Interpretacja indywidualna z dnia 24 listopada 2023 r., Dyrektor Krajowej Informacji Skarbowej, sygn. 0114-KDIP1-1.4012.527.2023.2.EW

Uznania za podatnika podatku VAT z tytułu sprzedaży ½ udziału w nieruchomości (zabudowanej działce gruntu nr 1), braku uznania za podatnika podatku VAT z tytułu sprzedaży ½ udziału w nieruchomości (zabudowanej działce gruntu nr 1), zastosowania zwolnienia od podatku VAT dla dostawy udziałów w budynkach posadowionych na działce gruntu nr 1 i działce gruntu nr 1.

Interpretacja indywidualna – stanowisko w części prawidłowe i w części nieprawidłowe

Szanowny Panie,

stwierdzam, że Pana stanowisko w sprawie oceny skutków podatkowych opisanego zdarzenia przyszłego w zakresie:

• uznania Pani JL za podatnika podatku VAT z tytułu sprzedaży ½ udziału w nieruchomości (zabudowanej działce gruntu nr 1) – jest prawidłowe;
• braku uznania Pana ML za podatnika podatku VAT z tytułu sprzedaży ½ udziału w nieruchomości (zabudowanej działce gruntu nr 1) - jest nieprawidłowe;
• zastosowania zwolnienia od podatku VAT dla dostawy udziałów Pani JL w budynkach posadowionych na działce gruntu nr 1 i działce gruntu nr 1- jest prawidłowe.

Zakres wniosku o wydanie interpretacji indywidualnej

14 września 2023 r. wpłynął Pana wniosek z 8 września 2023 r. o wydanie interpretacji indywidualnej w zakresie uznania Pani JL za podatnika podatku VAT z tytułu sprzedaży ½ udziału w nieruchomości (zabudowanej działce gruntu nr 1), nie uznania Pana ML za podatnika podatku VAT z tytułu sprzedaży ½ udziału w nieruchomości (zabudowanej działce gruntu nr 1), oraz zastosowania zwolnienia od podatku dla dostawy udziałów w zabudowanej działce gruntu nr 1 oraz budynków posadowionych na ww. działce. Uzupełnił go Pan w odpowiedzi na wezwanie – pismem z 16 listopada 2023 r. (wpływ 16 listopada 2023 r.).

Treść wniosku jest następująca:

Opis zdarzenia przyszłego

Komornik Sądowy przy Sądzie Rejonowy dla (…) w (…) w toku prowadzonego postępowania o sygn. akt GKm (…) przeciwko dłużnikowi: JL (PESEL: …, NIP: …) dokonał zajęcia udziału JL w wysokości 1/2 prawa własności w/w nieruchomości gruntowej zabudowanej położonej w (…) przy ul. (…) dla której Sąd Rejonowy dla (…) w (…) (…)Wydział Ksiąg Wieczystych prowadzi księgę wieczystą o nr KW (…) oraz w toku prowadzonego postępowania o sygn. akt (…) przeciwko dłużnikowi :ML (PESEL:…, NIP: …) dokonał zajęcia udziału ML w wysokości 1/2 prawa własności w/w nieruchomości gruntowej zabudowanej położonej w (…) przy ul. (…) dla której Sąd Rejonowy dla (…) w (…) Wydział Ksiąg Wieczystych prowadzi księgę wieczystą o nr KW (…).

Zgodnie z informacją Naczelnika Urzędu Skarbowego (…) z dnia 5 lipca 2023 r. w systemach informatycznych w/w urzędu odnotowano obowiązek podatkowy VAT JL (NIP: …) ważny od 26 maja 2016 r. Zgodnie z informacją Naczelnika Urzędu Skarbowego (…) z dnia 5 lipca 2023 r. w systemach informatycznych w/w urzędu nie odnotowano obowiązku podatkowego VAT ML (NIP: …).

Dłużniczka JL (NIP: …) wezwana do udzielenia informacji niezbędnych do ustalenia faktu odprowadzenia ewentualnego podatku VAT przy sprzedaży w/w udziału w prawie własności nieruchomości udzieliła następujących odpowiedzi (data oświadczenia to 5 czerwca 2023 r.), że:

1)prowadzi działalność gospodarczą opodatkowaną podatkiem VAT i niekorzystającą ze zwolnienia od podatku VAT;

2)jest czynnym zarejestrowanym podatnikiem VAT;

3)nie zlikwidowała działalności gospodarczej i nie rozliczała się z urzędem skarbowym zgodnie z art. 14 ustawy o podatku od towarów i usług;

4)nabycie w/w nieruchomości nie było potwierdzone fakturą;

5)nie przysługiwało jej prawo do odliczenia podatku naliczonego VAT przy nabyciu lub wybudowaniu nieruchomości pod w/w adresem o w/w numerze księgi wieczystej;

6)nie wie, czy i kiedy nastąpiło pierwsze zasiedlenie nieruchomości pod w/w adresem o w/w numerze księgi wieczystej w trybie art. 2 pkt 14 ustawy o podatku od towaru i usług;

7)50% nieruchomości należy do niej z tych 50% połowa jest wykorzystywana na działalność, a 1/2 jest wykorzystywana na potrzeby osobiste;

8)że nieruchomość pod w/w adresem o w/w numerze księgi wieczystej jest przedmiotem najmu od 2008 r.;

9)nie ponosiła na nieruchomość pod w/w adresem o w/w numerze księgi wieczystej wydatków na jej ulepszenie przekraczające 30% jej wartości początkowej i w związku z tym od takich nakładów nie przysługiwało jej prawo odliczenia podatku VAT naliczonego.

Dłużnik ML (NIP: …) wezwany do udzielenia informacji niezbędnych do ustalenia faktu odprowadzenia ewentualnego podatku VAT przy sprzedaży w/w udziału w prawie własności nieruchomości udzielił następujących odpowiedzi (data oświadczenia to 5 czerwca 2023 r.), że:

1)nie prowadzi działalności gospodarczej opodatkowanej podatkiem VAT i niekorzystającej ze zwolnienia od podatku VAT;

2)nie jest czynnym zarejestrowanym podatnikiem VAT;

3)zlikwidował działalności gospodarczej i rozliczał się z urzędem skarbowym zgodnie z art. 14 ustawy o podatku od towarów i usług;

4)nabycie w/w nieruchomości nie było potwierdzone fakturą;

5)nie przysługiwało prawo do odliczenia podatku naliczonego VAT przy nabyciu lub wybudowaniu nieruchomości pod w/w adresem o w/w numerze księgi wieczystej;

6)nie wie, czy i kiedy nastąpiło pierwsze zasiedlenie nieruchomości pod w/w adresem o w/w numerze księgi wieczystej w trybie art. 2 pkt 14 ustawy o podatku od towaru i usług;

7)50% nieruchomości należy do niego i jest wykorzystywana na potrzeby osobiste;

8)nie wie czy nieruchomość pod w/w adresem o w/w numerze księgi wieczystej jest przedmiotem najmu;

9)nie ponosił na nieruchomość pod w/w adresem o w/w numerze księgi wieczystej wydatków na jej ulepszenie przekraczające 30% jej wartości początkowej i w związku z tym od takich nakładów nie przysługiwało mu prawo odliczenia podatku VAT naliczonego.

Zajęty udział JL (PESEL: …, NIP: …) w wysokości 1/2 prawa własności w/w nieruchomości gruntowej zabudowanej położonej w (…) przy ul. (…) dla której Sąd Rejonowy dla (…) w (…) (…) Wydział Ksiąg Wieczystych prowadzi księgę wieczystą o nr KW (…) zgodnie z art. 952 KPC będzie podlegał sprzedaży przez licytację publiczną oraz zajęty udział ML (PESEL: …, NIP: …) w wysokości 1/2 prawa własności w/w nieruchomości gruntowej zabudowanej położonej w (…) przy ul. (…) dla której Sąd Rejonowy dla (…) w (…) (…) Wydział Ksiąg Wieczystych prowadzi księgę wieczystą o nr KW (…) zgodnie z art. 952 KPC będzie podlegał sprzedaży przez licytację publiczną.

