Interpretacja

TEMATY:

Interpretacja indywidualna z dnia 4 sierpnia 2023 r., Dyrektor Krajowej Informacji Skarbowej, sygn. 0111-KDIB3-3.4012.240.2023.1.MS

Zastosowanie stawki podatku VAT w wysokości 0% w związku z eksportem towarów na podstawie posiadanych dokumentów

Interpretacja indywidualna – stanowisko nieprawidłowe

Szanowni Państwo

stwierdzam, że Państwa stanowisko w sprawie oceny skutków podatkowych opisanego zdarzenia przyszłego w podatku od towarów i usług jest nieprawidłowe.

Zakres wniosku o wydanie interpretacji indywidualnej

Państwa wniosek z (...) r. o wydanie interpretacji indywidualnej, który dotyczy zastosowania stawki podatku VAT w wysokości 0% w związku z eksportem towarów na podstawie posiadanych dokumentów, wpłynął (...) r.

Treść wniosku jest następująca:

Opis zdarzenia przyszłego

Wnioskodawca jest polskim rezydentem podatkowym oraz czynnym podatnikiem VAT. Prowadzi działalność gospodarczą w formie spółki prawa handlowego i należy do (…) kapitałowej. Przedmiotem działalności gospodarczej Wnioskodawcy jest głównie produkcja i sprzedaż podzespołów wykorzystywanych w przemyśle motoryzacyjnym.

Spółka dokonuje dostaw towarów, które są transportowane z Polski poza Unię Europejską („UE”) przez przewoźnika działającego na zlecenie Spółki lub zagranicznego nabywcy towarów. Zdarza się, że w odniesieniu do takich transakcji Spółka nie dysponuje dokumentem celnym potwierdzającym zakończenie procedury wywozu (np. tzw. komunikatem IE 599). W takich przypadkach Spółka posiada jednak, oprócz faktury zawierającej m.in. nazwy i ilości sprzedawanych towarów, również przynajmniej jeden z następujących dokumentów:

-dokument (lub jego kopię) wydany przez administrację celną kraju trzeciego (nienależącego do UE) w związku z przywozem i odprawą w tym kraju towarów będących przedmiotem dostawy;

-oświadczenie nabywcy towarów o tym, że będące przedmiotem dostawy towary zostały dostarczone do miejsca poza UE;

-oświadczenie przewoźnika odpowiedzialnego za transport towarów o tym, że będące przedmiotem dostawy towary zostały dostarczone do miejsca poza UE; lub

-list przewozowy (np. dokument CMR) opatrzony podpisem lub pieczęcią przewoźnika oraz osoby odbierającej towary poza UE;

-wydruk w portalu klienta, w którym widoczne są wszystkie otrzymane dostawy;

-kopie listów przewozowych morskich lub lotniczych - bez podpisu odbierającego na magazynie, ale listy te potwierdzają załadowanie na statek czy samolot;

-potwierdzenie otrzymania należności lub w formie kompensaty;

-dokumentu wygenerowanego z portali internetowych firm kurierskich (w ramach tzw. systemów śledzenia przesyłek kurierskich), potwierdzający dostarczenie towarów do odbiorcy poza terytorium UE;

-przesłanego przez firmę kurierską zbiorczego zestawienia w formie elektronicznej potwierdzające doręczenie przesyłek na terytorium państwa trzeciego.

Spółka jest w stanie zidentyfikować tożsamość towarów, których dotyczą powyższe dokumenty i powiązać je z wystawioną przez siebie fakturą (lub fakturami) na podstawie opisu towarów lub numerów faktur lub numerów WZ.

