Interpretacja indywidualna z dnia 13 września 2023 r., Dyrektor Krajowej Informacji Skarbowej, sygn. 0114-KDIP3-2.4011.630.2023.3.MN

W zakresie skutków podatkowych sprzedaży działek nabytych w wyniku podziału majątku wspólnego po rozwodzie.

Interpretacja indywidualna – stanowisko prawidłowe

Szanowna Pani,

stwierdzam, że Pani stanowisko w sprawie oceny skutków podatkowych opisanego zdarzenia przyszłego w podatku dochodowym od osób fizycznych jest prawidłowe.

Zakres wniosku o wydanie interpretacji indywidualnej

30 czerwca 2023 r. wpłynął Pani wniosek z 28 czerwca 2023 r. o wydanie interpretacji indywidualnej, który dotyczy skutków podatkowych sprzedaży działek nabytych w wyniku podziału majątku wspólnego po rozwodzie. Uzupełniła go Pani – w odpowiedzi na wezwanie – pismem z 9 sierpnia 2023 r. (wpływ 11 sierpnia 2023 r.) oraz pismem z 21 sierpnia 2023 r. (wpływ 23 sierpnia 2023 r.).

Treść wniosku jest następująca:

Opis zdarzenia przyszłego

W dniu (…) 1992 r. zakupiła Pani z mężem dwie działki w obrębie (…), gmina (…), powiat (…): pierwsza działka nr 1 o obszarze 454 m2 KW nr (…) akt notarialny Rep. A Nr (…) oraz druga działka nr 2 – 456 m2 KW nr (…) akt notarialny Rep. A Nr (…).

Ponieważ Pani mąż zaczął cierpieć na chorobę alkoholową, której Pani nie akceptowała, Pani mąż się wyprowadził, a Pani postanowiła się rozwieść.

Wyrok rozwodowy zapadł zaocznie, ponieważ nie znała Pani adresu męża i nie odbierał wezwań do sądu.

W dniu (…) 1998 r. Sąd Wojewódzki w (…) IV Wydział Cywilny wydał wyrok zaoczny sygn. akt (…) orzekający rozwód związku małżeńskiego zawartego w 1991 r. między C. T. a Ł. T.

Od wielu lat próbowała Pani skontaktować się z byłym mężem, żeby zrobić notarialnie umowę o podział majątku i uporządkować sprawę nabytych działek. Niestety choć aktywnie się Pani starała, nie mogła Pani od nikogo uzyskać adresu Pani byłego męża, ponieważ był alkoholikiem i nie prowadził uporządkowanego życia jak inni.

Nosiła się Pani z zamiarem sprzedaży działek, które były bardzo daleko od Pani miejsca zamieszkania, więc pozostawały niezabudowane, nawet nieogrodzone. Przez odległość nawet nie były odwiedzane przez nikogo z Pani rodziny.

W ubiegłym roku odkryto u Pani nowotwór nerek i przeszła Pani operację w (…). To pokazało Pani jak nieprzewidywalne jest życie i jakie może być kruche.

Obecnie ma Pani 73 lata i jest Pani na niezbyt wysokiej emeryturze. Po rewaloryzacji emerytury 1 marca 2023 r. Pani świadczenie do wypłaty wynosi (…) zł, co nie jest kwotą zbyt wysoką, więc dzięki sprzedaży działek mogłaby Pani podratować swoje codzienne wydatki, a co najważniejsze mogłaby Pani podzielić się pieniędzmi z Pani dorastającymi wnukami, które wybierają się na studia, więc potrzebują wsparcia finansowego.

Od zakupu przez Panią działek minęło 30 lat, więc nie zachodzi okoliczność nagłego zarobku. Uważa Pani, że indywidualna interpretacja podatku dochodowego w Pani przypadku ma uzasadnienie.

Dopiero dwa miesiące temu udało się Pani ustalić obecny adres Pani byłego męża i odwiedzić go. Przebywa on w fundacji dla osób bezdomnych, (…), ul. (…), powiat (…). Dzięki temu mogła Pani u notariusza podpisać razem z byłym mężem akt notarialny Rep. A Nr (…), który jest umową o podział majątku wspólnego i w tym akcie notarialnym obie działki 1 oraz 2 w obrębie (…), gmina (…) nabywa na wyłączną własność Ł. T., czyli Pani.

