tematy:

Interpretacja indywidualna z dnia 24 kwietnia 2023 r., Dyrektor Krajowej Informacji Skarbowej, sygn. 0112-KDIL1-1.4012.21.2023.2.HW

Ustalenie, czy wprowadzenie energii elektrycznej do sieci w przypadku rozliczenia w systemie net-billing oraz systemie net-metering na podstawie zawartych umów stanowi czynność podlegającą opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług, ustalenia podstawy opodatkowania w przypadku wprowadzenia energii do sieci w systemie net-metering oraz net-biling oraz terminu wystawienia faktur dokumentujących te czynności; ustalenia momentu powstania obowiązku podatkowego dla czynności wprowadzenia do sieci energii elektrycznej w systemie net-billiing, wpływu rozliczenia depozytu Prosumenta na ustalenie podstawy opodatkowania oraz konsekwencji zwrotu niewykorzystanych środków depozytu prosumenckiego oraz terminu wystawienia faktury.

Interpretacja indywidualna – stanowisko w części prawidłowe i w części nieprawidłowe

Szanowni Państwo,

stwierdzam, że Państwa stanowisko w sprawie oceny skutków podatkowych opisanego stanu faktycznego w podatku od towarów i usług w zakresie:

-ustalenia, czy wprowadzenie energii elektrycznej do sieci w przypadku rozliczenia w systemie net metering na podstawie zawartej umowy stanowi czynność podlegającą opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług (pytanie oznaczone we wniosku nr 1) – jest prawidłowe,

-ustalenia, czy wprowadzenie energii elektrycznej do sieci w przypadku rozliczenia w systemie net billing na podstawie zawartej umowy stanowi czynność podlegającą opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług (pytanie oznaczone we wniosku nr 4) – jest prawidłowe,

-ustalenia momentu powstania obowiązku podatkowego dla tej czynności (pytanie oznaczone we wniosku nr 5) – jest nieprawidłowe,

-ustalenia podstawy opodatkowania, wpływu rozliczenia depozytu Prosumenta na ustalenie podstawy opodatkowania oraz konsekwencji zwrotu niewykorzystanych środków depozytu prosumenckiego (pytania oznaczone we wniosku nr 7, nr 8 i nr 9) – jest nieprawidłowe,

-terminu wystawienia faktury w związku z ww. wprowadzeniem energii elektrycznej do sieci (pytanie oznaczone we wniosku nr 6) – jest prawidłowe.

Zakres wniosku o wydanie interpretacji indywidualnej

16 stycznia 2023 r. wpłynął Państwa wniosek z 16 stycznia 2023 r. o wydanie interpretacji indywidualnej, który dotyczy podatku od towarów i usług w zakresie ustalenia, czy wprowadzenie energii elektrycznej do sieci w przypadku rozliczenia w systemie net-billing oraz systemie net-metering na podstawie zawartych umów stanowi czynność podlegającą opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług, ustalenia podstawy opodatkowania w przypadku wprowadzenia energii do sieci w systemie net-metering oraz net-biling oraz terminu wystawienia faktur dokumentujących te czynności; ustalenia momentu powstania obowiązku podatkowego dla czynności wprowadzenia do sieci energii elektrycznej w systemie net-billiing, wpływu rozliczenia depozytu Prosumenta na ustalenie podstawy opodatkowania oraz konsekwencji zwrotu niewykorzystanych środków depozytu prosumenckiego oraz terminu wystawienia faktury (pytania oznaczone we wniosku nr 1-9).

Uzupełnili go Państwo – w odpowiedzi na wezwanie – pismami z 21 marca 2023 r. (wpływ 21 marca 2023 r.), 23 marca 2023 r. (wpływ 23 marca 2023 r.) oraz 29 marca 2023 r. (wpływ 29 marca 2023 r.). Treść wniosku jest następująca:

Opis stanu faktycznego

X (dalej: „Spółka” lub „Wnioskodawca”) posiada status podatnika VAT czynnego.

W związku z montażem paneli fotowoltaicznych i wytwarzaniem energii elektrycznej z odnawialnych źródeł energii Wnioskodawca zawarł dwie umowy z przedsiębiorstwami energetycznymi.

Stan faktyczny nr 1

Pierwsza z umów, zawarta ze spółką Y przewiduje rozliczenie w tzw. Systemie opustów na podstawie rozliczenia ilościowego – „Net metering”

W tym miejscu należy wyjaśnić, że na podstawie obowiązujących przepisów zgodnie z przepisami ustawy z dnia 20 lutego 2015 r. o odnawialnych źródłach energii (t. j. Dz. U. z 2022 r. poz. 1378 z późn. zm.), dalej jako „Ustawa o OZE”:

1)prosument energii odnawialnej – to odbiorca końcowy wytwarzający energię elektryczną wyłącznie z odnawialnych źródeł energii na własne potrzeby w mikroinstalacji, pod warunkiem, że w przypadku odbiorcy końcowego niebędącego odbiorcą energii elektrycznej w gospodarstwie domowym, nie stanowi to przedmiotu przeważającej działalności gospodarczej określonej zgodnie z przepisami wydanymi na podstawie art. 40 ust. 2 ustawy z dnia 29 czerwca 1995 r. o statystyce publicznej (Dz. U. z 2022 r. poz. 459 ze zm.);

2)prosument wirtualny energii odnawialnej – to odbiorca końcowy wytwarzający energię elektryczną wyłącznie z odnawialnych źródeł energii na własne potrzeby w instalacji odnawialnego źródła energii przyłączonej do sieci dystrybucyjnej elektroenergetycznej w innym miejscu niż miejsce dostarczania energii elektrycznej do tego odbiorcy, która jednocześnie nie jest przyłączona do sieci dystrybucyjnej elektroenergetycznej za pośrednictwem wewnętrznej instalacji elektrycznej budynku wielolokalowego, pod warunkiem, że w przypadku odbiorcy końcowego niebędącego odbiorcą energii elektrycznej w gospodarstwie domowym wytwarzanie to nie stanowi przedmiotu przeważającej działalności gospodarczej określonej zgodnie z przepisami wydanymi na podstawie art. 40 ust. 2 ww. ustawy o statystyce publicznej;

3)prosument zbiorowy energii odnawialnej – to odbiorca końcowy wytwarzający energię elektryczną wyłącznie z odnawialnych źródeł energii na własne potrzeby w mikroinstalacji lub małej instalacji przyłączonej do sieci dystrybucyjnej elektroenergetycznej za pośrednictwem wewnętrznej instalacji elektrycznej budynku wielolokalowego, w której znajduje się punkt poboru energii elektrycznej tego odbiorcy, pod warunkiem, że w przypadku odbiorcy końcowego niebędącego odbiorcą energii elektrycznej w gospodarstwie domowym wytwarzanie to nie stanowi przedmiotu przeważającej działalności gospodarczej określonej zgodnie z przepisami wydanymi na podstawie art. 40 ust. 2 ww. ustawy o statystyce publicznej.

Spółka (dalej też jako Prosument) w ramach poczynionych inwestycji w odnawialne źródła energii w postaci paneli fotowoltaicznych wyprodukowaną przez instalacje fotowoltaiczne energię elektryczną będzie na bieżąco zużywała na potrzeby prowadzonej działalności. Nadwyżki wytworzonej energii elektrycznej będą przedmiotem dostawy na rzecz przedsiębiorstwa energetycznego (dalej też jako Sprzedawca).

W ramach rozliczenia ilościowego przedsiębiorstwo energetyczne (Sprzedawca) dokonuje rozliczenia ilości energii elektrycznej wprowadzonej przez Prosumenta do sieci elektroenergetycznej wobec ilości energii elektrycznej pobranej z tej sieci w stosunku ilościowym 1 do 0,7, z wyjątkiem mikroinstalacji o łącznej mocy zainstalowanej elektrycznej nie większej niż 10 kW, dla których ten stosunek ilościowy wynosi 1 do 0,8.

Od ilości rozliczonej energii elektrycznej, Prosument nie jest obciążany dodatkowymi opłatami, w tym opłatami za usługę dystrybucji energii elektrycznej, zależnymi od zużycia tej energii elektrycznej.

Co istotne rozliczeniu podlega energia elektryczna wprowadzona do sieci nie wcześniej niż na 365 dni przed dniem dokonania odczytu rozliczeniowego w bieżącym okresie rozliczeniowym. Jako data wprowadzenia energii elektrycznej do sieci w danym okresie rozliczeniowym przyjmowana była data odczytu rozliczeniowego, na podstawie którego określana jest ilość energii elektrycznej wprowadzonej w całym okresie rozliczeniowym.

W przypadku powstania tzw. salda dodatniego – nadwyżki ilości energii pobranej z sieci nad ilością energii wprowadzonej do sieci przez Prosumenta – różnica (ilość energii po saldowaniu) stanowi podstawę do określenia należności Sprzedawcy, który fakturuje Prosumenta w zakresie sprzedaży energii elektrycznej określając należność netto jako iloczyn ilości energii wynikający z salda dodatniego oraz właściwej stawki (ceny jednostkowej energii elektrycznej). Powyższa wartość powiększana jest o należny podatek VAT.

W przypadku powstania tzw. salda ujemnego – nadwyżki ilości energii wprowadzonej do sieci nad ilością energii pobranej z sieci przez Prosumenta przy zastosowaniu wyżej przedstawionych stosunków ilościowych – różnica (ilość energii po saldowaniu) podlega rozliczeniu w przyszłych okresach rozliczeniowych. Rozliczenie to polega na pomniejszeniu salda dodatniego w przyszłych okresach rozliczeniowych o nierozliczone saldo ujemne z poprzednich okresów rozliczeniowych. Prawo Prosumenta do rozliczenia nadwyżki z salda ujemnego jest określone czasowo. Nierozliczona w okresie 365 dni nadwyżka salda ujemnego pozostawała do dyspozycji sprzedawcy.

W przypadku tego systemu ustawa o OZE wskazuje wprost, że sprzedawca dokonuje rozliczenia ilości energii elektrycznej (rozliczane są ilości energii).

Stan faktyczny nr 2

Z kolei druga z umów, zawarta z Z przewiduje już nowy system rozliczeń z Prosumentami na podstawie rozliczenia wartościowego – „Net billing” zgodnie z przepisami ustawy o OZE.

Zasady i warunki wykonywania działalności w zakresie wytwarzania energii elektrycznej z odnawialnych źródeł energii w mikroinstalacji oraz małej instalacji, z wyłączeniem wytwarzania energii elektrycznej z biogazu rolniczego lub z biopłynów, oraz zasady wytwarzania energii elektrycznej przez prosumentów energii odnawialnej, prosumentów zbiorowych energii odnawialnej oraz prosumentów wirtualnych energii odnawialnej zostały określone przez ustawodawcę w rozdziale 2 ustawy o OZE.

System rozliczeń net-billing oparty jest na dwóch etapach. W pierwszym etapie rozliczeń następuje saldowanie ilościowe, a następnie dokonywane jest saldowanie wartościowe.

Zgodnie z art. 4c ust. 1 ustawy o OZE, rozliczenia Prosumenta ze Sprzedawcą oparte są o konto prosumenta, które służy ewidencjonowaniu ilość energii elektrycznej pobranej i wprowadzonej przez Prosumenta oraz wartość energii elektrycznej wprowadzonej do sieci elektroenergetycznej wobec wartości energii elektrycznej pobranej z tej sieci przez Prosumenta w celu jej zużycia na potrzeby własne w oparciu o ustalone dla każdego okresu saldowania salda dodatnie, salda ujemne lub zbilansowanie.

Etap I – saldowanie ilościowe

Saldowanie dokonywane jest odrębnie dla każdego okresu bilansowania, tj. oddzielnie dla każdej godziny doby. Zatem każda zakończona godzina doby podlega saldowaniu ilościowemu, w rezultacie czego mogą powstać salda dodatnie, salda ujemne lub zbilansowanie.

Okres zbilansowany, w myśl art. 4 ust. 3a ustawy o OZE, oznacza saldo 0.

Z kolei saldo dodatnie to sytuacja, gdy występuje wartość nadwyżki energii elektrycznej pobranej nad wprowadzoną do sieci elektroenergetycznej przez Prosumenta. Wartość tę ustala się, jako iloczyn ilości energii elektrycznej wynikający z salda dodatniego oraz ceny sprzedaży energii elektrycznej uwzględniającej obowiązkowe obciążenia podatkowe (brutto) stosowanej w rozliczeniach pomiędzy sprzedawcą i Prosumentem dla danego okresu rozliczenia niezbilansowania (art. 4c ust. 3 ustawy o OZE).

Saldo ujemne oznacza wartość nadwyżki energii elektrycznej wprowadzonej nad pobraną z sieci elektroenergetycznej przez Prosumenta. Wartość tę ustala się, jako iloczyn ilości energii elektrycznej wynikający z salda ujemnego oraz rynkowej ceny energii elektrycznej dla każdego okresu rozliczenia.

Natomiast dla rozliczeń po 1 lipca 2024 r., dla wyliczenia wartości sald ujemnych będą brane rynkowe ceny energii elektrycznej dla każdego okresu rozliczenia niezbilansowania, tj. dla każdej godziny doby będzie odrębnie ustalana cena energii elektrycznej (art. 4b ust. 4 i 5 ustawy o OZE).

Etap II

Drugim etapem funkcjonowania systemu net-billing jest rozliczenie różnicy wartości energii wprowadzonej do sieci elektroenergetycznej przez Prosumenta oraz energii elektrycznej pobranej z sieci przez Prosumenta. Rozliczenie oparte jest o wyliczenie wartości sald dla okresów niezbilansowanych, tj. wszystkich godzin dób, dla których saldo było dodatnie lub ujemne.

Rozliczenie różnicy wartości może spowodować:

-zobowiązanie Prosumenta wobec Sprzedawcy (art. 4 ust. 3a i art. 4c ust. 3 ustawy o OZE), gdy suma wartości sald dodatnich będzie większa nad sumą sald ujemnych;

-powstanie depozytu prosumenckiego, gdy suma wartości sald ujemnych będzie większa nad sumą sald dodatnich. Celem depozytu jest pomniejszanie zobowiązania Prosumenta w następnych okresach rozliczeniowych (art. 4c ust. 1, 2 i 4 ustawy o OZE). Pomniejszenie zobowiązań Prosumenta następuje poprzez zmniejszanie zobowiązania wobec Sprzedawcy w kolejnych okresach rozliczeniowych, w których występuje nadwyżka sum wartości sald dodatnich nad sumą sald ujemnych. Kwota depozytu może być rozliczona przez okres kolejnych 12 miesięcy od dnia przypisania danej kwoty jako depozyt prosumencki na koncie Prosumenta (art. 4c ust. 5 ustawy o OZE).

Po upływie 12 miesięcy od dnia przypisania danej kwoty środków do depozytu prosumenckiego niewykorzystane środki w części stanowiącej nie więcej niż 20% wartości energii elektrycznej wprowadzonej w danym miesiącu kalendarzowym stanowią nadpłatę, którą Sprzedawca zwraca w terminie nie dłuższym niż do końca 13 miesiąca następującego po danym miesiącu, w którym powstał ten depozyt (art. 4 ust. 11 pkt 2).

Uzupełnienie oraz doprecyzowanie opisu sprawy

W piśmie z 21 marca 2023 r. wskazaliście Państwo, że:

1.W odpowiedzi na pytanie o treści: „kiedy została zawarta umowa z Y, i na jaki okres?” wskazaliście Państwo, że: „Przedmiotowa umowa sprzedaży energii elektrycznej wraz z usługą dystrybucji (umowa kompleksowa) została zawarta w dniu 31.10.2009 r. Przy czym w dniu 26.05.2022 r. zawarty został aneks do ww. umowy zgodnie z postanowieniami, którego Wnioskodawca rozpoczął rozliczenia w charakterze prosumenta w rozumieniu przepisów ustawy o OZE. Umowa i Aneks do umowy zostały zawarte na czas nieokreślony”.

2.Z kolei na pytanie: „Czy zawarta przez Wnioskodawcę umowa ze Y przewiduje wynagrodzenie dla Państwa? Jeżeli tak, to należy wskazać w jakiej postaci, za jakie świadczenia i w jakich przypadkach przewidziane jest wynagrodzenie? Odpowiedzieliście Państwo, że: „W ślad za informacjami przedstawionymi we wniosku z dnia 16 stycznia przedmiotem rozliczenia na podstawie wspomnianego już aneksu do umowy kompleksowej jest energia elektryczna wytworzona przez Wnioskodawcę będącego Prosumentem energii odnawialnej w instalacji fotowoltaicznej o mocy 49,8 kW.

Zasady rozliczenia w ramach systemu „net-metering” określone są przepisami ustawy o odnawialnych źródłach energii (t.j. Dz. U. z 2022 r. poz. 1378 z późn. zm. dalej także jako ustawa o OZE).

W związku ze statusem Wnioskodawcy jako prosumenta energii elektrycznej zapisy przedmiotowej umowy odzwierciedlają zapisy Ustawy o OZE w zakresie dot. rozliczenia w ramach systemu „net-metering”.

Zgodnie z art. 4 ust. 1 ustawy o OZE, Sprzedawca, o którym mowa w art. 40 ust. 1a, dokonuje rozliczenia ilości energii elektrycznej wprowadzonej do sieci dystrybucyjnej elektroenergetycznej wobec ilości energii elektrycznej pobranej z tej sieci w celu jej zużycia na potrzeby własne przez prosumenta energii odnawialnej wytwarzającego energię elektryczną w mikroinstalacji o łącznej mocy zainstalowanej elektrycznej:

1)większej niż 10 kW – w stosunku ilościowym 1 do 0,7;

2)nie większej niż 10 kW – w stosunku ilościowym 1 do 0,8.

Z kolei zgodnie z art. 4 ust. 1a Ustawy o OZE, Sprzedawca, o którym mowa w art. 40 ust. 1a ustawy o OZE, dokonuje rozliczenia:

1)ilości energii elektrycznej wprowadzonej do sieci dystrybucyjnej elektroenergetycznej w okresie od 1 kwietnia 2022 r. do 30 czerwca 2022 r. wobec ilości energii elektrycznej pobranej z tej sieci w tym okresie w celu jej zużycia na potrzeby własne przez prosumenta energii odnawialnej lub prosumenta zbiorowego energii odnawialnej wytwarzającego energię elektryczną w mikroinstalacji lub małej instalacji o łącznej mocy zainstalowanej elektrycznej:

a) większej niż 10 kW - w stosunku ilościowym 1 do 0,7,

b) nie większej niż 10 kW - w stosunku ilościowym 1 do 0,8

-w odniesieniu do instalacji, w których energia elektryczna została wytworzona i wprowadzona do sieci dystrybucyjnej elektroenergetycznej po raz pierwszy w okresie od 1 kwietnia 2022 r. do 30 czerwca 2022 r., z wyłączeniem mikroinstalacji przyłączonych do sieci dystrybucyjnej elektroenergetycznej zgodnie z art. 4d ust. 2-11;

2)wartości energii elektrycznej wprowadzonej do sieci dystrybucyjnej elektroenergetycznej od 1 lipca 2022 r. przez prosumenta energii odnawialnej, prosumenta zbiorowego energii odnawialnej lub prosumenta wirtualnego energii odnawialnej, wytwarzającego energię elektryczną w instalacji odnawialnego źródła energii, której przyłączenie do sieci elektroenergetycznej i wprowadzenie z niej energii elektrycznej do sieci dystrybucyjnej elektroenergetycznej po raz pierwszy nastąpiło po 31 marca 2022 r., z wyłączeniem mikroinstalacji przyłączonych do sieci dystrybucyjnej elektroenergetycznej zgodnie z art. 4d ust. 2-11, wobec wartości energii elektrycznej pobranej z tej sieci w celu jej zużycia na potrzeby własne.

