Interpretacja indywidualna z dnia 28 czerwca 2023 r., Dyrektor Krajowej Informacji Skarbowej, sygn. 0114-KDIP1-2.4012.183.2023.2.JO

Brak opodatkowania podatkiem VAT licytacji komorniczej nieruchomości zabudowanej należącej do dłużnika.

Interpretacja indywidualna – stanowisko nieprawidłowe

Szanowny Panie,

stwierdzam, że Pana stanowisko w sprawie oceny skutków podatkowych opisanego zdarzenia przyszłego w podatku od towarów i usług jest nieprawidłowe.

Zakres wniosku o wydanie interpretacji indywidualnej

21 kwietnia2023 r. wpłynął za pośrednictwem ePUAP Pana wniosek z 21 kwietnia 2023 r. o wydanie interpretacji indywidualnej, który dotyczy braku opodatkowania podatkiem VAT licytacji komorniczej nieruchomości zabudowanej należącej do dłużnika. Uzupełnił go Pan – w odpowiedzi na wezwanie – pismem z 16 czerwca 2023 r. (wpływ 16 czerwca 2023 r.).

Treść wniosku jest następująca:

Opis zdarzenia przyszłego:

Komornik Sądowy przy Sądzie Rejonowym w (…) pod sygnaturami (…) prowadzi postępowanie egzekucyjne przeciwko dłużnikowi R. N. (NIP: (…)).

Według informacji zamieszczonych na portalu podatki.gov.pl dłużnik obecnie nie figuruje jako podatnik w rejestrze VAT, został wykreślony 30 listopada 2019 r. Dłużnik oświadczył, iż obecnie nie prowadzi działalności gospodarczej. Dłużnik jest rolnikiem (podlega ubezpieczeniu z KRUS od 1 sierpnia 2019 r.).

Egzekucja w niniejszych sprawach prowadzona jest z prawa własności nieruchomości stanowiącej działkę ewidencyjną o numerze 1 oraz działkę ewidencyjną o numerze 2 o łącznej powierzchni 89 900,0000 m² położonej pod adresem: (…), dla której Sąd Rejonowy w (…) Wydział (…) KsiągWieczystych prowadzi księgę wieczystą o numerze (…) o powierzchni 89 900,00 m², będącejwłasnością dłużnika: R. N. Nieruchomość stanowią działki gruntu łącznego obszaru 89.900m²; nr 1, obręb (…), obszaru 73.000 m² rodzaj użytków: ŁIV i W; nr 2, obręb (…),obszaru 16.900 m² rodzaj użytków: ŁIV; wraz z budynkiem mieszkalno-magazynowym o powierzchnizabudowy 223,57 m² zlokalizowanym na działce nr 2, wiatą z blachy falistej o powierzchni 72 m²zlokalizowanym na działce nr 1, stawami hodowlanymi o całkowitej powierzchni lustra wody 8380,9 m² wraz z całą infrastrukturą służącą do doprowadzenia i odprowadzenia wody, z regulacją wielkości przepływów,a także z pomocniczym wyposażeniem ruchomym, wspomagające produkcję rolną, trwale związane znieruchomością.

Dłużnik nabył przedmiotową nieruchomość w 2013 r. kiedy był podatnikiem VAT (rejestracjajako podatnik VAT w dniu 1 kwietnia 2011 r.). Nieruchomość obejmuje stawy hodowlane, tereny nieruchomościprzeznaczone są na cele urządzeń gospodarki rybackiej. Gospodarstwo rybackie funkcjonowało do 16 czerwca2019 r. Obecnie nie obowiązuje żadne pozwolenie wodnoprawne stanowiące podstawę do prowadzenia dalszejhodowli. Nadto hodowlę utrudniają występujące margle, wywołujące zanieczyszczenie wód (…).

Uzupełnienie i doprecyzowanie opisu zdarzenia przyszłego.

Zgodnie z oświadczeniem dłużnika złożonym w obecności Komornika w dniu 15 czerwca 2023 r.:

1.Dłużnik - Pan R. N., nie wykonuje innej działalności gospodarczej, o której mowa w art. 15 ust. 2 ustawy o VAT, w której wykorzystuje nieruchomość będącą przedmiotem egzekucyjnej sprzedaży (działki nr 1 i 2).

2.Dłużnik nie prowadzi działalności rolniczej w myśl art. 2 pkt 15 ustawy o VAT, w której są wykorzystywane ww. działki.

3.Dłużnik na moment dokonania dostawy przedmiotowych nieruchomości jest rolnikiem ryczałtowym w myśl art. 2 pkt 19 ustawy o VAT.

4.Dłużnik nabył działki nr 1 i 2 w 2013 r. na podstawie umowy kupna-sprzedaży. Nabycie przedmiotowych działek nie było czynnością opodatkowaną podatkiem VAT, udokumentowaną fakturą z wykazaną kwotą podatku. Dłużnikowi z tytułu nabycia nie przysługiwało prawo do obniżenia kwoty podatku VAT należnego o kwotę podatku VAT naliczonego.

5.Dłużnik przez cały okres posiadania działek nr 1 i 2 wykorzystywał je jako gospodarstwo rolne do hodowli ryb. W tym okresie był rolnikiem ryczałtowym, nie wykorzystywał działek do działalności opodatkowanej podatkiem VAT.

6.Po zakończeniu działalności gospodarczej nie został przez dłużnika sporządzony spis z natury, w którym ujęto budynki/budowle, które znajdują się na działkach nr 1 i 2 oraz nie dokonano rozliczenia podatku na podstawie art. 14 ustawy o podatku od towarów i usług.

