Interpretacja

TEMATY:

Interpretacja indywidualna z dnia 12 września 2023 r., Dyrektor Krajowej Informacji Skarbowej, sygn. 0114-KDIP4-2.4012.325.2023.3.MMA

Obowiązek zapłaty podatku VAT z tytułu otrzymania od Fundacji dofinansowania podróży w postaci biletu lotniczego.

Interpretacja indywidualna

– stanowisko nieprawidłowe

Szanowny Panie,

stwierdzam, że Pana stanowisko w sprawie oceny skutków podatkowych opisanego zdarzenia przyszłego jest nieprawidłowe.

Zakres wniosku o wydanie interpretacji indywidualnej

12 czerwca 2023 r. wpłynął Pana wniosek o wydanie interpretacji indywidualnej, który dotyczy obowiązku zapłaty podatku VAT z tytułu otrzymania od Fundacji dofinansowania podróży w postaci biletu lotniczego. Uzupełnił Pan wniosek - w odpowiedzi na wezwanie - pismem z 9 sierpnia 2023 r. (wpływ 10 sierpnia 2023 r.).

Opis zdarzenia przyszłego

Jest Pan czynnym podatnikiem VAT, a z podatku dochodowego rozlicza się Pan na zasadach ogólnych. Pełni Pan funkcję prezesa zarządu Fundacji. Z Fundacją nie łączą Pana żadne umowy cywilno-prawne, w szczególności umowa o pracę. Co do zasady wykonuje Pan wszelkie działania na rzecz Fundacji nieodpłatnie. Działania te polegają między innymi na zbieraniu materiałów fotograficznych i pisaniu tekstów m.in. o tematyce podróżniczej oraz przekazywaniu Fundacji praw autorskich do tych fotografii i tekstów nieodpłatnie w darowiźnie. Fundacja wykorzystuje te materiały do publikacji w Internecie na prowadzonym przez Fundację portalu oraz do publikacji na elektronicznych nośnikach danych.

Prowadzi Pan jednoosobową działalność gospodarczą w zakresie PKD: 74.30.Z, 47.91.Z, 70.21.Z oraz 70.22.Z, w związku z czym czynności wykonywane na rzecz Fundacji nie pokrywają się z przedmiotem prowadzonej działalności gospodarczej.

Doprecyzowanie i uzupełnienie opisu zdarzenia przyszłego

Cele statutowe Fundacji są następujące:

a)propagowanie standardów państwa prawa,

b)działalność na rzecz ochrony konstytucyjnych praw i wolności obywatelskich,

c)monitorowanie działalności organów administracji publicznej pod względem poszanowania praw obywateli,

d)zapobieganie i zwalczanie naruszeń prawa przez organy władzy publicznej i instytucje publiczne,

e)wspieranie budowy administracji publicznej przyjaznej dla obywatela,

f)działania na rzecz zwiększenia dostępności informacji publicznej i wspieranie transparentności życia publicznego,

g)działalność na rzecz wolności prasy i środków masowego przekazu oraz swobody wypowiedzi,

h)monitorowanie działalności organów samorządu terytorialnego i instytucji samorządowych pod względem poszanowania interesu lokalnych społeczności,

i)upowszechnianie wiedzy o działalności organów administracji publicznej oraz instytucji rządowych i samorządowych,

j)podnoszenie świadomości prawnej społeczeństwa,

k)pobudzanie zainteresowania społeczeństwa sprawami lokalnymi,

l)prowadzenie badań i analiz naukowych w zakresie działalności władzy publicznej,

m)działalność na rzecz integracji cudzoziemców i popularyzacja wiedzy o krajach ich pochodzenia,

n)promocja turystyki i krajoznawstwa.

Fundacja realizuje te cele poprzez:

a)działalność prasową w rozumieniu ustawy z 26 stycznia 1984 r. Prawo prasowe (t. j. Dz. U. 2018 poz. 1914) oraz pozostałą działalność wydawniczą,

b)analizowanie i rozpowszechnianie informacji sektora publicznego,

c)propagowanie celów Fundacji w środkach masowego przekazu,

d)kierowanie do organów władzy publicznej skarg, wniosków, petycji i innych wystąpień przewidzianych przepisami prawa,

e)wszczynanie postępowań administracyjnych, sądowych i sądowo-administracyjnych oraz innych postępowań przewidzianych przepisami prawa,

f)zawiadamianie właściwych organów i instytucji o stwierdzonych nieprawidłowościach i naruszeniach prawa,

g)udział w konsultacjach społecznych, w szczególności opiniowanie projektów aktów normatywnych,

h)udział w postępowaniach administracyjnych, sądowych i sądowo-administracyjnych na zasadach przewidzianych dla organizacji społecznych w przepisach prawa,

i)współpracę z innymi organizacjami pozarządowymi w zakresie rozpowszechniania informacji.

Jako Prezes i aktualnie jedyny członek Zarządu Fundacji kieruje Pan działalnością Fundacji i reprezentuje Fundację na zewnątrz, podejmuje też decyzje we wszystkich sprawach dotyczących Fundacji. W szczególności składa w imieniu Fundacji sprawozdania merytoryczne z działalności Fundacji właściwemu ministrowi sprawującemu nadzór nad Fundacją, składa w imieniu Fundacji zeznania podatkowe, prowadzi księgowość Fundacji, opłaca podatki, sporządza i podpisuje korespondencję kierowaną na zewnątrz, w tym wnioski, skargi, pisma procesowe i wszelkiego rodzaju wystąpienia przewidziane przepisami prawa (m.in. wnioski o udzielenie informacji publicznej, informacji o środowisku i jego ochronie, informacji prasowej, żądania ustosunkowania się do krytyki prasowej, zgłoszenia lobbingowe i inne).

