Interpretacja indywidualna z dnia 11 sierpnia 2023 r., Dyrektor Krajowej Informacji Skarbowej, sygn. 0111-KDIB3-1.4012.446.2023.2.WN

Ustalenie czy w związku uczestnictwem Wnioskodawcy w Systemie Cash Poolingu, Wnioskodawca będzie wykonywać czynności opodatkowane podatkiem od towarów i usług w rozumieniu Ustawy VAT. Ustalenie czy Wnioskodawca nabywa usługi wyłącznie od Pool Leadera i usługi te z perspektywy podatku od towarów i usług powinny zostać rozliczone przez Wnioskodawcę jako import usług, które będą korzystały ze zwolnienia z opodatkowania podatkiem od towarów i usług na podstawie art. 43 ust. 1 pkt 40 Ustawy VAT.

Interpretacja indywidualna – stanowisko prawidłowe

Szanowni Państwo,

stwierdzam, że Państwa stanowisko w sprawie oceny skutków podatkowych opisanego zdarzenia przyszłego w podatku od towarów i usług jest prawidłowe.

Zakres wniosku o wydanie interpretacji indywidualnej

13 czerwca 2023 r. wpłynął Państwa wniosek z 12 czerwca 2023 r. o wydanie interpretacji indywidualnej w zakresie podatku od towarów i usług, który dotyczy ustalenia:

-czy w związku uczestnictwem Wnioskodawcy w Systemie Cash Poolingu, Wnioskodawca będzie wykonywać czynności opodatkowane podatkiem od towarów i usług w rozumieniu Ustawy VAT oraz

-czy Wnioskodawca nabywa usługi wyłącznie od Pool Leadera i usługi te z perspektywy podatku od towarów i usług powinny zostać rozliczone przez Wnioskodawcę jako import usług, które będą korzystały ze zwolnienia z opodatkowania podatkiem od towarów i usług na podstawie art. 43 ust. 1 pkt 40 Ustawy VAT.

Uzupełnili go Państwo – w odpowiedzi na wezwanie – pismem z 13 lipca 2023 r. (wpływ tego samego dnia za pośrednictwem platformy ePUAP). Treść wniosku jest następująca:

Opis zdarzenia przyszłego

Wnioskodawca (dalej również: „Uczestnik”) jest spółką posiadającą swoją siedzibę na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej i podlega obowiązkowi podatkowemu w Polsce od całości swoich dochodów, bez względu na miejsce ich osiągania. Wnioskodawca jest również zarejestrowanym w Polsce czynnym podatnikiem podatku od towarów i usług (dalej: „VAT”), który prowadzi działalność gospodarczą opodatkowaną VAT z zakresu transportu drogowego towarów.

Wspólnikiem Wnioskodawcy posiadającym 100% udziałów w Jego kapitale zakładowym jest spółka włoskiego prawa handlowego, X z siedzibą w C. Wspólnik jest włoskim rezydentem podatkowym, a także zarejestrowanym we Włoszech podatnikiem włoskiego podatku od wartości dodanej. Wspólnik nie posiada siedziby ani stałego miejsca prowadzenia działalności gospodarczej w Polsce, a także nie prowadzi w Polsce działalności poprzez stały zakład. Podmioty te należą jednocześnie do grupy kapitałowej X (dalej: „Grupa”).

W celu optymalizacji płynności finansowej w ramach Grupy, Wnioskodawca planuje przystąpić do funkcjonującego w ramach Grupy transgranicznego systemu wspólnego zarządzania płynnością finansową (dalej: „Cash Pooling” lub „System”). Cash Pooling jest usługą należącą do zakresu usług bankowych, która umożliwia uczestnikom bardziej efektywne zarządzanie środkami pieniężnymi i limitami zadłużenia oraz korzystanie przez poszczególne spółki z grupy kapitałowej ze wspólnej płynności finansowej.

Wśród uczestników Systemu będą znajdować się podmioty powiązane z Wnioskodawcą z siedzibą w krajach innych niż Polska.

System funkcjonuje w oparciu o:

1)umowę w sprawie zarządzania wspólną płynnością finansową (, dalej: „Umowa”) zawartą na czas nieokreślony pomiędzy bankiem (z siedzibą w R., dalej: „Bank”) a jedynym wspólnikiem Wnioskodawcy, X (dalej: „Pool Leader”) - pełniącą w ramach Systemu rolę Pool Leadera, oraz

2)odrębne umowy zawarte pomiędzy Pool Leaderem a poszczególnymi uczestnikami Systemu, będącymi podmiotami powiązanymi należącymi do Grupy (Cash Management Agreement, dalej: „Umowa szczegółowa”). Wnioskodawca jako uczestnik Systemu planuje przystąpić do Umowy na podstawie takiej odrębnej umowy.

Na podstawie Umowy Bank będzie świadczył usługę Cash Poolingu. Na czas obowiązywania Umowy każdy Uczestnik upoważnia Bank do przeprowadzania wszelkich czynności koniecznych do wykonywania tych usług, w szczególności czynności zmierzających do automatycznego wyrównywania rachunków należących do uczestników Systemu.

System składa się z następujących typów rachunków:

1)Master Account (Rachunek Główny) - rachunek otwarty dla Pool Leadera przez Bank, znajdujący się na najwyższym poziomie struktury rachunków, z którym powiązane są Secondary Accounts (Rachunki Uczestników) oraz Intermediate Accounts (jeżeli takowe występują),

2)Intermediate Account (Rachunek Pośredni) - rachunek otwarty w imieniu poszczególnych uczestników Systemu przez Bank lub bank wspomagający należący do Grupy B. („Bank Wspomagający”) znajdujący się na pośrednim poziomie struktury rachunków, pomiędzy Rachunkiem Głównym, a jednym lub więcej Rachunkami Pośrednimi i/lub jednym lub więcej Rachunkami Uczestników,

3)Secondary Account (Rachunek Pomocniczy) - rachunek otwarty w imieniu Pool Leadera lub Uczestnika Systemu przez Bank lub Bank Wspomagający, znajdujący się na niższym poziomie struktury rachunków.

System umożliwia automatyczne wyrównywanie sald rachunków należących do uczestników Systemu z Rachunkiem Pool Leadera - poprzez obciążanie lub uznawanie rachunków uczestników Systemu.

Rachunki Pomocnicze i/lub Rachunki Pośrednie są wyrównywane z Rachunkiem Głównym poprzez obciążanie lub uznawanie tych rachunków w taki sposób, że salda każdego Rachunku Pomocniczego są przenoszone na Rachunek Główny (jeśli występuje Rachunek Pośredni to przenoszenie sald odbywa się za pośrednictwem Rachunku Pośredniego).

Istnieją zatem dwa możliwe warianty wyrównywania sald - bez udziału Rachunku Pośredniego (w takim przypadku salda Rachunków Pomocniczych są bezpośrednio przenoszone na Rachunek Główny poprzez obciążenie lub uznanie Rachunku Głównego) oraz wyrównywanie sald z poziomem pośrednim (gdzie salda Rachunków Pomocniczych są wyrównywanie przez obciążenie lub uznanie najpierw Rachunku Pośredniego, a następnie występuje wyrównywanie sald Rachunku Pośredniego przez obciążenie lub uznanie Rachunku Głównego).

W imieniu Wnioskodawcy będzie otwarty wyłącznie jeden rodzaj rachunku związanego z Cash Poolingiem, tj. Rachunek Pomocniczy.

System jest oparty na zasadzie „zero balancing”, czyli jest cash poolingiem typu rzeczywistego, który zakłada rzeczywisty transfer środków pieniężnych pomiędzy uczestnikami Systemu. Nadwyżki występujące na rachunkach uczestników będą transferowane na Rachunek Główny prowadzony dla Pool Leadera, natomiast w razie wystąpienia niedoborów po stronie uczestnika, jest on uprawniony do wystąpienia do Pool Leadera o wyrównanie tego niedoboru.

Na Rachunku Głównym Pool Leadera w każdym momencie powinny pozostawać odpowiednie środki do przeprowadzenia przez Bank ww. czynności wyrównania rachunków. Pool Leader ponosi odpowiedzialność wobec Banku za wszelkie salda debetowe oraz koszty i odsetki powstałe w związku z usługami z zakresu Cash Poolingu świadczonymi przez Bank.

Zgodnie z zapisami Umowy szczegółowej, Spółka ma dołączyć do Systemu jako Secondary Company, korzystając z usług cash poolingu świadczonych przez Bank na rzecz Pool Leadera na podstawie Umowy i udostępnianych Uczestnikom na podstawie Umowy szczegółowej.