Chciałaby Pani je sprzedać i uzyskać od Krajowej Informacji Skarbowej orzeczenie, że po sprzedaży działek będzie Pani zwolniona z zapłacenia podatku na podstawie zastosowanej interpretacji indywidualnej.

Uzupełnienie opisu zdarzenia przyszłego

Akt notarialny o podział majątku wspólnego został podpisany (…) 2023 r. Jak już Pani pisała, przez wiele lat nie mogła Pani odnaleźć męża ani jego adresu i dopiero teraz po 30 latach udało się przeprowadzić umowę o podział majątku wspólnego.

Działki nr 1 oraz 2 zostały zakupione w dniu (…) 1992 r. na prawach majątku dorobkowego na prawach wspólności ustawowej.

Podział majątku wspólnego, na mocy którego stała się Pani wyłączną właścicielką przedmiotowych działek odbył się bez spłat i dopłat.

Przedmiotowe działki są sklasyfikowane jako grunty rolne, na których nie został sporządzony miejscowy plan zagospodarowania przestrzennego oraz nie ustalono dla tych działek warunków zabudowy i zagospodarowania terenu.

Na przedmiotowych działkach nigdy nie była prowadzona działalność gospodarcza. Działki pozostawały dotąd niezabudowane i nieużywane, ponieważ w dniu (…) 1998 r. rozwiodła się Pani z mężem, z którym zakupiła przedmiotowe działki. Przy rozwodzie nie nastąpił podział majątku, ponieważ były mąż nie zgłaszał się na wezwania i wyrok rozwodowy wydano zaocznie. Sprawa działek pozostała niezałatwiona.

Poszukiwała Pani byłego męża przez 25 lat i odnalazła go dopiero w tym roku, dlatego Akt Notarialny Rep. A Nr (…) Umowa o podział majątku wspólnego nastąpił dopiero w 25 lat po rozwodzie, czyli (…) 2023 r.

Jest więc Pani praktycznie posiadaczką tych działek od 30 lat, ponieważ zakupiła je Pani (…) 1992 r.

Pytanie

Czy w związku z zaistniałą sytuacją może być Pani zwolniona z 19% podatku dochodowego od sprzedaży dwóch działek – dotyczy to podatku od wymienionych działek nr 1 w obrębie (…), gmina (…), powiat (…) o obszarze 454 m2 oraz działki nr 2 w obrębie (…), gmina (…), powiał (…) o obszarze 456 m2?

Pani stanowisko w sprawie

Według Pani oceny, a także od oceny, którą usłyszała Pani od urzędniczki z urzędu skarbowego (…) powinna być Pani zwolniona z podatku od sprzedaży działek, ponieważ jest Pani ich właścicielem od 30 lat.

Ocena stanowiska

Stanowisko, które przedstawiła Pani we wniosku jest prawidłowe.

Uzasadnienie interpretacji indywidualnej

Zgodnie z zasadą powszechności opodatkowania wyrażoną w art. 9 ust. 1 ustawy z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych (t. j. Dz. U. z 2022 r. poz. 2647 ze zm.):

Z treści tego przepisu wynika, że opodatkowaniu podatkiem dochodowym podlegają wszelkiego rodzaju dochody uzyskane przez podatnika, z wyjątkiem tych, które zostały enumeratywnie wymienione przez ustawodawcę w katalogu zwolnień przedmiotowych ustawy, bądź od których zaniechano poboru podatku w drodze rozporządzenia.

W myśl art. 11 ust. 1 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych:

Źródła przychodów

W myśl art. 10 ust. 1 pkt 8 lit. a)-c) ww. ustawy:

Powyższy przepis formułuje zasadę, że odpłatne zbycie nieruchomości, jej części lub udziału w nieruchomości oraz wymienionych praw majątkowych przed upływem 5 lat, licząc od końca roku kalendarzowego, w którym nastąpiło nabycie lub wybudowanie (dalej nazywany: 5-letnim okresem) wiąże się z koniecznością zapłaty podatku dochodowego od osób fizycznych.

Tym samym, jeżeli odpłatne zbycie nieruchomości, jej części lub udziału w nieruchomości oraz praw majątkowych następuje po upływie 5 lat licząc od końca roku kalendarzowego, w którym miało miejsce nabycie – nie jest źródłem przychodu w rozumieniu art. 10 ust. 1 pkt 8 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych. Zatem, przychód uzyskany z takiego odpłatnego zbycia nie podlega opodatkowaniu.

