Interpretacja indywidualna z dnia 15 września 2023 r., Dyrektor Krajowej Informacji Skarbowej, sygn. 0113-KDIPT2-2.4011.459.2023.3.EC

Skutki podatkowe sprzedaży udziału w nieruchomości - nieodpłatny dział spadku.

Interpretacja indywidualna – stanowisko prawidłowe

Szanowny Panie,

stwierdzam, że Pana stanowisko w sprawie oceny skutków podatkowych opisanego zdarzenia przyszłego w podatku dochodowym od osób fizycznych jest prawidłowe.

Zakres wniosku o wydanie interpretacji indywidualnej

15 czerwca 2023 r. wpłynął Pana wniosek o wydanie interpretacji indywidualnej, który dotyczy podatku dochodowego od osób fizycznych w zakresie skutków podatkowych odpłatnego zbycia udziału w nieruchomości, uzupełniony pismem złożonym 16 czerwca 2023 r. Następnie uzupełnił Pan wniosek – w odpowiedzi na wezwanie – pismem złożonym 23 sierpnia 2023 r. Treść wniosku jest następująca:

Opis zdarzenia przyszłego

W dniu 4 listopada 2013 r. Sąd … w ... wydał postanowienie, sygn. akt  … (prawomocne w dniu 25 listopada 2013 r.), w którym stwierdził, że spadek po ojcu Wnioskodawcy (B. S.) nabyły jego dzieci: Wnioskodawca (H. S.), brat (K. S.) oraz siostra (J. S.), wszyscy po 1/3 całości spadku. Na dzień składania wniosku spadkobiercy chcą dokonać notarialnego podziału spadku.  W skład spadku wchodzą nieruchomości w postaci działki zabudowanej domem oraz budynkami gospodarczymi (przypadną siostrze - wartość ok. 400 tys. zł), działka budowlana przypadnie Wnioskodawcy i bratu (wartość ok. 350 tys. zł) i około 30 działek rolnych  i leśnych (przypadnie - w wyniku darowizny aktem notarialnym - w 50% synowi Wnioskodawcy i w 50% synom brata, wartość ok. 200 tys. zł). Wszystkie podane wyżej wartości oszacowane zostały według ich uznania na podstawie informacji pozyskanych z Internetu, nie zostały wycenione przez rzeczoznawcę majątkowego. Ojciec był właścicielem nieruchomości objętych spadkiem od 2 listopada 1972 r. (akt własności ziemi nr ………..).

Działka budowlana, która w wyniku działu spadku przypadnie Wnioskodawcy i bratu, zostanie przez nich sprzedana, a uzyskane w ten sposób pieniądze zostaną równo między nich podzielone. Działka zostanie sprzedana w możliwie krótkim czasie i kwota uzyskana  ze sprzedaży raczej nie przekroczy wartości podanej powyżej. Jako spadkobiercy (Wnioskodawca, brat i siostra) są właścicielami działki od dnia nabycia spadku. Jako właściciele działki (Wnioskodawca i brat) w wyniku działu spadku będą właścicielami  od 2023 r.

Zgodnie z przepisami prawa, osoby, które sprzedają nieruchomość po upływie 5 lat od dnia jej nabycia są zwolnione z obowiązku zapłacenia podatku dochodowego w wysokości 19% od uzyskanego dochodu na rzecz Skarbu Państwa.

W wyniku działu spadku Wnioskodawca i Jego brat nie wystąpią pod kątem majątkowym ponad swój pierwotny udział, każdy z nich, będzie miał mniej majątku, niż 1/3 udziału w spadku w pierwotnej wersji.