Zgodnie z art. 18 ustawy o podatku od towarów i usług - komornicy sądowi wykonujący czynności egzekucyjne w rozumieniu Kodeksu postępowania cywilnego są płatnikami podatku od dostawy, dokonywanej w trybie egzekucji, towarów będących własnością dłużnika.

Zgodnie z art. 999 § 1 KPC własność nieruchomości przenosi prawomocne postanowienie o przysądzeniu własności, które wydawane jest po uprawomocnieniu się przybicia i wykonania przez nabywcę warunków licytacji.

Uzupełnienie opisu sprawy

1)Przedmiotem sprzedaży w drodze licytacji komorniczej będzie udział JL wielkości 1/2 oraz udział ML wielkości 1/2 w prawie własności nieruchomości gruntowej zabudowanej stanowiącej działkę ewidencyjną nr 1, obręb ewidencyjny (…) położonej pod adresem: (…), ul. (…), (…), dla której Sąd Rejonowy dla (…) (…) Wydział Ksiąg Wieczystych prowadzi księgę wieczystą o numerze (…).

2)Udział JL ww. nieruchomości zgodnie z treścią księgi wieczystej o numerze (…) oznaczony jest w następujący sposób: numer udziału w prawie to 1, wielkość udziału to 1/2, udział ML ww. nieruchomości zgodnie z treścią księgi wieczystej o numerze (…) oznaczony jest w następujący sposób: numer udziału w prawie to 2, wielkość udziału to 1/2. Zgodnie z treścią ww. księgi wieczystej brak wyznaczonych części nieruchomości, które to każdy ze współwłaścicieli ma przyznane.

3)ML oświadczył, że swój udział ww. nieruchomości był i jest nadal wykorzystywany na cele osobiste.

4)Na nieruchomości gruntowej zabudowanej stanowiącej działkę ewidencyjną nr 1, obręb ewidencyjny (…) położonej pod adresem: (…), ul. (…), dla której Sąd Rejonowy dla (…) Wydział Ksiąg Wieczystych prowadzi księgę wieczystą o numerze (…) znajduje się:

a) murowany parterowy bez podpiwniczenia budynek usługowo - magazynowy o pow. użytkowej 281,17 m2, powierzchnia zabudowy 358 m2. Do wschodniej elewacji budynku przylega niewielki obiekt gospodarczy, wiata garażowa nie związana trwale z gruntem. W obiekcie znajduje się sala sklepowa z zapleczem, pomieszczenia magazynowe, sanitariaty oraz pomieszczenia gospodarcze;

Poniżej wskazano zestawienie powierzchni budynku przyjęte do obliczeń.

Nazwa pomieszczenia wraz z powierzchnią:

Parter

1.Sklep – 34,28 m2

2.Sklep – 15,52 m2

3.Zaplecze sklepu - 20,35 m2

4.Pomieszczenie gospodarcze - 16,92 m2

5.WC - 3,07 m2

6.Kotłownia - 4,35 m2

7.Magazyn - 96,05 m2

8.Magazyn - 62,49 m2

9.Magazyn - 28,14 m2

Razem: 281,17 m2. Budynek powierzchnia przyjęta do obliczeń 281,17 m2. Zgodnie dokumentacją powierzchnia użytkowa obiektu wynosi 281,17 m2 . Wg kartoteki budynków powierzchnia zabudowy obiektu wynosi: 358 m2.

b) murowany parterowy bez podpiwniczenia budynek garażowo - magazynowy, posadowiony wzdłuż południowej i zachodniej granicy działki o pow. użytkowej 122,20 m2, powierzchnia zabudowy 154m2.

Poniżej wskazano zestawienie powierzchni budynku przyjęte do obliczeń.

Nazwa pomieszczenia wraz z powierzchnią:

Parter

1.Pomieszczenie - 22,74m2

2.Pomieszczenie - 22,56m2

3.Pomieszczenie - 45,93m2

4.Pomieszczenie - 22,56m2

5.Hydrofornia - 8,41m2

Razem 122,20m2.

Budynek powierzchnia przyjęta do obliczeń 122,20m2.

5)Zgodnie z treścią księgi wieczystej o numerze (…) Dział II - Własność - podstawą wpisu w księdze wieczystej JL jako właściciela udziału wielkości 1/2 oraz ML jako właściciela udziału wielkości 1/2 w prawie własności ww. nieruchomości był akt notarialny umowa darowizny z dnia 28 sierpnia 2008 r. nr rep A (…) notariusz MS.

6)W systemach informatycznych Urzędu Skarbowego (…) odnotowano obowiązek podatkowy VAT JL ważny od 26 maja 2016 r. W wykazie podmiotów zarejestrowanych jako podatnicy VAT, niezarejestrowanych oraz wykreślonych i przywróconych do rejestru VAT na stronach Ministra Finansów JL figuruje w rejestrze VAT - data rejestracji podatnika VAT to 26 maja 2016 r. W systemach informatycznych Urzędu Skarbowego (…) nie odnotowano obowiązku podatkowego VAT ML. W wykazie podmiotów zarejestrowanych jako podatnicy VAT, niezarejestrowanych oraz wykreślonych i przywróconych do rejestru VAT na stronach Ministra Finansów ML nie figuruje rejestrze VAT.

7)Zgodnie z treścią księgi wieczystej o numerze (…) Dział II - Własność - podstawą wpisu w księdze wieczystej ML jako właściciela udziału wielkości 1/2 w prawie własności ww. nieruchomości był akt notarialny umowa darowizny z dnia 28 sierpnia 2008 r. Nr rep A (…) notariusz MS. ML oświadczył, że swój udział ww. nieruchomości był i jest nadal wykorzystywany na cele osobiste - brak szczegółowego określenia w jaki sposób zaspokaja te potrzeby. Zgodnie z danymi w rejestrze REGON ML NIP: … zakończył prowadzenie działalności gospodarczej z dniem 3 czerwca 2008 r. Zgodnie z treścią księgi wieczystej o numerze (…) Dział II - Własność - podstawą wpisu w księdze wieczystej JL jako właściciela udziału wielkości 1/2 w prawie własności ww. nieruchomości był akt notarialny umowa darowizny z dnia 28 sierpnia 2008 r. Nr rep A (…) notariusz MS. JL oświadczyła, że swój udział ww. nieruchomości w 1/2 wykorzystuje na działalność, a 1/2 wykorzystywana jest na potrzeby osobiste – według oświadczenia na cele mieszkalne. Zgodnie z danymi w rejestrze REGON JL NIP: … prowadzi działalność gospodarczą od dnia 12 maja 2016 r.

8)W dacie aktu notarialnego umowy darowizny z dnia 28 sierpnia 2008 r. Nr rep A (…) notariusz MS będącej podstawą wpisu w księdze wieczystej JL i ML ww. nieruchomość była już zabudowana następującymi budynkami:

a)murowany parterowy bez podpiwniczenia budynek usługowo - magazynowy o pow. użytkowej 281,17 m2, powierzchnia zabudowy 358 m2. Budynek budowany w latach 90 tych;

b)murowany parterowy bez podpiwniczenia budynek garażowo - magazynowy, posadowiony wzdłuż południowej i zachodniej granicy działki o pow. użytkowej 122,20 m2, powierzchnia zabudowy 154 m2. Budynek budowany w latach 90 tych.

Z dokumentacji otrzymanej od JL wynika, że budynek usługowy oraz budynek garażowy został pobudowany na podstawie decyzji Urzędu Gminy w (…) z dnia 27 lipca 1987 r. Nr (…) oraz z dnia 15 lipca 1988 r. o pozwoleniu na budowę. W pozwoleniu z 1987 r. zostało wskazane, że inwestycja dotyczy budynku piekarni oraz budynku mieszkalnego zlokalizowane na dz. ew. 2 przy ul. (…) w (…). W pozwoleniu z 1988 r. zostało wskazane, że inwestycja dotyczy budynku pomocniczego dla piekarni, magazynowo garażowego o pow. 164,19 m2 na działce ew. 2 przy ul. (…) w (…).

