Interpretacja indywidualna z dnia 16 listopada 2023 r., Dyrektor Krajowej Informacji Skarbowej, sygn. 0113-KDIPT2-2.4011.633.2023.2.DA

Skutki podatkowe sprzedaży nieruchomości uprzednio wywłaszczonej.

Interpretacja indywidualna – stanowisko prawidłowe

Szanowna Pani,

stwierdzam, że Pani stanowisko w sprawie oceny skutków podatkowych opisanego zdarzenia przyszłego w podatku dochodowym od osób fizycznych jest prawidłowe.

Zakres wniosku o wydanie interpretacji indywidualnej

6 września 2023 r. wpłynął Pani wniosek o wydanie interpretacji indywidualnej, który dotyczy podatku dochodowego od osób fizycznych w zakresie skutków podatkowych odpłatnego zbycia nieruchomości. Uzupełniła go Pani – w odpowiedzi na wezwanie – pismem złożonym 10 listopada 2023 r.

Treść wniosku jest następująca:

Opis zdarzenia przyszłego

9 września 1987 r. nabyto od Pani na rzecz Skarbu Państwa nieruchomość położoną w … przy ul. …. Nieruchomość decyzją … z dnia 5 lipca 2019 r. prawomocną na dzień 23 czerwca 2020 r. Formalne przekazanie Pani tej nieruchomości nastąpiło 29 października 2020 r.

W uzupełnieniu wniosku wskazała Pani, że aktem notarialnym Rep. A nr … z dnia 9 września 1987 r. nabyto od ówczesnej właścicielki … za kwotę .... starych złotych na rzecz Skarbu Państwa – Wojewódzkiej Dyrekcji Inwestycji w … część nieruchomości położonej w …położonej przy ul. … i . … (obecnie . …), uregulowanej w księdze wieczystej nr …, oznaczonej w ewidencji gruntów jako działka nr A, o powierzchni 3572 m².

Zgodnie z pismem Referatu Ewidencji Ludności Urzędu Miasta w … z dnia 24 stycznia 2017 r., nr … ustalono, że … jest osobą uprawnioną do wystąpienia o zwrot przedmiotowej nieruchomości (wcześniejsze nazwisko to …).

Była Pani wyłącznym właścicielem ww. nieruchomości.

Przedmiotowa nieruchomość stanowiła nieruchomość gruntową zabudowaną, znajdowały się na niej szklarnie.

Zgodnie z planem ogólnym zagospodarowania przestrzennego miasta …, zatwierdzonym uchwałą Wojewódzkiej Rady Narodowej w … z dnia 29 maja 1979 r. nr … nabywana działka położona była na terenach przeznaczonych pod budowę przychodni psychiatryczno-odwykowej.

Pomimo upływu 7 lat od dnia, w którym decyzja o wywłaszczeniu stała się ostateczna, nie rozpoczęto prac związanych z realizacją tego celu, albo pomimo upływu 10 lat od dnia, w którym decyzja o wywłaszczeniu stała się ostateczna, cel nie został zrealizowany – w oparciu o art. 137 ustawy o gospodarce nieruchomościami, nieruchomość uznaje się za zbędną na cel określony w decyzji o wywłaszczeniu.

Decyzją z dnia 25 lipca 2015 r., nr …, Prezydent Miasta … wykonujący zadanie z zakresu administracji rządowej orzekł o zwrocie na rzecz … nieruchomości położonej w … przy ul. … i . …, oznaczonej na mapie z projektem podziału nr … z dnia 3 lipca 2014 r. jako działka nr B o powierzchni 0,2623 ha, ujawnionej w księdze wieczystej nr ….

Na podstawie decyzji Wojewody … z dnia 5 lipca 2019 r., nr …, oraz wyroku Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w … z dnia 13 marca 2020 r., sygn. akt I…, ustalono fakt ostateczności i wykonalności zwrotu części nieruchomości oznaczonej na mapie z projektem podziału nieruchomości nr … z dnia 12 lipca 2018 r., jako działka nr B o powierzchni 0,2702 ha, stanowiącej własność Miasta … – miasta na prawach powiatu, ujawnionej w księdze wieczystej nr … na rzecz ….

Na pytanie Organu o treści: czy po odzyskaniu ww. nieruchomości była Pani zobowiązana zwrócić cenę sprzedaży tej nieruchomości lub kwotę otrzymanego odszkodowania z tytułu jej wywłaszczenia, wskazała Pani cyt.: „Nie byłam zobowiązana do zwrotu ceny sprzedaży tej nieruchomości”.

