Interpretacja indywidualna z dnia 11 stycznia 2024 r., Dyrektor Krajowej Informacji Skarbowej, sygn. 0111-KDIB3-3.4012.359.2023.3.MPU
W zakresie możliwości zastosowania metody „w stu” przy opodatkowaniu transakcji WDT i eksportu towarów – w przypadku, gdy Spółka nie posiada dokumentacji pozwalającej na skorzystanie ze stawki VAT 0% – stawką właściwą dla dostaw krajowych i potraktowania kwoty wynikającej z wystawionej przez Spółkę faktury jako kwoty brutto, a przyjęcie jako podstawy opodatkowania kwoty z faktury, pomniejszonej o kwotę podatku należnego oraz udokumentowania za pomocą noty obciążeniowej w przypadku opisanego obciążenia w związku z brakiem wynagrodzenia za czynność podlegającą opodatkowaniu VAT.
Interpretacja indywidualna
– stanowisko w części prawidłowe w części nieprawidłowe
Szanowni Państwo,
stwierdzam, że Państwa stanowisko w sprawie oceny skutków podatkowych opisanego zdarzenia przyszłego w podatku od towarów i usług jest w części prawidłowe i w części nieprawidłowe..
Zakres wniosku o wydanie interpretacji indywidualnej
Państwa wniosek z 31 sierpnia 2023 r. o wydanie interpretacji indywidualnej, który dotyczy m.in. podatku od towarów i usług w zakresie możliwości zastosowania metody „w stu” przy opodatkowaniu transakcji WDT i eksportu towarów – w przypadku, gdy Spółka nie posiada dokumentacji pozwalającej na skorzystanie ze stawki VAT 0% – stawką właściwą dla dostaw krajowych i potraktowania kwoty wynikającej z wystawionej przez Spółkę faktury jako kwoty brutto, a przyjęcie jako podstawy opodatkowania kwoty z faktury, pomniejszonej o kwotę podatku należnego oraz udokumentowania za pomocą noty obciążeniowej w przypadku opisanego obciążenia w związku z brakiem wynagrodzenia za czynność podlegającą opodatkowaniu VAT, wpłynął 28 września 2023 r. Uzupełnili go Państwo pismem z 19 września 2023 r. oraz pismem z 5 grudnia 2023 r. (wpływ 12 grudnia 2023 r) będącym odpowiedzią na wezwanie.
Treść wniosku jest następująca:
Opis stanu zdarzenia przyszłego
1.Uwagi ogólne.
(…) (dalej: „Spółka” lub „Państwo”) z siedzibą w (…) to spółka działająca w branży motoryzacyjnej. Spółka jest czynnym podatnikiem podatku od towarów i usług, zarejestrowanym na potrzeby transakcji wewnątrzwspólnotowych w Polsce (podatnik VAT UE).
Spółka m.in. sprzedaje swoje towary odbiorcom zagranicznym. W przypadku sprzedaży na rzecz podmiotów zagranicznych, towary są wysyłane z terytorium Polski do nabywców w innych krajach Unii Europejskiej oraz w krajach spoza Unii Europejskiej. Ze względu na przedmiot prowadzonej działalności, klientami Spółki są przedsiębiorcy (dalej: „kontrahenci”). Wyroby sprzedawane są w takim przypadku w ramach wewnątrzwspólnotowej dostawy towarów w rozumieniu art. 13 ust. 1 ustawy o podatku od towarów i usług albo eksportu towarów, w rozumieniu art. 2 pkt 8 ustawy o podatku od towarów i usług. Transakcje są dokumentowane za pomocą wystawianych przez Spółkę faktur VAT.
2.Aktualna procedura rozliczania transakcji wewnątrzwspólnotowej dostawy towarów i eksportu przy zastosowaniu krajowej stawki podatku od towarów i usług.
Wskazane powyżej transakcje zasadniczo realizowane są na podstawie składanych przez klientów zamówień. Zgodnie z ustaleniami przyjętymi między stronami, kwota wskazana na fakturze stanowi jednocześnie kwotę należną do zapłaty z tytułu danej transakcji (tzn. całość świadczenia należnego od nabywcy towarów). Biorąc pod uwagę fakt, że zarówno wewnątrzwspólnotowa dostawa towarów, jak i eksport podlegają co do zasady opodatkowaniu stawką 0% podatku od towarów i usług, faktury na rzecz klientów (dokumentujące wewnątrzwspólnotową dostawę towarów i eksport towarów) wystawiane są bez wskazania kwoty podatku od towarów i usług (tzn. przy zastosowaniu wyżej wskazanej stawki podatku).
Spółka stosuje miesięczny sposób rozliczania w deklaracjach podatkowych. W zakresie rozliczeń podatkowych w odniesieniu do:
- wewnątrzwspólnotowej dostawy towarów – Spółka stosuje stawkę 0% podatku od towarów i usług, pod warunkiem spełnienia wszystkich wymogów z art. 42 ustawy o podatku od towarów i usług, tj. w szczególności pod warunkiem posiadania przed upływem terminu do złożenia deklaracji podatkowej za dany okres rozliczeniowy dowodów, że towary będące przedmiotem dostawy zostały wywiezione z terytorium kraju i dostarczone do nabywcy na terytorium państwa członkowskiego inne niż terytorium kraju. Zgodnie z art. 42 ust. 12 pkt 2, w przypadku nieotrzymania odpowiednich dowodów przed upływem terminu do złożenia deklaracji podatkowej, Spółka nie wykazuje wewnątrzwspólnotowej dostawy towarów za ten okres; Spółka wykazuje wewnątrzwspólnotową dostawę towarów za kolejny po następnym okresie rozliczeniowym okres rozliczeniowy, ze stawką właściwą dla dostawy danego towaru na terytorium kraju (zasadniczo 23%), jeżeli przed upływem terminu do złożenia deklaracji za ten kolejny po następnym okresie rozliczeniowym okres rozliczeniowy nadal nie posiada odpowiednich dowodów wewnątrzwspólnotowej dostawy towarów. W przypadku gdy Spółka otrzyma ww. dowody już po zadeklarowaniu wewnątrzwspólnotowej dostawy towarów ze stawką właściwą dla dostawy krajowej, Spółka dokonuje korekty w trybie art. 42 ust. 12a ustawy o podatku od towarów i usług, w rezultacie ujmując transakcję wewnątrzwspólnotową dostawę towarów ze stawką 0%.
- eksportu towarów – Spółka stosuje stawkę 0% podatku od towarów i usług, pod warunkiem posiadania przed upływem terminu do złożenia deklaracji podatkowej za dany okres rozliczeniowy dokumentów potwierdzających wywóz towarów poza terytorium Unii Europejskiej, o których mowa w art. 41 ustawy o podatku od towarów i usług. W przypadku nieotrzymania takich dokumentów we wskazanym terminie, zgodnie z art. 41 ust. 7 ww. ustawy Spółka nie wykazuje tej dostawy za dany okres rozliczeniowy, lecz w okresie następnym, stosując stawkę podatku 0%, pod warunkiem otrzymania stosownego dowodu wywozu towaru przed upływem terminu do złożenia deklaracji podatkowej za ten następny okres; w przypadku nieotrzymania tego dokumentu w takim terminie, Spółka stosuje stawki właściwe dla dostawy tego towaru na terytorium kraju (zasadniczo 23%). Zgodnie jednak z art. 41 ust. 8 tej ustawy, Spółka stosuje wspomnianą w zdaniu poprzednim zasadę jedynie pod warunkiem posiadania dokumentu celnego potwierdzającego procedurę wywozu. W przypadku braku (przed upływem terminu do złożenia deklaracji podatkowej za dany okres rozliczeniowy) zarówno dowodów wywozu, jak i dokumentów potwierdzających procedurę wywozu, Spółka stosuje właściwą dla dostawy towarów na terytorium kraju stawkę podatku od towarów i usług bez opisanego „przesuwania” rozliczenia na kolejny okres. W przypadku, gdy Spółka otrzyma ww. dowody już po zadeklarowaniu eksportu ze stawką właściwą dla dostawy krajowej, Spółka dokonuje korekty deklaracji podatkowej w trybie art. 41 ust. 9 ustawy o podatku od towarów i usług, w rezultacie ujmując transakcję eksportu ze stawką 0%.
W konsekwencji, we wszystkich przedstawionych powyżej przypadkach (wewnątrzwspólnotowa dostawa towarów, jak i eksport) Spółka, w przypadku gdy nie posiada w terminach przewidzianych przez ww. przepisy ustawy o podatku od towarów i usług odpowiednich dokumentów potwierdzających dokonanie dostaw, stosuje odpowiednią stawkę przewidzianą dla dostaw krajowych.