W celu rejestracji transakcji realizowanych na podstawie Umowy i Umowy szczegółowej Pool Leader założy dla Wnioskodawcy Wewnętrzny Rachunek Aktywów i Zobowiązań (dalej: „Wewnętrzny Rachunek”), na którym będzie rejestrował wszystkie transakcje realizowane przez Spółkę w ramach Systemu (operacje wyrównywania sald). W Umowie szczegółowej wskazany zostanie dzienny limit kredytowy Uczestnika, tj. maksymalna kwota kredytu w rachunku bieżącym Uczestnika od Pool Leadera w danym dniu, w której uwzględnione są również odsetki, a także globalny limit kredytowy Uczestnika, tj. maksymalna kwota kredytu odnotowywana na Wewnętrznym Rachunku Uczestnika, którą może pożyczyć od Pool Leadera.

Dodatnie i ujemne salda rachunku związanego z Cash Poolingiem (Rachunku Pomocniczego) otwartego w imieniu Spółki będą przenoszone na Rachunek Główny otwarty dla Pool Leadera na koniec każdego dnia roboczego. Wszystkie kwoty, które zostaną przetransferowane z rachunku Uczestnika na Rachunek Główny zostaną zaliczone na poczet salda kredytowego Wewnętrznego Rachunku. Wszystkie kwoty przekazywane przez Pool Leadera na Rachunek Główny będą obciążały saldo debetowe Wewnętrznego Rachunku.

Podmiotem odpowiedzialnym za funkcjonowanie Cash Poolingu tj. w szczególności za obsługę i utrzymanie rachunków, jak również techniczną realizację przepływów pomiędzy rachunkami będzie Bank. To Bank będzie wykonywał szereg czynności składających się na usługę w postaci zarządzania płynnością finansową (Cash Pooling), m.in. utrzymywanie i zarządzanie rachunkami Uczestników, dokonywaniu zautomatyzowanych transferów pieniężnych itp. Bank świadczy usługi na rzecz Pool Leadera w zakresie zarządzania płynnością finansową na podstawie Umowy.

Pool Leader będzie natomiast na podstawie Umowy szczegółowej świadczył na rzecz Wnioskodawcy (i innych uczestników Systemu) usługi cash poolingu. Będzie on w szczególności właścicielem Rachunku Głównego, za pośrednictwem którego dokonywane będą przepływy pieniężne nadwyżek występujących po stronie uczestników Systemu w celu automatycznego wyrównywania rachunków uczestników. Dodatkowo Pool Leader będzie odpowiedzialny za posiadanie na Rachunku Głównym odpowiednich środków do przeprowadzenia przez Bank ww. czynności wyrównania rachunków, a także za wszelkie salda debetowe oraz koszty i odsetki powstałe w związku z usługami z zakresu Cash Poolingu świadczonymi przez Bank. Pool Leader założy także dla Wnioskodawcy Rachunek Wewnętrzny, na którym będzie rejestrował wszystkie transakcje realizowane przez Spółkę w ramach Systemu. W razie wystąpienia po stronie Uczestnika salda ujemnego, może on zawnioskować do Pool Leadera o wyrównanie tego salda, co będzie obciążać Rachunek Wewnętrzny.

Zgodnie z Umową szczegółową z tytułu usług przez Pool Leader na rzecz Uczestnika, Pool Leader’owi należne będzie wynagrodzenie w ustalonej kwocie, należne w okresach rocznych.

Dodatkowo, w tytułu rozliczeń dokonywanych za pośrednictwem Rachunku Głównego Pool Leadera Bank obliczać będzie odsetki w miesięcznych okresach rozliczeniowych, przesyłając informację zarówno do Pool Leadera, jak i Uczestników Systemu (w tym Wnioskodawcy). Z kalkulacji przesyłanej przez Bank wynika kwota odsetek, jakie Uczestnik ma otrzymać lub zapłacić w danym okresie rozliczeniowym od lub na rzecz Pool Leadera. Naliczone w ten sposób odsetki są płatne w całości na koniec każdego miesiąca kalendarzowego. Po obliczeniu miesięcznych odsetek ich kwota będzie obciążać lub uznawać Rachunek Wewnętrzny - w zależności od tego, czy miesięczne saldo Uczestnika będzie dodatnie lub ujemne. Odsetki od sald debetowych będą naliczane co miesiąc według stopy procentowej uzgodnionej każdorazowo pomiędzy Bankiem a Pool Leaderem i będą powiększone o wynagrodzenie Pool Leadera. Odsetki od sald kredytowych będą naliczane co miesiąc według stopy procentowej ustalanej każdorazowo pomiędzy Bankiem a Pool Leaderem i będą pomniejszone o wynagrodzenie Pool Leadera. Pool Leader zastrzega sobie prawo do zmiany oprocentowania sald kredytowych/debetowych w celu odzwierciedlenia rzeczywistych zmian oprocentowania sald kredytowych/ debetowych stosowanych przez Bank na Rachunku Głównym.

W związku z uczestnictwem w Systemie rola Wnioskodawcy będzie ograniczała się do umożliwienia przeprowadzania operacji związanych z automatycznym wyrównywaniem rachunków. Nie jest przy tym przewidziane wykonywanie przez Wnioskodawcę żadnych innych czynności. W szczególności Wnioskodawca nie będzie zarządzał przepływem środków pieniężnych, które realizowane będą przez Pool Leadera na rzecz Wnioskodawcy. W związku z tym, w ramach planowanej transakcji Cash Poolingu Wnioskodawca nie będzie otrzymywał żadnego wynagrodzenia z tytułu wykonywanych czynności. Wnioskodawca uprawniony będzie jedynie do odsetek w razie wystąpienia po jego stronie salda dodatniego w ramach danego, miesięcznego okresu rozliczeniowego.

Uzupełnienie wniosku

Wnioskodawca wskazuje, że w ramach Umowy Cash poolingu Spółka nie będzie wykonywać na rzecz innych Uczestników jakichkolwiek czynności i w konsekwencji Spółka nie będzie otrzymywać jakiegokolwiek wynagrodzenia z tytułu wykonywania takich czynności. Rola Wnioskodawcy będzie ograniczała się bowiem do umożliwienia przeprowadzania operacji związanych z automatycznym wyrównywaniem rachunków i Wnioskodawca uprawniony będzie jedynie do odsetek w razie wystąpienia po jego stronie salda dodatniego w ramach danego, miesięcznego okresu rozliczeniowego.

Pytania

1.Czy w opisanym zdarzeniu przyszłym, tj. w związku uczestnictwem Wnioskodawcy w Systemie Cash Poolingu, Wnioskodawca będzie wykonywać czynności opodatkowane podatkiem od towarów i usług w rozumieniu Ustawy VAT?

2.Czy w przedstawionym zdarzeniu przyszłym należy uznać, że Wnioskodawca nabywa usługi wyłącznie od Pool Leadera i usługi te z perspektywy podatku od towarów i usług powinny zostać rozliczone przez Wnioskodawcę jako import usług, które będą korzystały ze zwolnienia z opodatkowania podatkiem od towarów i usług na podstawie art. 43 ust. 1 pkt 40 Ustawy VAT?

Państwa stanowisko w sprawie

Ad. 1

Zdaniem Wnioskodawcy, w związku z uczestnictwem Wnioskodawcy w Systemie Cash Pooling, Wnioskodawca nie będzie wykonywać czynności opodatkowanych podatkiem od towarów i usług w rozumieniu Ustawy VAT.

Ad. 2

W opinii Wnioskodawcy w związku z uczestnictwem w strukturze Cash Poolingu Wnioskodawca nabywa usługi wyłącznie od Pool Leader i usługi te z perspektywy podatku od towarów i usług powinny zostać rozliczone jako import, które będą korzystały ze zwolnienia z opodatkowania podatkiem od towarów i usług na podstawie art. 43 ust. 1 pkt 40 Ustawy VAT.

Uzasadnienia stanowiska własnego Wnioskodawcy:

Ad. 1

Zgodnie z art. 5 ust. 1 pkt 1 Ustawy VAT opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług, podlegają m.in. odpłatna dostawa towarów i odpłatne świadczenie usług na terytorium kraju.

Zgodnie z art. 8 ust. 1 Ustawy VAT przez świadczenie usług rozumie się co do zasady każde świadczenie na rzecz osoby fizycznej, osoby prawnej lub jednostki organizacyjnej niemającej osobowości prawnej, które nie stanowi dostawy towarów w rozumieniu art. 7.

Wobec powyższego należy stwierdzić, że usługa w rozumieniu Ustawy VAT powinna być definiowana jako każde zachowanie, na które składać się może zarówno działanie (uczynienie, wykonanie czegoś na rzecz innej osoby), jak i zaniechanie (nieczynienie bądź też tolerowanie). Organy interpretacyjne przyjmują natomiast, że aby zachowanie podatnika mogło zostać uznane za świadczenie usług opodatkowane podatkiem VAT, muszą być przy tym spełnione łącznie następujące warunki:

1.w następstwie zobowiązania, w wykonaniu którego usługa jest świadczona, druga strona (wierzyciel/nabywca) jest bezpośrednim beneficjentem świadczenia,

2.świadczonej usłudze odpowiada świadczenie wzajemne ze strony nabywcy (wynagrodzenie).

