Interpretacja indywidualna z dnia 14 listopada 2023 r., Dyrektor Krajowej Informacji Skarbowej, sygn. 0112-KDIL3.4012.586.2023.1.AK

Brak opodatkowania podatkiem VAT dobrowolnych napiwków.

Interpretacja indywidualna

– stanowisko prawidłowe

Szanowna Pani,

stwierdzam, że Pani stanowisko w sprawie oceny skutków podatkowych opisanego zdarzenia przyszłego w podatku od towarów i usług jest prawidłowe.

Zakres wniosku o wydanie interpretacji indywidualnej

5 października 2023 r. wpłynął Pani wniosek z 3 października 2023 r. o wydanie interpretacji indywidualnej, który dotyczy podatku od towarów i usług w zakresie braku opodatkowania podatkiem VAT dobrowolnych napiwków.

Treść wniosku jest następująca:

Opis zdarzenia przyszłego

Prowadzi Pani działalność gastronomiczną (usługi restauracyjne), sklasyfikowane w PKD pod numerami:

1)restauracje i inne stałe placówki gastronomiczne,

2)przygotowywanie i podawanie napojów,

3)pozostała usługowa działalność gastronomiczna,

4)przygotowywanie i dostarczanie żywności dla odbiorców zewnętrznych (katering).

Świadczy Pani swoje usługi zarówno dla klientów indywidualnych (osób fizycznych), jak i firm. Jest Pani podatnikiem VAT czynnym.

Zwyczajowo przyjętą, a przez to relatywnie często występującą sytuacją jest to, że Klienci, zadowoleni z zapewnionej przez Pracowników obsługi, decydują się na przekazanie dobrowolnej kwoty napiwku (która może przybrać formę określonej wartości pieniężnej lub procentu wartości rachunku), jako wyrazu podziękowania i są regulowane przez Klientów w formie gratyfikacji za obsługę.

Decyzja co do samego przekazania napiwku, jak i co do jego kwoty jest autonomiczną decyzją każdego z Klientów.

W odniesieniu do zamówień (rachunków), które dokonywane są w formie bezgotówkowej, przy zamknięciu każdego rachunku, terminal wysyła monit o wskazanie, czy w ramach tego rachunku zostanie przekazany napiwek.

Przekazanie napiwku odbywa się w ten sposób, że przy zakończeniu wizyty danego Klienta w restauracji, określa on, czy chce pozostawić Pracownikowi napiwek, a jeśli tak, to określa jego wysokość.

W przypadku pozostawienia napiwku, Pracownik dolicza tę kwotę do rachunku Klienta, a płatność bezgotówkowa za pośrednictwem terminala płatniczego obejmuje łączną kwotę (tj. sumę wartości zamówienia i napiwku). Następnie napiwek (z określeniem jego kwoty/wartości procentowej rachunku) odnotowywany jest w terminalu. Naliczony napiwek zostaje umieszczony na paragonie fiskalnym (fakturze) wystawianym na rzecz Klienta, jako pozycja pod nazwą „serwis”.

Z powyższego wynika też, że przy wpłacaniu napiwków, nie nawiązuje się jakakolwiek relacja (stosunek prawny) między Klientem a Panią, bowiem napiwek „łączy” wyłącznie Klienta, który decyduje się udzielić napiwku.

Pani rolą jest jedynie bycie czasowym (do końca danego miesiąca) przechowawcą środków należących do poszczególnych Pracowników.

Pytanie

Czy kwoty dobrowolnych napiwków, uiszczanych przez Klientów na rzecz konkretnych Pracowników w sposób bezgotówkowy, które trafiają na rachunek bankowy prowadzącego działalność, a następnie pod koniec danego miesiąca są wypłacane Pracownikom w takiej samej kwocie, jak wpłacone przez Klientów, nie stanowią przychodu prowadzącego działalność i powinny być wyłączone z podstawy opodatkowania, o której mowa w art. 29a ust. 1 Ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług (Dz. U. z 2022 r. poz. 931 ze zm., dalej jako: „Ustawa o VAT”)?