Zgodnie z art. 4 ust. 2 pkt 1 ustawy o OZE, rozliczenia, o którym mowa w ust. 1 i 1a, w odniesieniu do:

1)prosumenta energii odnawialnej – dokonuje się z uwzględnieniem zasad, o których mowa w ust. 2a-2d, na podstawie wskazań układu pomiarowo-rozliczeniowego dokonującego pomiaru ilości energii elektrycznej w punkcie poboru energii prosumenta energii odnawialnej;

Jak stanowi art. 4 ust. 2 b ww. ustawy, rozliczenia pomiędzy sprzedawcą, o którym mowa w art. 40 ust. 1a, a prosumentem energii odnawialnej, prosumentem zbiorowym energii odnawialnej lub prosumentem wirtualnym energii odnawialnej są prowadzone na podstawie ilości energii sumarycznie zbilansowanej w każdej godzinie. Sumarycznie zbilansowana ilość energii elektrycznej, wprowadzona do i pobrana z sieci dystrybucyjnej elektroenergetycznej, przez prosumenta energii odnawialnej, prosumenta zbiorowego energii odnawialnej lub prosumenta wirtualnego energii odnawialnej, jest wyznaczana dla danej godziny metodą wektorową według następującego wzoru:

Eb(t) = Ep(t) - Ew(t),

gdzie poszczególne symbole oznaczają:

Eb(t) - ilość energii sumarycznie zbilansowanej w godzinie (t), wyrażoną w kWh, podlegającą rozliczeniu w danym okresie rozliczeniowym; wartość dodatnia oznacza ilość energii elektrycznej pobranej w danej godzinie (t) z sieci dystrybucyjnej elektroenergetycznej, a wartość ujemna oznacza ilość energii elektrycznej wprowadzonej w danej godzinie (t) do tej sieci,

Ep(t) - sumę ze wszystkich faz ilości energii elektrycznej pobranej w godzinie (t) z sieci dystrybucyjnej elektroenergetycznej, wyrażoną w kWh,

Ew(t) - sumę ze wszystkich faz ilości energii elektrycznej wprowadzonej w godzinie (t) do sieci dystrybucyjnej elektroenergetycznej, wyrażoną w kWh, przy czym dla prosumenta wirtualnego energii odnawialnej jako ilość energii elektrycznej wprowadzonej do sieci dystrybucyjnej elektroenergetycznej przyjmuje się ilość energii elektrycznej wytworzonej w instalacji odnawialnego źródła energii wyznaczoną zgodnie z ust. 2 pkt 3 lit. b.

Zgodnie z art. 4 ust. 3 ustawy o OZE, sprzedawca, o którym mowa w art. 40 ust. 1a, dokonuje rozliczenia ilości energii elektrycznej wprowadzonej do i pobranej z sieci dystrybucyjnej elektroenergetycznej, o którym mowa w ust. 1 lub ust. 1a pkt 1, z prosumentem energii odnawialnej lub prosumentem zbiorowym energii odnawialnej w okresie rozliczeniowym określonym w umowie kompleksowej lub umowie sprzedaży, zgodnie z ust. 1 lub ust. 1a pkt 1, według następującego wzoru:

Er(o) = Ebp + (Ebw * Wi) + Er(o-1)

gdzie poszczególne symbole oznaczają:

Er(o) – ilość energii rozliczonej jako wprowadzona do albo pobrana z sieci dystrybucyjnej elektroenergetycznej w danym okresie rozliczeniowym, wyrażoną w kWh,

Ebp – sumę ilości energii sumarycznie zbilansowanej ze wszystkich godzin (t) okresu rozliczeniowego, dla których wynik sumarycznego bilansowania jest dodatni, oznaczoną symbolem Eb(t) we wzorze, o którym mowa w ust. 2b, wyrażoną w kWh,

Ebw – sumę ilości energii sumarycznie zbilansowanej ze wszystkich godzin (t) okresu rozliczeniowego, dla których wynik sumarycznego bilansowania jest ujemny, oznaczoną symbolem Eb(t) we wzorze, o którym mowa w ust. 2b, wyrażoną w kWh,

Er(o-1) – ilość energii elektrycznej niewykorzystanej przez prosumenta energii odnawialnej lub prosumenta zbiorowego energii odnawialnej w poprzednich okresach rozliczeniowych rozliczaną w bieżącym okresie rozliczeniowym zgodnie z ust. 5, dla której wartość rozliczenia jest ujemna, wyrażoną w kWh,

Wi – odpowiedni stosunek ilościowy, o którym mowa w art. 4 ust. 1 lub ust. 1a pkt 1, równy 0,8 dla mikroinstalacji lub małej instalacji o łącznej mocy zainstalowanej elektrycznej nie większej 10 kW oraz równy 0,7 dla instalacji o łącznej mocy większej niż 10 kW.

Natomiast zgodnie z art. 4 ust. 3a ustawy o OZE, sprzedawca, o którym mowa w art. 40 ust. 1a, dokonuje rozliczenia, o którym mowa w ust. 1a pkt 2, na podstawie ilości energii sumarycznie zbilansowanych zgodnie z ust. 2a-2d, w zakresie różnicy pomiędzy wartością energii elektrycznej wprowadzonej do sieci dystrybucyjnej elektroenergetycznej, ustaloną w sposób określony w art. 4b, oraz wartością energii elektrycznej pobranej z tej sieci, ustaloną w sposób określony w art. 4c ust. 3.

W świetle art. 4 ust. 4 ustawy o OZE, od energii elektrycznej:

1)rozliczonej zgodnie z ust. 1 albo ust. 1a pkt 1 lub której wartość rozliczono zgodnie z ust. 1a pkt 2, prosument energii odnawialnej, prosument zbiorowy energii odnawialnej lub prosument wirtualny energii odnawialnej nie uiszcza opłat z tytułu jej rozliczenia na rzecz sprzedawcy, o którym mowa w art. 40 ust. 1a;

2)rozliczonej zgodnie z ust. 1 albo ust. 1a pkt 1, sprzedawca, o którym mowa w art. 40 ust. 1a, uiszcza, na podstawie ilości energii elektrycznej sumarycznie zbilansowanej zgodnie z ust. 2b, opłaty zgodnie z obowiązującą taryfą operatora systemu dystrybucyjnego elektroenergetycznego, do sieci którego przyłączony jest prosument energii odnawialnej lub prosument zbiorowy energii odnawialnej, których wysokość zależy od ilości energii elektrycznej pobranej z sieci dystrybucyjnej elektroenergetycznej przez tego prosumenta, zaś prosument ten nie uiszcza tych opłat.

Zgodnie z art. 4 ust. 4a ustawy o OZE, w przypadku zawarcia umowy kompleksowej przez prosumenta energii odnawialnej, prosumenta zbiorowego energii odnawialnej lub prosumenta wirtualnego energii odnawialnej ze sprzedawcą, o którym mowa w art. 40 ust. 1a, i dokonywania rozliczeń, o których mowa w ust. 1a pkt 2, opłaty, których wysokość, zgodnie z taryfą operatora systemu dystrybucyjnego elektroenergetycznego, do sieci którego przyłączony jest prosument energii odnawialnej, prosument zbiorowy energii odnawialnej lub prosument wirtualny energii odnawialnej, zależą od ilości energii elektrycznej pobranej, są uiszczane przez:

1)prosumenta energii odnawialnej, prosumenta zbiorowego energii odnawialnej lub prosumenta wirtualnego energii odnawialnej na rzecz tego sprzedawcy;

2)sprzedawcę, o którym mowa w art. 40 ust. 1a, wobec operatora systemu dystrybucyjnego elektroenergetycznego, z którego sieci dystrybucyjnej elektroenergetycznej prosument energii odnawialnej, prosument zbiorowy energii odnawialnej lub prosument wirtualny energii odnawialnej pobiera energię elektryczną.

Stosownie do art. 4 ust 5 ustawy o OZE, rozliczeniu podlega energia elektryczna wprowadzona do sieci dystrybucyjnej nie wcześniej niż na 12 miesięcy przed datą wprowadzenia energii do sieci. Jako datę wprowadzenia energii elektrycznej do sieci przyjmuje się ostatni dzień danego miesiąca kalendarzowego, w którym ta energia została wprowadzona do sieci, z zastrzeżeniem, że niewykorzystana energia elektryczna w danym okresie rozliczeniowym przechodzi na kolejne okresy rozliczeniowe, jednak nie dłużej niż na kolejne 12 miesięcy od daty wprowadzenia tej energii do sieci.

Zgodnie z art. 4 ust. 5a ustawy o OZE, w rozliczaniu energii elektrycznej wprowadzonej do i pobranej z sieci dystrybucyjnej elektroenergetycznej, o którym mowa w ust. 3, niezależnie od liczby stref czasowych w danej grupie taryfowej, w pierwszej kolejności, przed energią wprowadzoną w bieżącym okresie rozliczeniowym rozliczana jest energia z najstarszą datą wprowadzenia do sieci dystrybucyjnej elektroenergetycznej, z zastrzeżeniem ust. 11.

Jak stanowi art. 4 ust. 5b ustawy o OZE, w przypadku gdy prosument energii odnawialnej lub prosument zbiorowy energii odnawialnej rozliczany jest według grupy taryfowej wielostrefowej, rozliczenie, o którym mowa w ust. 3, następuje w sposób określony w ust. 5a, przy czym w pierwszej kolejności rozlicza się energię elektryczną pobraną w tej samej strefie czasowej.

Jeżeli po rozliczeniu, o którym mowa w ust. 3, w danej strefie czasowej powstaną nadwyżki ilości energii elektrycznej wprowadzonej do sieci dystrybucyjnej elektroenergetycznej w stosunku do ilości energii elektrycznej pobranej z sieci dystrybucyjnej elektroenergetycznej, nadwyżki te uwzględnia się w bilansowaniu pozostałych stref czasowych. (art. 4 ust. 5c ustawy o OZE).

W przypadku gdy prosument energii odnawialnej lub prosument zbiorowy energii odnawialnej rozliczany jest według grupy taryfowej wielostrefowej, która obejmuje więcej niż dwie strefy czasowe, występujące nadwyżki uwzględnia się począwszy od strefy czasowej z najwyższym poziomem składnika zmiennego stawki sieciowej (art. 4 ust. 5d ustawy o OZE).

Jeżeli po rozliczeniu, o którym mowa w ust. 3, dokonanym w kolejności określonej w ust. 5a-5d, w danym okresie rozliczeniowym powstaną nadwyżki, uwzględnia się je w rozliczeniu dokonywanym w kolejnych okresach rozliczeniowych, w kolejności od strefy czasowej z najwyższym poziomem składnika zmiennego stawki sieciowej zawartej w danej grupie taryfowej taryfy operatora systemu dystrybucyjnego elektroenergetycznego, do którego jest przyłączony prosument energii odnawialnej lub prosument zbiorowy energii odnawialnej, do strefy z najniższym poziomem tego składnika (art. 4 ust. 5e ustawy o OZE).

Zgodnie z art. 4 ust. 6 ustawy o OZE, Sprzedawca, o którym mowa w art. 40 ust. 1a, udostępnia prosumentowi energii odnawialnej, prosumentowi zbiorowemu energii odnawialnej lub prosumentowi wirtualnemu energii odnawialnej, w przejrzystej i zrozumiałej formie, szczegółowe informacje dotyczące rozliczenia, o którym mowa w ust. 3 i 3a, w tym dane pomiarowe obejmujące ilości odnawialnej energii elektrycznej wprowadzonej do i pobranej z sieci dystrybucyjnej elektroenergetycznej przez prosumenta energii odnawialnej, prosumenta zbiorowego energii odnawialnej lub prosumenta wirtualnego energii odnawialnej, ustalone na zasadach określonych w ust. 2a-2d, a w przypadku rozliczenia, o którym mowa w ust. 3a, również dane obejmujące wartości energii elektrycznej wprowadzonej do sieci oraz pobranej z sieci przez prosumenta energii odnawialnej, prosumenta zbiorowego energii odnawialnej lub prosumenta wirtualnego energii odnawialnej.

W zakresie nieuregulowanym ustawą do rozliczenia, o którym mowa w ust. 1-3a, w przypadku prosumenta energii odnawialnej, prosumenta zbiorowego energii odnawialnej lub prosumenta wirtualnego energii odnawialnej będącego konsumentem w rozumieniu przepisów ustawy z 23 kwietnia 1964 r. – Kodeks cywilny (Dz. U. z 2020 r. poz. 1740 i 2320 oraz z 2021 r. poz. 1509 i 2459) stosuje się przepisy o ochronie praw odbiorcy końcowego oraz przepisy dotyczące ochrony konsumenta. (art. 4 ust. 7 ustawy o OZE).

W przypadku gdy prosument energii odnawialnej w ramach rozliczenia, o którym mowa w ust. 1, nie odbierze energii elektrycznej wprowadzonej do sieci dystrybucyjnej elektroenergetycznej w okresie 12 miesięcy od daty jej wprowadzenia do sieci zgodnie z ust. 5, to nieodebraną energią dysponuje sprzedawca, o którym mowa w art. 40 ust. 1a, w celu pokrycia kosztów rozliczenia, w tym opłat, o których mowa w ust. 4. (art. 4 ust. 11 pkt 1 ustawy o OZE).

Zdaniem Wnioskodawcy, kwestia rozpoznania wynagrodzenia stanowi wątpliwości interpretacyjne, wyrażone na tle materialnoprawnych przepisów prawa podatkowego przedstawionych we wniosku z dnia 16 stycznia.

Rozstrzygnięcie, czy powyżej opisywany system rozliczeń przewidziany w przepisach ustawy o OZE, którego wyrazem jest zawarta przez Wnioskodawcę umowa z przedsiębiorstwem energetycznym przewiduje wynagrodzenie jest w istocie elementem sfery prawnej, a zatem takiej, która tyczy obowiązków organu wydającego indywidualne interpretacje prawa podatkowego.

3.Natomiast w odpowiedzi na pytanie: „Kiedy została zawarta umowa z Z, i na jaki okres?” wskazaliście Państwo, że: „Umowa z Z została zawarta 12 lipca 2022 r. na czas określony tj. do dnia 30.05.2037 r.”.

Z kolei w piśmie z 23 marca 2023 r. wskazaliście Państwo, że:

W związku ze statusem Wnioskodawcy jako prosumenta energii elektrycznej zapisy umowy zawartej z Y odzwierciedlają zapisy Ustawy o OZE w zakresie dotyczącym rozliczenia w ramach systemu „net-metering”.

Zgodnie z zapisami przedmiotowej umowy zawartej przez Wnioskodawcę zasady Bilansowania Handlowego Energii Elektrycznej wytworzonej przez Spółkę zapewniane są przez Przedsiębiorstwo Energetyczne w ramach realizacji jego obowiązków ustawowych Sprzedawcy Zobowiązanego.

W ramach opisywanej umowy rozliczenie ilościowe Energii Elektrycznej wprowadzonej przez Prosumenta do sieci OSD w stosunku do energii pobranej przez Prosumenta jest realizowane w następującym stosunku ilościowym:

a)1 do 0,7 (rozumianym w ten sposób, że jedna 1 kWh Energii Elektrycznej wprowadzonej przez prosumenta do sieci OSD pokrywa 0,7 kWh energii elektrycznej pobranej przez niego z sieci OSD) albo

b)1 do 0,8 (rozumianym w ten sposób, że jedna 1 kWh Energii Elektrycznej wprowadzonej przez prosumenta do sieci OSD pokrywa 0,8 kWh energii elektrycznej pobranej przez niego z sieci OSD) w przypadku Mikroinstalacji, o łącznej mocy zainstalowanej nie większej niż 10 kW.

Rozliczenie prowadzone jest przez przedsiębiorstwo energetyczne na podstawie ilości energii sumarycznie zbilansowanej w każdej godzinie. Sumarycznie zbilansowana ilość energii elektrycznej, wprowadzona do i pobrana z sieci OSD przez Klienta, jest wyznaczana dla danej godziny metodą wektorową według następującego wzoru:

Eb(t) = Ep(t) - EW(t)

gdzie poszczególne symbole oznaczają:

Eb(t) – ilość energii sumarycznie zbilansowanej w godzinie (t), wyrażoną w kWh, podlegającą rozliczeniu w danym Okresie rozliczeniowym; wartość dodatnia oznacza ilość energii elektrycznej pobranej w danej godzinie (t) z sieci OSO, a wartość ujemna oznacza ilość energii elektrycznej wprowadzonej w danej godzinie (t) do tej sieci,

Ep(t) – sumę ze wszystkich faz ilości energii elektrycznej pobranej w godzinie (t) z sieci OSO, wyrażoną w kWh,

Ew(t) – sumę ze wszystkich faz ilości energii elektrycznej wprowadzonej w godzinie (t) do sieci OSD, wyrażoną w kWh.

Rozliczenia dokonuje przedsiębiorstwo energetyczne według następującego wzoru: Er(o) = Ebp + (Ebw kWi) + Er(o-1)

gdzie poszczególne symbole oznaczają:

Er(o) – ilość energii rozliczonej jako wprowadzona do albo pobrana z sieci OSD w danym Okresie rozliczeniowym, wyrażoną w kWh,

Er(o-1) – ilość energii elektrycznej niewykorzystanej przez Prosumenta energii odnawialnej w poprzednich Okresach rozliczeniowych rozliczaną w bieżącym okresie rozliczeniowym dla której wartość rozliczenia jest ujemna, wyrażoną w kWh,

Wi – odpowiedni stosunek ilościowy.

Rozliczeniu, o którym mowa powyżej, podlega wyłącznie Energia Elektryczna wprowadzona do sieci OSD nie wcześniej niż na 12 miesięcy przed wprowadzeniem energii do sieci, przy czym jako datę wprowadzenia Energii Elektrycznej do sieci przyjmuje się ostatni dzień danego miesiąca kalendarzowego, w którym ta energia została wprowadzona do sieci.

Energia Elektryczna niewykorzystana w danym Okresie rozliczeniowym, przechodzi na kolejne Okresy rozliczeniowe, jednak nie dłużej niż na kolejne 12 miesięcy od daty wprowadzenia tej Energii do sieci OSD.

Niezależnie od liczby stref czasowych w danej grupie taryfowej, w pierwszej kolejności, przed energią wprowadzoną w bieżącym Okresie rozliczeniowym rozliczana jest energia z najstarszą datą wprowadzenia do sieci OSD.

Zasady rozliczenia wynikające z umowy Wnioskodawcy przewidują, że jeżeli po rozliczeniu w danym Okresie rozliczeniowym powstaną nadwyżki, uwzględnia się je w rozliczeniu dokonywanym w kolejnych Okresach rozliczeniowych, w kolejności od strefy czasowej z najwyższym poziomem składnika zmiennego stawki sieciowej zawartej w danej grupie taryfowej taryfy OSD, do strefy z najniższym poziomem tego składnika.

Przedstawiony system rozliczeń może powodować następujące scenariusze:

a)na koniec okresu rozliczeniowego, ustalona na podstawie rzeczywistych wskazań urządzeń pomiarowo-rozliczeniowych, ilość energii elektrycznej pobranej przez Prosumenta z sieci jest większa niż ilość energii elektrycznej wprowadzonej do tej sieci przez Prosumenta oraz ilość energii zmagazynowanej, która podlega rozliczeniu. W konsekwencji Spółka ma obowiązek zapłaty wynagrodzenia Przedsiębiorstwu energetycznemu wyłącznie za nadwyżkę energii pobranej nad energią wytworzoną i zmagazynowaną;

b)na koniec okresu rozliczeniowego, ustalona na podstawie rzeczywistych wskazań urządzeń pomiarowo-rozliczeniowych, ilość energii elektrycznej pobranej przez Prosumenta z sieci jest mniejsza niż ilość energii elektrycznej wprowadzonej do tej sieci przez Prosumenta oraz ilość energii zmagazynowanej, która podlega rozliczeniu. W konsekwencji Wnioskodawca nie dokonuje zapłaty wynagrodzenia Przedsiębiorstwu energetycznemu za sprzedaż energii. Przedsiębiorstwo energetyczne natomiast ma obowiązek rozliczyć w kolejnych okresach rozliczeniowych nadwyżkę energii wprowadzonej i zmagazynowanej nad energią pobraną (art. 4 ust. 5 ustawy o OZE). Nadwyżka podlega rozliczeniu w ciągu 365 dni od dnia wprowadzenia energii do sieci. Po upływie tego okresu nie jest uwzględniana w rozliczeniu Prosumenta.

