecz Spółki z tytułu zaciągniętej pożyczki. Nie jest również wykluczone, że strony wprowadzą inne formy zachowania przez Spółkę wymaganego poziomu ryzyka.

•Z uwagi na to, iż część odsetkowa rat leasingowych lub czynszowych może być naliczana według zmiennej stopy procentowej, w wyniku zmiany stopy procentowej po przeniesieniu Wierzytelności do X, kwoty fakturowane przez Spółkę na podstawie Umów Leasingu i Umów Najmu mogą różnić się od kwot Wierzytelności na dzień ich sprzedaży (tj. kwoty te mogą być wyższe lub niższe od kwot określonych w harmonogramie obowiązującym na dzień sprzedaży Wierzytelności, w zależności od zmiany stopy procentowej).

•W ramach planowanej Sekurytyzacji zawarta zostanie umowa dotycząca serwisowania Wierzytelności. Na podstawie tej umowy, po zbyciu Wierzytelności do X, (…) GmbH (adres: (…), numer w rejestrze spółek: (…)) − spółka powiązana ze Spółką − będzie pełniła funkcję tzw. master-serwisera (głównego serwisera) w zakresie administrowania przedmiotowymi Wierzytelnościami. (…) GmbH nie posiada w Polsce siedziby działalności gospodarczej, ani stałego miejsca prowadzenia działalności gospodarczej. Na (…) GmbH będą spoczywały, w szczególności, całościowe obowiązki sprawozdawcze, zarządzanie portfelem, selekcja aktywów, itd. Spółka będzie pełnić rolę sub-serwisera w odniesieniu do Wierzytelności sprzedanych do X. Wynagrodzenie za usługi świadczone przez Spółkę będzie płacone przez (…) GmbH. Wynagrodzenie na rzecz (…) GmbH będzie płacone przez X. Z uwagi na powyższe, z formalnego punktu widzenia odbiorcą usług świadczonych przez Spółkę (jako sub-serwisera) będzie (…) GmbH. Na podstawie umowy dotyczącej serwisowania, Spółka będzie zobowiązana do świadczenia usługi administrowania Wierzytelnościami, w tym, w szczególności, monitorowania należności od Dłużników, przyjmowania od Dłużników płatności z tytułu Wierzytelności, wzywania do zapłaty w przypadku opóźnienia w zapłacie, wdrażania działań zmierzających do wyegzekwowania należności w przypadku opóźnień w płatnościach, ewidencjonowania Wierzytelności i płatności dokonanych przez Dłużników, itd. Ściąganie Wierzytelności, co do zasady, będzie się odbywało w ten sposób, że Spółka będzie uzyskiwała spłaty Wierzytelności od Dłużników. Następnie, Spółka będzie przekazywała spłacone przez Dłużników kwoty Wierzytelności na rachunek bankowy X.

•Podobnie jak w innych transakcjach sekurytyzacyjnych, w planowanej Sekurytyzacji powołany zostanie tzw. back-up servicer facilitator, którego rolą będzie wskazanie odpowiedniego serwisera zastępczego (back-up servicera), który zastąpi (...) GmbH (master-servicera) oraz Spółkę (jako sub-servicer) w sytuacji, gdy aktualni serwiserzy nie będą w stanie wykonywać swoich funkcji, np. na skutek swojej upadłości lub powstrzymania się od wykonywania swoich zobowiązań wobec X z jakiegokolwiek innego powodu. Celem powołania takiego podmiotu zastępczego, którego zadaniem będzie świadczenie usług administrowania Wierzytelnościami, jest zabezpieczenie ciągłości ściągania Wierzytelności od Dłużników i przekazywania ich do X. Jest to kluczowy element z uwagi na fakt, że sekurytyzowane Wierzytelności będą stanowiły zabezpieczenie finansowania pozyskanego przez X na nabycie Wierzytelności. W związku z tym kwoty spłaconych Wierzytelności muszą zostać przeznaczone na zwrot finansowania zaciągniętego przez X w celu nabycia Należności.

•Przelew Wierzytelności do X nie będzie połączony z przeniesieniem na X własności wyleasingowanych/wynajętych przedmiotów objętych Umowami Leasingu oraz Umowami Najmu. W konsekwencji, pomimo przeniesienia Wierzytelności na X, to Spółka w dalszym ciągu pozostawać będzie stroną Umów Leasingu i Umów Najmu. Analogicznie, w odniesieniu Umów Pożyczek, to Spółka pozostanie pożyczkodawcą, pomimo że prawo do otrzymywania spłat kwoty głównej pożyczek oraz należnych odsetek zostanie przeniesione na X. Spółka wystawiać też będzie faktury na Leasingobiorców i Najemców na poszczególne raty leasingowe i płatności czynszu najmu, wchodzące w skład Wierzytelności przelanych na X.

•Biorąc pod uwagę skomplikowanie planowanej transakcji sekurytyzacyjnej oraz bardzo wiele elementów, które będą się na nią składały, oprócz Spółki (jako inicjatora sekurytyzacji i sub-serwisera), (...) GmbH (jako master-serwisera) oraz X (jako podmiotu emisyjnego), w transakcję tę będą zaangażowane również inne podmioty, w szczególności podmioty aranżujące transakcję, jak również zewnętrzne podmioty doradcze i administrujące X (która będzie podmiotem niezależnym od Spółki).

•Transakcja Sekurytyzacji może przewidywać obowiązek lub prawo Spółki do odkupu Wierzytelności od X. Zobowiązanie Spółki do odkupienia Wierzytelności może mieć miejsce, w szczególności, w przypadku wystąpienia naruszenia ustalonych warunków Sekurytyzacji, np. w przypadku, gdy dana Wierzytelność nie spełnia wymogów niezbędnych do objęcia jej Sekurytyzacją (tzw. eligibility criteria).

