Interpretacja indywidualna z dnia 9 sierpnia 2023 r., Dyrektor Krajowej Informacji Skarbowej, sygn. 0115-KDIT3.4011.411.2023.1.DP

Czy wypłata odszkodowania z tytułu wywłaszczenia nieruchomości przez Spółkę na rzecz byłego udziałowca, będzie podlegała opodatkowaniu podatkiem dochodowym od osób fizycznych.

Interpretacja indywidualna

 – stanowisko nieprawidłowe

Szanowna Pani,

stwierdzam, że Pani stanowisko w sprawie oceny skutków podatkowych opisanego stanu faktycznego w podatku dochodowym od osób fizycznych jest nieprawidłowe.

Zakres wniosku o wydanie interpretacji indywidualnej

26 czerwca 2023 r. wpłynął Pani wniosek z 26 czerwca 2023 r. o wydanie interpretacji indywidualnej, który dotyczy podatku dochodowego od osób fizycznych. Treść wniosku jest następująca:

Opis stanu faktycznego

Była Pani udziałowcem spółki z ograniczoną odpowiedzialnością, która to spółka była właścicielem nieruchomości gruntowej objętej księgą wieczystą nr AAAA/1234. Na ww. nieruchomości dokonano wywłaszczenia. Decyzją z kwietnia 2023 r. Wojewoda przyznał spółce – jako właścicielowi nieruchomości odszkodowanie na podstawie art. 104 Kodeksu postępowania administracyjnego oraz art. 12 ust. 4, 4a, 5 art. 18 ust. 1 i art. 23 ustawy z 10 kwietnia 2003 r. ustawy o szczególnych zasadach przygotowania i realizacji inwestycji w zakresie dróg publicznych, art. 132 ust. 1a, 2 i 3 i art. 134 ust. 1 ustawy z 21 sierpnia 1997 roku o gospodarce nieruchomościami.

Z punktu widzenia niniejszej sprawy istotne jest, że Pani na podstawie umowy sprzedaży z 17 grudnia 2020 r. odpłatnie zbyła udziały w spółce (będącej właścicielem ww. nieruchomości).

Zgodnie z zapisami umowy: „5.1. strony ustaliły, że Kupujący zapewni, że w przypadku wszczęcia i prowadzenia postępowania wywłaszczającego wobec nieruchomości gruntowej oznaczonej księgą wieczystą AAAA/1234. zakończonego wypłatą na rzecz Spółki odszkodowania od Skarbu Państwa, Spółka wypłaci Zbywcy kwotę stanowiącą równowartość 50% wartości odszkodowania w terminie 14 dni od dnia otrzymania odszkodowania przez Spółkę na nr konta wskazany przez Zbywcę. (...) tytułem zabezpieczenia zobowiązania Spółki, o którym mowa w pkt 5.1 Umowy Kupujący zawrze ze Zbywającym umowę poręczenia zobowiązania Spółki.

Pani oraz Spółka jesteście polskimi rezydentami podatkowymi i posiadacie nieograniczony obowiązek podatkowy w Polsce.

Pytania

1)Czy wypłata odszkodowania z tytułu wywłaszczenia ww. nieruchomości przez Spółkę na Pani rzecz będzie podlegała opodatkowaniu podatkiem dochodowym od osób fizycznych? W przypadku negatywnej odpowiedzi na pytanie nr 1, proszę wskazać:

2)Czy Spółka będzie zobowiązana do pobrania zaliczki na podatek dochodowy od osób fizycznych z tytułu wypłaty przedmiotowego odszkodowania?

Niniejsza interpretacja dotyczy kwestii opodatkowania podatkiem dochodowym od osób fizycznych wypłaty odszkodowania z tytułu wywłaszczenia opisanej we wniosku nieruchomości. W zakresie pytania „Czy Spółka będzie zobowiązana do pobrania zaliczki na podatek dochodowy od osób fizycznych z tytułu wypłaty odszkodowania” zostanie wydane odrębne rozstrzygnięcie.

