Wyrok SN z dnia 13 kwietnia 2023 r., sygn. II CSKP 5/22

1. Przez „wyciąg z ksiąg handlowych” w rozumieniu art. 761⁵ § 2 k.c. należy przy tym rozumieć nie tylko księgi rachunkowe ale również wszelkie zasoby (papierowe, elektroniczne), w których dający zlecenie gromadzi informacje dotyczące dokonywanych transakcji handlowych. Wyciąg powinien zatem obejmować dane zamieszczone w księgach istotne w konkretnych okolicznościach sprawy dla ustalenia prawa do prowizji. Nie może być on identyfikowany z prawem do osobistego wglądu agenta w księgi handlowe dającego zlecenie (dokumenty źródłowe stanowiące podstawę sporządzenia wyciągu). Agentowi nie przysługuje bowiem osobisty wgląd w księgi handlowe. Jeżeli dostarczony przez dającego zlecenie wyciąg z ksiąg handlowych (dokumentów źródłowych) nie jest w ocenie agenta rzetelny, zupełny i wystarczający do wyliczenia należnej mu prowizji, ma on roszczenie o zapewnienie wglądu do ksiąg handlowych dającego zlecenie biegłemu, który sporządzi wyciąg z ksiąg handlowych zawierający dane wymagane przez art. 761⁵ § 2 k.c. i na którym spoczywa obowiązek zachowania w tajemnicy wszystkiego, czego dowiedział się w związku z wykonywaniem czynności zawodowych.

2. Przesłanką uwzględnienia powództwa wytoczonego na podstawie art. 761⁵ § 4 k.c. jest uprawdopodobnienie przez agenta, że postanowienia łączącej go z dającym zlecenie umowy agencji przewidują jego uprawnienie do prowizji. Wyrok uwzględniający lub oddalający takie żądanie nie determinuje jednak wyniku kolejnego postępowania o zasądzenie prowizji, o tyle, że w jego toku objęte pozwem roszczenie podlega autonomicznej ocenie sądu.

Sąd Najwyższy w Izbie Cywilnej w składzie:

SSN Monika Koba (przewodniczący, sprawozdawca) ‎

SSN Grzegorz Misiurek ‎

SSN Marta Romańska

po rozpoznaniu na posiedzeniu niejawnym 13 kwietnia 2023 r. w Warszawie, ‎skargi kasacyjnej R. spółka z ograniczoną odpowiedzialnością spółki komandytowej w W. ‎od wyroku Sądu Apelacyjnego w Warszawie ‎z 28 lutego 2018 r., VII AGa 179/18, ‎w sprawie z powództwa R. spółka z ograniczoną odpowiedzialnością spółki komandytowej w W. ‎przeciwko Bankowi spółce akcyjnej w W. ‎o nakazanie,