Uwzględniając powyższe, Spółka pragnie potwierdzić możliwość stosowania tzw. metody „w stu”, zakładającej traktowanie kwoty wskazanej na wystawionej przez siebie fakturze jako kwoty brutto.
3.Przeniesienie przez Spółkę ciężaru ekonomicznego podatku należnego na kontrahentów.
W aktualnej sytuacji fakt nieotrzymania przez Spółkę dowodów umożliwiających zastosowanie stawki 0% podatku od towarów i usług w transakcjach wewnątrzwspólnotowej dostawy towarów i eksportu wiąże się z ponoszeniem przez Spółkę ciężaru ekonomicznego podatku od towarów i usług. Spółka podejmuje szereg różnego rodzaju działań w zakresie komunikacji z odbiorcami towarów w celu minimalizacji tego rodzaju obciążenia, niemniej jednak, z powodów niezależnych od Spółki, uzyskiwanie ww. dowodów w praktyce działalności gospodarczej bywa utrudnione.
Sytuacje tego rodzaju związane są najczęściej z transakcjami, w których za transport odpowiedzialny jest nabywca (nie Spółka). W przypadku transakcji wewnątrzwspólnotowej dostawy towarów związane jest to wówczas np. z podejściem części kontrahentów Spółki, którzy nie przesyłają stosownych dokumentów w umówionym terminie. Natomiast w przypadku transakcji eksportu, nieotrzymanie przez Spółkę stosownych dowodów często wiążę się z faktem niedopełnienia formalności przez przewoźników działających na rzecz nabywców, w wyniku czego Spółka nie otrzymuje stosownych dokumentów celnych.
Uwzględniając powyższe, Spółka rozważa obciążanie kontrahentów ekonomicznym ciężarem zapłaconej przez Spółkę kwoty podatku należnego według stawki krajowej w sytuacji, gdy na skutek opóźnień po stronie kontrahentów Spółka nie uzyska w stosownym terminie dokumentów pozwalających na zastosowanie stawki 0% podatku od towarów i usług dla wewnątrzwspólnotowej dostawy towarów i eksportu (dalej: „Obciążenie”). Obciążenie ma zostać wdrożone przez Spółkę celem zdyscyplinowania kontrahentów do terminowego przesyłania stosownych dokumentów, uprawniających Spółkę do stosowania stawki 0% podatku od towarów i usług dla transakcji eksportu oraz wewnątrzwspólnotowej dostawy towarów. Obciążenie kontrahentów miałoby charakter jednostronny i nie będzie wiązać się z uzyskaniem stosownej zgody kontrahenta – w szczególności Obciążenie nie byłoby regulowane w drodze umowy zawartej między Spółką z kontrahentem. Pragną Państwo podkreślić, że Obciążenie nie będzie również stanowić składnika pierwotnego wynagrodzenia Spółki za realizowane transakcje wewnątrzwspólnotowej dostawy towarów lub eksportu. Ewentualne otrzymanie przez Spółkę należności pieniężnych od kontrahentów z tytułu Obciążenia (co może nastąpić, lub też nie – na tym etapie Spółka nie jest tego w stanie przewidzieć) nie będzie wiązać się również z jakimkolwiek dodatkowym świadczeniem ze strony Spółki na rzecz kontrahentów.
Spółka wskazuje, że dokona zwrotu kwoty Obciążenia (o ile zostanie ona uiszczona) w przypadku otrzymania od kontrahenta dokumentów umożliwiających zastosowanie stawki 0% podatku od towarów i usług dla transakcji eksportu oraz wewnątrzwspólnotowej dostawy towarów.
Uwzględniając powyższe, pragną Państwo potwierdzić, czy tego rodzaju Obciążenie będzie neutralne podatkowo z perspektywy podatku od towarów i usług oraz podatku od czynności cywilnoprawnych.
W uzupełnieniu wniosku wskazali Państwo, że obciążenie kontrahentów, którego dotyczy pytanie Spółki, nie przybierze postaci którejś z umów wymienionych w art. 1 ustawy o podatku od czynności cywilnoprawnych. W szczególności nie przybierze ono postaci umowy pożyczki lub depozytu nieprawidłowego.
Pytania
1. Czy w przedstawionym powyżej zdarzeniu przyszłym Spółka, w przypadku braku posiadania dokumentacji pozwalającej na skorzystanie ze stawki VAT 0% dla transakcji stanowiących WDT, powinna opodatkować takie transakcje stawką właściwą dla dostaw krajowych traktując kwotę wynikającą z wystawionej przez siebie faktury jako kwotę brutto, tj. jako podstawę opodatkowania powinna przyjąć kwotę z faktury pomniejszoną o kwotę podatku należnego, stosując tzw. metodę „w stu”? (pytanie oznaczone we wniosku nr 1).
2. Czy w przedstawionym powyżej zdarzeniu przyszłym Spółka, w przypadku braku posiadania dokumentacji pozwalającej na skorzystanie ze stawki VAT 0% dla transakcji stanowiących eksport towarów, powinna opodatkować takie transakcje stawką właściwą dla dostaw krajowych traktując kwotę wynikającą z wystawionej przez siebie faktury jako kwotę brutto, tj. jako podstawę opodatkowania powinna przyjąć kwotę z faktury pomniejszoną o kwotę podatku należnego, stosując tzw. metodę „w stu”? (pytanie oznaczone we wniosku nr 2)
3. Czy w przedstawionym powyżej zdarzeniu przyszłym, w wypadku opisanego Obciążenia, nie mamy do czynienia z wynagrodzeniem za czynność podlegającą opodatkowaniu VAT, a w związku z tym może być ono dokumentowane za pomocą noty obciążeniowej? (pytanie oznaczone we wniosku nr 3)
Państwa stanowisko w sprawie
W zakresie pytania 1 i 2
Zdaniem Wnioskodawcy, uwzględniając przedstawione zdarzenie przyszłe, w sytuacji gdy Spółka nie będzie posiadać dokumentów uprawniających ją do zastosowania stawki VAT 0% w odniesieniu do transakcji stanowiących WDT lub eksport, powinna zastosować odpowiednią stawkę VAT właściwą dla dostaw na terytorium kraju, stosując jako podstawę opodatkowania kwotę podaną na fakturze pomniejszoną o kwotę podatku VAT, obliczonego przy zastosowaniu metody „w stu”.
W zakresie pytania 3
Zdaniem Wnioskodawcy, uwzględniając przedstawione zdarzenie przyszłe, w sytuacji tej nie wystąpi wynagrodzenie za czynność podlegającą opodatkowaniu VAT. W konsekwencji, Spółka będzie uprawniona do udokumentowania Obciążenia za pomocą noty księgowej.
UZASADNIENIE STANOWISKA WNIOSKODAWCY
W zakresie pytania 1 i 2
W przypadku eksportu towarów, zgodnie z treścią art. 41 ust. 6 ustawy o VAT: „Stawkę podatku 0% stosuje się w eksporcie towarów, o którym mowa w ust. 4 i 5, pod warunkiem że podatnik przed upływem terminu do złożenia deklaracji podatkowej za dany okres rozliczeniowy otrzymał dokument potwierdzający wywóz towaru poza terytorium Unii Europejskiej”. Natomiast w myśl art. 41 ust. 7: „Jeżeli warunek, o którym mowa w ust. 6, nie został spełniony, podatnik nie wykazuje tej dostawy w ewidencji, o której mowa w art. 109 ust. 3, za dany okres rozliczeniowy, lecz w okresie następnym, stosując stawkę podatku 0%, pod warunkiem otrzymania dokumentu wymienionego w ust. 6 przed upływem terminu do złożenia deklaracji podatkowej za ten następny okres. W przypadku nieotrzymania tego dokumentu w terminie określonym w zdaniu poprzednim mają zastosowanie stawki właściwe dla dostawy tego towaru na terytorium kraju”. Dodatkowo, zgodnie z art. 41 ust. 8: „Przepis ust. 7 stosuje się w przypadku, gdy podatnik posiada dokument celny potwierdzający procedurę wywozu”.
Natomiast w przypadku transakcji stanowiących WDT, zgodnie z art. 42 ust. 1 pkt 2 ustawy o VAT zastosowanie stawki 0% uzależnione jest m in. od faktu, że: „podatnik przed upływem terminu do złożenia deklaracji podatkowej za dany okres rozliczeniowy, posiada w swojej dokumentacji dowody, że towary będące przedmiotem wewnątrzwspólnotowej dostawy zostały wywiezione z terytorium kraju i dostarczone do nabywcy na terytorium państwa członkowskiego inne niż terytorium kraju”. Zgodnie z treścią przepisu art. 42 ust. 12 pkt 2: „Jeżeli warunek, o którym mowa w ust. 1 pkt 2, nie został spełniony przed upływem terminu do złożenia deklaracji podatkowej za: 2) okres miesięczny - podatnik nie wykazuje tej dostawy w ewidencji, o której mowa w art. 109 ust. 3, za ten okres; podatnik wykazuje tę dostawę w ewidencji, o której mowa w art. 109 ust. 3, za kolejny po następnym okresie rozliczeniowym okres rozliczeniowy ze stawką właściwa dla dostawy danego towaru na terytorium kraju, jeżeli przed upływem terminu do złożenia deklaracji podatnik za ten kolejny po następnym okresie rozliczeniowym okres rozliczeniowy nie posiada dowodów, o których mowa w ust. 1 pkt 2.
