Interpretacja indywidualna z dnia 28 grudnia 2023 r., Dyrektor Krajowej Informacji Skarbowej, sygn. 0113-KDIPT1-2.4012.733.2023.2.AM

Prawo do częściowego odliczenia podatku naliczonego od wydatków poniesionych na dokumentację projektową przy zastosowaniu proporcji, o której mowa w art. 86 ust. 2a ustawy skalkulowanej w oparciu o dane urzędu obsługującego jednostkę samorządu terytorialnego zgodnie z § 3 ust. 2 Rozporządzenia.

Interpretacja indywidualna – stanowisko prawidłowe

Szanowni Państwo

stwierdzam, że Państwa stanowisko w sprawie oceny skutków podatkowych opisanego zdarzenia przyszłego w podatku od towarów i usług jest prawidłowe.

Zakres wniosku o wydanie interpretacji indywidualnej

23 października 2023 r. wpłynął Państwa wniosek z 17 października 2023 r. o wydanie interpretacji indywidualnej, który dotyczy prawa do częściowego odliczenia podatku naliczonego od wydatków poniesionych na dokumentację projektową przy zastosowaniu proporcji, o której mowa w art. 86 ust. 2a ustawy skalkulowanej w oparciu o dane urzędu obsługującego jednostkę samorządu terytorialnego zgodnie z § 3 ust. 2 Rozporządzenia. Uzupełnili go Państwo – w odpowiedzi na wezwanie – pismem z 21 grudnia 2023 r. (wpływ 21 grudnia 2023 r.). Treść wniosku jest następująca:

Opis zdarzenia przyszłego (z uwzględnieniem uzupełnienia wniosku)

Gmina jest zarejestrowanym czynnym podatnikiem VAT.

Na podstawie ustawy z dnia 8 marca 1990 r. o samorządzie gminnym (Dz. U. z 2023 r. poz. 40, ze zm.; dalej: „ustawa o samorządzie gminnym”) Gmina jest wyposażona w osobowość prawną i posiada zdolność do czynności cywilnoprawnych.

Zgodnie z art. 7 ust. 1 pkt 3 ustawy o samorządzie gminnym zadania własne Gminy obejmują m.in. sprawy wodociągów i zaopatrzenia w wodę, kanalizacji, usuwania i oczyszczania ścieków komunalnych. Ponadto zgodnie z art. 7 ust. 1 pkt 2 ww. ustawy do zadań własnych Gminy należą również sprawy dotyczące gminnych dróg, ulic, mostów, placów oraz organizacji ruchu drogowego.

W 2023 r. Gmina zamierza ponieść wydatki na dokumentację projektową w ramach realizacji inwestycji pn. „…” (dalej: „Inwestycja”). Przedmiotem Inwestycji jest rozbudowa sieci kanalizacji sanitarnej i wodociągowej, a także odtworzenie nawierzchni drogi gminnej oraz jej poszerzenie.

Na realizację Inwestycji Gmina uzyskała dofinansowanie w ramach Programy Rozwoju Obszarów Wiejskich.

Po zakończeniu realizacji Inwestycji i oddaniu jej do użytkowania intencją Gminy jest, aby powstały majątek był wykorzystywany w następujący sposób:

A.Nieodpłatnie - w zakresie dotyczącym poszerzanej drogi gminnej oraz dostarczania wody/odbierania ścieków na rzecz jednostek organizacyjnych Gminy oraz innych miejsc wykorzystywanych do realizacji zadań własnych Gminy (dalej: „Odbiorcy wewnętrzni”),

B.odpłatnie - w zakresie dostarczania wody/odbierania ścieków na rzecz mieszkańców, przedsiębiorców i instytucji (dalej: „Odbiorcy zewnętrzni”).

Zakupiona dokumentacja projektowa udokumentowana zostanie wystawianymi przez dostawców/wykonawców na Gminę fakturami VAT, na których Gmina oznaczona będzie jako nabywca przedmiotowych towarów i usług. W zakresie ponoszonych w 2023 r. wydatków na dokumentację projektową w ramach realizacji Inwestycji Gmina nie będzie w stanie dokonać bezpośredniej alokacji ponoszonych wydatków do poszczególnych rodzajów działalności, tj. czynności odpłatnych lub nieodpłatnych.

W piśmie z 21 grudnia 2023 r. Gmina wskazała, że:

Zarówno Infrastrukturą rozbudowaną, jak i odtworzoną w ramach Inwestycji, zarządzać będzie urząd obsługujący jednostkę samorządu terytorialnego, tj. Urząd Gminy w ….

Towary i usługi nabywane w związku z realizacją Inwestycji w zakresie poszczególnej Infrastruktury, w związku z którą Gmina będzie ponosić koszty zakupu dokumentacji projektowej, będą wykorzystywane w następujący sposób:

·do czynności opodatkowanych podatkiem VAT - w zakresie dostarczania wody/ odbierania ścieków na rzecz mieszkańców, przedsiębiorców i instytucji,

·do czynności niepodlegających opodatkowaniu podatkiem VAT - w zakresie dotyczącym poszerzanej drogi gminnej oraz dostarczania wody/odbierania ścieków na rzecz jednostek organizacyjnych Gminy oraz innych miejsc wykorzystywanych do realizacji zadań własnych Gminy.

