Interpretacja indywidualna z dnia 9 sierpnia 2023 r., Dyrektor Krajowej Informacji Skarbowej, sygn. 0111-KDIB3-3.4012.207.2023.2.AW

Dotyczy podatku od towarów i usług w zakresie uznania sprzedawanych składników majątkowych za ZCP - niepodlegające opodatkowaniu na podstawie art. 6 pkt 1 ustawy.

Interpretacja indywidualna – stanowisko prawidłowe

Szanowny Panie,

stwierdzam, że Pana stanowisko w sprawie oceny skutków podatkowych opisanego zdarzenia przyszłego w zakresie podatku od towarów i usług jest prawidłowe.

Zakres wniosku o wydanie interpretacji indywidualnej

Pana wniosek z 29 maja 2023 r. o wydanie interpretacji indywidualnej, który dotyczy podatku od towarów i usług w zakresie uznania sprzedaży Pana majątku za zbycie zorganizowanej części przedsiębiorstwa, niepodlegające opodatkowaniu podatkiem VAT wpłynął 2 czerwca 2023 r.

Uzupełnił go Pan pismem z 19 lipca 2023 r. (Data wpływu 25 lipca 2023 r.)

Treść wniosku jest następująca:

Opis zdarzenia przyszłego (Uzupełniony pismem z dnia 19 lipca 2023 r.)

Wnioskodawca prowadzi jednoosobową działalność gospodarczą od (…) roku pod firmą (…). Działalność jest prowadzona pod adresem: (…), zarejestrowana w CEIDG pod numerem NIP: (…) i numerem REGON: (…).

Przeważającym przedmiotem działalności jest produkcja konstrukcji metalowych i ich części sklasyfikowana pod kodem PKD: 25.11.Z. Wnioskodawca posiada nieograniczony obowiązek podatkowy w Polsce w rozumieniu art. 3 ust. 1 ustawy z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych (t. j. Dz. U. z 2022 r. poz. 2647 z późn. zm., dalej „ustawa o PIT”).

Wnioskodawca jest czynnym podatnikiem podatku VAT w rozumieniu ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług (t. j. Dz. U. z 2022 r. poz. 931 z późn. zm.; dalej: „ustawy o VAT”), a jego działalność jest opodatkowana podatkiem VAT.

W ramach prowadzonej działalności gospodarczej, Wnioskodawca wykorzystuje zespół składników materialnych i niematerialnych w szczególności:

- umowy z kurierami;

- rachunki bankowe;

- baza klientów oraz dostawców;

- środki pieniężne zgromadzone w kasie i na firmowych rachunkach bankowych;

- należności oraz zobowiązania;

- prawa wynikające z innych umów i porozumień handlowych;

- baza klientów i dostawców;

- prawa autorskie do publikacji zamieszczonych na stronie firmowej;

- konta w mediach społecznościowych;

- dokumenty księgowe związane z prowadzeniem działalności gospodarczej;

- domeny internetowe i mailowe;

- konta na Allegro oraz Ebay;

- frezarka (…);

- samochód osobowy (…);

- samochód osobowy (…);

- sklep internetowy;

- znak towarowy;

- (…).

Powyższe wyliczenie nie ma charakteru wyczerpującego i może obejmować również inne składniki odnoszące się do działalności w zakresie produkcji konstrukcji metalowych i ich części.

Wnioskodawca zamierza zrestrukturyzować swoją działalność poprzez zbycie (sprzedaż) zorganizowanej części przedsiębiorstwa, na które składa się ww. zespół składników majątkowych (materialnych i niematerialnych), wykorzystywanego obecnie w tej działalności, do nowo utworzonej spółki z ograniczoną odpowiedzialnością (dalej jako: „Spółka”), w której udziałowcem będzie Wnioskodawca.

Celem planowanej sprzedaży jest przede wszystkim kontynuacja prowadzenia działalności gospodarczej, ale w formie spółki kapitałowej, co ma pozwolić na zwiększenie zdolności kredytowej i inwestycyjnej, efektywizację procesów biznesowych i poprawienie wizerunku przedsiębiorstwa w ocenie kontrahentów oraz klientów. Wnioskodawcy zależy na tym, aby przedsiębiorstwo mogło kontynuować bezpiecznie (prawnie i podatkowo) swoją działalność, a zarazem, aby mogło się dalej organicznie rozwijać.

Do spółki z ograniczona odpowiedzialnością nie zostanie natomiast sprzedany (…) będący własnością Wnioskodawcy. Będzie on oddany w dzierżawę nowoutworzonej spółce.

Planowane wyłączenie (…) z przedmiotu transakcji zbycia zorganizowanej części przedsiębiorstwa nastąpi ze względów podyktowanych ochroną majątku Wnioskodawcy i zabezpieczeniem przed ryzykiem wynikającym z działalności operacyjnej. Wnioskodawca chce uniknąć sytuacji, w której (…) wejdzie do majątku spółki z ograniczoną odpowiedzialnością i na skutek jej niegospodarności mógłby zostać poddany egzekucji. Wnioskodawca nabył (…) z własnych środków, a co za tym idzie, chciałby sprawować nad nim pełną kontrolę.

W związku z powyższym, przedmiotem sprzedaży objęte zostanie wszystko, co jest niezbędne do realizowania w sposób samodzielny określonych zadań gospodarczych w ramach działalności związanej z produkcją konstrukcji metalowych i ich części, z wyjątkiem wskazanego wyżej (…).

Według Wnioskodawcy w momencie sprzedaży zespół składników materialnych i niematerialnych będzie wyodrębniony na płaszczyźnie organizacyjnej tj. będzie on stanowił wyodrębniony zespół składników materialnych i niematerialnych (w tym zobowiązań) przeznaczonych do realizacji określonych zadań gospodarczych.

Według Wnioskodawcy w momencie sprzedaży zespół składników materialnych i niematerialnych będzie wyodrębniony na płaszczyźnie finansowej tj. poprzez odpowiednią ewidencję zdarzeń gospodarczych możliwe będzie przyporządkowanie przychodów i kosztów oraz należności i zobowiązań do wyodrębnionej części przedsiębiorstwa.