7.Przedmiotowe nieruchomości nie były uprzednio wycofane przez dłużnika z jego działalności gospodarczej do majątku prywatnego dłużnika.

8.Wskazane działki nie były i nie są przedmiotem odpłatnych umów najmu, dzierżawy lub innych umów o podobnym charakterze.

9.Na działkach nr 1 oraz nr 2 znajdują się budynki/budowle lub ich części.

Precyzując - na działce nr 2 znajduje się budynek mieszkalno-magazynowy. Jest to obiekt parterowy z poddaszem nieużytkowym, niepodpiwniczony o powierzchni zabudowy 223,57 m², zlokalizowany przy zachodniej granicy działki nr 2. Pobudowany został w latach 2001/2002 r. w technologii tradycyjnej murowanej. Budynek ocieplony w części mieszkalnej. W budynku na poziomie parteru znajdują się pomieszczenia mieszkalne (pokój z aneksem kuchennym, 2 pokoje sypialne, biuro, łazienka z WC) i gospodarcze - do obsługi gospodarstwa oraz pomieszczenia magazynowe, kotłownia, łazienka z WC i pomieszczenie socjalne. Poziom poddasza nie jest zagospodarowany. Obiekt posiada ujęcie wody ze studni głębinowej oraz przydomową oczyszczalnię ścieków.

Na działce nr 2 znajduje się 8 stawów hodowlanych (baseny betonowe z dnem żwirowym) wraz z całą infrastrukturą służącą do doprowadzenia i odprowadzenia wody, z regulacją wielkości przepływów, a także z pomocniczym wyposażeniem ruchomym, wspomagające produkcję rolną, trwale związane z nieruchomością. Teren inwestycyjny działki 1,69 ha.

Na działce nr 1 znajduje się wiata z blachy falistej pełniąca kiedyś funkcję wylęgarni o powierzchni 72m². Jest to obiekt jednokondygnacyjny, niepodpiwniczony, konstrukcji szkieletowej, obłożony blachą falistą. Wnętrze wiaty wyposażone jest w instalację elektryczną, oświetleniową. Na działce nr 1 znajduje się również namiot do podchowania ryb konstrukcji aluminiowej pokryty brezentem oraz 9 stawów hodowlanych (baseny betonowe z dnem żwirowym) wraz z całą infrastrukturą służącą do doprowadzenia i odprowadzenia wody, z regulacją wielkości przepływów, a także z pomocniczym wyposażeniem ruchomym, wspomagające produkcję rolną, trwale związane z nieruchomością. Teren inwestycyjny działki 7,3 ha.

10.Budynki/budowle wymienione w poprzednim punkcie w momencie nabycia ww. działek znajdowały się już na gruncie. Były wybudowane przez poprzednich właścicieli.

a)Dłużnikowi z tytułu nabycia/wytworzenia tych budynków/budowli nie przysługiwało prawo do obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego.

b)Budynki/budowle nie zostały przez dłużnika wprowadzone do ewidencji środków trwałych w prowadzonej działalności gospodarczej.

c)Od momentu rozpoczęcia użytkowania (wykorzystywania) przez dłużnika do momentu sprzedaży minie okres 2 lat.

d)W ostatnich 2 latach przed sprzedażą nie były ponoszone nakłady na ulepszenie ww. budynków/budowli, stanowiących najmniej 30% wartości początkowej.

12)Infrastruktura służąca do doprowadzania i odprowadzania wody stanowi budowlę lub jej część w rozumieniu przepisów ustawy z 7 lipca 1994 r. Prawo budowlane (t.j. Dz. U. z 2023 r. poz. 682):

a)Dłużnikowi z tytułu nabycia infrastruktury służącej do doprowadzania i odprowadzania wody nie przysługiwało prawo do obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego.

b)Infrastruktura ta nie została przez dłużnika wprowadzona do ewidencji środków trwałych w prowadzonej działalności gospodarczej.

c)Od momentu rozpoczęcia użytkowania (wykorzystywania) przez dłużnika do momentu sprzedaży minie okres 2 lat.

d)W ostatnich 2 latach przed sprzedażą nie były ponoszone nakłady na ulepszenie ww. infrastruktury, stanowiących najmniej 30% wartości początkowej.

e)Infrastruktura służąca do doprowadzania i odprowadzania wody była wykorzystywana do hodowli ryb – rolnictwo.

Pytanie

Czy Komornik Sądowy przy Sądzie Rejonowym w (…) dokonując sprzedaży nieruchomości, tj. prawa własności nieruchomości stanowiącej działkę ewidencyjną o numerze 1 oraz działkę ewidencyjną o numerze 2 o łącznej powierzchni 89 900,00 m² położonej pod adresem: (…), dla której Sąd Rejonowy w (…) Wydział (…) Ksiąg Wieczystych prowadzi księgę wieczystą o numerze (…) o powierzchni 89 900,00 m², będącej własnością dłużnika: R. N., w trybie licytacji publicznej będzie zobowiązany jako płatnik podatku VAT do obliczenia, pobrania i wpłacenia podatku VAT na rachunek właściwego urzędu skarbowego z tytułu dokonania dostawy towaru? Czy status podatnika, w tym wypadku, należy oceniać w momencie nabycia przedmiotowej nieruchomości (gdzie dłużnik był zarejestrowany jako podatnik VAT, prowadził działalność gospodarczą) czy w momencie sprzedaży nieruchomości (dłużnik został wykreślony z rejestru VAT, nie prowadzi działalności)?