30 czerwca 2006 r. Powiatowy Inspektor Nadzoru Budowlanego w powiecie (…) wydał decyzję nr (…), w którym to umorzył postępowanie administracyjne o pozwolenie na użytkowanie budynku mieszkalnego z usługami i garażem wolnostojącym na nieruchomości w (…) przy ul. (…) jako bezprzedmiotowe. W uzasadnieniu wskazano, że w dniu 4 kwietnia 1995 r., inwestor zawiadomił Urząd Gminy w (…) o zakończeniu budowy. W dniu 7 kwietnia 1995 r. Urząd Gminy potwierdził przyjęcie budynków do użytkowania. W decyzji wskazano również, że odstępstwa od zatwierdzonego projektu (zwiększenie ilości kondygnacji oraz zmiana kształtu budynku) powstały przed odbiorem budynku do użytkowania i wydając w 1995 r. potwierdzenie przyjęcia zgłoszenia wiedział o tych odstępstwach. W związku z powyższym uznano, że w/w budynki są prawidłowo przyjęte do użytkowania i umorzono postępowania administracyjne jako bezprzedmiotowe.

W oparciu o dokumentację projektową udostępnioną do wglądu w trakcie oględzin nieruchomości przez JL, ustalono, że w 2009 r. planowano wykonanie inwestycji polegającej na nadbudowie budynku o część mieszkalną z dobudowaniem zewnętrznej klatki schodowej, jednakże żadnej inwestycji nie wykonano. Działka ew. 1 powstała na podstawie decyzji Burmistrza (…) z dnia 25 marca 2008 r. nr (…) zatwierdzająca projekt geodezyjnego podziału nieruchomości uregulowanej w KW (…) położonej w (…) (obręb …), oznaczonej w rejestrze gruntów jako działka nr 3 o pow. 0,1860 ha na działki: 4 o pow. 0,628 ha, 1 o pow. 0,1232 ha.

9) Stroną zawartej umowy najmu ww. nieruchomości jest JL.

10) Zgodnie z oświadczeniem JL tylko część ww. nieruchomości jest przedmiotem najmu, a stroną zawartych umów jest JL.

Pytania

1.Czy w sytuacji dokonywanej sprzedaży przez licytację publiczną udziału JL (NIP: ...) w wysokości 1/2 prawa własności w/w nieruchomości gruntowej zabudowanej położonej w (...) przy ul.(...) dla której Sąd Rejonowy dla (...) w (...) (...) Wydział Ksiąg Wieczystych prowadzi księgę wieczystą o nr KW (...), winien będzie jako płatnik podatku od towaru i usług - odprowadzić podatek i w jakiej wysokości (przy zastosowaniu jakiej stawki podatkowej) oraz kiedy powstaje obowiązek zapłaty podatku i na rachunek, którego urzędu skarbowego winien zostać zapłacony?

2.Czy w sytuacji dokonywanej sprzedaży przez licytację publiczną udziału ML (NIP: ...) w wysokości 1/2 prawa własności w/w nieruchomości gruntowej zabudowanej położonej w (...) przy ul.(...) dla której Sąd Rejonowy dla (...) w (...) (...) Wydział Ksiąg Wieczystych prowadzi księgę wieczystą o nr KW (...), winien będzie jako płatnik podatku od towaru i usług - odprowadzić podatek i w jakiej wysokości (przy zastosowaniu jakiej stawki podatkowej) oraz kiedy powstaje obowiązek zapłaty podatku i na rachunek, którego urzędu skarbowego winien zostać zapłacony?

Zajęte w/w udziały zgodnie z art. 952 KPC będą ulegały sprzedaży przez licytację publiczną. Zgodnie z art. 962 KPC przystępujący do przetargu składa jedynie rękojmię, zaś dopiero po uprawomocnieniu się postanowienia o przybiciu, komornik wzywa licytanta, który uzyskał przybicie (nabywcę), aby w ciągu dwóch tygodni od daty otrzymania wezwania złożył na rachunek depozytowy Ministra Finansów cenę nabycia z potrąceniem wpłaconej rękojmi, przy czym na wniosek nabywcę komornik może oznaczyć dłuższy termin uiszczenia ceny nabycia, nieprzekraczający jednak miesiąca (art.967 KPC). Zgodnie zaś z art. 999 KPC własność nieruchomości przechodzi na nabywcę po uprawomocnienia się postanowienia o przysądzeniu własności wydawanego przez sąd. Następnie po uzyskaniu informacji z sądu o uprawomocnieniu się postanowienia o przysądzeniu własności komornik sporządza postanowienie o kosztach postępowania, a następie po uprawomocnieniu się w/w postanowienia sporządza plan podziału (art. 1035 KPC). Następnie po uprawomocnieniu się planu podziału komornik wykonuje plan podziału (art. 1040.1 KPC).

Pana stanowisko w sprawie

Zgodnie z art. 18 ustawy z 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług (Dz. U. z 2021 r. poz. 685 z późn. zm.): organy egzekucyjne określone w ustawie z 17 czerwca 1966 r. o postępowaniu egzekucyjnym w administracji (Dz. U. z 2020 r. poz. 1427, 1492 i 2320 oraz z 2021 r. poz. 11 i 41) oraz komornicy sądowi wykonujący czynności egzekucyjne w rozumieniu przepisów Kodeksu postępowania cywilnego są płatnikami podatku od dostawy, dokonywanej w trybie egzekucji, towarów będących własnością dłużnika lub posiadanych przez niego z naruszeniem obowiązujących przepisów.

Definicja płatnika została zawarta w art. 8 ustawy z 29 sierpnia 1997 r. - Ordynacja podatkowa (Dz. U. z 2021 r. poz. 1540 ze. zm.), zgodnie z którym: płatnikiem jest osoba fizyczna, osoba prawna lub jednostka organizacyjna niemająca osobowości prawnej, obowiązana na podstawie przepisów prawa podatkowego do obliczenia i pobrania od podatnika podatku i wpłacenia go we właściwym terminie organowi podatkowemu.

Przepis art. 18 ustawy o podatku od towarów i usług wprowadza szczególną na gruncie przepisów ustawy regulację, kiedy to należny podatek pobierany jest i odprowadzany do urzędu skarbowego przez płatnika, a nie przez podatnika. Płatnik pełni w tym przypadku rolę pośrednika pomiędzy podatnikiem, a organem podatkowym, przekazując organowi środki pieniężne podatnika. Uzasadnione jest to charakterem odpłatnej dostawy następującej w ramach wykonywania czynności egzekucyjnych.

Z powołanych wyżej przepisów wynika, że komornik sądowy dokonuje transakcji w imieniu podatnika - dłużnika. Prowadzona przez niego sprzedaż towarów będących własnością dłużnika będzie opodatkowana podatkiem od towarów i usług, gdy do rozliczenia tego podatku byłby zobowiązany dłużnik; w przypadku, gdy powyższa czynność nie podlegałaby opodatkowaniu tym podatkiem lub byłaby od niego zwolniona, komornik sądowy nie będzie obowiązany do odprowadzenia podatku. Tym samym komornik sądowy zobowiązany jest do przestrzegania przepisów ustawy o podatku od towarów i usług oraz do uwzględnienia w trakcie sprzedaży towarów okoliczności decydujących o jej opodatkowaniu podatkiem VAT.

Zgodnie z art. 5 ust. 1 pkt 1 ustawy o podatku od towarów i usług - opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług podlegają odpłatna dostawa towarów i odpłatne świadczenie usług na terytorium kraju.

Zgodnie z art. 7 ust. 1 ustawy o podatku od towarów i usług - przez dostawę towarów, o której mowa w art. 5 ust. 1 pkt 1 ww. ustawy, rozumie się przeniesienie prawa do rozporządzania towarami jak właściciel (...).

W świetle art. 2 pkt 6 ustawy o podatku od towarów i usług - ilekroć w przepisach ustawy jest mowa o towarach - rozumie się przez to rzeczy oraz ich części, a także wszelkie postacie energii.

W świetle przedstawionych powyżej przepisów, zarówno grunty, jak i budynki i budowle spełniają definicję towaru wynikającą z art. 2 pkt 6 ustawy o podatku od towarów i usług, a ich sprzedaż stanowi dostawę towarów, o której mowa w art. 7 ust. 1 ww. ustawy.