W uzupełnieniu wniosku Wnioskodawca nadmienia, że dział spadku zostanie przeprowadzony przez notariusza, planowany termin to około 1 października 2023 r., planowana sprzedaż działki około 1 stycznia 2024 r. Dział spadku zostanie dokonany pomiędzy Wnioskodawcą, bratem, siostrą, synem Wnioskodawcy oraz synami brata. Zgodnie z ustaleniami, siostra otrzyma dom z zabudowaniami gospodarczymi (wartość ok. 400 tys. zł), Wnioskodawca i brat otrzymają działkę budowlaną (wartość ok. 350 tys. zł, po sprzedaży bracia podzielą się kwotą ze sprzedaży po równo). Syn Wnioskodawcy oraz synowie brata otrzymają działki rolne i leśne (wartość ok. 200 tys. zł, syn 50% działek, synowie brata 50%). W wyniku działu spadku udział Wnioskodawcy w masie spadku nie będzie większy niż wynikający z nabycia spadku po ojcu. Dział spadku odbędzie się bez spłat i dopłat. Wartość rynkowa nabytych przez Wnioskodawcę składników majątkowych w wyniku działu spadku nie przekroczy wartości udziału nabytego przez Niego w spadku we wszystkich składnikach majątkowych wchodzących w skład spadku. Odpłatne zbycie nieruchomości nie nastąpi w wyniku wykonywania działalności gospodarczej, w rozumieniu art. 5a pkt 6 ustawy z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych.

Pytanie (ostatecznie sformułowane w uzupełnieniu wniosku)

Czy podatek dochodowy od sprzedaży nieruchomości nabytej w drodze dziedziczenia  i sprzedanej po upływie 5 lat od daty nabycia spadku, ale przed upływem 5 lat od daty działu spadku, jest należny?

Pana stanowisko w sprawie (ostatecznie sformułowane w uzupełnieniu wniosku)

Odpłatne zbycie nieruchomości przed upływem 5 lat, licząc od końca roku kalendarzowego, w którym nastąpiło nabycie, rodzi obowiązek podatkowy w postaci zapłaty podatku dochodowego. Pod pojęciem „nabycie” należy rozumieć każde zdarzenie i każdą czynność prawną, w efekcie której dochodzi do przeniesienia prawa własności.

Zgodnie z art. 924 i 925 ustawy Kodeks cywilny, spadek otwiera się z chwilą śmierci spadkodawcy, natomiast spadkobierca nabywa spadek z chwilą otwarcia spadku. Prawomocne postanowienie sądu o stwierdzeniu nabycia spadku potwierdza prawo spadkobiercy do tego spadku od momentu jego otwarcia.

Dział spadku nie stanowi nabycia rzeczy, w rozumieniu art. 10 ust. 1 pkt 8 lit. a) ustawy  o podatku dochodowym od osób fizycznych wyłącznie wówczas, gdy nabyte na własność mienie mieści się w ramach udziału jaki przypadał spadkobiercom w rzeczy wspólnej,  w takiej sytuacji dniem nabycia będzie bowiem otwarcie spadku.

Wnioskodawca wykazał, że wartość działki, którą otrzyma w wyniku działu spadku nie przewyższa wartości udziału jaki przysługiwał Mu w masie spadkowej. Wobec powyższego, Wnioskodawca nie ma obowiązku zapłaty podatku dochodowego.

Ocena stanowiska

Stanowisko, które przedstawił Pan we wniosku jest prawidłowe.

Uzasadnienie interpretacji indywidualnej

Zgodnie z art. 9 ust. 1 ustawy z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych (t. j. Dz. U. z 2022 r. poz. 2647 ze zm.):

W myśl art. 10 ust. 1 pkt 8 ww. ustawy:

Przytoczony przepis formułuje generalną zasadę, zgodnie z którą sprzedaż nieruchomości, jej części lub udziału w nieruchomości oraz praw określonych w tym przepisie przed upływem pięciu lat, licząc od końca roku kalendarzowego, w którym nastąpiło nabycie lub wybudowanie, rodzi obowiązek podatkowy w postaci zapłaty podatku dochodowego. Tym samym, jeżeli odpłatne zbycie nieruchomości, jej części lub udziału w nieruchomości oraz ww. praw nastąpi po upływie pięciu lat, licząc od końca roku kalendarzowego, w którym nastąpiło nabycie lub wybudowanie – nie jest źródłem przychodu w rozumieniu art. 10 ust. 1 pkt 8 lit. a)-c) ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, a tym samym kwota uzyskana ze sprzedaży nieruchomości, jej części lub udziału w nieruchomości oraz ww. praw w ogóle nie podlega opodatkowaniu.