Składa Pan także zeznania przed organami ścigania w sprawach z zawiadomienia Fundacji oraz uczestniczy w imieniu Fundacji w procesie stanowienia prawa (działalność lobbingowa), a także występuje w imieniu Fundacji przed sądami powszechnymi i administracyjnymi. Przekazuje Pan też w imieniu Fundacji zdjęcia, do których prawa autorskie należą do Fundacji, do wolnego repozytorium mediów Wikimedia Commons.

Fundacja jest utworzona i zarejestrowana w Polsce i działa na podstawie ustawy z 6 kwietnia 1984 r. o Fundacjach, której przepisy nie przewidują pojęcia „członka Fundacji” (Fundacja nie jest w istocie organizacją członkowską). Możliwe jest jedynie pełnienie funkcji członka organów Fundacji (członka Zarządu) oraz wykonywanie świadczeń na rzecz realizacji celów statutowych Fundacji, czy to w postaci darowizn czy też osobistej pracy.

W tym zakresie nieodpłatnie pełni Pan funkcję redaktora naczelnego internetowego czasopisma o tematyce lokalnej, którego zarejestrowanym wydawcą jest Fundacja.

W ramach tej działalności zbiera Pan również większość materiałów prasowych służących do publikacji i pisze większość artykułów ukazujących się w czasopiśmie.

Ponadto prowadzi Pan nieodpłatnie w imieniu Fundacji internetowy blog podróżniczy, do którego również zbiera zdecydowaną większość materiałów i pisze wszystkie ukazujące się tam teksty.

Sporządza Pan także na rzecz Fundacji analizy działalności organów władzy publicznej (np. w zakresie orzecznictwa sądów lub stanowisk zajmowanych przez organy administracji publicznej), które Fundacja następnie wydaje w formie publikacji elektronicznych (e-booki).

Celem podróży jest zebranie materiałów służących realizacji celów statutowych: „działalność na rzecz integracji cudzoziemców i popularyzacja wiedzy o krajach ich pochodzenia” oraz „promocja turystyki i krajoznawstwa”.

Przyjęto uchwałę zarządu upoważniającą Pana do zakupu biletów lotniczych ze środków Fundacji. Ta sama uchwała zobowiązuje Pana do napisania sprawozdania z podróży oraz wykonania co najmniej 100 fotografii o tematyce dotyczącej realiów życia mieszkańców i atrakcji turystycznych w państwach objętych podróżą w określonym w tej uchwale terminie - pod rygorem konieczności zwrotu kosztów poniesionych przez Fundację na zakup biletów.

W uchwale brak jest jednak postanowienia zobowiązującego stricte do odbycia podróży, a w zakresie zakupu biletów uchwała posługuje się jedynie pojęciem upoważnienia. Podróż ta została jednak zaplanowana, a Fundacja zamierza zrealizować odnośny cel statutowy.

Poza realizacją celów statutowych Fundacji podróż służyć będzie wyłącznie Pana prywatnemu wypoczynkowi bez wykonywania w tym czasie działalności gospodarczej.

Przeważającym przedmiotem Pana działalności gospodarczej jest wykonywanie tłumaczeń ustnych i pisemnych, przede wszystkim jako tłumacz przysięgły (PKD 74.30.Z). Ponadto sporadycznie zdarzają się transakcje w ramach pozostałych zgłoszonych przedmiotów działalności, tj. internetowa sprzedaż tłumaczeń zagranicznych ustaw w formie e-booka (sklasyfikowana jako PKD 47.91.Z) oraz doradztwo zawodowe dla tłumaczy przysięgłych, dotyczące przede wszystkim sposobu rozliczania się za tłumaczenia wykonane na rzecz organów władzy - odpłatnie przedstawia Pan swoje opinie w tym zakresie związkowi zawodowemu.

W ramach PKD 70.21.Z rozliczał Pan w przeszłości odpłatne reprezentowanie Fundacji przed organami władzy - pobierał od Fundacji wynagrodzenie za czynności polegające na składaniu zeznań przed organami ścigania w sprawach z zawiadomienia Fundacji. Ostatni raz przychód taki uzyskano we wrześniu 2021 roku, bowiem od tamtej pory mimo kierowania przez Fundację zawiadomień organy nie wzywały przedstawiciela Fundacji do składania zeznań, w związku z czym rozważa Pan wykreślenie wspomnianego PKD.

Wyjazdy na rzecz Fundacji, mające na celu przekazanie darowizny, odbywa Pan co najmniej raz w roku i do tej pory, od czasu założenia Fundacji w 2020 roku, odbyły się one już kilkukrotnie. Dotychczas były one w całości finansowane z własnych środków wnioskodawcy bez pobierania jakichkolwiek świadczeń ze strony Fundacji i kończyły się przekazywaniem Fundacji praw autorskich do zdjęć i tekstów.

Zamierza Pan w dalszym ciągu przekazywać Fundacji majątkowe prawa autorskie do zdjęć i tekstów. Dotychczas przekazywanie praw autorskich odbywało się w drodze pisemnej umowy zatytułowanej „umowa darowizny”, która nie upoważniała Pana do uzyskania od Fundacji jakichkolwiek świadczeń w zamian za przekazanie praw autorskich.

Tym samym przekazanie praw autorskich odbywało się jako jednostronne świadczenie kosztem Pana majątku i stanowiło darowiznę w rozumieniu art. 888 par. 1 KC. Umowa o takiej samej treści zostanie zawarta również w celu przekazania Fundacji praw autorskich do prac wytworzonych w wyniku podróży, na którą Wnioskodawca planuje uzyskać dofinansowanie od Fundacji na mocy uchwały zarządu.