Pani stanowisko w sprawie

W myśl art. 20 ust. 1 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych:

Za przychody z innych źródeł, o których mowa w art. 10 ust. 1 pkt 9, uważa się w szczególności: kwoty wypłacone po śmierci członka otwartego funduszu emerytalnego wskazanej przez niego osobie lub członkowi jego najbliższej rodziny, w rozumieniu przepisów o organizacji i funkcjonowaniu funduszy emerytalnych, kwoty uzyskane z tytułu zwrotu z indywidualnego konta zabezpieczenia emerytalnego oraz wypłaty z indywidualnego konta zabezpieczenia emerytalnego, w tym także dokonane na rzecz osoby uprawnionej na wypadek śmierci oszczędzającego, zasiłki pieniężne z ubezpieczenia społecznego, alimenty, stypendia, świadczenia otrzymane z tytułu umowy o pomocy przy zbiorach, dotacje (subwencje) inne niż wymienione w art. 14, dopłaty, nagrody i inne nieodpłatne świadczenia nienależące do przychodów określonych w art. 12-14 i art. 17.

Użycie w powyższym przepisie sformułowania „w szczególności” wskazuje, że definicja przychodów z innych źródeł ma charakter otwarty i nie ma przeszkód, aby do tej kategorii zaliczyć również przychody inne niż wymienione wprost w przepisie art. 20 ust. 1 ustawy.

O przychodzie podatkowym z innych źródeł będziemy mówić w każdym przypadku, kiedy u podatnika wystąpią realne korzyści majątkowe. Odszkodowanie stanowi co do zasady przychód w rozumieniu przepisów ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych. Nie oznacza to jednak, że wszystkie odszkodowania podlegają opodatkowaniu. Niektóre z nich, wymienione w katalogu zwolnień przedmiotowych określonym w art. 21 ust. 1 ww. ustawy, korzystają ze zwolnienia od podatku dochodowego. Jednakże należy podkreślić, że korzystanie z każdej preferencji podatkowej, w tym zwolnienia od podatku, jest możliwe wyłącznie w sytuacji, gdy spełnione są wszelkie przesłanki określone w przepisie stanowiącym podstawę prawną danej preferencji.

Stosownie do treści art. 21 ust. 1 pkt 29 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych:

Wolne od podatku dochodowego są przychody uzyskane z tytułu odszkodowania wypłacanego stosownie do przepisów o gospodarce nieruchomościami lub z tytułu odpłatnego zbycia nieruchomości na cele uzasadniające jej wywłaszczenie oraz z tytułu sprzedaży nieruchomości w związku z realizacją przez nabywcę prawa pierwokupu, stosownie do przepisów o gospodarce nieruchomościami; nie dotyczy to przypadków, gdy właściciel nieruchomości, o której mowa w zdaniu pierwszym, nabył jej własność w okresie 2 lat przed wszczęciem postępowania wywłaszczeniowego bądź odpłatnym zbyciem nieruchomości za cenę niższą o co najmniej 50% od wysokości uzyskanego odszkodowania lub ceny zbycia nieruchomości na cele uzasadniające jej wywłaszczenie lub w związku z realizacją prawa pierwokupu.

Mając na uwadze powyższe stwierdzić potrzeba, że wypłata przez spółkę odszkodowania na Pani rzecz będzie podlegała zwolnieniu z opodatkowania podatkiem dochodowym od osób fizycznych.

Ocena stanowiska

Stanowisko, które przedstawiła Pani we wniosku jest nieprawidłowe.

Uzasadnienie interpretacji indywidualnej

Podstawową zasadą obowiązującą w przepisach ustawy z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych (Dz. U. z 2022 r. poz. 2647 ze zm.) jest zasada powszechności opodatkowania, która wyrażona została w art. 9 ust. 1 tej ustawy.

Zgodnie z jego treścią:

Opodatkowaniu podatkiem dochodowym podlegają wszelkiego rodzaju dochody, z wyjątkiem dochodów wymienionych w art. 21, 52, 52a i 52c oraz dochodów, od których na podstawie przepisów Ordynacji podatkowej zaniechano poboru podatku.

Źródła przychodów ustawodawca sklasyfikował w art. 10 ust. 1 ww. ustawy, zaliczając do nich (m.in.):

(...)

7) kapitały pieniężne i prawa majątkowe, w tym odpłatne zbycie praw majątkowych innych niż wymienione w pkt 8 lit. a-c;

(...)

9) inne źródła.

 W myśl przepisu art. 17 ust. 1 pkt. 6 cytowanej ustawy:

Za przychody z kapitałów pieniężnych uważa się przychody z odpłatnego zbycia udziałów (akcji), udziałów w spółdzielni oraz papierów wartościowych.