Ustawą z dnia 23 października 2018 r. o zmianie ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, ustawy o podatku od osób prawnych oraz niektórych innych ustaw (Dz. U. z 2018 r. poz. 2159) do ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych dodano art. 10 ust. 5 i art. 10 ust. 7.

W myśl art. 10 ust. 5 ww. ustawy:

Natomiast zgodnie z art. 10 ust. 7 ww. ustawy:

Do wyliczenia 5-letniego okresu, od którego uzależnione jest opodatkowanie odpłatnego zbycia nieruchomości lub praw majątkowych nabytych w drodze spadku, wliczany jest zatem nie tylko okres własności nieruchomości (praw majątkowych) spadkobiercy, który dokonuje odpłatnego zbycia, ale także okres własności nieruchomości (praw majątkowych) spadkodawcy. Jeżeli od końca roku kalendarzowego, w którym nastąpiło nabycie lub wybudowanie nieruchomości bądź nabycie prawa majątkowego przez spadkodawcę, do momentu odpłatnego zbycia nieruchomości (praw majątkowych) przez spadkobiercę upłynęło 5 lat – to odpłatne zbycie nie podlega opodatkowaniu podatkiem dochodowym.

Wobec powyższego w przypadku odpłatnego zbycia nabytych w spadku udziałów  w nieruchomości istotne znaczenie ma ustalenie daty nabycia tych udziałów  w nieruchomości przez spadkodawcę.

Z analizy przedstawionego we wniosku opisu zdarzenia wynika, że ojciec Wnioskodawcy był właścicielem nieruchomości, które weszły w skład masy spadkowej, od 2 listopada 1972 r. W dniu 4 listopada 2013 r. sąd wydał postanowienie stwierdzające, że spadek po zmarłym ojcu nabył Wnioskodawca wraz z bratem i siostrą, każde z nich po 1/3 części. W skład spadku wchodzą nieruchomości w postaci działki zabudowanej domem oraz budynkami gospodarczymi, działka budowlana i około 30 działek rolnych i leśnych. Spadkobiercy planują (około 1 października 2023 r.) przeprowadzić notarialny dział spadku, na mocy którego, działka zabudowana domem oraz budynkami gospodarczymi przypadnie siostrze (wartość ok. 400 tys. zł), Wnioskodawcy i Jego bratu przypadnie działka budowlana (wartość ok. 350 tys. zł) oraz około 30 działek rolnych i leśnych (następnie w wyniku darowizny aktem notarialnym - 50% przypadnie synowi Wnioskodawcy i 50% synom brata, wartość ok. 200 tys. zł). Wszystkie podane wartości oszacowane zostały według uznania zainteresowanych na podstawieinformacji pozyskanych z Internetu, nie zostały wycenione przez rzeczoznawcę majątkowego. W wyniku działu spadku, udział Wnioskodawcy w masie spadku nie będzie większy niż wynikający z nabycia spadku po ojcu. Dział spadku odbędzie się bez spłat i dopłat. Wartość rynkowa nabytych przez Wnioskodawcę składników majątkowych w wyniku działu spadku nie przekroczy wartości udziału nabytego przez Niego w spadku we wszystkich składnikach majątkowych wchodzących w skład spadku.

Wnioskodawca wraz z bratem planują (około 1 stycznia 2023 r.), sprzedać nieruchomość, którą nabyli w spadku i podzielić się po równo kwotą uzyskaną z tej sprzedaży. Sprzedaż nie nastąpi w wyniku wykonywania działalności gospodarczej.