W przypadku odpłatnego zbycia nieruchomości i wymienionych praw istotne znaczenie ma ustalenie daty nabycia nieruchomości.

Ustawa o podatku dochodowym od osób fizycznych nie precyzuje pojęcia „nabycie”, a także nie wskazuje, czy ma to być nabycie odpłatne czy nieodpłatne. Nie określa również, na podstawie jakiej czynności prawnej może nastąpić nabycie nieruchomości, ich części oraz udziału w nieruchomości lub praw majątkowych. Zatem pojęcie to należy rozumieć szeroko, co oznacza, że z nabyciem nieruchomości lub praw majątkowych wymienionych w art. 10 ust. 1 pkt 8 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych mamy do czynienia z chwilą uzyskania prawa własności do nieruchomości lub tych praw, bez względu na charakter czynności prawnej, na podstawie której doszło do przysporzenia majątkowego w postaci własności rzeczy lub praw.

Zgodnie z art. 155 § 1 ustawy z 23 kwietnia 1964 r. Kodeks cywilny (t. j. Dz. U. z 2023 r. poz. 1610 ze zm.):

Należy zatem wskazać, że nabyciem w rozumieniu przepisu art. 10 ust. 1 pkt 8 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych jest każda czynność, na mocy której na osobę fizyczną – nabywcę, przechodzi własność nieruchomości, bez względu na to, czy nabycie następuje w sposób odpłatny czy nieodpłatny.

Przy czym, jak wynika z art. 10 ust. 6 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych:

Z informacji przedstawionych przez Panią wynika, że:

1.w dniu (…) 1992 r. zakupiła Pani wraz z mężem działki o nr 1 i 2;

2.działki te zostały zakupione na prawach wspólności ustawowej;

3.w dniu (…) 1998 r. orzeczono rozwód pomiędzy Panią a mężem;

4.podział majątku wspólnego został dokonany aktem notarialnym w dniu (…) 2023 r.;

5.na mocy tego podziału stała się Pani jedyną właścicielką przedmiotowych działek.

Powzięła Pani wątpliwość, czy sprzedaż działek będzie podlegać opodatkowaniu podatkiem dochodowym od osób fizycznych.

Aby ustalić, czy sprzedaż przez Panią wskazanych działek będzie podlegać opodatkowaniu podatkiem dochodowym od osób fizycznych, istotne jest ustalenie, czy ich odpłatne zbycie nastąpi po upływie pięciu lat licząc od końca roku kalendarzowego, w którym nastąpiło nabycie tych działek.

Stosunki majątkowe pomiędzy małżonkami

Wskazała Pani, że przedmiotowe działki zostały nabyte przez Panią i byłego męża do wspólności ustawowej, a zatem należy odnieść się do kwestii stosunków majątkowych pomiędzy małżonkami, które  zostały uregulowane w ustawie z dnia 25 lutego 1964 r. Kodeks rodzinny i opiekuńczy (t. j. Dz. U. z 2020 r. poz. 1359 ze zm.).

Przepis art. 31 § 1 Kodeksu stanowi, że:

Ustrój wspólności ustawowej obejmujący dorobek obojga małżonków, ustawodawca ukształtował jako wspólność łączną, bezudziałową.

Z kolei jak stanowi art. 35 ww. Kodeksu:

Ustawowy ustrój majątkowy między małżonkami może ulec zniesieniu lub ograniczeniu na skutek zawartej między nimi umowy (art. 47 § 1 Kodeksu rodzinnego i opiekuńczego), na skutek orzeczenia sądu (art. 52 § 1 Kodeksu rodzinnego i opiekuńczego) albo z mocy prawa np. ubezwłasnowolnienia jednego z małżonków (art. 53 Kodeksu rodzinnego i opiekuńczego).

Co do zasady, z chwilą ustania wspólności ustawowej, wspólność dotychczas bezudziałowa zostaje zastąpiona przez współwłasność w częściach ułamkowych. Od tej chwili małżonkowie mają równe udziały w majątku wspólnym, niezależnie od tego, w jakim stopniu każdy z nich przyczynił się do jego powstania.

Stosownie natomiast do art. 50¹ Kodeksu rodzinnego i opiekuńczego:

Z reguły jest to stan przejściowy, który prowadzi do podziału majątku, choć – jak wynika z dyspozycji przepisu art. 211 ustawy Kodeks cywilny – podział ten nie jest obowiązkowy.