Powyższe oznacza, że energia elektryczna wytwarzana przez Wnioskodawcę jest rozliczana poprzez odejmowanie jej od ilości energii pobranej z tej sieci przy zastosowaniu stosunku ilościowego (1 do 0,7 lub 0,8). Cena do zapłaty z tytułu sprzedaży energii elektrycznej jest więc ustalana jedynie w stosunku do różnicy między energią pobraną z sieci a energią wprowadzoną do tej sieci, a nie w odniesieniu do całej ilości energii elektrycznej dostarczanej wzajemnie przez strony.

Przepisy ustawy o OZE, a w ślad za nimi zapisy zawartej przez Wnioskodawcę umowy kompleksowej przewidują bilansowanie, tj. pomniejszanie ilości energii elektrycznej pobranej z sieci o skorygowaną (o odpowiedni współczynnik zgodnie z art. 4 ust. 1 Ustawy o OZE) ilość energii elektrycznej wprowadzoną do sieci. W konsekwencji taki sposób rozliczeń prowadzi do pomniejszenia kwot należnych do zapłaty przez Prosumenta na rzecz sprzedawcy zobowiązanego za pobraną energię elektryczną.

Zapisy przedmiotowej umowy nie zawierają postanowień dotyczących wynagrodzenia pieniężnego należnego Wnioskodawcy za wprowadzenie energii elektrycznej do sieci. Przy czym Wnioskodawca podkreślił, iż wątpliwość interpretacyjną stanowi kwestia czy nadwyżka energii wprowadzonej przez Prosumenta w danym okresie rozliczeniowym i energii zmagazynowanej powinna być rozumiana jako świadczenie na gruncie ustawy o podatku od towarów i usług.

Natomiast w piśmie z 29 marca 2023 r. dodali Państwo, że zapisy umowy zawartej z przedsiębiorstwem energetycznym nie przewidują również postanowień dot. wynagrodzenia pieniężnego należnego Wnioskodawcy za energię elektryczną wprowadzoną do sieci, a następnie nierozliczoną w okresie 12 miesięcy (365 dni) od wprowadzenia jej do sieci OSD.

Pytania

1.Czy wprowadzanie przez Wnioskodawcę energii elektrycznej do sieci, w przypadku rozliczenia w systemie net metering na podstawie zawartej umowy kompleksowej, stanowi czynność podlegającą opodatkowaniu VAT? (pytanie oznaczone we wniosku nr 1)

W przypadku twierdzącej odpowiedzi na pytanie nr 1,Wnioskodawca kieruje kolejne pytania:

2.W jakim terminie Wnioskodawca winien wystawić fakturę dokumentującą wprowadzenie energii elektrycznej do sieci w systemie net metering? (pytanie oznaczone we wniosku nr 2)

3.Czy podstawą opodatkowania podatkiem VAT będzie iloczyn właściwej stawki (ceny jednostkowej energii elektrycznej) oraz ilości energii elektrycznej, odpowiadającej nadwyżce ilości energii elektrycznej wprowadzonej do sieci przez Prosumenta w danym okresie rozliczeniowym nad ilością energii elektrycznej pobranej z tej sieci przez Prosumenta w danym okresie rozliczeniowym oraz ilością energii zmagazynowanej, która podlega rozliczeniu? (pytanie oznaczone we wniosku nr 3)

W zakresie stanu faktycznego nr 2.

4.Czy wprowadzanie przez Wnioskodawcę energii elektrycznej do sieci, w przypadku rozliczenia w systemie net billing na podstawie zawartej umowy kompleksowej, stanowi czynność podlegającą opodatkowaniu VAT? (pytanie oznaczone we wniosku nr 4)

W przypadku twierdzącej odpowiedzi na pytanie nr 5, Wnioskodawca kieruje kolejne pytania:

5.W którym momencie powstaje obowiązek podatkowy z tytułu wprowadzania energii elektrycznej do sieci w systemie net billing? (pytanie oznaczone we wniosku nr 5)

6.W jakim terminie Wnioskodawca winien wystawić fakturę, dokumentującą wprowadzenie energii elektrycznej do sieci w systemie net billing?(pytanie oznaczone we wniosku nr 6)

7.Co stanowi podstawę opodatkowania przy wprowadzaniu energii elektrycznej do sieci w systemie net billing?(pytanie oznaczone we wniosku nr 7)

8.Czy przeznaczenie depozytu Prosumenta na rozliczenie zobowiązań Prosumenta wobec przedsiębiorstwa energetycznego wpływa na podstawę opodatkowania VAT z tytułu sprzedaży energii elektrycznej dokonywanej przez Sprzedawcę na rzecz Prosumenta? (pytanie oznaczone we wniosku nr 8)

9.Jakie konsekwencje na gruncie ustawy o podatku od towarów i usług wywołuje operacja zwrotu niewykorzystanych środków depozytu prosumenckiego przez sprzedawcę na rzecz Wnioskodawcy?(pytanie oznaczone we wniosku nr 9).

Państwa stanowisko w sprawie (uzupełnione pismem z 21 marca 2023 r.)

Stan faktyczny nr 1

Ad 1.

Zgodnie z art. 5 ust. 1 pkt 1 ustawy o VAT, opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług, podlegają odpłatna dostawa towarów i odpłatne świadczenie usług na terytorium kraju.

Stosownie natomiast do art. 7 ust. 1 tej ustawy, przez dostawę towarów, o której mowa w art. 5 ust. 1 pkt 1, rozumie się przeniesienie prawa do rozporządzania towarami jak właściciel, w tym również:

1)przeniesienie z nakazu organu władzy publicznej lub podmiotu działającego w imieniu takiego organu lub przeniesienie z mocy prawa prawa własności towarów w zamian za odszkodowanie;

2)wydanie towarów na podstawie umowy dzierżawy, najmu, leasingu lub innej umowy o podobnym charakterze zawartej na czas określony lub umowy sprzedaży na warunkach odroczonej płatności, jeżeli umowa przewiduje, że w następstwie normalnych zdarzeń przewidzianych tą umową lub z chwilą zapłaty ostatniej raty prawo własności zostanie przeniesione;

3)wydanie towarów na podstawie umowy komisu: między komitentem a komisantem, jak również wydanie towarów przez komisanta osobie trzeciej;

4)wydanie towarów komitentowi przez komisanta na podstawie umowy komisu, jeżeli komisant zobowiązany był do nabycia rzeczy na rachunek komitenta;

5)ustanowienie spółdzielczego lokatorskiego prawa do lokalu mieszkalnego, ustanowienie spółdzielczego własnościowego prawa do lokalu oraz przekształcenie spółdzielczego lokatorskiego prawa do lokalu mieszkalnego na spółdzielcze własnościowe prawo do lokalu, a także ustanowienie na rzecz członka spółdzielni mieszkaniowej odrębnej własności lokalu mieszkalnego lub lokalu o innym przeznaczeniu oraz przeniesienie na rzecz członka spółdzielni własności lokalu lub własności domu jednorodzinnego;

6)oddanie gruntów w użytkowanie wieczyste;

7)zbycie praw, o których mowa w pkt 5 i 6.

Przy czym, ilekroć w przepisach ustawy o VAT mowa jest o towarach rozumie się przez to rzeczy oraz ich części, a także wszelkie postacie energii (por. art. 2 pkt 6 ustawy o VAT).

Działalność gospodarcza obejmuje w szczególności czynności polegające na wykorzystywaniu towarów lub wartości niematerialnych i prawnych w sposób ciągły dla celów zarobkowych.

W tym miejscu należy wskazać na wyrok TSUE z 20 czerwca 2013 r., C-219/12, w sprawie Finanzamt Freistadt Rohrbach Urfahr v. Unabhängiger Finanzsenat Außenstelle Linz, ZOTSiS 2013, nr 6, poz. I-413, w którym Trybunał dokonując wykładni artykułu art. 4 ust. 1 i 2 szóstej dyrektywy 77/388 w sprawie harmonizacji ustawodawstw państw członkowskich w odniesieniu do podatków obrotowych stwierdził, iż należy go interpretować w ten sposób, że eksploatacja zainstalowanego na służącym prywatnym celom domu mieszkalnym lub obok niego modułu fotowoltaicznego, skonstruowanego w ten sposób, że po pierwsze ilość wytworzonej energii elektrycznej jest zawsze niższa od ilości energii elektrycznej ogółem zużytej przez użytkownika modułu do celów prywatnych, a po drugie energia ta jest dostarczana do sieci za wynagrodzeniem o charakterze stałym, stanowi „działalność gospodarczą” w rozumieniu tych przepisów.

Sprzedaż energii elektrycznej wpisuje się w określoną w ww. przepisach dotyczących podatku VAT definicję działalności gospodarczej. Co do zasady podlega ona zatem opodatkowaniu podatkiem VAT na zasadach określonych w ustawie o VAT. W analizowanym stanie faktycznym Spółka nie otrzymuje jednak wynagrodzenia od przedsiębiorstwa energetycznego za wprowadzoną do sieci energię elektryczną.

W ustawie o OZE mamy do czynienia z saldowaniem ilościowym na przestrzeni roku (tj. 12 miesięcy kalendarzowych), bo w takim okresie Prosument powinien wykorzystać wprowadzoną ilość energii elektrycznej.

Jak wskazano w stanie faktycznym, z regulacji ustawy o OZE wynika bowiem, iż w przypadku powstania tzw. salda ujemnego - nadwyżki ilości energii wprowadzonej do sieci nad ilością energii pobranej z sieci przez Prosumenta przy zastosowaniu wyżej przedstawionych stosunków ilościowych – różnica (ilość energii po saldowaniu) podlega rozliczeniu w przyszłych okresach rozliczeniowych. Rozliczenie to polega na pomniejszeniu salda dodatniego w przyszłych okresach rozliczeniowych o nierozliczone saldo ujemne z poprzednich okresów rozliczeniowych. Prawo Prosumenta do rozliczenia nadwyżki z salda ujemnego jest określone czasowo. Nierozliczona w okresie 365 dni nadwyżka salda ujemnego pozostaje do dyspozycji sprzedawcy.

Prosument nie jest też uprawniony do otrzymania wynagrodzenia za nierozliczoną nadwyżkę salda ujemnego.

W konsekwencji, jeśli Spółka nie otrzymuje od sprzedawcy wynagrodzenia, wprowadzenie energii elektrycznej do sieci nie jest czynnością podlegającą opodatkowaniu VAT.

Ad 2

W ocenie Wnioskodawcy, nie powstanie obowiązek podatkowy w podatku od towarów i usług, a co za tym idzie obowiązek udokumentowania dostawy towarów fakturą VAT.

Zgodnie z przedstawionymi w treści złożonego wniosku regulacjami ustawy o OZE, Prosumentem jest podmiot (odbiorca końcowy), dokonuje zarówno zakupu energii elektrycznej, jak i wytworzenia energię elektryczną z odnawialnych źródeł energii w mikroinstalacji w celu jej zużycia na potrzeby własne (niezwiązane z prowadzoną działalnością gospodarczą).

Co istotne Prosument nie zajmuje się przy tym sprzedażą wytworzonej energii elektrycznej. Całość wytworzonej energii przeznaczana jest na zaspokojenie jego potrzeb własnych. Jednocześnie mogą jednak wystąpić sytuacje, gdy ilość wytworzonej przez Prosumenta energii elektrycznej przekracza zużycie tej energii. Ze względu na brak możliwości magazynowania energii elektrycznej, taka nadwyżka wytworzonej energii musi być wprowadzona do sieci energetycznej.

Zatem z ekonomicznego punktu widzenia, energia elektryczna wprowadzona do sieci przez Prosumenta jest energią do niego przynależną, „magazynowaną” w sieci. Energia ta nie jest sprzedawana przez Prosumenta do sprzedawcy zobowiązanego. Jeżeli więc Prosument wprowadził określoną ilość energii elektrycznej do sieci, a następnie pobrał energię z sieci na potrzeby własne, to należy uznać, że w pierwszej kolejności pobrana została energia wyprodukowana przez Prosumenta, a w dalszej kolejności pobrana została energia dostarczona przez przedsiębiorstwo energetyczne jako sprzedawcę zobowiązanego.

Z regulacji ustawy o OZE wynika bowiem, iż w przypadku powstania tzw. salda ujemnego – nadwyżki ilości energii wprowadzonej do sieci nad ilością energii pobranej z sieci przez Prosumenta przy zastosowaniu wyżej przedstawionych stosunków ilościowych – różnica (ilość energii po saldowaniu) podlega rozliczeniu w przyszłych okresach rozliczeniowych. Rozliczenie to polega na pomniejszeniu salda dodatniego w przyszłych okresach rozliczeniowych o nierozliczone saldo ujemne z poprzednich okresów rozliczeniowych. Prawo Prosumenta do rozliczenia nadwyżki z salda ujemnego jest określone czasowo. Nierozliczona w okresie 365 dni nadwyżka salda ujemnego pozostaje do dyspozycji sprzedawcy.

Prosument nie jest też uprawniony do otrzymania wynagrodzenia za nierozliczoną nadwyżkę salda ujemnego.

Powyższe regulacje ustawy o OZE na gruncie Ustawy o VAT będą powodować sytuację, w której nie powstanie obowiązek podatkowy po stronie Prosumenta, a co za tym idzie obowiązek naliczenia VAT w odniesieniu do nadwyżki energii.

Ad 2 (uzupełnienie stanowiska)

W ocenie Wnioskodawcy, w przypadku uznania, że wprowadzanie przez Wnioskodawcę energii elektrycznej do sieci, w przypadku rozliczenia w systemie „net-metering” na podstawie zawartej umowy kompleksowej, stanowi czynność podlegającą opodatkowaniu VAT jako odpłatna dostawa towarów na podstawie art. 5 ust. 1 pkt 1 w związku z art. 7 ust. 1 ustawy o VAT Wnioskodawca będzie zobowiązany w myśl art. 106b ust. 1 pkt 1 ustawy, do udokumentowania fakturą ww. sprzedaży energii elektrycznej na rzecz przedsiębiorstwa energetycznego w terminie wyznaczonym przepisem art. 106i ust. 3 pkt 4 ustawy o ustawy, tj. nie później niż z terminem upływu płatności.

W myśl art. 19a ust. 5 pkt 4 lit. a ustawy o VAT, obowiązek podatkowy powstaje z chwilą: wystawienia faktury z tytułu dostaw energii elektrycznej, cieplnej lub chłodniczej oraz gazu przewodowego.

Z kolei w myśl art. 19a ust. 7 ustawy o VAT, w przypadkach, o których mowa w ust. 5 pkt (...) 4, gdy podatnik nie wystawił faktury lub wystawił ją z opóźnieniem, obowiązek podatkowy powstaje z chwilą upływu terminów wystawienia faktury określonych w art. 106i ust. 3 (...), a w przypadku gdy nie określono takiego terminu - z chwilą upływu terminu płatności.

Na podstawie art. 106i ust. 3 pkt 4 ustawy o VAT, fakturę wystawia się nie później niż: z upływem terminu płatności - w przypadku, o którym mowa w art. 19a ust. 5 pkt 4.

Z kolei na podstawie art. 4 ust. 6 OZE Sprzedawca, o którym mowa w art. 40 ust. 1a, informuje prosumenta o ilości rozliczonej energii, o której mowa w ust. 1, zgodnie z okresami rozliczeniowymi przyjętymi w umowie kompleksowej.

W myśl art. 40 ust. 1a OZE, Sprzedawca zobowiązany ma obowiązek dokonać rozliczenia, o którym mowa w art. 4 ust. 1, chyba że rozliczenia dokonuje wybrany przez prosumenta sprzedawca inny niż sprzedawca zobowiązany, na podstawie umowy kompleksowej.

Zatem w przypadku przyjęcia, że wprowadzenie przez Wnioskodawcę energii elektrycznej do sieci w przypadku rozliczenia w systemie net-metering stanowi czynność opodatkowaną Wnioskodawca winien wystawić fakturę, o której mowa w art. 19a ust. 5 pkt 4 lit. a ustawy o VAT dokumentującej wprowadzenie energii do sieci, o której mowa w art. 4 ust. 3 ustawy o OZE w okresie, o którym stanowi art. 4 ust. 6 ustawy o OZE.

Miesiącem tym jest miesiąc, w którym sprzedawca, o którym mowa w art. 40 ust. 1a, informuje prosumenta (tj. Wnioskodawcę) o ilości rozliczonej energii, o której mowa w ust. 1, zgodnie z okresami rozliczeniowymi przyjętymi w umowie kompleksowej.

Stanowisko to wydaje się tym bardziej zasadne, iż nie sposób wystawić faktury VAT z wyliczoną kwotą podatku należnego bez posiadania informacji dot. ilości oraz wartości energii elektrycznej wprowadzonej do sieci przez Wnioskodawcę. W ocenie Wnioskodawcy, ze względu na sposób wyliczania ilości oraz wartości energii elektrycznej opisany w ustawie o OZE nie jest możliwe precyzyjne ustalenie podstawy opodatkowania, a co za tym idzie kwoty podatku należnego wyłącznie w oparciu o dane pochodzące z układów pomiarowych Wnioskodawcy. Tym bardziej należy podkreślić, że nie bez powodu ustawodawca na podstawie art. 4 OZE obowiązek informacyjny i rozliczeniowy (bilansowanie, o którym mowa w art. 4 ust. 1 OZE) powierzył wyspecjalizowanemu podmiotowi (sprzedawcy), o którym mowa w art. 40 ust. 1a OZE.

Ad 3

Przepis art. 29a ust. 1 ustawy o VAT stanowi, iż z zastrzeżeniem ust. 2, 3 i 5, art. 30a-30c, art. 32, art. 119 oraz art. 120 ust. 4 i 5, podstawą opodatkowania jest wszystko, co stanowi zapłatę, którą dokonujący dostawy towarów lub usługodawca otrzymał lub ma otrzymać z tytułu sprzedaży od nabywcy, usługobiorcy lub osoby trzeciej, włącznie z otrzymanymi dotacjami, subwencjami i innymi dopłatami o podobnym charakterze mającymi bezpośredni wpływ na cenę towarów dostarczanych lub usług świadczonych przez podatnika.

Jak wynika z utrwalonego orzecznictwa TSUE, podstawą opodatkowania dostawy towarów lub świadczenia usług jest wynagrodzenie rzeczywiście otrzymane z tego tytułu. Owo wynagrodzenie jest zatem wartością subiektywną, czyli rzeczywiście otrzymaną, a nie wartością oszacowaną według kryteriów obiektywnych. Wynagrodzenie musi być wyrażalne w pieniądzu (np. wyrok z 19 grudnia 2012 r. w sprawie C-549/11 i z 29 lipca 2010 r. w sprawie C-40/09). Jeżeli wartość ta nie jest kwotą pieniędzy uzgodnioną między stronami, powinna ona, jako wartość subiektywna, odpowiadać wartości, jaką dla odbiorcy ma usługa będąca wynagrodzeniem za dostawę towarów, oraz kwocie, jaką byłby on skłonny za tę usługę zapłacić (wyrok z 2 czerwca 1994 r. w sprawie C-33/93).

W tym miejscu po raz kolejny, w ocenie Wnioskodawcy, należy sięgnąć do regulacji ustawy o OZE. Zgodnie z art. 4 ust. 1 ustawy o OZE, podstawą do dokonywania rozliczeń pomiędzy Prosumentem a Sprzedawcą zobowiązanym będą wskazania układu pomiarowego – rozliczeniowego energii elektrycznej, ilość energii elektrycznej z uwzględnieniem mechanizmu bilansowania (ilość energii elektrycznej wprowadzonej przez prosumenta do sieci elektroenergetycznej wobec ilości energii elektrycznej pobranej z tej sieci w stosunku ilościowym 1 do 0.7, z wyjątkiem mikroinstalacji o łącznej mocy zainstalowanej elektrycznej nie większej niż 10 kW, dla których ten stosunek ilościowy wynosi 1 do 0,8), określona w umowie kompleksowej stawka za zbilansowaną energię elektryczną, obowiązująca w taryfie OSD.

