Interpretacja indywidualna z dnia 17 lipca 2023 r., Dyrektor Krajowej Informacji Skarbowej, sygn. 0114-KDIP3-1.4011.497.2023.2.AC

Skutki podatkowe otrzymania odszkodowania.

Interpretacja indywidualna

– stanowisko nieprawidłowe

Szanowna Pani,

stwierdzam, że Pani stanowisko w sprawie oceny skutków podatkowych opisanego stanu faktycznego w podatku dochodowym od osób fizycznych jest nieprawidłowe.

Zakres wniosku o wydanie interpretacji indywidualnej

17 maja 2023 r. wpłynął Pani wniosek z 17 maja 2023 r. o wydanie interpretacji indywidualnej, który dotyczy skutków podatkowych otrzymania odszkodowania.

Uzupełniła go Pani – w odpowiedzi na wezwanie – pismem z 7 lipca 2023 r. (wpływ 7 lipca 2023 r.). 

Treść wniosku jest następująca:

Opis stanu faktycznego

Prowadzi Pani działalność gospodarczą opodatkowaną na zasadach ogólnych w oparciu o podatkową księgę przychodów i rozchodów oraz jest podatnikiem podatku od towarów i usług. W prowadzonej działalności wykorzystuje Pani samochód osobowy (...), który zaliczony jest do środków trwałych i używany jest równocześnie na cele działalności gospodarczej oraz na cele prywatne.

Samochód ten w lutym uległ kolizji z winy kierującego innym pojazdem. Samochód nie był objęty ubezpieczeniem dobrowolnym AC. Ubezpieczyciel przyjął na siebie odpowiedzialność za szkodę (z OC sprawcy zdarzenia) oraz ustalił z Panią, iż naprawa powypadkowa nastąpi w formie bezgotówkowej tj. naprawi Pani pojazd w warsztacie wskazanym przez Ubezpieczyciela, zaś Ubezpieczyciel bezpośrednio rozliczy się z warsztatem.

Przedmiotowy pojazd został naprawiony w warsztacie, który wystawił fakturę VAT na Panią. Kwota netto oraz 50 % kwoty podatku od towarów i usług za naprawę została pokryta przez firmę ubezpieczeniową z polisy sprawcy i przelana bezpośrednio na konto warsztatu naprawczego. Pani zapłaciła 50 % drugiej części podatku od towarów i usług.

Pytanie

Czy kwota wypłaconego odszkodowania za naprawę powypadkową stanowi przychód podlegający opodatkowaniu podatkiem dochodowym?

Pani stanowisko w sprawie

Zdaniem Pani możliwość zaliczenia wydatków do kosztów uzyskania przychodów w działalności gospodarczej należy oceniać w kontekście art. 22 ust. 1 i art. 23 ustawy z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych (Dz.U.2022.2647).

Zgodnie z powołanym przepisem art. 22 kosztami uzyskania przychodów poszczególnego źródła są wszelkie koszty poniesione w celu osiągnięcia przychodów z wyjątkiem kosztów wymienionych w art. 23 ustawy.

W art. 23 ust. 1 ustawy ustawodawca określił katalog konkretnych wydatków, które pomimo poniesienia bezwzględnie nie mogą zostać zaliczone do kosztów uzyskania przychodów.

W przepisie art. 23 ust. 1 pkt 48 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, do kosztów uzyskania przychodów nie zalicza się strat powstałych w wyniku utraty lub likwidacji samochodów oraz kosztów ich remontów powypadkowych, jeżeli samochody nie były objęte ubezpieczeniem dobrowolnym.

Z powyższego przepisu wynika, że brak ubezpieczenia AC samochodów wykorzystywanych w działalności gospodarczej wyklucza możliwość obciążania kosztów uzyskania przychodu wydatkami na remonty powypadkowe bez względu na to czy z ubezpieczenia sprawcy zostanie wypłacone odszkodowanie.

Za przychód z działalności gospodarczej zgodnie z art. 14 ust. 1 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych uważa się kwoty należne, choćby nie zostały faktycznie otrzymane, po wyłączeniu wartości wróconych towarów, udzielonych bonifikat I skont. U podatników dokonujących sprzedaży towarów i usług opodatkowanych podatkiem od towarów i usług za przychód z tej sprzedaży uważa się przychód pomniejszony o należny podatek od towarów i usług.

Stosownie do art. 14 ust. 3 pkt 3a ustawy do przychodów z działalności gospodarczej nie zalicza się: zwróconych innych nie zaliczonych do kosztów uzyskania przychodów.

Z art. 23 ust. 1 pkt 48 ustawy wynika, że jeżeli samochód nie jest objęty ubezpieczeniem dobrowolnym, to do kosztów uzyskania przychodów nie można zaliczyć kosztów ich remontów powypadkowych.

W związku z powyższym, zwrot wydatków (odszkodowanie) za naprawę samochodu z polisy sprawcy, które nie zostały wcześniej zaliczone do kosztów uzyskania przychodów nie będzie stanowił dla Pani przychodu z działalności gospodarczej zgodnie z art. 14 ust. 3 pkt 3a ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych.