Pana stanowisko w sprawie

Zdaniem Wnioskodawcy, w zaistniałym stanie faktycznym, organ egzekucyjny nie będzie zobowiązany do obliczenia, pobrania i opłacenia podatku VAT po dokonaniu sprzedaży przedmiotowej nieruchomości.

Zgodnie z art. 18 ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług (dalej UVat) Organy egzekucyjne określone w ustawie z dnia 17 czerwca 1966 r. o postępowaniu egzekucyjnym w administracji (Dz. U. z 2022 r. poz. 479) oraz komornicy sądowi wykonujący czynności egzekucyjne w rozumieniu przepisów Kodeksu postępowania cywilnego są płatnikami podatku od dostawy, dokonywanej w trybie egzekucji, towarów będących własnością dłużnika lub posiadanych przez niego z naruszeniem obowiązujących przepisów.

Natomiast zgodnie z art. 5 ust. 1 pkt 1 ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług: opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług, zwanym dalej „podatkiem”, podlegają: odpłatna dostawa towarów i odpłatne świadczenie usług na terytorium kraju. Sprzedaż nieruchomości w myśl art. 7 w zw. z art. 2 pkt 6 UVat jest uznawana jako dostawa towaru, gdyż następuje tu przeniesienie prawa do rozporządzania towarem jak właściciel.

Istotne, w tym wypadku, jest przede wszystkim zbadanie czy dłużnik będzie występował w sprawie w charakterze podatnika zdefiniowanego w art. 15 ust. 1 UVat.

 Zgodnie z art. 15 ust. 1 i 2 UVat: Podatnikami są osoby prawne, jednostki organizacyjne niemające osobowości prawnej oraz osoby fizyczne, wykonujące samodzielnie działalność gospodarczą, o której mowa w ust. 2, bez względu na cel lub rezultat takiej działalności. Działalność gospodarcza obejmuje wszelką działalność producentów, handlowców lub usługodawców, w tym podmiotów pozyskujących zasoby naturalne oraz rolników, a także działalność osób wykonujących wolne zawody. Działalność gospodarcza obejmuje w szczególności czynności polegające na wykorzystywaniu towarów lub wartości niematerialnych i prawnych w sposób ciągły dla celów zarobkowych.

Według opinii organu egzekucyjnego status dłużnika należy badać nie na dzień nabycia nieruchomości a na dzień jej sprzedaży. Tym samym dłużnik nie spełnia wymogów przewidzianych w art. 15 ust. UVat, nie prowadzi działalności gospodarczej w rozumieniu ww. przepisów, a zatem nie ma on również statusu podatnika. Wobec powyższego czynność odpłatnej dostawy towaru dokonywana przy sprzedaży nieruchomości w trybie licytacji publicznej przez Komornika, nie podlega opodatkowaniu podatkiem VAT, gdyż jest traktowana za czynność związaną ze zwykłym wykonywaniem prawa własności.

Ocena stanowiska

Stanowisko, które przedstawił Pan we wniosku jest nieprawidłowe.

Uzasadnienie interpretacji indywidualnej

Na podstawie uregulowania zawartego w art. 18 ustawy z 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług (t.j. Dz. U. z 2022 r. poz. 931 ze zm.), zwanej dalej „ustawą”:

Definicja płatnika została zawarta w art. 8 ustawy z 29 sierpnia 1997 r. Ordynacja podatkowa (t.j. Dz. U. z 2022 r. poz. 2651 ze zm.), zgodnie z którym:

Przepis art. 18 ustawy wprowadza szczególną na gruncie przepisów ustawy regulację, kiedy to należny podatek pobierany jest i odprowadzany do urzędu skarbowego przez płatnika, a nie przez podatnika. Płatnik pełni w tym przypadku rolę pośrednika pomiędzy podatnikiem a organem podatkowym, przekazując organowi środki pieniężne podatnika. Uzasadnione jest to charakterem odpłatnej dostawy następującej w ramach wykonywania czynności egzekucyjnych. Jeżeli bowiem dłużnik niesolidnie spłaca swoje zobowiązania i w celu wyegzekwowania należności wszczęto przeciwko niemu postępowanie egzekucyjne, to istnieją podstawy do uznania, że nie uiści również podatku należnego w związku z dostawą mającą miejsce w ramach egzekucji.

Z powołanych wyżej przepisów wynika, że komornik sądowy dokonuje transakcji w imieniu podatnika – dłużnika. Prowadzona przez niego sprzedaż towarów będących własnością dłużnika będzie opodatkowana podatkiem od towarów i usług, gdy do rozliczenia tego podatku byłby zobowiązany dłużnik, natomiast w przypadku, gdy powyższa czynność nie podlegałaby opodatkowaniu tym podatkiem lub byłaby od niego zwolniona, komornik sądowy nie będzie obowiązany do odprowadzenia podatku. Jeżeli na dłużniku spoczywa obowiązek podatkowy związany ze sprzedażą towarów, to komornik jest zobowiązany do wystawienia faktury w imieniu i na rzecz dłużnika.

Tym samym, komornik sądowy zobowiązany jest do przestrzegania przepisów ustawy o podatku od towarów i usług oraz do uwzględnienia w trakcie sprzedaży licytacyjnej towarów okoliczności decydujących o jej opodatkowaniu podatkiem VAT.