Od momentu zwrotu ww. nieruchomości na Pani rzecz nieruchomość ta aktualnie nie jest użytkowana. Nie czyni Pani żadnych działań dotyczących zwiększenia wartości przedmiotowej nieruchomości.

Na pytanie Organu pkt 2 lit. n) wezwania o treści: kiedy (należy podać rok) planuje Pani sprzedać przedmiotową nieruchomość oraz na pytanie pkt 2 lit. o) wezwania o treści: czy odpłatne zbycie ww. nieruchomości nastąpi w wykonywaniu działalności gospodarczej w rozumieniu przepisu art. 5a pkt 6 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, wskazała Pani cyt.: „nie podjęłam jeszcze decyzji o sprzedaży”.

Pytanie

Czy w razie sprzedaży nieruchomości będzie Pani zobowiązana do zapłaty podatku dochodowego od osób fizycznych?

Pani stanowisko w sprawie

W Pani ocenie, zarówno organy podatkowe, jak i sądy administracyjne jednolicie przyjmują, że zwrot wywłaszczonej własności polega na przywróceniu prawa własności pierwotnemu właścicielowi (albo jego następcy prawnemu), a nie na kreowaniu tego prawa własności i dlatego nie ma tutaj obowiązku uiszczenia podatku dochodowego od osób fizycznych (por. w tym zakresie interpretacja podatkowa z dnia 13 marca 2015 r. wydana przez Dyrektora Izby Skarbowej w Bydgoszczy, sygn. ITPB2/415-1148/14/RH, interpretacja podatkowa z dnia 9 listopada 2015 r. wydana przez Dyrektora Izby Skarbowej w Katowicach, sygn. IBPB2-2/4511-464/15/MZM.

Ocena stanowiska

Stanowisko, które przedstawiła Pani we wniosku jest prawidłowe.

Uzasadnienie interpretacji indywidualnej

Zgodnie z art. 9 ust. 1 ustawy z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych (t. j. Dz. U. z 2022 r. poz. 2647 ze zm.):

W myśl art. 10 ust. 1 pkt 8 lit. a)-c) ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych:

Przytoczony przepis formułuje generalną zasadę, zgodnie z którą nienastępujące w wykonaniu działalności gospodarczej odpłatne zbycie nieruchomości, jej części lub udziału w nieruchomości oraz praw określonych w tym przepisie przed upływem pięciu lat, licząc od końca roku kalendarzowego, w którym nastąpiło nabycie lub wybudowanie, stanowi źródło przychodu podlegające opodatkowaniu i rodzi obowiązek podatkowy w postaci zapłaty podatku dochodowego. Tym samym, jeżeli odpłatne zbycie nieruchomości, jej części lub udziału w nieruchomości oraz ww. praw nastąpi po upływie pięciu lat, licząc od końca roku kalendarzowego, w którym nastąpiło nabycie lub wybudowanie – nie jest źródłem przychodu w rozumieniu art. 10 ust. 1 pkt 8 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, a tym samym kwota uzyskana ze sprzedaży nieruchomości, jej części lub udziału w nieruchomości oraz ww. praw w ogóle nie podlega opodatkowaniu.

Zatem, w przypadku odpłatnego zbycia nieruchomości, jej części lub udziału w nieruchomości oraz praw majątkowych, o których mowa w art. 10 ust. 1 pkt 8 lit. a)-c) ww. ustawy, decydujące znaczenie w kwestii opodatkowania podatkiem dochodowym od osób fizycznych ma moment i sposób ich nabycia.

W przedmiotowej sprawie istotna jest więc kwestia, czy zwrot części uprzednio wywłaszczonej nieruchomości stanowi jej nabycie w myśl powołanego wyżej art. 10 ust. 1 pkt 8 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych.

W świetle art. 112 ust. 2 ustawy z dnia 21 sierpnia 1997 r. o gospodarce nieruchomościami (t. j. Dz. U. z 2023 r. poz. 344 ze zm.):

Zgodnie z art. 114 ust. 1 ww. ustawy:

Wywłaszczenie nieruchomości jest instytucją, za pomocą której państwo wkracza w sferę indywidualnych praw obywateli dla osiągnięcia celów o szczególnej doniosłości publicznej. W drodze decyzji dochodzi, m.in. do pozbawienia dotychczasowego właściciela prawa własności nieruchomości, z drugiej zaś strony do przejścia prawa własności na rzecz Skarbu Państwa lub gminy. Jednocześnie ustawa zawiera swoistą gwarancję, że wywłaszczona nieruchomość będzie wykorzystywana wyłącznie zgodnie z celem, na który dokonano wywłaszczenia. Gwarancją tą jest instytucja zwrotu nieruchomości, w przypadku, kiedy nieruchomość stała się zbędna z punktu widzenia celu na jaki dokonano wywłaszczenia.