W tym zakresie wskazuje Pani na treść pisma z dnia 4 stycznia 2011 r. Izby Skarbowa w Warszawie IPPB1/415-952/10-2/AM, z którego wynika,, Jeżeli odszkodowanie obejmuje koszty naprawy samochodu, to pod względem podatkowym jego część może być uznana za zwrot poniesionych wydatków, które nie zostały zaliczone do kosztów podatkowych i dlatego ich zwrot nie stanowi przychodu podatkowego na gruncie ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych."

Podobne stanowisko zajęło Ministerstwo Finansów w piśmie z dnia 27 kwietnia 2007 r. nr MB8/232/2007 na podstawie przepisów ustawy z dnia 15 lutego 1992 r. o podatku dochodowym od osób prawnych, zgodnie z art. 16 ust. 1 pkt 50 tej ustawy nie zalicza się do kosztów podatkowych strat powstałych w wyniku utraty lub likwidacji samochodów oraz kosztów ich remontów powypadkowych, jeżeli samochody te nie były objęte ubezpieczeniem dobrowolnym.

Zdaniem Ministerstwa Finansów w świetle przychodem będzie natomiast nadwyżka otrzymanego odszkodowania nad poniesionym kosztami remontu powypadkowego uszkodzonego samochodu. Jeżeli poszkodowany ponosi wydatki, które są mu następnie zwracane w formie wypłaconego odszkodowania, to mamy do czynienia ze zwrotem poniesionych wydatków tylko pod względem ekonomicznym, ale również prawnym. Odszkodowanie ma wyrównać uszczerbek majątkowy powstały w wyniku zdarzenia wyrządzonego szkodą. Celem odszkodowania jest naprawienie szkody, które może nastąpić, według wyboru poszkodowanego, bądź przez przywrócenie stanu poprzedniego, bądź przez zapłacenie odpowiedniej sumy pieniężnej (art. 363 Kodeksu cywilnego). Naprawienie szkody obejmuje straty, które poszkodowany poniósł oraz korzyści, które mógłby osiągnąć, gdyby mu szkody nie wyrządzono (art. 361 § 2 Kodeksu cywilnego).

Zwrócić również należy uwagę na uchwałę Sądu Najwyższego z dnia 13 czerwca 2003 r. sygn. akt III CZP 32/03, z które wynika, że "odszkodowanie przysługujące od ubezpieczyciela odpowiedzialności cywilnej za uszkodzenie pojazdu mechanicznego obejmuje niezbędne i ekonomicznie uzasadnione koszty naprawy pojazdu, ustalone według cen występujących na lokalnym rynku".

Podsumowując, jeżeli odszkodowanie obejmuje koszty naprawy samochodu to pod względem podatkowym jego część może być uznana za zwrot poniesionych wydatków (kategoria kosztów obejmuje pojęcie wydatków), które nie zostały zaliczone do kosztów podatkowych i dlatego ich zwrot nie stanowi przychodu podatkowego.

Ocena stanowiska

Stanowisko, które przedstawiła Pani nieprawidłowe.

Uzasadnienie interpretacji indywidualnej

Zgodnie z art. 9 ust. 1 ustawy z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych (Dz. U. z 2022 r., poz. 26471126 ze zm.),

W myśl art. 14 ust. 1 tej ustawy,

Stosownie do art. 14 ust. 2 pkt 12 cytowanej ustawy,

Co do zasady, przychodem z pozarolniczej działalności gospodarczej są wszelkie przysporzenia majątkowe, uzyskane w związku z tą działalnością, o ile ustawa nie wyłącza ich z tej kategorii. Przychodem z działalności gospodarczej będą więc także przekazane przez ubezpieczyciela odszkodowania za szkody w składnikach majątku związanych z prowadzoną przez podatnika działalnością gospodarczą - wskazane w art. 14 ust. 2 pkt 12 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych.

Składnikami majątku związanymi z prowadzoną działalnością gospodarczą będą zarówno składniki majątku stanowiące środki trwałe oraz wartości niematerialne i prawne w tej działalności, jak i wszelkie inne przedmioty, które są w funkcjonalny sposób związane z prowadzeniem działalności gospodarczej, tj. wszelkie przedmioty wykorzystywane przez Podatnika w prowadzonej przez Niego pozarolniczej działalności gospodarczej.

Przepis art. 14 ust. 3 pkt 3a ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych stanowi natomiast, że:

Z przytoczonych powyżej przepisów wynika, że w przypadku, gdy Podatnik poniesie wydatek, który zostaje sfinansowany kwotą pochodzącą z tytułu ubezpieczenia, nie można mówić o zwrocie wydatku poniesionego przez podatnika. Otrzymane odszkodowanie z tytułu ubezpieczenia jest realizacją świadczenia wynikającego z postanowień umowy ubezpieczenia i stanowi wyrównanie poniesionego wydatku (na pokrycie szkody z majątku Podatnika), w kwocie odpowiadającej poniesionemu przez Podatnika wydatkowi, a nie zwrot tego wydatku. Tym samym, kwoty wypłaconych odszkodowań, nawet na pokrycie wydatków poniesionych przez Podatnika, niezaliczanych do kosztów uzyskania przychodów, nie stanowią zwrotu wydatków, w rozumieniu art. 14 ust. 3 pkt 3a ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych.