•Możliwe jest również, że na dowolną datę graniczną (cut-off date), w której łączne zdyskontowane saldo Wierzytelności zostanie zmniejszone do 10% maksymalnej kwoty portfela, Spółka może mieć prawo do wykonania opcji kupna (clean-up call) w odniesieniu do Wierzytelności na warunkach uzgodnionych między stronami. W takim przypadku, Spółka odkupi od X pozostałą część Wierzytelności, która nie została spłacona do tego dnia, pod warunkiem, że cena uzyskana przez X z odkupu jest wystarczająca do zapłaty wszystkich kwot należnych z tytułu finansowania uzyskanego od inwestorów zewnętrznych na zakup Wierzytelności oraz wszystkich innych kwot należnych od X.

•W ramach transakcji możliwe jest dokonywanie rozliczeń między stronami w drodze potrącenia wzajemnych należności.

•Przepływy pieniężne z X zostaną ustalone w taki sposób, aby, co do zasady, wszelkie nadwyżki finansowe X były przekazywane do Spółki. Może to nastąpić poprzez zapłatę na rzecz Spółki odroczonego wynagrodzenia za Wierzytelności (stanowiącego część ceny zakupu), lub też zapłatę pod innym tytułem prawnym.

•W celu zabezpieczenia wierzytelności pieniężnych X w stosunku do Spółki wynikających, między innymi, z umowy serwisowania Wierzytelności, a w szczególności wierzytelności względem Spółki o przekazywanie do X otrzymywanych strumieni płatności należnych od Leasingobiorców, Najemców i Pożyczkobiorców, na rzecz X mogą zostać ustanowione zabezpieczenia („Zabezpieczenia”) na określonych aktywach („Przedmioty Zabezpieczenia”). Zabezpieczenia mogą zostać ustanowione w formie warunkowego przewłaszczenia na X przedmiotów Umów Leasingu oraz Umów Najmu, jak również w formie zastawu rejestrowego na zbiorze rzeczy ruchomych i praw Spółki stanowiących organizacyjną całość, w tym na środkach transportu oraz maszynach i urządzeniach będących przedmiotem Umów Leasingu i Umów Najmu.

•Wierzytelności X, które mogą być zabezpieczone wyżej wskazanym zastawem rejestrowym mogą obejmować, w szczególności:

a)wierzytelności pieniężne X (zarówno przysługujące na zasadzie solidarności wierzycieli lub wyłączności oraz zarówno bezwarunkowe lub warunkowe) wobec Spółki, wynikające z umowy serwisowej, w szczególności roszczenie o zwrot i/lub zwolnienie łącznej kwoty wpływów otrzymanej przez Spółkę, działającej jako serwiser w imieniu X;

b)wierzytelności pieniężne X (zarówno przysługujące na zasadzie solidarności wierzycieli lub wyłączności oraz zarówno bezwarunkowe lub warunkowe) wobec Spółki, wynikające z agencyjnej umowy wykonawczej, w szczególności roszczenie o zapłatę przychodu z upłynnienia przedmiotu; oraz

c)następujące wierzytelności pieniężne X (zarówno przysługujące na zasadzie solidarności wierzycieli lub wyłączności oraz zarówno bezwarunkowe lub warunkowe), wynikające z umowy sprzedaży Wierzytelności:

i)roszczenie X wobec Spółki o zapłatę kwot należnych z tytułu odkupu Wierzytelności przez Spółkę (w określonych przypadkach);

ii)jakiekolwiek wierzytelności X wobec Spółki wynikające z braku istnienia odpowiednich rat spłaty Wierzytelności, w tym roszczenie odszkodowawcze X wobec odpowiedniego Leasingobiorcy w wyniku wcześniejszego rozwiązania odpowiedniej umowy;

iii)jakiekolwiek wierzytelności X wobec Spółki wynikające z braku istnienia odpowiedniej Wierzytelności z tytułu wartości rezydualnej, najwcześniej w momencie sprzedaży odpowiedniego przedmiotu leasingu lub finansowania.

·Wierzytelności X zabezpieczone warunkowym przewłaszczeniem rzeczy ruchomych w odniesieniu do przedmiotów Umów Leasingu i Umów Najmu mogą obejmować wierzytelności pieniężne X (zarówno przysługujące na zasadzie solidarności wierzycieli lub wyłączności oraz zarówno bezwarunkowe jak i warunkowe) wobec Spółki powstałe na podstawie umowy sprzedaży Wierzytelności, umowy serwisowej, agencyjnej umowy wykonawczej oraz innych dokumentów transakcyjnych, w szczególności wierzytelności o zwrot oraz/lub zwolnienie całościowej kwoty otrzymanej przez Spółkę, działającą jako serwiser w imieniu X.

·Samo ustanowienie Zabezpieczeń, do czasu ich faktycznej realizacji, nie będzie skutkować zmianą stron Umów Leasingu lub Umów Najmu. Do czasu faktycznej realizacji Zabezpieczeń, finansującym (leasingodawcą) i wynajmującym w tych umowach w dalszym ciągu pozostanie Spółka.

·Jeżeli chodzi o Wierzytelności Pożyczkowe, wierzytelności Spółki będą zabezpieczone na przedmiotach należących do Pożyczkobiorców w formie warunkowej umowy przewłaszczenia na Spółkę własności tych przedmiotów lub też w formie zastawu rejestrowego na przedmiotach Pożyczkobiorców. W rezultacie, w związku z przeniesieniem Wierzytelności Pożyczkowych na X, powyższe zabezpieczenia ustanowione na przedmiotach Pożyczkobiorców również zostaną przeniesione przez Spółkę na X. Zostanie to dokonane w drodze kolejnej warunkowej umowy przewłaszczenia na X przedmiotów należących do Pożyczkobiorców oraz cesji na X praw Spółki wynikających z zastawów rejestrowych ustanowionych na przedmiotach Pożyczkobiorców. W przypadku ruchomości przeniesionych na Spółkę tytułem zabezpieczenia, wierzytelnościami X zabezpieczonymi poprzez wyżej opisane formy Zabezpieczeń będą poszczególne wierzytelności pieniężne X wynikające z odpowiedniej Umowy Pożyczki, w odniesieniu do której tytuł prawny do takiej rzeczy ruchomej został przeniesiony na Spółkę przez Dłużnika celem zabezpieczenia roszczeń Spółki.