Należy przy tym wskazać, że wynagrodzenie za realizowane usługi może mieć postać nie tylko określonej sumy pieniędzy, ale także świadczenia innej usługi (usługi wzajemnej). Oznacza to, że z danego stosunku prawnego, na podstawie którego wykonywana jest usługa, musi wynikać wyraźna, bezpośrednia korzyść na rzecz świadczącego usługę. Ponadto, aby dana czynność (świadczenie) podlegała opodatkowaniu podatkiem VAT, musi istnieć bezpośredni związek o charakterze przyczynowym pomiędzy świadczoną usługą a świadczeniem wzajemnym. Otrzymana zapłata powinna być zatem konsekwencją wykonania świadczenia.

Ponadto, zgodnie z unormowaniami zawartymi w art. 8 ust. 2 Ustawy VAT, w pewnych ściśle określonych przypadkach, również nieodpłatne świadczenie usług należy uznać za spełniające definicję odpłatnego świadczenia usług.

Jednocześnie, aby dana czynność była opodatkowana podatkiem VAT, konieczne jest ustalenie, że w danych okolicznościach czynność ta jest wykonywana przez podmiot, który występuje w charakterze podatnika podatku VAT.

Podatnikami VAT są osoby prawne, jednostki organizacyjne niemające osobowości prawnej oraz osoby fizyczne, wykonujące samodzielnie działalność gospodarczą, bez względu na cel lub rezultat takiej działalności (art. 15 ust. 1 Ustawy VAT). Działalność gospodarcza została zdefiniowana jako wszelka działalność producentów, handlowców lub usługodawców, w tym podmiotów pozyskujących zasoby naturalne oraz rolników, a także działalność osób wykonujących wolne zawody. Działalność gospodarcza obejmuje w szczególności czynności polegające na wykorzystywaniu towarów lub wartości niematerialnych i prawnych w sposób ciągły dla celów zarobkowych (art. 15 ust. 2 Ustawy VAT).

Odnosząc się do przedstawionego zdarzenia przyszłego należy wskazać, że umowa cash poolingu jako umowa nienazwana nie została zdefiniowana w polskich przepisach podatkowych. Umowę tę nie należy jednak traktować jako umowę pożyczki, ponieważ nie wyczerpuje ona koniecznych jej znamion - w przypadku cash poolingu nie istnieje bowiem zobowiązanie do przeniesienia określonej ilości pieniędzy na określony w umowie podmiot (pożyczkobiorcę). Umowa cash poolingu jest natomiast formą efektywnego zarządzania środkami finansowymi, stosowaną co do zasady przez podmioty powiązane należące do jednej grupy kapitałowej i sprowadza się do koncentrowania środków pieniężnych z jednostkowych rachunków poszczególnych podmiotów na jednym rachunku i zarządzaniu zgromadzoną w ten sposób kwotą. Pozwala to na kompensowanie przejściowych nadwyżek, wykazywanych przez niektóre z podmiotów, z przejściowymi niedoborami zaistniałymi u innych podmiotów. Dzięki temu dochodzi do minimalizowania kosztów kredytowania działalności podmiotów z grupy, poprzez wykorzystywanie w tym celu środków własnych zgromadzonych bezpośrednio na poziomie Grupy.

W ramach opisanego zdarzenia przyszłego, Wnioskodawca zamierza przystąpić do funkcjonującego w ramach Grupy transgranicznego Systemu Cash Poolingu. Zgodnie z zapisami Umowy oraz Umowy szczegółowej, świadczącymi usługi w ramach Systemu będzie wyłącznie Bank oraz Pool Leader. Bank będzie świadczył usługi z zakresu automatycznego wyrównywania rachunków należących do uczestników Systemu z Rachunkiem Pool Leadera - poprzez obciążanie lub uznawanie rachunków uczestników Systemu. Kwoty zaksięgowane na każdym Rachunku Pomocniczym lub Rachunku Pośrednim będą przenoszone na Rachunek Główny w celu uzyskania salda równego zeru lub z góry określonej kwocie na poziomie rachunku każdego uczestnika. Bank będzie podmiotem odpowiedzialnym za funkcjonowanie Systemu Cash Poolingu, w szczególności za obsługę i utrzymanie rachunków, jak również techniczną realizację przepływów pieniężnych pomiędzy rachunkami. Bank świadczy usług na rzecz Pool Leader na podstawie Umowy.

Natomiast Pool Leader będzie natomiast na podstawie Umowy szczegółowej świadczył na rzecz Wnioskodawcy (i innych uczestników Systemu) usługi cash poolingu. Będzie on w szczególności właścicielem Rachunku Głównego, za pośrednictwem którego dokonywane będą przepływy pieniężne nadwyżek występujących po stronie uczestników Systemu w celu automatycznego wyrównywania rachunków uczestników. Dodatkowo Pool Leader będzie odpowiedzialny za posiadanie na Rachunku Głównym odpowiednich środków do przeprowadzenia przez Bank ww. czynności wyrównania rachunków, a także za wszelkie salda debetowe oraz koszty i odsetki powstałe w związku z usługami Cash Poolingu świadczonymi przez Bank. Pool Leader założy za pośrednictwem Banku także dla Wnioskodawcy Rachunek Wewnętrzny, na którym będą rejestrowane wszystkie transakcje realizowane przez Spółkę w ramach Systemu. Pool Leader będzie również udostępniać Wnioskodawcy (i innym uczestnikom Systemu) w ramach rozliczeń Cash Poolingu środki pieniężne w zakresie wskazanym w Umowie szczegółowej dziennym i rocznym limicie kredytowym, które mają kompensować niedobory występujące na Wewnętrznym Rachunku Uczestnika. Z tytułu świadczenia przez Pool Leadera usług z zakresu cash poolingu, będzie on otrzymywać od Uczestników Systemu wynagrodzenie oraz odsetki w przypadku sald debetowych lub będzie płacił na rzecz Wnioskodawcy odsetki w przypadku sald kredytowych na Rachunku Pomocniczym (poprzez obciążenie lub uznanie Wewnętrznego Rachunku).

W związku z uczestnictwem w Systemie rola Wnioskodawcy będzie się natomiast ograniczała do umożliwienia przeprowadzania operacji związanych z automatycznym wyrównywaniem rachunków. Nie jest przy tym przewidziane wykonywanie prze z Wnioskodawcę żadnych innych czynności. W szczególności Wnioskodawca nie będzie zarządzał przepływem środków pieniężnych, które realizowane będą przez Pool Leadera na rzecz Wnioskodawcy. W związku z tym, w ramach planowanej transakcji Cash Poolingu Wnioskodawca nie będzie otrzymywał żadnego wynagrodzenia z tytułu wykonywanych czynności. Wnioskodawca uprawniony będzie jedynie do odsetek w razie wystąpienia po jego stronie salda dodatniego w ramach danego, miesięcznego okresu rozliczeniowego.

Biorąc po uwagę powyższe należy stwierdzić, że czynności wykonywane przez Wnioskodawcę nie będą stanowiły odpłatnego świadczenia usług w rozumieniu art. 8 ust. 1 Ustawy VAT. Wnioskodawca jako Uczestnik (niebędący Pool Leaderem) w związku z korzystaniem z usługi Cash Poolingu nie będzie wykonywać jakichkolwiek czynności, które mogłyby stanowić odpłatne usługi w rozumieniu Ustawy VAT. Wszelkie czynności w związku z realizacją Umowy i Umowy szczegółowej będzie wykonywał Pool Leader oraz sam Bank (na rzecz Pool Leadera). Z tytułu uczestnictwa w Systemie Wnioskodawca będzie jedynie angażować swoje środki pieniężne zgromadzone na rachunku, poprzez ich przekazywanie do Pool Leadera, a także będzie korzystać ze środków pieniężnych przekazywanych przez Pool Leadera w razie zaistnienia niedoborów na Jego Rachunku Pomocniczym. Rola Wnioskodawcy jako Uczestnika Systemu będzie bierna i sprowadzać się będzie do posiadania rachunku bankowego oraz umożliwienia wykonywania na nim przez Pool Leadera odpowiednich operacji. Nie można uznać za odpłatne świadczenie usług czynności polegających na udostępnianiu przez Wnioskodawcę własnych środków pieniężnych umożliwiających dokonywanie transferów w ramach Cash Poolingu. Czynności takie stanowią wyłącznie element pomocniczy i konieczny dla efektywnego świadczenia przez Pool Leader usług prowadzenia Cash Poolingu. Przekazywane nadwyżki i otrzymywane środki pieniężne w razie wystąpienia niedoborów nie stanowią zatem wynagrodzenia za jakiekolwiek świadczenie wykonywane przez Wnioskodawcę. Analogicznie, także ani otrzymane, ani wypłacane przez Wnioskodawcę w związku z uczestnictwem w Cash Poolingu odsetki liczone za dany okres rozliczeniowy, nie będą stanowić wynagrodzenia w rozumieniu przepisów Ustawy VAT za świadczone przez Wnioskodawcę usługi. Odsetki te wynikają bowiem wyłącznie z uczestnictwa w mechanizmie Cash Poolingu, zatem nie są w szczególności wynagrodzeniem z tytułu udostepnienia innym uczestnikom Systemu kapitału pieniężnego (nie są wynagrodzeniem z tytułu udzielenia pożyczek).