Tym samym, na gruncie ustawy o podatku od towarów i usług, zbycie nieruchomości stanowi dostawę towarów. Nie każda czynność stanowiąca dostawę w rozumieniu art. 7 ustawy o podatku od towarów i usług podlega opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług, bowiem aby dana czynność była opodatkowana tym podatkiem, musi być wykonana przez podmiot, który w związku z jej wykonaniem był/jest podatnikiem podatku od towarów i usług.

Na podstawie art. 15 ust. 1 ustawy o podatku od towarów i usług - podatnikami są osoby prawne, jednostki organizacyjne niemające osobowości prawnej oraz osoby fizyczne, wykonujące samodzielnie działalność gospodarczą, o której mowa w ust. 2, bez względu na cel lub rezultat takiej działalności.

Działalność gospodarcza - zgodnie z treścią art. 15 ust. 2 ustawy o podatku od towarów i usług - obejmuje wszelką działalność producentów, handlowców lub usługodawców, w tym podmiotów pozyskujących zasoby naturalne oraz rolników, a także działalność osób wykonujących wolne zawody. Działalność gospodarcza obejmuje w szczególności czynności polegające na wykorzystywaniu towarów lub wartości niematerialnych i prawnych w sposób ciągły dla celów zarobkowych.

Określony w ustawie zakres opodatkowania podatkiem od towarów i usług wskazuje, że do tego, aby faktycznie zaistniało opodatkowanie danej czynności konieczne jest, aby czynność podlegającą opodatkowaniu wykonał podmiot, który dla tej właśnie czynności będzie działał jako podatnik.

Definicja działalności gospodarczej, zawarta w ustawie, ma charakter uniwersalny, pozwalający na objęcie pojęciem "podatnik" tych wszystkich podmiotów, które prowadzą określoną działalność, występując w profesjonalnym obrocie gospodarczym. Ponadto, działalność gospodarczą stanowi wykorzystywanie towarów w sposób ciągły dla celów zarobkowych.

W świetle powyższych przepisów stwierdzić należy, że dostawa towarów podlegać będzie opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług wyłącznie wówczas, gdy dokonywana będzie przez podmiot mający status podatnika, a dodatkowo działającego w takim charakterze w odniesieniu do danej transakcji. Istotnym dla określenia, że w odniesieniu do konkretnej dostawy mamy do czynienia z podatnikiem podatku VAT jest stwierdzenie, że prowadzi on działalność gospodarczą w rozumieniu przepisów ustawy. Należy zaznaczyć, że sprzedaż składników wykorzystywanych w działalności gospodarczej podlega opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług.

Odnosząc regulacje zawarte w art. 15 ust. 1 i ust. 2 ustawy o podatku od towarów i usług do art. 18 ww. ustawy wskazać należy, że w przypadku, gdy dłużnik - właściciel nieruchomości - jest podatnikiem podatku VAT, wówczas komornik jest płatnikiem podatku VAT z tytułu dostawy tej nieruchomości.

Pojęcie "majątku prywatnego" nie występuje na gruncie analizowanych przepisów ustawy, jednakże wynika z wykładni art. 15 ust. 2 ustawy o podatku od towarów i usług, w której zasadnym jest odwołanie się do treści orzeczenia TSUE w sprawie C-291/92 (Finanzamt Uelzen v. Dieter Armbrecht), które dotyczyło kwestii opodatkowania sprzedaży przez osobę będącą podatnikiem podatku od wartości dodanej, części majątku niewykorzystywanej do prowadzonej działalności gospodarczej, a służącej jej do celów prywatnych. "Majątek prywatny" to zatem taka część majątku danej osoby fizycznej, która nie jest przez nią przeznaczona ani wykorzystywana dla potrzeb prowadzonej działalności gospodarczej. Ze wskazanego orzeczenia wynika zatem, że podatnik musi w całym okresie posiadania danej nieruchomości wykazywać zamiar wykorzystywania części nieruchomości w ramach majątku osobistego. Potwierdzone to zostało również w wyroku TSUE z 21 kwietnia 2005 r., sygn. akt C-25/03 Finanzamt Bergisch Gladbach v. HE, który stwierdził, że majątek prywatny to mienie wykorzystywane dla zaspokojenia potrzeb własnych.

Kwestię opodatkowania dostawy gruntu, na którym posadowione zostały budynki lub budowle rozstrzyga art. 29a ust. 8 ustawy o podatku od towarów i usług, w myśl którego: w przypadku dostawy budynków lub budowli trwale z gruntem związanych albo części takich budynków lub budowli z podstawy opodatkowania nie wyodrębnia się wartości gruntu.

W świetle tego przepisu przy sprzedaży budynków, budowli lub ich części, dokonywanej wraz z dostawą gruntu, na którym są one posadowione, grunt dzieli byt prawny budynków, budowli lub ich części w zakresie opodatkowania podatkiem od towarów i usług. Oznacza to, że do dostawy gruntu stosuje się analogiczną stawkę podatku, jak przy dostawie budynków, budowli lub ich części trwale z gruntem związanych. Jeżeli dostawa budynków albo budowli lub ich części korzysta ze zwolnienia od podatku, ze zwolnienia takiego korzysta również dostawa gruntu, na którym ww. obiekty są posadowione.

Zdaniem Komornika Sądowego przy Sądzie Rejonowym dla (...) w (...) TS dokonana w drodze licytacji publicznej dostawa udziału ML wielkości 1/2 w prawie własności nieruchomości gruntowej zabudowanej stanowiącej działkę ewidencyjną nr 1, obręb ewidencyjny (...) położonej pod adresem: (...), ul. (...), (...), dla której Sąd Rejonowy dla (...) (...) Wydział Ksiąg Wieczystych prowadzi księgę wieczystą o numerze (...) nie będzie podlegała opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług na podstawie art. 5 ust. 1 pkt 1 w zw. z art. 7 ust. 1 ustawy o podatku od towarów i usług.

W przedmiotowej sprawie udział 1/2 we własności ww. nieruchomości nabył ML w drodze umowy darowizny z dnia 28 sierpnia 2008 r. W dacie nabycia jak i później ww. dłużnik nie był podatnikiem podatku od towarów i usług. W systemach informatycznych Urzędu Skarbowego (...) nie odnotowano obowiązku podatkowego VAT ML. W wykazie podmiotów zarejestrowanych jako podatnicy VAT, niezarejestrowanych oraz wykreślonych i przywróconych do rejestru VAT na stronach Ministra Finansów (...) nie figuruje rejestrze VAT. Zgodnie z danymi w rejestrze REGON ML NIP: (...) zakończył prowadzenie działalności gospodarczej z dniem 3 czerwca 2008 r. ML oświadczył, że swój udział ww. nieruchomości był i jest nadal wykorzystywany na cele osobiste.

W związku z powyższym brak jest przesłanki podmiotowej w zakresie opodatkowania podatkiem od towarów i usług tj. ML w dacie nabycia ww. udziału w prawie własności ww. nieruchomości jaki później nie był i nie jest obecnie podatnikiem w rozumieniu art. 15 ust. 1 ustawy o podatku od towarów i usług. W związku z powyższym należy uznać, że nie zachodzi tutaj przesłanka podmiotowa.

Zdaniem Komornika Sądowego przy Sądzie Rejonowym dla (...) w (...) TS dokonana w drodze licytacji publicznej dostawa udziału JL wielkości 1/2 w prawie własności nieruchomości gruntowej zabudowanej stanowiącej działkę ewidencyjną nr 1, obręb ewidencyjny (...) położonej pod adresem: (...), ul. (...), (...), dla której Sąd Rejonowy dla (...) Wydział Ksiąg Wieczystych prowadzi księgę wieczystą o numerze (...) będzie podlegała opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług na podstawie na podstawie art. 5 ust. 1 pkt 1 w zw. z art. 7 ust. 1 ustawy o podatku od towarów i usług.

W tym miejscu wskazać należy, że dokonywana czynność, która podlega opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług może być opodatkowana właściwą stawką podatku albo może korzystać ze zwolnienia od tego podatku.

Przepisy ustawy o podatku od towarów i usług oraz rozporządzeń wykonawczych do tej ustawy, przewidują dla niektórych towarów i usług zwolnienie od podatku.