Jednocześnie, w przypadku obu kategorii transakcji późniejsze otrzymanie przez podatnika dokumentów, o których mowa, upoważnia podatnika do odpowiedniego skorygowania rozliczeń i zastosowania stawki 0% (art. 41 ust. 9 oraz art. 42 ust. 12a ustawy o VAT).
Powyższe przepisy nie odpowiadają jednak na pytanie dotyczące ustalania podstawy opodatkowania w przypadku takich transakcji (dla celów zastosowania stawki właściwej dla dostawy danego towaru na terytorium kraju). W związku z powyższym należy odwołać się do treści art. 29a ustawy o VAT, wyznaczającego ogólne zasady dotyczące podstawy opodatkowania. W myśl przepisu art. 29a ust. 1: „Podstawą opodatkowania, z zastrzeżeniem ust. 2, 3 i 5, art. 30a-30c, art. 32, art. 119 oraz art. 120 ust. 4 i 5, jest wszystko, co stanowi zapłatę, którą dokonujący dostawy towarów lub usługodawca otrzymał lub ma otrzymać z tytułu sprzedaży od nabywcy, usługobiorcy lub osoby trzeciej, włącznie z otrzymanymi dotacjami, subwencjami i innymi dopłatami o podobnym charakterze mającymi bezpośredni wpływ na cenę towarów dostarczanych lub usług świadczonych przez podatnika”. Innymi słowy, należy z niego wnioskować, że podstawę opodatkowania stanowi całość świadczenia należnego z tytułu świadczenia usług lub dostaw towarów. Jednocześnie, zgodnie z treścią przepisu art. 29a ust. 6 ustawy o VAT podstawa opodatkowania obejmuje:
- podatki, cła, opłaty i inne należności o podobnym charakterze, z wyjątkiem kwoty podatku,
- koszty dodatkowe, takie jak prowizje, koszty opakowania, transportu i ubezpieczenia, pobierane przez dokonującego dostawy lub usługodawcę od nabywcy lub usługobiorcy.
Warto zwrócić uwagę także na treść przepisów Dyrektywy 2006/112/WE Rady z dnia 28 listopada 2006 r. w sprawie wspólnego systemu podatku od wartości dodanej (dalej: „Dyrektywa”). Odnosząc się do treści art. 73, która dotyczy dostaw towarów jak i świadczenia usług innych niż wymienione w art. 74-77 Dyrektywy, podstawa opodatkowania obejmuje wszystko, co stanowi zapłatę otrzymaną lub którą dostawca lub usługodawca otrzyma w zamian za dostawę towarów lub świadczenie usług, od nabywcy, usługobiorcy lub osoby trzeciej, włącznie z subwencjami związanymi bezpośrednio z ceną takiej dostawy lub świadczenia. Dodatkowo, w myśl art. 78 Dyrektywy do podstawy opodatkowania wlicza się następujące elementy:
- podatki, cła, opłaty i inne należności, z wyjątkiem samego VAT,
- koszty dodatkowe, takie jak koszty prowizji, opakowania, transportu i ubezpieczenia, pobierane przez dostawcę lub usługodawcę od nabywcy lub usługobiorcy.
Sens przytoczonych przepisów ustawy o VAT oraz Dyrektywy sprowadza się więc, w ocenie Wnioskodawcy, do następującej formuły: podstawa opodatkowania obejmuje całość świadczenia należnego od nabywcy (usługobiorcy) lub osoby trzeciej z tytułu dostarczonych towarów lub świadczonych usług, z tym, że kwotę tę należy pomniejszyć o wartość należnego podatku VAT.
Powyższa treść przepisów pozwala więc stwierdzić, że co do zasady wynagrodzenie (tj. cena, która zawarta jest na fakturze VAT) powinno zawierać w sobie kwotę podatku od towarów i usług. Innymi słowy, kwota ta jest wartością brutto. Tym samym, w opisywanych powyżej przypadkach braku odpowiedniej dokumentacji dla eksportu towarów oraz WDT Spółka winna kalkulować podstawę opodatkowania metodą „w stu”, czyli od ceny podanej na fakturze odjąć wartość podatku od towarów i usług.
Dodatkowo powyższą konkluzję potwierdza art. 3 ust. 1 pkt 1 oraz ust. 2 ustawy z dnia 9 maja 2014 r. o informowaniu o cenach towarów i usług (t.j. Dz. U. z 2023 r. poz. 168). Określono tam cenę jako wartość wyrażoną w jednostkach pieniężnych, którą kupujący jest obowiązany zapłacić przedsiębiorcy za towar lub usługę. W cenie uwzględnia się podatek od towarów i usług oraz podatek akcyzowy, jeżeli na podstawie odrębnych przepisów sprzedaż towaru (usługi) podlega obciążeniu podatkiem od towarów i usług oraz podatkiem akcyzowym.
Wnioskodawca pragnie wskazać, że zasadność takiego podejścia znajduje również potwierdzenie np. w następujących interpretacjach indywidualnych:
- Dyrektora Krajowej Informacji Skarbowej z dnia 29 października 2021 r. (sygn. 0111-KDIB3-3.4012.463.2021.1.MAZ), gdzie organ stwierdził, że: „Reasumując - w przypadku, gdy Spółka nie posiada dokumentacji pozwalającej na skorzystanie ze stawki VAT 0% - Wnioskodawca powinien zastosować stawkę właściwą dla dostaw krajowych i potraktować kwotę wynikającą z wystawionej przez Spółkę faktury jako kwotę brutto. W tej sytuacji należy przyjąć jako podstawę opodatkowania kwotę z faktury, pomniejszoną o kwotę podatku należnego, a kwotę podatku należnego obliczyć stosując metodęw „w stu”.
- Dyrektora Izby Skarbowej w Poznaniu z dnia 18 lutego 2016 r. (sygn. ILPP4/4512-1-379/15-6/KM), gdzie organ potwierdził następujące stanowisko wnioskodawcy: „W związku z przywołanymi powyżej przepisami oraz przedstawionym przez Spółkę zdarzeniem przyszłym należy uznać, iż w sytuacji, gdy Spółce nie będzie przysługiwać prawo do zastosowania stawki VAT 0% w zakresie WDT oraz Eksportu, Spółka powinna potraktować takie transakcje jako dostawę towarów na terytorium kraju i zastosować właściwą dla tych dostaw stawkę podatku, stosując metodę kalkulacji „w stu”. W związku z tym wartość wskazana na fakturze stanowić będzie kwotę brutto transakcji. Reasumując Spółka stoi na stanowisku, że przysługuje jej prawo do naliczenia VAT z tytułu niepotwierdzonych WDT oraz Eksportu metodą „w stu”;
- Dyrektora Izby Skarbowej w Poznaniu z dnia 25 września 2015 r. (sygn. ILPP4/4512-1-280/15-2/ISN), gdzie organ potwierdził następujące stanowisko wnioskodawcy: „W związku z powyższym należy uznać, że jeżeli dana transakcja podlega opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług, to wartość należna z tytułu dostarczonych towarów lub świadczonych usług wykazana na fakturze powinna w sobie uwzględniać kwotę należnego podatku VAT. Skoro więc podatek VAT powinien być zawarty w cenie, to sama należność określona na fakturze stanowi wartość brutto, tj. podstawę opodatkowania powiększoną o należny podatek, zaś wartość podatku ustala się stosując metodę kalkulacji „w stu”, tj. poprzez pomniejszenie kwoty ustalonej na fakturze o wartość podatku od towarów i usług”.
- Dyrektora Izby Skarbowej w Katowicach z dnia 23 maja 2014 r. (sygn. IBPP4/443-205/14/LG): „Reasumując: jeżeli Wnioskodawca wykazał daną transakcję jako eksport i zastosował stawkę 0% natomiast nie jest w posiadaniu dostatecznych dowodów, o których mowa w art. 41 ustawy, to winien on skorygować daną transakcję poprzez wykazanie jej jako dostawę krajową stosując celem ustalenia podstawy opodatkowania metodę „w stu” przyjmując, że wartość dostawy na fakturze jest ceną brutto (zawierającą podatek od towarów i usług)”.