Podjęta uchwała upoważniająca do zakupu biletów ze środków Fundacji ma charakter jednorazowy i dotyczy konkretnej podróży, której termin ustalono w uchwale na lipiec lub sierpień 2024 r. Na chwilę złożenia wniosku o interpretację indywidualną oraz niniejszego uzupełnienia tegoż wniosku brak jest jakichkolwiek postanowień umożliwiających Wnioskodawcy pobieranie od Fundacji środków lub innych świadczeń na „późniejsze” podróże zagraniczne.

Również w ramach zaplanowanej podróży w 2024 r. jedynym świadczeniem, jakie planuje Pan otrzymać od Fundacji jest zakup biletów lotniczych, nie ma innych dóbr lub świadczeń.

Zobligowany jest Pan uchwałą zarządu do przekazania praw autorskich, może jednak zwolnić się z tego obowiązku przez dokonanie zwrotu środków wydatkowanych przez Fundację na bilety lotnicze lub poprzez nieskorzystanie ze swojego prawa do zakupu biletów ze środków Fundacji.

Pana intencją jest wycena prac przekazywanych Fundacji na zasadach rynkowych. W tym celu posiłkuje się Pan swoją wiedzą na temat wynagrodzeń, jakie możliwe są do uzyskania przy sprzedaży praw do zdjęć i tekstów czasopismom w Polsce.

Uchwała o dofinansowaniu ma na celu zniwelowanie wzrostu cen biletów w związku z aktualną specyficzną sytuacją na rynku lotniczym, spowodowaną kryzysem po pandemii COVID-19, a także zamknięciem przestrzeni powietrznej nad Ukrainą i Rosją w wyniku zbrojnej agresji Rosji. Sytuacja ta doprowadziła do nawet kilkukrotnego wzrostu cen biletów lotniczych na niektórych trasach. Istnieje obawa, że bez dofinansowania Wnioskodawca nie mógłby pozwolić sobie na zrealizowanie podróży i w takiej sytuacji musiałaby zostać zrealizowana inna, tańsza podróż, niekoniecznie o takim samym znaczeniu dla realizacji celów statutowych Fundacji. Z drugiej strony nie można też wykluczyć, że nawet bez dofinansowania znalazłby Pan połączenie lotnicze w cenie na tyle przystępnej, że zaplanowana podróż mogłaby zostać zrealizowana w niezmienionym kształcie (bilety lotnicze na planowany termin podróży w lipcu-sierpniu 2024 r. nie były jeszcze dostępne w sprzedaży w dniu przyjęcia uchwały - w wielu liniach lotniczych ich sprzedaż rozpocznie się dopiero w październiku-listopadzie 2023 r.).

Pana zamiarem jest regularne odbywanie podróży, zbieranie materiałów, tworzenie prac w ramach celów statutowych Fundacji i przekazywanie Fundacji praw autorskich.

W związku z tym nawet bez dofinansowania zapewne odbyłby Pan jakąś podróż (choć być może inną niż ta, którą zaplanowano) i wówczas także przekazałby Fundacji prawa autorskie do swoich prac w formie darowizny, a więc na takich samych zasadach.

Nie prowadzi Pan bloga podróżniczego (innego niż ten, którego właścicielem jest Fundacja i który służy realizacji jej celów) i nie uzyskuje w związku z tym żadnych przychodów z bloga.

W przeszłości prowadził Pan prywatnego bloga podróżniczego i planowane było rozpoczęcie uzyskiwania przychodów, co jednak nie doszło do skutku z powodu wybuchu pandemii COVID-19.

W marcu 2021 roku blog wraz z prawami autorskimi do zawartych w nim materiałów został przekazany w darowiźnie Fundacji i od tamtej pory blog ten służy realizacji jej celów statutowych.

Jest Pan zobligowany do zwrotu Fundacji dofinansowania podróży, jeżeli w terminie do 31 grudnia 2024 r. nie przekaże praw autorskich do reportażu i zdjęć. Zwrot obejmować ma pełny koszt zakupu biletu faktycznie poniesiony przez Fundację, a więc ze wszystkimi opłatami wynikającym np. z płatności kartą, przewalutowania transakcji itp. Ponadto w przypadku odwołania, opóźnienia lub zmiany terminu lotów zakupionych przez Fundację Wnioskodawca zobowiązany jest wystąpić o wszelkie przysługujące mu z tego tytułu świadczenia pieniężne, w szczególności refundacje, rekompensaty i odszkodowania, a otrzymane środki finansowe przekazać Fundacji na cele statutowe w zakresie, w jakim przekraczają one wysokość rzeczywiście poniesionych, racjonalnych dodatkowych nakładów Prezesa Zarządu na podróż, wynikających ze zmiany rozkładu lub odwołania lotu.

W szczególności dotyczy to sytuacji, gdyby linia lotnicza wypłaciła odszkodowanie na mocy rozporządzenia (WE) nr 261/2004 Parlamentu Europejskiego i Rady z 11 lutego 2004 r. ustanawiającego wspólne zasady odszkodowania i pomocy dla pasażerów w przypadku odmowy przyjęcia na pokład albo odwołania lub dużego opóźnienia lotów, uchylającego rozporządzenie (EWG) nr 295/91. Celem takiego rozwiązania jest brak dochodu po Pana stronie, wynikającego z wypłaty tego rodzaju świadczeń w związku z podróżą opłaconą przez Fundację.

Majątkowe prawa autorskie zostaną jedynie przekazane Fundacji i to Fundacja będzie ich wyłącznym właścicielem i dysponentem. Nie będzie ich Pan wykorzystywał w inny sposób.