Zgodnie z art. 136 ust. 2 ustawy o gospodarce nieruchomościami:

Z kolei jak stanowi art. 136 ust. 3 ww. ustawy:

Art. 136 ust. 3 zdanie pierwsze częściowo został uznany za niezgodny z art. 21 ust. 2 w związku z art. 31 ust. 3 oraz art. 64 ust. 1 i 2 Konstytucji Rzeczypospolitej Polskiej wyrokiem Trybunału Konstytucyjnego z dnia 12 grudnia 2017 r., sygn. akt SK 39/15 (Dz. U. z 2017 r. poz. 2375), z dniem 20 grudnia 2017 r. Zgodnie z tym wyrokiem wymieniony wyżej przepis traci moc w zakresie, w jakim wyłącza prawo do żądania przez poprzedniego właściciela lub jego spadkobiercę zwrotu nieruchomości nabytej przez Skarb Państwa lub jednostkę samorządu terytorialnego w drodze umowy, o której mowa w art. 114 ust. 1 ww. ustawy, gdy nieruchomość stała się zbędna na cel publiczny uzasadniający jej nabycie.

Zgodnie z art. 137 ust. 1 ww. ustawy:

W myśl art. 216 ust. 2 pkt 3 ww. ustawy:

Celem zwrotu jest więc przywrócenie stosunków własnościowych sprzed wywłaszczenia. Decyzja o zwrocie nieruchomości pełni zatem funkcję restytucyjną, przywraca bowiem prawo własności nieruchomości – w tym przypadku poprzedniemu właścicielowi.

Decyzja o zwrocie nieruchomości powoduje przejście prawa własności na dotychczasowego właściciela, jednakże nie kreuje tego prawa; przywraca tylko wcześniej panujące stosunki prawnorzeczowe. W związku z tym w momencie zwrotu nieruchomości nie następuje nabycie, o którym mowa w art. 10 ust. 1 pkt 8 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych. W takiej sytuacji ma miejsce restytucja stosunków sprzed wywłaszczenia, tj. zwrot prawa własności do nieruchomości na rzecz poprzedniego właściciela lub jego spadkobierców. Zwrot uprzednio wywłaszczonej nieruchomości, do którego dochodzi na podstawie decyzji administracyjnej jest więc zdarzeniem prawnym zmieniającym podmiotową stronę stosunku prawnorzeczowego odnośnie zwracanej nieruchomości, przywraca wcześniej panujące stosunki prawnorzeczowe.

W kwestii ustalenia czy zwrot nieruchomości na podstawie decyzji właściwego organu administracji dokonany w oparciu o przepis art. 136 ust. 3 ustawy o gospodarce nieruchomościami, stanowi nabycie w myśl art. 10 ust. 1 pkt 8 ustawy z dnia 26 lipca 1991 r. wypowiedział się także Naczelny Sąd Administracyjny w wyrokach z dnia: 30 października 2014 r., sygn. akt II FSK 2372/12; 4 kwietnia 2019 r., sygn. akt II FSK 1420/17; 5 kwietnia 2019 r., sygn. akt II FSK 1368/17. NSA stanął na stanowisku, że zwrot nieruchomości na podstawie decyzji właściwego organu administracji dokonany w oparciu o przepis art. 136 ust. 2 i ust. 3 ustawy o gospodarce nieruchomościami, nie stanowi nabycia w myśl art. 10 ust. 1 pkt 8 lit. a) ustawy z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych.

Zatem, skoro decyzja o zwrocie wywłaszczonej nieruchomości nie kreuje prawa do niej, lecz tylko przywraca stosunki własnościowe sprzed wywłaszczenia, to zwrot taki nie stanowi nabycia w rozumieniu art. 10 ust. 1 pkt 8 lit. a) ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych.

W konsekwencji, w przedmiotowej sprawie, datą nabycia przez Panią odzyskanej części wywłaszczonej nieruchomości (działki nr B) będzie zatem data nabycia przez Panią prawa własności nieruchomości (działki nr A) przed jej wywłaszczeniem, a nie data zwrotu nieruchomości w drodze decyzji administracyjnej.