W świetle powyższego, za datę nabycia w drodze spadku przez Pana udziałów w nieruchomości, które przysługiwały Panu po śmierci ojca (spadkodawcy), należy uznać 1972 r., tj. datę nabycia nieruchomości przez spadkodawcę, tj. Pana ojca.

Natomiast w celu ustalenia, czy w wyniku planowanego działu spadku nabędzie Pan udziały w nieruchomościach i odpłatne zbycie przez Pana udziału w nieruchomości podlegać będzie opodatkowaniu podatkiem dochodowym od osób fizycznych, należy odnieść się do regulacji zawartych w art. 10 ust. 7 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych oraz do przepisów ustawy z dnia 23 kwietnia 1964 r. Kodeks cywilny (t. j. Dz. U. z 2023 r., poz. 1610).

W świetle art. 922 § 1 ustawy Kodeks cywilny:

Stosownie do art. 924 i 925 tej ustawy:

Powyższe oznacza, że z chwilą śmierci należące do spadkodawcy prawa i obowiązki stają się spadkiem, który podlega przepisom prawa spadkowego, a data śmierci (chwila śmierci) spadkodawcy ustala, kto staje się spadkobiercą oraz co wchodzi w skład masy spadkowej. Z kolei postanowienie sądu o stwierdzeniu nabycia spadku lub akt poświadczenia dziedziczenia potwierdzają jedynie prawo spadkobiercy do tego spadku od momentu jego otwarcia.

Stosownie do art. 926 § 1 ww. Kodeksu:

W myśl art. 1025 § 1 ustawy Kodeks cywilny:

Z instytucją działu spadku mamy do czynienia w sytuacji, w której spadek przypada kilku spadkobiercom. W wyniku działu spadku prawa majątkowe objęte spadkiem przyznane poszczególnym spadkobiercom, przechodzą na nich, ustaje więc wspólność majątku spadkowego. Umowa o dział spadku lub prawomocne orzeczenie sądowe o dziale spadku stanowią tytuł własności rzeczy, które w dziale przypadły poszczególnym spadkobiercom. Na skutek działu spadku następuje konkretyzacja składników masy spadkowej przypadających poszczególnym spadkobiercom. W analizowanej sprawie organ podkreśla, że stosownie do obowiązujących przepisów dział spadku jest czynnością dokonywaną wyłącznie między spadkobiercami, tj. dziedziczącymi po spadkodawcy. Zatem, w dziale spadku nie uczestniczą osoby, które nie są spadkobiercami. Wskutek działu spadku poszczególni spadkobiercy stają się podmiotami wyłącznie uprawnionymi względem przyznanych im praw majątkowych, stanowiących do chwili działu przedmiot wspólności. Na skutek działu spadku następuje konkretyzacja składników masy spadkowej przypadających poszczególnym spadkobiercom.

Jednocześnie wskazać należy, że umowa darowizny jest odrębną od działu spadku, czynnością prawną uregulowaną w art. 888 § 1 Kodeksu cywilnego, w myśl którego, przez umowę darowizny darczyńca zobowiązuje się do bezpłatnego świadczenia na rzecz obdarowanego kosztem swojego majątku.

W myśl art. 1035 ustawy Kodeks cywilny:

Art. 1037 § 1 Kodeksu cywilnego brzmi:

W rezultacie, w wyniku działu spadku dochodzi więc między spadkobiercami, jedynie do nowego ukształtowania prawa własności poprzez odebranie temu prawu cechy wspólności.

Jeżeli zatem wartość nieruchomości lub prawa (udziałów w nieruchomości lub prawie) nabytych w wyniku działu spadku jest zgodna z udziałem posiadanym przed działem spadku – nie następuje nabycie, ponieważ w ten sposób nie ulega powiększeniu zarówno zakres dotychczasowego władztwa tej osoby nad nieruchomością lub prawem, jak i stan jej majątku osobistego. Dział spadku, w wyniku którego udział w nieruchomości lub prawie nie zwiększył się, zmienia wyłącznie charakter własności.