Powyższe dokumenty są Spółce dostarczane w formie papierowej lub elektronicznej (jako treść wiadomości email lub załączony do niej, zeskanowany dokument). W wypadku dokumentów w formie papierowej pozyskiwane są one w następujący sposób: w celu weryfikacji statusu przesyłki niezbędne jest podanie jej numeru, następnie system pokazuje szczegółowo drogę przemieszczania towaru, od momentu dotarcia przesyłki do terminala nadawczego do momentu dostarczenia przesyłki w kraju przeznaczenia oraz jej odbioru przez nabywcę (system wskazuje dane adresata, datę i godzinę dostarczenia). Aplikacja wskazuje również na status przesyłki - w razie jej dostarczenia do adresata komunikat brzmi „przesyłka doręczona do odbiorcy” oraz „przesyłka odebrana przez...”. System trackingowy umożliwia również generowanie dokumentów z podsumowaniem „trackingu” danego zamówienia, które to dokumenty (w razie dostarczenia przesyłki do adresata) zawierać będą status „przesyłka doręczona do odbiorcy” oraz „przesyłka odebrana przez”.

Pytanie

Czy dokonywane przez Spółkę dostawy towarów są opodatkowane stawką VAT w wysokości 0%, jeśli Spółka posiada w swojej dokumentacji przynajmniej jeden z wymienionych dokumentów?

Państwa stanowisko w sprawie

Wnioskodawca stoi na stanowisku, że dokonywane przez Spółkę dostawy towarów są opodatkowane stawką VAT w wysokości 0%.

Powyższe stanowisko Wnioskodawca motywuje w sposób następujący:

Z opisu stanu faktycznego/zdarzenia przyszłego wynika, że dokonywane przez Spółkę transakcje stanowią eksport towarów, gdyż obejmują one dostawy towarów, które są transportowane z Polski poza UE na zlecenie dostawcy (czyli Spółki) lub na zlecenie nabywcy towarów (art. 2 pkt 8 ustawy o VAT). Transakcja taka podlega opodatkowaniu stawką 0% VAT, o ile podatnik posiada dokument potwierdzający wywóz towaru poza terytorium UE (art. 41 ust. 6 ustawy o VAT). Dokumenty takie są wymienione w art. 41 ust. 6a ustawy o VAT, przy czym przez wzgląd na posłużenie się przez ustawodawcę sformułowaniem „w szczególności” w części wstępnej tego przepisu należy przyjąć, że są to jedynie przykłady, czego - poza samą treścią przepisu - dowodzi m.in. uzasadnienie projektu ustawy z 7 grudnia 2012 r. zmieniającej m.in. ustawę o VAT z dniem 1 kwietnia 2013 r. (druk sejmowy 805, pkt 35 uzasadnienia).

Zgodnie z tym uzasadnieniem, ww. przepis wymienia otwarty katalog dokumentów potwierdzających wywóz towarów poza Unię Europejską. W efekcie, dla celów zastosowania stawki 0% VAT w eksporcie towarów podatnik może posiłkować się dowolnym dokumentem, z którego wynika, że sprzedane towary opuściły UE - a w szczególności nie jest konieczne posiadanie w tym celu dokumentu wydanego przez organ celny potwierdzającego zamknięcie celnej procedury wywozu.

Prawidłowość powyższego stanowiska potwierdza również wyrok Trybunału Sprawiedliwości UE w sprawie Milan Vinś (C-275/18), zgodnie z którym stawka 0% VAT ma zastosowanie w eksporcie towarów na podstawie art. 146 ust. 1 lit. a) Dyrektywy VAT (którego implementację stanowi art. 2 pkt 8 i art. 41 ust. 4 ustawy o VAT), o ile spełnione są następujące, „materialne” warunki: (i.) prawo do rozporządzania towarem jak właściciel jest przeniesione na nabywcę, (ii.) towar jest wysłany poza UE, (iii.) w wyniku tej wysyłki towar fizycznie opuszcza Unię (pkt 22 wyroku).