W konsekwencji, Wnioskodawca nie będzie dokonywał odpłatnej dostawy towarów dla celów podatku od towarów i usług. Wnioskodawca jako Prosument nie jest bowiem uprawniony do otrzymania wynagrodzenia za energię wprowadzoną do sieci, w tym nierozliczoną nadwyżkę salda ujemnego. W tym miejscu należy po raz kolejny wskazać na regulacje ustawy o OZE, które w odniesieniu do systemu net metering wskazują, że skoro Prosument wprowadził określoną ilość energii elektrycznej do sieci, a następnie pobrał energię z sieci na potrzeby własne, to należy uznać, że w pierwszej kolejności pobrana została energia wyprodukowana przez Prosumenta, a w dalszej kolejności pobrana została energia dostarczona przez przedsiębiorstwo energetyczne jako sprzedawcę zobowiązanego.

Ponadto, nierozliczona w okresie 365 dni nadwyżka salda ujemnego pozostaje bowiem do dyspozycji sprzedawcy.

Po stronie Wnioskodawcy nie wystąpi zatem podstawa opodatkowania VAT.

Ad 3. (uzupełnienie stanowiska)

„Czy podstawą opodatkowania podatkiem VAT będzie iloczyn właściwej stawki (ceny jednostkowej energii elektrycznej) oraz ilości energii elektrycznej, odpowiadającej nadwyżce ilości energii elektrycznej wprowadzonej do sieci przez Prosumenta w danym okresie rozliczeniowym nad ilością energii elektrycznej pobranej z tej sieci przez Prosumenta w danym okresie rozliczeniowym oraz ilością energii zmagazynowanej, która podlega rozliczeniu?

W ocenie Wnioskodawcy, w przypadku uznania, że wprowadzanie przez Wnioskodawcę energii elektrycznej do sieci, w przypadku rozliczenia w systemie „net-metering” na podstawie zawartej umowy kompleksowej, stanowi czynność podlegającą opodatkowaniu VAT podstawą opodatkowania podatkiem od towarów i usług będzie iloczyn właściwej stawki (ceny jednostkowej energii elektrycznej) oraz ilości energii elektrycznej, odpowiadającej nadwyżce ilości energii elektrycznej wprowadzonej do sieci przez Prosumenta w danym okresie rozliczeniowym nad ilością energii elektrycznej pobranej z tej sieci przez Prosumenta w danym okresie rozliczeniowym oraz ilością energii zmagazynowanej, która podlega rozliczeniu.

W świetle powyższego należy uznać, że w analizowanej sprawie zastosowanie ma zasada ogólna określona w treści art. 29a ust. 1 ustawy o VAT, podstawą opodatkowania, z zastrzeżeniem ust. 2-5, art. 30a-30c, art. 32, art. 119 oraz art. 120 ust. 4 i 5, jest wszystko, co stanowi zapłatę, którą dokonujący dostawy towarów lub usługodawca otrzymał lub ma otrzymać z tytułu sprzedaży od nabywcy, usługobiorcy lub osoby trzeciej, włącznie z otrzymanymi dotacjami, subwencjami i innymi dopłatami o podobnym charakterze mającymi bezpośredni wpływ na cenę towarów dostarczanych lub usług świadczonych przez podatnika.

Stan faktyczny nr 2

Ad 4.

Analizując kwestię opodatkowania podatkiem od towarów i usług dostawy towarów w postaci energii elektrycznej w systemie „net biling” należy po raz kolejny wskazać na regulację art. 5 ust. 1 pkt 1 ustawy o VAT, zgodnie z którą opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług, podlegają odpłatna dostawa towarów i odpłatne świadczenie usług na terytorium kraju. Jak wynika natomiast z art. 7 ust. 1 tej ustawy, przez dostawę towarów, o której mowa w art. 5 ust. 1 pkt 1, rozumie się przeniesienie prawa do rozporządzania towarami jak właściciel, w tym również:

1)przeniesienie z nakazu organu władzy publicznej lub podmiotu działającego w imieniu takiego organu lub przeniesienie z mocy prawa prawa własności towarów w zamian za odszkodowanie;

3)wydanie towarów na podstawie umowy komisu: między komitentem a komisantem, jak również wydanie towarów przez komisanta osobie trzeciej;

4)wydanie towarów komitentowi przez komisanta na podstawie umowy komisu, jeżeli komisant zobowiązany był do nabycia rzeczy na rachunek komitenta;

6)oddanie gruntów w użytkowanie wieczyste;

7)zbycie praw, o których mowa w pkt 5 i 6.

Przy czym, ilekroć w przepisach ustawy o VAT mowa jest o towarach rozumie się przez to rzeczy oraz ich części, a także wszelkie postacie energii (por. art. 2 pkt 6 ustawy o VAT).

Jak już wskazano w treści złożonego wniosku stosownie do art. 15 ust. 1 i 2 ustawy o VAT, działalność gospodarcza obejmuje w szczególności czynności polegające na wykorzystywaniu towarów lub wartości niematerialnych i prawnych w sposób ciągły dla celów zarobkowych.

Również w stosunku do stanu faktycznego nr 2 istotną wskazówkę interpretacyjną będzie stanowił wyrok TSUE z 20 czerwca 2013 r., C-219/12, w sprawie FINANZAMT FREISTADT ROHRBACH URFAHR v. UNABHÄNGIGER FINANZSENAT AUßENSTELLE LINZ, ZOTSiS 2013, nr 6, poz. I-413. Skoro zatem, jak wskazał Trybunał, przesłanką determinującą prowadzenie działalności gospodarczej w zakresie energii elektrycznej jest okoliczność, aby energia ta została dostarczana do sieci za wynagrodzeniem o charakterze stałym należy w tym miejscu odnieść się do regulacji ustawy o OZE w części dotyczącej systemu net biling.

Zgodnie z art. 4c ust. 1 Ustawy OZE, w celu prowadzenia rozliczeń z Prosumentem sprzedawca zobowiązany prowadzi dla niego konto (konto prosumenta), na którym ewidencjonuje ilość energii elektrycznej pobranej i wprowadzonej przez Prosumenta oraz wartość energii elektrycznej wprowadzonej do sieci elektroenergetycznej, wartości energii elektrycznej pobranej z tej sieci przez Prosumenta w celu jej zużycia na potrzeby własne, a także wartość środków za energię elektryczną należną Prosumentowi za energię elektryczną wprowadzoną do sieci.

Zatem stwierdzić należy, że Prosument w systemie net-biling odmiennie niż w systemie net-metering otrzymuje wynagrodzenie, którego wartość określa się w kwocie równej nadwyżce sumy wartości sald ujemnych nad sumą sald dodatnich w danym okresie rozliczeniowym. Sprzedaż energii elektrycznej wpisuje się w określoną w ww. przepisach o VAT definicję działalności gospodarczej, i w przypadku wystąpienia nadwyżki sumy wartości sald ujemnych nad sumą sald dodatnich w danym okresie rozliczeniowym, podlega ona zatem opodatkowaniu VAT na zasadach określonych w ustawie o VAT, jako odpłatna dostawa towarów.

Ad 5 i 6.

Opodatkowana podatkiem od towarów i usług będzie, co do zasady energia elektryczna wprowadzona do sieci przez Wnioskodawcę w przypadku, gdy wystąpi z tego tytułu wynagrodzenie. Przy czym, wobec funkcjonującego obecnie na gruncie ustawy o odnawialnych źródłach energii systemu tzw. „net billing” wskazać należy, że rozliczanie to ma charakter kosztowy opierające się o wartość energii zakupionej i oddanej.

Zgodnie z art. 19a ust. 1 ustawy o VAT, obowiązek podatkowy powstaje z chwilą dokonania dostawy towarów lub wykonania usługi, z zastrzeżeniem ust. 1a, 1b, 5 i 7-11, art. 14 ust. 6, art. 20, art. 21 ust. 1 i art. 138f.

Jednoznacznie z konstrukcji podatku od towarów i usług wynika, że podatnik, który wykonuje czynności podlegające opodatkowaniu podatkiem VAT, zobowiązany jest opodatkować daną czynność w momencie powstania obowiązku podatkowego. Powyższe przepisy formułują zasadę ogólną, zgodnie z którą obowiązek podatkowy powstaje z chwilą dokonania dostawy towaru bądź wykonania usługi, co oznacza, że podatek staje się wymagalny w rozliczeniu za okres, w którym dokonana została dostawa towarów bądź świadczenie usług i powinien być rozliczony za ten okres.

Szczególna zasada wynika z art. 19a ust. 5 pkt 4 lit. a ustawy, zgodnie z którym:

Obowiązek podatkowy powstaje z chwilą wystawienia faktury z tytułu:

a) dostaw energii elektrycznej, cieplnej lub chłodniczej oraz gazu przewodowego,

(...).

W myśl art. 19a ust. 7 ustawy, w przypadkach, o których mowa w ust. 5 pkt 3 i 4, gdy podatnik nie wystawił faktury lub wystawił ją z opóźnieniem, obowiązek podatkowy powstaje z chwilą upływu terminów wystawienia faktury określonych w art. 106i ust. 3 i 4, a w przypadku, gdy nie określono takiego terminu – z chwilą upływu terminu płatności.

Co istotne podkreślenia wymaga okoliczność, iż głównym celem funkcjonowania instalacji fotowoltaicznych Spółki nie jest prowadzenie działalności gospodarczej polegającej na wytwarzaniu energii elektrycznej. Jednakże system net-billingu wprowadza sposób rozliczenia, w którym Spółka wytwarza energię elektryczną będącą własnością ekonomiczną Wnioskodawcy. W przypadku występowania nadwyżki energii elektrycznej jest ona przedmiotem dostawy na rzecz przedsiębiorstwa energetycznego.

Zatem należy wskazać, iż zgodnie z przedstawionymi w treści stanu faktycznego powszechnie obwiązującymi przepisami prawa, wartość energii elektrycznej jest wyznaczana dla każdego miesiąca kalendarzowego i stanowi iloczyn:

-sumy ilości energii elektrycznej wprowadzonej do sieci dystrybucyjnej elektroenergetycznej przez Prosumenta w poszczególnych okresach rozliczania niezbilansowania składających się na dany miesiąc kalendarzowy, wartość energii sumarycznie zbilansowanej w godzinie wyrażoną w kWh, podlegającą rozliczeniu w danym okresie rozliczeniowym; wartość dodatnia oznacza ilość energii elektrycznej pobranej w danej godzinie z sieci dystrybucyjnej elektroenergetycznej, a wartość ujemna oznacza ilość energii elektrycznej wprowadzonej w danej godzinie do tej sieci przyjmującym wartości ujemne;

-rynkowej miesięcznej ceny energii elektrycznej obliczonej zgodnie z art. 4b ust. 4 i 5 Ustawy OZE.

Z kolei od 1 lipca 2024 r., gdy Prosument wytworzył energię elektryczną w odnawialnym źródle energii i wprowadził ją do sieci dystrybucyjnej wartość energii elektrycznej jest wyznaczana dla każdego miesiąca kalendarzowego i stanowi sumę następujących iloczynów wyznaczonych dla poszczególnych okresów rozliczania niezbilansowania w tym miesiącu:

-ilości energii elektrycznej wprowadzonej do sieci dystrybucyjnej elektroenergetycznej przez Prosumenta ilość energii sumarycznie zbilansowanej w godzinie wyrażoną w kWh, podlegającą rozliczeniu w danym okresie rozliczeniowym; wartość dodatnia oznacza ilość energii elektrycznej pobranej w danej godzinie z sieci dystrybucyjnej elektroenergetycznej, a wartość ujemna oznacza ilość energii elektrycznej wprowadzonej w danej godzinie do tej sieci, przyjmującym wartość ujemną;

-rynkowej ceny energii elektrycznej obliczonej zgodnie z art. 4b ust. 4 i 5 Ustawy OZE przy czym jeżeli wartość tej ceny jest ujemna dla danego okresu rozliczania niezbilansowania, to w celu wyznaczania wartości energii elektrycznej wprowadzonej do sieci w okresie przez Prosumenta przyjmuje się cenę równą zero.

Należy wskazać, iż Wnioskodawca wytwarzając energię elektryczną w sposób faktyczny nie dokonuje jej dostawy na rzecz przedsiębiorstwa energetycznego, w sytuacji, w której podobna nadwyżka nie istnieje, bowiem prąd jest zużywany przez Wnioskodawcę.

Cenną wskazówką interpretacyjną powinien w tym wypadku być informator Ministerstwa Klimatu i Środowiska, który wskazuje, iż celem wprowadzenia net billingu jest „wparcie rozliczeń prosumenckich o system wartościowego rozliczania wyprodukowanych nadwyżek energii (tzw. Net-billing) nie skonsumowanej w miejscu jej wytworzenia, wg cen giełdowych, najpierw po średniej cenie z miesiąca poprzedniego, a od połowy 2024 r. po cenie godzinowej zgodnej z obowiązującą taryfą dynamiczną, zapewni prosumentom świadomy udział w procesach zachodzących na rynku energii”. W zgodzie z zamysłem ustawodawcy można stwierdzić, że Wnioskodawca będzie dokonywał dostawy jedynie nadwyżki wartości energii elektrycznej.

Podobne wnioski płyną z orzecznictwa TSUE. W tym miejscu wskazać należy między innymi na orzeczenie Trybunału w sprawie C-154/80, w którym stwierdzono, iż „świadczenie wzajemne musi stanowić pewną wartość subiektywną, gdyż podstawą opodatkowania jest świadczenie wzajemne rzeczywiście otrzymane, a nie wartość otrzymana według kryteriów obiektywnych”.

Przedsiębiorstwo energetyczne nie uzyska żadnego świadczenia w sposób rzeczywisty, jeżeli Wnioskodawca nie wyprodukuje nadwyżki, ponieważ działanie Wnioskodawcy nie wprowadzi do sieci energii, która mogłaby być sprzedana z korzyścią dla podmiotu trzeciego lub wykorzystana przez przedsiębiorstwo energetyczne.

W orzeczeniu w sprawie C-16/93 pomiędzy R.J. Tolsma v Inspecteur der Omzetbelasting R. J. Tolsma a Inspecteur der Omzetbelasting Leeuwarden Trybunał uznał, iż „czynność podlega opodatkowaniu wyłącznie wtedy, gdy istnieje związek prawny między usługodawcą i usługobiorcą, w ramach, którego następuje świadczenie wzajemne, przy czym wynagrodzenie otrzymane przez usługodawcę stanowi wartość faktycznie przekazaną w zamian za usługi świadczone na rzecz usługobiorcy”.

Zatem w odniesieniu do systemu rozliczeń net billing, w ocenie Wnioskodawcy, obowiązek podatkowy po stronie Prosumenta w podatku VAT będzie powstawał wyłącznie w sytuacji, gdy w danym okresie rozliczeniowym suma wartości sald ujemnych będzie większa nad sumą sald dodatnich.

Obowiązek podatkowy będzie w takim razie powstawał z chwilą wystawienia faktury dokumentującej dostawę tej energii, pod warunkiem, że faktura zostanie wystawiona nie później niż z chwilą upływu terminu płatności za dostawę w myśl regulacji art. 19a ust. 5 pkt 4 lit. a) w zw. z art. 19a ust. 7.

Sprzedaż zrealizowana na rzecz innego podatnika lub osoby prawnej niebędącej podatnikiem winna być w takiej sytuacji udokumentowana fakturą zgodnie z art. 106b ust. 1 pkt 1 ustawy o VAT. W zakresie terminu wystawienia faktury należy zauważyć, że Sprzedawca w celu prowadzenia rozliczeń, prowadzi konto dla Prosumenta zwane też „Kontem Prosumenta”, na którym ewidencjonuje ilości energii elektrycznej i wartości energii elektrycznej wprowadzonej do sieci dystrybucyjnej elektroenergetycznej oraz wynikającą z nich wartość środków za energię elektryczną należną Prosumentowi za energię elektryczną wprowadzoną do sieci.

Co do zasady wartość Depozytu Prosumenckiego dotycząca danego miesiąca kalendarzowego jest ustalana i przyporządkowywana do Konta Prosumenckiego w kolejnym miesiącu kalendarzowym.

Zatem skoro w przedmiotowym stanie faktycznym z tytułu dostaw energii elektrycznej przez Spółkę obowiązek podatkowy powstaje z chwilą wystawienia faktury VAT, to terminem wystawienia faktury będzie termin określony według art. 106i ust. 3 pkt 4 ustawy o VAT, tj. z upływem terminu płatności.

Ad 7 i 8.

W zakresie określenia podstawy opodatkowania przy wprowadzaniu energii do sieci w systemie net billing początkowo należy wskazać, że odpłatność oznacza wykonanie czynności świadczenia usług, czy też dostawy towarów za wynagrodzeniem.

W znaczeniu potocznym wynagrodzenie to zapłata za pracę, należność, a także odszkodowanie, nagroda. Natomiast odpłatny to taki, który wymaga zapłacenia, zwrotu kosztów, płatny. Powyższa analiza prowadzi do wniosku, że istotną cechą wynagrodzenia jest istnienie bezpośredniego związku pomiędzy świadczeniem usług, dostawą towarów i otrzymaną zapłatą. Należy stwierdzić, że czynności podlegają opodatkowaniu jedynie wtedy, gdy zostały wykonane odpłatnie. Czynność można uznać za dokonaną odpłatnie, gdy istnieje bezpośrednia i jasno zindywidualizowana korzyść po stronie świadczącego usługę. Zatem pod pojęciem odpłatności świadczenia usług i dostaw towarów należy rozumieć prawo podmiotu świadczącego usługę do żądania od odbiorcy usługi czy też towaru lub osoby trzeciej zapłaty ceny lub ekwiwalentu (np. w postaci świadczenia wzajemnego).

Natomiast art. 29a ust. 1 ustawy o VAT stanowi, iż z zastrzeżeniem ust. 2, 3 i 5, art. 30a-30c, art. 32, art. 119 oraz art. 120 ust. 4 i 5, podstawą opodatkowania jest wszystko, co stanowi zapłatę, którą dokonujący dostawy towarów lub usługodawca otrzymał lub ma otrzymać z tytułu sprzedaży od nabywcy, usługobiorcy lub osoby trzeciej, włącznie z otrzymanymi dotacjami, subwencjami i innymi dopłatami o podobnym charakterze mającymi bezpośredni wpływ na cenę towarów dostarczanych lub usług świadczonych przez podatnika.

W oparciu o powyższą argumentację Wnioskodawca stoi na stanowisku, że w przedstawionym stanie faktycznym podstawą opodatkowania VAT po stronie Prosumenta będzie kwota równa nadwyżce sumy wartości sald ujemnych nad sumą sald dodatnich w danym okresie rozliczeniowym.

Z kolei odnosząc się do zagadnienia przeznaczenia depozytu Prosumenta na rozliczenie zobowiązań Prosumenta wobec przedsiębiorstwa energetycznego oraz wpływu na podstawę opodatkowania podatkiem VAT z tytułu sprzedaży energii elektrycznej dokonywanej przez Sprzedawcę na rzecz Prosumenta – w ocenie Wnioskodawcy – w myśl przytoczonych powyżej art. 29a ust. 1 i ust. 6 ustawy o VAT, kwoty depozytu Prosumenta pomniejszające zobowiązanie wobec Sprzedawcy nie będą wpływać na podstawę opodatkowania z tytułu sprzedaży dokonywanej przez przedsiębiorstwo energetyczne na rzecz Prosumenta, bowiem jest to forma zapłaty za energię elektryczną zakupioną od Sprzedawcy (celem depozytu jest pomniejszanie zobowiązania Prosumenta w następnych okresach rozliczeniowych).

W ocenie Wnioskodawcy, w modelu rozliczenia opartym o saldowanie wartościowe w istocie dochodzić będzie do wzajemnego potrącenia wierzytelności.

Wzajemna kompensata wierzytelności, polegająca na zaliczeniu jednej wierzytelności na poczet drugiej dokonywana jest w świetle obowiązujących przepisów prawa, tj. Ustawy o OZE oraz w oparciu o umowy zawarte pomiędzy kontrahentami.

Kompensata wierzytelności, zgodnie z art. 489 ustawy z 23 kwietnia 1964 r. Kodeks cywilny, stanowi formę płatności w równym stopniu, co zapłata w pieniądzu. Wzajemne potrącenie wierzytelności powoduje ich wygaśnięcie, a co za tym idzie zaspokojenie roszczeń wierzyciela.