Pytanie

Czy zakup przez Fundację biletu lotniczego rodzi po Pana stronie obowiązek zapłacenia podatku VAT od wartości otrzymanego biletu?

Pana stanowisko w sprawie

W Pana ocenie otrzymanie od Fundacji dofinansowania podróży w postaci biletu lotniczego nie powoduje po Pana stronie obowiązku zapłaty podatku VAT.

Zakup biletu lotniczego stanowi zwrot kosztów podróży, a tym samym jego otrzymanie nie mieści się w katalogu zdarzeń wymienionych w art. 5 ust. 1 ustawy o podatku od towarów i usług, zatem nie podlega opodatkowaniu VAT.

Bez znaczenia jest fakt, że sama podróż wykorzystana zostanie częściowo także na cele prywatne.

Również zgodnie z art. 29a ust. 1 ustawy o VAT podstawą podatkowania jest wszystko, co stanowi zapłatę, którą dokonujący dostawy towarów lub usługodawca otrzymał lub ma otrzymać z tytułu sprzedaży od nabywcy, usługobiorcy lub osoby trzeciej, włącznie z otrzymanymi dotacjami, subwencjami i innymi dopłatami o podobnym charakterze mającymi bezpośredni wpływ na cenę towarów dostarczanych lub usług świadczonych przez podatnika.

W opisanym zdarzeniu przyszłym nie może być mowy o sprzedaży ani wpływie otrzymanego dofinansowania na cenę przekazywanych Fundacji praw autorskich, gdyż te Wnioskodawca ma zamiar przekazać bezpłatnie, tak jak to zwykle czyni w ramach działalności na rzecz Fundacji.

W opisanych okolicznościach dofinansowanie nie stanowi zapłaty za prawa autorskie - jest jedynie częściowym zwrotem kosztów podróży. W związku z tym zakupu biletu nie można traktować jako wynagrodzenia, a samo przekazanie praw autorskich nie stanowi odpłatnego świadczenia usług.

Ocena stanowiska

Stanowisko, które przedstawił Pan we wniosku jest nieprawidłowe.

Uzasadnienie interpretacji indywidualnej

Zgodnie z art. 5 ust. 1 pkt 1 ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług (t. j. Dz. U. z 2023 r. poz. 1570 ze zm.), zwanej dalej „ustawą”:

opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług podlegają odpłatna dostawa towarów i odpłatne świadczenie usług na terytorium kraju.

W myśl art. 7 ust. 1 ustawy:

przez dostawę towarów, o której mowa w art. 5 ust. 1 pkt 1, rozumie się przeniesienie prawa do rozporządzania towarami jak właściciel (…).

Stosownie do art. 8 ust. 1 ustawy:

przez świadczenie usług, o którym mowa w art. 5 ust. 1 pkt 1, rozumie się każde świadczenie na rzecz osoby fizycznej, osoby prawnej lub jednostki organizacyjnej niemającej osobowości prawnej, które nie stanowi dostawy towarów w rozumieniu art. 7, w tym również:

1) przeniesienie praw do wartości niematerialnych i prawnych, bez względu na formę, w jakiej dokonano czynności prawnej;

2) zobowiązanie do powstrzymania się od dokonania czynności lub do tolerowania czynności lub sytuacji;

3) świadczenie usług zgodnie z nakazem organu władzy publicznej lub podmiotu działającego w jego imieniu lub nakazem wynikającym z mocy prawa.

Należy wskazać, że opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług zgodnie z zasadą powszechności opodatkowania podlegają wszelkie transakcje, których przedmiotem jest dostawa towarów lub świadczenie usług, pod warunkiem, że są one realizowane przez podatników w rozumieniu ustawy i są wykonywane w ramach działalności gospodarczej.

Pojęcie „dostawa towarów” w rozumieniu przepisów ustawy o VAT, obejmuje wszelkie czynności, w ramach których następuje przeniesienie prawa do rozporządzania towarem jak właściciel.

Pod pojęciem usługi (świadczenia) należy rozumieć każde zachowanie, na które składać się może zarówno działanie (uczynienie, wykonanie czegoś na rzecz innej osoby), jak i zaniechanie (nieczynienie bądź też tolerowanie). Przy ocenie charakteru świadczenia jako usługi należy mieć na względzie, że ustawa zalicza do „grona” usług każde świadczenie, które nie jest dostawą w myśl art. 7 ustawy.

Niemniej muszą być przy tym spełnione następujące warunki:

w następstwie zobowiązania, w wykonaniu którego usługa jest świadczona, druga strona (wierzyciel/nabywca) jest bezpośrednim beneficjentem świadczenia,
świadczonej usłudze odpowiada świadczenie wzajemne ze strony nabywcy (wynagrodzenie).

Należy podkreślić, że oba ww. warunki powinny być spełnione łącznie, aby świadczenie podlegało, jako usługa, opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług.

Zatem przez pojęcie świadczenia usług należy rozumieć przede wszystkim określone zachowanie się podatnika na rzecz innego podmiotu, które wynika z dwustronnego stosunku zobowiązaniowego, zakładającego istnienie podmiotu będącego odbiorcą (nabywcą usługi), jak również podmiotu świadczącego usługę. Przy czym, o ile dane zachowanie podatnika mieści się w ustawowej definicji świadczenia usług, to – co do zasady - niezbędnym elementem do uznania tego zachowania za czynność podlegającą opodatkowaniu jest spełnienie przesłanki odpłatności.

Odpłatność oznacza wykonanie czynności (dostawy towarów lub świadczenia usług) za wynagrodzeniem. W znaczeniu potocznym wynagrodzenie to zapłata za pracę, należność. Natomiast odpłatny to taki, który wymaga zapłacenia, zwrotu kosztów, płatny.