- Dyrektora Izby Skarbowej w Katowicach z dnia 25 lutego 2014 r. (sygn. IBPP4/443-595/13/PK): „Z powołanej zaś definicji obrotu wynika, iż kwota należna z tytułu sprzedaży obejmuje całość świadczenia od nabywcy. Zatem w przypadku, gdy dostawa będzie uznana za krajową należy przyjąć, iż powyższa kwota (należność wynikająca z wystawionej faktury VAT) zawiera także ten podatek. Zatem określając podstawę opodatkowania, którą jest obrót będący kwotą należną z tytułu sprzedaży, pomniejszoną o kwotę podatku należnego - Wnioskodawca winien naliczać podatek od kwoty należnej od nabywcy pomniejszonej o kwotę podatku należnego; tym samym Wnioskodawca powinien posłużyć się tzw. metodą „w stu”.
W świetle powyższego, w aktualnym stanie prawnym na moment składania wniosku, w przypadku, gdy nie są spełnione warunki do zastosowania stawki 0% w odniesieniu do dokonywanych przez Spółkę transakcji stanowiących WDT oraz eksport towarów, Spółka powinna opodatkować te czynności stosując stawkę właściwą dla dostaw krajowych traktując kwotę wskazaną na wystawionej przez siebie fakturze jako kwotę brutto, tj. jako podstawę opodatkowania przyjąć kwotę wskazaną na fakturze pomniejszoną o kwotę podatku obliczonego przy zastosowaniu metody „w stu”.
W zakresie pytania 3
Odnosząc się do zagadnienia neutralności podatkowej w VAT potencjalnych należności pieniężnych otrzymanych przez Spółkę z uwagi na Obciążenie Wnioskodawca pragnie podkreślić, że Ustawa VAT przewiduje zamknięty katalog czynności podlegających opodatkowaniu. Tym samym, w celu uzasadnienia neutralności podatkowej tego rodzaju zdarzenia, konieczna jest analiza Obciążenia w kontekście katalogu czynności podlegających opodatkowaniu na gruncie Ustawy VAT.
W art. 5 ust. 1 Ustawy VAT wskazano, że opodatkowaniu podatkiem VAT podlegają:
1)odpłatna dostawa towarów i odpłatne świadczenie usług na terytorium kraju;
2)eksport towarów;
3)import towarów na terytorium kraju;
4)wewnątrzwspólnotowe nabycie towarów za wynagrodzeniem na terytorium kraju;
5)wewnątrzwspólnotowa dostawa towarów.
Obciążenie jako czynność niestanowiąca wynagrodzenia z tytułu odpłatnej dostawy towarów
W myśl art. 7 ust. 1 Ustawy VAT, przez dostawę towarów rozumie się przeniesienie prawa do rozporządzania towarem jak właściciel.
Uwzględniając powyższe Wnioskodawca pragnie podkreślić, że Obciążenie ma mieć charakter jednostronny i służyć będzie jedynie zdyscyplinowaniu kontrahentów, którzy nie przesyłają Spółce dokumentów uprawniających Spółkę do stosowania stawki VAT 0% w transakcjach WDT i eksportu albo nie przesyłają tego rodzaju dokumentów w terminach przewidzianych w Ustawie VAT. W szczególności, w związku z Obciążeniem Spółka nie będzie dostarczać kontrahentom jakichkolwiek dodatkowych towarów.
Z tego też powodu Obciążenie nie będzie stanowić formy wynagrodzenia za dostawę towarów, gdyż potencjalne otrzymanie przez Spółkę należności pieniężnych z tytułu Obciążenia nie będzie wiązać się z przeniesieniem prawa do rozporządzania nad jakimikolwiek towarami jak właściciel.
Obciążenie jako czynność niestanowiąca wynagrodzenia za odpłatne świadczenie usług
Zgodnie z art. 8 ust. 1 Ustawy VAT, przez świadczenie usług należy rozumieć każde świadczenie, które nie stanowi dostawy towarów, w tym również wskazane w przepisie czynności, które w ocenie Spółki nie mają znaczenia dla analizowanej sprawy.
W doktrynie przyjmuje się przy tym, że przez odpłatne świadczenie usług należy rozumieć sytuację, w której spełnione są dwa warunki, tj.:
- w następstwie zobowiązania, w wykonaniu którego usługa jest świadczona, kontrahent (usługobiorca) jest bezpośrednim beneficjentem świadczenia,
- świadczonej przez usługodawcę usłudze odpowiada świadczenie wzajemne ze strony usługobiorcy (wynagrodzenie).
W konsekwencji powyższego należy stwierdzić, że opodatkowaniu VAT będzie podlegać tylko to świadczenie (w tym przypadku - usługa), w odniesieniu do którego istnieje określony odbiorca (usługobiorca), odnoszący z takiego świadczenia niego choćby potencjalną korzyść.
Jak Wnioskodawca wskazał powyżej, Obciążenie ma na celu zdyscyplinowanie kontrahentów, którzy nie wysyłają Spółce odpowiednich dokumentów albo nie przesyłają ich w terminach ustawowych. Obciążenie będzie mieć więc charakter jednostronny, niezwiązany z jakimkolwiek świadczeniem ze strony Spółki na rzecz kontrahenta.
W konsekwencji, w opinii Wnioskodawcy, należności pieniężne potencjalnie otrzymane z tytułu Obciążenia nie będą stanowić wynagrodzenia za świadczenie jakiejkolwiek usługi na gruncie Ustawy VAT.
Obciążenie jako odrębne zdarzenie niewpływające na zwiększenie podstawy opodatkowania dotychczasowych dostaw.
W myśl przywołanego wcześniej art. 29a ust. 1 Ustawy VAT, podstawą opodatkowania jest co do zasady wszystko, co stanowi zapłatę, którą dokonujący dostawy towarów lub usługodawca otrzymał lub ma otrzymać z tytułu sprzedaży od nabywcy, usługobiorcy lub osoby trzeciej, włącznie z otrzymanymi dotacjami, subwencjami i innymi dopłatami o podobnym charakterze mającymi bezpośredni wpływ na cenę towarów dostarczanych lub usług świadczonych przez podatnika.
Zgodnie z art. 29a ust. 6 Ustawy VAT, podstawa opodatkowania obejmuje:
1)podatki, cła, opłaty i inne należności o podobnym charakterze, z wyjątkiem kwoty podatku;
2)koszty dodatkowe, takie jak prowizje, koszty opakowania, transportu i ubezpieczenia, pobierane przez dokonującego dostawy lub usługodawcę od nabywcy lub usługobiorcy.
Jak wskazano w art. 29a ust. 17 Ustawy VAT, w przypadku, gdy podstawa opodatkowania uległa zwiększeniu, korekty tej podstawy dokonuje się w rozliczeniu za okres rozliczeniowy, w którym zaistniała przyczyna zwiększenia podstawy opodatkowania.
Uwzględniając powyższe Spółka pragnie wskazać, że Obciążenie nie będzie stanowić części podstawy opodatkowania, jak również nie będzie wiązać się ze zwiększeniem podstawy opodatkowania za zrealizowaną wcześniej transakcję towarową. W szczególności, potencjalnie otrzymana przez Spółkę należność pieniężna z tytułu Obciążenia nie będzie wykazywać związku z wynagrodzeniem, które Spółka wcześniej otrzymała (lub otrzyma) od kontrahenta w zamian za zrealizowaną dostawę towarów. Obciążenie nie będzie stanowić elementu kalkulacyjnego ceny sprzedawanych przez Spółkę towarów, gdyż na moment dokonania konkretnej transakcji towarowej Spółka nie będzie w stanie przewidzieć, czy Obciążenie znajdzie zastosowanie i czy zostanie faktycznie uiszczone - w zamyśle Spółki Obciążenie będzie stosowane wyłącznie w stosunku do kontrahentów, którzy zwlekają z dostarczeniem dokumentów uprawniających do zastosowania stawki VAT 0% albo czynią to z opóźnieniem, skutkującym poniesieniem przez Spółkę ekonomicznego ciężaru podatku VAT.
Spółka podnosi również, że w przypadku otrzymania od kontrahenta stosownych dokumentów, niezwłocznie dokona zwrotu należności pieniężnej otrzymanej z tytułu Obciążenia. Ewentualne otrzymanie kwoty Obciążenia nie jest więc definitywne, lecz warunkowe i związane wyłącznie z otrzymaniem/nieotrzymaniem stosownych dokumentów.
