Interpretacja indywidualna z dnia 25 sierpnia 2023 r., Dyrektor Krajowej Informacji Skarbowej, sygn. 0114-KDIP3-2.4011.467.2023.2.MR

W zakresie skutków podatkowych odpłatnego zbycia nieruchomości.

Interpretacja indywidualna – stanowisko prawidłowe

Szanowny Panie,

stwierdzam, że Pana stanowisko w sprawie oceny skutków podatkowych opisanego stanu faktycznego w podatku dochodowym od osób fizycznych jest prawidłowe.

Zakres wniosku o wydanie interpretacji indywidualnej

9 maja 2023 r. wpłynął Pana wniosek z 4 maja 2023 r. o wydanie interpretacji indywidualnej, który dotyczy podatku dochodowego od osób fizycznych w zakresie skutków podatkowych odpłatnego zbycia nieruchomości. Uzupełnił go Pan – w odpowiedzi na wezwanie – pismem z 18 lipca 2023 r. (data wpływu 21 lipca 2023 r.) oraz pismem z 10 sierpnia 2023 r. (data wpływu 14 sierpnia 2023 r.).

Treść wniosku jest następująca:

Opis stanu faktycznego

Był Pan w związku małżeńskim w ustawowej małżeńskiej wspólności majątkowej. Wraz z małżonką otrzymał Pan do majątku wspólnego darowiznę współwłasności w 1/2 części nieruchomości położonej w (…), na podstawie umowy darowizny z dnia 13 marzec 2007 r. Oznacza to, że posiadali Państwo we współwłasności łącznej 1/2 udziału we współwłasności nieruchomości. Nie prowadzili Państwo działalności gospodarczej, Państwa udział nie służył prowadzenia działalności gospodarczej, ani nie był składnikiem majątku żadnego przedsiębiorstwa. Współwłaścicielami pozostałej 1/2 udziału we współwłasności nieruchomości byli Pana matka, brat i siostra.

Pana małżeństwo zakończyło się rozwodem. Przeprowadził Pan sądowe zniesienie współwłasności nieruchomości, które zostało zakończone postanowieniem Sądu Rejonowego w (…) z 7 lipca 2022 r., prawomocnym z dniem 14 września 2022 r., na mocy którego Sąd dokonał fizycznego podziału nieruchomości na dwie równe powierzchniowo działki oraz zniósł współwłasność pomiędzy byłymi małżonkami.

Wskutek powyższego otrzymał Pan na wyłączną własność jedną z dwóch działek wyodrębnionych z podziału w zamian za obowiązek spłaty byłej żony kwotą w wysokości 140.250,00 złotych.

W 2023 roku sprzedał Pan własność wydzielonej działki na rzecz swojej siostry.

Uzupełnienie opisu stanu faktycznego

Wartość nabytej w drodze zniesienia współwłasności od byłej żony działki wraz z zabudową wynosiła 140 250,00 zł – zgodnie z postanowieniem Sądu Rejonowego w (…) z 7 lipca 2022 r. Z kolei wartość udziału, który otrzymał Pan wraz z małżonką wynosiła wówczas 50 000,00 zł – zgodnie z wyceną zawartą w umowie darowizny z 13 marca 2007 r. oraz umową darowizny z 26 października 2007 r.

W okresie od 2007 r. do 2022 r. poniósł Pan znaczące nakłady na nieruchomość.

Zgodnie z umową z 13 marca 2007 r. nabył Pan udział w nieruchomości samodzielnie, a następnie umową darowizny z 26 października 2007 r. przeniósł Pan własność 1/2 swojego udziału w nieruchomości na żonę na zasadach współwłasności małżeńskiej.