Wobec tego, odszkodowania - jeżeli mają związek z prowadzoną przez podatnika pozarolniczą działalnością gospodarczą - stanowią podlegający opodatkowaniu przychód z tej działalności, chyba że wymienione są w katalogu zwolnień przedmiotowych określonych w art. 21 ust. 1 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych. Wówczas odszkodowania te korzystają ze zwolnienia od podatku.

W myśl art. 21 ust. 1 pkt 4 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych,

Z podanych przez Panią informacji wynika, że:

• prowadzi Pani działalność gospodarczą, w ramach której wykorzystuje Pani samochód osobowy,
• samochód zewidencjonowany jest jako środek trwały,
• samochód wykorzystywany jest na cele działalności gospodarczej oraz na cele prywatne,
• pojazd uległ kolizji z winy kierującego innym pojazdem,
• ubezpieczyciel przyjął na siebie odpowiedzialność za szkodę z OC sprawcy zdarzenia,
• naprawa powypadkowa nastąpi w formie bezgotówkowej,
• naprawy dokona Pani w warsztacie wskazanym przez Ubezpieczyciela, zaś ubezpieczyciel bezpośrednio rozliczy się z warsztatem,
• Pani pojazd nie był objęty dobrowolnym ubezpieczeniem AC.

Mając na względzie powołane wyżej przepisy stwierdzić należy, że wskazane odszkodowanie stanowić będzie dla Pani przychód z działalności gospodarczej, objęty dyspozycją art. 14 ust. 2 pkt 12 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych. Jest to odszkodowanie za szkody dotyczące składników majątku związanych z działalnością gospodarczą, które nie korzysta ze zwolnienia z opodatkowania podatkiem dochodowym od osób fizycznych.

Dodatkowe informacje

Informacja o zakresie rozstrzygnięcia

Interpretacja dotyczy stanu faktycznego, który Pani przedstawiła i stanu prawnego obowiązującego w dacie zaistnienia zdarzenia.

Wskazuję ponadto, że interpretacja indywidualna wywołuje skutki prawnopodatkowe tylko wtedy, gdy zdarzenie przyszłe sprawy/stan faktyczny będącej przedmiotem interpretacji pokrywało się będzie ze stanem faktycznym/zdarzeniem przyszłym podanym przez Panią w złożonym wniosku. W związku z powyższym, w przypadku zmiany któregokolwiek elementu przedstawionego przez Panią we wniosku opisu sprawy, udzielona odpowiedź traci swoją aktualność.

Pouczenie o funkcji ochronnej interpretacji

• Funkcję ochronną interpretacji indywidualnych określają przepisy art. 14k-14nb ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. – Ordynacja podatkowa (t. j. Dz. U. z 2022 r. poz. 2651 ze zm.). Aby interpretacja mogła pełnić funkcję ochronną Pani sytuacja musi być zgodna (tożsama) z opisem stanu faktycznego/zdarzenia przyszłego i musi się Pani zastosować do interpretacji.
• Zgodnie z art. 14na § 1 Ordynacji podatkowej:

•  Zgodnie z art. 14na § 2 Ordynacji podatkowej:

Pouczenie o prawie do wniesienia skargi na interpretację

Ma Pani prawo wnieść skargę na tę interpretację indywidualną do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w (...). Zasady zaskarżania interpretacji indywidualnych reguluje ustawa z 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi – (t. j. Dz. U. z 2023 r. poz. 259 ze zm.; dalej jako „PPSA”).

Skargę do Sądu wnosi się za pośrednictwem Dyrektora KIS (art. 54 § 1 PPSA). Skargę należy wnieść w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia interpretacji indywidualnej (art. 53 § 1 PPSA):

• w formie papierowej, w dwóch egzemplarzach (oryginał i odpis) na adres: Krajowa Informacja Skarbowa, ul. Warszawska 5, 43-300 Bielsko-Biała (art. 47 § 1 PPSA), albo
• w formie dokumentu elektronicznego, w jednym egzemplarzu (bez odpisu), na adres Elektronicznej Skrzynki Podawczej Krajowej Informacji Skarbowej na platformie ePUAP: /KIS/SkrytkaESP (art. 47 § 3 i art. 54 § 1a PPSA).

Skarga na interpretację indywidualną może opierać się wyłącznie na zarzucie naruszenia przepisów postępowania, dopuszczeniu się błędu wykładni lub niewłaściwej oceny co do zastosowania przepisu prawa materialnego. Sąd jest związany zarzutami skargi oraz powołaną podstawą prawną (art. 57a PPSA).

Podstawa prawna dla wydania interpretacji

Podstawą prawną dla wydania tej interpretacji jest art. 13 § 2a oraz art. 14b § 1 ustawy z 29 sierpnia 1997 r. – Ordynacja podatkowa (t. j. Dz. U. z 2022 r. poz. 2651 ze zm.)