Z opisu stanu faktycznego wynika, iż zobowiązaną do wypłaty Pani kwoty stanowiącej równowartość 50% wartości odszkodowania za wywłaszczenie nieruchomości jest spółka, której nieruchomość została wywłaszczona a nie nabywca Pani udziałów w tej spółce. Kwoty tej nie można więc uznać za przychód ze źródła, z którego opodatkowaniu podlega przychód ze zbycia udziałów.

Wskazane przysporzenie należy zakwalifikować – co nie jest sporne w niniejszej sprawie - do źródła, o którym mowa w art. 10 ust. 1 pkt 9 w związku z art. art. 20 ust. 1 ww. ustawy, który stanowi, że :

Za przychody z innych źródeł, o których mowa w art. 10 ust. 1 pkt 9, uważa się w szczególności: kwoty wypłacone po śmierci członka otwartego funduszu emerytalnego wskazanej przez niego osobie lub członkowi jego najbliższej rodziny, w rozumieniu przepisów o organizacji i funkcjonowaniu funduszy emerytalnych, kwoty uzyskane z tytułu zwrotu z indywidualnego konta zabezpieczenia emerytalnego oraz wypłaty z indywidualnego konta zabezpieczenia emerytalnego, w tym także dokonane na rzecz osoby uprawnionej na wypadek śmierci oszczędzającego, zasiłki pieniężne z ubezpieczenia społecznego, alimenty, stypendia, świadczenia otrzymane z tytułu umowy o pomocy przy zbiorach, dotacje (subwencje) inne niż wymienione w art. 14, dopłaty, nagrody i inne nieodpłatne świadczenia nienależące do przychodów określonych w art. 12-14 i art. 17.

Użycie w powyższym przepisie sformułowania „w szczególności” wskazuje bowiem, że definicja przychodów z innych źródeł ma charakter otwarty w związku z czym do tej kategorii zaliczyć należy również przychody inne niż wymienione wprost w art. 20 ust. 1 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych. Na gruncie prawa podatkowego przychodem podlegającym opodatkowaniu podatkiem dochodowym od osób fizycznych jest każda forma przysporzenia majątkowego (korzyść), tzn. zarówno pieniężna jak i niepieniężna. Innymi słowy, pod pojęciem tym należy rozumieć każde działanie lub zaniechanie prawne, których następstwem jest uzyskanie korzyści kosztem innego podmiotu, lub te wszystkie zdarzenia prawne i zdarzenia gospodarcze, których skutkiem jest nieodpłatne przysporzenie majątku innej osobie, mające konkretny wymiar finansowy.

W kontekście Pani sprawy należy wskazać, że istotnie (jak Pani podnosi) zgodnie z art. 21 ust. 1 pkt 29 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych:

Przychody uzyskane z tytułu odszkodowania wypłacanego stosownie do przepisów o gospodarce nieruchomościami lub z tytułu odpłatnego zbycia nieruchomości na cele uzasadniające jej wywłaszczenie oraz z tytułu sprzedaży nieruchomości w związku z realizacją przez nabywcę prawa pierwokupu, stosownie do przepisów o gospodarce nieruchomościami; nie dotyczy to przypadków, gdy właściciel nieruchomości, o której mowa w zdaniu pierwszym, nabył jej własność w okresie 2 lat przed wszczęciem postępowania wywłaszczeniowego bądź odpłatnym zbyciem nieruchomości za cenę niższą o co najmniej 50% od wysokości uzyskanego odszkodowania lub ceny zbycia nieruchomości na cele uzasadniające jej wywłaszczenie lub w związku z realizacją prawa pierwokupu.

Treść zacytowanego przepisu wskazuje, że podstawowym warunkiem uprawniającym do zwolnienia danego przychodu z opodatkowania, o którym mowa w art. 21 ust. 1 pkt 29 ustawy, jest uzyskanie przychodu z tytułu odszkodowania wypłacanego stosownie do przepisów ustawy o gospodarce nieruchomościami lub z tytułu odpłatnego zbycia nieruchomości na cele uzasadniające wywłaszczenie. Zwolnienie nie przysługuje jednak jeżeli łącznie spełnione zostaną następujące warunki:

•nabycie nieruchomości nastąpiło w okresie 2 lat przed wszczęciem postępowania wywłaszczeniowego lub odpłatnym zbyciem oraz

•cena jej nabycia była o co najmniej 50% niższa od wysokości odszkodowania lub ceny zbycia.