·X będzie mieć prawo do zaspokojenia swoich zabezpieczonych wierzytelności w szczególności poprzez przejęcie przez X na własność Przedmiotów Zabezpieczenia (tj. przedmiotów wyleasingowanych lub wynajętych, lub też przedmiotów zabezpieczających Wierzytelności z Umów Pożyczki). W skład Przedmiotów Zabezpieczenia mogą wchodzić także pojazdy samochodowe. Z uwagi na fakt, iż w przypadku Wierzytelności wynikających z Umów Leasingu i Najmu Zabezpieczenia są ustanowione na aktywach Spółki, przeniesienie tytułu własności do tych Przedmiotów Zabezpieczenia nastąpi w takim przypadku ze Spółki na X. Jak wskazano powyżej, w przypadku Wierzytelności Pożyczkowych, Zabezpieczenia są ustanowione na przedmiotach Pożyczkobiorców, dlatego w takim przypadku przeniesienie własności Przedmiotów Zabezpieczenia nastąpi pomiędzy Pożyczkobiorcą a X. Zgodnie z umowami ustanawiającymi Zabezpieczenia, X będzie mieć prawo zaspokojenia swoich roszczeń z Zabezpieczeń, w szczególności, w przypadku, gdy Spółka nie będzie wypełniać swoich zobowiązań wynikających z umowy serwisowej do przekazywania do X otrzymanych kwot wynikających z Wierzytelności. Sytuacja taka może, przykładowo, wystąpić w przypadku, gdy Spółka uzyska określone spłaty od Dłużników i nie przekaże tych środków pieniężnych do X w ustalonym terminie lub też w przypadku, gdy Spółka, po zakończeniu danej Umowy Leasingu i sprzedaży Przedmiotu Zabezpieczenia, nie przekaże do X środków uzyskanych ze sprzedaży.

·Umowa zastawnicza będzie przewidywać, iż w przypadku zrealizowania się zdarzenia pozwalającego X na zaspokojenie się z przedmiotu zastawu, X będzie miała prawo przejąć na własność Przedmioty Zabezpieczenia, zgodnie z przepisami o zastawie rejestrowym i rejestrze zastawów. Zgodnie z wymogami przewidzianymi w tej ustawie, umowa zastawnicza będzie wskazywać wartość Przedmiotów Zabezpieczenia dla celów ich przejęcia przez X celem zaspokojenia roszczeń X.

·W przypadku tych Przedmiotów Zabezpieczenia, które są przedmiotami Umów Leasingu wartość ta będzie określona w minimalnej wysokości, co będzie wynikać z faktu, iż w skład nabytych od Spółki Wierzytelności z tytułu Umów Leasingu będą wchodzić także wierzytelności o zapłatę wartości rezydualnej Przedmiotów Leasingu. W konsekwencji, z uwagi na wcześniejszą zapłatę przez X na rzecz Spółki ceny za Wierzytelności odpowiadającej faktycznie pełnej wartości Przedmiotów Leasingu oraz istniejące zobowiązania względem Dłużników do przeniesienia własności Przedmiotów Zabezpieczenia po zakończeniu Umów Leasingu (za cenę równą ich wartości rezydualnej), przejęcie tych przedmiotów w ramach realizacji Zabezpieczeń z ekonomicznego punktu widzenia nie będzie kreować po stronie X wartości dodanej. Dlatego też, wartość Przedmiotów Zabezpieczenia będących przedmiotami Umów Leasingu, zostanie ustalona dla celów ich przejęcia na własność przez X na kwotę 1 PLN za każdy pojedynczy Przedmiot Leasingu.

·W przypadku Przedmiotów Zabezpieczenia będących przedmiotami Umów Najmu, ich wartość dla potrzeb zaspokojenia roszczeń X, poprzez przejęcie tych przedmiotów na własność przez X, zostanie określona w umowie zastawniczej na kwotę równą określonemu procentowi wartości rynkowej wskazanej przez profesjonalnego rzeczoznawcę wyznaczonego przez X (w porozumieniu ze Spółką) w odniesieniu do każdego pojedynczego Przedmiotu Zabezpieczenia. W przypadku niewyznaczenia rzeczoznawcy przez strony lub też w przypadku, gdy przygotowanie wyceny będzie zbyt czasochłonne, ze względu w szczególności na znaczną liczbę wycenianych przedmiotów, wartość poszczególnych Przedmiotów Zabezpieczenia może zostać określona, jako określony procent wartości księgowej każdego Przedmiotu Zabezpieczenia będącego przedmiotem Umowy Najmu. Dyskonto w stosunku do szacowanej wartości rynkowej Przedmiotów Zabezpieczenia będących przedmiotami Umów Najmu wynika z konieczności uwzględnienia kosztów egzekucji (wyceny) Przedmiotów Zabezpieczenia oraz dokonania ich dalszej odsprzedaży z odpowiednim dyskontem, w przypadku potrzeby zaspokojenia roszczeń X. Ponadto, Umowy Najmu nie przewidują wartości rezydualnej, przez co w skład nabytych przez X Wierzytelności z Umów Najmu nie wchodzą wierzytelności z tytułu ewentualnej sprzedaży przedmiotów Umów Najmu.

·W odniesieniu do Przedmiotów Zabezpieczenia zabezpieczających Wierzytelności Pożyczkowe, ich wartość dla celów zaspokojenia roszczeń X będzie określona zgodnie z postanowieniami umów zastawu rejestrowego zawartych pomiędzy Pożyczkobiorcami i Spółką. Standardowa umowa zastawu stanowi w tym przypadku, iż wartość dla celów przejęcia przedmiotu zastawu zostanie ustalona, jako określony procent wartości wskazanej przez zewnętrznego rzeczoznawcę.