Pani stanowisko w sprawie

W Pani ocenie, jak wynika z treści art. 29a ust. 1 ustawy VAT podstawą opodatkowania, z zastrzeżeniem ust. 2-5, art. 30a-30c, art. 32, art. 119 oraz art. 120 ust. 4 i 5, jest wszystko, co stanowi zapłatę, którą dokonujący dostawy towarów lub usługodawca otrzymał lub ma otrzymać z tytułu sprzedaży od nabywcy, usługobiorcy lub osoby trzeciej, włącznie z otrzymanymi dotacjami, subwencjami i innymi dopłatami o podobnym charakterze mającymi bezpośredni wpływ na cenę towarów dostarczanych lub usług świadczonych przez podatnika.

Napiwki będą podlegać opodatkowaniu podatkiem VAT jedynie wtedy, gdy są obowiązkowo doliczane do ceny za usługę.

Dobrowolne napiwki przekazywane przez Klientów w kwocie zależnej od ich woli nie podlegają opodatkowaniem podatkiem od towarów i usług, ponieważ nie można ich uznać za wynagrodzenie z tytułu wykonanej usługi. Wartość wykonanej usługi podana w karcie dań uwzględnia obsługę kelnerską.

Wobec powyższego dobrowolna kwota przekazana przez Klienta nie stanowi przychodu w świetle ustawy VAT.

Ocena stanowiska

Stanowisko, które przedstawiła Pani we wniosku jest prawidłowe.

Uzasadnienie interpretacji indywidualnej

Zgodnie z art. 5 ust. 1 pkt 1 ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług (t. j. Dz. U. z 2023 r. poz. 1570 ze zm.), zwanej dalej „ustawą”:

Na podstawie art. 2 pkt 6 ustawy:

W myśl art. 7 ust. 1 ustawy:

Na podstawie art. 7 ust. 2 ustawy:

Stosownie do art. 8 ust. 1 ustawy:

Na podstawie art. 8 ust. 2 ustawy:

Z tak szeroko sformułowanej definicji wynika, że przez świadczenie usług należy przede wszystkim rozumieć określone zachowanie podatnika na rzecz odrębnego podmiotu, które zasadniczo wynika z dwustronnego stosunku zobowiązaniowego, zakładającego istnienie podmiotu będącego odbiorcą (nabywcą usługi), jak również podmiotu świadczącego usługę. Przez świadczenie usług należy zatem rozumieć każde zachowanie niebędące dostawą towarów i świadczone na rzecz innego podmiotu.

Powołane przepisy wskazują, że pojęcie świadczenia usług ma bardzo szeroki zakres, gdyż nie obejmuje wyłącznie działań podatnika, lecz również zobowiązanie do powstrzymania się od dokonywania czynności lub do tolerowania czynności bądź sytuacji. Pod pojęciem usługi (świadczenia) należy rozumieć każde zachowanie, na które składać się może zarówno działanie (uczynienie, wykonanie czegoś), jak i zaniechanie (nieczynienie bądź też tolerowanie, znoszenie określonych stanów rzeczy). Należy jednak zaznaczyć, że nie każde powstrzymanie się od działania, czy tolerowanie czynności lub sytuacji może zostać uznane za usługę w rozumieniu przepisów ustawy.

Z treści powołanego wyżej przepisu art. 5 ust. 1 pkt 1 ustawy jednoznacznie wynika, że dostawa towarów i świadczenie usług co do zasady podlegają opodatkowaniu VAT wówczas, gdy są wykonywane odpłatnie (z wyjątkiem przypadków ściśle określonych w art. 7 ust. 2 oraz w art. 8 ust. 2 ustawy).

Aby uznać dane świadczenie za odpłatne, musi istnieć stosunek prawny pomiędzy świadczącym usługę a odbiorcą, a w zamian za wykonanie usługi powinno zostać wypłacone wynagrodzenie. Musi istnieć bezpośredni związek pomiędzy świadczoną usługą i przekazanym za nią wynagrodzeniem. Oznacza to, że z danego stosunku prawnego, na podstawie którego wykonywana jest usługa, musi wynikać wyraźna, bezpośrednia korzyść na rzecz świadczącego usługę.