Postanowienie Sądu Rejonowego w (…) z 7 lipca 2022r. dotyczyło całej nieruchomości, której współwłaścicielami był Pan z byłą żoną (po 1/4 części) oraz Pana matka (1/4 części), brat i siostra (po 1/8 części). Sąd podzielił nieruchomość na dwie działki (zniesienie współwłasności przez podział). Pierwsza działka została przyznana na współwłasność Pana matce (1/2 części), siostrze i bratu (po 1/4 części). Druga działka została przyznana Panu z obowiązkiem dokonania przez Pana spłaty na rzecz Pana żony kwoty 140 250 zł. Ta druga działka, powstała w wyniku podziału, której współwłaścicielem stał się Pan, była przedmiotem zniesienia współwłasności z Pana byłą żoną przez spłatę. W wyniku tych czynności, dokonanych przez Sąd, stał się Pan jedynym właścicielem drugiej działki, którą następnie Pan sprzedał. W sprawie były więc dwa zniesienia współwłasności skutkujące tym, że stał się Pan jedynym właścicielem jednej z działek.

W niniejszej sprawie miała miejsce jedynie jedna spłata dokonana przez Pana na rzecz byłej żony. Pomiędzy pozostałymi współwłaścicielami nie nastąpiły żadne spłaty ani dopłaty.

Wartość nabytej przez Pana w wyniku zniesienia współwłasności działki na dzień zniesienia współwłasności mieści się w udziale, jaki przysługiwał Panu przed zniesieniem współwłasności.

Pytanie

Czy Pana dochód z tytułu zbycia własności działki wyodrębnionej z nieruchomości jest wyłączony z opodatkowania podatkiem dochodowym z uwagi na fakt, że zbycie nastąpiło po upływie pięciu lat, licząc od końca roku kalendarzowego, w którym nastąpiło nabycie wraz z Pana żoną w drodze darowizny współwłasności w nieruchomości?

Pana stanowisko w sprawie

Pana zdaniem, dochód z tytułu zbycia własności działki wyodrębnionej z nieruchomości jest wyłączony z opodatkowania podatkiem dochodowym z uwagi na fakt, że zbycie nastąpiło po upływie pięciu lat, licząc od końca roku kalendarzowego, w którym nastąpiło nabycie wraz z żoną w drodze darowizny współwłasności w nieruchomości.

Zgodnie z art. 10 ust. 1 pkt 8 u.p.d.o.f. źródłem przychodu jest, z zastrzeżeniem ust. 2, odpłatne zbycie m.in. nieruchomości lub ich części oraz udziału w nieruchomości, spółdzielczego własnościowego prawa do lokalu mieszkalnego lub użytkowego oraz prawa do domu jednorodzinnego w spółdzielni mieszkaniowej, prawa wieczystego użytkowania gruntów - jeżeli odpłatne zbycie nie następuje w wykonaniu działalności gospodarczej i zostało dokonane przed upływem pięciu lat, licząc od końca roku kalendarzowego, w którym nastąpiło nabycie lub wybudowanie.

Powyższy przepis formułuje generalną zasadę, że odpłatne zbycie nieruchomości lub praw przed upływem 5 lat, licząc od końca roku kalendarzowego, w którym nastąpiło nabycie lub wybudowanie rodzi obowiązek podatkowy w postaci zapłaty podatku dochodowego. Tym samym, jeżeli odpłatne zbycie nieruchomości lub praw następuje po upływie 5 lat licząc od końca roku kalendarzowego, w którym nastąpiło nabycie - nie jest źródłem przychodu w rozumieniu art. 10 ust. 1 pkt 8 u.p.d.o.f., a tym samym przychód uzyskany z odpłatnego zbycia w ogóle nie podlega opodatkowaniu.

W niniejszej sprawie już od 2007 roku był Pan współwłaścicielem nieruchomości, z której wyodrębniono działkę, będącą przedmiotem sprzedaży w 2023 roku. Oznacza to, że zbycie działki nastąpiło po upływie 13 lat od jej nabycia. W związku z powyższym, w świetle art. 10 ust. 1 pkt 8 u.p.d.o.f. dochód ze sprzedaży wyodrębnionej działki nie podlega opodatkowaniu, jako powstały ze zbycie dokonanego po upływie pięciu lat, licząc od końca roku kalendarzowego, w którym nastąpiło nabycie nieruchomości.