Spółka pragnie podkreślić tu, że - jak wskazano w opisie sprawy - Obciążenie kontrahentów miałoby charakter jednostronny i nie będzie wiązać się z uzyskaniem stosownej zgody kontrahenta W szczególności Obciążenie nie byłoby regulowane w drodze umowy zawartej między Spółką z kontrahentem. Wobec tego zdaniem Spółki nie jest możliwe jakiekolwiek powiązanie kwoty Obciążenia z pierwotnym wynagrodzeniem z tytułu dostawy towarów. W wypadku pierwotnego wynagrodzenia mamy do czynienia z obustronnie uzgodnionym przez strony transakcji świadczeniem wzajemnym, uiszczanym w zamian za dostarczane towary, co potwierdzone zostało w np. zawartych umowach, a w związku z tym Spółka może spodziewać się jego otrzymania. W Wypadku Obciążenia zaś - jak już wskazywano - brak jest jakichkolwiek tego rodzaju ustaleń i ma ono zasadniczo charakter jednostronny, a Spółka nie jest w stanie przewidzieć, czy kwoty te zostaną uiszczone.
Uwzględniając powyższe, w ocenie Spółki otrzymane należności pieniężne z tytułu Obciążenia nie mogą zostać uznane za wchodzące w skład podstawy opodatkowania podatkiem VAT.
Obciążenie jako zdarzenie neutralne na gruncie Ustawy VAT
Spółka pragnie ponadto wskazać, iż podobnego rodzaju opłaty odszkodowawcze były wielokrotnie kwalifikowane przez organy podatkowe jako zdarzenia niewywołujące jakichkolwiek konsekwencji podatkowych na gruncie Ustawy VAT. Przykładowo, jak wskazał Dyrektor KIS w interpretacji indywidualnej z dnia 17 września 2018 r., nr 0114-KDIP1-3.4012.384.2018.2.KP:
„[...] kwoty stanowiące zwrot kosztów z tytułu działań windykacyjnych podejmowanych przez Wnioskodawcę w stosunku do klienta zalegającego ze spłatą wierzytelności nie stanowią odpłatności za czynności podlegające opodatkowaniu wymienione w art. 5 ust. 1 pkt 1 ustawy o podatku od towarów i usług.
Zatem okoliczności sprawy wskazują, że koszty windykacji nie stanowią wynagrodzenia za dostawę towarów/świadczenie usługi przez Wnioskodawcę na rzecz klienta”.
Tożsame stanowisko Dyrektor KIS zajął w interpretacji indywidualnej z dnia 21 grudnia 2018 r., nr 0112-KDIL1-3.4012.665.2018.1.JN, dotyczącej odszkodowań oraz kar umownych:
„[...] jeżeli płatności o charakterze odszkodowawczym nie będą miały bezpośredniego związku z żadną czynnością mającą charakter świadczenia ze strony podmiotu zobowiązanego, wówczas kwota otrzymanych odszkodowań i kar umownych nie będzie mieściła się w katalogu czynności wymienionych w art. 5 ust. 1 pkt 1 ustawy o podatku od towarów i usług i jako taka nie będzie podlegała opodatkowaniu tym podatkiem’’.
Analogiczne stanowisko jest prezentowane przez organy podatkowe w odniesieniu do opłat administracyjnych. Jak przykładowo wskazał Dyrektor Izby Skarbowej w Poznaniu z interpretacji indywidualnej z dnia 18 lipca 2012 r., obciążenie kontrahenta kosztami ryczałtowymi, poniesionym w związku z wysłaniem przez podatnika wezwania do uregulowania zaległych opłat, nie stanowi dostawy towarów lub świadczenia usług i tym samym pozostaje poza zakresem Ustawy VAT (analogiczne stanowisko zajął również Dyrektor Izby Skarbowej w Bydgoszczy w interpretacji indywidualnej z dnia 7 maja 2013 r., nr ITPP1/443-143/13/AP).
Uwzględniając powyższe, w ocenie Wnioskodawcy w opisanej sytuacji nie wystąpi jakiekolwiek wynagrodzenie za czynność podlegającą opodatkowaniu VAT. Zdarzenie polegające na Obciążeniu pozostanie neutralne z perspektywy tego podatku.
Dokumentowanie Obciążenia
W zakresie dokumentowania Obciążenia, Wnioskodawca pragnie wskazać, że zgodnie z art. 106b ust. 1 Ustawy VAT, podatnik jest obowiązany wystawić fakturę dokumentującą:
1) sprzedaż, a także dostawę towarów i świadczenie usług, o których mowa w art. 106a pkt 2, dokonywane przez niego na rzecz innego podatnika podatku, podatku od wartości dodanej lub podatku o podobnym charakterze lub na rzecz osoby prawnej niebędącej podatnikiem
2) wewnątrzwspólnotową sprzedaż towarów na odległość, chyba że podatnik korzysta z procedury szczególnej, o której mowa w dziale XII w rozdziale 6a;
3) wewnątrzwspólnotową dostawę towarów na rzecz podmiotu innego niż wskazany w pkt 1;
4) otrzymanie przez niego całości lub części zapłaty przed dokonaniem czynności, o których mowa w pkt 1 i 2, z wyjątkiem przypadku, gdy zapłata dotyczy wewnątrzwspólnotowej dostawy towarów, czynności, dla których obowiązek podatkowy powstaje zgodnie z art. 19a ust. 5 pkt 4 albo dostaw towarów, dla których obowiązek podatkowy powstaje zgodnie z art. 19a ust. 1b.
W ocenie Wnioskodawcy wymienione we wskazanym wyżej przepisie stany faktyczne wyczerpują możliwe sytuacje obligujące podatnika do wystawienia faktury VAT. Należy więc uznać, że na gruncie obecnie obowiązujących przepisów Ustawy VAT nie istnieje obowiązek dokumentowania fakturami VAT innych, niewskazanych wprost w art. 106b ust. 1 Ustawy VAT czynności.
Jak już również wyżej wskazano, Obciążenie nie stanowi zdarzenia wpływającego na zwiększenie podstawy opodatkowania VAT, w związku z czym nie będzie również podlegało udokumentowaniu za pomocą faktury korygującej (art. 106j Ustawy VAT).
Uwzględniając powyższe, Spółka będzie uprawniona do dokumentowania tego rodzaju Obciążenia za pomocą noty księgowej.
Ocena stanowiska
Stanowisko, które przedstawili Państwo we wniosku jest prawidłowe.
Uzasadnienie interpretacji indywidualnej
Zgodnie z art. 5 ust. 1 ustawy z 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług (t. j. Dz. U. z 2023 r. poz. 1570 ze zm.), zwanej dalej ustawą:
Opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług, zwanym dalej „podatkiem”, podlegają:
1)odpłatna dostawa towarów i odpłatne świadczenie usług na terytorium kraju;
2)eksport towarów;
3)import towarów na terytorium kraju;
4)wewnątrzwspólnotowe nabycie towarów za wynagrodzeniem na terytorium kraju;
5)wewnątrzwspólnotowa dostawa towarów.
Z regulacji tej wynika tzw. zasada terytorialności, zgodnie z którą opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług podlegają wymienione czynności, ale tylko w sytuacji, gdy miejscem ich świadczenia jest terytorium kraju.
W myśl definicji zawartej w art. 2 pkt 1 ustawy:
Przez terytorium kraju rozumie się terytorium Rzeczypospolitej Polskiej, z zastrzeżeniem art. 2a.
Na podstawie art. 2 pkt 2 ustawy:
Państwie członkowskim - rozumie się przez to państwo członkowskie Unii Europejskiej, a także Irlandię Północną w zakresie określonym w Protokole w sprawie Irlandii / Irlandii Północnej do Umowy o wystąpieniu Zjednoczonego Królestwa Wielkiej Brytanii i Irlandii Północnej z Unii Europejskiej i Europejskiej Wspólnoty Energii Atomowej (Dz. Urz. UE L 29 z 31.01.2020, str. 7, z późn. zm.1));
W myśl art. 2 pkt 3 ustawy:
Terytorium Unii Europejskiej - rozumie się przez to terytoria państw członkowskich Unii Europejskiej, z tym że na potrzeby stosowania tej ustawy (…).
Jak stanowi art. 2 pkt 6 ustawy:
Przez towary rozumie się rzeczy oraz ich części, a także wszelkie postacie energii.
Jak stanowi art. 2 pkt 8 ustawy:
eksporcie towarów - rozumie się przez to dostawę towarów wysyłanych lub transportowanych z terytorium kraju poza terytorium Unii Europejskiej przez:
a) dostawcę lub na jego rzecz, lub
b) nabywcę mającego siedzibę poza terytorium kraju lub na jego rzecz, z wyłączeniem towarów wywożonych przez samego nabywcę do celów wyposażenia lub zaopatrzenia statków rekreacyjnych oraz turystycznych statków powietrznych lub innych środków transportu służących do celów prywatnych
- jeżeli wywóz towarów poza terytorium Unii Europejskiej jest potwierdzony przez właściwy organ celny określony w przepisach celnych;
Zgodnie z art. 2 pkt 31 ustawy:
Fakturze - rozumie się przez to dokument w formie papierowej lub w formie elektronicznej zawierający dane wymagane ustawą i przepisami wydanymi na jej podstawie.