Warunkiem zastosowania stawki 0% VAT nie jest natomiast objęcie towarów celną procedurą wywozu (pkt 26 i 27 wyroku), wobec czego, jeśli zostanie wykazane, że towary faktycznie opuściły UE, to ich dostawa musi być opodatkowana stawką 0% VAT, nawet jeśli podatnik pominął warunek formalny taki jak zastosowanie ww. procedury (pkt 38 wyroku). Skoro dla zastosowania stawki 0% VAT w eksporcie nie jest konieczne stosowanie procedury wywozu to tym bardziej warunkiem takim nie może być posiadanie dokumentu potwierdzającego jej zamknięcie.

Opisane wyżej podejście znajduje pełną akceptację w orzecznictwie Naczelnego Sądu Administracyjnego, który w wyrokach z 21 lipca 2020 r. (sygn. akt I FSK 2005/17 i I FSK 2022/17) stwierdził, że w przypadku eksportu towarów nie jest kluczowe posiadanie określonych dokumentów czy też objęcie towarów określoną procedurą, lecz sam fakt wywozu towarów poza granice Unii Europejskiej. W tych samych wyrokach sąd uznał, że nie można podatnikowi odmówić prawa do stosowania stawki 0% VAT w eksporcie wyłącznie dlatego, że nie dopełnił formalności, jeśli do wywozu towarów poza UE faktycznie doszło. Podobne stanowisko Naczelny Sąd Administracyjny wyrażał już wcześniej, np. w wyroku z 10 września 2014 r. (sygn. akt I FSK 1304/13) uznał, że z art. 41 ust. 11 ustawy o VAT (nakazującego stosować odpowiednio art. 41 ust. 4 do tzw. eksportu pośredniego) wynika norma o charakterze formalnym, której niedochowanie nie może pozbawiać podatnika prawa do stosowania stawki VAT 0% jeśli spełnione zostały warunki merytoryczne eksportu, głównie w zakresie wywozu towarów poza terytorium Unii Europejskiej. Co istotne, z wyroku tego wynika jednoznacznie, że okoliczność wywozu może być wykazana innymi dowodami niżli dokumenty celne zaś organy podatkowe tej okoliczności pomijać nie mogą.

Podobnie orzekł Wojewódzki Sąd Administracyjny w Gliwicach w wyroku z 23 lutego 2021 r. (sygn. akt I SA/GI 1459/20), w którym stwierdził, że (...) katalog dokumentów wskazany w art. 41 ust. 6a u.p.t.u. jest katalogiem otwartym, co oznacza, że podatnik dla wykazania eksportu może posłużyć się każdym dokumentem, który jednoznacznie i w sposób niebudzący wątpliwości potwierdza wywóz towarów poza terytorium Unii Europejskiej. Podatnik powinien więc posiadać w swojej dokumentacji dowód wiarygodny, potwierdzający faktyczne dokonanie wywozu towarów poza terytorium Unii Europejskiej, z którego musi wynikać tożsamość towaru będącego przedmiotem dostawy i wywozu.