Towary i usługi nabywane w ramach Inwestycji w zakresie poszczególnej Infrastruktury, w związku z którą Gmina będzie ponosić koszty zakupu dokumentacji projektowej, wykorzystywane będą przez Gminę do działalności gospodarczej, w rozumieniu art. 15 ust. 2 ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług (t. j. Dz. U. z 2023 r., poz. 1570, ze zm.), jak i do celów innych niż działalność gospodarcza w rozumieniu art. 15 ust. 2 ww. ustawy o podatku od towarów i usług.

Nie istnieje możliwość przyporządkowania wydatków w całości do celów działalności gospodarczej, w rozumieniu art. 15 ust. 2 ustawy o podatku od towarów i usług.

Towary i usługi nabywane w ramach Inwestycji w zakresie poszczególnej Infrastruktury, w związku z którą Gmina ponosić będzie koszty zakupu dokumentacji projektowej, będą wykorzystywane odpowiednio do czynności opodatkowanych podatkiem VAT oraz niepodlegających opodatkowaniu podatkiem VAT. Nabywane towary i usługi nie będą wykorzystywane do czynności zwolnionych od podatku VAT.

Nabycie dokumentacji projektowej w ramach Inwestycji nastąpi łącznie dla infrastruktury wodociągowo-kanalizacyjnej i dla infrastruktury będącej drogą gminną.

Pytanie

Czy Gminie będzie przysługiwać prawo do odliczenia VAT naliczonego od poniesionych przez nią wydatków na dokumentację projektową, przy zastosowaniu proporcji, o której mowa w art. 86 ust. 2a ustawy o VAT skalkulowanej w oparciu o dane urzędu obsługującego jednostkę samorządu terytorialnego zgodnie z Rozporządzeniem?

Państwa stanowisko w sprawie

Zdaniem Wnioskodawcy, Gminie będzie przysługiwać prawo do odliczenia VAT naliczonego od poniesionych przez nią wydatków na dokumentację projektową, przy zastosowaniu proporcji, o której mowa w art. 86 ust. 2a ustawy o VAT skalkulowanej w oparciu o dane urzędu obsługującego jednostkę samorządu terytorialnego zgodnie z Rozporządzeniem.

Uzasadnienie stanowiska Wnioskodawcy

Zgodnie z art. 86 ust. 1 ustawy o VAT, w zakresie, w jakim towary i usługi są wykorzystywane do wykonywania czynności opodatkowanych, podatnikowi, o którym mowa w art. 15, przysługuje prawo do obniżenia podatku należnego o kwotę podatku naliczonego.

Z treści wskazanej powyżej regulacji wynika zatem, iż prawo do odliczenia VAT naliczonego przysługuje przy łącznym spełnieniu dwóch przesłanek, tj.:

·nabywcą towarów/usług jest podatnik VAT oraz

·nabywane towary usługi są wykorzystywane przez podatnika do wykonywania czynności opodatkowanych VAT.

Odnosząc się do warunku nabywania towarów i usług przez podatnika, kwestia ta została uregulowana w art. 15 ustawy o VAT. Zgodnie z art. 15 ust. 1 ustawy VAT, podatnikami są osoby prawne, jednostki organizacyjne niemające osobowości prawnej oraz osoby fizyczne, wykonujące samodzielnie działalność gospodarczą, bez względu na cel lub rezultat takiej działalności. Stosownie natomiast do treści art. 15 ust. 6 ww. ustawy nie uważa się za podatników organów władzy publicznej oraz urzędów obsługujących te organy w zakresie realizowanych zadań nałożonych odrębnymi przepisami prawa, dla realizacji których zostały one powołane, z wyłączeniem czynności wykonywanych na podstawie zawartych umów cywilnoprawnych.

W świetle powyższego uznać należy, iż z tytułu świadczenia na rzecz Odbiorców zewnętrznych odpłatnych usług w zakresie dostarczania wody i odprowadzania ścieków Gmina będzie podatnikiem VAT, gdyż przedmiotowe świadczenie wykonywane będzie odpłatnie na podstawie umów cywilnoprawnych zawieranych przez Gminę z podmiotami trzecimi. W konsekwencji uznać należy, iż Gmina będzie dokonywała w takim przypadku odpłatnego świadczenia usług na terytorium kraju, o którym mowa w art. 5 ust. 1 pkt 1 w zw. z art. 8 ust. 1 ustawy o VAT.

Drugim warunkiem niezbędnym do zastosowania prawa do odliczenia podatku naliczonego jest związek ponoszonych wydatków z wykonywaniem czynności opodatkowanych VAT.

Gmina wskazuje, iż w jej opinii, za bezsporny należy uznać fakt, iż poniesione przez Gminę wydatki inwestycyjne będą bezpośrednio związane z czynnościami opodatkowanymi. Rozbudowana w ramach Inwestycji infrastruktura wodociągowa i kanalizacyjna będzie bowiem wykorzystywana do świadczenia na rzecz Odbiorców zewnętrznych odpłatnych usług w zakresie dostarczania wody i odprowadzania ścieków.