Zgodnie z art. 5 ust. 1 pkt 1 ustawy:

W myśl art. 2 pkt 6 ustawy:

Zgodnie zaś z art. 2 pkt 22 ustawy:

W myśl art. 7 ust. 1 ustawy:

Zatem w oparciu o definicję zawartą w art. 2 pkt 6 ustawy, nieruchomości spełniają definicję towaru wynikającą z art. 2 pkt 6 ustawy, a ich sprzedaż stanowi dostawę towarów, o której mowa w art. 7 ust. 1 ustawy.

Jednakże nie każda czynność stanowiąca dostawę, w rozumieniu art. 7 ustawy, podlega opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług. Określona czynność jest opodatkowana podatkiem VAT, jeśli zostanie wykonana przez podatnika, a więc osobę prowadzącą działalność gospodarczą w rozumieniu art. 15 ust. 2 ustawy.

Nie każda czynność stanowiąca dostawę w rozumieniu art. 7 ustawy podlega opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług, bowiem aby dana czynność była opodatkowana tym podatkiem, musi być wykonana przez podmiot, który w związku z jej wykonaniem był podatnikiem podatku od towarów i usług.

Stosownie do treści art. 15 ust. 1 ustawy:

Według art. 15 ust. 2 ustawy:

Definicja działalności gospodarczej zawarta w ustawie ma charakter uniwersalny, pozwalający na objęcie pojęciem „podatnik” tych wszystkich podmiotów, które prowadzą określoną działalność występując w profesjonalnym obrocie gospodarczym. Przy czym, w świetle przytoczonych wyżej przepisów, status podatnika podatku od towarów i usług wynika z okoliczności dokonania czynności podlegających opodatkowaniu tym podatkiem.

Dla ustalenia, czy osoba dokonująca transakcji sprzedaży nieruchomości jest podatnikiem podatku VAT istotne jest stwierdzenie, że prowadzi ona działalność gospodarczą w rozumieniu przepisów ustawy o podatku od towarów i usług.

Zasadne jest zatem wykluczenie osób fizycznych z grona podatników w przypadku, gdy dokonują sprzedaży towarów stanowiących część majątku osobistego, tj. majątku, który nie został nabyty w celu jego odsprzedaży, bądź wykonywania innych czynności w ramach działalności gospodarczej.

Każdy, kto dokonuje czynności, które zmierzają do wykorzystania towaru (np. nieruchomości) dla celów działalności gospodarczej w rozumieniu art. 15 ust. 2 ustawy o podatku od towarów i usług, powinien być uznany za podatnika tego podatku. Tym samym, wykorzystywanie majątku prywatnego stanowi również działalność gospodarczą, jeżeli jest dokonywane dla celów zarobkowych. Podstawowym kryterium dla opodatkowania sprzedaży, w tym również nieruchomości jest ustalenie m.in. czy majątek został nabyty i faktycznie wykorzystany na potrzeby osobiste, czy też z przeznaczeniem do działalności gospodarczej.

W kontekście powyższych rozważań nie jest podatnikiem podatku od towarów i usług ten, kto jako osoba fizyczna dokonuje jednorazowych lub okazjonalnych transakcji, za które nie jest przewidziana ściśle regularna zapłata oraz nie prowadzi zorganizowanej, czy zarejestrowanej działalności gospodarczej, a tylko np. wyzbywa się majątku osobistego. Dokonywanie określonych czynności incydentalnie, poza sferą prowadzonej działalności gospodarczej, również nie pozwala na uznanie danego podmiotu za podatnika w zakresie tych czynności.

Ponadto należy zauważyć, że na mocy art. 2 pkt 15 ustawy:

Mając na względzie definicję działalności gospodarczej, zawartą w art. 15 ust. 2 ustawy, należy uznać, że działalność rolnicza, o której mowa w art. 2 pkt 15 ustawy, mieści się w pojęciu działalności gospodarczej.

W tym miejscu należy zaznaczyć, że pojęcie „majątku prywatnego” nie występuje na gruncie analizowanych przepisów ustawy, jednakże wynika z wykładni art. 15 ust. 2 ustawy, w której zasadnym jest odwołanie się do treści orzeczenia TSUE w sprawie C-291/92 (Finanzamt Uelzen v. Dieter Armbrecht), które dotyczyło kwestii opodatkowania sprzedaży przez osobę będącą podatnikiem podatku od wartości dodanej, części majątku niewykorzystywanej do prowadzonej działalności gospodarczej, a służącej jej do celów prywatnych. „Majątek prywatny” to zatem taka część majątku danej osoby fizycznej, która nie jest przez nią przeznaczona ani wykorzystywana dla potrzeb prowadzonej działalności gospodarczej. Ze wskazanego orzeczenia wynika zatem, że podatnik musi w całym okresie posiadania danej nieruchomości wykazywać zamiar wykorzystywania części nieruchomości w ramach majątku osobistego. Przykładem takiego wykorzystania nieruchomości mogłoby być np. wybudowanie domu dla zaspokojenia własnych potrzeb mieszkaniowych. Potwierdzone to zostało również w wyroku TSUE z 21 kwietnia 2005 r., sygn. akt C-25/03 Finanzamt Bergisch Gladbach v. HE, który stwierdził, że majątek prywatny to mienie wykorzystywane dla zaspokojenia potrzeb własnych.