Tak więc zgodnie z art. 43 ust. 1 pkt 10 ustawy o podatku od towarów i usług będzie miało zastosowanie zwolnienie od podatku od towarów i usług przy dokonanej w drodze licytacji publicznej dostawy udziału JL wielkości 1/2 w prawie własności ww. nieruchomości.

W przedmiotowej sprawie udział 1/2 we własności ww. nieruchomości nabyła JL w drodze umowy darowizny z dnia 28 sierpnia 2008 r. W dacie nabycia ww. dłużniczka nie była podatnikiem podatku od towarów i usług. W systemach informatycznych Urzędu Skarbowego (...) odnotowano obowiązek podatkowy VAT JL ważny od 26 maja 2016 r. W wykazie podmiotów zarejestrowanych jako podatnicy VAT, niezarejestrowanych oraz wykreślonych i przywróconych do rejestru VAT na stronach Ministra Finansów JL figuruje w rejestrze VAT - data rejestracji podatnika VAT to 26 maja 2016 r. Zgodnie z danymi w rejestrze REGON JL NIP: ... prowadziła działalność gospodarczą od dnia 12 maja 2016 r. Według danych zawartych w rejestrze REGON w dziale pozostałe działalności wg PKD wpisany jest kod PKD 6820Z - wynajem i zarządzanie nieruchomościami własnymi lub dzierżawionymi. W toku prowadzonego postępowania ustalono, że JL zawierała i nadal jest zawarta umowa najmu ww. nieruchomości, której stroną jest JL.

W związku z powyższym należy uznać, że zachodzi tutaj przesłanka podmiotowa tj. JL od dnia 26 maja 2016 r. jest podatnikiem w rozumieniu art. 15 ust. 1 ustawy o podatku od towarów i usług. Zgodnie z oświadczeniem JL swój udział ww. nieruchomości w 1/2 wykorzystuje na działalność, a 1/2 jest wykorzystywana na potrzeby osobiste - według oświadczenia na cele mieszkalne. Tak więc nastąpi sprzedaż składnika majątku JL, który jest wykorzystywany w działalności gospodarczej podlegającej opodatkowaniem podatkiem od towarów i usług.

Zakres i zasady zwolnienia od podatku od towaru i usług przy dostawie towaru lub świadczenia usług zostały określone m.ni. w art. 43 ustawy o podatku od towarów i usług.

W art. 43 ust. 1 pkt 10 i pkt 10a ustawy o podatku od towarów i usług zostały przewidziane zwolnienia od podatku VAT dla dostawy nieruchomości zabudowanych, spełniających określone w przepisach warunki.

W myśl art. 43 ust. 1 pkt 10 ustawy o podatku od towarów i usług, zwalnia się od podatku dostawę budynków, budowli lub ich części, z wyjątkiem gdy:

a.dostawa jest dokonywana w ramach pierwszego zasiedlenia lub przed nim,

b.pomiędzy pierwszym zasiedleniem a dostawą budynku, budowli lub ich części upłynął okres krótszy niż 2 lata.

Z powyższego wynika zatem, że dostawa budynków, budowli lub ich części jest generalnie zwolniona od podatku od towarów i usług. Wyjątek stanowi dostawa dokonywana w ramach pierwszego zasiedlenia lub przed nim, oraz jeżeli pomiędzy pierwszym zasiedleniem, a dostawą budynku, budowli lub ich części, upłynął okres krótszy niż 2 lata.

Zatem dla ustalenia zasad opodatkowania dostawy budynku, budowli lub ich części, kluczowym jest ustalenie, kiedy nastąpiło pierwsze zasiedlenie i jaki upłynął okres od tego momentu.

Przez pierwsze zasiedlenie - według art. 2 pkt 14 ustawy o podatku od towarów i usług - rozumie się oddanie do użytkowania pierwszemu nabywcy lub użytkownikowi lub rozpoczęcie użytkowania na potrzeby własne budynków, budowli lub ich części, po ich:

a.wybudowaniu lub

b.ulepszeniu, jeżeli wydatki poniesione na ulepszenie, w rozumieniu przepisów o podatku dochodowym, stanowiły co najmniej 30% wartości początkowej.

Zatem w przypadku, gdy po wybudowaniu budynek, budowla lub jej część jest wykorzystywana, w tym używana na potrzeby własnej działalności, okoliczność ta powoduje, że ma już miejsce pierwsze zasiedlenie tego obiektu.

Jak wynika z powyższych uregulowań, zwolnienie wynikające z art. 43 ust. 1 pkt 10 ustawy o podatku od towarów i usług stosuje się w odniesieniu do dostawy całości lub części budynków, budowli, jeżeli w stosunku do nich powstało pierwsze zasiedlenie, przy czym okres pomiędzy pierwszym zasiedleniem, a dostawą nie jest krótszy niż 2 lata. Wykluczenie tego zwolnienia następuje w sytuacjach, gdy dostawa jest dokonywana w ramach pierwszego zasiedlenia lub przed nim oraz w sytuacji, gdy od momentu pierwszego zasiedlenia do chwili sprzedaży, nie minęło co najmniej 2 lata.

W przypadku sprzedaży udziału 1/2 w prawie własności ww. nieruchomości stanowiącego własność JL dostawa nie będzie dokonywana w ramach pierwszego zasiedlenia lub przed nim oraz dostawa nie będzie dokonywana w okresie krótszym niż 2 lata od momentu pierwszego zasiedlenia.

Z dokumentacji otrzymanej od JL wynika, że budynek usługowy oraz budynek garażowy został pobudowany na podstawie decyzji Urzędu Gminy w (...) z dnia 27 lipca 1987 r. Nr (...) oraz z dnia 15 lipca 1988 r. o pozwoleniu na budowę. W pozwoleniu z 1987 r. zostało wskazane, że inwestycja dotyczy budynku piekarni oraz budynku mieszkalnego zlokalizowane na działce ew. 2 przy ul. (...) w (...). W pozwoleniu z 1988 r. zostało wskazane, że inwestycja dotyczy budynku pomocniczego dla piekarni, magazynowo garażowego o pow. 164,19m2 na działce ew. 2 przy ul. (...) w (...). W dniu 30 czerwca 2006 r. Powiatowy Inspektor Nadzoru Budowlanego w powiecie (...) wydał decyzję nr (...), w którym to umorzył postępowanie administracyjne o pozwolenie na użytkowanie budynku mieszkalnego z usługami i garażem wolnostojącym na nieruchomości w (...) przy ul. (...) jako bezprzedmiotowe. W uzasadnieniu wskazano, że w dniu 4 kwietnia 1995 r., inwestor zawiadomił Urząd Gminy w (...) o zakończeniu budowy. W dniu 7 kwietnia 1995 r. Urząd Gminy potwierdził przyjęcie budynków do użytkowania. W decyzji wskazano również, że odstępstwa od zatwierdzonego projektu (zwiększenie ilości kondygnacji oraz zmiana kształtu budynku) powstały przed odbiorem budynku do użytkowania i wydając w 1995 r. potwierdzenie przyjęcia zgłoszenia wiedział o tych odstępstwach. W związku z powyższym uznano, że w/w budynki są prawidłowo przyjęte do użytkowania i umorzono postępowania administracyjne jako bezprzedmiotowe. Działka ew. 1 powstała na podstawie decyzji Burmistrza (...) z dnia 25 marca 2008 r. nr (...) zatwierdzająca projekt geodezyjnego podziału nieruchomości uregulowanej w KW (...) położonej w (...) (obręb ...), oznaczonej w rejestrze gruntów jako działka nr 3 o pow. 0,1860 ha na działki: 4 o pow. 0,628 ha, 1 o pow. 0,1232 ha.

W dacie aktu notarialnego umowy darowizny z dnia 28 sierpnia 2008 r. będącej podstawą wpisu w księdze wieczystej JL i ML nieruchomość gruntowa zabudowana stanowiąca działkę ewidencyjną nr 1, obręb ewidencyjny ... położonej pod adresem: (...), ul. (...), (...) , dla której Sąd Rejonowy dla (...) (...) Wydział Ksiąg Wieczystych prowadzi księgę wieczystą o numerze (...) była już zabudowana następującymi budynkami:

a)murowany parterowy bez podpiwniczenia budynek usługowo - magazynowy o pow. użytkowej 281,17 m2, powierzchnia zabudowy 358m2. Budynek budowany w latach 90 tych,

b)murowany parterowy bez podpiwniczenia budynek garażowo - magazynowy, posadowiony wzdłuż południowej i zachodniej granicy działki o pow. Użytkowej 122,20 m2, powierzchnia zabudowy 154 m2. Budynek budowany w latach 90 tych.