W dorobku orzecznictwa Trybunału Sprawiedliwości Unii Europejskiej (np. wyrok z 8 marca 1988 r. w sprawie C-102/86 Apple and Pear Development Council przeciwko Commissioners of Customs and Excise), przyjmuje się, że odpłatność ma miejsce wtedy, gdy istnieje bezpośredni związek pomiędzy dostawą towarów lub świadczeniem usług a otrzymanym wynagrodzeniem, przy czym wynagrodzenie jakkolwiek musi być wyrażone w pieniądzu, to jednak nie musi być w tej formie dokonane. Należy podkreślić, że na gruncie przepisów o podatku od towarów i usług bez znaczenia pozostaje to, czy kwota uzyskanego wynagrodzenia (cena) została skalkulowana tak, że stanowi tylko koszt wytworzenia towaru lub wykonania usługi, czy została powiększona także o zysk sprzedającego.

Skoro przepisy nie określają formy zapłaty za świadczoną usługę, należy uznać, że zobowiązanie usługobiorcy może mieć postać świadczenia nie tylko określonej sumy pieniędzy, ale także świadczenie innej usługi (usługi wzajemnej). Oznacza to, że z danego stosunku prawnego, na podstawie którego wykonywana jest usługa, musi wynikać wyraźna, bezpośrednia korzyść na rzecz świadczącego usługę. Ponadto, aby dana czynność (świadczenie) podlegała opodatkowaniu podatkiem VAT, musi istnieć bezpośredni związek o charakterze przyczynowym pomiędzy świadczoną usługą a świadczeniem wzajemnym. Otrzymana zapłata powinna być konsekwencją wykonania świadczenia.

Odpłatność określana jest przez strony umowy i jeśli strony ustalą zapłatę, wówczas wykonane świadczenie staje się odpłatne. W przypadku istnienia świadczenia wzajemnego otrzymanego przez świadczącego usługę, należy uznać czynności wykonywane w ramach zawartej umowy za odpłatne świadczenie usług określone w art. 8 ust. 1 ustawy o VAT, podlegające opodatkowaniu na zasadach ogólnych.

Wobec powyższej analizy, dostawa towarów lub świadczenie usług podlegają opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług wtedy, gdy są wykonane odpłatnie, oraz gdy pomiędzy dostawcą towaru lub świadczącym usługę i ich beneficjentem (odbiorcą) istnieje jawny lub dorozumiany stosunek prawny (umowa), w ramach którego spełniane są świadczenia wzajemne.

Zgodnie z treścią art. 29a ust. 1 ustawy:

Podstawa opodatkowania stanowi fundament konstrukcji każdego podatku. Z punktu widzenia wysokości zobowiązania podatkowego, ma ona – obok stawki podatkowej – decydujące znaczenie. Na gruncie ustawy o podatku od towarów i usług ustalenie podstawy opodatkowania poprzedzać winno zawsze ustalenie, czy dana czynność stanowi na gruncie tego podatku czynność opodatkowaną oraz czy w stosunku do niej powstał obowiązek podatkowy. Podstawę opodatkowania można ustalać jedynie w tych przypadkach, gdy zaistniał przedmiot opodatkowania. Podstawa opodatkowania jest bowiem skonkretyzowanym – co do cech istotnych dla wymiaru podatku – i ujętym wartościowo, przedmiotem podatku.

W przedmiotowej sprawie Pani wątpliwości dotyczą ustalenia, czy kwoty dobrowolnych napiwków, uiszczanych przez Klientów na rzecz konkretnych Pracowników w sposób bezgotówkowy, które trafiają na rachunek bankowy prowadzącego działalność, a następnie pod koniec danego miesiąca są wypłacane Pracownikom w takiej samej kwocie, jak wpłacone przez Klientów, powinny być wyłączone z podstawy opodatkowania, o której mowa w art. 29a ust. 1 ustawy.