Zgodnie z art. 2 pkt 32 ustawy:
Jeśli mowa o fakturze elektronicznej - rozumie się przez to fakturę w formie elektronicznej wystawioną i otrzymaną w dowolnym formacie elektronicznym.
Zgodnie z art. 7 ust. 1 ustawy:
Przez dostawę towarów rozumie się przeniesienie prawa do rozporządzania towarami jak właściciel (...).
Stosownie do art. 8 ust. 1 ustawy:
Przez świadczenie usług, o którym mowa w art. 5 ust. 1 pkt 1, rozumie się każde świadczenie na rzecz osoby fizycznej, osoby prawnej lub jednostki organizacyjnej niemającej osobowości prawnej, które nie stanowi dostawy towarów w rozumieniu art. 7, w tym również:
1)przeniesienie praw do wartości niematerialnych i prawnych, bez względu na formę, w jakiej dokonano czynności prawnej;
2)zobowiązanie do powstrzymania się od dokonania czynności lub do tolerowania czynności lub sytuacji;
3)świadczenie usług zgodnie z nakazem organu władzy publicznej lub podmiotu działającego w jego imieniu lub nakazem wynikającym z mocy prawa.
Według art. 13 ust. 1 ustawy:
Przez wewnątrzwspólnotową dostawę towarów, o której mowa wart. 5 ust. 1 pkt 5, rozumie się wywóz towarów z terytorium kraju w wykonaniu czynności określonych w art. 7 na terytorium państwa członkowskiego inne niż terytorium kraju, z zastrzeżeniem ust. 2-8.
Stosownie do art. 13 ust. 2 ustawy:
Przepis ust. 1 stosuje się pod warunkiem, że nabywca towarów jest:
1) podatnikiem podatku od wartości dodanej zidentyfikowanym na potrzeby transakcji wewnątrzwspólnotowych na terytorium państwa członkowskiego innym niż terytorium kraju;
2) osobą prawną niebędącą podatnikiem podatku od wartości dodanej, która jest zidentyfikowana na potrzeby transakcji wewnątrzwspólnotowych na terytorium państwa członkowskiego innym niż terytorium kraju;
3) podatnikiem podatku od wartości dodanej lub osobą prawną niebędącą podatnikiem podatku od wartości dodanej, działającymi w takim charakterze na terytorium państwa członkowskiego innym niż terytorium kraju, niewymienionymi w pkt 1 i 2, jeżeli przedmiotem dostawy są wyroby akcyzowe, które, zgodnie z przepisami o podatku akcyzowym, są objęte procedurą zawieszenia poboru akcyzy lub procedurą przemieszczania wyrobów akcyzowych z zapłaconą akcyzą;
4) podmiotem innym niż wymienione w pkt 1 i 2, działającym (zamieszkującym) w innym niż Rzeczpospolita Polska państwie członkowskim, jeżeli przedmiotem dostawy są nowe środki transportu.
Za wewnątrzwspólnotową dostawę towarów uznaje się również przemieszczenie przez podatnika, o którym mowa w art. 15, lub na jego rzecz towarów należących do jego przedsiębiorstwa z terytorium kraju na terytorium państwa członkowskiego inne niż terytorium kraju, które zostały przez tego podatnika na terytorium kraju w ramach prowadzonego przez niego przedsiębiorstwa wytworzone, wydobyte, nabyte, w tym również w ramach wewnątrzwspólnotowego nabycia towarów, albo sprowadzone na terytorium kraju w ramach importu towarów, jeżeli mają służyć działalności gospodarczej podatnika – art. 13 ust. 3 ustawy.
Na podstawie art. 13 ust. 6 ustawy:
Wewnątrzwspólnotowa dostawa towarów występuje, jeżeli dokonującym dostawy jest podatnik, o którym mowa w art. 15, u którego sprzedaż nie jest zwolniona od podatku na podstawie art. 113 ust. 1 i 9, z zastrzeżeniem ust. 7.
Stosownie do art. 15 ust. 1 ustawy:
Podatnikami są osoby prawne, jednostki organizacyjne niemające osobowości prawnej oraz osoby fizyczne, wykonujące samodzielnie działalność gospodarczą, o której mowa w ust. 2, bez względu na cel lub rezultat takiej działalności.
W myśl art. 41 ust. 3 ustawy:
W wewnątrzwspólnotowej dostawie towarów stawka podatku wynosi 0%, z zastrzeżeniem art. 42.
Zgodnie z art. 41 ust. 4 ustawy
W eksporcie towarów, o którym mowa w art. 2 pkt 8 lit. a, stawka podatku wynosi 0%.
Stosownie do art. 41 ust. 6 ustawy:
Stawkę podatku 0% stosuje się w eksporcie towarów, o którym mowa w ust. 4 i 5, pod warunkiem że podatnik przed upływem terminu do złożenia deklaracji podatkowej za dany okres rozliczeniowy otrzymał dokument potwierdzający wywóz towaru poza terytorium Unii Europejskiej.
Zgodnie z art. 41 ust. 7 ustawy:
Jeżeli warunek, o którym mowa w ust. 6, nie został spełniony, podatnik nie wykazuje tej dostawy w ewidencji, o której mowa w art. 109 ust. 3, za dany okres rozliczeniowy, lecz w okresie następnym, stosując stawkę podatku 0%, pod warunkiem otrzymania dokumentu wymienionego w ust. 6 przed upływem terminu do złożenia deklaracji podatkowej za ten następny okres. W przypadku nieotrzymania tego dokumentu w terminie określonym w zdaniu poprzednim mają zastosowanie stawki właściwe dla dostawy tego towaru na terytorium kraju.
Przepis ust. 7 stosuje się w przypadku, gdy podatnik posiada dokument celny potwierdzający procedurę wywozu – art. 41 ust. 8 ustawy.
Jak stanowi art. 41 ust. 9 ustawy:
Otrzymanie przez podatnika dokumentu potwierdzającego wywóz towaru poza terytorium Unii Europejskiej w terminie późniejszym niż określony w ust. 6 i 7 upoważnia podatnika do dokonania korekty podatku należnego w rozliczeniu za okres rozliczeniowy, w którym podatnik otrzymał ten dokument.
W myśl art. 41 ust. 11 ustawy:
Przepisy ust. 4 i 5 stosuje się odpowiednio w eksporcie towarów, o którym mowa w art. 2 pkt 8 lit. b, jeżeli podatnik przed upływem terminu do złożenia deklaracji podatkowej za okres rozliczeniowy, w którym dokonał dostawy towarów, otrzymał dokument, o którym mowa wust.6, z którego wynika tożsamość towaru będącego przedmiotem dostawy i wywozu. Przepisy ust.7 i 9 stosuje się odpowiednio.
Stosownie do art. 42 ust. 1 pkt 2 ustawy:
Wewnątrzwspólnotowa dostawa towarów podlega opodatkowaniu według stawki podatku 0%, pod warunkiem że podatnik przed upływem terminu do złożenia deklaracji podatkowej za dany okres rozliczeniowy, posiada w swojej dokumentacji dowody, że towary będące przedmiotem wewnątrzwspólnotowej dostawy zostały wywiezione z terytorium kraju i dostarczone do nabywcy na terytorium państwa członkowskiego inne niż terytorium kraju.
W myśl art. 42 ust. 12 pkt 2 ustawy:
Jeżeli warunek, o którym mowa w ust. 1 pkt 2, nie został spełniony przed upływem terminu do złożenia deklaracji podatkowej za okres miesięczny - podatnik nie wykazuje tej dostawy w ewidencji, o której mowa w art. 109 ust. 3, za ten okres; podatnik wykazuje tę dostawę w ewidencji, o której mowa w art. 109 ust. 3, za kolejny po następnym okresie rozliczeniowym okres rozliczeniowy ze stawką właściwą dla dostawy danego towaru na terytorium kraju, jeżeli przed upływem terminu do złożenia deklaracji podatnik za ten kolejny po następnym okresie rozliczeniowym okres rozliczeniowy nie posiada dowodów, októrych mowa w ust. 1 pkt 2.
Zgodnie z art. 29a ust. 1 ustawy:
Podstawą opodatkowania, z zastrzeżeniem ust. 2, 3 i 5, art.30a-30c, art. 32, art. 119 oraz art. 120 ust. 4 i 5, jest wszystko, co stanowi zapłatę, którą dokonujący dostawy towarów lub usługodawca otrzymał lub ma otrzymać z tytułu sprzedaży od nabywcy, usługobiorcy lub osoby trzeciej, włącznie z otrzymanymi dotacjami, subwencjami iinnymi dopłatami o podobnym charakterze mającymi bezpośredni wpływ na cenę towarów dostarczanych lub usług świadczonych przez podatnika.