W oparciu o dokumentację projektową udostępnioną do wglądu w trakcie oględzin nieruchomości przez JL, ustalono, że w 2009 r. planowano wykonanie inwestycji polegającej na nadbudowie budynku o część mieszkalną z dobudowaniem zewnętrznej klatki schodowej, jednakże żadnej inwestycji nie wykonano. Ponadto zgodnie z oświadczeniem JL - nie ponosiła na ww. nieruchomość wydatków na jej ulepszenie przekraczające 30 % jej wartości początkowej.

W związku z ustaleniem, że sprzedaż w drodze licytacji publicznej udziału ML wielkości 1/2 w prawie własności ww. nieruchomości nie będzie podlegała opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług na Komorniku Sądowy przy Sądzie Rejonowym dla (...) w (...) TS nie będzie spoczywał obowiązek jako płatnika do obliczenia i pobrania podatku VAT z tytułu dokonanej w imieniu dłużnika dostawy w drodze sprzedaży licytacyjnej ww. udziału we własności ww. nieruchomości zabudowanej.

W związku z ustaleniem, że sprzedaż w drodze licytacji publicznej udziału JL wielkości 1/2 w prawie własności ww. nieruchomości będzie zwolniona od podatku od towarów i usług zgodnie z art. 43 ust. 1 pkt 10 ustawy o podatku od towarów i usług na Komorniku Sądowy przy Sądzie Rejonowym dla (...) w (...) TS nie będzie spoczywał obowiązek jako płatnika do obliczenia i pobrania podatku VAT z tytułu dokonanej w imieniu dłużnika dostawy w drodze sprzedaży licytacyjnej ww. udziału we własności ww. nieruchomości zabudowanej.

Ocena stanowiska

Stanowisko, które przedstawił Pan we wniosku w zakresie:

• uznania Pani JL za podatnika podatku VAT z tytułu sprzedaży ½ udziału w nieruchomości (zabudowanej działce gruntu nr 1) – jest prawidłowe;
• braku uznania Pana ML za podatnika podatku VAT z tytułu sprzedaży ½ udziału w nieruchomości (zabudowanej działce gruntu nr 1) - jest nieprawidłowe;
• zastosowania zwolnienia od podatku VAT dla dostawy udziału Pani JL w budynkach posadowionych na działce gruntu nr 1 i działce gruntu nr 1 - jest prawidłowe.

Uzasadnienie interpretacji indywidualnej

Zgodnie z art. 18 ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług (t. j. Dz. U. z 2023 r. poz. 1570) – zwanej dalej „ustawą”:

Definicja płatnika została zawarta w art. 8 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. – Ordynacja podatkowa (t. j. Dz. U. z 2023 r. poz. 2383), zgodnie z którym:

Przepis art. 18 ustawy wprowadza szczególną na gruncie przepisów ustawy regulację, kiedy to należny podatek pobierany jest i odprowadzany do urzędu skarbowego przez płatnika, a nie przez podatnika. Płatnik pełni w tym przypadku rolę pośrednika pomiędzy podatnikiem a organem podatkowym, przekazując organowi środki pieniężne podatnika. Uzasadnione jest to charakterem odpłatnej dostawy następującej w ramach wykonywania czynności egzekucyjnych. Jeżeli bowiem dłużnik niesolidnie spłaca swoje zobowiązania i w celu wyegzekwowania należności wszczęto przeciwko niemu postępowanie egzekucyjne, to istnieją podstawy do uznania, że nie uiści również podatku należnego w związku z dostawą mającą miejsce w ramach egzekucji.

Z powołanych wyżej przepisów wynika, że komornik sądowy dokonuje transakcji w imieniu podatnika – dłużnika. Prowadzona przez niego sprzedaż towarów będących własnością dłużnika będzie opodatkowana podatkiem od towarów i usług, gdy do rozliczenia tego podatku byłby zobowiązany dłużnik; w przypadku, gdy powyższa czynność nie podlegałaby opodatkowaniu tym podatkiem lub byłaby od niego zwolniona, komornik sądowy nie będzie obowiązany do odprowadzenia podatku.

Tym samym komornik sądowy zobowiązany jest do przestrzegania przepisów ustawy o podatku od towarów i usług oraz do uwzględnienia w trakcie sprzedaży towarów okoliczności decydujących o jej opodatkowaniu podatkiem VAT.

Zgodnie z treścią art. 5 ust. 1 pkt 1 ustawy:

W myśl art. 7 ust. 1 ustawy:

Stosownie do treści art. 2 pkt 6 ustawy:

Należy więc przyjąć, że na podstawie definicji zawartej w art. 2 pkt 6 ustawy, zbycie nieruchomości zarówno gruntowych jak i zabudowanych dokonywane przez podatnika, traktowane jest jako czynność odpłatnej dostawy towarów, o której stanowi art. 7 ust. 1 ustawy, podlegającej opodatkowaniu na podstawie art. 5 ust. 1 pkt 1 ustawy.

W oparciu o art. 8 ust. 1 ustawy:

Jednak nie każda czynność stanowiąca dostawę towarów, w rozumieniu art. 7 ustawy, bądź świadczenie usług w rozumieniu art. 8 ustawy, podlega opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług. Aby dana czynność była opodatkowana tym podatkiem musi być wykonana przez podmiot, który w związku z jej wykonaniem jest podatnikiem podatku od towarów i usług.

Według przepisu art. 15 ust. 1 ustawy:

Stosownie do art. 15 ust. 2 ustawy:

Analizując powyższe przepisy należy stwierdzić, że dostawa towarów lub świadczenie usług podlegają opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług wyłącznie wówczas, gdy dokonywane są przez podmiot mający status podatnika. Zaznacza się, że sprzedaż składników wykorzystywanych w działalności gospodarczej podlega opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług.

Właściwym zatem jest wykluczenie osób fizycznych z grona podatników w przypadku, gdy dokonują sprzedaży, przekazania, bądź darowizny towarów stanowiących część majątku osobistego, tj. majątku, który nie został nabyty w celu jego odsprzedaży, bądź wykonywania innych czynności w ramach działalności gospodarczej.

W kontekście powyższych rozważań nie jest podatnikiem podatku od towarów i usług ten, kto jako osoba fizyczna dokonuje jednorazowych lub okazjonalnych transakcji, za które nie jest przewidziana ściśle regularna zapłata oraz nie prowadzi zorganizowanej, czy zarejestrowanej działalności gospodarczej, a tylko np. wyzbywa się majątku osobistego. Dokonywanie określonych czynności incydentalnie, poza sferą prowadzonej działalności gospodarczej, również nie pozwala na uznanie danego podmiotu za podatnika w zakresie tych czynności.

W tym miejscu podkreślić należy, że pojęcie „majątku prywatnego” nie występuje na gruncie analizowanych przepisów ustawy, jednakże wynika z wykładni art. 15 ust. 2 ustawy, w której zasadnym jest odwołanie się do treści orzeczenia TSUE w sprawie C-291/92 (Finanzamt Uelzen V. Dieter Armbrecht), które dotyczyło kwestii opodatkowania sprzedaży przez osobę, będącą podatnikiem podatku od wartości dodanej, części majątku niewykorzystywanej do prowadzonej działalności gospodarczej, a służącej jej do celów prywatnych. „Majątek prywatny” to zatem taka część majątku danej osoby fizycznej, która nie jest przez nią przeznaczona ani wykorzystywana dla potrzeb prowadzonej działalności gospodarczej. Ze wskazanego orzeczenia wynika zatem, że podatnik musi w całym okresie posiadania danej nieruchomości wykazywać zamiar wykorzystywania części nieruchomości w ramach majątku osobistego. Przykładem takiego wykorzystania nieruchomości mogłoby być np. wybudowanie domu dla zaspokojenia własnych potrzeb mieszkaniowych. Potwierdzone to zostało również w wyroku TSUE z 21 kwietnia 2005 r., sygn. akt C-25/03 Finanzamt Bergisch Gladbach v. HE, który stwierdził, że majątek prywatny to mienie wykorzystywane dla zaspokojenia potrzeb własnych.