Według Wnioskodawcy w momencie sprzedaży zespół składników materialnych i niematerialnych będzie wyodrębniony na płaszczyźnie funkcjonalnej tj. przeniesione będą wszystkie istotne składniki materialne i niematerialne, przy pomocy których Spółka, będzie mogła kontynuować prowadzenie działalności gospodarczej, polegającej na produkcji konstrukcji metalowych i ich części. W konsekwencji, przeniesieniu będą podlegać wszystkie materialne i niematerialne składniki potrzebne do kontynuowania prowadzenia działalności - zespół składników majątkowych obejmie bowiem środki trwałe, wartości niematerialne i prawne, należności i zobowiązania, pracowników oraz wszelkie inne niezbędne elementy (składniki). Ponadto przeniesione zostaną wszelkie umowy z kontrahentami oraz wiedza dotycząca prowadzonej dotychczas działalności. Zbywane składniki majątkowe i niemajątkowe będą stanowiły zorganizowaną całość (zespół), która pozwoli na realizację określonych zadań gospodarczych. Przenoszone składniki majątkowe i niemajątkowe będą służyć do prowadzenia działalności gospodarczej i pozwolą realizować cele (zadania) gospodarcze.

Będący przedmiotem sprzedaży zespół składników majątkowych i niemajątkowych na moment sprzedaży będzie na tyle zorganizowany, aby mógł samodzielnie wykonywać zadania i prowadzić działalność bez udziału pozostałych struktur należącego do mnie przedsiębiorstwa.

Zespół składników materialnych i niematerialnych, który ma być przedmiotem dostawy umożliwia prowadzenie działalności gospodarczej.

Kontynuowanie działalności przez Nabywcę, tj. nowoutworzoną Spółkę z ograniczoną odpowiedzialnością w zakresie produkcji konstrukcji metalowych i ich części nie będzie wymagało od Nabywcy angażowania innych składników majątku.

Z wyjątkiem (…), inne składniki materialne i niematerialne, nie będą wyłączone z planowanej dostawy.

Pytanie

Czy planowana przez Wnioskodawcę sprzedaż zespołu składników majątkowych i niemajątkowych do Spółki, o których mowa w treści wniosku, będzie stanowiła transakcję zbycia zorganizowanej części przedsiębiorstwa (dalej również: „ZCP”) w rozumieniu art. 2 pkt 27e ustawy o VAT, a w konsekwencji, czy zamierzona transakcja będzie wyłączona z opodatkowania podatkiem VAT na podstawie art. 6 pkt 1 powołanej ustawy?

Pana stanowisko w sprawie

Zdaniem Wnioskodawcy, planowana przez niego sprzedaż zespołu składników majątkowych i niemajątkowych opisanych we wniosku do nowo utworzonej Spółki będzie stanowiła transakcję zbycia zorganizowanej części przedsiębiorstwa, a w konsekwencji, planowana transakcja będzie wyłączona z opodatkowania podatkiem VAT na podstawie art. 6 pkt 1 w związku z art. 2 pkt 27e ustawy o VAT.

Zgodnie z art. 5 ust. 1 pkt 1 ustawy o VAT. opodatkowaniu podatkiem VAT podlega odpłatna dostawa towarów na terytorium kraju. Przez towary, w myśl art. 2 pkt 6 ustawy o VAT, rozumie się rzeczy oraz ich części, a także wszelkie postacie energii. Z kolei w świetle art. 7 ust. 1 ustawy o VAT, przez dostawę towarów, o której mowa w art. 5 ust. 1 pkt 1 ustawy o VAT, rozumie się przeniesienie prawa do rozporządzania towarami jak właściciel.

Jednocześnie przepis art. 6 ustawy o VAT przewiduje wyłączenia przedmiotowe określonych czynności z zakresu zastosowania przepisów ustawy o VAT. Są to czynności, które - co do zasady - należą do czynności podlegających opodatkowaniu podatkiem VAT (mieszcząc się w zakresie odpłatnej dostawy towarów). Jednakże ze względu na przedmiotowe wyłączenie nie podlegają one opodatkowaniu podatkiem VAT. W zakresie wyłączeń przedmiotowych ustawodawca wyróżnił:

1)transakcje zbycia przedsiębiorstwa lub zorganizowanej części przedsiębiorstwa;

2)czynności, które nie mogą być przedmiotem prawnie skutecznej umowy.

W przedmiotowej sprawie analizie należy poddać treść punktu 1, tj. transakcję zbycia zorganizowanej części przedsiębiorstwa (ZCP). W ustawie o VAT brak jest definicji pojęcia „transakcja zbycia”. Uwzględniając zakres przedmiotowy ustawy o VAT, pojęcie to należy rozumieć w sposób zbliżony do terminu „dostawa towarów”, o którym mowa w art. 7 ust. 1 ustawy o VAT.

Zatem „zbycie” obejmuje wszelkie czynności, w ramach których następuje przeniesienie prawa do rozporządzania przedmiotem jak właściciel, np.:

-sprzedaż,

-zamianę,

-darowiznę,

-przeniesienie własności w formie wkładu niepieniężnego.

Należy zauważyć, iż zbycie przedsiębiorstwa lub zorganizowanej części przedsiębiorstwa podlega zasadzie swobody umów, o której mowa w art. 353(1) ustawy z dnia 23 kwietnia 1964 r. Kodeks cywilny (t. j. Dz. U. z 2022 r. poz. 1360 z późn. zm., dalej: „KC”), a więc może nastąpić na podstawie każdej czynności rozporządzającej. Poza tym wykładnia przepisu art. 6 pkt 1 ustawy o VAT wymaga jego ścisłego (nie rozszerzającego) odczytania - wszelkiego rodzaju wyłączenia, zwolnienia i ulgi podatkowe są wyjątkiem od zasady powszechnego obowiązku płacenia podatków przewidzianego w art. 84 Konstytucji Rzeczypospolitej Polskiej z dnia 2 kwietnia 1997 r., (Dz. U. Nr 78, poz. 483 z późn. zm.). Oznacza to, iż wyłączenie powinno obejmować wyłącznie przypadki zbycia (a zatem wszelkich czynności, w ramach których następuje przeniesienie prawa do rozporządzania towarami jak właściciel) przedsiębiorstwa (w rozumieniu Kodeksu cywilnego) lub zorganizowanej jego części, zdefiniowanej w art. 2 pkt 27e ustawy o VAT.