W myśl art. 29a ust. 6 ustawy, podstawa opodatkowania obejmuje:
1)podatki, cła, opłaty i inne należności o podobnym charakterze, z wyjątkiem kwoty podatku;
2)koszty dodatkowe, takie jak prowizje, koszty opakowania, transportu i ubezpieczenia, pobierane przez dokonującego dostawy lub usługodawcę od nabywcy lub usługobiorcy.
Jak stanowi art. 73 dyrektywy 2006/112/WE Rady z dnia 28 listopada 2006 r. w sprawie wspólnego systemu podatku od wartości dodanej (Dz.U. UE L 347 z 11 grudnia 2006, s. 1, ze zm.; dalej jako: „Dyrektywa”), w odniesieniu do dostaw towarów i świadczenia usług innych niż te, o których mowa w art. 74-77, podstawa opodatkowania obejmuje wszystko, co stanowi zapłatę otrzymaną lub którą dostawca lub usługodawca otrzyma w zamian za dostawę towarów lub świadczenie usług, od nabywcy, usługobiorcy lub osoby trzeciej, włącznie z subwencjami związanymi bezpośrednio z ceną takiej dostawy lub świadczenia.
Zgodnie z art. 78 Dyrektywy, do podstawy opodatkowania wlicza się następujące elementy:
a)podatki, cła, opłaty i inne należności, z wyjątkiem samego VAT;
b)koszty dodatkowe, takie jak koszty prowizji, opakowania, transportu i ubezpieczenia, pobierane przez dostawcę lub usługodawcę od nabywcy lub usługobiorcy.
Do celów akapitu pierwszego lit. b), państwa członkowskie mogą uznać koszty objęte odrębną umową za koszty dodatkowe.
Z opisu zdarzenia przyszłego wynika, że Spółka jest czynnym podatnikiem podatku od towarów i usług, zarejestrowanym na potrzeby transakcji wewnątrzwspólnotowych w Polsce (podatnik VAT UE). Spółka m.in. sprzedaje swoje towary odbiorcom zagranicznym. W przypadku sprzedaży na rzecz podmiotów zagranicznych, towary są wysyłane z terytorium Polski do nabywców w innych krajach Unii Europejskiej oraz w krajach spoza Unii Europejskiej. Ze względu na przedmiot prowadzonej działalności, klientami Spółki są przedsiębiorcy. Wyroby sprzedawane są w takim przypadku w ramach wewnątrzwspólnotowej dostawy towarów w rozumieniu art. 13 ust. 1 ustawy o podatku od towarów i usług albo eksportu towarów, w rozumieniu art. 2 pkt 8 ustawy o podatku od towarów i usług. Transakcje są dokumentowane za pomocą wystawianych przez Spółkę faktur VAT. Zgodnie z ustaleniami przyjętymi między stronami, kwota wskazana na fakturze stanowi jednocześnie kwotę należną do zapłaty z tytułu danej transakcji (tzn. całość świadczenia należnego od nabywcy towarów). Biorąc pod uwagę fakt, że zarówno wewnątrzwspólnotowa dostawa towarów, jak i eksport podlegają co do zasady opodatkowaniu stawką 0% podatku od towarów i usług, faktury na rzecz klientów (dokumentujące wewnątrzwspólnotową dostawę towarów i eksport towarów) wystawiane są bez wskazania kwoty podatku od towarów i usług (tzn. przy zastosowaniu wyżej wskazanej stawki podatku). Spółka stosuje miesięczny sposób rozliczania w deklaracjach podatkowych. W przypadku WDT i eksportu towarów, gdy Spółka nie posiada w terminach przewidzianych przez przepisy ustawy o VAT odpowiednich dokumentów potwierdzających dokonanie dostaw, Spółka stosuje odpowiednią stawkę przewidzianą dla dostaw krajowych, traktując kwoty wynikające z faktur jako kwoty netto (tzn. jako podstawę opodatkowania VAT), kalkulując podatek należny tzw. metodą „od stu”. Fakt nieotrzymania przez Spółkę dowodów umożliwiających zastosowanie stawki 0% podatku od towarów i usług w transakcjach wewnątrzwspólnotowej dostawy towarów i eksportu wiąże się z ponoszeniem przez Spółkę ciężaru ekonomicznego podatku od towarów i usług. Spółka podejmuje szereg różnego rodzaju działań w zakresie komunikacji z odbiorcami towarów w celu minimalizacji tego rodzaju obciążenia, niemniej jednak, z powodów niezależnych od Spółki, uzyskiwanie ww. dowodów w praktyce działalności gospodarczej bywa utrudnione.
Państwa wątpliwości dotyczą zastosowania metody „w stu” dla opodatkowania transakcji WDT i eksportu towarów – w przypadku, gdy Spółka nie posiada dokumentacji pozwalającej na skorzystanie ze stawki VAT 0%– stawką właściwą dla dostaw krajowych i potraktowania kwoty wynikającej z wystawionej przez Spółkę faktury jako kwoty brutto, a przyjęcie jako podstawy opodatkowania kwoty z faktury, pomniejszonej o kwotę podatku należnego. (pytania oznaczone we wniosku nr 1 i nr 2)
Mając na uwadze powołane przepisy prawa należy wskazać, że w przypadku wewnątrzwspólnotowej dostawy towarów oraz eksportu towarów, jeżeli podatnik nie jest w posiadaniu wymaganych dokumentów potwierdzających dokonanie WDT i eksportu, nie ma prawa do opodatkowania tych transakcji stawką podatku 0%. W tej sytuacji jest obowiązany opodatkować tę dostawę przy zastosowaniu stawki właściwej dla dostawy w kraju.
Z kolei kwota należna Spółce z tytułu sprzedaży (WDT oraz eksport towarów) obejmuje całość świadczenia otrzymywanego od nabywcy, zgodnie z ustaleniami przyjętymi między stronami. W przypadku, gdy dostawa będzie uznana za krajową należy przyjąć, że kwota wskazana na fakturze zawiera także podatek od towarów i usług, czyli będzie kwotą brutto.
Zatem określając podstawę opodatkowania Spółka powinna przychód, będący kwotą należną ztytułu sprzedaży, pomniejszyć o kwotę podatku należnego. Tym samym Wnioskodawca, naliczając podatek należny powinien posłużyć się tzw. metodą „w stu”, wychodząc w swoich obliczeniach od kwoty należnej Spółce z tytułu dokonania WDT lub eksportu towarów.
Reasumując – w przypadku, gdy Spółka nie posiada dokumentacji pozwalającej na skorzystanie ze stawki VAT 0% – Spółka powinna zastosować stawkę właściwą dla dostaw krajowych i potraktować kwotę wynikającą z wystawionej przez Spółkę faktury jako kwotę brutto. W tej sytuacji należy przyjąć jako podstawę opodatkowania kwotę z faktury, pomniejszoną o kwotę podatku należnego, a kwotę podatku należnego obliczyć stosując metodę „w stu”.
Tym samym, Państwa stanowisko w zakresie pytania oznaczonego we wniosku nr 1 i nr 2, należało uznać za prawidłowe.
Państwa wątpliwości dotyczą również kwestii udokumentowania za pomocą noty obciążeniowej w przypadku opisanego obciążenia w związku z brakiem wynagrodzenia za czynność podlegającą opodatkowaniu VAT. (pytanie oznaczone we wniosku nr 3)
Rozważają Państwo obciążanie kontrahentów ekonomicznym ciężarem zapłaconej przez Spółkę kwoty podatku należnego według stawki krajowej w sytuacji, gdy na skutek opóźnień po stronie kontrahentów Spółka nie uzyska w stosownym terminie dokumentów pozwalających na zastosowanie stawki 0% podatku od towarów i usług dla wewnątrzwspólnotowej dostawy towarów i eksportu tj. dalej jako obciążenie. Przez Spółkę Obciążenie ma zostać wdrożone celem zdyscyplinowania kontrahentów do terminowego przesyłania stosownych dokumentów, uprawniających Spółkę do stosowania stawki 0% podatku od towarów i usług dla transakcji eksportu oraz wewnątrzwspólnotowej dostawy towarów. Obciążenie kontrahentów miałoby charakter jednostronny i nie będzie wiązać się z uzyskaniem stosownej zgody kontrahenta – w szczególności Obciążenie nie byłoby regulowane w drodze umowy zawartej między Spółką z kontrahentem. Pragną Państwo podkreślić, że Obciążenie nie będzie również stanowić składnika pierwotnego wynagrodzenia Spółki za realizowane transakcje wewnątrzwspólnotowej dostawy towarów lub eksportu. Ewentualne otrzymanie przez Spółkę należności pieniężnych od kontrahentów z tytułu Obciążenia (co może nastąpić, lub też nie – na tym etapie Spółka nie jest tego w stanie przewidzieć) nie będzie wiązać się również z jakimkolwiek dodatkowym świadczeniem ze strony Spółki na rzecz kontrahentów. Wskazują Państwo również, że dokonają zwrotu kwoty Obciążenia (o ile zostanie ona uiszczona) w przypadku otrzymania od kontrahenta dokumentów umożliwiających zastosowanie stawki 0% podatku od towarów i usług dla transakcji eksportu oraz wewnątrzwspólnotowej dostawy towarów.