Niemniej jednak infrastruktura wodociągowa i kanalizacyjna będzie również wykorzystywana przez Gminę na własne potrzeby, tj. na potrzeby funkcjonowania jednostek organizacyjnych Gminy oraz w innych miejscach wykorzystywanych do realizacji zadań własnych Gminy. Ponadto, woda może być wykorzystywana również np. w celach przeciwpożarowych (w związku z prawnym obowiązkiem instalacji hydrantów przeciwpożarowych w przypadku budowy infrastruktury wodociągowej). Gmina bowiem na podstawie art. 1 ustawy z dnia 24 sierpnia 1991 r. o ochronie przeciwpożarowej (t. j. Dz. U. z 2022 r., poz. 2057) realizuje w szczególności przedsięwzięcia mające na celu ochronę życia, zdrowia, mienia lub środowiska przed pożarem przez zapobieganie powstawaniu i rozprzestrzenianiu się pożaru. Wykorzystywanie ww. infrastruktury w celach przeciwpożarowych wynika z realizacji zadań własnych Gminy, w konsekwencji czego jest to wykorzystanie przedmiotowej infrastruktury dla potrzeby Odbiorców wewnętrznych.

Ponadto przebudowana w ramach realizacji Inwestycji droga gminna będzie ogólnodostępna, tj. z tytułu korzystania z drogi nie będą pobierane żadne opłaty. W konsekwencji, przedmiotowa droga gminna nie będzie wykorzystywana do wykonywania czynności podlegających opodatkowaniu VAT, tj. Gmina nie będzie czerpać żadnych dochodów z tytułu posiadania przedmiotowego majątku.

Mając na uwadze powyższe, majątek powstały w ramach Inwestycji będzie wykorzystywany zarówno do działalności opodatkowanej (odpłatna dostawa woda i odpłatny odbiór ścieków), jak również do działalności pozostającej poza zakresem ustawy o VAT (dostawa wody i odbiór ścieków do/od obiektów gminnych jak również zużycie wody na cele przeciwpożarowe oraz nieodpłatne udostępnianie drogi gminnej), tj. w celu realizacji zadań publicznoprawnych.

W świetle art. 86 ust. 2a ustawy o VAT, w przypadku nabycia towarów i usług wykorzystywanych zarówno do celów wykonywanej przez podatnika działalności gospodarczej, jak i do celów innych niż działalność gospodarcza, z wyjątkiem celów osobistych, do których ma zastosowanie art. 7 ust. 2 i art. 8 ust. 2, oraz celów, o których mowa w art. 8 ust. 5 – w przypadku, o którym mowa w tym przepisie, gdy przypisanie tych towarów i usług w całości do działalności gospodarczej podatnika nie jest możliwe, kwotę podatku naliczonego, o której mowa w ust. 2, oblicza się zgodnie ze sposobem określenia zakresu wykorzystywania nabywanych towarów i usług do celów działalności gospodarczej, zwanym dalej „sposobem określenia proporcji”. Sposób określenia proporcji powinien najbardziej odpowiadać specyfice wykonywanej przez podatnika działalności i dokonywanych przez niego nabyć.

Stosownie do treści art. 86 ust. 22 ustawy o VAT minister właściwy do spraw finansów publicznych może, w drodze rozporządzenia, określić dla niektórych podatników sposób kalkulacji takiej proporcji uwzględniając specyfikę prowadzonej przez nich działalności (dalej: „pre-współczynnik”). W stosunku do jednostek samorządu terytorialnego sposób kalkulacji pre-współczynnika został określony w Rozporządzeniu i jego podstawą są dane wynikające z rocznych sprawozdań finansowych.

Zgodnie z treścią § 3 ust. 1 Rozporządzenia w przypadku jednostki samorządu terytorialnego sposób określenia proporcji ustala się odrębnie dla każdej z jednostek organizacyjnych jednostki samorządu terytorialnego. Stosownie do ust. 2 ww. par. sposób określenia proporcji w przypadku urzędu obsługującego jednostkę samorządu terytorialnego ustala się wg wzoru:

X = A x 100 / D_UJST

gdzie poszczególne symbole oznaczają:

X - proporcję określoną procentowo, zaokrągloną w górę do najbliższej liczby całkowitej,

A - roczny obrót z działalności gospodarczej zrealizowany przez urząd obsługujący jednostkę samorządu terytorialnego, stanowiący część rocznego obrotu jednostki samorządu terytorialnego z działalności gospodarczej,

D_UJST - dochody wykonane urzędu obsługującego jednostkę samorządu terytorialnego.

W konsekwencji Gminie będzie przysługiwało prawo do odliczenia VAT naliczonego od wydatków inwestycyjnych w oparciu o pre-współczynnik skalkulowany w oparciu o dane jednostki organizacyjnej, która będzie administrować majątkiem, tj. urzędu obsługującego jednostkę samorządu terytorialnego.