W konsekwencji powyższego należy stwierdzić, że Wnioskodawca jako Uczestnik niebędący Pool Leaderem, nie będzie świadczył w ramach Systemu jakichkolwiek usług, o których mowa w art. 8 Ustawy VAT, w szczególności na rzecz innych uczestników systemu, na rzecz Pool Leadera lub Banku. Jednocześnie podejmowane przez Spółkę czynności w ramach opisanego Systemu nie będą również stanowić nieodpłatnego świadczenia usług, o którym mowa w art. 8 ust. 2 Ustawy VAT, gdyż podejmowane w ramach uczestnictwa w Systemie czynności nie będą służyć celom innym niż działalność gospodarcza Wnioskodawcy. Zatem z tytułu wykonywania ww. czynności, Spółka nie będzie działać w charakterze podatnika podatku od towarów i usług w rozumieniu art. 15 ust. 1 Ustawy VAT.

Mając powyższe na uwadze, w ocenie Wnioskodawcy, w związku z uczestnictwem przez Spółkę w Systemie Cash Poolingu, Wnioskodawca nie będzie świadczył żadnych czynności podlegających opodatkowaniu na gruncie Ustawy VAT, tj. żadnej czynności, o której mowa w art. 5 ust. 1 Ustawy VAT. W związku z uczestnictwem w Systemie Wnioskodawca nie będzie zatem występował jako podatnik podatku VAT.

Stanowisko Wnioskodawcy zaprezentowane powyżej znajduje potwierdzenie w jednolitej linii interpretacyjnej organów podatkowych, zgodnie z którą uczestnicy systemu cash poolingu nie występują jako podatnicy VAT i tym samym nie wykonują czynności opodatkowanych na podstawie art. 5 ust. 1 Ustawy VAT. Stanowisko takie zajął m.in. Dyrektor Krajowej Informacji Skarbowej w interpretacjach indywidualnych: z 24 marca 2021 r., sygn. 0114-KDIP4-3.4012.740.2020.3.KM, z 9 lutego 2023 r., sygn. 0114-KDIP4-3.4012.683.2022.3.JJ, z dnia 2 lutego 2023 r., sygn. 0111-KDIB3-1.4012.45.2023.2.AMA, z dnia 2 lutego 2023 r., sygn. 0111-KDIB3-1.4012.38.2023.2.WN, z dnia 7 października 2022 r., sygn. 0111-KDIB3-1.4012.602.2022.2.WN.

Ad. 2

Jak wynika z opisu zdarzenia przyszłego, a także jak zostało wskazane w uzasadnieniu do stanowiska własnego Wnioskodawcy odnośnie pytania nr 1 niniejszego wniosku, zgodnie z zapisami Umowy oraz Umowy szczegółowej, świadczącymi usługi w ramach Systemu bezpośrednio na rzecz Wnioskodawcy będzie wyłącznie Pool Leader.

Pool Leader będzie na podstawie Umowy szczegółowej świadczył na rzecz Wnioskodawcy (i innych uczestników Systemu) usługi cash poolingu. Będzie on w szczególności właścicielem Rachunku Głównego, za pośrednictwem którego dokonywane będą przepływy pieniężne nadwyżek występujących po stronie uczestników Systemu w celu automatycznego wyrównywania rachunków uczestników. Dodatkowo Pool Leader będzie odpowiedzialny za posiadanie na Rachunku Głównym odpowiednich środków do przeprowadzenia przez Bank ww. czynności wyrównania rachunków, a także za wszelkie salda debetowe oraz koszty i odsetki powstałe w związku z usługami Cash Poolingu świadczonymi przez Bank. Pool Leader założy także dla Wnioskodawcy Rachunek Wewnętrzny, na którym będzie rejestrował wszystkie transakcje (operacje pożyczkowe) realizowane przez Spółkę w ramach Systemu. Pool Leader będzie również udostępniać Wnioskodawcy (i innym uczestnikom Systemu) w ramach rozliczeń Cash Poolingu środki pieniężne w zakresie wskazanym w Umowie szczegółowej dziennym i rocznym limicie kredytowym, które mają kompensować niedobory występujące na Wewnętrznym Rachunku Uczestnika.

Jak wskazano w opisie zdarzenia przyszłego, świadczenia realizowane przez Pool Leadera mają charakter odpłatny. Z treści Umowy i Umowy szczegółowej wynika, że Spółka jako Uczestnik Systemu wypłaca wynagrodzenie oraz odsetki związane z uczestnictwem w Cash Poolingu wyłącznie na rzecz Pool Leadera. Pool Leader na podstawie Umowy szczegółowej uzyskuje bowiem z tytułu wykonywanych usług wynagrodzenie (należnego na bazie rocznej) oraz jest uprawniony do otrzymania od uczestników (w tym od Spółki) odsetek płatnych na bazie miesięcznej w razie wystąpienia po ich stronie salda ujemnego.

Bank na podstawie Umowy zawartej w Pool Leaderem będzie świadczył usługi z zakresu automatycznego wyrównywania rachunków należących do uczestników Systemu z Rachunkiem Pool Leadera - poprzez obciążanie lub uznawanie rachunków uczestników Systemu. Kwoty zaksięgowane na każdym Rachunku Pomocniczym lub Rachunku Pośrednim będą przenoszone na Rachunek Główny w celu uzyskania salda równego zeru lub z góry określonej kwocie na poziomie rachunku każdego uczestnika. Bank będzie podmiotem odpowiedzialnym za funkcjonowanie Systemu Cash Poolingu, w szczególności za obsługę i utrzymanie rachunków, jak również techniczną realizację przepływów pieniężnych pomiędzy rachunkami. Bank również będzie otrzymywał wynagrodzenie, przy czym może być ono przekazywane przez Pool Leadera a nie bezpośrednio przez Wnioskodawcę.

Jak jednocześnie Spółka wskazała, Wnioskodawca jako Uczestnik Systemu Cash Poolingu, nie będzie świadczyć jakiejkolwiek czynności opodatkowanej VAT na podstawie art. 5 ust. 1 Ustawy VAT.

Biorąc zatem pod uwagę, zdaniem Wnioskodawcy wyłącznie Pool Leader będzie świadczyć w ramach Cash Pooling na rzecz Wnioskodawcy usługi podlegające opodatkowaniu VAT, działając w tym zakresie jako podatnik VAT.

Z uwagi na to, że Pool Leader jest włoskim rezydentem podatkowym posiadającym siedzibę we Włoszech, a także zarejestrowanym we Włoszech podatnikiem włoskiego podatku od wartości dodanej, konieczne jest ustalenie miejsca świadczenia ich usług.

Zgodnie z art. 28b ust. 1 Ustawy VAT, miejscem świadczenia usług (w przypadku świadczenia usług na rzecz podatnika) jest co do zasady miejsce, w którym podatnik będący usługobiorcą posiada siedzibę działalności gospodarczej (z zastrzeżeniem szczególnych uregulowań ustawowych).

Należy zauważyć, że Ustawa VAT nie przewiduje szczególnego miejsca świadczenia usług w stosunku do kategorii odpowiadających czynnościom realizowanym przez Pool Leadera, tym samym, w ocenie Spółki, miejscem świadczenia usług przez Pool Leadera będzie terytorium Polski, tj. kraj siedziby Wnioskodawcy będącego usługobiorcą realizowanych usług.

W takim przypadku należy odnieść się do art. 2 pkt 9 Ustawy VAT, zgodnie z którym importem usług jest świadczenie usług, z tytułu wykonania których podatnikiem jest usługobiorca, o którym mowa w art. 17 ust. 1 pkt 4 Ustawy VAT.

Na podstawie art. 17 ust. 1 pkt 4 Ustawy VAT, podatnikami są również m.in. osoby prawne nabywające usługi, jeżeli łącznie spełnione są następujące warunki:

a)usługodawcą jest podatnik nieposiadający siedziby działalności gospodarczej oraz stałego miejsca prowadzenia działalności gospodarczej na terytorium Polski;

b)usługobiorcą jest (w przypadku usług, do których stosuje się art. 28b Ustawy VAT) podatnik, o którym mowa w art. 15 Ustawy VAT.