Zatem, zwolnienie nie będzie przysługiwać, gdy powyższe warunki dotyczące okresu sprzedaży oraz ceny nabycia, będą spełnione łącznie. W przypadku, gdy spełniony będzie tylko jeden z nich (albo nie będzie spełniony żaden z nich), wówczas zwolnienie będzie podatnikowi przysługiwać.

Jednak warunkiem podstawowym, niezbędnym do skorzystania z ww. zwolnienia jest otrzymanie odszkodowania, które przyznane zostało stosownie do przepisów ustawy z dnia 21 sierpnia 1997 r. o gospodarce nieruchomościami (Dz. U. z 2023 r. poz. 344 ze zm.) lub kwoty ceny przy odpłatnym zbyciu nieruchomości na cele uzasadniające jej wywłaszczenie.

Zasady dotyczące ograniczenia lub pozbawienia praw do nieruchomości oraz związanych z tym odszkodowań, reguluje ww. ustawa o gospodarce nieruchomościami.

W myśl art. 6 pkt 1 ustawy o gospodarce nieruchomościami:

Celami publicznymi w rozumieniu ustawy jest wydzielanie gruntów pod drogi publiczne, drogi rowerowe i drogi wodne, budowa, utrzymywanie oraz wykonywanie robót budowlanych tych dróg, obiektów i urządzeń transportu publicznego, a także łączności publicznej i sygnalizacji.

Stosownie do art. 112 ust. 1 ustawy o gospodarce nieruchomościami:

Przepisy niniejszego rozdziału stosuje się do nieruchomości położonych, z zastrzeżeniem art. 122a, art. 124 ust. 1b, art. 124b, art. 125 i art. 126, na obszarach przeznaczonych w planach miejscowych na cele publiczne albo do nieruchomości, dla których wydana została decyzja o ustaleniu lokalizacji inwestycji celu publicznego.

Zgodnie z art. 128 ust. 1 ustawy o gospodarce nieruchomościami:

Wywłaszczenie własności nieruchomości, użytkowania wieczystego lub innego prawa rzeczowego następuje za odszkodowaniem na rzecz osoby wywłaszczonej odpowiadającym wartości tych praw.

Z przedstawionego we wniosku opisu sprawy wynika natomiast, że była Pani udziałowcem spółki z ograniczoną odpowiedzialnością, która to spółka była właścicielem nieruchomości gruntowej. Na ww. nieruchomości dokonano wywłaszczenia. Decyzją z kwietnia 2023 r. Wojewoda przyznał spółce – jako właścicielowi nieruchomości odszkodowanie na podstawie art. 104 Kodeksu postępowania administracyjnego oraz art. 12 ust. 4, 4a, 5 art. 18 ust. 1 i art. 23 ustawy z 10 kwietnia 2003 r. ustawy o szczególnych zasadach przygotowania i realizacji inwestycji w zakresie dróg publicznych, art. 132 ust. 1a, 2 i 3 i art. 134 ust. 1 ustawy z 21 sierpnia 1997 roku o gospodarce nieruchomościami.

Pani natomiast 17 grudnia 2020 r. – na podstawie umowy sprzedaży – odpłatnie zbyła udziały w spółce będącej właścicielem ww. nieruchomości. Jednakże zgodnie z zapisami umowy strony ustaliły, że Kupujący zapewni, że w przypadku wszczęcia i prowadzenia postępowania wywłaszczającego wobec ww. nieruchomości gruntowej zakończonego wypłatą na rzecz spółki odszkodowania od Skarbu Państwa, spółka wypłaci Pani kwotę stanowiącą równowartość 50% wartości odszkodowania w terminie 14 dni od dnia otrzymania odszkodowania przez Spółkę.

Mając na uwadze powołane uprzednio przepisy prawa oraz opis zdarzenia, wskazać ponownie należy, że warunkiem niezbędnym do skorzystania ze zwolnienia wynikającego z art. 21 ust. 1 pkt 29 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych jest m.in. otrzymanie odszkodowania, które przyznane zostało stosownie do przepisów ustawy o gospodarce nieruchomościami.