Analogiczne stanowisko zostało potwierdzone m.in. w interpretacji indywidualnej Dyrektora Krajowej Informacji Skarbowej z dnia 11 lipca 2022 r. sygn. 0113-KDIPT1-2.4012.440.2022.1.JSZ, w której organ wskazał, że: „Jak wynika z treści wniosku, jako zarejestrowany czynny podatnik podatku VAT zamierzają Państwo zrealizować projekt pn. „…”. Faktury w związku z realizacją projektu będą wystawiane na Państwo. Zakupione wyposażenie będzie służyło zarówno czynnościom niepodlegającym opodatkowaniu (udostępnianie nieodpłatne), jak również czynnościom opodatkowanym (udostępnianie odpłatne). Efekty zrealizowanego projektu będą wykorzystywane przez Państwa do działalności gospodarczej, w rozumieniu art. 15 ust. 2 ustawy od podatków od towarów i usług, jak i do celów innych niż działalność gospodarcza w rozumieniu art. 15 ust. 2 ww. ustawy o podatku od towarów i usług. Nie będzie istniała możliwość przyporządkowania wydatków w całości do celów działalności gospodarczej, w rozumieniu art. 15 ust. 2 ustawy o podatku od towarów i usług. W konsekwencji w przedstawionych we wniosku okolicznościach sprawy w odniesieniu do wydatków, które wykorzystywane będą zarówno do celów prowadzonej przez Państwo działalności gospodarczej (czynności opodatkowane podatkiem VAT) oraz do celów innych niż działalność gospodarcza (czynności niepodlegające opodatkowaniu), w sytuacji gdy nie będą Państwo w stanie ich powiązać z konkretnymi kategoriami działalności, zastosowanie znajdą przepisy art. 86 ust. 2a i następne ustawy oraz rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 17 grudnia 2015 r. w sprawie sposobu określania zakresu wykorzystywania nabywanych towarów i usług do celów działalności gospodarczej w przypadku niektórych podatników”.

Tożsame stanowisko wyraził Dyrektor Krajowej Informacji Skarbowej w interpretacji indywidualnej z dnia 9 września 2022 r. sygn. 0113-KDIPT1-1.4012.475.2022.2.WL w której wskazał, że: „Zatem, w odniesieniu do wydatków związanych z realizacją Zadania pn.: „…”, będzie przysługiwało Państwa Gminie na podstawie art. 86 ust. 1 w związku z art. 86 ust. 2a ustawy prawo do odliczenia części podatku naliczonego z zastosowaniem proporcji określonej w § 3 ust. 2 rozporządzenia właściwej dla urzędu obsługującego jednostkę samorządu terytorialnego”.

Konkludując, zdaniem Wnioskodawcy, Gminie będzie przysługiwało prawo do odliczenia VAT naliczonego od wydatków poniesionych na dokumentację projektową, w oparciu o pre-współczynnik skalkulowany dla urzędu obsługującego jednostkę samorządu terytorialnego, z uwagi na planowane wykorzystywanie majątku, który powstanie w ramach Inwestycji zarówno do działalności opodatkowanej w postaci dostarczania wody/odbierania ścieków na rzecz Odbiorców zewnętrznych, jak i do działalności pozostającej poza zakresem ustawy o VAT w postaci bezpłatnego udostępniania przebudowanej drogi gminnej oraz dostarczania wody/odbierania ścieków do/od Odbiorców wewnętrznych.

Ocena stanowiska

Stanowisko, które przedstawili Państwo we wniosku jest prawidłowe.

Uzasadnienie interpretacji indywidualnej

Zgodnie z art. 5 ust. 1 pkt 1 ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług (t. j. Dz. U. z 2023 r., poz. 1570 ze zm.), zwanej dalej „ustawą”:

Jak stanowi art. 7 ust. 1 ustawy:

Natomiast zgodnie z art. 8 ust. 1 ustawy:

Podstawowe zasady dotyczące odliczania podatku naliczonego zostały sformułowane w art. 86 ust. 1 ustawy.

Według art. 86 ust. 1 ustawy:

Stosownie do treści art. 86 ust. 2 pkt 1 ustawy:

Ustawodawca zapewnił podatnikowi prawo do odliczenia podatku naliczonego w całości lub w części, pod warunkiem spełnienia przez niego zarówno przesłanek pozytywnych, wynikających z art. 86 ust. 1 ustawy oraz niezaistnienia przesłanek negatywnych, określonych w art. 88 ustawy. Przepis ten określa listę wyjątków, które pozbawiają podatnika prawa do obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego.

W myśl art. 88 ust. 3a pkt 2 ustawy:

W świetle art. 88 ust. 4 ustawy:

Zatem prawo do obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego przysługuje wówczas, gdy zostaną spełnione określone warunki, tzn. odliczenia tego dokonuje podatnik podatku od towarów i usług, oraz gdy towary i usługi, z których nabyciem podatek został naliczony, są wykorzystywane do wykonywania czynności opodatkowanych. Warunkiem umożliwiającym podatnikowi skorzystanie z prawa do odliczenia podatku naliczonego jest związek zakupów z wykonywanymi czynnościami opodatkowanymi, tzn. których następstwem jest określenie podatku należnego (powstanie zobowiązania podatkowego).