Mając na uwadze powyższe regulacje oraz fakt, że Pool Leader nie posiada siedziby działalności gospodarczej ani stałego miejsca prowadzenia działalności gospodarczej na terytorium Polski, natomiast Wnioskodawca jest czynnym podatnikiem VAT zarejestrowanym w Polsce, do rozliczenia podatku VAT należnego z tytułu nabycia usług z zakresu Cash Poolingu zobowiązana będzie Spółka jako ich nabywca.

Jednocześnie, zgodnie z art. 43 ust. 1 pkt 40 Ustawy VAT, zwolnione z opodatkowania VAT są usługi w zakresie depozytów środków pieniężnych, prowadzenia rachunków pieniężnych, wszelkiego rodzaju transakcji płatniczych, przekazów i transferów pieniężnych, długów, czeków i weksli oraz usługi pośrednictwa w świadczeniu tych usług.

Ww. zwolnienie nie znajduje przy tym zastosowania do (i) czynności ściągania długów, w tym factoringu, (ii) usług doradztwa oraz (iii) usług w zakresie leasingu (art. 43 ust. 15 Ustawy VAT).

W analizowanych okolicznościach, Pool Leader świadczyć będzie na rzecz Spółki usługi zarządzania płynnością finansową (usługi Cash Poolingu) obejmujące w szczególności transfery środków pieniężnych pomiędzy Rachunkiem Pomocniczym a Rachunkiem Głównym Pool Leadera, których celem jest bardziej efektywne wykorzystanie nadwyżek finansowych spółek z Grupy biorących udział w Systemie.

W interpretacjach indywidualnych organy interpretacyjnie przyjmują zgodnie, że usługi z zakresu cash poolingu są usługami wymienionymi w art. 43 ust. 1 pkt 40 Ustawy VAT. Jednocześnie, usługi te nie zostały wymienione w art. 43 ust. 15 Ustawy VAT, a jednocześnie nie wypełniają znamion żadnej z kategorii usług wskazanych w ww. artykule (tj. nie obejmują czynności ściągania długów, doradztwa ani leasingu), zatem nie zostały wyłączone ze zwolnienia wskazanego w art. 43 ust. 1 pkt 40 Ustawy VAT.

Tym samym, w ocenie Wnioskodawcy, opisane w zdarzeniu przyszłym usługi Cash Poolingu świadczone przez Pool Leadera na rzecz Spółki stanowić będą usługi z zakresu depozytów środków pieniężnych, prowadzenia rachunków pieniężnych, wszelkiego rodzaju transakcji płatniczych, przekazów i transferów pieniężnych, długów, czeków i weksli oraz usługi pośrednictwa w świadczeniu tych usług i jako takie będą podlegały zwolnieniu od podatku VAT na podstawie art. 43 ust. 1 pkt 40 Ustawy VAT.

Powyższy pogląd znajduje potwierdzenie w interpretacjach indywidualnych wydawanych przez organy podatkowe, przykładowo w:

- interpretacji Dyrektora Krajowej Informacji Skarbowej z dnia 9 lutego 2023 r. (sygn. 0114-KDIP4-3.4012.683.2022.3.JJ);

- interpretacji Dyrektora Krajowej Informacji Skarbowej z dnia 15 września 2022 r. (sygn. 0111-KDIB3-1.4012.388.2022.2.ICZ);

- interpretacji Dyrektora Krajowej Informacji Skarbowej z dnia 9 grudnia 2021 r. (sygn. 0114-KDIP4-3.4012.691.2021.3.DS),

- interpretacji Dyrektora Krajowej Informacji Skarbowej z dnia 22 września 2021 r. (sygn. 0114-KDIP4-3.4012.465.2021.2.DM),

Podsumowując, usługi z zakresu Cash Poolingu wykonywane przez Pool Leadera na rzecz Wnioskodawcy stanowiły będą usługi podlegające rozliczeniu przez Wnioskodawcę na podstawie art. 17 ust. 1 pkt 4 Ustawy VAT na zasadzie importu usług i będą korzystały ze zwolnienia z opodatkowania VAT na gruncie art. 43 ust. 1 pkt 40 Ustawy VAT.

W związku z przedstawionym zdarzeniem przyszłym oraz powyższym uzasadnieniem, Spółka zwraca się o potwierdzenie, że zaprezentowane przez nią stanowisko jest prawidłowe.

Ocena stanowiska

Stanowisko, które przedstawili Państwo we wniosku jest prawidłowe.

Uzasadnienie interpretacji indywidualnej

Zgodnie z art. 5 ust. 1 pkt 1 ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług (t. j. Dz. U. z 2023 r. poz. 1570), zwanej dalej ustawą lub ustawą o VAT,

Zakres tych czynności sformułowany został odpowiednio w art. 7 i w art. 8 ww. ustawy.

Stosownie do art. 7 ust. 1 ustawy,

W myśl natomiast art. 8 ust. 1 ustawy,

Pod pojęciem usługi należy rozumieć każde zachowanie, na które składać się może zarówno działanie (uczynienie, wykonanie czegoś na rzecz innej osoby), jak i zaniechanie (nieczynienie bądź też tolerowanie). Przy ocenie charakteru świadczenia jako usługi należy mieć na względzie, że ustawa zalicza do grona usług każde świadczenie, które nie jest dostawą towarów w myśl art. 7 ustawy. Każde świadczenie niebędące dostawą towarów polegające na działaniu, zaniechaniu lub tolerowaniu czyjegoś zachowania stanowi zatem, co do zasady, usługę w rozumieniu ustawy, niemniej jednak muszą być przy tym spełnione następujące warunki:

- w następstwie zobowiązania, w wykonaniu którego usługa jest świadczona, nabywca jest bezpośrednim beneficjentem świadczenia,

- świadczonej usłudze odpowiada świadczenie wzajemne ze strony nabywcy (wynagrodzenie).

Należy podkreślić, że oba ww. warunki winny być spełnione łącznie, aby świadczenie podlegało jako usługa, opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług, na podstawie art. 5 ust. 1 pkt 1 ustawy o VAT.

Przy czym z treści powołanego wyżej przepisu art. 5 ust. 1 pkt 1 ustawy jednoznacznie wynika, że dostawa towarów i świadczenie usług, co do zasady, podlegają opodatkowaniu VAT wówczas, gdy są wykonywane odpłatnie (z wyjątkiem przypadków ściśle określonych w art. 7 ust. 2 oraz w art. 8 ust. 2 cyt. ustawy).

Aby uznać dane świadczenie za odpłatne, musi istnieć stosunek prawny pomiędzy świadczącym usługę a odbiorcą, a w zamian za wykonanie usługi powinno zostać wypłacone wynagrodzenie. Przy czym przepisy ustawy nie określają postaci wynagrodzenia.

W dorobku orzecznictwa Trybunału Sprawiedliwości Unii Europejskiej (np. wyrok z dnia 8 marca 1988 r. w sprawie C-102/86 Apple and Pear Development Council przeciwko Commissioners of Customs and Excise), przyjmuje się, że odpłatność ma miejsce wtedy, gdy istnieje bezpośredni związek pomiędzy dostawą towarów lub świadczeniem usług a otrzymanym wynagrodzeniem, przy czym wynagrodzenie jakkolwiek musi być wyrażone w pieniądzu, to jednak nie musi być w tej formie dokonane. Należy podkreślić, że na gruncie przepisów o podatku od towarów i usług bez znaczenia pozostaje to, czy kwota uzyskanego wynagrodzenia (cena) została skalkulowana tak, że stanowi tylko koszt wytworzenia towaru lub wykonania usługi, czy została powiększona także o zysk sprzedającego.

Skoro przepisy nie określają formy zapłaty za świadczoną usługę, należy uznać, że zobowiązanie usługobiorcy może mieć postać świadczenia nie tylko określonej sumy pieniędzy, ale także świadczenie innej usługi (usługi wzajemnej). Oznacza to, że z danego stosunku prawnego, na podstawie którego wykonywana jest usługa, musi wynikać wyraźna, bezpośrednia korzyść na rzecz świadczącego usługę. Ponadto, aby dana czynność (świadczenie) podlegała opodatkowaniu podatkiem VAT, musi istnieć bezpośredni związek o charakterze przyczynowym pomiędzy świadczoną usługą a świadczeniem wzajemnym. Otrzymana zapłata powinna być konsekwencją wykonania świadczenia.

Odpłatność określana jest przez strony umowy i jeśli strony ustalą zapłatę, wówczas wykonane świadczenie staje się odpłatne. W przypadku istnienia świadczenia wzajemnego otrzymanego przez świadczącego usługę, należy uznać czynności wykonywane w ramach zawartej umowy za odpłatne świadczenie usług określone w art. 8 ust. 1 ustawy, podlegające opodatkowaniu na zasadach ogólnych.