Z orzeczenia Trybunału Sprawiedliwości Unii Europejskiej z 15 września 2011 r. w sprawach połączonych Jarosław Słaby przeciwko Ministrowi Finansów (C-180/10) oraz Emilian Kuć i Halina Jeziorska-Kuć przeciwko Dyrektorowi Izby Skarbowej w Warszawie (C-181/10) wynika, że czynności związane ze zwykłym wykonywaniem prawa własności nie mogą same z siebie być uznawane za prowadzenie działalności gospodarczej. Sama liczba i zakres transakcji sprzedaży nie mogą stanowić kryterium rozróżnienia między czynnościami dokonywanymi prywatnie, które znajdują się poza zakresem zastosowania Dyrektywy 2006/112/WE Rady, a czynnościami stanowiącymi działalność gospodarczą. Podobnie – zdaniem Trybunału – okoliczność, że przed sprzedażą zainteresowany dokonał podziału gruntu na działki w celu osiągnięcia wyższej ceny łącznej. Całość powyższych elementów może bowiem odnosić się do zarządzania majątkiem prywatnym zainteresowanego.

Inaczej jest natomiast – jak wyjaśnił Trybunał – w wypadku, gdy zainteresowany podejmuje aktywne działania w zakresie obrotu nieruchomościami, angażując środki podobne do wykorzystywanych przez producentów, handlowców i usługodawców w rozumieniu art. 9 ust. 1 akapit drugi Dyrektywy 2006/112/WE Rady. Zatem za podatnika należy uznać osobę, która w celu dokonania sprzedaży gruntów angażuje podobne środki wykazując aktywność w przedmiocie zbycia nieruchomości porównywalną do działań podmiotów zajmujących się profesjonalnie tego rodzaju obrotem, tj. działania wykraczające poza zakres zwykłego zarządu majątkiem prywatnym.

W rozumieniu powyższych twierdzeń pomóc mogą zapisy orzeczenia Naczelnego Sądu Administracyjnego z 29 października 2007 r., sygn. akt I FPS 3/07, w myśl którego formalny status danego podmiotu jako podatnika zarejestrowanego, a także okoliczność, że dana czynność została wykonana wielokrotnie lub jednorazowo, lecz z zamiarem częstotliwości nie mogą przesądzać o opodatkowaniu tej czynności bez każdorazowego ustalenia, czy w odniesieniu do konkretnej czynności podmiot ten występował w charakterze podatnika podatku VAT.

Z opisu sprawy wynika, że jest Pan Komornikiem Sądowym i będzie Pan dokonywał, w ramach prowadzonej egzekucji licytacyjnej sprzedaży nieruchomości (działki zabudowane nr 1 i 2) będące własnością dłużnika, Pana R. N.

Pana wątpliwości dotyczą skutków podatkowych sprzedaży ww. nieruchomości w drodze egzekucji komorniczej.

Aby dokonać tej analizy w pierwszej kolejności sprawdzić należy, czy w odniesieniu do egzekucyjnej sprzedaży nieruchomości dłużnik będzie uznany za podatnika podatku od towarów i usług, prowadzącym działalność gospodarczą.

Jak wynika z dokonanej wyżej analizy przepisów, warunkiem opodatkowania danej czynności podatkiem od towarów i usług jest spełnienie dwóch przesłanek łącznie: po pierwsze dana czynność ujęta jest w katalogu czynności podlegających opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług, po drugie – czynność została wykonana przez podmiot, który w związku z jej wykonaniem jest podatnikiem podatku od towarów i usług. Dostawa towarów (np. budynków) podlega opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług wyłącznie wówczas, gdy dokonywana jest przez podmiot mający status podatnika, a dodatkowo działający w takim charakterze w odniesieniu do danej transakcji. Istotnym dla określenia, że w odniesieniu do konkretnej dostawy mamy do czynienia z podatnikiem podatku VAT jest stwierdzenie, że prowadzi on działalność gospodarczą w rozumieniu przepisów ustawy. Dopiero po zdefiniowaniu podmiotu jako podatnika VAT – co do zasady – mają dla określenia jego praw i obowiązków zastosowanie przepisy ustawy o podatku od towarów i usług.

Uznanie, że dany podmiot w odniesieniu do konkretnej czynności działa jako podatnik podatku od towarów i usług, wymaga oceny każdorazowo odnoszącej się do okoliczności faktycznych danej sprawy.

Po analizie przedstawionego opisu sprawy oraz powołanych przepisów prawa należy stwierdzić, że w niniejszej sprawie wystąpią okoliczności, które łącznie wskazują, że dłużnik, Pan R. N. nie wykazywał zamiaru wykorzystywania nieruchomości wyłącznie do celów osobistych. Z opisu sprawy wynika bowiem, że dłużnik w momencie kiedy był zarejestrowanym podatnikiem VAT nabył nieruchomości w 2013 r., które jednocześnie przez cały okres ich posiadania wykorzystywał jako gospodarstwo rybackie służące do hodowli ryb. Tym samym nabycie nieruchomości nie nastąpiło do majątku prywatnego, lecz z zamiarem prowadzenia na niej działalności gospodarczej.

Zatem stwierdzić należy, że przy dostawie nieruchomości (działki nr 1 i 2) nabytych z zamiarem wykorzystywania w działalności gospodarczej, o której mowa w art. 15 ust. 2 ustawy, tj. prowadzonego przez Dłużnika gospodarstwa rybackiego służącego do hodowli ryb, nie będzie dokonywana w ramach zarządu majątkiem osobistym, tylko będzie dokonywana przez podatnika podatku VAT w zakresie prowadzonej działalności gospodarczej.