Okoliczność, że sprzedana działka została wyodrębniona z nieruchomości wskutek podziału nie zmienia faktu, że był jej Pan właścicielem już od 2007 roku, nie zaś dopiero od chwili wyodrębnienia w 2022 roku. Jeżeli właściciel (współwłaściciel) dokonuje jedynie podziału nieruchomości, to nie mamy do czynienia z żadnym nabyciem, bo chodzi o nieruchomość, której ta osoba jest już właścicielem (współwłaścicielem). W konsekwencji organy podatkowe stoją na stanowisku, że sam podział nieruchomości (działki) nie stanowi daty nowego nabycia w rozumieniu art. 10 ust. 1 pkt 8 u.p.d.o.f., gdyż w wyniku podziału podatnik nie nabywa bowiem żadnych nowych nieruchomości ponad to, czego był już właścicielem wraz z innym współwłaścicielami (tak m.in. interpretacja indywidualna z 24 czerwca 2014 r., IBPBII/2/415-323/14/MW; interpretacja indywidualna z 19 stycznia 2015 r., IPPB4/415-795/14-6/AM). Z interpretacji powyższych wynika wprost, że fizyczny podział działek na mniejsze nie stanowi ich nabycia w rozumieniu art. 10 ust. 1 pkt 8 u.p.d.o.f.

Tak samo nie stanowi nowego nabycia otrzymanie przez jednego z małżonków całości nieruchomości lub udziału wchodzącego wcześniej w skład majątku wspólnego obojga małżonków (tak m.in. interpretacja indywidualna z 3 lutego 2022 r., 0112-KDIL2-1.4011.1190.2021.2.PW; interpretacja indywidualna z 23 grudnia 2016 r., 0461-ITPB2.4511.860.2016.1.AG).

Z interpretacji powyższych wynika bowiem wprost, że za datę nabycia nieruchomości przez małżonka, uzyskującego całość nieruchomości wskutek podziału majątku wspólnego byłych małżonków należy uznać datę jej nabycia do ustawowej wspólności majątkowej małżeńskiej, nie zaś datę przyznania nieruchomości jednemu z małżonków. Powyższe stanowisko potwierdza również orzecznictwo, m.in. wyrok Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Gdańsku z dnia 31.01.2018 r., I SA/Gd 1674/17, Legalis: „Skoro z uwagi na wspólność majątkową nie można wyodrębnić udziałów, które małżonkowie posiadali w chwili nabycia nieruchomości w małżeństwie i przyjmuje się, że małżonkowie nabyli prawo majątkowe wspólnie w całości, to nie można liczyć terminu nabycia, określonego w art. 10 ust. 1 pkt 8 lit. a-c ustawy z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych (t. j. Dz. U. z 2018 r. poz. 1509), od daty ustania ustawowej majątkowej wspólności małżeńskiej bądź daty następującego w następstwie ustania tej wspólności podziału majątku dorobkowego. Małżonek, który otrzymuje całą nieruchomość w wyniku podziału majątku wspólnego, pozostaje właścicielem całej nieruchomości, nabytej już wcześniej, toteż zniesienie wspólności małżeńskiej nie ma wpływu na określenie daty nabycia nieruchomości bądź udziału w tej nieruchomości dla ustalenia przychodu podatkowego ze źródła, jakim jest odpłatne jej zbycie."

W związku z powyższym, Pana stanowisko jest prawidłowe.

Ocena stanowiska

Stanowisko, które przedstawił Pan we wniosku jest prawidłowe.

Uzasadnienie interpretacji indywidualnej

Podstawową zasadą obowiązującą w przepisach ustawy z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych (t. j. Dz. U. z 2022 r. poz. 2647 ze zm.) jest zasada powszechności opodatkowania, która wyrażona została w art. 9 ust. 1 tej ustawy.

Zgodnie z art. 9 ust. 1 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych:

Ustawa o podatku dochodowym od osób fizycznych wyraźnie rozróżnia źródła przychodów oraz sposób opodatkowania dochodów z poszczególnych źródeł.