Przedstawiona wyżej zasada wyklucza możliwość dokonania obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego związanego z towarami i usługami, które nie są wykorzystywane do czynności opodatkowanych, czyli w przypadku ich wykorzystania do czynności zwolnionych od podatku VAT oraz niepodlegających temu podatkowi.

Jednocześnie z zasady tej wynika, że odliczenie podatku naliczonego może być częściowe, tzn. w tej części, w jakiej dane towary lub usługi, z którymi związany jest podatek naliczony są wykorzystywane do realizacji czynności opodatkowanych, z pominięciem tej części podatku od tych towarów i usług, w jakiej towary te (usługi) są wykorzystywane do wykonywania czynności nieopodatkowanych podatkiem VAT.

Doprecyzowaniem powołanego wyżej przepisu art. 86 ust. 1 ustawy jest przepis art. 86 ust. 2a ustawy, zgodnie z którym:

Stosownie do treści art. 86 ust. 2b ustawy:

Zgodnie z art. 86 ust. 2c ustawy:

Z art. 86 ust. 2d ustawy wynika, że:

Natomiast stosownie do art. 86 ust. 2e ustawy:

W myśl art. 86 ust. 2f ustawy:

Zgodnie z art. 86 ust 2g ustawy:

W myśl art. 86 ust. 2h ustawy:

Natomiast z treści art. 86 ust. 22 ustawy wynika, że:

Na podstawie powyższej delegacji, zostało wydane rozporządzenie Ministra Finansów z dnia 17 grudnia 2015 r. w sprawie sposobu określania zakresu wykorzystywania nabywanych towarów i usług do celów działalności gospodarczej w przypadku niektórych podatników (Dz. U. z 2021 r., poz. 999), zwane dalej rozporządzeniem.

Zgodnie z § 1 pkt 1 i 2 rozporządzenia:

Stosownie do § 2 pkt 8 ww. rozporządzenia:

Z § 3 ust. 1 ww. rozporządzenia wynika, że:

Oznacza to, że w przypadku jednostek samorządu terytorialnego, nie może być ustalany jeden „całościowy” sposób określenia proporcji dla jednostek samorządu terytorialnego jako osoby prawnej, tylko powinny być ustalane odrębnie sposoby określenia proporcji dla jej poszczególnych jednostek organizacyjnych.

Ww. rozporządzenie wprowadza wzory, według których są wyznaczane sposoby określenia proporcji, uznane za najbardziej odpowiadające specyfice wykonywanej przez tych podatników działalności i dokonywanych przez nich nabyć.

Zaproponowane metody mają charakter „obrotowy”, polegający na ustaleniu „udziałów” z tytułu działalności gospodarczej w całkowitym „obrocie” z tytułu działalności gospodarczej oraz działalności pozostającej poza sferą VAT.

Stosownie do § 3 ust. 2 rozporządzenia:

Zgodnie z § 2 pkt 4 rozporządzenia:

W myśl § 2 pkt 9 rozporządzenia:

W myśl § 3 ust. 5 rozporządzenia:

Powołany wyżej przepis art. 86 ust. 2a ustawy wprost określa, co stanowi kwotę podatku naliczonego w przypadku nabycia towarów i usług, wykorzystywanych zarówno do celów wykonywanej przez podatnika działalności gospodarczej, jak i do celów innych.

Zgodnie z tą normą, w przypadku nabycia towarów i usług, wykorzystywanych zarówno do celów wykonywanej przez podatnika działalności gospodarczej, jak i do celów innych niż działalność gospodarcza (z wyjątkiem wykorzystania na cele osobiste, do których może mieć zastosowanie art. 7 ust. 2 i art. 8 ust. 2 ustawy), w sytuacji gdy przypisanie tych towarów i usług w całości do działalności gospodarczej nie jest możliwe, kwotę podatku naliczonego oblicza się zgodnie ze sposobem określenia zakresu wykorzystywania nabywanych towarów i usług do celów działalności gospodarczej.

Dla stwierdzenia, czy działalność lub transakcje stanowią „cele inne niż związane z działalnością gospodarczą” znaczenie ma, czy mieszczą się one w przedmiocie działalności danej jednostki.

Cele prowadzonej działalności gospodarczej należy rozpatrywać w kontekście definicjidziałalności gospodarczej, określonej w art. 15 ust. 2 i ust. 3 ustawy. W związku z prowadzeniem działalności gospodarczej, u podatnika mogą wystąpić działania czy sytuacje, które nie generują opodatkowania podatkiem VAT. „Towarzyszą” one działalności gospodarczej i nie stanowią obok niej odrębnego przedmiotu działalności podatnika. Nie podlegają one opodatkowaniu podatkiem VAT, jednakże ich występowanie nie oznacza, że u podatnika występują czynności wykonywane poza działalnością gospodarczą. Za czynności zrównane z czynnościami wykonywanymi w ramach działalności gospodarczej uznaje się także nieodpłatną dostawę towarów lub nieodpłatne świadczenie usług na cele osobiste, w przypadkach, o których mowa w art. 7 ust. 2 i art. 8 ust. 2 ustawy. Uzasadnia to fakt, że chociaż czynności te z definicji nie mają związku z działalnością gospodarczą, w przypadkach określonych w tych przepisach następuje obowiązek naliczenia VAT. Natomiast przez cele inne rozumie się sferę działalności danego podmiotu niebędącą działalnością gospodarczą w rozumieniu art. 15 ust. 2 i ust. 3 ustawy (przykładowo działalność podmiotu w charakterze organu władzy czy nieodpłatną działalność statutową).