W konsekwencji, dostawa przez dłużnika opisanej nieruchomości, będzie podlegała opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług, na podstawie art. 5 ust. 1 pkt 1 ustawy, jako odpłatna dostawa towarów, o której mowa w art. 7 ust. 1 ustawy.

Zatem, sprzedaż nieruchomości uznać należy za działalność gospodarczą, w rozumieniu art. 15 ust. 2 ustawy dłużnika, który z tego tytułu będzie występował w charakterze podatnika VAT zdefiniowanego w art. 15 ust. 1 ustawy, prowadzącego działalność gospodarczą w rozumieniu art. 15 ust. 2 ustawy.

W tym miejscu wskazać należy, że dokonywana czynność, która podlega opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług może być opodatkowana właściwą stawką podatku albo może korzystać ze zwolnienia od tego podatku.

Zakres i zasady zwolnienia od podatku od towarów i usług dostawy towarów lub świadczenia usług zostały określone m.in. w art. 43 ustawy.

Zastosowanie zwolnienia od podatku, jako odstępstwo od zasady powszechności i równości opodatkowania, możliwe jest jedynie w przypadku wykonywania czynności ściśle określonych w ustawie oraz w przepisach wykonawczych wydanych na podstawie jej upoważnienia.

Zakres i zasady zwolnienia od podatku od towarów i usług dostawy towarów lub świadczenia usług zostały określone m.in. w art. 43 ustawy.

I tak, stosownie do treści art. 43 ust. 1 pkt 10 ustawy:

Jak wynika z powyższych uregulowań, zwolnienie wynikające z art. 43 ust. 1 pkt 10 ustawy stosuje się w odniesieniu do dostawy całości lub części budynków, budowli, jeżeli w stosunku do nich powstało pierwsze zasiedlenie, przy czym okres pomiędzy pierwszym zasiedleniem, a dostawą nie jest krótszy niż 2 lata. Wykluczenie z tego zwolnienia następuje w sytuacjach, gdy dostawa jest dokonywana w ramach pierwszego zasiedlenia lub przed nim oraz w sytuacji, gdy od momentu pierwszego zasiedlenia do chwili sprzedaży nie minęły co najmniej 2 lata.

Zatem, dla ustalenia zasad opodatkowania dostawy budynków, budowli lub ich części należy przywołać definicję pierwszego zasiedlenia zawartą w ustawie o VAT.

Zgodnie z art. 2 pkt 14 ustawy:

Pierwszym zasiedleniem jest pierwsze zajęcie budynku, budowli lub ich części do używania. Zatem aby można było mówić o pierwszym zasiedleniu, musi dojść do zajęcia budynku, budowli lub ich części, ich używania, w tym na potrzeby własne. Pierwsze zasiedlenie budynku, budowli lub ich części ma więc miejsce zarówno w sytuacji, w której po wybudowaniu budynek, budowlę lub ich części oddano w najem, jak i w przypadku wykorzystywania budynku, budowli lub ich części na potrzeby własnej działalności gospodarczej podatnika czy też potrzeby własne osoby fizycznej – bowiem w obydwu przypadkach dochodzi do korzystania z budynku, budowli lub ich części.

Zwolnienie wynikające z art. 43 ust. 1 pkt 10 ustawy stosuje się w odniesieniu do dostawy całości lub części budynków lub budowli, jeżeli w stosunku do nich doszło do pierwszego zasiedlenia, przy czym okres pomiędzy pierwszym zasiedleniem a dostawą nie jest krótszy niż 2 lata. Wykluczenie z tego zwolnienia następuje w sytuacjach, gdy dostawa jest dokonywana w ramach pierwszego zasiedlenia lub przed nim oraz w sytuacji, gdy od momentu pierwszego zasiedlenia do chwili sprzedaży nie minęły co najmniej 2 lata.

W tym miejscu wskazać należy, że w przypadku nieruchomości, które nie spełniają przesłanek do zwolnienia od podatku na podstawie powołanego wyżej przepisu art. 43 ust. 1 pkt 10 ustawy, ustawodawca umożliwia podatnikom – po spełnieniu określonych warunków – skorzystanie ze zwolnienia wskazanego w pkt 10a tego przepisu.

W myśl art. 43 ust. 1 pkt 10a ustawy:

Stosownie natomiast do art. 43 ust. 1 pkt 2 ustawy:

Zwolnienie od podatku określone w art. 43 ust. 1 pkt 2 ustawy, dotyczy wszystkich towarów – zarówno nieruchomości, jak i ruchomości – przy nabyciu (imporcie lub wytworzeniu) których nie przysługiwało podatnikowi prawo do odliczenia podatku VAT i wykorzystywanych – niezależnie od okresu ich używania przez podatnika (kilka dni, miesięcy czy lat) – wyłącznie na cele działalności zwolnionej od podatku VAT.

Dodatkowo wskazać należy, że zgodnie z art. 29a ust. 8 ustawy:

Co do zasady zatem, grunt będący przedmiotem sprzedaży podlega opodatkowaniu według takiej stawki podatku od towarów i usług, jaką opodatkowane są budynki, budowle lub ich części na nim posadowione. Oznacza to, że grunt dzieli w VAT los podatkowy ww. obiektów, które się na nim znajdują. Zatem w sytuacji, kiedy budynki, budowle lub ich części korzystają ze zwolnienia od podatku VAT, również sprzedaż gruntu korzysta ze zwolnienia od podatku VAT.