Stosownie do art. 10 ust. 1 pkt 8 lit. a)-c) ustawy o podatku dochodowym:

Przepis ten formułuje generalną zasadę, że odpłatne zbycie nieruchomości lub ich części oraz udziału w nieruchomości – dokonane poza działalnością gospodarczą – przed upływem 5 lat, licząc od końca roku kalendarzowego, w którym nastąpiło nabycie lub wybudowanie, skutkuje powstaniem przychodu w rozumieniu ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych.

Tym samym, jeżeli odpłatne zbycie nieruchomości, jej części lub udziału w nieruchomości nastąpi po upływie pięciu lat, licząc od końca roku kalendarzowego, w którym nastąpiło nabycie – nie powstaje przychód w rozumieniu art. 10 ust. 1 pkt 8 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, a tym samym przychód uzyskany ze sprzedaży nieruchomości, jej części lub udziału w nieruchomości w ogóle nie podlega opodatkowaniu.

Zgodnie z art. 10 ust. 6 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych:

Z przedstawionego opisu sprawy wynika, że na podstawie umowy darowizny z 13 marca 2007 r. nabył Pan udział w nieruchomości położonej w (…). Był Pan w związku małżeńskim w ustawowej małżeńskiej wspólności majątkowej. Małżeństwo Pana zakończyło się rozwodem. Nastąpiło sądowe zniesienie współwłasności nieruchomości, które zostało zakończone postanowieniem Sądu Rejonowego w (…) z 7 lipca 2022 r., prawomocnym z dniem 14 września 2022 r., na mocy którego Sąd dokonał fizycznego podziału nieruchomości na dwie równe powierzchniowo działki oraz zniósł współwłasność pomiędzy byłymi małżonkami. Otrzymał Pan na wyłączną własność jedną z dwóch działek z obowiązkiem dokonania przez Pana spłaty na rzecz byłej żony kwoty 140 250 zł. Wartość nabytej przez Pana w wyniku zniesienia współwłasności działki na dzień zniesienia współwłasności mieści się w udziale, jaki przysługiwał Panu przed zniesieniem współwłasności. W 2023 r. sprzedał Pan własność wydzielonej działki na rzecz swojej siostry.

Zgodnie z art. 211 ustawy z dnia 23 kwietnia 1964 r. Kodeks cywilny (t. j. Dz. U. z 2022 r. poz. 1360 ze zm.):

Z art. 888 § 1 ww. ustawy wynika, że:

Art. 210 § 1 ww. Kodeksu stanowi, że:

Na podstawie art. 212 § 1 i § 3 Kodeksu cywilnego:

Jednym ze sposobów zniesienia współwłasności jest fizyczny podział rzeczy wspólnych między współwłaścicielami. Następuje to w drodze przyznania każdemu ze współwłaścicieli wyodrębnionych (podzielonych) rzeczy wspólnych. Celem postępowania o zniesienie współwłasności jest zatem nowe ukształtowanie prawa własności rzeczy, które stanowią przedmiot współwłasności poprzez odebranie temu prawu cechy wspólności.

Zniesienie współwłasności nie stanowi nabycia rzeczy, jeżeli mieści się w ramach udziału jaki przypadał byłym współwłaścicielom w rzeczy wspólnej i odbył się bez spłat i dopłat. Zatem, jeżeli zniesienie współwłasności odbyło się bez spłat i dopłat, a wielkość (wartość) przyznanych w wyniku zniesienia współwłasności rzeczy (nieruchomości) odpowiada wielkości (wartości) udziału we współwłasności, to zniesienie współwłasności nie stanowi nabycia. Za datę nabycia nieruchomości lub prawa – w przypadku ich sprzedaży, które przypadły danej osobie w wyniku zniesienia współwłasności, należy przyjąć datę ich pierwotnego nabycia, jeżeli wartość otrzymanej przez daną osobę nieruchomości lub prawa w wyniku zniesienia współwłasności mieści się w udziale, jaki przysługiwał tej osobie w majątku objętym współwłasnością oraz zniesienie współwłasności zostało dokonane bez spłat i dopłat.