Stanowisko to znajduje również odzwierciedlenie w interpretacjach wydawanych przez Dyrektora Krajowej Informacji Skarbowej. Przykładowo, w interpretacji z dnia 12 grudnia 2022 r., znak: 0114-KDIP4-1.4012.525.2022.1.APR organ wskazał, że „Środki zgromadzone na koncie Prosumenta jako depozyt Prosumenta mogą zostać wykorzystane jedynie jako forma zapłaty za zobowiązania Prosumenta względem Państwa w związku z zakupem od Państwa energii elektrycznej. Środki te mogą posłużyć wyłącznie do uregulowania zobowiązań finansowych Prosumenta za energię pobraną z Państwa sieci. Środki zaewidencjonowane na koncie Prosumenta jako depozyt prosumencki nie mogą więc pomniejszać podstawy opodatkowania z tytułu dostawy energii elektrycznej na rzecz Prosumenta. Zatem, przeznaczenie depozytu prosumenta na rozliczenie zobowiązań Prosumenta nie wpływa na podstawę opodatkowania podatkiem od towarów i usług sprzedaży energii elektrycznej dokonywanej przez Państwa na rzecz Prosumenta”.

Ad 9.

W ocenie Wnioskodawcy, w sytuacji, gdy niewykorzystane środki z depozytu prosumenckiego będą przedmiotem nadpłaty, którą Sprzedawca zwraca na rzecz Wnioskodawcy jako prosumenta, otrzymanie przez Wnioskodawcę zwrotu tej nadpłaty będzie neutralne na gruncie VAT.

Z kolei kwota zgromadzona na depozycie, w części, w jakiej nie podlega ona zwrotowi i nie może być wykorzystana na poczet pomniejszenia przyszłych zobowiązań Wnioskodawcy wobec Sprzedawcy, powinna pomniejszać podstawę opodatkowania VAT z tytułu dokonanych wcześniej przez Wnioskodawcę dostaw energii elektrycznej (wynagradzanych za środki przekazane na depozyt prosumencki).

Jak bowiem wskazano w stanowisku Wnioskodawcy:

-do pytania nr 5 i 6: w odniesieniu do systemu rozliczeń net-billing, w ocenie Wnioskodawcy, obowiązek podatkowy po stronie Prosumenta w podatku VAT będzie powstawał wyłącznie w sytuacji, gdy w danym okresie rozliczeniowym suma wartości sald ujemnych będzie większa nad sumą sald dodatnich;

-do pytania nr 7 i 8: Wnioskodawca stoi na stanowisku, że w przedstawionym stanie faktycznym podstawą opodatkowania VAT po stronie Prosumenta będzie kwota równa nadwyżce sumy wartości sald ujemnych nad sumą sald dodatnich w danym okresie rozliczeniowym.

Z kolei z regulacji ustawy o OZE wynika, iż do powstania depozytu prosumenckiego dochodzi, gdy suma wartości sald ujemnych będzie większa nad sumą sald dodatnich, z celem depozytu jest pomniejszanie zobowiązania Prosumenta w następnych okresach rozliczeniowych (art. 4c ust. 1, 2 i 4 ustawy o OZE).

Przy czym, z regulacji tych wynika, iż kwota depozytu może być rozliczona przez okres kolejnych 12 miesięcy od dnia przypisania danej kwoty jako depozyt prosumencki na koncie Prosumenta (art. 4c ust. 5 ustawy o OZE), a po upływie 12 miesięcy od dnia przypisania danej kwoty środków do depozytu prosumenckiego niewykorzystane środki w części stanowiącej nie więcej niż 20% wartości energii elektrycznej wprowadzonej w danym miesiącu kalendarzowym stanowią nadpłatę, którą Sprzedawca zwraca w terminie nie dłuższym niż do końca 13 miesiąca następującego po danym miesiącu, w którym powstał ten depozyt (art. 4 ust. 11 pkt 2).

Jak też wskazywano już w treści złożonego wniosku, stosownie do art. 29a ust. 1 ustawy:

Podstawą opodatkowania, z zastrzeżeniem ust. 2, 3 i 5, art. 30a-30c, art. 32, art. 119 oraz art. 120 ust. 4 i 5, jest wszystko, co stanowi zapłatę, którą dokonujący dostawy towarów lub usługodawca otrzymał lub ma otrzymać z tytułu sprzedaży od nabywcy, usługobiorcy lub osoby trzeciej, włącznie z otrzymanymi dotacjami, subwencjami i innymi dopłatami o podobnym charakterze mającymi bezpośredni wpływ na cenę towarów dostarczanych lub usług świadczonych przez podatnika.

Odnosząc się do przedmiotowej nadpłaty jako wynagrodzenia za czynność podlegającą opodatkowaniu VAT, w ocenie Wnioskodawcy, powinna ona być oceniana w kategoriach subiektywnych, tj. w relacji podatnik/świadczeniodawca – nabywca/płatnik. Stanowisko to znajduje odzwierciedlenie w bogatym orzecznictwie TSUE.

Przykładowo, w wyroku z 9 czerwca 2011 r. w sprawie C-285/10 Campsa Estaciones de Servicio SA TSUE stwierdził m.in.: „W świetle utrwalonego orzecznictwa, zgodnie z ową zasadą ogólną podstawą opodatkowania dostawy odpłatnych towarów lub świadczenia usług jest świadczenie wzajemne rzeczywiście otrzymane z tego tytułu przez podatnika. Owo świadczenie wzajemne jest zatem wartością subiektywną, czyli rzeczywiście otrzymaną, a nie wartością oszacowaną według kryteriów obiektywnych”.

Stanowisko to znalazło również aprobatę krajowych sądów administracyjnych. Przykładowo, Naczelny Sąd Administracyjny w wyroku z 21 kwietnia 2016 r. stwierdził, iż: „Nie budzi przy tym wątpliwości, że podstawa opodatkowania, co do zasady stanowi wartość subiektywną, tzn. powinna odzwierciedlać wynagrodzenie faktycznie otrzymane (należne) dostawcy lub usługodawcy z tytułu danej transakcji. Podstawa opodatkowania VAT nie jest zatem ustalana według kryteriów obiektywnych”. Wynagrodzenie takie powinno pozostawać jednak w proporcji co do uzyskanej w zamian korzyści, a więc być ekwiwalentne wobec dostarczonego towaru lub świadczonej usługi.

W ocenie Wnioskodawcy, kwota zgromadzona na depozycie, w części, w jakiej nie podlega ona zwrotowi i nie może być wykorzystana na poczet pomniejszenia przyszłych zobowiązań Wnioskodawcy wobec Sprzedawcy, powinna pomniejszać podstawę opodatkowania VAT w myśl regulacji art. 29a ust. 13 ustawy o VAT.

Stosownie do art. 29a ust. 13 ustawy, w przypadkach, o których mowa w ust. 10 pkt 1-3, obniżenia podstawy opodatkowania, w stosunku do podstawy określonej w wystawionej fakturze z wykazanym podatkiem, dokonuje się za okres rozliczeniowy, w którym podatnik wystawił fakturę korygującą, pod warunkiem, że z posiadanej przez tego podatnika dokumentacji wynika, że uzgodnił on z nabywcą towaru lub usługobiorcą warunki obniżenia podstawy opodatkowania dla dostawy towarów lub świadczenia usług określone w fakturze korygującej oraz warunki te zostały spełnione, a faktura ta jest zgodna z posiadaną dokumentacją. W przypadku, gdy w okresie rozliczeniowym, w którym została wystawiona faktura korygująca, podatnik nie posiada dokumentacji, o której mowa w zdaniu pierwszym, obniżenia podstawy opodatkowania dokonuje za okres rozliczeniowy, w którym dokumentację tę uzyskał.

Obniżenie podstawy opodatkowania jest możliwe w momencie wystawienia faktury korygującej pod warunkiem, że z posiadanej przez tego podatnika dokumentacji wynika, że uzgodnił on z nabywcą towaru lub usługobiorcą warunki obniżenia podstawy opodatkowania dla dostawy towarów lub świadczenia usług określone w fakturze korygującej oraz warunki te zostały spełnione, a faktura ta jest zgodna z posiadaną dokumentacją.

W świetle powyższych regulacji oraz sposobu funkcjonowania systemu net biling, Wnioskodawca stoi na stanowisku, że korekta podstawy opodatkowania powinna być dokonana poprzez wystawienie przez Wnioskodawcę faktury korygującej w okresie rozliczeniowym następującym po okresie, w którym nastąpiło umorzenie niezwróconych środków depozytu prosumenckiego. Zagadnienie okresu ważności środków znajdujących się na koncie depozytu prosumenckiego regulują przepisy prawa powszechnie obowiązującego tj. przepisy Ustawy o OZE (art. 4 ust. 11 pkt 2 oraz art. 4c ust. 6 Ustawy OZE), a co za tym idzie w ślad za nimi postanowienia umowy kompleksowej zawartej przez Wnioskodawcę. W niniejszej sytuacji zdarzenie w postaci umorzenia środków będzie spełnieniem uzgodnienia warunków zmieniających podstawę opodatkowania. Zatem skoro umorzenie środków następuje wraz z upływem okresu rozliczeniowego tak spełnienie uzgodnienia następuje w pierwszym dniu nowego okresu (tj. okresu rozliczeniowego po okresie, w którym nastąpiło umorzenie środków). Zatem, Wnioskodawca stoi na stanowisku, że powinien dokonać korekty podstawy opodatkowania poprzez wystawienie faktury korygującej z tytułu dokonanych wcześniej przez Spółkę dostaw energii elektrycznej (wynagradzanych za środki przekazane na depozyt prosumencki) w okresie rozliczeniowym po okresie, w którym nastąpiło umorzenie niezwróconych środków z depozytu prosumenckiego.

Ocena stanowiska

Stanowisko, które przedstawili Państwo we wniosku jest:

-prawidłowe – w zakresie ustalenia, czy wprowadzenie energii elektrycznej do sieci w przypadku rozliczenia w systemie net metering na podstawie zawartej umowy stanowi czynność podlegającą opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług (pytanie oznaczone we wniosku nr 1),

-prawidłowe– w zakresie ustalenia, czy wprowadzenie energii elektrycznej do sieci w przypadku rozliczenia w systemie net billing na podstawie zawartej umowy stanowi czynność podlegającą opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług (pytanie oznaczone we wniosku nr 4);

-nieprawidłowe– w zakresie ustalenia momentu powstania obowiązku podatkowego dla tej czynności (pytanie oznaczone we wniosku nr 5),

-nieprawidłowe– w zakresie ustalenia podstawy opodatkowania, wpływu rozliczenia depozytu Prosumenta na ustalenie podstawy opodatkowania oraz konsekwencji zwrotu niewykorzystanych środków depozytu prosumenckiego (pytania oznaczone we wniosku nr 7, nr 8 i nr 9),

-prawidłowe– w zakresie terminu wystawienia faktury w związku z ww. wprowadzeniem energii elektrycznej do sieci (pytanie oznaczone we wniosku nr 6).

Uzasadnienie interpretacji indywidualnej

Zgodnie z art. 5 ust. 1 pkt 1 ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług (t. j. Dz. U. z 2022 r. poz. 931 ze zm.) zwanej dalej „ustawą”:

Opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług podlegają odpłatna dostawa towarów i odpłatne świadczenie usług na terytorium kraju.

Pojęcie towaru ustawodawca zdefiniował w art. 2 pkt 6 ustawy. Zgodnie z tym przepisem:

Ilekroć w dalszych przepisach jest mowa o towarach - rozumie się przez to rzeczy oraz ich części, a także wszelkie postacie energii.

Na podstawie art. 2 pkt 22 ustawy:

Ilekroć w dalszych przepisach jest mowa o sprzedaży - rozumie się przez to odpłatną dostawę towarów i odpłatne świadczenie usług na terytorium kraju, eksport towarów oraz wewnątrzwspólnotową dostawę towarów.

Stosownie do art. 7 ust. 1 ustawy:

Przez dostawę towarów, o której mowa w art. 5 ust. 1 pkt 1, rozumie się przeniesienie prawa do rozporządzania towarami jak właściciel (…).

W świetle art. 8 ust. 1 ustawy:

Przez świadczenie usług, o którym mowa w art. 5 ust. 1 pkt 1, rozumie się każde świadczenie na rzecz osoby fizycznej, osoby prawnej lub jednostki organizacyjnej niemającej osobowości prawnej, które nie stanowi dostawy towarów w rozumieniu art. 7, w tym również:

1)przeniesienie praw do wartości niematerialnych i prawnych, bez względu na formę, w jakiej dokonano czynności prawnej;

2)zobowiązanie do powstrzymania się od dokonania czynności lub do tolerowania czynności lub sytuacji;

3)świadczenie usług zgodnie z nakazem organu władzy publicznej lub podmiotu działającego w jego imieniu lub nakazem wynikającym z mocy prawa.

Zauważyć należy, że jak wynika z ww. przepisu art. 5 ust. 1 pkt 1 ustawy, bezwzględnym warunkiem dla uznania, że dostawa towarów oraz świadczenie usługi podlega opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług, jest „odpłatność” za daną czynność. Odpłatność oznacza wykonanie czynności (dostawy towarów oraz świadczenia usług) za wynagrodzeniem. W znaczeniu potocznym wynagrodzenie to zapłata za pracę, należność. Natomiast odpłatny to taki, który wymaga zapłacenia, zwrotu kosztów, płatny.

Zatem pod pojęciem odpłatności świadczenia rozumieć należy prawo podmiotu sprzedającego towar lub świadczącego usługę do żądania od nabywcy towaru, odbiorcy usługi lub osoby trzeciej zapłaty ceny lub ekwiwalentu (np. w postaci świadczenia wzajemnego). W konsekwencji powyższego należy stwierdzić, że opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług będzie podlegało tylko to świadczenie (dostawa lub usługa), w przypadku którego istnieje konsument, tj. odbiorca świadczenia odnoszący z niego choćby potencjalną korzyść. Dopóki nie istnieje podmiot, który odnosiłby lub powinien odnosić konkretne korzyści o charakterze majątkowym związanym z danym świadczeniem, dopóty świadczenie to nie będzie czynnością podlegającą opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług.

Jednocześnie wskazać należy, iż nie każda jednak czynność stanowiąca dostawę towarów czy świadczenie usług podlega opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług. Aby dana czynność podlegała opodatkowaniu, musi być wykonana przez podatnika.

W świetle art. 15 ust. 1 ustawy:

Podatnikami są osoby prawne, jednostki organizacyjne niemające osobowości prawnej oraz osoby fizyczne, wykonujące samodzielnie działalność gospodarczą, o której mowa w ust. 2, bez względu na cel lub rezultat takiej działalności.

Przepis art. 15 ust. 2 ustawy stanowi natomiast, że:

Działalność gospodarcza obejmuje wszelką działalność producentów, handlowców lub usługodawców, w tym podmiotów pozyskujących zasoby naturalne oraz rolników, a także działalność osób wykonujących wolne zawody. Działalność gospodarcza obejmuje w szczególności czynności polegające na wykorzystywaniu towarów lub wartości niematerialnych i prawnych w sposób ciągły dla celów zarobkowych.

Co do zasady, opodatkowaniu podlegają czynności odpłatne, przy czym z przepisów nie wynika, że odpłatność za czynności dostawy towarów lub świadczenia usług musi mieć postać pieniężną. Odpłatność jako świadczenie wzajemne może również przybrać postać rzeczową – zapłata w innym towarze lub usłudze albo mieszaną – zapłata w części pieniężna i w części rzeczowa. Innymi słowy, dla uznania czynności za odpłatną wystarczające jest, by istniała możliwość określenia ceny wyrażonej w pieniądzu w stosunku do świadczenia wzajemnego stanowiącego wynagrodzenie za tę czynność.

Zgodnie z zasadą ogólną wyrażoną w art. 19a ust. 1 ustawy:

Obowiązek podatkowy powstaje z chwilą dokonania dostawy towarów lub wykonania usługi, z zastrzeżeniem ust. 1a, 1b, 5 i 7-11, art. 14 ust. 6, art. 20, art. 21 ust. 1 i art. 138f.

W myśl art. 19a ust. 2 ww. ustawy:

W odniesieniu do przyjmowanych częściowo usług, usługę uznaje się również za wykonaną, w przypadku wykonania części usługi, dla której to części określono zapłatę.

Z konstrukcji podatku od towarów i usług wynika, że podatnik, który wykonuje czynności podlegające opodatkowaniu VAT, zobowiązany jest opodatkować daną czynność w momencie powstania obowiązku podatkowego. Powyższy przepis formułuje zasadę ogólną, zgodnie z którą obowiązek podatkowy powstaje z chwilą dokonania dostawy towaru bądź wykonania usługi, co oznacza, że podatek staje się wymagalny w rozliczeniu za okres, w którym dokonana została dostawa towarów bądź świadczenie usług i powinien być rozliczony za ten okres.

Zgodnie z treścią art. 19a ust. 5 pkt 4 lit. a cyt. ustawy:

Obowiązek podatkowy powstaje z chwilą wystawienia faktury z tytułu dostaw energii elektrycznej, cieplnej lub chłodniczej oraz gazu przewodowego.

Jak stanowi art. 19a ust. 7 ustawy:

W przypadkach, o których mowa w ust. 5 pkt 3 i 4, gdy podatnik nie wystawił faktury lub wystawił ją z opóźnieniem, obowiązek podatkowy powstaje z chwilą upływu terminów wystawienia faktury określonych w art. 106i ust. 3 i 4, a w przypadku gdy nie określono takiego terminu – z chwilą upływu terminu płatności.

Natomiast stosownie do art. 29a ust. 1 cyt. ustawy:

W myśl art. 29a ust. 6 ustawy:

Podstawa opodatkowania obejmuje:

1)podatki, cła, opłaty i inne należności o podobnym charakterze, z wyjątkiem kwoty podatku;

2)koszty dodatkowe, takie jak prowizje, koszty opakowania, transportu i ubezpieczenia, pobierane przez dokonującego dostawy lub usługodawcę od nabywcy lub usługobiorcy.

Natomiast jak stanowi art. 29a ust. 7 ustawy:

Podstawa opodatkowania nie obejmuje kwot:

1)stanowiących obniżkę cen w formie rabatu z tytułu wcześniejszej zapłaty;

2)udzielonych nabywcy lub usługobiorcy opustów i obniżek cen, uwzględnionych w momencie sprzedaży;

3)otrzymanych od nabywcy lub usługobiorcy jako zwrot udokumentowanych wydatków poniesionych w imieniu i na rzecz nabywcy lub usługobiorcy i ujmowanych przejściowo przez podatnika w prowadzonej przez niego ewidencji na potrzeby podatku.

Zgodnie z art. 2 pkt 27a ustawy z 20 lutego 2015 r. o odnawialnych źródłach energii (t. j. Dz.U. z 2022 r. poz. 1378 ze zm.), zwanej dalej „ustawa o OZE” ustawy o OZE:

Przez prosumenta energii odnawialnej należy rozumieć odbiorcę końcowego wytwarzającego energię elektryczną wyłącznie z odnawialnych źródeł energii na własne potrzeby w mikroinstalacji, pod warunkiem że w przypadku odbiorcy końcowego niebędącego odbiorcą energii elektrycznej w gospodarstwie domowym, nie stanowi to przedmiotu przeważającej działalności gospodarczej określonej zgodnie z przepisami wydanymi na podstawie art. 40 ust. 2 ustawy z dnia 29 czerwca 1995 r. o statystyce publicznej (Dz.U. z 2022r. poz. 459 i 830).

W myśl art. 2 pkt 27c ustawy o OZE:

Przez prosumenta zbiorowego energii odnawialnej należy rozumieć odbiorcę końcowego wytwarzającego energię elektryczną wyłącznie z odnawialnych źródeł energii na własne potrzeby w mikroinstalacji lub małej instalacji przyłączonej do sieci dystrybucyjnej elektroenergetycznej za pośrednictwem wewnętrznej instalacji elektrycznej budynku wielolokalowego, w której znajduje się punkt poboru energii elektrycznej tego odbiorcy, pod warunkiem że w przypadku odbiorcy końcowego niebędącego odbiorcą energii elektrycznej w gospodarstwie domowym wytwarzanie to nie stanowi przedmiotu przeważającej działalności gospodarczej określonej zgodnie z przepisami wydanymi na podstawie art. 40 ust. 2 ustawy z dnia 29 czerwca 1995 r. o statystyce publicznej.