Analiza przepisów ustawy o podatku od towarów i usług, regulujących prawo do zwolnienia od podatku dostaw budynków, budowli lub ich części, prowadzi do konkluzji, że w odniesieniu do tych towarów może wystąpić jedna z kilku podstaw do zastosowania zwolnienia od tego podatku. Istotne jest wobec tego każdorazowe kompleksowe zbadanie okoliczności towarzyszących dostawie ww. obiektów.

Z analizy powołanych wyżej przepisów wynika, że jeżeli dostawa budynków, budowli lub ich części będzie mogła korzystać ze zwolnienia z art. 43 ust. 1 pkt 10 ustawy, wówczas badanie przesłanek wynikających z przepisu art. 43 ust. 1 pkt 10a oraz art. 43 ust. 1 pkt 2 ustawy stanie się bezzasadne.

Należy również zauważyć, że w myśl art. 43 ust. 10 ustawy:

Zgodnie z art. 43 ust. 11 ustawy:

Tak więc ustawodawca daje podatnikom – po spełnieniu określonych warunków – możliwość zrezygnowania ze zwolnienia, o którym mowa w art. 43 ust. 1 pkt 10 ustawy i opodatkowania transakcji na zasadach ogólnych. Przy czym podkreślić należy, że niniejsze prawo zostało zawężone tylko do rezygnacji ze zwolnienia wynikającego z art. 43 ust. 1 pkt 10 ustawy.

Dodatkowo należy wskazać, że przepisy ustawy o podatku od towarów i usług nie definiują pojęcia „budynku” i „budowli”. W tym zakresie należy odnieść się do przepisów ustawy z 7 lipca 1994 r. Prawo budowlane (t.j. Dz. U. z 2023 r. poz. 682 ze zm.), zwanej dalej ustawą Prawo budowlane.

W myśl art. 3 pkt 1 ustawy Prawo budowlane:

Zgodnie z art. 3 pkt 2 ustawy Prawo budowlane:

Natomiast stosownie do art. 3 pkt 3 ustawy Prawo budowlane:

Z opisu sprawy wynika, że przedmiotem licytacyjnej sprzedaży są nieruchomości, na które składają się zabudowane budynkami, budowlami lub ich częściami działki nr 2 i 1. Na działce nr 2 znajduje się budynek mieszkalno-magazynowy, 8 stawów hodowlanych (baseny betonowe z dnem żwirowym) wraz z infrastrukturą służącą do doprowadzenia i odprowadzenia wody z regulacją wielkości przepływów, a także z pomocniczym wyposażeniem ruchomym, trwale związane z nieruchomością. Natomiast na działce nr 1 znajduje się wiata z blachy falistej, namiot do podchowywania ryb konstrukcji aluminiowej pokryty brezentem oraz 9 stawów hodowlanych (baseny betonowe z dnem żwirowym) wraz z infrastrukturą służącą do doprowadzenia i odprowadzenia wody z regulacją wielkości przepływów, a także z pomocniczym wyposażeniem ruchomym, trwale związane z nieruchomością. Infrastruktura służąca do doprowadzenia i odprowadzenia wody stanowi budowlę lub jej część w rozumieniu przepisów Prawa budowlanego.

W analizowanej sprawie należy ustalić, czy licytacyjna sprzedaż nieruchomości dłużnika będzie opodatkowana podatkiem od towarów i usług, czy też będzie korzystała ze zwolnienia z tego podatku.

W celu ustalenia, czy w przedmiotowej sprawie do sprzedaży ww. nieruchomości zastosowanie znajdzie zwolnienie od podatku od towarów i usług, należy w pierwszej kolejności rozstrzygnąć, czy względem budynków znajdujących się na nieruchomości nastąpiło pierwsze zasiedlenie, o którym mowa w art. 2 pkt 14 ustawy.

Analiza przedstawionych okoliczności sprawy oraz treści powołanych przepisów prawa prowadzi do stwierdzenia, że dostawa budynków i budowli znajdujących się na działkach nr 1 i 2 będących własnością dłużnika, nie będzie następować w ramach pierwszego zasiedlenia, gdyż jak wynika z opisu sprawy dłużnik po nabyciu nieruchomości w 2013 r. wykorzystywał nieruchomość jako gospodarstwo rolne służące do hodowli ryb. Ponadto w ciągu ostatnich dwóch lat przed sprzedażą nie były ponoszone nakłady na ulepszenie budynków i budowli stanowiących co najmniej 30% ich wartości początkowej. W konsekwencji zostały spełnione warunki uprawniające do zastosowania zwolnienia od podatku od towarów i usług na podstawie art. 43 ust. 1 pkt 10 ustawy.

Zatem, transakcja opisanej we wniosku licytacyjnej sprzedaży nieruchomości dłużnika Pana R. N., korzysta ze zwolnienia od podatku VAT na podstawie art. 43 ust. 1 pkt 10 ustawy.

Zatem, badanie przesłanek dla zastosowania zwolnienia od podatku VAT wynikających z art. 43 ust. 1 pkt 10a oraz art. 43 ust. 1 pkt 2 ustawy, jest bezzasadne, gdyż zwolnienia te mają zastosowanie do dostawy budynków, budowli lub ich części nieobjętej zwolnieniem, o którym mowa w art. 43 ust. 1 pkt 10 ustawy.