·Zgodnie z przepisami prawa regulującymi zastaw rejestrowy, w wyniku przejęcia na własność Przedmiotów Zabezpieczenia przez X, stanowiących własność Dłużników, wartość zabezpieczanych wierzytelności zostanie obniżona o ustaloną wartość Przedmiotów Zabezpieczenia przejętych przez X. W przypadku tych Przedmiotów Zabezpieczenia, które posiadane są przez Spółkę tytułem zabezpieczenia, po przejęciu na własność tych przedmiotów przez X, X alokuje całość środków otrzymanych w wyniku sprzedaży tych przedmiotów na poczet zaspokojenia Wierzytelności Pożyczkowych związanych z tymi przedmiotami.

·Umowa przewłaszczenia na zabezpieczenie zostanie zawarta pod warunkiem zawieszającym, którego ziszczenie się skutkować będzie definitywnym przeniesieniem na X własności Przedmiotów Zabezpieczenia. Zgodnie z tą umową, mając na uwadze charakter relacji pomiędzy Spółką i Dłużnikami oraz biorąc pod uwagę umowę sprzedaży Wierzytelności, która zostanie zawarta pomiędzy Spółką a X (na podstawie której Spółka otrzyma od X cenę za sprzedane Wierzytelności), definitywne przeniesienie własności będzie dokonane bez wynagrodzenia płaconego przez X. W przypadku przejęcia Przedmiotów Zabezpieczenia stanowiących własność Spółki, X będzie co do zasady wykonywać zobowiązanie względem Dłużników do przeniesienia własności Przedmiotów Zabezpieczenia po zakończeniu Umów Leasingu (za cenę równą wartości rezydualnej). W przypadku braku powyższego zobowiązania względem Dłużnika (w sytuacjach oznaczonych w Umowie Leasingu), X przeznaczy środki pieniężne uzyskane ze sprzedaży Przedmiotów Zabezpieczenia będących przedmiotami Umowy Leasingu i Umowy Najmu, na poczet zaspokojenia swoich roszczeń wynikających z transakcji Sekurytyzacji. W przypadku Przedmiotów Zabezpieczenia stanowiących własność Dłużników, X przeznaczy środki pieniężne uzyskane ze sprzedaży Przedmiotów Zabezpieczenia wyłącznie na poczet zaspokojenia Wierzytelności i rozliczeń z Dłużnikami.

·Przed przejęciem na własność Przedmiotów Zabezpieczenia, X złoży zgłoszenie rejestracyjne dla celów polskiego podatku od towarów i usług. Po przejęciu na własność Przedmiotów Zabezpieczenia X będzie kontynuowała (jako leasingodawca/wynajmujący) Umowy Leasingu oraz Umowy Najmu dotyczące Przedmiotów Zabezpieczenia, a po zakończeniu tych umów dokona sprzedaży Przedmiotów Zabezpieczenia, ewentualnie odda je w kolejny leasing lub najem. W konsekwencji, Przedmioty Zabezpieczenia przejęte przez X będą przeznaczone wyłącznie do oddania w odpłatne używanie na podstawie umowy leasingu lub najmu, ewentualnie do ich odprzedaży, a oddanie Przedmiotów Zabezpieczenia w odpłatne używanie na podstawie umów leasingu lub najmu, ewentualnie odprzedaż tych przedmiotów będzie stanowiła przedmiot działalności X.

Pytania

1.Czy przeniesienie ze Spółki na X własności Przedmiotów Zabezpieczenia w wykonaniu umów ustanawiających Zabezpieczenia, tj. przeniesienie własności przedmiotu zastawu rejestrowego oraz definitywne przeniesienie przedmiotu umowy przewłaszczenia na zabezpieczenie, podlegać będzie opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług jako odpłatna dostawa towarów?

2.Czy, w przypadku odpowiedzi twierdzącej na pytanie pierwsze, podstawą opodatkowania podatkiem od towarów i usług będzie kwota niezaspokojonych wierzytelności przysługujących X w stosunku do Spółki, zabezpieczonych na Przedmiotach Zabezpieczenia przejętych przez X, w szczególności, kwota, która, wbrew zobowiązaniu, nie została przekazana przez Spółkę do X, pomniejszona o należny podatek VAT?

Państwa stanowisko w sprawie

W zakresie pytania 1

Państwa zdaniem, przeniesienie ze Spółki na X własności Przedmiotów Zabezpieczenia w wykonaniu umów ustanawiających Zabezpieczenia, tj. przeniesienie własności przedmiotu zastawu rejestrowego oraz definitywne przeniesienie przedmiotu umowy przewłaszczenia na zabezpieczenie, podlegać będzie opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług jako odpłatna dostawa towarów.

Zgodnie z treścią art. 5 ust. 1 ustawy o VAT opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług podlegają:

1)odpłatna dostawa towarów i odpłatne świadczenie usług na terytorium kraju;

2)eksport towarów;

3)import towarów na terytorium kraju;

4)wewnątrzwspólnotowe nabycie towarów za wynagrodzeniem na terytorium kraju;

5)wewnątrzwspólnotowa dostawa towarów.

Na podstawie art. 7 ust. 1 ustawy o VAT przez dostawę towarów, o której mowa w art. 5 ust. 1 pkt 1, rozumie się przeniesienie prawa do rozporządzania towarami jak właściciel.

Stosownie do art. 2 pkt 6 ww. ustawy, przez towary rozumie się rzeczy oraz ich części, a także wszelkie postacie energii.

Zgodnie z art. 19a ust. 1 ustawy o VAT, obowiązek podatkowy powstaje, co do zasady, z chwilą dokonania dostawy towarów lub wykonania usługi.

Jak wynika z przedstawionego opisu zdarzenia przyszłego, w przypadku wystąpienia zdarzenia opisanego w umowach ustanawiających Zabezpieczenia, na przykład w przypadku upadłości Spółki lub niewywiązania się przez Spółkę z obowiązków wynikających z zawartych umów (w szczególności, z umowy serwisowej), polegających głównie na przekazywaniu przez Spółkę do X płatności otrzymanych od Dłużników z tytułu spłaty przeniesionych Wierzytelności, może dojść do przejścia własności Przedmiotów Zabezpieczenia na X. Nastąpić to może poprzez przejęcie przez X własności Przedmiotów Zabezpieczenia na podstawie przepisów o zastawie rejestrowym, ewentualnie poprzez definitywne przejście własności Przedmiotów Zabezpieczenia na X na podstawie umowy o przewłaszczeniu na zabezpieczenie.

Należy wskazać, iż, zgodnie z poglądem prezentowanym przez sądy administracyjne oraz organy podatkowe, samo ustanowienie zabezpieczenia w formie zawarcia umowy przewłaszczenia na zabezpieczenie lub też zastawu rejestrowego nie jest czynnością podlegającą opodatkowaniu podatkiem VAT. Jak wskazał Naczelny Sąd Administracyjny w wyroku z 1 czerwca 2015 r., sygn. akt I FSK 335/14, „Przewłaszczenie na zabezpieczenie przenosi własność rzeczy na wierzyciela w sensie cywilistycznym. Wierzyciel korzysta więc z nabytego na podstawie tej umowy prawa wyłącznie w zakresie, w jakim jest to potrzebne dla zabezpieczenia wierzytelności, pozostawiając możliwość korzystania z tej rzeczy dotychczasowemu właścicielowi. Nie stanowi więc dostawy samo zawarcie umowy przewłaszczenia na zabezpieczenie. Dostawa następuje bowiem dopiero w razie definitywnego przejęcia przez wierzyciela przewłaszczonych rzeczy”.

Podobna teza została wyrażona w innym wyroku Naczelnego Sądu Administracyjnego: „W kontekście dotychczasowych spostrzeżeń należy przyznać słuszność sądowi pierwszej instancji, że samo zawarcie umowy przewłaszczenia na zabezpieczenie nie rodzi powstania obowiązku podatkowego, bowiem nie dochodzi wówczas do faktycznego przeniesienia prawa do dysponowania rzeczą jak właściciel, natomiast w przypadku późniejszego wydania towaru niezaspokojonemu wierzycielowi powstaje obowiązek podatkowy” (por. wyrok NSA z 5 czerwca 2008 r., sygn. akt I FSK 760/07).

W kwestii przejęcia na własność przedmiotu zastawu rejestrowego wypowiedział się Wojewódzki Sąd Administracyjny w Warszawie w wyroku z 24 maja 2017 r., sygn. akt III SA/Wa 1466/16: „Gdy dany podmiot ustanowi na rzecz banku zastaw rejestrowy, a następnie jego przedmiot zostanie przejęty na własność przez bank, mamy do czynienia z odpłatną dostawą towaru, która musi być wykazana na fakturze wystawionej przez zastawcę”.

W kontekście powstania obowiązku podatkowego w momencie definitywnego przejścia własności zabezpieczonych przedmiotów wypowiadały się także organy podatkowe. Jak wynika z interpretacji indywidualnej Dyrektora Izby Skarbowej w Warszawie z 4 kwietnia 2014 r., nr IPPP2/443-127/14-2/MM, „Z uwagi na opis stanu faktycznego oraz obowiązujące w tym zakresie przepisy prawa podatkowego tut. Organ podatkowy stoi na stanowisku, że dostawa samolotu będącego przedmiotem zastawu rejestrowego na rzecz »T« podlegała opodatkowaniu podatkiem VAT z zastosowaniem podstawowej stawki podatku VAT w wysokości 23%, ponieważ w żadnym przepisie ustawy o VAT nie wskazano, że ww. dostawa korzystała ze zwolnienia lub podlegała opodatkowaniu z zastosowaniem preferencyjnej stawki podatku VAT”.

W interpretacji z 26 czerwca 2014 r., nr ITPP1/443-345a/14/KM Dyrektor Izby Skarbowej w Bydgoszczy wskazał: „Samo zawarcie umowy zastawniczej na zabezpieczenie wierzytelności nie jest czynnością skutkującą powstaniem obowiązku podatkowego w podatku VAT. Jednakże w przypadku niewywiązania się z zobowiązania, wierzyciel może od tego momentu swobodnie dysponować rzeczą obciążaną zastawem, a dokonana dostawa nabiera odpłatnego charakteru. Tym samym wydanie towarów będących przedmiotem zastawu w związku z zawartą umową przesądza o uznaniu tej czynności za odpłatną dostawę towarów w rozumieniu art. 7 ust. 1 ustawy o VAT podlegającą opodatkowaniu podatkiem VAT”.

Podobne stanowisko organ wyraził w interpretacji indywidualnej z 7 lutego 2011 r., nr ITPP1/443- 1087/10/MN: „Analiza powołanych przepisów na tle przedstawionego stanu faktycznego prowadzi do wniosku, iż samo zawarcie umowy przewłaszczenia na zabezpieczenie wierzytelności nie jest czynnością skutkującą powstaniem obowiązku podatkowego w podatku od towarów i usług i obowiązku wystawienia faktury. Jednakże moment przekazania przedmiotu przewłaszczenia wierzycielowi skutkuje powstaniem czynności podlegającej opodatkowaniu podatkiem VAT. Zatem w dniu wydania towarów nastąpi dostawa w rozumieniu art. 7 ust. 1 ustawy o podatku od towarów i usług, czyli uzyskania przez wierzyciela prawa do swobodnego rozporządzania przedmiotowym towarem”.

Należy również wskazać, iż przedstawione powyżej Państwa stanowisko znajduje potwierdzenie w interpretacjach podatkowych wydanych przez Dyrektora Krajowej Informacji Skarbowej w odniesieniu do analogicznych transakcji, a mianowicie:

a)interpretacja z dnia 1 czerwca 2018 r. nr 0114-KDIP4.4012.143.2018.1.AKO,

b)interpretacja z dnia 5 października 2018 r. nr 0114-KDIP4.4012.476.2018.1.IT,

c)interpretacja z dnia 15 listopada 2018 r. nr 0114-KDIP4.4012.613.2018.1.EK,

d)interpretacja z dnia 20 listopada 2018 r. nr 0112-KDIL1-3.4012.598.2018.1.KB,

e)interpretacja z dnia 18 listopada 2020 r. nr 0114-KDIP4-3.4012.515.2020.1.MP.

Z wyżej przywołanych poglądów judykatury oraz organów podatkowych na kwestię opodatkowania VAT czynności ustanowienia i wykonania zabezpieczeń na towarach wynika, że czynność ustanowienia zabezpieczenia w formie zastawu rejestrowego czy też przewłaszczenia na zabezpieczenie jest neutralna na gruncie VAT, jednakże definitywne przeniesienie własności zabezpieczonych przedmiotów celem zaspokojenia wierzyciela stanowi dostawę towarów. Trzeba także wskazać, że na gruncie ustawy o VAT dostawa towaru nie odnosi się do zbycia prawa własności na podstawie procedur przewidzianych obowiązującym prawem, lecz obejmuje wszelkie zbycie majątku przez jedną stronę, która upoważnia drugą stronę do dysponowania w rzeczywistości tym majątkiem tak, jakby była jego właścicielem.

W związku z powyższym, w Państwa ocenie, w sprawie będącej przedmiotem niniejszego wniosku, czynnością podlegającą opodatkowaniu będzie wykonanie Zabezpieczeń ustanowionych na rzecz X, poprzez przejęcie na własność przez X przedmiotów zastawu rejestrowego w trybie przepisów ustawy o zastawie rejestrowym i rejestrze zastawów oraz spełnienie się warunku zawieszającego zawartego w umowie przewłaszczenia na zabezpieczenie i przejęcie na własność przewłaszczonych Przedmiotów Zabezpieczenia.

W zakresie pytania 2

W Państwa ocenie, w przypadku odpowiedzi twierdzącej na pytanie pierwsze, czyli uznania, że przeniesienie Przedmiotów Zabezpieczenia na X w wykonaniu Zabezpieczeń stanowi dostawę towarów dla celów VAT, podstawą opodatkowania podatkiem od towarów i usług tej dostawy będzie kwota niezaspokojonych wierzytelności przysługujących X w stosunku do Spółki, zabezpieczonych na Przedmiotach Zabezpieczenia przejętych przez X, w szczególności, kwota, która wbrew zobowiązaniu, nie została przekazana przez Spółkę do X, pomniejszona o należny podatek VAT.

Zgodnie z art. 29a ustawy o VAT, podstawą opodatkowania, z zastrzeżeniem ust. 2, 3 i 5, art. 30a-30c, art. 32, art. 119 oraz art. 120 ust. 4 i 5 tej ustawy jest wszystko, co stanowi zapłatę, którą dokonujący dostawy towarów lub usługodawca otrzymał lub ma otrzymać z tytułu sprzedaży od nabywcy, usługobiorcy lub osoby trzeciej, włącznie z otrzymanymi dotacjami, subwencjami i innymi dopłatami o podobnym charakterze mającymi bezpośredni wpływ na cenę towarów dostarczanych lub usług świadczonych przez podatnika.

W zdarzeniu przyszłym opisanym we wniosku, w razie wystąpienia okoliczności pozwalających na zaspokojenie się X z Przedmiotów Zabezpieczenia, na X może przejść własność przedmiotów Umów Leasingu i przedmiotów Umów Najmu, których stronami są Spółka oraz Dłużnicy, jak również własność Przedmiotów Zabezpieczenia dotyczących Wierzytelności Pożyczkowych. Przejście własności będzie miało formę odpłatnej dostawy towarów, jednakże w momencie dostawy nie dojdzie do zapłaty ceny na rzecz Spółki lub Pożyczkobiorców w zamian za przejście własności Przedmiotów Zabezpieczenia na X. Niemniej jednak, wierzytelności X zabezpieczone na Przedmiotach Zabezpieczenia ulegną zmniejszeniu przez co, w ocenie Wnioskodawcy, kwota zmniejszenia takich zabezpieczonych wierzytelności X stanowić będzie podstawę opodatkowania dla celów podatku VAT. Należy mieć na uwadze, że po przeniesieniu na X własności Przedmiotów Zabezpieczenia, Umowy Leasingu, Umowy Najmu i Umowy Pożyczki zawarte z Dłużnikami będą wciąż obowiązywały. X będzie więc miała prawo do otrzymywania i ewentualnie egzekwowania od Dłużników spłat zadłużenia wynikającego z tych umów. X nie będzie jednak mogła egzekwować od Dłużników tych należności, które zostały przez Dłużników przekazane do Spółki, a których Spółka faktycznie nie przekazała do X.

Jak Państwo wskazali w opisie zdarzenia przyszłego, Zabezpieczenia zostaną ustanowione przede wszystkim w celu zapewnienia otrzymywania przez X strumienia płatności, które Spółka ma obowiązek pobierać od Dłużników i przekazywać do X jako serwiser sekurytyzowanych Wierzytelności. W istocie więc wierzytelnościami zabezpieczonymi przez Zabezpieczenia są wierzytelności X związane z prawem do otrzymania środków pieniężnych wynikających z nabytych Wierzytelności. Przede wszystkim zabezpieczonymi wierzytelnościami X są te, które dotyczą prawa do otrzymywania przez X środków finansowych, które Spółka otrzyma od Dłużników lub też uzyska w wyniku sprzedaży Przedmiotów Zabezpieczenia po zakończeniu Umów Leasingu. W przypadku nieprzekazania danych transz Wierzytelności przez Spółkę do X lub też nie przekazania innych kwot należnych X, X będzie miała prawo przejęcia na własność Przedmiotów Zabezpieczenia. W związku z powyższym, za wynagrodzenie w przypadku dostawy towarów, o której mowa powyżej, powinna być uznana kwota niezaspokojonych wierzytelności przysługujących X, zabezpieczonych na Przedmiotach Zabezpieczenia przejętych przez X, w szczególności, kwota, która wbrew zobowiązaniu, nie została przekazana przez Spółkę do X.

Powyższa teza znajduje potwierdzenie w poglądach judykatury. Jak wskazał Naczelny Sąd Administracyjny w wyroku z 1 czerwca 2015 r., sygn. akt I FSK 335/14, „Zarówno w piśmiennictwie jak i orzecznictwie TSUE, jak to już trafnie wskazał Sąd pierwszej instancji nie budzi wątpliwości, że jeżeli w zamian za dostawę towaru, czy świadczenie usług, podatnik otrzymuje jakiekolwiek przysporzenie majątkowe, w tym także zmniejszenie jego pasywów, to wówczas spełniony jest warunek odpłatności, o którym mowa w art. 2 ust. 1a i c Dyrektywy 2006/112/WE jak i w art. 5 ust. 1 pkt 1 u.p.t.u. Skoro w związku z przejęciem przez Bank samochodu zmniejszeniu uległy zobowiązania skarżącego wobec Banku, to warunek odpłatności, określony w powołanych wyżej przepisach wbrew zarzutom skargi kasacyjnej został spełniony”. Sąd w przywołanym orzeczeniu badał sprawę określenia obowiązku podatkowego i podstawy opodatkowania w sytuacji, w której bank, na skutek wykonania zabezpieczenia, przejmuje na własność przedmiot zastawu rejestrowego. Sąd uznał, że zapłatę za przeniesienie własności przedmiotu zastawu rejestrowego stanowi kwota zmniejszenia zobowiązania dłużnika względem banku, wynikającego z zawartej umowy pożyczki, której dłużnik nie spłacił.

Powyższy pogląd podzielają organy podatkowe. Dyrektor Krajowej Informacji Skarbowej w interpretacji z 18 sierpnia 2017 r., nr 0114-KDIP1-1.4012.303.2017.1.AO uznał za prawidłowe stanowisko wnioskodawcy, zgodnie z którym kwota niespłaconej przez dłużnika wierzytelności stanowi podstawę opodatkowania w sytuacji wykonania przez bank uprawnienia z udzielonych mu zabezpieczeń i przejęcia na własność przedmiotu zabezpieczenia. Organ podatkowy stwierdził również, że w kwocie tej zawarta jest także kwota podatku. Dokonując wykładni przepisu art. 29a ust. 1 i ust. 6 ustawy o VAT organ wskazał: „W świetle przedstawionych okoliczności i przywołanych przepisów należy stwierdzić, że w niniejszym przypadku w związku z niespłaceniem długu przez Dłużnika, Bank złożył oświadczenie o przejęciu Aktywów na własność i większość Aktywów została wydana Bankowi. W wyniku przejęcia Aktywów przez Bank, nastąpiło zaspokojenie przysługującej Bankowi wobec Dłużnika wierzytelności o zapłatę powyższej kwoty. Stosownie do umowy zastawu rejestrowego Bank nabywa Aktywa zaś Dłużnik przestaje być zobowiązany do spłaty długu. Zatem z ustaleń Stron, wyrażonych w umowie zastawu rejestrowego, wynika wysokość zapłaty. Jak wskazał Wnioskodawca zapłatą za dostawę Aktywów jest zaspokojenie przysługującej Bankowi wobec Dłużnika wierzytelności o zapłatę kwoty długu. W konsekwencji, zapłatą w analizowanej sprawie jest kwota niespłaconej wierzytelności przysługującej Bankowi względem Dłużnika. Ponadto jak wskazuje Wnioskodawca, Bank nie zobowiązywał się, że w przypadku przejęcia własności Aktywów »dopłaci« Dłużnikowi jakąkolwiek kwotę tytułem podatku VAT. Tym samym, kwota niespłaconego długu stanowiąca zapłatę za Aktywa zawiera w sobie podatek VAT. Oznacza to, że podstawą opodatkowania przedmiotowej transakcji będzie zapłata za Aktywa, czyli kwota niespłaconej wierzytelności przysługującej Wnioskodawcy od Dłużnika w wysokości 8.520.780,00 PLN, pomniejszona o kwotę podatku. W konsekwencji, w przypadku wykazania na fakturze dokumentującej dostawę Aktywów zapłaty w kwocie wyższej, niezgodnej z rzeczywistością Wnioskodawca ma prawo do odliczenia podatku VAT wyłącznie w wysokości zgodniej z rzeczywistością, nie ma prawa do odliczenia w kwocie przewyższającej wartość rzeczywiście zapłaconą”.

Przenosząc powyższe rozstrzygnięcie na grunt niniejszego wniosku należy wskazać, że Spółka będzie dłużnikiem X z tytułu zobowiązań wynikających z zawartych z X umów (w szczególności umowy serwisowej). Głównym zobowiązaniem Spółki będzie przekazywanie do X płatności otrzymywanych od Dłużników na poczet Wierzytelności, jak również przekazywanie kwot uzyskanych z ewentualnej sprzedaży Przedmiotów Zabezpieczenia po rozwiązaniu Umów Leasingu. Niewywiązanie się przez Spółkę z jej obowiązków względem X będzie stanowiło jeden z warunków wykonania zabezpieczeń ustanowionych na rzecz X. W dacie przejścia własności, dług Spółki względem X zmniejszy się więc o wartość płatności, która miała zostać przekazana X, lecz z przyczyn leżących po stronie Spółki lub z innych przyczyn przekazana nie została. W ocenie X, kwota niezaspokojonych wierzytelności przysługujących X, zabezpieczonych na Przedmiotach Zabezpieczenia przejętych przez X, w szczególności, kwota, która wbrew zobowiązaniu, nie została przekazana przez Spółkę do X powinna być uznana dla celów ustalenia podstawy opodatkowania VAT, jako wynagrodzenie brutto należne za przeniesienie własności Przedmiotów Zabezpieczenia, gdyż X nie będzie zobowiązana do przekazania na rzecz Spółki (lub Pożyczkobiorców) kwoty podatku VAT wynikającej z dostawy towarów będącej efektem przejęcia Przedmiotów Zabezpieczenia.