Zgodnie z art. 2 pkt 39 ustawy o OZE:

Przez wytwórcę należy rozumieć podmiot, który ma siedzibę lub miejsce zamieszkania na terytorium państwa członkowskiego Unii Europejskiej, Konfederacji Szwajcarskiej lub państwa członkowskiego Europejskiego Porozumienia o Wolnym Handlu (EFTA) - strony umowy o Europejskim Obszarze Gospodarczym, wytwarzający energię elektryczną lub ciepło z odnawialnych źródeł energii lub wytwarzający biogaz rolniczy w instalacjach odnawialnego źródła energii znajdujących się na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej lub w wyłącznej strefie ekonomicznej.

Stosownie do art. 2 pkt 13 ustawy o OZE:

Przez instalację odnawialnego źródła energii rozumie się instalację stanowiącą wyodrębniony zespół:

a)urządzeń służących do wytwarzania energii opisanych przez dane techniczne i handlowe, w których energia jest wytwarzana z odnawialnych źródeł energii, lub

b)obiektów budowlanych i urządzeń stanowiących całość techniczno-użytkową służący do wytwarzania biogazu rolniczego

‒a także połączony z tym zespołem magazyn energii elektrycznej lub magazyn biogazu rolniczego.

W myśl art. 2 pkt 18 ustawy o OZE:

Przez małą instalację rozumie się instalację odnawialnego źródła energii o łącznej mocy zainstalowanej elektrycznej większej niż 50 kW i nie większej niż 1 MW, przyłączoną do sieci elektroenergetycznej o napięciu znamionowym niższym niż 110 kV albo o mocy osiągalnej cieplnej w skojarzeniu większej niż 150 kW i mniejszej niż 3 MW, w której łączna moc zainstalowana elektryczna jest większa niż 50 kW i nie większa niż 1 MW.

Stosownie natomiast do art. 2 pkt 19 ustawy o OZE:

Przez mikroinstalację rozumie się instalację odnawialnego źródła energii o łącznej mocy zainstalowanej elektrycznej nie większej niż 50 kW, przyłączoną do sieci elektroenergetycznej o napięciu znamionowym niższym niż 110 kV albo o mocy osiągalnej cieplnej w skojarzeniu nie większej niż 150 kW, w której łączna moc zainstalowana elektryczna jest nie większa niż 50 kW.

W myśl art. 3 ustawy o OZE:

Podjęcie i wykonywanie działalności gospodarczej w zakresie wytwarzania energii elektrycznej z odnawialnych źródeł energii wymaga uzyskania koncesji na zasadach i warunkach określonych w ustawie - Prawo energetyczne, z wyłączeniem wytwarzania energii elektrycznej:

1)w mikroinstalacji;

2)w małej instalacji;

3)wyłącznie z biogazu rolniczego, w tym w kogeneracji w rozumieniu art. 3 pkt 33 ustawy - Prawo energetyczne;

4)wyłącznie z biopłynów.

Zgodnie z art. 4 ust. 1 i ust. 1a ustawy o OZE:

1. Sprzedawca, o którym mowa w art. 40 ust. 1a, dokonuje rozliczenia ilości energii elektrycznej wprowadzonej do sieci dystrybucyjnej elektroenergetycznej wobec ilości energii elektrycznej pobranej z tej sieci w celu jej zużycia na potrzeby własne przez prosumenta energii odnawialnej wytwarzającego energię elektryczną w mikroinstalacji o łącznej mocy zainstalowanej elektrycznej:

1)większej niż 10 kW - w stosunku ilościowym 1 do 0,7;

2)nie większej niż 10 kW - w stosunku ilościowym 1 do 0,8.

1a. Sprzedawca, o którym mowa w art. 40 ust. 1a, dokonuje rozliczenia:

a) większej niż 10 kW - w stosunku ilościowym 1 do 0,7,

b) nie większej niż 10 kW - w stosunku ilościowym 1 do 0,8

- w odniesieniu do instalacji, w których energia elektryczna została wytworzona i wprowadzona do sieci dystrybucyjnej elektroenergetycznej po raz pierwszy w okresie od 1 kwietnia 2022 r. do 30 czerwca 2022 r., z wyłączeniem mikroinstalacji przyłączonych do sieci dystrybucyjnej elektroenergetycznej zgodnie z art. 4d ust. 2-11;

W myśl art. 4 ust. 2 ustawy o OZE:

Rozliczenia, o którym mowa w ust. 1 i 1a, w odniesieniu do:

1)prosumenta energii odnawialnej - dokonuje się z uwzględnieniem zasad, o których mowa w ust. 2a-2d, na podstawie wskazań układu pomiarowo-rozliczeniowego dokonującego pomiaru ilości energii elektrycznej w punkcie poboru energii prosumenta energii odnawialnej;

2)prosumenta zbiorowego energii odnawialnej - dokonuje się z uwzględnieniem zasad, o których mowa w ust. 2a-2d, na podstawie wskazań układu pomiarowo-rozliczeniowego dokonującego pomiaru ilości energii elektrycznej:

a)wytworzonej w mikroinstalacji lub małej instalacji, przy czym ilość energii elektrycznej wytworzonej ustala się odpowiednio do udziału prosumenta zbiorowego energii odnawialnej w wytwarzaniu energii odnawialnej w tej instalacji, określonego w umowie, o której mowa w art. 4a ust. 1,

b)pobranej przez prosumenta zbiorowego energii odnawialnej;

3)prosumenta wirtualnego energii odnawialnej - dokonuje się z uwzględnieniem zasad, o których mowa w ust. 2b-2d, na podstawie:

a)wskazań układu pomiarowo-rozliczeniowego dokonującego pomiaru ilości energii elektrycznej pobranej przez prosumenta wirtualnego energii odnawialnej,

b)ilości energii elektrycznej wytworzonej przez prosumenta wirtualnego energii elektrycznej w instalacji odnawialnego źródła energii, zgłoszonej przez podmioty odpowiedzialne za bilansowanie handlowe tej instalacji odnawialnego źródła energii i sprzedawcy energii prosumenta wirtualnego energii elektrycznej, do operatora systemu przesyłowego elektroenergetycznego w ramach bilansowania handlowego, o którym mowa w ustawie - Prawo energetyczne. Ilość energii elektrycznej wytworzonej przez prosumenta wirtualnego energii elektrycznej w instalacji odnawialnego źródła energii ustala się jako iloczyn:

-udziału prosumenta wirtualnego energii odnawialnej w wytwarzaniu energii odnawialnej w instalacji odnawialnego źródła energii, określonego w umowie, o której mowa w art. 4a ust. 1, oraz

-ilości energii elektrycznej określonej dla danego okresu rozliczania niezbilansowania (t) jako energia planowana do wprowadzenia do sieci z tej instalacji odnawialnego źródła energii - w przypadku gdy instalacja odnawialnego źródła energii i sprzedawca energii mają różny podmiot odpowiedzialny za bilansowanie handlowe, albo

-ilości energii elektrycznej wprowadzonej do sieci elektroenergetycznej z tej instalacji odnawialnego źródła energii, w przypadku gdy instalacja odnawialnego źródła energii i sprzedawca energii mają ten sam podmiot odpowiedzialny za bilansowanie handlowe i sprzedawca energii wyrazi zgodę na taki sposób ustalania ilości energii elektrycznej wytworzonej w instalacji odnawialnego źródła energii.

Stosownie do art. 4 ust. 2a, ust. 2b i ust. 3 ustawy o OZE:

2a. Operator systemu dystrybucyjnego elektroenergetycznego udostępnia sprzedawcy, o którym mowa w art. 40 ust. 1a, dane obejmujące godzinowe ilości energii elektrycznej wprowadzonej i pobranej z sieci dystrybucyjnej elektroenergetycznej przez:

1)prosumenta energii odnawialnej przed sumarycznym bilansowaniem i po sumarycznym bilansowaniu ilości energii elektrycznej wprowadzonej do i pobranej z sieci dystrybucyjnej elektroenergetycznej, zarejestrowanej uprzednio przez liczniki zdalnego odczytu, w rozumieniu art. 3 pkt 64 ustawy - Prawo energetyczne, na wszystkich fazach instalacji elektrycznej, dokonywanym w systemie informatycznym operatora systemu dystrybucyjnego elektroenergetycznego;

2)prosumenta zbiorowego energii odnawialnej przed sumarycznym bilansowaniem i po sumarycznym bilansowaniu ilości energii elektrycznej wprowadzonej do i pobranej z sieci dystrybucyjnej elektroenergetycznej, zarejestrowanej uprzednio przez liczniki zdalnego odczytu w rozumieniu przepisów art. 3 pkt 64 ustawy - Prawo energetyczne, na wszystkich fazach instalacji elektrycznej dokonywanym w systemie informatycznym operatora systemu dystrybucyjnego elektroenergetycznego.

2b. Rozliczenia pomiędzy sprzedawcą, o którym mowa w art. 40 ust. 1a, a prosumentem energii odnawialnej, prosumentem zbiorowym energii odnawialnej lub prosumentem wirtualnym energii odnawialnej są prowadzone na podstawie ilości energii sumarycznie zbilansowanej w każdej godzinie. Sumarycznie zbilansowana ilość energii elektrycznej, wprowadzona do i pobrana z sieci dystrybucyjnej elektroenergetycznej, przez prosumenta energii odnawialnej, prosumenta zbiorowego energii odnawialnej lub prosumenta wirtualnego energii odnawialnej, jest wyznaczana dla danej godziny metodą wektorową według następującego wzoru:

𝐸𝑏(𝑡) = 𝐸𝑝(𝑡) − 𝐸𝑤(𝑡),

gdzie poszczególne symbole oznaczają:

Ep(t) - sumę ze wszystkich faz ilości energii elektrycznej pobranej w godzinie (t) z sieci dystrybucyjnej elektroenergetycznej, wyrażoną w kWh,

2c. W zakresie rozliczania, o którym mowa w ust. 2b, w przypadku gdy:

1)prosument zbiorowy energii odnawialnej lub prosument wirtualny energii odnawialnej pobierze odpowiednio z instalacji albo z sieci w miejscu, w którym dokonywany jest pomiar energii elektrycznej pobieranej, większą ilość energii elektrycznej niż przysługująca mu ilość energii elektrycznej wytworzonej w instalacji odnawialnego źródła energii, to uznaje się, że brakującą ilość energii elektrycznej ponad wytworzoną dla niego w instalacji odnawialnego źródła energii pobiera on z sieci dystrybucyjnej elektroenergetycznej;

2)prosument zbiorowy energii odnawialnej lub prosument wirtualny energii odnawialnej pobierze odpowiednio z instalacji albo z sieci w miejscu, w którym dokonywany jest pomiar energii pobieranej, mniejszą ilość energii elektrycznej niż przysługująca mu ilość energii elektrycznej wytworzonej w instalacji odnawialnego źródła energii, to uznaje się, że nadwyżkę energii elektrycznej ponad jego pobór wprowadza on do sieci dystrybucyjnej elektroenergetycznej;

3)energia elektryczna w jednym miejscu dostarczania energii elektrycznej jest pobierana przez podmiot będący jednocześnie prosumentem energii odnawialnej oraz prosumentem zbiorowym energii odnawialnej lub prosumentem wirtualnym energii odnawialnej, w pierwszej kolejności jest rozliczana energia elektryczna wprowadzona do sieci dystrybucyjnej elektroenergetycznej i pobrana z tej sieci przez ten podmiot działający jako prosument energii odnawialnej, następnie jest rozliczana energia elektryczna wprowadzona do sieci dystrybucyjnej elektroenergetycznej i pobrana z tej sieci przez ten podmiot działający jako prosument zbiorowy energii odnawialnej, a jako ostatnia jest rozliczana energia elektryczna wprowadzona do sieci dystrybucyjnej elektroenergetycznej i pobrana z tej sieci przez ten podmiot działający jako prosument wirtualny energii odnawialnej;

4)energia elektryczna w jednym miejscu dostarczania energii elektrycznej jest pobierana przez podmiot będący jednocześnie prosumentem zbiorowym energii odnawialnej oraz prosumentem wirtualnym energii odnawialnej, w pierwszej kolejności jest rozliczana energia elektryczna wprowadzona do sieci dystrybucyjnej elektroenergetycznej i pobrana z tej sieci przez ten podmiot działający jako prosument zbiorowy energii odnawialnej.

2d. W przypadku gdy układ pomiarowo-rozliczeniowy w punkcie poboru energii elektrycznej przez prosumenta zbiorowego energii odnawialnej lub prosumenta wirtualnego energii odnawialnej nie umożliwia ustalenia godzinowej ilości pobranej energii elektrycznej, to operator systemu dystrybucyjnego elektroenergetycznego ustala godzinowy pobór energii elektrycznej z uwzględnieniem standardowego profilu zużycia, o którym mowa w art. 3 pkt 39 ustawy - Prawo energetyczne.

3.Sprzedawca, o którym mowa w art. 40 ust. 1a, dokonuje rozliczenia ilości energii elektrycznej wprowadzonej do i pobranej z sieci dystrybucyjnej elektroenergetycznej, o którym mowa w ust. 1 lub ust. 1a pkt 1, z prosumentem energii odnawialnej lub prosumentem zbiorowym energii odnawialnej w okresie rozliczeniowym określonym w umowie kompleksowej lub umowie sprzedaży, zgodnie z ust. 1 lub ust. 1a pkt 1, według następującego wzoru:

𝐸𝑟(𝑜) = 𝐸𝑏𝑝 + (𝐸𝑏𝑤 ∗ 𝑊𝑖) + 𝐸𝑟(𝑜−1)

gdzie poszczególne symbole oznaczają:

Er(o) - ilość energii rozliczonej jako wprowadzona do albo pobrana z sieci dystrybucyjnej elektroenergetycznej w danym okresie rozliczeniowym, wyrażoną w kWh,

Ebp - sumę ilości energii sumarycznie zbilansowanej ze wszystkich godzin (t) okresu rozliczeniowego, dla których wynik sumarycznego bilansowania jest dodatni, oznaczoną symbolem Eb(t) we wzorze, o którym mowa w ust. 2b, wyrażoną w kWh,

Ebw - sumę ilości energii sumarycznie zbilansowanej ze wszystkich godzin (t) okresu rozliczeniowego, dla których wynik sumarycznego bilansowania jest ujemny, oznaczoną symbolem Eb(t) we wzorze, o którym mowa w ust. 2b, wyrażoną w kWh,

Er(o-1) - ilość energii elektrycznej niewykorzystanej przez prosumenta energii odnawialnej lub prosumenta zbiorowego energii odnawialnej w poprzednich okresach rozliczeniowych rozliczaną w bieżącym okresie rozliczeniowym zgodnie z ust. 5, dla której wartość rozliczenia jest ujemna, wyrażoną w kWh,

Wi - odpowiedni stosunek ilościowy, o którym mowa w art. 4 ust. 1 lub ust. 1a pkt 1, równy 0,8 dla mikroinstalacji lub małej instalacji o łącznej mocy zainstalowanej elektrycznej nie większej 10 kW oraz równy 0,7 dla instalacji o łącznej mocy większej niż 10 kW.

3a. Sprzedawca, o którym mowa w art. 40 ust. 1a, dokonuje rozliczenia, o którym mowa w ust. 1a pkt 2, na podstawie ilości energii sumarycznie zbilansowanych zgodnie z ust. 2a-2d, w zakresie różnicy pomiędzy wartością energii elektrycznej wprowadzonej do sieci dystrybucyjnej elektroenergetycznej, ustaloną w sposób określony w art. 4b, oraz wartością energii elektrycznej pobranej z tej sieci, ustaloną w sposób określony w art. 4c ust. 3.

Stosownie do art. 4 ust. 4 - 4c ustawy o OZE:

4. Od energii elektrycznej:

4a. W przypadku zawarcia umowy kompleksowej przez prosumenta energii odnawialnej, prosumenta zbiorowego energii odnawialnej lub prosumenta wirtualnego energii odnawialnej ze sprzedawcą, o którym mowa w art. 40 ust. 1a, i dokonywania rozliczeń, o których mowa w ust. 1a pkt 2, opłaty, których wysokość, zgodnie z taryfą operatora systemu dystrybucyjnego elektroenergetycznego, do sieci którego przyłączony jest prosument energii odnawialnej, prosument zbiorowy energii odnawialnej lub prosument wirtualny energii odnawialnej, zależą od ilości energii elektrycznej pobranej, są uiszczane przez:

1)prosumenta energii odnawialnej, prosumenta zbiorowego energii odnawialnej lub prosumenta wirtualnego energii odnawialnej na rzecz tego sprzedawcy;

4b. W przypadku zawarcia przez prosumenta energii odnawialnej, prosumenta zbiorowego energii odnawialnej lub prosumenta wirtualnego energii odnawialnej ze sprzedawcą, o którym mowa w art. 40 ust. 1a, umowy sprzedaży i dokonywania rozliczeń, o których mowa w ust. 1a pkt 2, opłaty, których wysokość, zgodnie z taryfą operatora systemu dystrybucyjnego elektroenergetycznego, do sieci którego przyłączony jest ten prosument, zależą od ilości energii elektrycznej pobranej, są uiszczane na rzecz tego operatora przez prosumenta energii odnawialnej, prosumenta zbiorowego energii odnawialnej lub prosumenta wirtualnego energii odnawialnej.

4c. Wysokość opłat pobieranych, o których mowa w ust. 4a i 4b, uiszczanych przez:

1)prosumenta energii odnawialnej lub prosumenta zbiorowego energii odnawialnej w odniesieniu do energii elektrycznej podlegającej rozliczeniu na zasadach określonych w ust. 1, 1a i 3, ustala się na podstawie sumy ilości energii sumarycznie zbilansowanej we wszystkich godzinach (t) okresu rozliczeniowego, których wynik bilansowania jest dodatni, oznaczonej w ust. 2b symbolem Eb(t);

2)prosumenta wirtualnego energii odnawialnej ustala się na podstawie sumy ilości energii pobranej przez prosumenta we wszystkich godzinach (t) okresu rozliczeniowego, oznaczonej w ust. 2b symbolem Ep(t).

Zgodnie z art. 4 ust. 5 – 5e ustawy o OZE:

5. Rozliczeniu podlega energia elektryczna wprowadzona do sieci dystrybucyjnej nie wcześniej niż na 12 miesięcy przed datą wprowadzenia energii do sieci. Jako datę wprowadzenia energii elektrycznej do sieci przyjmuje się ostatni dzień danego miesiąca kalendarzowego, w którym ta energia została wprowadzona do sieci, z zastrzeżeniem, że niewykorzystana energia elektryczna w danym okresie rozliczeniowym przechodzi na kolejne okresy rozliczeniowe, jednak nie dłużej niż na kolejne 12 miesięcy od daty wprowadzenia tej energii do sieci.

5a. W rozliczaniu energii elektrycznej wprowadzonej do i pobranej z sieci dystrybucyjnej elektroenergetycznej, o którym mowa w ust. 3, niezależnie od liczby stref czasowych w danej grupie taryfowej, w pierwszej kolejności, przed energią wprowadzoną w bieżącym okresie rozliczeniowym rozliczana jest energia z najstarszą datą wprowadzenia do sieci dystrybucyjnej elektroenergetycznej, z zastrzeżeniem ust. 11.

5b. W przypadku gdy prosument energii odnawialnej lub prosument zbiorowy energii odnawialnej rozliczany jest według grupy taryfowej wielostrefowej, rozliczenie, o którym mowa w ust. 3, następuje w sposób określony w ust. 5a, przy czym w pierwszej kolejności rozlicza się energię elektryczną pobraną w tej samej strefie czasowej.