Analizowana regulacja (zawarta w art. 6 pkt 1 ustawy o VAT) stanowi implementację art. 19 Dyrektywy Rady 2006/112/WE z dnia 28 listopada 2006 r. w sprawie wspólnego systemu podatku od wartości dodanej (Dz. U. UE. L. z 2006 r. Nr 347, str. 1 z późn. zm., dalej: „Dyrektywa VAT”). Zgodnie z treścią powołanego przepisu, w przypadku przekazania, odpłatnie lub nieodpłatnie lub jako aportu do spółki całości lub części majątku, państwa członkowskie mogą uznać, że dostawa towarów nie miała miejsca i że w takim przypadku osoba, której przekazano towary, będzie traktowana jako następca prawny przekazującego. W przypadkach, gdy odbiorca nie podlega w pełni opodatkowaniu, państwa członkowskie mogą przedsięwziąć środki niezbędne w celu uniknięcia zakłóceń konkurencji. Mogą także przyjąć wszelkie niezbędne środki, aby zapobiec uchylaniu się od opodatkowania lub unikaniu opodatkowania poprzez wykorzystanie przepisów artykułu 19 Dyrektywy VAT.

W świetle powyższego, kwestią wymagającą interpretacji w niniejszej sprawie jest ustalenie istnienia lub nieistnienia podstaw do zastosowania przepisu art. 6 pkt 1 ustawy o VAT.

W pierwszej kolejności, należy zauważyć, iż ustawa o VAT nie zawiera definicji przedsiębiorstwa. Jedynie w art. 2 pkt 27e ustawy o VAT ustawodawca zdefiniował zorganizowaną część przedsiębiorstwa jako organizacyjnie i finansowo wyodrębniony w istniejącym przedsiębiorstwie zespół składników materialnych i niematerialnych, w tym zobowiązania, przeznaczonych do realizacji określonych zadań gospodarczych, który zarazem mógłby stanowić niezależne przedsiębiorstwo samodzielnie realizujące te zadania. Zgodnie z powszechnie przyjętym poglądem, pojęcie „przedsiębiorstwa” na potrzeby ustawy o VAT należy rozumieć zgodnie z definicją przyjętą na gruncie KC: „Także w doktrynie jednolicie przyjmuje się, iż właściwą definicją przedsiębiorstwa jest definicja przyjęta w Kodeksie cywilnym. Przedsiębiorstwo jest zorganizowanym zespołem składników niematerialnych i materialnych przeznaczonym do prowadzenia działalności gospodarczej” (T. Michalik, VAT. Komentarz, wyd. 13. Warszawa 2017).

Potwierdza to również orzecznictwo sądowo-administracyjne - tytułem przykładu można wskazać wyrok WSA w Szczecinie z dnia 9 maja 2013 r., sygn.: I SA/Sz 944/1, w którym Sąd stwierdził, że: „Odnosząc się do wyłączenia z opodatkowania przewidzianego w tym artykule, zauważyć należy, że w VATU nie określono definicji „przedsiębiorstwa”, zasadnie więc organ uznał, że pojęcie to należy interpretować zgodnie z przepisami Kodeksu cywilnego”.

W świetle powołanych przepisów można wyodrębnić przesłanki, po spełnieniu których określony zespół składników może zostać zakwalifikowany jako zorganizowana część przedsiębiorstwa. Przesłankami tymi są:

1)istnienie zespołu składników materialnych i niematerialnych, w tym zobowiązań;

2)organizacyjne i finansowe wyodrębnienie zespołu w istniejącym przedsiębiorstwie;

3)przeznaczenie tych składników do realizacji określonych zadań gospodarczych (funkcjonalność);

4)możliwość stanowienia przez te składniki niezależnego przedsiębiorstwa samodzielnie realizującego zadania gospodarcze. W zakresie wyodrębnienia zespołu danych składników istotne jest więc to, by zachodziło ono na trzech płaszczyznach: organizacyjnej, finansowej i funkcjonalnej.

Wyodrębnienie organizacyjne:

Wyodrębnienie organizacyjne oznacza, że zorganizowana część przedsiębiorstwa ma określone miejsce w strukturze organizacyjnej danego przedsiębiorstwa. Pojęcie wyodrębnienia organizacyjnego nie jest jednak równoznaczne z wyodrębnieniem organizacyjno-prawnym. Do uznania zespołu składników materialnych i niematerialnych za zorganizowaną część przedsiębiorstwa z pewnością nie jest konieczne wyodrębnienie części przedsiębiorstwa chociażby przez wskazanie dodatkowego miejsca prowadzenia biznesu w Centralnej Ewidencji i Informacji o Działalności Gospodarczej.

Dany zespół składników majątkowych uważa się za wyodrębniony organizacyjnie, jeśli w strukturze danego przedsiębiorstwa został utworzony, np. wydział, zakład czy dział. Takie wyodrębnienie organizacyjne może (ale nie musi) wynikać ze statutu, regulaminu, zarządzenia lub innego aktu o podobnym charakterze. Czasami wyodrębnienie organizacyjne danej części przedsiębiorstwa może mieć wyłącznie charakter faktyczny (pogląd ten aprobuje m.in. B Brzeziński, Wykładnia i stosowanie prawa podatkowego. Węzłowe problemy, LEX 2013). Z wyodrębnieniem organizacyjnym mamy przykładowo do czynienia w sytuacji, w której w danym przedsiębiorstwie zostały wydzielone dwa piony prowadzące inną działalność - podobne stanowisko jest prezentowane przez Dyrektora Krajowej Informacji Skarbowej. Przykładowo, w interpretacji indywidualnej z dnia 29 października 2018 r., sygn.: 0113-KDIPT2-3.4011.416.2018.5.GG, Organ podatkowy uznał następująco: „Wyodrębnienie organizacyjne sprowadza się do odmiennego przedmiotu działalności obu zorganizowanych części przedsiębiorstwa w ramach jednej działalności gospodarczej”. W takim wypadku każdy pion przedsiębiorstwa może zostać uznany za organizacyjnie wyodrębnioną zorganizowaną część przedsiębiorstwa.