Na zakres prawa do odliczeń w sposób bezpośredni wpływa również pojmowanie statusu danego podmiotu jako podatnika podatku od towarów i usług wykonującego czynności opodatkowane. Tylko podatnik w rozumieniu art. 15 ustawy, ma prawo do odliczenia podatku naliczonego. Co do zasady status podatnika związany jest z prowadzeniem przez dany podmiot działalności gospodarczej w rozumieniu ustawy.

W myśl art. 15 ust. 1 ustawy:

Na podstawie art. 15 ust. 2 ustawy:

Zgodnie z art. 15 ust. 6 ustawy:

Oznacza to, że organ będzie uznany za podatnika podatku od towarów i usług w dwóch przypadkach, tj. gdy wykonuje czynności inne niż te, które mieszczą się w ramach jego zadań oraz, gdy wykonuje czynności mieszczące się w ramach jego zadań, ale czyni to na podstawie umów cywilnoprawnych.

Powyższy zapis jest odzwierciedleniem art. 13 obowiązującej od dnia 1 stycznia 2007 r. Dyrektywy 2006/112/WE Rady z dnia 28 listopada 2006 r. w sprawie wspólnego systemu podatku od wartości dodanej – (Dz. Urz. UE.L. Nr 347 z 11.12.2006 s. 1, z późn. zm.), zgodnie z którym:

Z powołanych regulacji wynika, że organy władzy publicznej są wyłączone z kręgu podatników podatku od towarów i usług, wyłącznie przy wykonywaniu czynności nałożonych przepisami prawa, dla realizacji których zostały powołane. Jest to wyłączenie podmiotowo-przedmiotowe. Organy te są natomiast podatnikami podatku od towarów i usług w przypadku wykonywania czynności na podstawie zawartych umów cywilnoprawnych. Kryterium podziału stanowi więc charakter wykonywanych czynności: czynności o charakterze publicznoprawnym wyłączają te podmioty z kategorii podatników, natomiast czynności o charakterze cywilnoprawnym skutkują uznaniem tych podmiotów za podatników podatku od towarów i usług, a realizowane przez nie odpłatne dostawy towarów i świadczenia usług podlegają opodatkowaniu tym podatkiem.

Wyłączenie z opodatkowania podatkiem VAT jednostek samorządu terytorialnego jest możliwe tylko wtedy, gdy wykonują one czynności w ramach przypisanych im specyficznych zadań i funkcji samorządowych (publicznych) i tylko w odniesieniu do tych czynności, które nie są wykonywane na podstawie zawartych przez gminę umów cywilnoprawnych.

W myśl art. 2 ust. 1 ustawy z dnia 8 marca 1990 r. o samorządzie gminnym (t. j. Dz. U. z 2023 r. poz. 40 ze zm.):

Stosownie do art. 6 ust. 1 ww. ustawy o samorządzie gminnym:

Katalog zadań własnych gminy został określony w art. 7 ust. 1 ustawy o samorządzie gminnym.

Na mocy art. 7 ust. 1 pkt 2 i 3 ustawy o samorządzie gminnym:

Jak wynika z opisu sprawy, jesteście Państwo zarejestrowanym czynnym podatnikiem podatku VAT i w 2023 r. zamierzacie ponieść wydatki na dokumentację projektową w ramach realizacji inwestycji pn. „…”. Przedmiotem Inwestycji jest rozbudowa sieci kanalizacji sanitarnej i wodociągowej, a także odtworzenie nawierzchni drogi gminnej oraz jej poszerzenie. Na realizację Inwestycji uzyskaliście Państwo dofinansowanie w ramach Programy Rozwoju Obszarów Wiejskich. Zarówno Infrastrukturą rozbudowaną, jak i odtworzoną w ramach Inwestycji, zarządzać będzie urząd obsługujący jednostkę samorządu terytorialnego, tj. Urząd Gminy. Zakupiona dokumentacja projektowa udokumentowana zostanie wystawianymi przez dostawców/ wykonawców na Państwa fakturami VAT. Nabycie dokumentacji projektowej w ramach Inwestycji nastąpi łącznie dla infrastruktury wodociągowo-kanalizacyjnej i dla infrastruktury będącej drogą gminną. Towary i usługi nabywane w związku z realizacją Inwestycji w zakresie poszczególnej Infrastruktury, w związku z którą będziecie Państwo ponosić koszty zakupu dokumentacji projektowej, będą wykorzystywane do czynności opodatkowanych podatkiem VAT - w zakresie dostarczania wody/odbierania ścieków na rzecz mieszkańców, przedsiębiorców i instytucji oraz do czynności niepodlegających opodatkowaniu podatkiem VAT - w zakresie dotyczącym poszerzanej drogi gminnej oraz dostarczania wody/odbierania ścieków na rzecz Państwa jednostek organizacyjnych oraz innych miejsc wykorzystywanych do realizacji Państwa zadań własnych. Nabywane towary i usługi nie będą wykorzystywane do czynności zwolnionych od podatku VAT. Towary i usługi nabywane w ramach Inwestycji w zakresie poszczególnej Infrastruktury, w związku z którą będziecie Państwo ponosić koszty zakupu dokumentacji projektowej, wykorzystywane będą przez Państwa do działalności gospodarczej, jak i do celów innych niż działalność gospodarcza i nie istnieje możliwość przyporządkowania wydatków w całości do celów działalności gospodarczej. W zakresie ponoszonych wydatków na dokumentację projektową nie będziecie Państwo w stanie dokonać bezpośredniej alokacji ponoszonych wydatków do poszczególnych rodzajów działalności, tj. czynności odpłatnych lub nieodpłatnych.