Reasumując, mając na uwadze wyżej przywołane przepisy prawa oraz przedstawione zdarzenie przyszłe należy stwierdzić, że zwrot części wywłaszczonej nieruchomości (działki nr B) w drodze decyzji administracyjnej na Pani rzecz – byłego właściciela wywłaszczonej nieruchomości (działki nr A), nabytej przez Skarb Państwa w dniu 9 września 1987 r., nie stanowi nabycia w rozumieniu art. 10 ust. 1 pkt 8 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych.

Zatem planowane przez Panią odpłatne zbycie zwróconej nieruchomości (działki nr B), nienastępujące w wykonywaniu działalności gospodarczej, nie będzie stanowiło dla Pani źródła przychodu, o którym mowa w art. 10 ust. 1 pkt 8 lit. a) ww. ustawy, z uwagi na upływ pięcioletniego terminu, o którym mowa w tym przepisie.

W konsekwencji, nie będzie Pani zobowiązana do zapłaty podatku dochodowego od osób fizycznych z tego tytułu.

Dodatkowe informacje

Informacja o zakresie rozstrzygnięcia

Interpretacja dotyczy przedstawionego przez Panią zdarzenia przyszłego i stanu prawnego obowiązującego w dniu wydania interpretacji.

Procedura wydawania indywidualnych interpretacji przepisów prawa podatkowego nie podlega regułom przewidzianym dla postępowania podatkowego, czy kontrolnego. Organ wydający interpretację opiera się wyłącznie na opisie stanu faktycznego lub zdarzenia przyszłego podanego we wniosku – nie prowadzi postępowania dowodowego. Rolą postępowania w sprawie wydania indywidualnej interpretacji przepisów prawa podatkowego nie jest bowiem ustalanie, czy przedstawione we wniosku zdarzenie przyszłe jest zgodne ze stanem rzeczywistym. Ustalenie stanu rzeczywistego stanowi domenę ewentualnego postępowania podatkowego, kontroli podatkowej lub postępowania kontrolnego organu kontroli celno-skarbowej.

Pouczenie o funkcji ochronnej interpretacji

·Funkcję ochronną interpretacji indywidualnych określają przepisy art. 14k-14nb ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. – Ordynacja podatkowa (t. j. Dz. U. z 2023 r. poz. 2383). Interpretacja będzie mogła pełnić funkcję ochronną, jeśli: Pani sytuacja będzie zgodna (tożsama) z opisem stanu faktycznego lub zdarzenia przyszłego i zastosuje się Pani do interpretacji.

·Zgodnie z art. 14na § 1 Ordynacji podatkowej:

Zgodnie z art. 14na § 2 Ordynacji podatkowej:

Pouczenie o prawie do wniesienia skargi na interpretację

Ma Pani prawo do zaskarżenia tej interpretacji indywidualnej do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego …. Zasady zaskarżania interpretacji indywidualnych reguluje ustawa z dnia 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi (t. j. Dz. U. z 2023 r. poz. 1634 ze zm.; dalej jako „PPSA”).

Skargę do Sądu wnosi się za pośrednictwem Dyrektora KIS (art. 54 § 1 PPSA). Skargę należy wnieść w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia interpretacji indywidualnej (art. 53 § 1 PPSA):

·w formie papierowej, w dwóch egzemplarzach (oryginał i odpis) na adres: Krajowa Informacja Skarbowa, ul. Warszawska 5, 43-300 Bielsko-Biała (art. 47 § 1 PPSA), albo

·w formie dokumentu elektronicznego, w jednym egzemplarzu (bez odpisu), na adres Elektronicznej Skrzynki Podawczej Krajowej Informacji Skarbowej na platformie ePUAP: /KIS/SkrytkaESP (art. 47 § 3 i art. 54 § 1a PPSA).

Skarga na interpretację indywidualną może opierać się wyłącznie na zarzucie naruszenia przepisów postępowania, dopuszczeniu się błędu wykładni lub niewłaściwej oceny co do zastosowania przepisu prawa materialnego. Sąd jest związany zarzutami skargi oraz powołaną podstawą prawną (art. 57a PPSA).

Podstawa prawna dla wydania interpretacji

Podstawą prawną dla wydania tej interpretacji jest art. 13 § 2a oraz art. 14b § 1 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. – Ordynacja podatkowa (t. j. Dz. U. z 2023 r. poz. 2383).