Z przedstawionego we wniosku opisu wynika, że przenoszone składniki majątkowe spełniają definicję wyodrębnienia organizacyjnego.

Wyodrębnienie finansowe:

Wyodrębnienie finansowe nie oznacza samodzielności finansowej, ale sytuację, w której przez odpowiednią ewidencję zdarzeń gospodarczych możliwe jest przyporządkowanie przychodów i kosztów oraz należności i zobowiązań do zorganizowanej części przedsiębiorstwa (analogicznie uznał Dyrektor KIS w interpretacji indywidualnej z dnia 24 listopada 2017 r., sygn.: 0111- KDIB3-2.4012.591.2017.2.ABI). Dla zachowania finansowej odrębności nie jest jednak konieczne wyodrębnienie wszystkich przychodów i kosztów oraz wszystkich należności i zobowiązań. Z definicji ZCP wynika bowiem jedynie, że zespół składników materialnych i niematerialnych musi być na tyle zorganizowany i kompletny, aby mógł funkcjonować jako samodzielne przedsiębiorstwo prowadzące określony rodzaj działalności gospodarczej (wyrok NSA z dnia 27 marca 2013 r., sygn.: II FSK 1896/11.).

Odnosząc powyższe warunki wyodrębnienia finansowego na grunt niniejszej sprawy, zdaniem Wnioskodawcy, warunki te są spełnione. Wnioskodawca jest w stanie wyodrębnić należności/zobowiązania oraz przychody/koszty funkcjonalnie związane z zorganizowaną częścią przedsiębiorstwa.

Wyodrębnienie funkcjonalne

Wyodrębnienie funkcjonalne oznacza, że wyodrębniona część służyć będzie do realizacji określonych zadań gospodarczych. Zorganizowana część przedsiębiorstwa musi zatem stanowić funkcjonalnie odrębną całość - obejmować elementy niezbędne do samodzielnego prowadzenia działań gospodarczych, którym służy w strukturze przedsiębiorstwa. W konsekwencji wyodrębnienie funkcjonalne należy rozumieć jako konieczność przeniesienia wystarczającej ilości aktywów/zobowiązań/pracowników do wyodrębnionej zorganizowanej części przedsiębiorstwa.

Na podstawie opisu sprawy, zdaniem Wnioskodawcy, jednoznacznie można stwierdzić, że opisany zespół składników materialnych i niematerialnych jest funkcjonalnie wyodrębniony. Przemawiają za tym następujące fakty:

1)potencjalny ZCP posiada możliwość samodzielnego nabywania towarów i usług na swoje potrzeby/na potrzeby prowadzonej przez niego działalności;

2)do potencjalnego ZCP alokowane są/da się alokować należności (np. z tytułu odsetek naliczonych od środków zgromadzonych na rachunku bankowym);

3)do potencjalnego ZCP alokowane są/da się alokować zobowiązania.

W związku z powyższym, opisany we wniosku zespół składników materialnych i niematerialnych może samodzielnie prowadzić działalność gospodarczą w zakresie produkcji konstrukcji metalowych i ich części.

Należy zauważyć, że dla spełnienia przesłanki wyodrębnienia funkcjonalnego kluczowe jest przejęcie jego funkcjonalnej tożsamości w oparciu o istotne składniki przejętego przedsiębiorstwa. Jednocześnie wyłączenie któregoś ze składników, nawet tych istotnych, możliwe jest w sytuacji, gdy składniki te mogą być łatwo zastępowalne bez naruszania funkcji i tożsamości przedsiębiorstwa (S. Krempa, Sprzedaż przedsiębiorstwa i jego zorganizowanej części. Podatki dochodowe, Warszawa 2007, s. 35).

Zespół składników niematerialnych i materialnych:

W skład ZCP wchodzą aktywa/należności/zobowiązania pozwalające na prowadzenie wyodrębnionej zorganizowanej części przedsiębiorstwa jako samodzielnego przedsiębiorstwa o charakterze zarówno materialnym i niematerialnym. W analizowanym przypadku są to:

- umowy z kurierami;

· - rachunki bankowe;

· - baza klientów oraz dostawców;

- środki pieniężne zgromadzone w kasie i na firmowych rachunkach bankowych;

- należności oraz zobowiązania;

- prawa wynikające z innych umów i porozumień handlowych;

- baza klientów i dostawców;

- prawa autorskie do publikacji zamieszczonych na stronie firmowej;

- konta w mediach społecznościowych;

- dokumenty księgowe związane z prowadzeniem działalności gospodarczej;

- domeny internetowe i mailowe;

- konta na Allegro oraz Ebay;

- frezarka (…);

- samochód osobowy (…);

- samochód osobowy (…);

- sklep internetowy;

- znak towarowy;

- (…)^.

Jak wskazał Naczelny Sąd Administracyjny w wyroku z dnia 24 listopada 2016 r., sygn.: I FSK 1316/15, chodzi tu o taką sytuację, w której „realizacja określonych zadań gospodarczych możliwa jest z wykorzystaniem tego określonego zespołu składników majątkowych, nie zaś dopiero w połączeniu z innymi składnikami majątkowymi, czy też dopiero w połączeniu z przedsiębiorstwem nabywcy”. Sama działalność gospodarcza powinna być natomiast tak postrzegana, jak zostało to wskazane w art. 15 ust. 2 ustawy o VAT. Zgodnie z treścią tego artykułu, działalność gospodarcza obejmuje wszelką działalność producentów, handlowców lub usługodawców, w tym podmiotów pozyskujących zasoby naturalne oraz rolników, a także działalność osób wykonujących wolne zawody. Działalność gospodarcza obejmuje w szczególności czynności polegające na wykorzystywaniu towarów lub wartości niematerialnych i prawnych w sposób ciągły dla celów zarobkowych. W konsekwencji, również przesłanka wyodrębnienia funkcjonalnego jest spełniona. Przedmiotem rozważanej sprzedaży będzie bowiem zorganizowana masa majątkowa zawierająca składniki materialne i niematerialne oraz mogąca posiadać przymiot niezależnego przedsiębiorstwa.

W ocenie Wnioskodawcy, wszystkie warunki uznania zespołu przenoszonych składników majątkowych, za zorganizowaną część przedsiębiorstwa są spełnione.

Po pierwsze należy uznać, że przenoszone są wszystkie istotne składniki materialne i niematerialne, przy pomocy których Spółka, będzie mogła kontynuować prowadzenie działalności gospodarczej, polegającej na produkcji konstrukcji metalowych i ich części. W konsekwencji, przeniesieniu będą podlegać wszystkie materialne i niematerialne składniki potrzebne do kontynuowania prowadzenia działalności - opisany zespół składników majątkowych obejmie bowiem środki trwale, wartości niematerialne i prawne, należności i zobowiązania, pracowników oraz wszelkie inne niezbędne elementy (składniki). Ponadto przeniesione zostaną wszelkie umowy z kontrahentami oraz wiedza dotycząca prowadzonej dotychczas działalności.

Po drugie należy uznać, że zbywane składniki majątkowe i niemajątkowe stanowią zorganizowaną całość (zespół), która pozwala na realizację określonych zadań gospodarczych, a nie zbiór niepowiązanych ze sobą elementów.

Po trzecie stwierdzić należy, iż przenoszone składniki majątkowe i niemajątkowe służą do prowadzenia działalności gospodarczej i pozwalają realizować cele (zadania) gospodarcze.

Zespół tych składników majątkowych i niemajątkowych nie tylko stanowi, zdaniem Wnioskodawcy ZCP u niego, ale po przeniesieniu go w drodze zbycia do nowo utworzonej Spółki, będzie stanowić u niej z osobna przedsiębiorstwo, w ramach którego kontynuowana będzie działalność gospodarcza prowadzona obecnie przez Wnioskodawcę.

Podsumowując, zdaniem Wnioskodawcy, przenoszony w drodze sprzedaży zespól składników majątkowych i niemajątkowych stanowi zorganizowaną część przedsiębiorstwa w rozumieniu art. 2 pkt 27e ustawy o VAT. W konsekwencji, planowana sprzedaż, opisana we wniosku, będzie wyłączona z opodatkowania podatkiem VAT po stronie Wnioskodawcy na podstawie art. 6 pkt 1 ustawy VAT.

Ocena stanowiska

Stanowisko, które przedstawił Pan we wniosku jest prawidłowe.

Uzasadnienie interpretacji indywidualnej

Zgodnie z art. 5 ust. 1 pkt 1 ustawy z 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług (Dz. U. z 2022 r. poz. 931 z późn. zm.) zwanej dalej „ustawą”:

Stosownie do art. 7 ust. 1 ustawy:

W myśl art. 2 pkt 6 ustawy:

Na mocy art. 6 pkt 1 ustawy:

Termin „transakcja zbycia” należy rozumieć w sposób zbliżony do pojęcia „dostawy towarów” w ujęciu art. 7 ust. 1 ustawy, tzn. „zbycie” obejmuje wszelkie czynności, w ramach których następuje przeniesienie prawa do rozporządzania przedmiotem jak właściciel, np. sprzedaż, zamianę, darowiznę, nieodpłatne przekazanie, przeniesienie własności w formie wkładu niepieniężnego, czyli aportu. Zbycie przedsiębiorstwa podlega zasadzie swobody umów, a więc może nastąpić na podstawie każdej czynności rozporządzającej.

Podkreślenia wymaga, że ze względu na szczególny charakter przepisu art. 6 pkt 1 ustawy o podatku VAT, winien on być interpretowany ściśle, co oznacza, że ma zastosowanie wyłącznie w przypadku zbycia (a zatem wszelkich czynności, w ramach których następuje przeniesienie prawa do rozporządzania towarami jak właściciel) przedsiębiorstwa (w rozumieniu Kodeksu cywilnego) lub zorganizowanej jego części, zdefiniowanej w art. 2 pkt 27e ustawy.

Przepisy ustawy o podatku od towarów i usług nie zawierają definicji „przedsiębiorstwa”, zatem dla potrzeb przepisów podatkowych należy stosować definicję zawartą w art. 55¹ ustawy z 23 kwietnia 1964 r. Kodeks cywilny (Dz. U. z 2022 r. poz. 1360).

Zgodnie z tym przepisem:

W myśl art. 55²Kodeksu cywilnego:

Przedsiębiorstwo jest nie tylko sumą składników materialnych i niematerialnych, lecz ich zorganizowanym zespołem, tzn. składniki te powinny pozostawać ze sobą we wzajemnych relacjach w ten sposób, że można mówić o nich jako o zespole, a nie tylko o zbiorze pewnych elementów. „Czynnikiem konstytuującym przedsiębiorstwo w znaczeniu przedmiotowym jest występowanie elementu organizacji oraz funkcjonalnego powiązania różnorodnych jego składników, umożliwiających traktowanie przedsiębiorstwa jako pewnej całości” - wyrok NSA z 27 marca 2008 r. (sygn. II FSK 1896/11).

Przepis art. 2 pkt 27e ustawy o podatku od towarów i usług stanowi, że:

Zatem w przypadku, gdy przedmiotem transakcji jest zbycie przedsiębiorstwa lub zorganizowanej części przedsiębiorstwa, czynność ta nie podlega przepisom ustawy o podatku od towarów i usług.

Podstawowym wymogiem dla uznania, że transakcja dotyczy zorganizowanej części przedsiębiorstwa, jest to, aby stanowiła ona zespół składników materialnych i niematerialnych (w tym zobowiązań). Kolejną fundamentalną przesłanką jest wydzielenie tego zespołu w istniejącym przedsiębiorstwie, które winno zachodzić na trzech płaszczyznach: organizacyjnej, finansowej i funkcjonalnej (przeznaczenie do realizacji określonych zadań gospodarczych).