Co istotne, stanowisko Spółki w zakresie możliwości posłużenia się dla zastosowania stawki 0% VAT w eksporcie towarów dokumentami innymi niż celne podziela również Dyrektor Krajowej Informacji Skarbowej (dalej: „Dyrektor KIS”) w wydawanych interpretacjach indywidualnych. Przykładowo w interpretacjach z 4 lutego 2022 r. (nr 0114-KDIP1-2.4012.562.2021.1.JO) i z 11 stycznia 2021 r. (nr0111-KDIB3-3.4012.603.2020.I.MAZ) Dyrektor KIS potwierdził, że katalog dokumentów wskazany w art. 41 ust. 6a ustawy o VAT ma charakter przykładowy oraz, że dla zastosowania stawki 0% VAT w eksporcie konieczne jest posiadanie dokumentu, który w sposób jednoznaczny potwierdza, że wysyłane towary opuściły terytorium Unii Europejskiej. W tych samych interpretacjach organ podatkowy przyznał, że podatnikowi przysługuje prawo do stosowania stawki 0% VAT w eksporcie towarów na podstawie dokumentu z elektronicznego systemu nadawcy..., opatrzonego komunikatem „doręczenie”, „Przesyłka dotarła do kraju przeznaczenia”, „Przesyłka wysłana z Polski”, pomimo tego, że dokument taki nie pochodzi od administracji celnej, nie potwierdza zamknięcia procedury wywozu, ani nie jest wymieniony w art. 41 ust. 6a ustawy o VAT. Podobne stanowisko wynika z interpretacji Dyrektora KIS z 24 i 25 sierpnia 2021 r. (nr 0114-KDIP1-2.4012.312.2021.1.RM i 0114-KDIP1-2.4012.349.2021.1.RM), w którym organ ten przyznał, że podatnik może zastosować stawkę 0% VAT w eksporcie towarów na podstawie dokumentu z aplikacji firmy kurierskiej do tzw. e-monitoringu, opatrzonego komunikatami „przesyłka doręczona do odbiorcy” oraz „przesyłka odebrana przez...”, który również nie pochodzi od administracji celnej, nie potwierdza zamknięcia procedury wywozu ani nie jest wymieniony w art. 41 ust. 6a ustawy o VAT. W praktyce interpretacyjnej Dyrektora Krajowej Informacji Skarbowej za dokument uprawniający do zastosowania stawki 0% w eksporcie towarów uznawany jest również dokument wydany przez administrację celną państwa innego niż Polska, potwierdzający wywóz towarów będących przedmiotem transakcji poza terytorium UE. Przykładowo w interpretacji z 31 sierpnia 2021 r. (nr 0114-KDIP1-2.4012.306.2021.1.RD) potwierdzono, że podatnikowi przysługuje prawo do stosowania stawki 0% VAT na podstawie dokumentu wydanego przez francuską administrację celną, natomiast w interpretacji z 14 listopada 2018 r. (nr 0112-KDIL1-3.4012.551.2018 1.KB) - na podstawie dokumentu pochodzącego od niemieckiej administracji celnej.

Przenosząc powyższe rozważania na opisany stan faktyczny/zdarzenie przyszłe - choć Spółka nie posiada dokumentu potwierdzającego zamknięcie procedury wywozu (wydanego przez polskie organy celne), to jednak, jak wynika z przedstawionych wyżej uwag, nie wyklucza to możliwości zastosowania stawki 0% VAT, o ile dostępne są alternatywne dowody wywozu – a Spółka takowe posiada. W szczególności, w ocenie Spółki, dokument wydany przez administrację celną państwa innego niż Polska, potwierdzający wywóz towarów poza obszar celny UE cechuje się tą samą mocą dowodową co dokument wydany przez polską administrację celną i w sposób jednoznaczny i wiarygodny potwierdza fakt, iż towary te opuściły obszar celny UE. Podobną moc dowodową Spółka przypisuje dokumentowi wydanemu przez administrację celną kraju trzeciego w związku z przywozem i odprawą celną w tym kraju towarów będących przedmiotem dostawy - gdyby bowiem nie opuściły one Unii, nie mogłyby zostać przedstawione do odprawy celnej w kraju trzecim i omawiany dokument by nie powstał.

Wystarczającą mocą dowodową cechuje się również oświadczenie nabywcy czy też przewoźnika o tym, że będące przedmiotem dostawy towary zostały dostarczone do miejsca poza UE. Skoro bowiem, w ocenie sądów czy Dyrektora KIS, wystarczającym dowodem są dokumenty pochodzące od czy firmy kurierskiej, które w istocie mają charakter oświadczenia co do pewnych faktów (czyli dostarczenia towarów do miejsca przeznaczenia) to trudno wskazać powody, dla których stawki 0% VAT nie można zastosować na podstawie oświadczenia przewoźnika czy też nabywcy towarów. To samo rozumowanie odnosi się również do listu przewozowego (np. dokumentu CMR), który, jeśli jest opatrzony podpisem lub pieczęcią przewoźnika oraz osoby odbierającej towary poza UE, stanowi w istocie substytut oświadczenia o tym, że będące przedmiotem dostawy towary opuściły UE i dotarły do miejsca przeznaczenia w kraju trzecim.