Zatem za czynność podlegającą opodatkowaniu VAT uważane mogą być takie sytuacje, w których:

-istnieje związek prawny między usługodawcą i usługobiorcą, w ramach którego następuje świadczenie wzajemne,

-wynagrodzenie otrzymane przez usługodawcę stanowi wartość faktycznie przekazaną w zamian za usługi świadczone na rzecz usługobiorcy,

-istnieje bezpośrednia i jasno zindywidualizowana korzyść po stronie dostawcy towaru lub usługi,

-odpłatność za otrzymane świadczenie (towar lub usługę) pozostaje w bezpośrednim związku z czynnością, która miałaby być opodatkowana tym podatkiem,

-istnieje możliwość wyrażenia w pieniądzu wartości tego świadczenia wzajemnego.

Ponadto, zgodnie z unormowaniami zawartymi w art. 8 ust. 2 ustawy, w pewnych, ściśle określonych przypadkach, również nieodpłatne świadczenie usług należy uznać za spełniające definicję odpłatnego świadczenia usług

W myśl art. 8 ust. 2 ustawy,

Z powyższych zapisów wynika, że aby nieodpłatne świadczenie usług podlegało opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług, muszą być spełnione określone warunki:

- w przypadku użycia towarów stanowiących część przedsiębiorstwa - użycie ich do celów innych niż działalność gospodarcza podatnika oraz istnienie prawa podatnika do odliczenia - w całości lub w części - podatku naliczonego przy nabyciu, imporcie lub wytworzeniu tych towarów (warunki te muszą być spełnione łącznie),

- w przypadku świadczenia usług - świadczenie ich do celów innych niż działalność gospodarcza podatnika.

Zatem dla ustalenia, czy konkretna, nieodpłatna czynność podlega opodatkowaniu w związku z uznaniem jej za odpłatne świadczenie usług, istotny jest cel jej świadczenia. Jeżeli nieodpłatne świadczenie wpisuje się w cel prowadzonej działalności gospodarczej, wtedy przesłanka uznania takiej nieodpłatnej czynności za odpłatne świadczenie usług podlegające opodatkowaniu nie zostanie spełniona. Stwierdzenie takie uzależnione jednak jest od konkretnych okoliczności jakie w danej sprawie występują.

Należy wskazać, że zakres opodatkowania podatkiem VAT wyznacza nie tylko czynnik przedmiotowy – opodatkowaniu podlega odpłatna dostawa towarów lub odpłatne świadczenie usług, ale także czynnik podmiotowy – czynności muszą być wykonywane przez podatnika.

Stosownie do treści art. 15 ust. 1 ustawy o VAT,

Zgodnie z ust. 2 powołanego artykułu,

Jak wynika z opisu sprawy, w celu optymalizacji płynności finansowej w ramach Grupy, planują Państwo przystąpić do funkcjonującego w ramach Grupy transgranicznego systemu wspólnego zarządzania płynnością finansową.

Wśród uczestników Systemu będą znajdować się podmioty powiązane z Państwem z siedzibą w krajach innych niż Polska.

Na podstawie Umowy Bank będzie świadczył usługę Cash Poolingu. Na czas obowiązywania Umowy każdy Uczestnik upoważnia Bank do przeprowadzania wszelkich czynności koniecznych do wykonywania tych usług, w szczególności czynności zmierzających do automatycznego wyrównywania rachunków należących do uczestników Systemu.

System umożliwia automatyczne wyrównywanie sald rachunków należących do uczestników Systemu z Rachunkiem Pool Leadera - poprzez obciążanie lub uznawanie rachunków uczestników Systemu.

Rachunki Pomocnicze i/lub Rachunki Pośrednie są wyrównywane z Rachunkiem Głównym poprzez obciążanie lub uznawanie tych rachunków w taki sposób, że salda każdego Rachunku Pomocniczego są przenoszone na Rachunek Główny (jeśli występuje Rachunek Pośredni to przenoszenie sald odbywa się za pośrednictwem Rachunku Pośredniego).

W Państwa imieniu będzie otwarty wyłącznie jeden rodzaj rachunku związanego z Cash Poolingiem, tj. Rachunek Pomocniczy.

System jest oparty na zasadzie „zero balancing”, czyli jest cash poolingiem typu rzeczywistego, który zakłada rzeczywisty transfer środków pieniężnych pomiędzy uczestnikami Systemu. Nadwyżki występujące na rachunkach uczestników będą transferowane na Rachunek Główny prowadzony dla Pool Leadera, natomiast w razie wystąpienia niedoborów po stronie uczestnika, jest on uprawniony do wystąpienia do Pool Leadera o wyrównanie tego niedoboru.

Na Rachunku Głównym Pool Leadera w każdym momencie powinny pozostawać odpowiednie środki do przeprowadzenia przez Bank ww. czynności wyrównania rachunków. Pool Leader ponosi odpowiedzialność wobec Banku za wszelkie salda debetowe oraz koszty i odsetki powstałe w związku z usługami z zakresu Cash Poolingu świadczonymi przez Bank.

Podmiotem odpowiedzialnym za funkcjonowanie Cash Poolingu tj. w szczególności za obsługę i utrzymanie rachunków, jak również techniczną realizację przepływów pomiędzy rachunkami będzie Bank. To Bank będzie wykonywał szereg czynności składających się na usługę w postaci zarządzania płynnością finansową (Cash Pooling), m.in. utrzymywanie i zarządzanie rachunkami Uczestników, dokonywaniu zautomatyzowanych transferów pieniężnych itp. Bank świadczy usługi na rzecz Pool Leadera w zakresie zarządzania płynnością finansową na podstawie Umowy.

Pool Leader będzie natomiast na podstawie Umowy szczegółowej świadczył na Państwa rzecz (i innych uczestników Systemu) usługi cash poolingu. Będzie on w szczególności właścicielem Rachunku Głównego, za pośrednictwem którego dokonywane będą przepływy pieniężne nadwyżek występujących po stronie uczestników Systemu w celu automatycznego wyrównywania rachunków uczestników. Dodatkowo Pool Leader będzie odpowiedzialny za posiadanie na Rachunku Głównym odpowiednich środków do przeprowadzenia przez Bank ww. czynności wyrównania rachunków, a także za wszelkie salda debetowe oraz koszty i odsetki powstałe w związku z usługami z zakresu Cash Poolingu świadczonymi przez Bank. Pool Leader założy także dla Państwa Rachunek Wewnętrzny, na którym będzie rejestrował wszystkie transakcje realizowane przez Spółkę w ramach Systemu. W razie wystąpienia po stronie Uczestnika salda ujemnego, może on zawnioskować do Pool Leadera o wyrównanie tego salda, co będzie obciążać Rachunek Wewnętrzny.

Zgodnie z Umową szczegółową z tytułu usług przez Pool Leader na rzecz Uczestnika, Pool Leader’owi należne będzie wynagrodzenie w ustalonej kwocie, należne w okresach rocznych.

Dodatkowo, w tytułu rozliczeń dokonywanych za pośrednictwem Rachunku Głównego Pool Leadera Bank obliczać będzie odsetki w miesięcznych okresach rozliczeniowych, przesyłając informację zarówno do Pool Leadera, jak i Uczestników Systemu (w tym Państwu).

W ramach Umowy Cash poolingu nie będą Państwo wykonywać na rzecz innych Uczestników jakichkolwiek czynności i w konsekwencji nie będą Państwo otrzymywać jakiegokolwiek wynagrodzenia z tytułu wykonywania takich czynności. Państwa rola będzie ograniczała się bowiem do umożliwienia przeprowadzania operacji związanych z automatycznym wyrównywaniem rachunków i uprawnieni Państwo będą jedynie do odsetek w razie wystąpienia po Państwa stronie salda dodatniego w ramach danego, miesięcznego okresu rozliczeniowego.

W związku z uczestnictwem w Systemie rola Wnioskodawcy będzie ograniczała się do umożliwienia przeprowadzania operacji związanych z automatycznym wyrównywaniem rachunków. Nie jest przy tym przewidziane wykonywanie przez Wnioskodawcę żadnych innych czynności. W szczególności Wnioskodawca nie będzie zarządzał przepływem środków pieniężnych, które realizowane będą przez Pool Leadera na rzecz Wnioskodawcy. W związku z tym, w ramach planowanej transakcji Cash Poolingu Wnioskodawca nie będzie otrzymywał żadnego wynagrodzenia z tytułu wykonywanych czynności.

Państwa wątpliwości dotyczą w pierwszej kolejności kwestii, czy w opisanym zdarzeniu przyszłym, tj. w związku uczestnictwem Wnioskodawcy w Systemie Cash Poolingu, Wnioskodawca będzie wykonywać czynności opodatkowane podatkiem od towarów i usług w rozumieniu Ustawy VAT (pytanie nr 1).