W niniejszej sprawie warunek ten nie został jednak spełniony, ponieważ – jak wskazała Pani we wniosku – odszkodowanie z tytułu wywłaszczenia nieruchomości przyznane zostało na podstawie decyzji administracyjnej z 17 kwietnia 2023 r. spółce - jako właścicielowi nieruchomości. Pani świadczenie pieniężne pochodzi natomiast od tej spółki („kwota stanowiąca równowartość 50% wartości odszkodowania”). W konsekwencji nie znajdzie zastosowania zwolnienie wynikające z art. 21 ust. 1 pkt 29 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych.

Dodatkowe informacje

Informacja o zakresie rozstrzygnięcia

Interpretacja dotyczy stanu faktycznego, który Pani przedstawiła i stanu prawnego, który obowiązywał w dacie zaistnienia zdarzenia.

Interpretacja indywidualna wywołuje skutki prawnopodatkowe tylko wtedy, gdy rzeczywisty stan faktyczny (zdarzenie przyszłe) sprawy będącej przedmiotem interpretacji pokrywał się będzie ze stanem faktycznym (zdarzeniem przyszłym) podanym przez wnioskodawcę w złożonym wniosku. W związku z powyższym, w przypadku zmiany któregokolwiek elementu przedstawionego we wniosku opisu stanu faktycznego lub zdarzenia przyszłego, udzielona odpowiedź traci swą aktualność.

Pouczenie o funkcji ochronnej interpretacji

•Funkcję ochronną interpretacji indywidualnych określają przepisy art. 14k-14nb ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. – Ordynacja podatkowa (t. j. Dz. U. z 2022 r. poz. 2651 ze zm.). Interpretacja będzie mogła pełnić funkcję ochronną, jeśli Pani sytuacja będzie zgodna (tożsama) z opisem stanu faktycznego lub zdarzenia przyszłego i zastosuje się Pani do interpretacji.

•Zgodnie z art. 14na § 1 Ordynacji podatkowej:

Przepisów art. 14k-14n Ordynacji podatkowej nie stosuje się, jeśli stan faktyczny lub zdarzenie przyszłe będące przedmiotem interpretacji indywidualnej jest elementem czynności, które są przedmiotem decyzji wydanej:

1)z zastosowaniem art. 119a;

2)w związku z wystąpieniem nadużycia prawa, o którym mowa w art. 5 ust. 5 ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług;

3)z zastosowaniem środków ograniczających umowne korzyści.

•Zgodnie z art. 14na § 2 Ordynacji podatkowej:

Przepisów art. 14k-14n nie stosuje się, jeżeli korzyść podatkowa, stwierdzona w decyzjach wymienionych w § 1, jest skutkiem zastosowania się do utrwalonej praktyki interpretacyjnej, interpretacji ogólnej lub objaśnień podatkowych.

Pouczenie o prawie do wniesienia skargi na interpretację

Ma Pani prawo do zaskarżenia tej interpretacji indywidualnej do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego. Zasady zaskarżania interpretacji indywidualnych reguluje ustawa z dnia 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi (t. j. Dz. U. z 2023 r. poz. 259 ze zm.; dalej jako „PPSA”).

Skargę do Sądu wnosi się za pośrednictwem Dyrektora KIS (art. 54 § 1 PPSA). Skargę należy wnieść w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia interpretacji indywidualnej (art. 53 § 1 PPSA):

•w formie papierowej, w dwóch egzemplarzach (oryginał i odpis) na adres: Krajowa Informacja Skarbowa, ul. Warszawska 5, 43-300 Bielsko-Biała (art. 47 § 1 PPSA), albo

•w formie dokumentu elektronicznego, w jednym egzemplarzu (bez odpisu), na adres Elektronicznej Skrzynki Podawczej Krajowej Informacji Skarbowej na platformie ePUAP: /KIS/SkrytkaESP (art. 47 § 3 i art. 54 § 1a PPSA).

Skarga na interpretację indywidualną może opierać się wyłącznie na zarzucie naruszenia przepisów postępowania, dopuszczeniu się błędu wykładni lub niewłaściwej oceny co do zastosowania przepisu prawa materialnego. Sąd jest związany zarzutami skargi oraz powołaną podstawą prawną (art. 57a PPSA).

Podstawa prawna dla wydania interpretacji

Podstawą prawną dla wydania tej interpretacji jest art. 13 § 2a oraz art. 14b § 1 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. – Ordynacja podatkowa (t. j. Dz. U. z 2022 r. poz. 2651 ze zm.).