Jako, że ze stanu faktycznego wynika ponadto, że Spółka jest w stanie ustalić tożsamość towarów, których dotyczą powyższe dokumenty i powiązać je z wystawionymi przez siebie fakturami, to nie powinno być wątpliwości, że Spółka jest w stanie dowieść, że towary te opuściły UE, a zatem ich dostawa jest opodatkowana stawką 0% VAT.

Ocena stanowiska

Stanowisko, które przedstawili Państwo we wniosku jest nieprawidłowe.

Uzasadnienie interpretacji indywidualnej

Zgodnie z przepisem art. 5 ust. 1 ustawy z 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług (t. j. Dz. U. z 2022 r., poz. 931, ze zm.), zwanej dalej „ustawą”:

Opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług podlegają:

1)odpłatna dostawa towarów i odpłatne świadczenie usług na terytorium kraju;

2)eksport towarów;

3)import towarów na terytorium kraju;

4)wewnątrzwspólnotowe nabycie towarów za wynagrodzeniem na terytorium kraju;

5)wewnątrzwspólnotowa dostawa towarów.

Według art. 2 pkt 1 ustawy:

Przez terytorium kraju rozumie się terytorium Rzeczypospolitej Polskiej, z zastrzeżeniem art. 2a.

Na mocy art. 2 pkt 3 ustawy:

Przez terytorium Unii Europejskiej rozumie się terytoria państw członkowskich Unii Europejskiej (...).

Natomiast jak stanowi art. 2 pkt 5 ustawy:

Przez terytorium państwa trzeciego rozumie się terytorium państwa niewchodzące w skład terytorium Unii Europejskiej, z zastrzeżeniem art. 2a ust. 1 i 3.

Na mocy art. 7 ust. 1 ustawy:

Przez dostawę towarów, o której mowa w art. 5 ust. 1 pkt 1, rozumie się przeniesienie prawa do rozporządzania towarami jak właściciel ( ).

W myśl art. 2 pkt 6 ustawy:

Przez towary rozumie się rzeczy oraz ich części, a także wszelkie postacie energii.

Stosownie do art. 2 pkt 8 ustawy:

Przez eksport towarów rozumie się dostawę towarów wysyłanych lub transportowanych z terytorium kraju poza terytorium Unii Europejskiej przez:

1)dostawcę lub na jego rzecz, lub

2)nabywcę mającego siedzibę poza terytorium kraju lub na jego rzecz, z wyłączeniem towarów wywożonych przez samego nabywcę do celów wyposażenia lub zaopatrzenia statków rekreacyjnych oraz turystycznych statków powietrznych lub innych środków transportu służących do celów prywatnych

– jeżeli wywóz towarów poza terytorium Unii Europejskiej jest potwierdzony przez właściwy organ celny określony w przepisach celnych.

Należy zauważyć, że art. 5 ust. 1 pkt 2 ustawy przewiduje, że opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług podlega eksport towarów, jednak z uwagi na terytorialny charakter podatku VAT, opodatkowaniu podlegają wyłącznie czynności, których miejscem świadczenia jest terytorium Rzeczypospolitej Polskiej, które w przypadku dostaw towarów wysyłanych lub transportowanych wyznacza art. 22 ust. 1 pkt 1 ustawy.

Zgodnie z art. 22 ust. 1 pkt 1 ustawy:

Miejscem dostawy towarów jest w przypadku towarów wysyłanych lub transportowanych przez dokonującego ich dostawy, ich nabywcę lub przez osobę trzecią – miejsce, w którym towary znajdują się w momencie rozpoczęcia wysyłki lub transportu do nabywcy.

W myśl przepisu art. 41 ust. 4 ustawy:

W eksporcie towarów, o którym mowa w art. 2 pkt 8 lit. a, stawka podatku wynosi 0%.