Zgodnie bowiem z tym przepisem:

Zgodnie z art. 1037 Kodeksu cywilnego w związku z art. 46 Kodeksu rodzinnego i opiekuńczego, podział majątku wspólnego może nastąpić bądź na mocy umowy między małżonkami, bądź na mocy orzeczenia sądu na żądanie któregokolwiek z małżonków.

Wspólność małżeńska jest szczególnym rodzajem współwłasności – tzw. „współwłasność łączna”. Jest to wspólność bezudziałowa, a w czasie jej trwania małżonkowie nie mogą rozporządzać swoimi prawami do majątku wspólnego jako całości. Wspólność ta jest wspólnością masy majątkowej i obejmuje cały zbiór praw majątkowych, takich jak własność i inne prawa rzeczowe czy wierzytelności. Współwłasność łączna, w tym wypadku wspólność majątkowa, różni się od ułamkowej tym, że nie można w niej określić ilości udziałów każdego współwłaściciela.

W związku z powyższym, zgodnie z cytowanym wcześniej art. 10 ust. 6 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych − datą nabycia przez Panią działek jest data nabycia ich do majątku wspólnego małżonków, tj. 1992 r. Zatem pięcioletni termin, o którym mowa w art. 10 ust. 1 pkt 8 w zw. z art. 10 ust. 6 ustawy niewątpliwie upłynął.

W konsekwencji planowana sprzedaż działek nie będzie stanowić źródła przychodu podlegającego opodatkowaniu podatkiem dochodowym, o którym mowa w art. 10 ust. 1 pkt 8 w związku z art. 10 ust. 6 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych.

Wobec powyższego, nie będzie Pani zobowiązana do zapłaty podatku dochodowego z tytułu ich sprzedaży.

Pani stanowisko należało więc uznać za prawidłowe.

Dodatkowe informacje

Informacja o zakresie rozstrzygnięcia

Interpretacja dotyczy zdarzenia przyszłego, które Pani przedstawiła i stanu prawnego, który obowiązuje w dniu wydania interpretacji.

Pouczenie o funkcji ochronnej interpretacji

• Funkcję ochronną interpretacji indywidualnych określają przepisy art. 14k-14nb ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. – Ordynacja podatkowa (t. j. Dz. U. z 2022 r. poz. 2651 ze zm.). Interpretacja będzie mogła pełnić funkcję ochronną, jeśli: Pani sytuacja będzie zgodna (tożsama) z opisem stanu faktycznego lub zdarzenia przyszłego i zastosuje się Pani do interpretacji.
• Zgodnie z art. 14na § 1 Ordynacji podatkowej:

• Zgodnie z art. 14na § 2 Ordynacji podatkowej:

Pouczenie o prawie do wniesienia skargi na interpretację

Ma Pani prawo do zaskarżenia tej interpretacji indywidualnej do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego. Zasady zaskarżania interpretacji indywidualnych reguluje ustawa z dnia 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi (t. j. Dz. U. z 2023 r. poz. 1634; dalej jako „PPSA”).

Skargę do Sądu wnosi się za pośrednictwem Dyrektora KIS (art. 54 § 1 PPSA). Skargę należy wnieść w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia interpretacji indywidualnej (art. 53 § 1 PPSA):

• w formie papierowej, w dwóch egzemplarzach (oryginał i odpis) na adres: Krajowa Informacja Skarbowa, ul. Warszawska 5, 43-300 Bielsko-Biała (art. 47 § 1 PPSA), albo
• w formie dokumentu elektronicznego, w jednym egzemplarzu (bez odpisu), na adres Elektronicznej Skrzynki Podawczej Krajowej Informacji Skarbowej na platformie ePUAP: /KIS/SkrytkaESP (art. 47 § 3 i art. 54 § 1a PPSA).

Skarga na interpretację indywidualną może opierać się wyłącznie na zarzucie naruszenia przepisów postępowania, dopuszczeniu się błędu wykładni lub niewłaściwej oceny co do zastosowania przepisu prawa materialnego. Sąd jest związany zarzutami skargi oraz powołaną podstawą prawną (art. 57a PPSA).

Podstawa prawna dla wydania interpretacji

Podstawą prawną dla wydania tej interpretacji jest art. 13 § 2a oraz art. 14b § 1 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. – Ordynacja podatkowa (t. j. Dz. U. z 2022 r. poz. 2651 ze zm.).