Gdy w wyniku zniesienia współwłasności udział danej osoby ulega powiększeniu mamy do czynienia z nabyciem, gdyż zwiększa się stan jej majątku osobistego. Analogicznie, okoliczność, że udział innego współwłaściciela ulega pomniejszeniu, traktowane być musi w kategorii zbycia, gdyż w ten sposób ulega pomniejszeniu zarówno zakres dotychczasowego władztwa tej osoby nad rzeczą (tu nieruchomością), jak też stan jej majątku osobistego.

Tak więc co do zasady, zniesienie współwłasności jest formą nowego nabycia tylko wówczas, gdy w wyniku tego zniesienia podatnik otrzymuje nieruchomość, której wartość po dokonanym podziale przekracza wartość udziału, jaki pierwotnie podatnikowi przysługiwał.

Biorąc pod uwagę kwestię nabycia do wspólności majątkowej małżeńskiej, należy odnieść się również do przepisów ustawy z 25 lutego 1964 r. Kodeks rodzinny i opiekuńczy (t. j. Dz. U. z 2020 r. poz. 1359), w której zostały uregulowane stosunki majątkowe między małżonkami.

Zgodnie z art. 31 § 1 Kodeksu rodzinnego i opiekuńczego:

Przedmioty majątkowe nieobjęte wspólnością ustawową należą do majątku osobistego każdego z małżonków. Ustrój wspólności ustawowej obejmujący dorobek obojga małżonków ukształtowany został przez ustawodawcę jako wspólność łączna, bezudziałowa. Wspólność ta charakteryzuje się tym, że w czasie jej trwania małżonkowie nie mają określonych udziałów w majątku wspólnym, nie mogą zatem rozporządzać udziałami, a także nie mogą żądać podziału majątku objętego wspólnością.

Ustawowy ustrój majątkowy między małżonkami może ulec zniesieniu lub ograniczeniu na skutek zawartej między nimi umowy (art. 47 § 1 Kodeksu rodzinnego i opiekuńczego), na skutek orzeczenia sądu (art. 52 § 1 Kodeksu rodzinnego i opiekuńczego) albo z mocy prawa, np. ubezwłasnowolnienia jednego z małżonków (art. 53 Kodeksu rodzinnego i opiekuńczego).

Z chwilą ustania wspólności ustawowej, wspólność dotychczas bezudziałowa zostaje zastąpiona przez współwłasność w częściach ułamkowych. Od tej chwili małżonkowie mają równe udziały w majątku wspólnym, niezależnie od tego, w jakim stopniu każdy z nich przyczynił się do jego powstania.

Stosownie natomiast do art. 50¹Kodeksu rodzinnego i opiekuńczego:

Z reguły jest to stan przejściowy, który prowadzi do podziału majątku, choć z dyspozycji cytowanego wcześniej przepisu art. 211 ustawy z dnia 23 kwietnia 1964 r. Kodeks cywilny (t. j. Dz. U. z 2022 r. poz. 1360 ze zm.), podział ten nie jest obowiązkowy.

Zgodnie z art. 1037 Kodeksu cywilnego w związku z art. 46 Kodeksu rodzinnego i opiekuńczego – podział majątku wspólnego może nastąpić bądź na mocy umowy między małżonkami, bądź na mocy orzeczenia sądu na żądanie któregokolwiek z małżonków.

Wspólność małżeńska jest szczególnym rodzajem współwłasności – tzw. „współwłasność łączna”. Jest to wspólność bezudziałowa, a w czasie jej trwania małżonkowie nie mogą rozporządzać swoimi prawami do majątku wspólnego jako całości. Wspólność ta jest wspólnością masy majątkowej i obejmuje cały zbiór praw majątkowych, takich jak własność i inne prawa rzeczowe czy wierzytelności. Współwłasność łączna, w tym wypadku wspólność majątkowa, różni się od ułamkowej tym, że nie można w niej określić ilości udziałów każdego współwłaściciela.