Jak wskazano, grunt będący przedmiotem zbycia podlega opodatkowaniu według tych samych regulacji jak budynki i budowle na nim posadowione. W związku z powyższym - na podstawie art. 29a ust. 8 ustawy - również zbycie gruntu, z którym związane są budynki i budowle, będzie zwolniona od podatku w oparciu o przepis art. 43 ust. 1 pkt 10 ustawy. Zatem, transakcja zbycia budynków i budowli znajdujących się na działkach nr 1 i 2 będzie korzystała ze zwolnienia od podatku od towarów i usług, o którym mowa w art. 43 ust. 1 pkt 10 ustawy.

Nadmienić również należy, że na podstawie art. 43 ust. 10 ustawy ustawodawca daje podatnikom dokonującym dostawy budynków/budowli spełniających przesłanki do korzystania ze zwolnienia od podatku wskazanego w art. 43 ust. 1 pkt 10 ustawy, po spełnieniu określonych warunków - możliwość rezygnacji ze zwolnienia i opodatkowania transakcji na zasadach ogólnych. Zatem, przy spełnieniu warunków wynikających z art. 43 ust. 10 i ust. 11 ustawy, strony transakcji mają możliwość rezygnacji z niniejszego zwolnienia od podatku i wyboru opodatkowania planowanej dostawy przedmiotowych budynków i budowli. Tym samym w sytuacji, gdy Strony transakcji podejmą decyzję o rezygnacji ze zwolnienia od podatku, spełniając warunki z art. 43 ust. 10 i ust. 11 ustawy, to dostawa ww. budynków i budowli znajdujących się na działkach nr 1 i 2 wraz z gruntem będzie podlegać opodatkowaniu według właściwej stawki podatku VAT.

Biorąc pod uwagę całokształt sprawy i uznanie przez Pana egzekucyjnej sprzedaży nieruchomości za czynność niepodlegającą opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług, gdyż Pana zdaniem stanowi majątek osobisty dłużnika, Pana stanowisko należy uznać za nieprawidłowe.

Dodatkowe informacje

Odnośnie dokumentów stanowiących załącznik do uzupełnienia wniosku wyjaśniamy, że zgodnie z art. 14b § 3 Ordynacji podatkowej, wyczerpujący opis stanu faktycznego / zdarzenia przyszłego winien wynikać z wniosku o wydanie interpretacji indywidualnej, a nie z załączonych dokumentów. W związku z tym dokumenty przesłane przez Pana nie były przedmiotem merytorycznej analizy.

Informacja o zakresie rozstrzygnięcia

Interpretacja dotyczy zdarzenia przyszłego, które Pan przedstawił i stanu prawnego, który obowiązuje w dniu wydania interpretacji.

Jednocześnie wskazujemy, że interpretacja indywidualna wywołuje skutki prawnopodatkowe tylko wtedy, gdy rzeczywisty stan faktyczny sprawy będącej przedmiotem interpretacji pokrywał się będzie z opisem zdarzenia przyszłego podanym przez Pana w złożonym wniosku. W związku z powyższym, w przypadku zmiany któregokolwiek elementu przedstawionego we wniosku opisu sprawy, udzielona odpowiedź traci swoją aktualność.

Pouczenie o funkcji ochronnej interpretacji

• Funkcję ochronną interpretacji indywidualnych określają przepisy art. 14k-14nb ustawy z 29 sierpnia 1997 r. – Ordynacja podatkowa (t.j. Dz. U. z 2022 r. poz. 2651 ze zm.). Interpretacja będzie mogła pełnić funkcję ochronną jeśli Pana sytuacja będzie zgodna (tożsama) z opisem zdarzenia przyszłego i zastosuje się Pan do interpretacji.
• Zgodnie z art. 14na § 1 Ordynacji podatkowej:

• Zgodnie z art. 14na § 2 Ordynacji podatkowej:

Pouczenie o prawie do wniesienia skargi na interpretację

Ma Pan prawo do zaskarżenia tej interpretacji indywidualnej do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w (…). Zasady zaskarżania interpretacji indywidualnych reguluje ustawa z 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi – t.j. Dz. U. z 2023 r. poz. 259; dalej jako „PPSA”).

Skargę do Sądu wnosi się za pośrednictwem Dyrektora KIS (art. 54 § 1 PPSA). Skargę należy wnieść w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia interpretacji indywidualnej (art. 53 § 1 PPSA):

• w formie papierowej, w dwóch egzemplarzach (oryginał i odpis) na adres: Krajowa Informacja Skarbowa, ul. Teodora Sixta 17, 43-300 Bielsko-Biała (art. 47 § 1 PPSA), albo
• w formie dokumentu elektronicznego, w jednym egzemplarzu (bez odpisu), na adres Elektronicznej Skrzynki Podawczej Krajowej Informacji Skarbowej na platformie ePUAP: /KIS/SkrytkaESP (art. 47 § 3 i art. 54 § 1a PPSA).

Skarga na interpretację indywidualną może opierać się wyłącznie na zarzucie naruszenia przepisów postępowania, dopuszczeniu się błędu wykładni lub niewłaściwej oceny co do zastosowania przepisu prawa materialnego. Sąd jest związany zarzutami skargi oraz powołaną podstawą prawną (art. 57a PPSA).

Podstawa prawna dla wydania interpretacji

Podstawą prawną dla wydania tej interpretacji jest art. 13 § 2a oraz art. 14b § 1 ustawy z 29 sierpnia 1997 r. – Ordynacja podatkowa (t.j. Dz. U. z 2022 r. poz. 2651 ze zm.).