Wyodrębnienie organizacyjne oznacza, że zorganizowana część przedsiębiorstwa ma swoje miejsce w strukturze organizacyjnej podatnika jako dział, wydział, oddział, itp. Przy czym w doktrynie zwraca się uwagę, że organizacyjne wyodrębnienie powinno być dokonane na bazie statutu, regulaminu lub innego aktu o podobnym charakterze. Organizacyjny aspekt wyodrębnienia oznacza, że składniki tworzące „część przedsiębiorstwa” powinny posiadać cechę zorganizowania. Cecha ta powinna występować w „istniejącym przedsiębiorstwie”, a więc w ramach prowadzonej działalności i dotyczyć określonego zespołu składników tworzących część tego przedsiębiorstwa.

Wyodrębnienie finansowe nie oznacza samodzielności finansowej, ale sytuację, w której przez odpowiednią ewidencję zdarzeń gospodarczych możliwe jest przyporządkowanie przychodów i kosztów oraz należności i zobowiązań do zorganizowanej części przedsiębiorstwa.

Wyodrębnienie funkcjonalne należy rozumieć jako przeznaczenie do realizacji określonych zadań gospodarczych. Zorganizowana część przedsiębiorstwa musi stanowić funkcjonalnie odrębną całość – obejmować elementy niezbędne do samodzielnego prowadzenia działań gospodarczych, którym służy w strukturze przedsiębiorstwa.

Aby zatem część mienia przedsiębiorstwa mogła być uznana za jego zorganizowaną część, musi ona – obiektywnie oceniając – posiadać potencjalną zdolność do funkcjonowania jako samodzielny podmiot gospodarczy. Składniki majątkowe materialne i niematerialne wchodzące w skład zorganizowanej części przedsiębiorstwa muszą zatem umożliwić nabywcy podjęcie działalności gospodarczej w ramach odrębnego przedsiębiorstwa.

W konsekwencji, aby w rozumieniu przepisów podatkowych określony zespół składników majątkowych mógł zostać uznany za zorganizowaną część przedsiębiorstwa, nie jest wystarczające jakiekolwiek zorganizowanie masy majątkowej, ale musi się ona odznaczać pełną odrębnością niezbędną do samodzielnego funkcjonowania w obrocie gospodarczym.

Zorganizowaną część przedsiębiorstwa tworzą więc składniki będące w takich wzajemnych relacjach, by można było mówić o nich jako o zespole, a nie o zbiorze przypadkowych elementów, których jedyną cechą wspólną jest własność jednego podmiotu gospodarczego. Oznacza to, że zorganizowana część przedsiębiorstwa nie jest sumą poszczególnych składników, przy pomocy których będzie można prowadzić odrębny zakład, lecz zorganizowanym zespołem tych składników, przy czym punktem odniesienia jest tutaj rola, jaką składniki majątkowe odgrywają w funkcjonowaniu przedsiębiorstwa (na ile stanowią w nim wyodrębnioną organizacyjnie i funkcjonalnie całość).

W świetle powyższego, na gruncie ustawy o podatku od towarów i usług mamy do czynienia z zorganizowaną częścią przedsiębiorstwa, jeżeli spełnione są łącznie następujące przesłanki:

1.istnieje zespół składników materialnych i niematerialnych, w tym zobowiązania,

2.zespół ten jest organizacyjnie i finansowo wyodrębniony w istniejącym przedsiębiorstwie,

3.składniki te przeznaczone są do realizacji określonych zadań gospodarczych,

4.zespół tych składników mógłby stanowić niezależne przedsiębiorstwo samodzielnie realizujące ww. zadania gospodarcze.

Zaznaczenia wymaga, że definicja zorganizowanej części przedsiębiorstwa zawarta w przepisie art. 2 pkt 27e ustawy o podatku od towarów i usług, nie jest definicją samoistną, lecz należy rozpatrywać ją m.in. w kontekście uregulowań art. 6 pkt 1 ustawy, który wyłącza z opodatkowania podatkiem od towarów i usług zbycie składników majątkowych i niemajątkowych uprzednio wyodrębnionych organizacyjnie i finansowo w istniejącym przedsiębiorstwie, przeznaczonych do realizacji określonych zadań gospodarczych, nie dotyczy zaś zbycia poszczególnych składników majątkowych przedsiębiorstwa.

W praktyce obrotu gospodarczego zdarzają się sytuacje, w których niektóre elementy przedsiębiorstwa lub jego zorganizowanej części podlegają wyłączeniu z transakcji zbycia. Jednak nawet w takim przypadku, składniki materialne i niematerialne wchodzące w skład części przedsiębiorstwa powinny pozostawać ze sobą we wzajemnych relacjach w taki sposób, by można było o nich mówić jako o zespole, a nie tylko zbiorze pewnych elementów. Decydujące zatem jest to, aby w zbywanym przedsiębiorstwie lub jego zorganizowanej części zachowane zostały funkcjonalne związki pomiędzy poszczególnymi składnikami w sposób umożliwiający kontynuowanie określonej działalności gospodarczej.

Jednocześnie należy wskazać, że przy ocenie czy składniki majątku powinny być uznane za przedsiębiorstwo, o którym mowa w art. 6 pkt 1 ustawy o VAT, czy też zorganizowaną część przedsiębiorstwa w rozumieniu art. 2 pkt 27e ustawy o VAT uwzględnić należy następujące okoliczności:

1. zamiar kontynuowania przez nabywcę działalności prowadzonej dotychczas przez zbywcę przy pomocy składników majątkowych będących przedmiotem transakcji oraz,
2. faktyczną możliwość kontynuowania tej działalności w oparciu o składniki będące przedmiotem transakcji.

Ponadto, przy ocenie zamiaru kontynuowania przez nabywcę działalności prowadzonej dotychczas przez zbywcę należy uwzględnić całokształt okoliczności związanych z transakcją ocenianych na moment zawarcia transakcji, a w szczególności podjęcie przez nabywcę działań potwierdzających jego zamiar kontynuowania działalności prowadzonej dotychczas przez zbywcę. Zatem w celu stwierdzenia zamiaru kontynuowania przez nabywcę działalności prowadzonej dotychczas przez zbywcę konieczne jest istnienie dowodów potwierdzających istnienie na moment transakcji takiego zamiaru po stronie nabywcy.