Przedmiotem wątpliwości jest, czy sprzedaż udziałów Pani JL i Pana ML w nieruchomości zabudowanej położonej w (...) oznaczonej jako działka gruntu nr 1 w trybie egzekucji, będzie opodatkowana podatkiem VAT.

Z opisu sprawy wynika, że na nieruchomości gruntowej zabudowanej stanowiącej działkę ewidencyjną nr 1 znajduje się murowany parterowy bez podpiwniczenia budynek usługowo – magazynowy. Do wschodniej elewacji budynku przylega niewielki obiekt gospodarczy, wiata garażowa nie związana trwale z gruntem. W obiekcie znajduje się sala sklepowa z zapleczem, pomieszczenia magazynowe, sanitariaty oraz pomieszczenia gospodarcze oraz murowany parterowy bez podpiwniczenia budynek garażowo - magazynowy, posadowiony wzdłuż południowej i zachodniej granicy działki. Pan ML nabył udział w ww. nieruchomości w drodze darowizny, zgodnie ze wskazaniem dłużnika wykorzystywał i wykorzystuje swoją część nieruchomości na cele osobiste-mieszkaniowe (brak szczegółowego określenia w jaki sposób zaspokaja te potrzeby), nie prowadzi działalności gospodarczej i nie podatnikiem podatku od towarów i usług.

Z okoliczności sprawy wynika, że charakter budynków posadowionych na działce gruntu nr 1 sugeruje, że budynek usługowo-magazynowy i budynek garażowo-magazynowy nie mogły być wykorzystywane do celów osobistych-mieszkaniowych. Ponadto Pan ML nie wskazał wprost do jakich celów osobistych wykorzystywał udział w ww. budynkach.

Przedstawiony wyżej całokształt okoliczności sprawy wskazuje, że udziału Pana ML w nieruchomości zabudowanej budynkiem usługowo – magazynowym i budynkiem garażowo - magazynowym nie można uznać wyłącznie za majątek osobisty wykorzystywany do celów mieszkaniowych.

W związku z powyższym z tytułu sprzedaży przez Pana w drodze licytacji komorniczej udziału w działce gruntu nr 1 Pana ML należy uznać za podatnika podatku od towarów i usług w rozumieniu art. 15 ust. 1 ustawy, prowadzącego działalność gospodarczą w myśl art. 15 ust. 2 ustawy.

W konsekwencji dostawa przez Komornika w drodze licytacji udziału Pana ML w nieruchomości, o której mowa w opisie sprawy, będzie podlegała opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług, na podstawie art. 5 ust. 1 pkt 1 ustawy, jako odpłatna dostawa towarów, o której mowa w art. 7 ust. 1 ustawy.

Pani JL nabyła udział w ww. nieruchomości w drodze darowizny. Pani JL prowadzi działalność gospodarczą opodatkowaną podatkiem VAT i niekorzystającą ze zwolnienia od podatku VAT, jest czynnym zarejestrowanym podatnikiem VAT.

Z opisu sprawy wynika, że 50% ww. nieruchomości należy do Pani JL i z tych 50% połowa jest wynajmowana, a druga połowa jest wykorzystywana na potrzeby osobiste.

Odnosząc się do okoliczności sprawy, należy również wskazać, że zgodnie z treścią art. 659 § 1 ustawy z dnia 23 kwietnia 1964 r. Kodeks cywilny (t. j. Dz. U. z 2022 r. poz. 1360 ze zm.):

Najem jest więc umową dwustronnie zobowiązującą i wzajemną, odpowiednikiem świadczenia wynajmującego, polegającego na oddaniu rzeczy do używania, jest świadczenie najemcy, polegające na płaceniu umówionego czynszu. Z powyższego wynika, że umówiony między stronami czynsz jest wynagrodzeniem za możliwość korzystania z cudzej rzeczy i stanowi świadczenie wzajemne należne za używanie lokalu przez jego najemcę. Zatem czerpanie dochodów ze składnika majątku wskazuje na prowadzenie działalności gospodarczej. Takie wykorzystywanie towarów ma miejsce poprzez oddanie ich w stosunki obligacyjne (najem, dzierżawa, leasing itp.).

W konsekwencji, najem części udziału Pani JL w ww. nieruchomości stanowi odpłatne świadczenie usług, o którym mowa w art. 8 ust. 1 ustawy i podlega opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług na mocy przepisu art. 5 ust. 1 pkt 1 ustawy. Najemca wypełnia zatem określoną w art. 15 ust. 2 ustawy definicję działalności gospodarczej, bez względu na to, czy jest prowadzona w ramach działalności gospodarczej, czy jako odrębne źródło przychodu w rozumieniu przepisów o podatku dochodowym od osób fizycznych.

Z okoliczności sprawy wynika, że charakter budynków posadowionych na działce gruntu nr 1 sugeruje, że budynek usługowo-magazynowy i budynek garażowo-magazynowy nie mogły być wykorzystywane do celów osobistych Pani JL. Pani JL nie wskazuje do jakich celów prywatnych wykorzystywała część udziałów w ww. nieruchomości.

Okoliczności sprawy wskazują, że część udziału Pani JL w nieruchomości zabudowanej budynkiem usługowo – magazynowym i budynkiem garażowo – magazynowym, która nie została oddana w najem nie można uznać wyłącznie za majątek osobisty, który mógłby być wykorzystywany do celów mieszkaniowych.

Zatem, w przedmiotowej sprawie występują przesłanki stanowiące podstawę uznania Pani JL oraz Pana ML z tytułu sprzedaży udziału w nieruchomości (zabudowanej działce gruntu nr 1), za podatników w rozumieniu art. 15 ust. 1 ustawy, prowadzących działalność gospodarczą, w myśl art. 15 ust. 2 ustawy.

Dostawa przez Komornika w drodze licytacji udziału Pani JL i Pana ML w nieruchomości, o której mowa w opisie sprawy, będzie podlegała opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług, na podstawie art. 5 ust. 1 pkt 1 ustawy, jako odpłatna dostawa towarów, o której mowa w art. 7 ust. 1 ustawy.

Dokonywana czynność, która podlega opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług może być opodatkowana właściwą stawką podatku albo może korzystać ze zwolnienia od tego podatku. Ustawodawca przewidział katalog zwolnień przedmiotowych zawartych w art. 43 ustawy.

Zgodnie z przepisem art. 43 ust. 1 pkt 10 ustawy, zwalnia się od podatku dostawę budynków, budowli i ich części, z wyjątkiem gdy:

Przez pierwsze zasiedlenie, zgodnie z treścią art. 2 pkt 14 ustawy, rozumie się:

Z powyższego przepisu wynika, że pierwszym zasiedleniem jest pierwsze zajęcie nieruchomości do używania. „Pierwsze zasiedlenie” budynku lub jego części ma więc miejsce zarówno w sytuacji, w której po wybudowaniu budynku oddano go w najem, jak i w przypadku wykorzystywania budynku na potrzeby własnej działalności gospodarczej podatnika, bowiem w obydwu przypadkach doszło do korzystania z budynku.

Artykuł 43 ust. 1 pkt 10a ustawy stanowi:

Zgodnie z art. 43 ust. 2 ustawy:

Wskazać należy, że dla zastosowania zwolnienia od podatku VAT, o którym mowa w art. 43 ust. 1 pkt 2 ustawy, dla dostawy towarów (również nieruchomości), spełnione muszą być łącznie dwa warunki wskazane w tym przepisie, tj.:

• towary od momentu ich nabycia do momentu ich zbycia muszą służyć wyłącznie działalności zwolnionej, w żadnym momencie ich posiadania nie można zmienić ich przeznaczenia oraz sposobu wykorzystywania,
• brak prawa do odliczenia podatku VAT naliczonego przy nabyciu (imporcie, wytworzeniu) tych towarów.