Jak już wyżej wskazano, z analizy treści art. 8 ust. 1 ustawy wynika, że pojęcie świadczenia usług jest bardzo szerokie, obejmuje bowiem różnego rodzaju świadczenia niebędące dostawą towarów w rozumieniu przepisów ustawy o podatku od towarów i usług. Pod pojęciem usługi (świadczenia) należy rozumieć każde zachowanie, na które składać się może zarówno działanie (uczynienie, wykonanie czegoś na rzecz innej osoby), jak i zaniechanie (nieczynienie bądź też tolerowanie). Zauważyć jednak należy, że usługą będzie tylko takie świadczenie, w przypadku którego istnieje bezpośredni konsument, odbiorca świadczenia odnoszący korzyść o charakterze majątkowym.

W związku z powyższym, czynność podlega opodatkowaniu jedynie wówczas, gdy wykonywana jest w ramach umowy zobowiązaniowej, a jedna ze stron transakcji może zostać uznana za bezpośredniego beneficjenta tej czynności. Przy czym związek pomiędzy otrzymywaną płatnością a świadczeniem na rzecz dokonującego płatności musi mieć charakter bezpośredni i na tyle wyraźny, aby można powiedzieć, że płatność następuje w zamian za to świadczenie.

W przedmiotowej sprawie taka zależność nie istnieje. Zwyczajowo przyjętą, a przez to relatywnie często występującą sytuacją jest to, że Klienci, zadowoleni z zapewnionej przez Pracowników obsługi, decydują się na przekazanie dobrowolnej kwoty napiwku (która może przybrać formę określonej wartości pieniężnej lub procentu wartości rachunku), jako wyrazu podziękowania i są regulowane przez Klientów w formie gratyfikacji za obsługę. Decyzja co do samego przekazania napiwku, jak i co do jego kwoty jest autonomiczną decyzją każdego z Klientów. Przy wpłacaniu napiwków, nie nawiązuje się jakakolwiek relacja (stosunek prawny) między Klientem a Panią, bowiem napiwek „łączy” wyłącznie Klienta, który decyduje się udzielić napiwku. Tym samym, nie może być opodatkowana jakakolwiek czynność, jeśli między stronami nie istnieje żadna umowa, a wielkość wynagrodzenia (napiwku) nie jest w żaden sposób uzależniona od cech świadczonej usługi i nie wpływa na wykonanie świadczonej usługi.

Należy zauważyć, że w przedmiotowej sprawie, w przypadku pozostawienia napiwku, Pracownik dolicza kwotę napiwku do rachunku Klienta, a płatność bezgotówkowa za pośrednictwem terminala płatniczego obejmuje łączną kwotę (tj. sumę wartości zamówienia i napiwku). Następnie napiwek (z określeniem jego kwoty/wartości procentowej rachunku) odnotowywany jest w terminalu. Pani rolą jest jedynie bycie czasowym (do końca danego miesiąca) przechowawcą środków należących do poszczególnych Pracowników.

Zatem, w przypadku, gdy kwoty napiwków są świadczeniem Klienta całkowicie dobrowolnym, a Pani rolą jest jedynie bycie czasowym przechowawcą środków należących do poszczególnych Pracowników, to kwoty te nie stanowią dla Pani wynagrodzenia będącego podstawą opodatkowania podatkiem od towarów i usług w myśl art. 29a ust. 1 ustawy.

Podsumowując, kwoty dobrowolnych napiwków, uiszczanych przez Klientów na rzecz konkretnych Pracowników w sposób bezgotówkowy, które trafiają na rachunek bankowy prowadzącego działalność, a następnie pod koniec danego miesiąca są wypłacane Pracownikom w takiej samej kwocie, jak wpłacone przez Klientów, nie stanowią podstawy opodatkowania w myśl art. 29a ust. 1 ustawy.

Tym samym, Pani stanowisko należało uznać za prawidłowe.