Pod pojęciem odpłatności świadczenia usług rozumieć należy prawo podmiotu sprzedającego towar lub świadczącego usługę do żądania od nabywcy towaru, odbiorcy usługi lub osoby trzeciej zapłaty ceny lub ekwiwalentu (np. w postaci świadczenia wzajemnego).

Należy podkreślić, że przepisy dotyczące funkcjonowania podatku VAT w krajach członkowskich Unii Europejskiej podlegają harmonizacji na zasadach określonych w Dyrektywie 2006/112/WE Rady z dnia 28 listopada 2006 r. w sprawie wspólnego systemu podatku od wartości dodanej (Dz. Urz. UE L Nr 347 str. 1 ze zm.), zwanej dalej Dyrektywą.

Uszczegółowieniem zasad obowiązywania i funkcjonowania podatku VAT określonych w dyrektywie są wyroki Trybunału Sprawiedliwości Unii Europejskiej (TSUE).

TSUE, w wyroku z 27 października 2011 r. w sprawie C-93/10 Finanzamt Essen-NordOst przeciwko GFKL Financial Services AG wskazał, że

„(...) w ramach systemu podatku VAT czynnościami podlegającymi opodatkowaniu są transakcje między stronami, przewidujące zapłatę ceny lub inne wynagrodzenie. Zatem jeżeli czynność polega jedynie na świadczeniu jednej ze stron, bez bezpośredniego wynagrodzenia, nie ma podstawy opodatkowania, w związku z czym świadczenie takie nie podlega podatkowi VAT (zob. wyrok z 29 października 2009 r. w sprawie C-246/08 Komisja przeciwko Finlandii, Zb. Orz. s. I 10605, pkt 43). W tym świetle świadczenie usługi następuje „odpłatnie” w rozumieniu art. 2 pkt 1 szóstej dyrektywy VAT, a zatem podlega opodatkowaniu, tylko jeżeli pomiędzy usługodawcą a usługobiorcą istnieje stosunek prawny, w ramach którego następuje wymiana świadczeń wzajemnych, gdyż świadczenie otrzymywane przez usługodawcę stanowi rzeczywiste odzwierciedlenie wartości usługi świadczonej usługobiorcy (ww. wyrok w sprawie MKG-Kraftfahrzeuge-Factoring, pkt 47). Zgodnie z utrwalonym orzecznictwem „świadczenie usług dokonywane odpłatnie” w rozumieniu art. 2 pkt 1 szóstej dyrektywy wymaga bezpośredniego związku między wyświadczoną usługą a otrzymanym wynagrodzeniem (wyrok z dnia 29 lipca 2010 r. w sprawie C-40/09 Astra Zeneca UK, Zb. Orz. s. 1 7505, pkt 27 i przytoczone orzecznictwo)” (pkt 17-19).

W wyroku z 27 marca 2014 r. w sprawie C-151/13 Le Rayon d’Or SARL przeciwko Ministre de l’Économie et des Finances TSUE wskazał, że

„(...) aby świadczenie usług mogło być uznane za „odpłatne” w rozumieniu tej dyrektywy, nie wymaga ona, aby świadczenie wzajemne za taką usługę było uzyskane bezpośrednio od jej odbiorcy. Świadczenie wzajemne może pochodzić także od osoby trzeciej (zob. podobnie wyrok Loyalty Management UK i Baxi Group, C-53/09 i C-55/09, EU:C:2010:590, pkt 56)” (pkt 34).

Odpłatność określana jest przez strony umowy i jeśli strony ustalą zapłatę, wówczas wykonane świadczenie staje się odpłatne. W przypadku istnienia świadczenia wzajemnego otrzymanego przez świadczącego usługę, należy uznać czynności wykonywane w ramach zawartej umowy za odpłatne świadczenie usług określone w art. 8 ust. 1 ustawy o podatku od towarów i usług, podlegające opodatkowaniu na zasadach ogólnych.

Zatem, aby dana czynność (usługa) podlegała opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług musi istnieć bezpośredni związek o charakterze przyczynowym, pomiędzy świadczoną usługą a otrzymanym świadczeniem wzajemnym, w ten sposób, że zapłacone kwoty stanowią rzeczywiste wynagrodzenie za wyodrębnioną usługę świadczoną w ramach stosunku prawnego lub dochodzi do wymiany świadczeń wzajemnych. Otrzymana zapłata powinna być konsekwencją wykonania świadczenia. Wynagrodzenie musi być należne za wykonanie tego świadczenia.

Przy czym uznanie danej czynności za podlegającą opodatkowaniu nie jest uzależnione od wysokości należnego wynagrodzenia. Nie ma żadnego znaczenia dla podlegania opodatkowaniu tym podatkiem jaki jest cel działalności a w szczególności, czy jest to cel zarobkowy. Także czynności wykonane „po kosztach” ich świadczenia, bądź poniżej tych kosztów, są czynnościami odpłatnymi, o ile tylko pobrano za nie wynagrodzenie.

Zgodnie z art. 8 ust. 2 ustawy:

za odpłatne świadczenie usług uznaje się również:

1) użycie towarów stanowiących część przedsiębiorstwa podatnika do celów innych niż działalność gospodarcza podatnika, w tym w szczególności do celów osobistych podatnika lub jego pracowników, w tym byłych pracowników, wspólników, udziałowców, akcjonariuszy, członków spółdzielni i ich domowników, członków organów stanowiących osób prawnych, członków stowarzyszenia, jeżeli podatnikowi przysługiwało, w całości lub w części, prawo do obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego z tytułu nabycia, importu lub wytworzenia tych towarów lub ich części składowych;

2) nieodpłatne świadczenie usług na cele osobiste podatnika lub jego pracowników, w tym byłych pracowników, wspólników, udziałowców, akcjonariuszy, członków spółdzielni i ich domowników, członków organów stanowiących osób prawnych, członków stowarzyszenia, oraz wszelkie inne nieodpłatne świadczenie usług do celów innych niż działalność gospodarcza podatnika.