Jak wynika z powołanych powyżej przepisów prawa, rozliczenie podatku naliczonego na zasadach określonych w art. 86 ust. 1 ustawy uwarunkowane jest tym, aby nabywane towary i usługi były wykorzystywane przez zarejestrowanego, czynnego podatnika podatku VAT w ramach działalności gospodarczej do wykonywania czynności opodatkowanych podatkiem od towarów i usług.

Jak wyżej wskazano, odliczyć można w całości podatek naliczony, który jest związany z czynnościami opodatkowanymi podatnika. Wskazana zasada wyłącza tym samym możliwość dokonywania odliczeń podatku naliczonego związanego z towarami i usługami, które nie są w ogóle wykorzystywane do czynności opodatkowanych, czyli w przypadku ich wykorzystywania do czynności zwolnionych od podatku lub niepodlegających opodatkowaniu VAT. Jednocześnie z zasady tej wynika, że odliczenie podatku naliczonego może być częściowe, tzn. w tej części, w jakiej dane towary lub usługi, z którymi związany jest podatek naliczony są wykorzystywane do realizacji czynności opodatkowanych, z pominięciem tej części podatku od tych towarów i usług, w jakiej towary te (usługi) są wykorzystywane do wykonywania czynności nieopodatkowanych podatkiem VAT.

Podatnik w celu odliczenia podatku naliczonego, w pierwszej kolejności ma obowiązek odrębnego określenia, z jakim rodzajem działalności będzie związany podatek wynikający z otrzymanych faktur zakupu, czyli dokonania tzw. bezpośredniej alokacji.

Jeżeli takie wyodrębnienie jest możliwe, podatnikowi, na podstawie art. 86 ust. 1 ustawy przysługuje pełne prawo do odliczenia podatku naliczonego przy nabyciu towarów i usług związanych wyłącznie z czynnościami opodatkowanymi wykonywanymi w ramach działalności gospodarczej, brak jest natomiast takiego prawa w stosunku do podatku naliczonego związanego z zakupem towarów i usług wykorzystywanych wyłącznie do wykonywania czynności zwolnionych z opodatkowania oraz niepodlegających temu podatkowi.

Natomiast w sytuacji, gdy takie przyporządkowanie nie jest możliwe, a wydatki służą zarówno do celów wykonywanej przez podatnika działalności gospodarczej, jak i do celów innych niż działalność gospodarcza, podatnik winien ustalić proporcję, o której mowa w art. 86 ust. 2a ustawy. W przypadku wykonywania w ramach działalności gospodarczej czynności opodatkowanych podatkiem od towarów i usług oraz zwolnionych od podatku, należy mieć na uwadze uregulowania zawarte w art. 90 ustawy. Powyższe przepisy stanowią uzupełnienie regulacji art. 86 ustawy.

Biorąc pod uwagę okoliczności analizowanej sprawy wskazać należy, że towary i usługi nabywane w związku z realizacją inwestycji w zakresie poszczególnej infrastruktury, w związku z którą będziecie Państwo ponosić koszty zakupu dokumentacji projektowej, będą – jak Państwo wskazali - wykorzystywane zarówno do czynności opodatkowanych podatkiem VAT (tj. w zakresie dostarczania wody/odbierania ścieków na rzecz mieszkańców, przedsiębiorców i instytucji), jak i do czynności niepodlegających opodatkowaniu podatkiem VAT (tj. w zakresie dotyczącym poszerzanej drogi gminnej oraz dostarczania wody/odbierania ścieków na rzecz jednostek organizacyjnych oraz innych miejsc wykorzystywanych do realizacji zadań własnych). Z opisu sprawy wynika również, że przedmiotowe wydatki nie będą wykorzystywane przez Państwa do czynności zwolnionych od podatku VAT. Ponadto wskazaliście Państwo, że nabycie dokumentacji projektowej w ramach Inwestycji nastąpi łącznie dla infrastruktury wodociągowo-kanalizacyjnej i dla infrastruktury będącej drogą gminną i nie będziecie Państwo w stanie dokonać bezpośredniej alokacji ponoszonych wydatków do poszczególnych rodzajów działalności (tj. czynności odpłatnych – opodatkowanych podatkiem VAT lub nieodpłatnych – niepodlegających opodatkowaniu podatkiem VAT).