Jednocześnie wskazali Państwo, że obciążenie kontrahentów, którego dotyczy pytanie Spółki, nie przybierze postaci którejś z umów wymienionych w art. 1 ustawy o podatku od czynności cywilnoprawnych.
Mając na uwadze opis sprawy oraz przepisy w zakresie określenia podstawy opodatkowania, należy uznać, że ewentualne otrzymanie przez Spółkę dodatkowej kwoty od kontrahenta, która będzie równoważyć ekonomiczny ciężar zapłaconej przez Spółkę kwoty podatku należnego według stawki krajowej w istocie stanowi podwyższenie podstawy opodatkowania. Będą to kwoty, które będą dotyczyć określonych dostaw poza granice kraju w związku z którymi nie otrzymali Państwowo dokumentów pozwalających zastosować stawkę 0%.
Na podstawie art. 106b ust. 1 ustawy:
Podatnik jest obowiązany wystawić fakturę dokumentującą:
1) sprzedaż, a także dostawę towarów i świadczenie usług, o których mowa w art. 106a pkt 2, dokonywane przez niego na rzecz innego podatnika podatku, podatku od wartości dodanej lub podatku o podobnym charakterze lub na rzecz osoby prawnej niebędącej podatnikiem;
2) wewnątrzwspólnotową sprzedaż towarów na odległość, chyba że podatnik korzysta z procedury szczególnej, o której mowa w dziale XII w rozdziale 6a;
3) wewnątrzwspólnotową dostawę towarów na rzecz podmiotu innego niż wskazany w pkt 1;
4) otrzymanie przez niego całości lub części zapłaty przed dokonaniem czynności, o których mowa w pkt 1 i 2, z wyjątkiem przypadku, gdy zapłata dotyczy:
a) wewnątrzwspólnotowej dostawy towarów,
b) czynności, dla których obowiązek podatkowy powstaje zgodnie z art. 19a ust. 5 pkt 4,
c) dostaw towarów, dla których obowiązek podatkowy powstaje zgodnie z art. 19a ust. 1b.Ogólne regulacje dotyczące danych i informacji, które powinny zawierać faktury, zostały określone w art. 106e ust. 1 ustawy o podatku od towarów i usług.
Zgodnie z art. 106j ustawy
W przypadku gdy po wystawieniu faktury:
1) podstawa opodatkowania lub kwota podatku wskazana w fakturze uległa zmianie,
2) (uchylony)
3) dokonano zwrotu podatnikowi towarów i opakowań,
4) dokonano zwrotu nabywcy całości lub części zapłaty, o której mowa w art. 106b ust. 1 pkt 4,
5) stwierdzono pomyłkę w jakiejkolwiek pozycji faktury
- podatnik wystawia fakturę korygującą.
Z powołanych wyżej przepisów ustawy dotyczących faktur korygujących wynika, że jeżeli po wystawieniu faktury wystąpią zdarzenia mające wpływ na treść wystawionej faktury lub okaże się, że wystawiona faktura zawiera błędy, podatnik, wystawia w takim przypadku fakturę korygującą. Fakturę korygującą wystawia się m.in. w razie stwierdzenia pomyłki w cenie, stawce lub kwocie podatku bądź w jakiejkolwiek innej pozycji faktury, również gdy dokonano zwrotu podatnikowi towarów i opakowań, udzielono rabatu, bądź upustów i obniżek cen.
Zatem, co do zasady, korygowanie pierwotnie wystawionej faktury, z przyczyn wskazanych wyżej, powinno nastąpić przez wystawienie przez sprzedawcę faktury korygującej. Faktura korygująca wystawiana jest w celu podania właściwych, prawidłowych i zgodnych z rzeczywistością kwot i innych danych, decydujących o rzetelności wystawionego dokumentu.
Mając na uwadze, jak wskazano powyżej, że dodatkowe obciążenie kontrahenta stanowi podwyższenie podstawy opodatkowania, to konsekwencji każde takie obciążenie winno być udokumentowane fakturą korygującą wystawioną do konkretnej w odniesieniu do której obciążycie Państwo swych nabywców.
Uwzględniając powyższe, Spółka nie będzie uprawniona do dokumentowania tego rodzaju Obciążenia za pomocą noty księgowej.
Zatem państwa stanowisko w zakresie pytania oznaczonego we wniosku nr 3 należało uznać za nieprawidłowe.
Dodatkowe informacje
Informacja o zakresie rozstrzygnięcia
Interpretacja dotyczy zdarzenia przyszłego, które Państwo przedstawili i stanu prawnego, który obowiązuje w dniu wydania interpretacji.
Powyższa interpretacja dotyczy wyłącznie podatku od towarów i usług. W zakresie podatku od czynności cywilnoprawnych zostanie dla Państwa wydane odrębne rozstrzygnięcie.
Interpretacja indywidualna wywołuje skutki prawnopodatkowe tylko wtedy, gdy rzeczywisty stan faktyczny sprawy będącej przedmiotem interpretacji pokrywał się będzie z opisem stanu faktycznego (zdarzenia przyszłego) podanym przez Państwa w złożonym wniosku. W związku z powyższym, w przypadku zmiany któregokolwiek elementu przedstawionego we wniosku opisu sprawy, udzielona odpowiedź traci swą aktualność.
Pouczenie o funkcji ochronnej interpretacji
- Funkcję ochronną interpretacji indywidualnych określają przepisy art. 14k-14nb ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. – Ordynacja podatkowa (t. j. Dz. U. z 2023 r. poz.2383). Interpretacja będzie mogła pełnić funkcję ochronną, jeśli: Państwa sytuacja będzie zgodna (tożsama) z opisem stanu faktycznego lub zdarzenia przyszłego i zastosują się Państwo do interpretacji.
- Zgodnie z art. 14na § 1 Ordynacji podatkowej:
Przepisów art. 14k-14n Ordynacji podatkowej nie stosuje się, jeśli stan faktyczny lub zdarzenie przyszłe będące przedmiotem interpretacji indywidualnej jest elementem czynności, które są przedmiotem decyzji wydanej:
1)z zastosowaniem art. 119a;
2)w związku z wystąpieniem nadużycia prawa, o którym mowa w art. 5 ust. 5 ustawy zdnia11marca 2004 r. o podatku od towarów i usług;
3)z zastosowaniem środków ograniczających umowne korzyści.
- Zgodnie z art. 14na § 2 Ordynacji podatkowej:
Przepisów art. 14k-14n nie stosuje się, jeżeli korzyść podatkowa, stwierdzona w decyzjach wymienionych w § 1, jest skutkiem zastosowania się do utrwalonej praktyki interpretacyjnej, interpretacji ogólnej lub objaśnień podatkowych.
Pouczenie o prawie do wniesienia skargi na interpretację
Mają Państwo prawo do zaskarżenia tej interpretacji indywidualnej do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w (…). Zasady zaskarżania interpretacji indywidualnych reguluje ustawa z dnia 30sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi (t. j. Dz. U. z2023r. poz. 1634 ze zm.; dalej jako „PPSA”).
Skargę do Sądu wnosi się za pośrednictwem Dyrektora KIS (art. 54 § 1 PPSA). Skargę należy wnieść w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia interpretacji indywidualnej (art. 53 § 1 PPSA):
- w formie papierowej, w dwóch egzemplarzach (oryginał i odpis) na adres: Krajowa Informacja Skarbowa, ul. Warszawska 5, 43-300 Bielsko-Biała (art. 47 § 1 PPSA), albo
- w formie dokumentu elektronicznego, w jednym egzemplarzu (bez odpisu), na adres Elektronicznej Skrzynki Podawczej Krajowej Informacji Skarbowej na platformie ePUAP: /KIS/SkrytkaESP (art. 47 § 3 i art. 54 § 1a PPSA).
Skarga na interpretację indywidualną może opierać się wyłącznie na zarzucie naruszenia przepisów postępowania, dopuszczeniu się błędu wykładni lub niewłaściwej oceny co do zastosowania przepisu prawa materialnego. Sąd jest związany zarzutami skargi oraz powołaną podstawą prawną (art. 57a PPSA).
Podstawa prawna dla wydania interpretacji
Podstawą prawną dla wydania tej interpretacji jest art. 13 § 2a oraz art. 14b § 1 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. – Ordynacja podatkowa.