Za usługi świadczone do celów innych niż działalność gospodarcza należy uznać wszelkie usługi, których świadczenie odbyło się bez związku z potrzebami prowadzonej działalności gospodarczej. Niedopełnienie któregokolwiek z warunków określonych w art. 8 ust. 2 ustawy, jest podstawą do traktowania nieodpłatnej usługi jako niepodlegającej opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług.

Przepisy ustawy formułują zatem zasadę, że opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług podlega co do zasady odpłatne świadczenie usług, a nieodpłatne ich świadczenie traktuje się jako odpłatne w przypadkach określonych w ww. art. 8 ust. 2 ustawy.

Dla stwierdzenia, czy konkretne nieodpłatne świadczenie usług podlega opodatkowaniu na mocy cytowanego wyżej art. 8 ust. 2 ustawy, istotne jest ustalenie celu takiego świadczenia. Jeżeli nieodpłatne świadczenie będzie się wpisywało w cel prowadzonej działalności gospodarczej, wtedy przesłanka uznania takiej nieodpłatnej czynności za odpłatne świadczenie usług, podlegające opodatkowaniu nie zostanie spełniona. Stwierdzenie takie uzależnione jednak jest od konkretnych okoliczności jakie w danej sprawie występują.

Stosownie do art. 29a ust. 1 ustawy:

podstawą opodatkowania, z zastrzeżeniem ust. 2, 3 i 5, art. 30a-30c, art. 32, art. 119 oraz art. 120 ust. 4 i 5, jest wszystko, co stanowi zapłatę, którą dokonujący dostawy towarów lub usługodawca otrzymał lub ma otrzymać z tytułu sprzedaży od nabywcy, usługobiorcy lub osoby trzeciej, włącznie z otrzymanymi dotacjami, subwencjami i innymi dopłatami o podobnym charakterze mającymi bezpośredni wpływ na cenę towarów dostarczanych lub usług świadczonych przez podatnika.

Zgodnie z art. 29a ust. 6 ustawy:

podstawa opodatkowania obejmuje:

1) podatki, cła, opłaty i inne należności o podobnym charakterze, z wyjątkiem kwoty podatku;

2) koszty dodatkowe, takie jak prowizje, koszty opakowania, transportu i ubezpieczenia, pobierane przez dokonującego dostawy lub usługodawcę od nabywcy lub usługobiorcy.

Z treści ww. przepisów wynika, że podstawę opodatkowania w podatku od towarów i usług stanowi wynagrodzenie, które dostawca lub usługodawca otrzymał lub ma otrzymać z tytułu dostawy towarów albo świadczenia usług. Wynagrodzenie to oznacza wartość rzeczywiście otrzymaną (lub która ma być otrzymana) w konkretnym przypadku.

Art. 29a ust. 1 ustawy jest odpowiednikiem art. 73 Dyrektywy, zgodnie z którym:

(…) podstawa opodatkowania obejmuje wszystko, co stanowi zapłatę otrzymaną lub którą dostawca lub usługodawca otrzyma w zamian za dostawę towarów lub świadczenie usług od nabywcy, usługobiorcy lub osoby trzeciej, włącznie z subwencjami związanymi bezpośrednio z ceną takiej dostawy lub świadczenia.

Z wniosku wynika, że jest Pan czynnym podatnikiem VAT. Pełni Pan funkcję prezesa zarządu Fundacji. Z Fundacją nie łączą Pana żadne umowy cywilno-prawne, w szczególności umowa o pracę. Co do zasady wykonuje Pan wszelkie działania na rzecz Fundacji nieodpłatnie. Działania te polegają między innymi na zbieraniu materiałów fotograficznych i pisaniu tekstów m.in. o tematyce podróżniczej oraz przekazywaniu Fundacji praw autorskich do tych fotografii i tekstów nieodpłatnie w darowiźnie. Fundacja wykorzystuje te materiały do publikacji w Internecie na prowadzonym przez Fundację portalu oraz do publikacji na elektronicznych nośnikach danych. Prowadzi Pan jednoosobową działalność gospodarczą w zakresie PKD: 74.30.Z, 47.91.Z, 70.21.Z oraz 70.22.Z. Jako Prezes i aktualnie jedyny członek Zarządu Fundacji kieruje Pan działalnością Fundacji i reprezentuje Fundację na zewnątrz, podejmuje też decyzje we wszystkich sprawach dotyczących Fundacji. Nieodpłatnie pełni Pan funkcję redaktora naczelnego internetowego czasopisma o tematyce lokalnej, którego zarejestrowanym wydawcą jest Fundacja. W ramach tej działalności zbiera Pan również większość materiałów prasowych służących do publikacji i pisze większość artykułów ukazujących się w czasopiśmie. Ponadto prowadzi Pan nieodpłatnie w imieniu Fundacji internetowy blog podróżniczy, do którego również zbiera zdecydowaną większość materiałów i pisze wszystkie ukazujące się tam teksty.