Co do zasady dział spadku jest formą nowego nabycia tylko wówczas, gdy – w wyniku tego działu – podatnik otrzymuje składniki majątkowe, których wartość po dokonanym podziale przekracza wartość udziału, jaki pierwotnie mu przysługiwał.

Za datę nabycia nieruchomości lub prawa – w przypadku ich sprzedaży, które przypadły danej osobie w wyniku działu spadku, należy przyjąć więc datę ich pierwotnego nabycia, jeżeli wartość otrzymanej przez daną osobę nieruchomości lub prawa w wyniku działu spadku mieści się w udziale, jaki przysługuje tej osobie w majątku objętym współwłasnością oraz dział spadku został dokonany bez spłat i dopłat.

W uzupełnieniu wniosku wskazał Pan, że dział spadku odbędzie się bez spłat i dopłat i nie nabędzie Pan przysporzenia ponad przysługujący Jemu udział.

Jeżeli bowiem, w wyniku (planowanego) działu spadku po ojcu wartość udziałów w otrzymanych nieruchomościach nie przekroczy wartości, która pierwotnie przysługiwała Panu w masie spadkowej, nie dojdzie do nowego nabycia nieruchomości. Wobec powyższego, uznać należy, że dział spadku po ojcu nie będzie stanowił dla Pana nabycia udziałów w nieruchomościach, w rozumieniu przepisu ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych.

Skoro spadkodawca (Pana ojciec) posiadał prawo własności nieruchomości od 1972, należy uznać, że termin, o którym mowa w art. 10 ust. 1 pkt 8 lit. a) w związku z art. 10 ust. 5 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, warunkujący powstanie źródła przychodu z tytułu planowanego odpłatnego zbycia przez Pana udziału w nieruchomości, niewątpliwie minął, a więc przychód z odpłatnego zbycia przez Pana udziału w nieruchomości nie będzie podlegać opodatkowaniu podatkiem dochodowym od osób fizycznych.

W konsekwencji, w związku z nienastępującym w wykonywaniu działalności gospodarczej, planowanym odpłatnym zbyciem przez Pana w 2024 r. udziału w nieruchomości (działce budowlanej), nie powstanie przychód podlegający opodatkowaniu podatkiem dochodowym od osób fizycznych z uwagi na upływ 5-letniego terminu, liczony od końca roku kalendarzowego, w którym nastąpiło nabycie (1972 r.). Zatem, ww. sprzedaż nie będzie podlegała opodatkowaniu podatkiem dochodowym.

Dodatkowe informacje

Informacja o zakresie rozstrzygnięcia

Interpretacja dotyczy zdarzenia przyszłego, które Pan przedstawił i stanu prawnego, który obowiązuje w dniu wydania interpretacji.

Należy zastrzec, że niniejsza interpretacja dotyczy tylko sprawy będącej przedmiotem wniosku w odniesieniu do przedstawionego pytania, zatem nie rozstrzyga innych kwestii wynikających z opisu sprawy, które nie były przedmiotem zadanego pytania i własnego stanowiska.