Zatem, w świetle wyżej powołanych przepisów oraz przedstawionych okoliczności sprawy stwierdzić należy, że w przypadku wydatków poniesionych na dokumentację projektową w związku z realizacją inwestycji pn. „…”, które będą wykorzystywane przez Państwa zarówno do działalności gospodarczej, jak również do celów innych niż działalność gospodarcza, których nie będą mieli Państwo możliwości przyporządkowania w całości do działalności gospodarczej, powinni Państwo dokonać wyliczenia kwoty podatku naliczonego przypisanego do działalności gospodarczej, w oparciu o proporcję, o której mowa w art. 86 ust. 2a i następne ustawy oraz przepisach rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 17 grudnia 2015 r., tj. przy zastosowaniu prewspółczynnika dla Urzędu Gminy.

W konsekwencji będzie Państwu przysługiwało prawo do odliczenia podatku naliczonego z tytułu wydatków poniesionych na dokumentację projektową w części, w jakiej wydatek ten będzie związany z wykonywanymi przez Państwa czynnościami opodatkowanymi, na podstawie art. 86 ust. 1 w zw. z art. 86 ust. 2a i następne ustawy oraz przepisów § 3 ust. 2 ww. rozporządzenia, według „sposobu określenia proporcji” skalkulowanej dla Urzędu Gminy. Zauważyć przy tym należy, że prawo do odliczenia będzie przysługiwało pod warunkiem niewystąpienia przesłanek negatywnych wymienionych w art. 88 ustawy.

Tym samym Państwa stanowisko jest prawidłowe.

Dodatkowe informacje

Informacja o zakresie rozstrzygnięcia

Interpretacja dotyczy zdarzenia przyszłego, które Państwo przedstawili i stanu prawnego, który obowiązuje w dniu wydania interpretacji.

Zaznacza się, że zgodnie z art. 14b § 3 ustawy Ordynacja podatkowa, składający wniosek o wydanie interpretacji indywidualnej obowiązany jest do wyczerpującego przedstawienia zaistniałego stanu faktycznego albo zdarzenia przyszłego. Organ jest ściśle związany przedstawionym we wniosku stanem faktycznym (opisem zdarzenia przyszłego). Państwo ponoszą ryzyko związane z ewentualnym błędnym lub nieprecyzyjnym przedstawieniem we wniosku opisu zdarzenia przyszłego. Interpretacja indywidualna wywołuje skutki prawnopodatkowe tylko wtedy, o ile rzeczywisty stan faktyczny sprawy będącej przedmiotem interpretacji pokrywał się będzie z opisem zdarzenia przyszłego podanym przez Państwa w złożonym wniosku. W związku z powyższym, w przypadku zmiany któregokolwiek elementu przedstawionego we wniosku opisu sprawy, wydana interpretacja traci swą aktualność.

Pouczenie o funkcji ochronnej interpretacji

·Funkcję ochronną interpretacji indywidualnych określają przepisy art. 14k-14nb ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. – Ordynacja podatkowa (t. j. Dz. U. z 2023 r. poz. 2383). Interpretacja będzie mogła pełnić funkcję ochronną, jeśli Państwa sytuacja będzie zgodna (tożsama) z opisem sprawy i zastosujecie się Państwo do interpretacji.

·Zgodnie z art. 14na § 1 ustawy Ordynacja podatkowa:

·Zgodnie z art. 14na § 2 ustawy Ordynacja podatkowa:

Pouczenie o prawie do wniesienia skargi na interpretację

Mają Państwo prawo do zaskarżenia tej interpretacji indywidualnej do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego. Zasady zaskarżania interpretacji indywidualnych reguluje ustawa z dnia 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi – (t. j. Dz. U. z 2023 r. poz. 1634 ze zm.; dalej jako „PPSA”).

Skargę do Sądu wnosi się za pośrednictwem Dyrektora KIS (art. 54 § 1 PPSA). Skargę należy wnieść w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia interpretacji indywidualnej (art. 53 § 1 PPSA):

·w formie papierowej, w dwóch egzemplarzach (oryginał i odpis) na adres: Krajowa Informacja Skarbowa, ul. Warszawska 5, 43-300 Bielsko-Biała (art. 47 § 1 PPSA),

albo

·w formie dokumentu elektronicznego, w jednym egzemplarzu (bez odpisu), na adres Elektronicznej Skrzynki Podawczej Krajowej Informacji Skarbowej na platformie ePUAP: /KIS/SkrytkaESP (art. 47 § 3 i art. 54 § 1a PPSA).

Skarga na interpretację indywidualną może opierać się wyłącznie na zarzucie naruszenia przepisów postępowania, dopuszczeniu się błędu wykładni lub niewłaściwej oceny co do zastosowania przepisu prawa materialnego. Sąd jest związany zarzutami skargi oraz powołaną podstawą prawną (art. 57a PPSA).

Podstawa prawna dla wydania interpretacji

Podstawą prawną dla wydania tej interpretacji jest art. 13 § 2a oraz art. 14b § 1 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. – Ordynacja podatkowa (t. j. Dz. U. z 2023 r. poz. 2383).