5c. Jeżeli po rozliczeniu, o którym mowa w ust. 3, w danej strefie czasowej powstaną nadwyżki ilości energii elektrycznej wprowadzonej do sieci dystrybucyjnej elektroenergetycznej w stosunku do ilości energii elektrycznej pobranej z sieci dystrybucyjnej elektroenergetycznej, nadwyżki te uwzględnia się w bilansowaniu pozostałych stref czasowych.

5d. W przypadku gdy prosument energii odnawialnej lub prosument zbiorowy energii odnawialnej rozliczany jest według grupy taryfowej wielostrefowej, która obejmuje więcej niż dwie strefy czasowe, występujące nadwyżki uwzględnia się począwszy od strefy czasowej z najwyższym poziomem składnika zmiennego stawki sieciowej.

5e. Jeżeli po rozliczeniu, o którym mowa w ust. 3, dokonanym w kolejności określonej w ust. 5a-5d, w danym okresie rozliczeniowym powstaną nadwyżki, uwzględnia się je w rozliczeniu dokonywanym w kolejnych okresach rozliczeniowych, w kolejności od strefy czasowej z najwyższym poziomem składnika zmiennego stawki sieciowej zawartej w danej grupie taryfowej taryfy operatora systemu dystrybucyjnego elektroenergetycznego, do którego jest przyłączony prosument energii odnawialnej lub prosument zbiorowy energii odnawialnej, do strefy z najniższym poziomem tego składnika.

Z art. 4 ust. 6 – 6a ustawy o OZE wynika, że:

6. Sprzedawca, o którym mowa w art. 40 ust. 1a, udostępnia prosumentowi energii odnawialnej, prosumentowi zbiorowemu energii odnawialnej lub prosumentowi wirtualnemu energii odnawialnej, w przejrzystej i zrozumiałej formie, szczegółowe informacje dotyczące rozliczenia, o którym mowa w ust. 3 i 3a, w tym dane pomiarowe obejmujące ilości odnawialnej energii elektrycznej wprowadzonej do i pobranej z sieci dystrybucyjnej elektroenergetycznej przez prosumenta energii odnawialnej, prosumenta zbiorowego energii odnawialnej lub prosumenta wirtualnego energii odnawialnej, ustalone na zasadach określonych w ust. 2a-2d, a w przypadku rozliczenia, o którym mowa w ust. 3a, również dane obejmujące wartości energii elektrycznej wprowadzonej do sieci oraz pobranej z sieci przez prosumenta energii odnawialnej, prosumenta zbiorowego energii odnawialnej lub prosumenta wirtualnego energii odnawialnej.

6a. Sprzedawca, o którym mowa w art. 40 ust. 1a, zapewnia od 1 lipca 2022 r. funkcjonowanie systemu teleinformatycznego, za pomocą którego udostępnia prosumentowi energii odnawialnej, prosumentowi zbiorowemu energii odnawialnej lub prosumentowi wirtualnemu energii odnawialnej dane, o których mowa w ust. 2a, oraz informacje i dane, o których mowa w ust. 6.

Zgodnie z art. 4 ust. 7 ustawy o OZE:

W zakresie nieuregulowanym ustawą do rozliczenia, o którym mowa w ust. 1-3a, w przypadku prosumenta energii odnawialnej, prosumenta zbiorowego energii odnawialnej lub prosumenta wirtualnego energii odnawialnej będącego konsumentem w rozumieniu przepisów ustawy z dnia 23 kwietnia 1964 r. - Kodeks cywilny (Dz. U. z 2020 r. poz. 1740 i 2320 oraz z 2021 r. poz. 1509 i 2459) stosuje się przepisy o ochronie praw odbiorcy końcowego oraz przepisy dotyczące ochrony konsumenta.

Na mocy art. 4 ust. 8 ustawy o OZE:

Wytwarzanie i wprowadzanie do sieci dystrybucyjnej elektroenergetycznej energii elektrycznej, o której mowa w ust. 1 oraz ust. 1a, przez prosumenta energii odnawialnej, prosumenta zbiorowego energii odnawialnej lub prosumenta wirtualnego energii odnawialnej niebędącego przedsiębiorcą, o którym mowa w ustawie - Prawo przedsiębiorców, nie stanowi działalności gospodarczej w rozumieniu art. 3 tej ustawy.

Zgodnie z art. 4 ust. 10 i ust. 10a ustawy o OZE:

10. Pobrana energia elektryczna podlegająca rozliczeniu, o którym mowa w ust. 1 i 1a, jest zużyciem energii wyprodukowanej na potrzeby własne przez prosumenta energii odnawialnej, prosumenta zbiorowego energii odnawialnej lub prosumenta wirtualnego energii odnawialnej i nie stanowi:

1)sprzedaży energii elektrycznej nabywcy końcowemu na terytorium kraju,

2)zużycia energii elektrycznej przez nabywcę końcowego, jeżeli nie została od niej zapłacona akcyza w należnej wysokości i nie można ustalić podmiotu, który dokonał sprzedaży tej energii elektrycznej nabywcy końcowemu

-w rozumieniu przepisów ustawy z dnia 6 grudnia 2008 r. o podatku akcyzowym (Dz.U. z 2022 r. poz. 143 i 1137).

10a. W zakresie pobranej energii elektrycznej podlegającej rozliczeniu, o którym mowa w ust. 1 i 1a, nie stosuje się obowiązków, o których mowa w:

1)art. 52 ust. 1;

2)art. 10 ustawy z dnia 20 maja 2016 r. o efektywności energetycznej (Dz.U. z 2021 r. poz. 2166).

Stosownie do art. 4 ust. 11 ustawy o OZE:

W przypadku gdy:

1)prosument energii odnawialnej w ramach rozliczenia, o którym mowa w ust. 1, nie odbierze energii elektrycznej wprowadzonej do sieci dystrybucyjnej elektroenergetycznej w okresie 12 miesięcy od daty jej wprowadzenia do sieci zgodnie z ust. 5, to nieodebraną energią dysponuje sprzedawca, o którym mowa w art. 40 ust. 1a, w celu pokrycia kosztów rozliczenia, w tym opłat, o których mowa w ust. 4;

2)prosument energii odnawialnej, prosument zbiorowy energii odnawialnej lub prosument wirtualny energii odnawialnej w ramach rozliczenia, o którym mowa w ust. 1a pkt 2, nie wykorzysta zgromadzonych dla danego miesiąca kalendarzowego środków odpowiadających wartości energii elektrycznej wprowadzonej do sieci dystrybucyjnej elektroenergetycznej w tym miesiącu w okresie 12 kolejnych miesięcy kalendarzowych, to niewykorzystane środki stanowią nadpłatę, która jest zwracana prosumentowi energii odnawialnej, prosumentowi zbiorowemu energii odnawialnej lub prosumentowi wirtualnemu energii odnawialnej przez sprzedawcę, o którym mowa w art. 40 ust. 1a, w terminie nie dłuższym niż do końca 13. miesiąca następującego po danym miesiącu. Wysokość zwracanej nadpłaty nie może przekroczyć dwudziestu procent wartości energii elektrycznej wprowadzonej do sieci w miesiącu kalendarzowym, którego dotyczy zwrot nadpłaty.

W oparciu o art. 4b ust. 1 do 7 ustawy o OZE:

1. W przypadku gdy prosument energii odnawialnej lub prosument zbiorowy energii odnawialnej wytworzył energię elektryczną w odnawialnym źródle energii i wprowadził ją do sieci dystrybucyjnej elektroenergetycznej w okresie od 1 lipca 2022 r. do 30 czerwca 2024 r., wartość energii elektrycznej, o której mowa w art. 4 ust. 1a pkt 2, jest wyznaczana dla każdego miesiąca kalendarzowego i stanowi iloczyn:

1)sumy ilości energii elektrycznej wprowadzonej do sieci dystrybucyjnej elektroenergetycznej przez prosumenta energii odnawialnej lub prosumenta zbiorowego energii odnawialnej w poszczególnych okresach rozliczania niezbilansowania (t) składających się na dany miesiąc kalendarzowy, oznaczonej w art. 4 ust. 2b symbolem Eb (t) przyjmującym wartości ujemne;

2)rynkowej miesięcznej ceny energii elektrycznej, o której mowa w ust. 5, wyznaczonej dla danego miesiąca kalendarzowego.

2.W przypadku gdy prosument energii odnawialnej, prosument zbiorowy energii odnawialnej lub prosument wirtualny energii odnawialnej wytworzył energię elektryczną w odnawialnym źródle energii i wprowadził ją do sieci dystrybucyjnej elektroenergetycznej od 1 lipca 2024 r., wartość energii elektrycznej, o której mowa w art. 4 ust. 1a pkt 2, jest wyznaczana dla każdego miesiąca kalendarzowego i stanowi sumę następujących iloczynów wyznaczonych dla poszczególnych okresów rozliczania niezbilansowania (t) w tym miesiącu:

1)ilości energii elektrycznej wprowadzonej do sieci dystrybucyjnej elektroenergetycznej przez prosumenta energii odnawialnej, prosumenta zbiorowego energii odnawialnej lub prosumenta wirtualnego energii odnawialnej oznaczonej w art. 4 ust. 2b symbolem Eb (t) przyjmującym wartość ujemną;

2)rynkowej ceny energii elektrycznej, o której mowa w ust. 4, przy czym jeżeli wartość tej ceny jest ujemna dla danego okresu rozliczania niezbilansowania (t), to w celu wyznaczania wartości energii elektrycznej wprowadzonej do sieci w okresie t przez prosumenta energii odnawialnej niebędącego równocześnie prosumentem zbiorowym energii odnawialnej lub prosumentem wirtualnym energii odnawialnej przyjmuje się cenę równą zero, z zastrzeżeniem ust. 17 i 18.

3. Uprawnienie do rozliczenia, o którym mowa w art. 4 ust. 1a, powstaje od daty wytworzenia po raz pierwszy energii elektrycznej z odnawialnego źródła energii i wprowadzenia jej do sieci dystrybucyjnej elektroenergetycznej i trwa przez okres kolejnych 15 lat.

4. Rynkowa cena energii elektrycznej ustalana jest dla każdego okresu rozliczania niezbilansowania, w rozumieniu art. 2 pkt 15 rozporządzenia Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) 2019/943 z dnia 5 czerwca 2019 r. w sprawie rynku wewnętrznego energii elektrycznej (Dz. Urz. UE L 158 z 14.6.2019,str. 54), zwanego dalej „rozporządzeniem 2019/943”, jako ważona wolumenem obrotu średnia z cen energii elektrycznej określonych dla polskiego obszaru rynkowego dla wszystkich sesji notowań danej doby w systemie kursu jednolitego na rynkach dnia następnego, prowadzonych:

1)przez giełdę towarową w rozumieniuart. 2 pkt 1 ustawy z dnia 26 października 2000 r. o giełdach towarowych (Dz. U. z 2022 r., poz. 170) oraz

2)w ramach jednolitego łączenia rynków dnia następnego prowadzonego przez wyznaczonych operatorów rynku energii elektrycznej.

5. Rynkowa cena energii elektrycznej, o której mowa w ust. 4, jest obliczana według wzoru:

gdzie poszczególne symbole oznaczają:

CGs - cenę energii elektrycznej określoną w systemie kursu jednolitego na sesji notowań s rynku dnia następnego [zł/MWh],

EGs - ilość energii elektrycznej stanowiącą wolumen obrotu na sesji notowań s rynku dnia następnego z określaniem ceny energii w systemie kursu jednolitego [MWh],

S - zbiór sesji notowań rynku dnia następnego z określaniem ceny energii w systemie kursu jednolitego prowadzonych przez giełdę towarową lub w ramach jednolitego łączenia rynków dnia następnego prowadzonych przez wyznaczonych operatorów rynku energii elektrycznej.

6. Rynkowa miesięczna cena energii elektrycznej ustalana jest dla każdego miesiąca kalendarzowego, jako ważona wolumenem energii elektrycznej wprowadzanej do sieci elektroenergetycznej przez prosumentów energii odnawialnej lub prosumentów zbiorowych energii odnawialnej wytwarzających energię elektryczną w mikroinstalacjach lub małych instalacjach, średnia z rynkowych cen energii elektrycznej, o których mowa w ust. 4.

7. Rynkowa miesięczna cena energii elektrycznej, o której mowa w ust. 6, jest obliczana według wzoru:

Et - sumaryczny wolumen energii elektrycznej wprowadzanej do sieci elektroenergetycznej w okresie rozliczania niezbilansowania t przez prosumentów energii odnawialnej oraz prosumentów zbiorowych energii odnawialnej wytwarzających energię elektryczną w mikroinstalacjach lub małych instalacjach, przyłączonych do sieci operatorów systemów dystrybucyjnych elektroenergetycznych, posiadających bezpośrednie połączenia z siecią przesyłową oraz posiadających zawartą umowę na świadczenie usług dystrybucyjnych z co najmniej 200 000 odbiorcami końcowymi [MWh],

RCEt - rynkową cenę energii elektrycznej, o której mowa w ust. 4, w okresie rozliczania niezbilansowania t, przy czym jeżeli RCEt ma wartość ujemną dla danego okresu t, to dla tego okresu t przyjmuje się RCEt równą zero [zł/MWh],

T - zbiór okresów rozliczania niezbilansowania w miesiącu.

Zgodnie z art. 4c ust. 1 - 6 ustawy o OZE:

1. Sprzedawca, o którym mowa w art. 40 ust. 1a, w celu prowadzenia rozliczeń, o których mowa w art. 4 ust. 1a pkt 2, prowadzi konto dla prosumenta energii odnawialnej, prosumenta zbiorowego energii odnawialnej lub prosumenta wirtualnego energii odnawialnej, zwane dalej „kontem prosumenta”, na którym ewidencjonuje ilości energii elektrycznej i wartości energii elektrycznej, o których mowa w art. 4 ust. 1a, oraz wynikającą z nich wartość środków za energię elektryczną należną prosumentowi za energię elektryczną wprowadzoną do sieci, zwaną dalej „depozytem prosumenckim”.

2. Depozyt prosumencki przeznaczany jest na rozliczenie zobowiązań prosumenta energii odnawialnej, prosumenta zbiorowego energii odnawialnej lub prosumenta wirtualnego energii odnawialnej z tytułu zakupu energii elektrycznej od sprzedawcy prowadzącego konto prosumenta, o którym mowa w ust. 1.

3. Zobowiązanie prosumenta energii odnawialnej, prosumenta zbiorowego energii odnawialnej lub prosumenta wirtualnego energii odnawialnej, o którym mowa w ust. 2, określa się dla danego okresu rozliczeniowego jako sumę iloczynów, dla wszystkich okresów rozliczania niezbilansowania (t) w okresie rozliczeniowym, ilości energii elektrycznej pobranej z sieci dystrybucyjnej elektroenergetycznej przez prosumenta energii odnawialnej, prosumenta zbiorowego energii odnawialnej lub prosumenta wirtualnego energii odnawialnej, oznaczonej w art. 4 ust. 2b symbolem Eb (t) przyjmującym wartość dodatnią, oraz ceny sprzedaży energii elektrycznej uwzględniającej obowiązkowe obciążenia podatkowe i fiskalne, stosowanej w rozliczeniach pomiędzy sprzedawcą i prosumentem dla tego okresu rozliczenia niezbilansowania.

4. Wartość depozytu prosumenckiego dotycząca danego miesiąca kalendarzowego jest ustalana i przyporządkowywana do konta prosumenckiego w kolejnym miesiącu kalendarzowym.

5. Kwota środków stanowiąca depozyt prosumencki może być rozliczana na koncie prosumenckim przez 12 miesięcy od dnia przypisania tej kwoty jako depozyt prosumencki na koncie prosumenta.

6. Po upływie 12 miesięcy od dnia przypisania danej kwoty środków do depozytu prosumenckiego niewykorzystane lub niezwrócone na podstawie przepisu art. 4 ust. 11 pkt 2 środki umarza się.

W myśl art. 40 ust. 1 - 1ab ustawy o OZE:

1. Obowiązek zakupu energii elektrycznej, o którym mowa w art. 41 ust. 1, art. 42 ust. 1, art. 70c ust. 2 oraz art. 92 ust. 1, wykonuje wyznaczony przez Prezesa URE sprzedawca energii elektrycznej, zwany dalej "sprzedawcą zobowiązanym", na podstawie umowy, o której mowa w art. 5 ustawy - Prawo energetyczne.

1a. Sprzedawca zobowiązany, o którym mowa w art. 40 ust. 1, ma obowiązek dokonać rozliczenia, o którym mowa w art. 4 ust. 1-3 oraz w art. 38c ust. 3, chyba że rozliczenia dokonuje sprzedawca wybrany przez prosumenta energii odnawialnej, prosumenta zbiorowego energii odnawialnej lub prosumenta wirtualnego energii odnawialnej lub spółdzielnię energetyczną, na podstawie umowy kompleksowej lub umowy sprzedaży.

1aa. Sprzedawcą wybranym, o którym mowa w ust. 1a, może być także sprzedawca zobowiązany.

1ab. Sprzedawca zobowiązany, o którym mowa w art. 40 ust. 1, zawiera umowę sprzedaży lub umowę kompleksową z prosumentem wirtualnym energii odnawialnej, o ile wskaże on instalację odnawialnego źródła energii, w której będzie wytwarzał energię elektryczną na własne potrzeby, wykaże się tytułem prawnym do tej instalacji, albo, w przypadku, gdy podmiot trzeci jest właścicielem instalacji odnawialnego źródła energii, wykaże się posiadaniem praw do wydawania poleceń i instrukcji temu podmiotowi, o których mowa w art. 4a ust. 4, a instalacja ta będzie spełniała wymogi wymagane przepisami prawa.

Należy zauważyć, że do dnia 14 lipca 2018 r. obowiązywał art. 4 ust. 9 ustawy o odnawialnych źródłach energii, zgodnie z którym wprowadzanie energii elektrycznej do sieci, a także pobieranie tej energii z sieci, o których mowa w ust. 1, nie są świadczeniem usług ani sprzedażą w rozumieniu ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług.

Wskazany art. 4 ust. 9 ustawy o odnawialnych źródłach energii został uchylony przez art. 1 pkt 2 ustawy z dnia 7 czerwca 2018 r. o zmianie ustawy o odnawialnych źródłach energii (Dz.U. 2018 r., poz. 1276). Co do zasady zatem, czynności o których mowa w tym przepisie, stanowić mogą czynności podlegające opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług, o ile są dokonywane przez podatników tego podatku.

Z opisu sprawy wynika, że Spółka jest zarejestrowanym, czynnym podatnikiem podatku od towarów i usług. Spółka (dalej też jako Prosument) w ramach poczynionych inwestycji w odnawialne źródła energii w postaci paneli fotowoltaicznych wyprodukowaną przez instalacje fotowoltaiczne energię elektryczną będzie na bieżąco zużywała na potrzeby prowadzonej działalności. Nadwyżki wytworzonej energii elektrycznej będą przedmiotem dostawy na rzecz przedsiębiorstwa energetycznego. Pierwsza z umów, zawarta ze spółką Y przewiduje rozliczenie w tzw. Systemie opustów na podstawie rozliczenia ilościowego – „Net metering”. Spółka (dalej też jako Prosument) w ramach poczynionych inwestycji w odnawialne źródła energii w postaci paneli fotowoltaicznych wyprodukowaną przez instalacje fotowoltaiczne energię elektryczną będzie na bieżąco zużywała na potrzeby prowadzonej działalności. Nadwyżki wytworzonej energii elektrycznej będą przedmiotem dostawy na rzecz przedsiębiorstwa energetycznego (dalej też jako Sprzedawca). W ramach rozliczenia ilościowego przedsiębiorstwo energetyczne (Sprzedawca) dokonuje rozliczenia ilości energii elektrycznej wprowadzonej przez Prosumenta do sieci elektroenergetycznej wobec ilości energii elektrycznej pobranej z tej sieci w stosunku ilościowym 1 do 0,7, z wyjątkiem mikroinstalacji o łącznej mocy zainstalowanej elektrycznej nie większej niż 10 kW, dla których ten stosunek ilościowy wynosi 1 do 0,8.