Niespełnienie jednego z powyższych warunków daje podstawę do wyłączenia dostawy towarów ze zwolnienia od podatku VAT przewidzianego w ww. art. 43 ust. 1 pkt 2 ustawy.

Analiza przepisów ustawy o podatku od towarów i usług, regulujących wyżej wskazane prawo do zwolnienia od podatku dostaw budynków, budowli lub ich części, prowadzi do konkluzji, że w odniesieniu do tych towarów może wystąpić jedna z kilku podstaw do zastosowania zwolnienia od tego podatku. Istotne jest wobec tego każdorazowe kompleksowe zbadanie okoliczności towarzyszących dostawie ww. obiektów. Zauważyć bowiem należy, że stosowanie zwolnień od podatku ma charakter wyjątkowy i nie podlega ani wykładni rozszerzającej, ani zawężającej, natomiast możliwość wychodzenia poza wykładnię literalną jest niedopuszczalna.

Kwestię opodatkowania dostawy gruntu, na którym posadowione zostały budynki lub budowle, albo części takich naniesień rozstrzyga art. 29a ust. 8 ustawy, w myśl którego:

W świetle tego przepisu przy sprzedaży budynków, budowli lub ich części, dokonywanej wraz z dostawą gruntu, na którym są one posadowione, grunt dzieli byt prawny budynków, budowli lub ich części w zakresie opodatkowania podatkiem od towarów i usług. Oznacza to, że do dostawy gruntu stosuje się analogiczną stawkę podatku, jak przy dostawie budynków, budowli lub ich części trwale z gruntem związanych. Jeżeli dostawa budynków albo budowli lub ich części korzysta ze zwolnienia od podatku, ze zwolnienia takiego korzysta również dostawa gruntu, na którym ww. obiekty są posadowione.

W pierwszej kolejności w celu ustalenia, czy w analizowanej sprawie dla planowanej dostawy ww. lokalu wykorzystywanego w działalności gospodarczej zastosowanie znajdzie zwolnienie od podatku od towarów i usług na podstawie art. 43 ust. 1 pkt 10 ustawy, należy rozstrzygnąć, czy w odniesieniu do ww. lokalu, miało miejsce pierwsze zasiedlenie oraz jaki okres upłynie pomiędzy jego pierwszym zasiedleniem, a jego planowaną dostawą.

Pani JL nabyła udziały w prawie własności nieruchomości gruntowej zabudowanej nr 1 w drodze umowy darowizny 28 sierpnia 2008 r., nie ponosiła na nieruchomość pod ww. adresem wydatków na jej ulepszenie przekraczających 30% jej wartości początkowej i w związku z tym od takich nakładów nie przysługiwało Pani JL prawo odliczenia podatku VAT naliczonego.

Pan ML udział w wielkości 1/2 w prawie własności ww. nieruchomości zabudowanej nabył na podstawie umowy darowizny z 28 sierpnia 2008 r. Pan ML nie ponosił na nieruchomość pod ww. adresem wydatków na jej ulepszenie przekraczających 30% jej wartości początkowej i w związku z tym od takich nakładów nie przysługiwało Panu ML prawo odliczenia podatku VAT naliczonego.

Mając na uwadze przedstawione okoliczności sprawy oraz obowiązujące przepisy prawa należy stwierdzić, że w odniesieniu do opisanych we wniosku budynków posadowionych na działce gruntu nr 1 doszło do pierwszego zasiedlenia, w rozumieniu art. 2 pkt 14 ustawy, a planowana dostawa w drodze licytacji nastąpi po pierwszym zasiedleniu i jednocześnie od momentu pierwszego zasiedlenia do momentu planowanej sprzedaży ww. budynków upłynie okres dłuższy niż 2 lata.

Zatem, sprzedaż udziału Pani JL i udziału Pana ML w prawie własności budynków posadowionych na działce gruntu nr 1 będzie podlegała zwolnieniu na podstawie art. 43 ust. 1 pkt 10 ustawy, gdyż warunki do zwolnienia, wynikające z tego przepisu będą spełnione. Odpowiednio zwolnieniem tym objęta będzie także dostawa gruntów działki nr 1, na których ww. budynki są posadowione, zgodnie z art. 29a ust. 8 cyt. ustawy.

W związku z powyższą analizą, brak jest konieczności badania przesłanek wynikających z art. 43 ust. 1 pkt 10a i art. 43 ust. 1 pkt 2 ustawy.

Pana stanowisko należy uznać za:

• prawidłowe w zakresie uznania Pani JL za podatnika podatku VAT z tytułu sprzedaży ½ udziału w nieruchomości (zabudowanej działce gruntu nr 1)
• nieprawidłowe w zakresie braku uznania Pana ML za podatnika podatku VAT z tytułu sprzedaży ½ udziału w nieruchomości (zabudowanej działce gruntu nr 1) oraz
• prawidłowe w zakresie zastosowania zwolnienia od podatku VAT dla dostawy udziału Pani JL w budynkach posadowionych na działce gruntu nr 1 i działce gruntu nr 1.

Dodatkowe informacje

Zaznacza się, że Organ jest ściśle związany przedstawionym we wniosku zdarzeniem przyszłym. Ponosi Pan ryzyko związane z ewentualnym błędnym lub nieprecyzyjnym przedstawieniem we wniosku opisu zdarzenia przyszłego. Interpretacja indywidualna wywołuje skutki prawnopodatkowe tylko wtedy, o ile rzeczywisty stan faktyczny sprawy będącej przedmiotem interpretacji pokrywał się będzie ze stanem faktycznym podanym przez Pana w złożonym wniosku. W związku z powyższym, w przypadku zmiany któregokolwiek elementu przedstawionego we wniosku opisu sprawy, wydana interpretacja traci swą aktualność.

Informacja o zakresie rozstrzygnięcia

Interpretacja dotyczy zdarzenia przyszłego, który Pan przedstawił i stanu prawnego, który obowiązuje w dniu wydania interpretacji.

Pouczenie o funkcji ochronnej interpretacji

• Funkcję ochronną interpretacji indywidualnych określają przepisy art. 14k-14nb ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. – Ordynacja podatkowa (t. j. Dz. U. z 2023 r. poz. 2383). Aby interpretacja mogła pełnić funkcję ochronną Pana sytuacja musi być zgodna (tożsama) z opisem zdarzenia przyszłego i musi się Pan zastosować do interpretacji.
• Zgodnie z art. 14na § 1 Ordynacji podatkowej:

• Zgodnie z art. 14na § 2 Ordynacji podatkowej:

Pouczenie o prawie do wniesienia skargi na interpretację

Ma Pan prawo do zaskarżenia tej interpretacji indywidualnej do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w (...). Zasady zaskarżania interpretacji indywidualnych reguluje ustawa z dnia 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi – (t. j. Dz. U. z 2023 r. poz. 259 ze zm.; dalej jako „PPSA”).

Skargę do Sądu wnosi się za pośrednictwem Dyrektora KIS (art. 54 § 1 PPSA). Skargę należy wnieść w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia interpretacji indywidualnej (art. 53 § 1 PPSA):

• w formie papierowej, w dwóch egzemplarzach (oryginał i odpis) na adres: Krajowa Informacja Skarbowa, ul. Warszawska 5, 43-300 Bielsko-Biała (art. 47 § 1 PPSA), albo
• w formie dokumentu elektronicznego, w jednym egzemplarzu (bez odpisu), na adres Elektronicznej Skrzynki Podawczej Krajowej Informacji Skarbowej na platformie ePUAP: /KIS/SkrytkaESP (art. 47 § 3 i art. 54 § 1a PPSA).

Skarga na interpretację indywidualną może opierać się wyłącznie na zarzucie naruszenia przepisów postępowania, dopuszczeniu się błędu wykładni lub niewłaściwej oceny co do zastosowania przepisu prawa materialnego. Sąd jest związany zarzutami skargi oraz powołaną podstawą prawną (art. 57a PPSA).

Podstawa prawna dla wydania interpretacji

Podstawą prawną dla wydania tej interpretacji jest art. 13 § 2a oraz art. 14b § 1 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. – Ordynacja podatkowa (t. j. Dz. U. z 2023 r. poz. 2383).