Należy zauważyć, że polskie przepisy podatkowe nie zawierają regulacji dotyczących umowy cash poolingu. Występująca w obrocie prawnym jako umowa nienazwana – umowa cash poolingu porównywana jest często z umową pożyczki. Chociaż umowa ta do pewnego stopnia przypomina w swym charakterze uregulowaną w polskim prawie umowę pożyczki, jednak nie wyczerpuje istotnych jej znamion. Nie dochodzi w tym przypadku do zawarcia umowy pożyczki, ponieważ brak jest zobowiązania do przeniesienia określonej ilości pieniędzy na określony w umowie podmiot.

Umowa „cash poolingu” jest formą efektywnego zarządzania środkami finansowymi, stosowaną przez podmioty należące do jednej grupy kapitałowej, lub podmioty powiązane ekonomicznie w jakikolwiek inny sposób. Sprowadza się ona do koncentrowania środków pieniężnych z jednostkowych rachunków poszczególnych podmiotów na wspólnym rachunku grupy i zarządzaniu zgromadzoną w ten sposób kwotą, przy wykorzystaniu korzyści skali. Pozwala to na kompensowanie przejściowych nadwyżek, wykazywanych przez jedne z podmiotów, z przejściowymi niedoborami zaistniałymi u innych podmiotów. Dzięki temu dochodzi do minimalizowania kosztów kredytowania działalności podmiotów z grupy poprzez kredytowanie się przy wykorzystaniu środków własnych grupy. W ramach porozumienia cash poolingu uczestnicy wskazują podmiot organizujący cash pooling i zarządzający systemem. Zarządzający systemem w ramach umowy zapewnia dla wszystkich uczestników systemu środki finansowe na pokrycie sald ujemnych, a w przypadku wystąpienia sald dodatnich na rachunkach uczestników, to na jego rachunek trafiają środki finansowe.

Usługa cash poolingu jest zatem usługą zazwyczaj wykonywaną przez bank. Natomiast uczestnictwo w strukturze cash poolingu nie jest żadnym świadczeniem. Należy pamiętać, że nie każda czynność stanowiąca dostawę towarów/świadczenie usług podlega opodatkowaniu podatkiem VAT. Aby dana czynność była opodatkowana tym podatkiem musi bowiem być wykonana przez podmiot, który w związku z jej wykonywaniem działa jako podatnik podatku VAT.

Z uwagi na cechy charakterystyczne systemu Cash Poolingu należy zauważyć, że jak wskazano powyżej, w roli usługodawcy występuje Bank, który będzie obsługiwał umowę Cash Poolingu natomiast rolę zarządzającego systemem pełni jeden z uczestników systemu Cash Poolingu, należący także do tej samej grupy kapitałowej, tzw. Pool Leader. Z przedstawionego we wniosku opisu sprawy wynika, że to Pool Leader wykonuje na rzecz Uczestników szereg czynności składających się łącznie na jedną usługę w postaci systemu zarządzania płynnością finansową, tzw. usługi cash-poolingu rzeczywistego. W praktyce więc, to Pool Leader jako usługodawca, a więc podmiot organizujący operacje konsolidacji środków pieniężnych podmiotów uczestniczących w strukturze cash-poolingu, dla tych usług jest podatnikiem VAT.

Państwo – jako Uczestnik systemu Cash Poolingu – nie będą świadczyć usług w rozumieniu art. 8 ust. 1 ustawy. W przedmiotowej sprawie, jak wynika z wniosku, wykonywanie czynności związanych z funkcjonowaniem Umowy Cash Poolingu będzie leżało w gestii Pool Leadera. Państwa rola jako Uczestnika będzie ograniczała się do umożliwienia przeprowadzania operacji związanych z automatycznym wyrównywaniem rachunków. Nie jest przy tym przewidziane wykonywanie przez Wnioskodawcę żadnych innych czynności. W szczególności nie będą Państwo zarządzać przepływem środków pieniężnych, które realizowane będą przez Pool Leadera na Państwa rzecz.

Zatem należy stwierdzić, że w świetle art. 5 ust. 1 ustawy, z Państwa perspektywy jako Uczestnika systemu Cash Poolingu, czynności wykonywane przez Państwa w ramach tej umowy, pozostają poza zakresem opodatkowania podatkiem od towarów i usług. Tym samym, otrzymane przez Państwa odsetki nie będą stanowić wynagrodzenia z tytułu świadczenia usług podlegających opodatkowaniu VAT.

Podejmowane przez Państwa czynności w ramach opisanej umowy nie będą również stanowić nieodpłatnego świadczenia usług zrównanego z opłatnym świadczeniem usługi, o którym mowa w art. 8 ust. 2 ustawy, gdyż treść wniosku nie wskazuje, by miały one służyć do celów innych niż ich działalność gospodarcza.

W związku z powyższym, Państwa działalność jako Uczestnika w ramach Umowy Cash Poolingu, w związku z przystąpieniem i korzystaniem z Cash Poolingu nie będzie stanowić świadczenia usług w rozumieniu art. 8 ust. 1 ustawy, zatem nie będą Państwo podatnikiem VAT z tego tytułu. W związku z przystąpieniem do Umowy Cash Poolingu i udzieleniem przez Państwa Pool Leaderowi dostępu do swojego rachunku bankowego, nie będą Państwo wykonywać czynności opodatkowanych podatkiem VAT.

Wobec powyższego, Państwa stanowisko w zakresie pytania 1 należy uznać za prawidłowe.

Państwa wątpliwości dotyczą także kwestiiczy w przedstawionym zdarzeniu przyszłym należy uznać, że Wnioskodawca nabywa usługi wyłącznie od Pool Leadera i usługi te z perspektywy podatku od towarów i usług powinny zostać rozliczone przez Wnioskodawcę jako import usług, które będą korzystały ze zwolnienia z opodatkowania podatkiem od towarów i usług na podstawie art. 43 ust. 1 pkt 40 Ustawy VAT (pytanie nr 2).

Należy pamiętać, że nie każda czynność stanowiąca dostawę towarów/świadczenie usług podlega opodatkowaniu podatkiem VAT. Aby dana czynność była opodatkowana tym podatkiem musi bowiem być wykonana przez podmiot, który w związku z jej wykonywaniem działa jako podatnik podatku VAT.

Ponadto należy wskazać, że w przypadku świadczenia usług, bardzo istotnym dla prawidłowego rozliczenia podatku od towarów i usług jest określenie miejsca świadczenia danej usługi. Od poprawności określenia miejsca świadczenia zależy, czy dana usługa podlega opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług w Polsce, czy też nie.

Miejsce świadczenia przy świadczeniu usług regulują przepisy art. 28a do 28o ustawy.

Stosownie do art. 28a ustawy,

Art. 28a ustawy, wprowadza drugą definicję podatnika. Definicja ta ma zastosowanie tylko w przypadku ustalania miejsca świadczenia usług. Podatnikiem według tej regulacji, jest podmiot wykonujący samodzielnie działalność gospodarczą. Ustawodawca odwołuje się w tym celu do definicji działalności gospodarczej ustalonej w art. 15 ust. 2 ustawy.

Z okoliczności sprawy wynika, że spełniają Państwo definicję podatnika, wskazaną w cytowanym powyżej art. 28a ustawy.

Zgodnie z zasadą ogólną zawartą w art. 28b ust. 1 ustawy,

Mając na uwadze powyższe należy stwierdzić, że miejscem świadczenia, a tym samym miejscem opodatkowania usług zarządzania systemem Cash Poolingu świadczonych przez Pool Leadera – stosownie do treści art. 28b ust. 1 ustawy – jest miejsce, w którym usługobiorca posiada siedzibę, a zatem Polska.

Stosownie do art. 2 pkt 9 ustawy:

W myśl art. 17 ust. 1 pkt 4 ustawy,

Zgodnie z art. 17 ust. 2 ustawy,

Ponadto, w myśl art. 17 ust. 1a ustawy,

Przepis art. 17 ust. 1 pkt 4 ustawy wprowadza mechanizm tzw. odwrotnego obciążenia, który polega na opodatkowaniu usług przez usługobiorcę. Powiązanie tego mechanizmu z regulacjami w zakresie określenia miejsca świadczenia usług ma na celu, z jednej strony opodatkowanie usług w miejscu ich konsumpcji, a z drugiej strony, zaoszczędzenie usługodawcy obowiązków związanych z rejestracją oraz rozliczeniem podatku.

Warunkiem zastosowania odwrotnego obciążenia na podstawie art. 17 ust. 1 pkt 4 ustawy względem usług, do których stosuje się art. 28b jest, aby usługodawca nie posiadał siedziby działalności gospodarczej oraz stałego miejsca prowadzenia działalności gospodarczej na terytorium kraju. Natomiast usługobiorcą był m.in. podatnik, o którym mowa w art. 15 ustawy posiadający siedzibę działalności gospodarczej bądź stałe miejsce prowadzenia działalności na terytorium kraju.