Jednakże zgodnie z art. 41 ust. 6 ustawy:

Stawkę podatku 0% stosuje się w eksporcie towarów, o którym mowa w ust. 4 i 5, pod warunkiem że podatnik przed upływem terminu do złożenia deklaracji podatkowej za dany okres rozliczeniowy otrzymał dokument potwierdzający wywóz towaru poza terytorium Unii Europejskiej.

Na podstawie art. 41 ust. 6a ustawy:

Dokumentem, o którym mowa w ust. 6, jest w szczególności:

1) dokument w formie elektronicznej otrzymany z systemu teleinformatycznego służącego do obsługi zgłoszeń wywozowych albo potwierdzony przez właściwy organ celny wydruk tego dokumentu;

2) dokument w formie elektronicznej pochodzący z systemu teleinformatycznego służącego do obsługi zgłoszeń wywozowych, otrzymany poza tym systemem, jeżeli zapewniona jest jego autentyczność;

3) zgłoszenie wywozowe na piśmie utrwalonym w postaci papierowej złożone poza systemem teleinformatycznym służącym do obsługi zgłoszeń wywozowych albo jego kopia potwierdzona przez właściwy organ celny.

Art. 41 ust. 11 ustawy stwierdza natomiast, że:

Przepisy ust. 4 i 5 stosuje się odpowiednio w eksporcie towarów, o którym mowa w art. 2 pkt 8 lit. b, jeżeli podatnik przed upływem terminu do złożenia deklaracji podatkowej za okres rozliczeniowy, w którym dokonał dostawy towarów, otrzymał dokument, o którym mowa w ust. 6, z którego wynika tożsamość towaru będącego przedmiotem dostawy i wywozu. Przepisy ust. 7 i 9 stosuje się odpowiednio.

Wskazać jednak należy, że aby uznać daną czynność za eksport towarów muszą wystąpić łącznie następujące przesłanki:

-ma miejsce dostawa towarów wysyłanych lub transportowanych z terytorium kraju poza terytorium Unii Europejskiej przez dostawcę lub na jego rzecz (eksport bezpośredni) lub przez nabywcę mającego siedzibę poza terytorium kraju, lub na jego rzecz (eksport pośredni),

-wywóz towaru poza terytorium Unii Europejskiej musi zostać potwierdzony przez właściwy organ celny określony w przepisach celnych.

Niespełnienie jakiejkolwiek z wymienionych wyżej przesłanek powoduje, że nie dochodzi do eksportu towarów w rozumieniu przepisów ustawy.

Z kolei aby możliwe było opodatkowanie eksportu towarów stawką podatku w wysokości 0%, konieczne jest spełnienie warunku dotyczącego otrzymania przez podmiot potwierdzenia wywozu towarów przez organ celny określony w przepisach celnych. Spełnienie tego warunku ma gwarantować, że faktycznie nastąpił wywóz towarów, i że bez ich powrotnego przywozu nie będą one przedmiotem dostawy na terytorium kraju, która poprzez zastosowanie stawki 0% byłaby faktycznie nieopodatkowana.

Z opisu sprawy wynika, że prowadzą Państwo działalność gospodarczą i są czynnym podatnikiem podatku VAT. Przedmiotem Państwa działalności gospodarczej jest głównie produkcja i sprzedaż podzespołów wykorzystywanych w przemyśle motoryzacyjnym.

Spółka dokonuje dostaw towarów, które są transportowane z Polski poza Unię Europejską przez przewoźnika działającego na zlecenie Spółki lub zagranicznego nabywcy towarów. Zdarza się, że w odniesieniu do takich transakcji Spółka nie dysponuje dokumentem celnym potwierdzającym zakończenie procedury wywozu (IE 599). W takich przypadkach Spółka posiada, oprócz faktury zawierającej m.in. nazwy i ilości sprzedawanych towarów, również przynajmniej jeden z następujących dokumentów: