Kontrola pracy zdalnej w firmie. Co sprawdzi inspektor PIP?

Państwowa Inspekcja Pracy podczas kontroli sprawdzi czy spełniono wymogi formalne związane z organizacją pracy zdalnej w firmie. Inspektorzy mogą zweryfikować podstawę jej wprowadzenia, wewnątrzzakładowe regulacje w tym zakresie czy wypłacanie przez pracodawców ekwiwalentów lub ryczałtów z tego tytułu. Nie mają jednak uprawnień aby oceniać zasadność odmowy przez pracodawcę pracy w tym trybie.

Kodeks Pracy 2024 - praktyczny komentarz z przykładami - NOWA PUBLIKACJA INFORLEX >>>

Praca zdalna. Praktyczny komentarz z przykładami >>>

W wyniku nowelizacji Kodeksu pracy od 7 kwietnia 2023 r. obowiązują regulacje dotyczące pracy zdalnej. Ze względu na umiejscowienie powyższych kwestii w Kodeksie pracy podlegają one kontroli Państwowej Inspekcji Pracy. Zgodnie bowiem z ustawą o PIP do jej zadań należy m.in. nadzór i kontrola przestrzegania przepisów prawa pracy.

Inspektorzy pracy w ramach prowadzonych czynności kontrolnych posiadają uprawnienia do przeprowadzania oceny stanu przestrzegania przez pracodawców przepisów dotyczących wykonywania pracy w formie zdalnej. W szczególności kontrolą mogą objąć:

• dopełnienie przez pracodawców wymagań formalnych przy wprowadzaniu pracy zdalnej,
• stosowanie pracy zdalnej wobec pracowników uprzywilejowanych,
• uzgodnienia dotyczące wykonywania pracy zdalnej,
• organizację pracy zdalnej, w tym koszty pracy zdalnej,
• pracę zdalną okazjonalną,
• przestrzeganie przepisów bhp przy pracy zdalnej.

Kontrole te mogą być prowadzone na wniosek lub w związku ze skargą podmiotu zainteresowanego, a także w ramach realizacji harmonogramu działania Państwowej Inspekcji Pracy.

Podobnie jak w przypadku kontroli z innego zakresu tematycznego kontrole dotyczące pracy zdalnej odbywają się na podstawie pisemnego upoważnienia do przeprowadzenia czynności oraz po okazaniu przez inspektora pracy legitymacji służbowej.

Zgodnie z art. 26 Kodeksu pracy, kontrolę przeprowadza się w siedzibie podmiotu kontrolowanego oraz w innych miejscach wykonywania jego zadań lub przechowywania dokumentów finansowych i kadrowych. Poszczególne czynności kontrolne mogą być wykonywane także w siedzibie PIP. W związku z tym nie ma obecnie podstaw do przeprowadzania przez inspektorów pracy czynności np. w miejscu zamieszkania pracownika czy w innym miejscu przez niego wskazanym, w którym jest wykonywana praca zdalna. Zatem działania inspektora pracy są ograniczone, w szczególności w zakresie badania przestrzegania przepisów bhp przy organizowaniu pracy zdalnej (w miejscu wykonywania pracy zdalnej), i spoczywają głównie na pracodawcach.

Postępowanie kontrolne PIP ma na celu ustalenie stanu faktycznego w zakresie przestrzegania prawa pracy, w szczególności przepisów i zasad bhp, a także przepisów dotyczących legalności zatrudnienia, oraz udokumentowanie dokonanych ustaleń. W związku z tym inspektorzy pracy są uprawnieni m.in. do żądania od podmiotu kontrolowanego przedłożenia akt osobowych i wszelkich dokumentów związanych z wykonywaniem pracy przez pracowników lub osoby świadczące pracę na innej podstawie niż stosunek pracy. Dokumentami, których może żądać inspektor pracy, są również te dokumenty, które dotyczą wykonywania pracy w formie zdalnej.

Z przeprowadzonych czynności kontrolnych inspektor pracy sporządza protokół kontroli lub notatkę służbową, a następnie kieruje do kontrolowanego podmiotu środki prawne w postaci wystąpienia lub nakazu w celu zobowiązania go do usunięcia stwierdzonych naruszeń.

Czytaj więcej w najnowszym wydaniu Monitora Prawa Pracy i Ubezpieczeń Nr 1/2024

Kontrole PIP w zakresie pracy zdalnej i weryfikacji trzeźwości pracowników >>>