Dodatkowe informacje

Informacja o zakresie rozstrzygnięcia

Interpretacja dotyczy zdarzenia przyszłego, które Pani przedstawiła i stanu prawnego, który obowiązuje w dniu wydania interpretacji.

Należy zauważyć, że zgodnie z art. 14b § 3 ustawy Ordynacja podatkowa, składający wniosek o wydanie interpretacji indywidualnej obowiązany jest do wyczerpującego przedstawienia zaistniałego stanu faktycznego albo zdarzenia przyszłego. Organ jest ściśle związany przedstawionym we wniosku stanem faktycznym (opisem zdarzenia przyszłego). Zainteresowany ponosi ryzyko związane z ewentualnym błędnym lub nieprecyzyjnym przedstawieniem we wniosku opisu stanu faktycznego (zdarzenia przyszłego). Interpretacja indywidualna wywołuje skutki prawnopodatkowe tylko wtedy, gdy rzeczywisty stan faktyczny sprawy będącej przedmiotem interpretacji pokrywał się będzie ze stanem faktycznym (oraz z opisem zdarzenia przyszłego) podanym przez Wnioskodawcę w złożonym wniosku. W przypadku zmiany któregokolwiek elementu przedstawionego we wniosku opisu sprawy, udzielona odpowiedź traci swą aktualność.

Nadmieniamy, że w niniejszej interpretacji udzielono odpowiedzi w zakresie zadanego pytania. Kwestie dotyczące sposobu dokumentowania napiwków, które nie zostały objęte pytaniem, nie mogą być – zgodnie z art. 14b § 1 Ordynacji podatkowej – rozpatrzone.

Pouczenie o funkcji ochronnej interpretacji

·Funkcję ochronną interpretacji indywidualnych określają przepisy art. 14k-14nb ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. – Ordynacja podatkowa (t. j. Dz. U. z 2023 r. poz. 2383). Interpretacja będzie mogła pełnić funkcję ochronną, jeśli: Pani sytuacja będzie zgodna (tożsama) z opisem stanu faktycznego lub zdarzenia przyszłego i zastosuje się Pani do interpretacji.

·Zgodnie z art. 14na § 1 Ordynacji podatkowej:

·Zgodnie z art. 14na § 2 Ordynacji podatkowej:

Pouczenie o prawie do wniesienia skargi na interpretację

Ma Pani prawo do zaskarżenia tej interpretacji indywidualnej do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego. Zasady zaskarżania interpretacji indywidualnych reguluje ustawa z dnia 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi (t. j. Dz. U. z 2023 r. poz. 1634 ze zm.; dalej jako „PPSA”).

Skargę do Sądu wnosi się za pośrednictwem Dyrektora KIS (art. 54 § 1 PPSA). Skargę należy wnieść w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia interpretacji indywidualnej (art. 53 § 1 PPSA):

·w formie papierowej, w dwóch egzemplarzach (oryginał i odpis) na adres: Krajowa Informacja Skarbowa, ul. Warszawska 5, 43-300 Bielsko-Biała (art. 47 § 1 PPSA), albo

·w formie dokumentu elektronicznego, w jednym egzemplarzu (bez odpisu), na adres Elektronicznej Skrzynki Podawczej Krajowej Informacji Skarbowej na platformie ePUAP: /KIS/SkrytkaESP (art. 47 § 3 i art. 54 § 1a PPSA).

Skarga na interpretację indywidualną może opierać się wyłącznie na zarzucie naruszenia przepisów postępowania, dopuszczeniu się błędu wykładni lub niewłaściwej oceny co do zastosowania przepisu prawa materialnego. Sąd jest związany zarzutami skargi oraz powołaną podstawą prawną (art. 57a PPSA).

Podstawa prawna dla wydania interpretacji

Podstawą prawną dla wydania tej interpretacji jest art. 13 § 2a oraz art. 14b § 1 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. – Ordynacja podatkowa (t. j. Dz. U. z 2023 r. poz. 2383).