W przypadku odpłatnego zbycia po ustaniu wspólności majątkowej małżeńskiej, nabytych do majątku wspólnego małżonków lub wybudowanych w trakcie trwania wspólności majątkowej małżeńskiej nieruchomości lub nabytych do majątku wspólnego małżonków praw majątkowych, określonych w art. 10 ust. 1 pkt 8 lit. a-c, okres, o którym mowa w tym przepisie, liczy się od końca roku kalendarzowego, w którym nastąpiło ich nabycie do majątku wspólnego małżonków lub ich wybudowanie w trakcie trwania wspólności majątkowej małżeńskiej (art. 10 ust. 6 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych).

Za datę nabycia przez Pana nieruchomości należy uznać datę 13 marca 2007 r.

Sprzedaż działki powstałej w wyniku podziału nieruchomości, opisanej we wniosku, nie będzie stanowić źródła przychodu, o którym mowa w art. 10 ust. 1 pkt 8 w zw. z art. 10 ust. 6 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych. Odpłatne zbycie nieruchomości nastąpi po upływie 5 lat, licząc od końca roku kalendarzowego, w którym nastąpiło nabycie tej nieruchomości do majątku wspólnego małżonków. Zatem, z tego tytułu nie będzie Pan zobowiązany do zapłaty podatku dochodowego od osób fizycznych.

Pana stanowisko jest prawidłowe.

Dodatkowe informacje

Informacja o zakresie rozstrzygnięcia

Interpretacja dotyczy stanu faktycznego, który Pan przedstawił, i stanu prawnego, który obowiązywał w dacie zaistnienia zdarzenia.

Pouczenie o funkcji ochronnej interpretacji

• Funkcję ochronną interpretacji indywidualnych określają przepisy art. 14k-14nb ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. – Ordynacja podatkowa (t. j. Dz. U. z 2022 r. poz. 2651 ze zm.). Aby interpretacja mogła pełnić funkcję ochronną: Pana sytuacja musi być zgodna (tożsama) z opisem stanu faktycznego lub zdarzenia przyszłego i musi się Pan zastosować do interpretacji.
• Zgodnie z art. 14na § 1 Ordynacji podatkowej:

• Zgodnie z art. 14na § 2 Ordynacji podatkowej:

Pouczenie o prawie do wniesienia skargi na interpretację

Ma Pan prawo do zaskarżenia tej interpretacji indywidualnej do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w (…). Zasady zaskarżania interpretacji indywidualnych reguluje ustawa z dnia 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi (t. j. Dz. U. z 2023 r. poz. 1634; dalej jako „PPSA”).

Skargę do Sądu wnosi się za pośrednictwem Dyrektora KIS (art. 54 § 1 PPSA). Skargę należy wnieść w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia interpretacji indywidualnej (art. 53 § 1 PPSA):

• w formie papierowej, w dwóch egzemplarzach (oryginał i odpis) na adres: Krajowa Informacja Skarbowa, ul. Warszawska 5, 43-300 Bielsko-Biała (art. 47 § 1 PPSA), albo
• w formie dokumentu elektronicznego, w jednym egzemplarzu (bez odpisu), na adres Elektronicznej Skrzynki Podawczej Krajowej Informacji Skarbowej na platformie ePUAP: /KIS/SkrytkaESP (art. 47 § 3 i art. 54 § 1a PPSA).

Skarga na interpretację indywidualną może opierać się wyłącznie na zarzucie naruszenia przepisów postępowania, dopuszczeniu się błędu wykładni lub niewłaściwej oceny co do zastosowania przepisu prawa materialnego. Sąd jest związany zarzutami skargi oraz powołaną podstawą prawną (art. 57a PPSA).

Podstawa prawna dla wydania interpretacji

Podstawą prawną dla wydania tej interpretacji jest art. 13 § 2a oraz art. 14b § 1 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. – Ordynacja podatkowa (t. j. Dz. U. z 2022 r. poz. 2651 ze zm.).