W celu realizacji opisanych przepływów pieniężnych Pool Leader założy dla Państwa Rachunek Pomocniczy, na którym będzie rejestrował wszystkie transakcje realizowane przez Spółkę w ramach Systemu, w szczególności transfery środków pieniężnych pomiędzy Rachunkiem Pomocniczym a Rachunkiem Głównym Pool Leadera.

Jak już wskazano, to Pool Leader na podstawie Umowy szczegółowej będzie w opisanej strukturze usługodawcą, natomiast Państwo pozostają beneficjentem świadczenia dokonywanego przez Pool Leadera. Zgodnie z ta Umową z tytułu usług świadczonych przez Pool Leader na rzecz Uczestnika, Pool Leader’owi należne będzie wynagrodzenie w ustalonej kwocie, należne w okresach rocznych. Usługi te są i będą opodatkowane VAT zgodnie z art. 8 ust. 1 w zw. z art. 5 ust. 1 ustawy.

Zauważyć należy, że w myśl definicji zawartej w art. 2 ust. 9 ustawy, importem usług jest świadczenie usług, z tytułu wykonania których podatnikiem jest usługobiorca, o którym mowa w art. 17 ust. 1 pkt 4 tej ustawy. Zgodnie natomiast z tym przepisem, podatnikami są również osoby prawne, jednostki organizacyjne niemające osobowości prawnej oraz osoby fizyczne nabywające usługi w przypadku, gdy usługodawcą jest podatnik nieposiadający siedziby działalności gospodarczej oraz stałego miejsca prowadzenia działalności na terytorium kraju, a usługobiorcą jest – w przypadku usług, do których stosuje się art. 28b – podatnik, o którym mowa w art. 15, lub osoba prawna niebędąca podatnikiem, o którym mowa w art. 15, zarejestrowana lub obowiązana do zarejestrowania zgodnie z art. 97 ust. 4.

Z opisu sprawy wynika, że Pool Leader jest spółką włoskiego prawa handlowego z siedzibą w C. i nie posiada siedziby ani stałego miejsca prowadzenia działalności gospodarczej w Polsce, a także nie prowadzi w Polsce działalności poprzez stały zakład.

W związku z powyższym, to na Państwu spoczywa obowiązek rozliczenia nabywanych usług, do których ma zastosowanie art. 28b ustawy. W takim przypadku spełnione są wszystkie warunki uprawniające do zastosowania art. 17 ust. 1 pkt 4 ustawy.

W konsekwencji, Państwo jako Uczestnik Systemu z tytułu nabycia usług świadczonych przez Pool Leadera w ramach Umowy Cash Poolingu będą zobowiązani do rozliczenia podatku od towarów i usług na zasadzie importu usług w rozumieniu art. 2 pkt 9 w związku z art. 17 ust. 1 pkt 4 ustawy.

W odniesieniu do możliwości zwolnienia od podatku nabywanych przez Państwa usług należy wskazać, że ustawodawca zarówno w treści ustawy, jak i przepisów wykonawczych do niej, przewidział dla niektórych czynności zwolnienia od podatku.

Na podstawie art. 43 ust. 1 pkt 40 ustawy,

Z kolei w świetle regulacji art. 43 ust. 15 cyt. ustawy,

Należy podkreślić, że pojęcia używane do oznaczenia zwolnień, o których mowa w art. 43 ustawy, należy interpretować ściśle, zważywszy, że zwolnienia te stanowią odstępstwa od ogólnej zasady, zgodnie z którą podatek VAT pobierany jest od każdej usługi świadczonej odpłatnie przez podatnika. Zwolnienia od podatku usług finansowych oparte zostały na obiektywnych kryteriach, nie są zaś uzależnione od rodzaju podmiotu świadczącego te usługi.

Zatem, biorąc pod uwagę cechy charakterystyczne zaprezentowanej Umowy Cash Poolingu a także to, że wśród wymienionych w art. 43 ust. 15 cyt. ustawy czynności wyłączonych ze zwolnienia nie ma usług cash poolingu (zarządzania płynnością finansową), należy stwierdzić, że usługi zarządzania płynnością finansową świadczone przez Pool Leadera na Państwa rzecz, w ramach opisanej Umowy Cash Poolingu, podlegać będą zwolnieniu od podatku, na podstawie art. 43 ust. 1 pkt 40 ustawy.

Tym samym, w przypadku nabycia przez Państwa opisanych usług zarządzania płynnością finansową (tzw. Cash Poolingu), miejscem ich świadczenia i opodatkowania – zgodnie z zasadą wyrażoną w art. 28b ust. 1 tej ustawy – będzie terytorium kraju, w którym usługobiorca (a więc Państwo) posiada siedzibę (tj. Polska).

W konsekwencji, w opisanej sytuacji będą Państwo zobowiązani do rozpoznania importu usług w rozumieniu art. 2 pkt 9 w związku z art. 17 ust. 1 pkt 4 ustawy, przy czym czynność ta korzystać będzie ze zwolnienia od podatku na podstawie art. 43 ust. 1 pkt 40 ustawy.

Wobec powyższego, Państwa stanowisko w zakresie pytania 2 jest prawidłowe.

Dodatkowe informacje

Informacja o zakresie rozstrzygnięcia

Interpretacja dotyczy zdarzenia przyszłego, które Państwo przedstawili i stanu prawnego, który obowiązuje w dniu wydania interpretacji.

Zgodnie z art. 14b § 3 Ordynacji podatkowej, składający wniosek o wydanie interpretacji indywidualnej obowiązany jest do wyczerpującego przedstawienia zaistniałego stanu faktycznego albo zdarzenia przyszłego. Organ podatkowy jest ściśle związany przedstawionym we wniosku stanem faktycznym (opisem zdarzenia przyszłego). Zainteresowany ponosi ryzyko związane z ewentualnym błędnym lub nieprecyzyjnym przedstawieniem we wniosku opisu sprawy. Interpretacja indywidualna wywołuje skutki prawnopodatkowe tylko wtedy, gdy rzeczywisty stan sprawy będącej przedmiotem interpretacji pokrywał się będzie ze stanem podanym przez Państwa w złożonym wniosku. W związku z powyższym, w przypadku zmiany któregokolwiek elementu przedstawionego we wniosku opisu sprawy lub zmiany stanu prawnego, udzielona odpowiedź traci swą aktualność. Równocześnie w przypadku, gdy w toku postępowania podatkowego, kontroli podatkowej, bądź kontroli celno-skarbowej zostanie określony odmienny stan sprawy, interpretacja nie wywoła w tym zakresie skutków prawnych.

Pouczenie o funkcji ochronnej interpretacji

- Funkcję ochronną interpretacji indywidualnych określają przepisy art. 14k-14nb ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. – Ordynacja podatkowa (Dz. U. z 2022 r. poz. 2651 ze zm.). Interpretacja będzie mogła pełnić funkcję ochronną, jeśli: Państwa sytuacja będzie zgodna (tożsama) z opisem sprawy i zastosują się Państwo do interpretacji.

- Zgodnie z art. 14na § 1 Ordynacji podatkowej:

Zgodnie z art. 14na § 2 Ordynacji podatkowej:

Pouczenie o prawie do wniesienia skargi na interpretację

Mają Państwo prawo do zaskarżenia tej interpretacji indywidualnej do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego. Zasady zaskarżania interpretacji indywidualnych reguluje ustawa z dnia 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi - t. j. Dz. U. z 2023 r. poz. 259 ze zm.; dalej jako „PPSA”.

Skargę do Sądu wnosi się za pośrednictwem Dyrektora KIS (art. 54 § 1 PPSA). Skargę należy wnieść w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia interpretacji indywidualnej (art. 53 § 1 PPSA):

- w formie papierowej, w dwóch egzemplarzach (oryginał i odpis) na adres: Krajowa Informacja Skarbowa, ul. Warszawska 5, 43-300 Bielsko-Biała (art. 47 § 1 PPSA), albo

- w formie dokumentu elektronicznego, w jednym egzemplarzu (bez odpisu), na adres Elektronicznej Skrzynki Podawczej Krajowej Informacji Skarbowej na platformie ePUAP: /KIS/SkrytkaESP (art. 47 § 3 i art. 54 § 1a PPSA).

Skarga na interpretację indywidualną może opierać się wyłącznie na zarzucie naruszenia przepisów postępowania, dopuszczeniu się błędu wykładni lub niewłaściwej oceny co do zastosowania przepisu prawa materialnego. Sąd jest związany zarzutami skargi oraz powołaną podstawą prawną (art. 57a PPSA).

Podstawa prawna dla wydania interpretacji

Podstawą prawną dla wydania tej interpretacji jest art. 13 § 2a oraz art. 14b § 1 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. – Ordynacja podatkowa.