Planuje Pan odbyć podróż zagraniczną m.in. w celu wykonania szeregu fotografii oraz napisania reportażu z podróży, a następnie planuje przekazać Fundacji w darowiźnie prawa autorskie do zdjęć i reportażu na cele statutowe Fundacji „promocja turystyki i krajoznawstwa” oraz „działalność na rzecz integracji cudzoziemców oraz rozpowszechnianie wiedzy o krajach ich pochodzenia”. Pana podróż nie będzie przy tym miała wyłącznie charakteru służbowego, gdyż wyjazd zostanie wykorzystany także na cele prywatnego wakacyjnego wypoczynku. Fundacja zamierza dofinansować Pana podróż poprzez zakup biletów lotniczych. Podstawą zakupu biletów jest uchwała zarządu Fundacji, w której upoważniono Pana do zakupu biletu ze środków Fundacji oraz zobowiązano Pana do przekazania praw autorskich do wspomnianych fotografii i reportażu pod rygorem obowiązku zwrotu dofinansowania podróży. Uchwała nie reguluje przy tym kwestii odpowiedzialności Pana wobec osób trzecich, określa jedynie kierunek podróży oraz maksymalną cenę biletu, jaki zakupi Fundacja. Celem podróży jest zebranie materiałów służących realizacji celów statutowych: „działalność na rzecz integracji cudzoziemców i popularyzacja wiedzy o krajach ich pochodzenia” oraz „promocja turystyki i krajoznawstwa”. Przyjęto uchwałę zarządu upoważniającą Pana do zakupu biletów lotniczych ze środków Fundacji. Ta sama uchwała zobowiązuje Pana do napisania sprawozdania z podróży oraz wykonania co najmniej 100 fotografii o tematyce dotyczącej realiów życia mieszkańców i atrakcji turystycznych w państwach objętych podróżą w określonym w tej uchwale terminie - pod rygorem konieczności zwrotu kosztów poniesionych przez Fundację na zakup biletów.

Zostanie Panu przekazany bilet lotniczy. W praktyce Pan jako Prezes Zarządu dokona zakupu biletu w Internecie za pomocą karty płatniczej przypisanej do rachunku bankowego Fundacji, a transakcja zostanie zaksięgowana jako wydatek Fundacji bezpośrednio na zakup biletu (bez wypłacania środków pieniężnych Wnioskodawcy). Zobligowany jest Pan uchwałą zarządu do przekazania praw autorskich, może jednak zwolnić się z tego obowiązku przez dokonanie zwrotu środków wydatkowanych przez Fundację na bilety lotnicze lub poprzez nieskorzystanie ze swojego prawa do zakupu biletów ze środków Fundacji. Nie prowadzi Pan bloga podróżniczego (innego niż ten, którego właścicielem jest Fundacja i który służy realizacji jej celów) i nie uzyskuje w związku z tym żadnych przychodów z bloga. W marcu 2021 roku blog wraz z prawami autorskimi do zawartych w nim materiałów został przekazany w darowiźnie Fundacji i od tamtej pory blog ten służy realizacji jej celów statutowych.

Pana wątpliwości dotyczą kwestii, czy zakup przez Fundację biletu lotniczego rodzi po Pana stronie obowiązek zapłacenia podatku VAT od wartości otrzymanego biletu.

W odniesieniu do przedstawionych kwestii należy wskazać, że opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług zgodnie z zasadą powszechności opodatkowania podlegają wszelkie transakcje, których przedmiotem jest dostawa towarów lub świadczenie usług, pod warunkiem, że są one realizowane przez podatników w rozumieniu ustawy i są wykonywane w ramach działalności gospodarczej.

Analiza przedstawionego opisu sprawy, treści cytowanych przepisów prawa podatkowego oraz orzecznictwa TSUE prowadzi do stwierdzenia, że w rozpatrywanym przypadku mamy do czynienia z sytuacją, w której występuje skonkretyzowane świadczenie usług w zamian za określone wynagrodzenie.

Środki finansowe otrzymane przez Pana od Fundacji (w której jest pan Prezesem i jednocześnie jedynym członkiem Zarządu), która zamierza dofinansować Pana podróż poprzez zakup biletu lotniczego - stanowią wynagrodzenie za świadczenie usług, jakie będą świadczone przez Pana na rzecz Fundacji, tj. przeniesienie praw autorskich do zdjęć i reportażu na cele statutowe Fundacji „promocja turystyki i krajoznawstwa” oraz „działalność na rzecz integracji cudzoziemców oraz rozpowszechnianie wiedzy o krajach ich pochodzenia”.

Jak wskazał Pan we wniosku podstawą zakupu biletów jest uchwała zarządu Fundacji, w której upoważniono Pana do zakupu biletu ze środków Fundacji oraz zobowiązano Pana do przekazania praw autorskich do wspomnianych fotografii i reportażu pod rygorem obowiązku zwrotu dofinansowania podróży. Jest Pan zobligowany do zwrotu Fundacji dofinansowania podróży, jeżeli w terminie do 31 grudnia 2024 r. nie przekaże praw autorskich do reportażu i zdjęć. Zwrot obejmować ma pełny koszt zakupu biletu faktycznie poniesiony przez Fundację, a więc ze wszystkimi opłatami wynikającym np. z płatności kartą, przewalutowania transakcji itp. Ta sama uchwała zobowiązuje Pana do napisania sprawozdania z podróży oraz wykonania co najmniej 100 fotografii o tematyce dotyczącej realiów życia mieszkańców i atrakcji turystycznych w państwach objętych podróżą w określonym w tej uchwale terminie - pod rygorem konieczności zwrotu kosztów poniesionych przez Fundację na zakup biletów.

Dodatkowo jak wskazał Pan majątkowe prawa autorskie zostaną jedynie przekazane Fundacji i to Fundacja będzie ich wyłącznym właścicielem i dysponentem. Nie będzie ich Pan wykorzystywał w inny sposób.