Końcowo należy wskazać, że procedura wydawania indywidualnych interpretacji przepisów prawa podatkowego nie podlega regułom przewidzianym dla postępowania podatkowego, czy kontrolnego. Organ wydający interpretacje opiera się wyłącznie na opisie stanu faktycznego lub zdarzenia przyszłego przedstawionego we wniosku – nie prowadzi postępowania dowodowego. Postępowanie w sprawie wydania interpretacji indywidualnej ma na celu wyjaśnienie wątpliwości co do sposobu zastosowania przepisów prawa podatkowego materialnego do określonego stanu faktycznego lub zdarzenia przyszłego. Przedmiotem interpretacji wydanej na podstawie art. 14b ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. Ordynacja podatkowa (t. j. Dz. U. z 2022 r. poz. 2651 ze zm.) jest sam przepis prawa. Rolą postępowania w sprawie wydania indywidualnej interpretacji przepisów podatkowych nie jest ustalanie stanu faktycznego (zdarzenia przyszłego), stanowi to bowiem domenę ewentualnego postępowania podatkowego. To na podatniku ciąży obowiązek udowodnienia w toku tego postępowania okoliczności faktycznych, z których wywodzi on dla siebie korzystne skutki prawne. Organ nie prowadzi postępowania dowodowego, ograniczając się do analizy okoliczności podanych we wniosku. W stosunku do tych okoliczności wyraża swoje stanowisko, które zawsze musi być jednak ustosunkowaniem się do poglądu (stanowiska) prezentowanego w danej sprawie przez wnioskodawcę. Jeżeli zatem, przedstawione we wniosku zdarzenie przyszłe będzie różniło się od występującego w rzeczywistości, wówczas wydana interpretacja nie będzie Pana chroniła w zakresie rzeczywiście zaistniałego zdarzenia przyszłego.

Końcowo wskazać należy, że interpretacje prawa podatkowego wydawane są w indywidualnej sprawie zainteresowanego, co wynika z art. 14b § 1 ustawy Ordynacja podatkowa, w związku z czym, niniejsza interpretacja jest wiążąca dla Pana, jako osoby występującej z wnioskiem, nie wywiera natomiast skutku prawnego dla innych osób (np. pozostałych spadkobiorców).

Pouczenie o funkcji ochronnej interpretacji

·Funkcję ochronną interpretacji indywidualnych określają przepisy art. 14k-14nb ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. – Ordynacja podatkowa (t. j. Dz. U. z 2022 r. poz. 2651 ze zm.). Interpretacja będzie mogła pełnić funkcję ochronną, jeśli: Pana sytuacja będzie zgodna (tożsama) z opisem stanu faktycznego lub zdarzenia przyszłego i zastosuje się Pan do interpretacji.

·Zgodnie z art. 14na § 1 Ordynacji podatkowej:

Zgodnie z art. 14na § 2 Ordynacji podatkowej:

Pouczenie o prawie do wniesienia skargi na interpretację

Ma Pan prawo do zaskarżenia tej interpretacji indywidualnej do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego. Zasady zaskarżania interpretacji indywidualnych reguluje ustawa z dnia 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi (t. j. Dz. U. z 2023 r. poz. 259 ze zm.; dalej jako „PPSA”).

Skargę do Sądu wnosi się za pośrednictwem Dyrektora KIS (art. 54 § 1 PPSA). Skargę należy wnieść w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia interpretacji indywidualnej (art. 53 § 1 PPSA):

·w formie papierowej, w dwóch egzemplarzach (oryginał i odpis) na adres: Krajowa Informacja Skarbowa, ul. Warszawska 5, 43-300 Bielsko-Biała (art. 47 § 1 PPSA), albo

·w formie dokumentu elektronicznego, w jednym egzemplarzu (bez odpisu), na adres Elektronicznej Skrzynki Podawczej Krajowej Informacji Skarbowej na platformie ePUAP: /KIS/SkrytkaESP (art. 47 § 3 i art. 54 § 1a PPSA).

Skarga na interpretację indywidualną może opierać się wyłącznie na zarzucie naruszenia przepisów postępowania, dopuszczeniu się błędu wykładni lub niewłaściwej oceny co do zastosowania przepisu prawa materialnego. Sąd jest związany zarzutami skargi oraz powołaną podstawą prawną (art. 57a PPSA).

Podstawa prawna dla wydania interpretacji

Podstawą prawną dla wydania tej interpretacji jest art. 13 § 2a oraz art. 14b § 1 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. – Ordynacja podatkowa (t. j. Dz. U. z 2022 r. poz. 2651 ze zm.).