Warunek posiadania zamiaru kontynuowania działalności prowadzonej dotychczas przez zbywcę był wskazywany również w rozstrzygnięciach Trybunału Sprawiedliwości Unii Europejskiej. Przykładowo, w wyroku z 27 listopada 2003 r. w sprawie C-497/01 Zita Modes Sarl przyjęto, że jeżeli państwo członkowskie wprowadziło do swojego systemu VAT opcję zawartą w pierwszym zdaniu art. 5 ust. 8 Szóstej Dyrektywy uznając, że w przypadku wydania całości majątku nie ma miejsca dostawa towarów w rozumieniu regulacji VAT, to zasada ta ma zastosowanie – nie wyłączając możliwości ograniczenia jej stosowania do okoliczności zawartych w zdaniu drugim tego samego paragrafu – do każdego wydania przedsiębiorstwa lub samodzielnej części przedsiębiorstwa, włączając składniki materialne i niematerialne, które łącznie stanowią przedsiębiorstwo lub część przedsiębiorstwa, mogącego samodzielnie prowadzić działalność gospodarczą. Nabywca musi jednak wyrazić zamiar dalszego prowadzenia nabytego przedsiębiorstwa lub jego części, a nie jego bezpośredniej likwidacji i sprzedaży zapasów.

Mając na uwadze powyższe orzeczenie Europejskiego Trybunału Sprawiedliwości należy stwierdzić, że zawarta w art. 2 pkt 27e ustawy definicja legalna zorganizowanej części przedsiębiorstwa musi być interpretowana przez pryzmat treści art. 19 Dyrektywy 2006/112/WE i w powiązaniu z rozumieniem pojęcia „przekazania całości lub części majątku”, wyłożonym przez Trybunał w ww. orzeczeniu. Trybunał Sprawiedliwości główny nacisk kładzie na badanie konkretnego przypadku, dopuszczając w pewnych przypadkach zbycie samych składników rzeczowych.

Zatem, w myśl orzecznictwa Trybunału, składniki niematerialne nie stanowią konstytutywnego elementu uznania części majątku za zorganizowaną część przedsiębiorstwa w każdym przypadku. Trybunał uznał, że pojęcie zbycia całości lub części majątku należy interpretować tak, że obejmuje ono zbycie przedsiębiorstwa lub niezależnej części przedsiębiorstwa, które łącznie stanowią przedsiębiorstwo lub jego część zdolną do prowadzenia niezależnej działalności gospodarczej.

Pana wątpliwości dotyczą uznania, że planowana transakcja sprzedaży zespołu składników majątkowych i niemajątkowych do Spółki z ograniczoną odpowiedzialnością za transakcję zbycia zorganizowanej część przedsiębiorstwa iw konsekwencji wyłączenia z opodatkowania podatkiem VAT planowanej transakcji.

Dla uznania, że zbywana część przedsiębiorstwa stanowi zorganizowaną część przedsiębiorstwa, istotne znaczenie ma ocena, czy ta zbywana część jest zdolna do prowadzenia niezależnej działalności gospodarczej. Oznacza to, że zespół składników materialnych i niematerialnych pozwala z uwagi na swoje zorganizowanie, infrastrukturę, itp., na prowadzenie określonej działalności gospodarczej. Podkreśla się przy tym, że możliwość stanowienia przez ten zespół składników niezależnego przedsiębiorstwa samodzielnie realizującego zadania gospodarcze, powinna mieć wymiar rzeczywisty, a nie jedynie potencjalny. Oznacza to, że majątek ten powinien stanowić już u wnoszącego ZCP zorganizowany zespół składników gotowy realizować określone zadania gospodarcze jako samodzielne przedsiębiorstwo, a po wniesieniu ZCP powinno być możliwe kontynuowanie działalności gospodarczej przez nabywcę przedsiębiorstwa.

Analizując, czy określone składniki majątkowe stanowią zorganizowaną część przedsiębiorstwa, zawsze należy wziąć pod uwagę profil działalności danego przedsiębiorcy, warunki rynkowe oraz specyfikę danej branży. Nie można zatem wyznaczyć szczegółowego katalogu warunków koniecznych do spełnienia, aby można było mówić o istnieniu zorganizowanej części przedsiębiorstwa.

Prawidłowa klasyfikacja przedmiotu transakcji, tj. przedsiębiorstwo/zorganizowana część przedsiębiorstwa lub poszczególne składniki majątkowe – ma decydujące znaczenie dla prawidłowego ustalenia skutków podatkowych transakcji.

Zamierza Pan zrestrukturyzować swoją działalność poprzez zbycie zorganizowanej części przedsiębiorstwa, na które składa się ww zespół składników majątkowych (z wyjątkiem (…) ), wykorzystywanego obecnie w tej działalności, do nowo utworzonej spółki z ograniczoną odpowiedzialnością, w której będzie Pan udziałowcem.

Jak wynika z opisu zdarzenia przyszłego planowana transakcja będzie odznaczać się odrębnością organizacyjną, finansową i funkcjonalną. Będący przedmiotem sprzedaży zespół składników majątkowych i niemajątkowych na moment sprzedaży będzie na tyle zorganizowany, aby mógł samodzielnie wykonywać zadania i prowadzić działalność bez udziału pozostałych struktur należącego do Pana przedsiębiorstwa. Kontynuowanie działalności przez Nabywcę, tj. nowoutworzoną Spółkę z ograniczoną odpowiedzialnością w zakresie produkcji konstrukcji metalowych i ich części nie będzie wymagało od tej Spółki angażowania innych składników majątku.