W związku z tym, wbrew Pana twierdzeniom w opisanej sytuacji występują wszystkie elementy świadczenia usług za wynagrodzeniem. Mamy do czynienia z Umową (w tej sytuacji jest to Uchwała zarządu), w ramach której następuje wykonanie przez Pana skonkretyzowanej usługi. Natomiast środki finansowe przekazane Panu na zakup biletu lotniczego stanowią wynagrodzenie za świadczenie tych usług.

Należy bowiem zauważyć, że otrzymane środki od Fundacji mogą zostać przeznaczone wyłącznie na zakup biletu i stanowią dofinansowanie podróży w czasie której bedzie Pan zobowiązany do wykonania zadań określonych w treści Uchwały, tj. do napisania sprawozdania z podróży oraz wykonania co najmniej 100 fotografii o tematyce dotyczącej realiów życia mieszkańców i atrakcji turystycznych w państwach objętych podróżą.

Zatem dofinansowanie podróży wynika z umowy zobowiązaniowej (Uchwały) i jest bezpośrednio powiązane z późniejszym przekazaniem praw do zdjęć i reportażu z podróży.

Wobec tego nie można zgodzić się z Pana stanowiskiem, że w opisanej sytuacji przekazanie praw autorskich do zdjęć i reportażu nastąpi nieodpłatnie.

Z uwagi na powyższe, stwierdzić należy, że otrzymane środki finansowe w postaci dofinansowania podróży przekazane Panu na zakup biletu stanowią w istocie zapłatę za świadczone usługi.

Tym samym w rozpatrywanej sprawie zostały spełnione wszystkie przesłanki warunkujące uznanie wykonywanych przez Pana czynności za odpłatne usługi w rozumieniu art. 8 ust. 1 ustawy, podlegające opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług w myśl art. 5 ust. 1 ustawy.

W konsekwencji otrzymane środki finansowe na zakup biletu lotniczego, stanowić będą podstawę opodatkowania podatkiem od towarów i usług, zgodnie z art. 29a ust. 1 ustawy.

Tym samym Pana stanowisko uznano za nieprawidłowe.

Dodatkowe informacje

Informacja o zakresie rozstrzygnięcia

Interpretacja dotyczy zdarzenia przyszłego przedstawionego przez Pana i stanu prawnego obowiązującego w dniu wydania interpretacji.

Pouczenie o funkcji ochronnej interpretacji

Funkcję ochronną interpretacji indywidualnych określają przepisy art. 14k-14nb ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. – Ordynacja podatkowa (Dz. U. z 2022 r. poz. 2651 ze zm.). Interpretacja będzie mogła pełnić funkcję ochronną, jeśli: Pan sytuacja będzie zgodna (tożsama) z opisem zdarzenia przyszłego i zastosuje się Pan do interpretacji.
Zgodnie z art. 14na § 1 Ordynacji podatkowej:

Przepisów art. 14k-14n Ordynacji podatkowej nie stosuje się, jeśli stan faktyczny lub zdarzenie przyszłe będące przedmiotem interpretacji indywidualnej jest elementem czynności, które są przedmiotem decyzji wydanej:

1)z zastosowaniem art. 119a;

2)w związku z wystąpieniem nadużycia prawa, o którym mowa w art. 5 ust. 5 ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług;

3)z zastosowaniem środków ograniczających umowne korzyści.

Zgodnie z art. 14na § 2 Ordynacji podatkowej:

Przepisów art. 14k-14n nie stosuje się, jeżeli korzyść podatkowa, stwierdzona w decyzjach wymienionych w § 1, jest skutkiem zastosowania się do utrwalonej praktyki interpretacyjnej, interpretacji ogólnej lub objaśnień podatkowych.

Pouczenie o prawie do wniesienia skargi na interpretację

Ma Pani prawo do zaskarżenia tej interpretacji indywidualnej do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego (...). Zasady zaskarżania interpretacji indywidualnych reguluje ustawa z dnia 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi – Dz. U. z 2023 r. poz. 1634; dalej jako „PPSA”).

Skargę do Sądu wnosi się za pośrednictwem Dyrektora KIS (art. 54 § 1 PPSA). Skargę należy wnieść w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia interpretacji indywidualnej (art. 53 § 1 PPSA):

w formie papierowej, w dwóch egzemplarzach (oryginał i odpis) na adres: Krajowa Informacja Skarbowa, ul. Warszawska 5, 43-300 Bielsko-Biała (art. 47 § 1 PPSA), albo
w formie dokumentu elektronicznego, w jednym egzemplarzu (bez odpisu), na adres Elektronicznej Skrzynki Podawczej Krajowej Informacji Skarbowej na platformie ePUAP: /KIS/SkrytkaESP (art. 47 § 3 i art. 54 § 1a PPSA).

Skarga na interpretację indywidualną może opierać się wyłącznie na zarzucie naruszenia przepisów postępowania, dopuszczeniu się błędu wykładni lub niewłaściwej oceny co do zastosowania przepisu prawa materialnego. Sąd jest związany zarzutami skargi oraz powołaną podstawą prawną (art. 57a PPSA).

Podstawa prawna dla wydania interpretacji

Podstawą prawną dla wydania tej interpretacji jest art. 13 § 2a oraz art. 14b § 1 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. – Ordynacja podatkowa (Dz. U. z 2022 r. poz. 2651 ze zm.).

Praktyczny leksykon VAT 2024. Wszystko o zmianach w rozliczeniach VAT

Dane dokumentu

Interpretacja

Interpretacja indywidualna z dnia 12 września 2023 r., Dyrektor Krajowej Informacji Skarbowej, sygn. 0114-KDIP4-2.4012.325.2023.3.MMA