Należy wskazać, że Państwa powyższe stanowisko znajduje potwierdzenie także w następujących interpretacjach podatkowych wydanych przez Dyrektora Krajowej Informacji Skarbowej w odniesieniu do analogicznych transakcji sekurytyzacyjnych:

a)z dnia 1 czerwca 2018 r. nr 0114-KDIP4.4012.143.2018.1.AKO,

b)z dnia 5 października 2018 r. nr 0114-KDIP4.4012.476.2018.1.IT,

c)z dnia 15 listopada 2018 r. nr 0114-KDIP4.4012.613.2018.1.EK, 

d)z dnia 20 listopada 2018 r. nr 0112-KDIL1-3.4012.598.2018.1.KB,

e)z dnia 18 listopada 2020 r. nr 0114-KDIP4-3.4012.515.2020.1.MP.

Ocena stanowiska

Stanowisko, które przedstawili Państwo we wniosku jest prawidłowe.

Odstępuję od uzasadnienia prawnego tej oceny.

Dodatkowe informacje

Informacja o zakresie rozstrzygnięcia

Interpretacja dotyczy zdarzenia przyszłego, które Państwo przedstawili i stanu prawnego, który obowiązuje w dniu wydania interpretacji.

Interpretacja indywidualna wywołuje skutki prawnopodatkowe tylko wtedy, gdy rzeczywisty stan faktyczny sprawy będącej przedmiotem interpretacji pokrywał się będzie z opisem zdarzenia przyszłego podanym przez Państwa w złożonym wniosku. W związku z powyższym, w przypadku zmiany któregokolwiek elementu przedstawionego we wniosku opisu sprawy, udzielona odpowiedź traci swą aktualność.

Odnosząc się do powołanych przez Państwa interpretacji należy wskazać, że interpretacje przepisów prawa podatkowego wydawane są w indywidualnych sprawach podatników i niewątpliwie kształtują sytuację prawną tych podatników w sprawach będących przedmiotem rozstrzygnięcia, lecz dotyczą konkretnych stanów faktycznych i należy je traktować indywidualnie.

Ponadto, nie kwestionując orzecznictwa jako cennego źródła w zakresie wskazywania kierunków wykładni norm prawa podatkowego – należy stwierdzić, że wyroki sądów administracyjnych wiążący charakter mają w konkretnej sprawie i ściśle określonym stanie faktycznym. Tylko do tych konkretnych elementów odnosi się moc wiążąca orzeczenia sądu administracyjnego. W konsekwencji, odniesienie jakiegokolwiek orzeczenia sądowego – czy też uzasadnienia wyroku do innej sytuacji, nie nadaje powołanej sytuacji mocy wiążącej orzeczenia. Nie można zatem w szeregu orzeczeń sądowych, ich rozstrzygnięć odnosić do własnej sprawy, bowiem dotyczą one konkretnych powstałych już zdarzeń.

Pouczenie o funkcji ochronnej interpretacji

·Funkcję ochronną interpretacji indywidualnych określają przepisy art. 14k-14nb ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. – Ordynacja podatkowa (t. j. Dz. U. z 2023 r. poz. 2383 ze zm.). Interpretacja będzie mogła pełnić funkcję ochronną, jeśli: Państwa sytuacja będzie zgodna (tożsama) z opisem stanu faktycznego lub zdarzenia przyszłego i zastosują się Państwo do interpretacji.

·Zgodnie z art. 14na § 1 Ordynacji podatkowej:

·Zgodnie z art. 14na § 2 Ordynacji podatkowej:

Pouczenie o prawie do wniesienia skargi na interpretację

Mają Państwo prawo do zaskarżenia tej interpretacji indywidualnej do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego (…). Zasady zaskarżania interpretacji indywidualnych reguluje ustawa z dnia 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi (t. j. Dz. U. z 2023 r. poz. 1634 ze zm.; dalej jako „PPSA”).

Skargę do Sądu wnosi się za pośrednictwem Dyrektora KIS (art. 54 § 1 PPSA). Skargę należy wnieść w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia interpretacji indywidualnej (art. 53 § 1 PPSA):

·w formie papierowej, w dwóch egzemplarzach (oryginał i odpis) na adres: Krajowa Informacja Skarbowa, ul. Warszawska 5, 43-300 Bielsko-Biała (art. 47 § 1 PPSA), albo

·w formie dokumentu elektronicznego, w jednym egzemplarzu (bez odpisu), na adres Elektronicznej Skrzynki Podawczej Krajowej Informacji Skarbowej na platformie ePUAP: /KIS/SkrytkaESP (art. 47 § 3 i art. 54 § 1a PPSA).

Skarga na interpretację indywidualną może opierać się wyłącznie na zarzucie naruszenia przepisów postępowania, dopuszczeniu się błędu wykładni lub niewłaściwej oceny co do zastosowania przepisu prawa materialnego. Sąd jest związany zarzutami skargi oraz powołaną podstawą prawną (art. 57a PPSA).

Podstawa prawna dla wydania interpretacji

Podstawą prawną dla wydania tej interpretacji jest art. 13 § 2a oraz art. 14b § 1 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. – Ordynacja podatkowa (t. j. Dz. U. z 2023 r. poz. 2383 ze zm.).

Podstawą prawną dla odstąpienia od uzasadnienia interpretacji jest art. 14c § 1 Ordynacji podatkowej.