Celem planowanej sprzedaży jest przede wszystkim kontynuacja prowadzenia działalności gospodarczej, ale w formie spółki kapitałowej, co ma pozwolić na zwiększenie zdolności kredytowej i inwestycyjnej, efektywizację procesów biznesowych i poprawienie wizerunku przedsiębiorstwa w ocenie kontrahentów oraz klientów. Zależy Panu na tym, aby przedsiębiorstwo mogło kontynuować bezpiecznie (prawnie i podatkowo) swoją działalność, a zarazem, aby mogło się dalej organicznie rozwijać. W konsekwencji, przeniesieniu będą podlegać wszystkie materialne i niematerialne składniki potrzebne do kontynuowania prowadzenia działalności - zespół składników majątkowych obejmie bowiem środki trwałe, wartości niematerialne i prawne, należności i zobowiązania, pracowników oraz wszelkie inne niezbędne elementy (składniki). Ponadto przeniesione zostaną wszelkie umowy z kontrahentami oraz wiedza dotycząca prowadzonej dotychczas działalności. Zbywane składniki majątkowe i niemajątkowe będą stanowiły zorganizowaną całość (zespół), która pozwoli na realizację określonych zadań gospodarczych. Przenoszone składniki majątkowe i niemajątkowe będą służyć do prowadzenia działalności gospodarczej i pozwolą realizować cele (zadania) gospodarcze.

Wobec powyższego, skoro w niniejszej sprawie zespół składników materialnych i niematerialnych, który zostanie wniesiony do Spółki, będzie charakteryzować się wyodrębnieniem organizacyjnym, finansowym i funkcjonalnym oraz nabywca będzie kontynuował prowadzoną dotychczas przez Pana działalność gospodarczą, to przedmiotowa transakcja będzie stanowić zbycie zorganizowanej części przedsiębiorstwa, o której mowa w art. 2 pkt 27e ustawy. W konsekwencji przedmiotowa czynność w związku z art. 6 pkt 1 ustawy nie będzie podlegać opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług.

Zatem Pana stanowisko należało uznać za prawidłowe.

Dodatkowe informacje

Informacja o zakresie rozstrzygnięcia

Interpretacja dotyczy zdarzenia przyszłego, które Pan przedstawił i stanu prawnego, który obowiązuje w dniu wydania interpretacji.

Odnosząc się do powołanych przez Pana interpretacji wskazać należy, że interpretacje przepisów prawa podatkowego wydawane są w indywidualnych sprawach podatników i niewątpliwie kształtują sytuację prawną tych podatników w sprawach będących przedmiotem rozstrzygnięcia, lecz dotyczą konkretnych stanów faktycznych oraz konkretnych stanów prawnych i nie mają mocy prawa powszechnie obowiązującego co oznacza, że należy je traktować indywidualnie (por. prawomocny wyrok Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Łodzi z 27 marca 2015 r., sygn. akt III SA/Łd 109/15).

Ponadto powołane w stanowisku wyroki sądu nie mają mocy powszechnie obowiązującej. Sąd wyrokiem lub postanowieniem rozstrzyga wyłącznie konkretną sprawę co do stwierdzenia naruszenia prawa i skutków prawnych tego naruszenia i jedynie w tej sprawie ma moc wiążącą. Ocena prawna i wskazania co do dalszego postępowania wyrażone w orzeczeniu sądu wiążą w sprawie ten sąd oraz organ, którego działanie lub bezczynność było przedmiotem zaskarżenia, o czym stanowi art. 153 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. – Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi (Dz.U. z 2019 r., poz. 2325 ze zm.). Zatem powołane wyroki nie posiadają waloru wykładni powszechnej, co w praktyce oznacza, że nie stanowią one podstawy dla analogicznego rozstrzygnięcia przez organy podatkowe.

Jednocześnie wskazujemy, że interpretacja indywidualna wywołuje skutki prawnopodatkowe tylko wtedy, gdy stan faktyczny/zdarzenie przyszłe sprawy będącej przedmiotem interpretacji pokrywało się będzie ze stanem faktycznym/zdarzeniem przyszłym opisanym przez Państwa w złożonym wniosku. W związku z powyższym, w przypadku zmiany któregokolwiek elementu przedstawionego we wniosku opisu sprawy, udzielona odpowiedź traci swoją aktualność.

Równocześnie w przypadku, gdy w toku postępowania podatkowego, kontroli podatkowej, bądź kontroli celno-skarbowej zostanie określony odmienny stan sprawy, interpretacja nie wywoła w tym zakresie skutków prawnych.

Pouczenie o funkcji ochronnej interpretacji

- Funkcję ochronną interpretacji indywidualnych określają przepisy art. 14k-14nb ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. – Ordynacja podatkowa (t. j. Dz. U. z 2022 r. poz. 2651 ze zm.). Interpretacja będzie mogła pełnić funkcję ochronną, jeśli: Pani sytuacja będzie zgodna (tożsama) z opisem zdarzenia przyszłego lub zdarzenia przyszłego i zastosuje się Pani do interpretacji.

- Zgodnie z art. 14na § 1 Ordynacji podatkowej:

Zgodnie z art. 14na § 2 Ordynacji podatkowej:

Pouczenie o prawie do wniesienia skargi na interpretację

Ma Pani prawo do zaskarżenia tej interpretacji indywidualnej do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w (...). Zasady zaskarżania interpretacji indywidualnych reguluje ustawa z dnia 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi – t. j. Dz. U. z 2023 r. poz. 259 ze zm.; dalej jako „PPSA”.

Skargę do Sądu wnosi się za pośrednictwem Dyrektora KIS (art. 54 § 1 PPSA). Skargę należy wnieść w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia interpretacji indywidualnej (art. 53 § 1 PPSA):

- w formie papierowej, w dwóch egzemplarzach (oryginał i odpis) na adres: Krajowa Informacja Skarbowa, ul. Warszawska 5, 43-300 Bielsko-Biała (art. 47 § 1 PPSA), albo

- w formie dokumentu elektronicznego, w jednym egzemplarzu (bez odpisu), na adres Elektronicznej Skrzynki Podawczej Krajowej Informacji Skarbowej na platformie ePUAP: /KIS/SkrytkaESP (art. 47 § 3 i art. 54 § 1a PPSA).

Skarga na interpretację indywidualną może opierać się wyłącznie na zarzucie naruszenia przepisów postępowania, dopuszczeniu się błędu wykładni lub niewłaściwej oceny co do zastosowania przepisu prawa materialnego. Sąd jest związany zarzutami skargi oraz powołaną podstawą prawną (art. 57a PPSA).

Podstawa prawna dla wydania interpretacji

Podstawą prawną dla wydania tej interpretacji jest art. 13 § 2a oraz art. 14b § 1 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. – Ordynacja podatkowa.