Powyższe rozliczenie dokonywane jest na podstawie wskazań urządzenia pomiarowo-rozliczeniowego dla danej mikroinstalacji, a Sprzedawca dokonuje rozliczenia ilości energii elektrycznej wprowadzonej i pobranej z sieci przez Prosumenta, na podstawie wskazań urządzenia pomiarowo-rozliczeniowego dla danej mikroinstalacji, po uzyskaniu danych pomiarowych od operatora systemu dystrybucyjnego elektroenergetycznego, przekazanych przez tego operatora w taki sposób, aby ilość wprowadzonej i pobranej przez Prosumenta energii była rozliczona po wcześniejszym sumarycznym bilansowaniu ilości energii ze wszystkich faz dla trójfazowych mikroinstalacji. Od ilości rozliczonej energii elektrycznej, Prosument nie jest obciążany dodatkowymi opłatami, w tym opłatami za usługę dystrybucji energii elektrycznej, zależnymi od zużycia tej energii elektrycznej. Co istotne, rozliczeniu podlega energia elektryczna wprowadzona do sieci nie wcześniej niż na 365 dni przed dniem dokonania odczytu rozliczeniowego w bieżącym okresie rozliczeniowym. Jako datę wprowadzenia energii elektrycznej do sieci w danym okresie rozliczeniowym przyjmowana była data odczytu rozliczeniowego, na podstawie którego określana jest ilość energii elektrycznej wprowadzonej w całym okresie rozliczeniowym. W przypadku powstania tzw. salda dodatniego – nadwyżki ilości energii pobranej z sieci nad ilością energii wprowadzonej do sieci przez Prosumenta – różnica (ilość energii po saldowaniu) stanowi podstawę do określenia należności Sprzedawcy, który fakturuje Prosumenta w zakresie sprzedaży energii elektrycznej określając należność netto jako iloczyn ilości energii wynikający z salda dodatniego oraz właściwej stawki (ceny jednostkowej energii elektrycznej). Powyższa wartość powiększana jest o należny podatek VAT. W przypadku powstania tzw. salda ujemnego – nadwyżki ilości energii wprowadzonej do sieci nad ilością energii pobranej z sieci przez Prosumenta przy zastosowaniu wyżej przedstawionych stosunków ilościowych – różnica (ilość energii po saldowaniu) podlega rozliczeniu w przyszłych okresach rozliczeniowych. Rozliczenie to polega na pomniejszeniu salda dodatniego w przyszłych okresach rozliczeniowych o nierozliczone saldo ujemne z poprzednich okresów rozliczeniowych. Prawo Prosumenta do rozliczenia nadwyżki z salda ujemnego jest określone czasowo. Nierozliczona w okresie 365 dni nadwyżka salda ujemnego pozostawała do dyspozycji sprzedawcy. W przypadku tego systemu ustawa o OZE wskazuje wprost, że sprzedawca dokonuje rozliczenia ilości energii elektrycznej (rozliczane są ilości energii). Przedmiotowa umowa sprzedaży energii elektrycznej wraz z usługą dystrybucji (umowa kompleksowa) została zawarta w dniu 31 października 2009 r. Przy czym w dniu 26 maja 2022 r. zawarty został aneks do ww. umowy zgodnie z postanowieniami, którego Wnioskodawca rozpoczął rozliczenia w charakterze prosumenta w rozumieniu przepisów ustawy o OZE. Umowa i Aneks do umowy zostały zawarte na czas nieokreślony. Przepisy ustawy o OZE, a w ślad za nimi zapisy zawartej przez Wnioskodawcę umowy kompleksowej przewidują bilansowanie, tj. pomniejszanie ilości energii elektrycznej pobranej z sieci o skorygowaną (o odpowiedni współczynnik zgodnie z art. 4 ust. 1 Ustawy o OZE) ilość energii elektrycznej wprowadzoną do sieci. W konsekwencji taki sposób rozliczeń prowadzi do pomniejszenia kwot należnych do zapłaty przez Prosumenta na rzecz sprzedawcy zobowiązanego za pobraną energię elektryczną. Zapisy przedmiotowej umowy nie zawierają postanowień dotyczących wynagrodzenia pieniężnego należnego Wnioskodawcy za wprowadzenie energii elektrycznej do sieci. Zapisy umowy zawartej z przedsiębiorstwem energetycznym nie przewidują również postanowień dotyczących wynagrodzenia pieniężnego należnego Wnioskodawcy za energię elektryczną wprowadzoną do sieci, a następnie nierozliczoną w okresie 12 miesięcy (365 dni) od wprowadzenie jej do sieci OSD. Umowa, zawarta z Z przewiduje nowy system rozliczeń z Prosumentami na podstawie rozliczenia wartościowego – „Net billing” zgodnie z przepisami ustawy o OZE. Ww. Umowa została zawarta 12 lipca 2022 r. na czas określony, tj. do dnia 30 maja 2037 r. Zasady i warunki wykonywania działalności w zakresie wytwarzania energii elektrycznej z odnawialnych źródeł energii w mikroinstalacji oraz małej instalacji, z wyłączeniem wytwarzania energii elektrycznej z biogazu rolniczego lub z biopłynów, oraz zasady wytwarzania energii elektrycznej przez prosumentów energii odnawialnej, prosumentów zbiorowych energii odnawialnej oraz prosumentów wirtualnych energii odnawialnej zostały określone przez ustawodawcę w rozdziale 2 ustawy o OZE. System rozliczeń net-billing oparty jest na dwóch etapach. W pierwszym etapie rozliczeń następuje saldowanie ilościowe, a następnie dokonywane jest saldowanie wartościowe. Zgodnie z art. 4c ust. 1 ustawy o OZE, rozliczenia Prosumenta ze Sprzedawcą oparte są o konto prosumenta, które służy ewidencjonowaniu ilość energii elektrycznej pobranej i wprowadzonej przez Prosumenta oraz wartość energii elektrycznej wprowadzonej do sieci elektroenergetycznej wobec wartości energii elektrycznej pobranej z tej sieci przez Prosumenta w celu jej zużycia na potrzeby własne w oparciu o ustalone dla każdego okresu saldowania salda dodatnie, salda ujemne lub zbilansowanie.

Etap I – saldowanie ilościowe: Saldowanie dokonywane jest odrębnie dla każdego okresu bilansowania, tj. oddzielnie dla każdej godziny doby. Zatem każda zakończona godzina doby podlega saldowaniu ilościowemu, w rezultacie czego mogą powstać salda dodatnie, salda ujemne lub zbilansowanie. Okres zbilansowany w myśl art. 4 ust. 3a ustawy o OZE oznacza saldo 0. Z kolei saldo dodatnie to sytuacja, gdy występuje wartość nadwyżki energii elektrycznej pobranej nad wprowadzoną do sieci elektroenergetycznej przez Prosumenta. Wartość tę ustala się, jako iloczyn ilości energii elektrycznej wynikający z salda dodatniego oraz ceny sprzedaży energii elektrycznej uwzględniającej obowiązkowe obciążenia podatkowe (brutto) stosowanej w rozliczeniach pomiędzy sprzedawcą i Prosumentem dla danego okresu rozliczenia niezbilansowania (art. 4c ust. 3 ustawy o OZE).

Jak wynika z treści Ustawy o OZE, w przypadku określenia wartości nadwyżki salda ujemnego w okresie od 1 lipca 2022 r. do 30 czerwca 2024 r. dla wartości tej wyznaczona jest jedna rynkowa cena energii dla danego miesiąca kalendarzowego (art. 4b Ustawy o OZE). Szczegółowy sposób wyznaczania ceny rynkowej energii elektrycznej został uregulowany w art. 4b ust. 6 i 7 ustawy o OZE. Natomiast dla rozliczeń po 1 lipca 2024 r., dla wyliczenia wartości sald ujemnych będą brane rynkowe ceny energii elektrycznej dla każdego okresu rozliczenia niezbilansowania, tj. dla każdej godziny doby będzie odrębnie ustalana cena energii elektrycznej (art. 4b ust. 4 i 5 ustawy o OZE).

-zobowiązanie Prosumenta wobec Sprzedawcy (art. 4 ust. 3a i art. 4c ust. 3 ustawy o OZE), gdy suma wartości sald dodatnich będzie większa nad sumą sald ujemnych;

Pomniejszenie zobowiązań Prosumenta następuje poprzez zmniejszanie zobowiązania wobec Sprzedawcy w kolejnych okresach rozliczeniowych, w których występuje nadwyżka sum wartości sald dodatnich nad sumą sald ujemnych. Kwota depozytu może być rozliczona przez okres kolejnych 12 miesięcy od dnia przypisania danej kwoty jako depozyt prosumencki na koncie Prosumenta (art. 4c ust. 5 ustawy o OZE). Po upływie 12 miesięcy od dnia przypisania danej kwoty środków do depozytu prosumenckiego niewykorzystane środki w części stanowiącej nie więcej niż 20% wartości energii elektrycznej wprowadzonej w danym miesiącu kalendarzowym stanowią nadpłatę, którą Sprzedawca zwraca w terminie nie dłuższym niż do końca 13 miesiąca następującego po danym miesiącu, w którym powstał ten depozyt (art. 4 ust. 11 pkt 2).

Wątpliwości Wnioskodawcy dotyczą w pierwszej kolejności ustalenia, czy wprowadzanie przez Wnioskodawcę energii elektrycznej do sieci, w przypadku rozliczenia w systemie net metering na podstawie zawartej umowy kompleksowej, stanowi czynność podlegającą opodatkowaniu VAT (pytanie oznaczone we wniosku nr 1).

W odniesieniu do powyższego należy raz jeszcze podkreślić, że opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług co do zasady podlegają czynności wykonywane odpłatnie.

Tym samym, opodatkowana podatkiem od towarów i usług będzie co do zasady energia elektryczna wprowadzona do sieci przez producenta w przypadku, gdy wystąpi z tego tytułu wynagrodzenie. Przy czym, wobec funkcjonującego na gruncie ustawy OZE systemu tzw. „net meteringu” (wskazanego w opisie stanu faktycznego nr 1) należy uznać, że opodatkowaniu podlegać będzie w takim przypadku nadwyżka energii elektrycznej wprowadzonej przez producenta do sieci, nad energią przez niego z sieci pobraną.

Jak wynika z opisu sprawy umowa zawarta ze spółką Y przewiduje rozliczenie w tzw. systemie opustów na podstawie rozliczenia ilościowego – „Net metering”. Spółka jako prosument w ramach poczynionych inwestycji w odnawialne źródła energii w postaci paneli fotowoltaicznych wyprodukowaną przez instalacje fotowoltaiczne energię elektryczną będzie na bieżąco zużywała na potrzeby prowadzonej działalności. Nadwyżki wytworzonej energii elektrycznej będą przedmiotem dostawy na rzecz przedsiębiorstwa energetycznego (dalej też jako Sprzedawca). W ramach rozliczenia ilościowego przedsiębiorstwo energetyczne (Sprzedawca) dokonuje rozliczenia ilości energii elektrycznej wprowadzonej przez Prosumenta do sieci elektroenergetycznej wobec ilości energii elektrycznej pobranej z tej sieci w stosunku ilościowym 1 do 0,7, z wyjątkiem mikroinstalacji o łącznej mocy zainstalowanej elektrycznej nie większej niż 10 kW, dla których ten stosunek ilościowy wynosi 1 do 0,8. Powyższe rozliczenie dokonywane jest na podstawie wskazań urządzenia pomiarowo rozliczeniowego dla danej mikroinstalacji, a Sprzedawca dokonuje rozliczenia ilości energii elektrycznej wprowadzonej i pobranej z sieci przez Prosumenta, na podstawie wskazań urządzenia pomiarowo-rozliczeniowego dla danej mikroinstalacji, po uzyskaniu danych pomiarowych od operatora systemu dystrybucyjnego elektroenergetycznego, przekazanych przez tego operatora w taki sposób, aby ilość wprowadzonej i pobranej przez Prosumenta energii była rozliczona po wcześniejszym sumarycznym bilansowaniu ilości energii ze wszystkich faz dla trójfazowych mikroinstalacji. Rozliczeniu podlega energia elektryczna wprowadzona do sieci nie wcześniej niż na 365 dni przed dniem dokonania odczytu rozliczeniowego w bieżącym okresie rozliczeniowym. Jako datę wprowadzenia energii elektrycznej do sieci w danym okresie rozliczeniowym przyjmowana była data odczytu rozliczeniowego, na podstawie którego określana jest ilość energii elektrycznej wprowadzonej w całym okresie rozliczeniowym. W przypadku powstania tzw. salda dodatniego – nadwyżki ilości energii pobranej z sieci nad ilością energii wprowadzonej do sieci przez Prosumenta – różnica (ilość energii po saldowaniu) stanowi podstawę do określenia należności Sprzedawcy, który fakturuje Prosumenta w zakresie sprzedaży energii elektrycznej określając należność netto jako iloczyn ilości energii wynikający z salda dodatniego oraz właściwej stawki (ceny jednostkowej energii elektrycznej). Powyższa wartość powiększana jest o należny podatek VAT. W przypadku powstania tzw. salda ujemnego – nadwyżki ilości energii wprowadzonej do sieci nad ilością energii pobranej z sieci przez Prosumenta przy zastosowaniu wyżej przedstawionych stosunków ilościowych – różnica (ilość energii po saldowaniu) podlega rozliczeniu w przyszłych okresach rozliczeniowych. Rozliczenie to polega na pomniejszeniu salda dodatniego w przyszłych okresach rozliczeniowych o nierozliczone saldo ujemne z poprzednich okresów rozliczeniowych. Prawo Prosumenta do rozliczenia nadwyżki z salda ujemnego jest określone czasowo. Nierozliczona w okresie 365 dni nadwyżka salda ujemnego pozostawała do dyspozycji sprzedawcy. Przepisy ustawy o OZE, a w ślad za nimi zapisy zawartej przez Wnioskodawcę umowy kompleksowej przewidują bilansowanie, tj. pomniejszanie ilości energii elektrycznej pobranej z sieci o skorygowaną (o odpowiedni współczynnik zgodnie z art. 4 ust. 1 Ustawy o OZE) ilość energii elektrycznej wprowadzoną do sieci. W konsekwencji taki sposób rozliczeń prowadzi do pomniejszenia kwot należnych do zapłaty przez Prosumenta na rzecz sprzedawcy zobowiązanego za pobraną energię elektryczną.

Zapisy przedmiotowej umowy nie zawierają postanowień dotyczących wynagrodzenia pieniężnego należnego Wnioskodawcy za wprowadzenie energii elektrycznej do sieci. Zapisy umowy zawartej z przedsiębiorstwem energetycznym nie przewidują również postanowień dotyczących wynagrodzenia pieniężnego należnego Wnioskodawcy za energię elektryczną wprowadzoną do sieci, a następnie nierozliczoną w okresie 12 miesięcy (365 dni) od wprowadzenie jej do sieci OSD.

W odniesieniu do powyższego należy raz jeszcze podkreślić, że opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług co do zasady podlegają czynności wykonywane odpłatnie.

Tym samym, opodatkowana podatkiem od towarów i usług będzie co do zasady energia elektryczna wprowadzona do sieci przez producenta w przypadku, gdy wystąpi z tego tytułu wynagrodzenie. Przy czym, wobec funkcjonującego obecnie na gruncie ustawy o odnawialnych źródłach energii systemu tzw. „net meteringu” należy uznać, że opodatkowaniu podlegać będzie w takim przypadku nadwyżka energii elektrycznej wprowadzonej przez producenta do sieci, nad energią przez niego z sieci pobraną.

Natomiast w przypadku, gdy prosument energii elektrycznej nie otrzymuje żadnego wynagrodzenia za nadwyżki wyprodukowanej energii i nadwyżki te w określonych terminach „przepadają”, nie uznaje się takich czynności za opodatkowane VAT.

W związku z powyższym w przypadku rozliczenia energii w systemie „net meteringu”, w sytuacji, gdy Wnioskodawca za nadwyżki energii elektrycznej wprowadzanej do sieci przez Spółkę nie otrzymuje wynagrodzenia i nadwyżki te w okresie 12 miesięcy (365 dni) od wprowadzenia jej do sieci OSD przepadają wprowadzanie energii elektrycznej do sieci nie stanowi czynności podlegającej opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług.

Tym samym stanowisko Wnioskodawcy w zakresie pytania nr 1 jest prawidłowe.

Natomiast w odniesieniu do Państwa wątpliwości dotyczących ustalenia terminu wystawienia faktury dokumentującej wprowadzenie energii elektrycznej do sieci w systemie net-metering (pytanie oznaczone we wniosku nr 2) oraz ustalenia czy podstawą opodatkowania podatkiem VAT będzie iloczyn właściwej stawki (ceny jednostkowej energii elektrycznej) oraz ilości energii elektrycznej, odpowiadającej nadwyżce ilości energii elektrycznej wprowadzonej do sieci przez Prosumenta w danym okresie rozliczeniowym nad ilością energii elektrycznej pobranej z tej sieci przez Prosumenta w danym okresie rozliczeniowym oraz ilością energii zmagazynowanej, która podlega rozliczeniu (pytanie oznaczone we wniosku nr 3) wskazać należy, że uzależnili Państwo odpowiedź na ww. pytania od twierdzącej odpowiedzi na pytanie nr 1.

Zatem, skoro w odpowiedzi na pytanie nr 1 uznaliśmy, że czynność wprowadzania przez Wnioskodawcę energii elektrycznej do sieci, w przypadku rozliczenia w systemie net-metering na podstawie zawartej umowy kompleksowej, nie stanowi czynności podlegającej opodatkowaniu VAT odpowiedź na pytania nr 2 i nr 3 stała się bezzasadna.

Wątpliwości Wnioskodawcy dotyczą również ustalenia, czy wprowadzenie przez Wnioskodawcę energii elektrycznej do sieci, w przypadku rozliczenia w systemie net billing na podstawie zawartej umowy kompleksowej, stanowi czynność podlegającą opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług (pytanie oznaczone we wniosku nr 4 dotyczące stanu faktycznego nr 2).

W odniesieniu do powyższego należy jeszcze raz podkreślić, że opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług, co do zasady, podlegają czynności wykonywane odpłatnie.

Nowych prosumentów, którzy dokonali zgłoszenia instalacji fotowoltaicznej po 1 kwietnia 2022 r. obejmuje zasada „net-billingu”.

Net-billing to rozliczanie kosztowe opierające się o wartość energii zakupionej i oddanej. Oznacza to, że prosumenci będą sprzedawać nadwyżki energii wprowadzonej do sieci po określonej cenie, a za energię pobraną będą płacić jak inni odbiorcy.

Net-billing zakłada, że pieniądze ze sprzedaży nadwyżki energii z fotowoltaiki będą znajdować się w depozycie przez okres 12 miesięcy. Dzięki nim prosument będzie mógł płacić za zużytą energię. Środki, które pozostaną niewykorzystane będą wypłacane Prosumentom.

Ograniczono jednak wysokość wypłacanej kwoty, aby zabezpieczyć się przed ewentualnym przewymiarowywaniem instalacji i nadprodukcją. Nie może być ona wyższa niż 20% wartości prądu, który został wprowadzony do sieci w danym miesiącu.

Wyprodukowane nadwyżki będą sprzedawane w okresie od 1 lipca 2022 r. do 30 czerwca 2024 r. po rynkowej miesięcznej cenie energii elektrycznej, określonej w art. 4b ust. 6 i ust. 7 ustawy o OZE, a od połowy 2024 roku - po rynkowej cenie energii elektrycznej, o której mowa w art. 4b ust. 4 i ust. 5 ustawy o OZE.

Natomiast do rozliczeń po 1 lipca 2024 r., dla wyliczenia wartości sald ujemnych będą brane rynkowe ceny energii elektrycznej dla okresu rozliczenia niezbilansowania, tj. dla każdej godziny doby będzie ustalana cena energii elektrycznej (art. 4b ust. 4 i 5 ustawy o OZE).

W sytuacji zapotrzebowania na energię elektryczną, którego nie będzie w stanie pokryć instalacja PV, będzie trzeba pobrać energię z sieci po cenach dla odbiorcy końcowego.

W świetle zacytowanych wyżej przepisów, na gruncie ustawy o podatku od towarów i usług sprzedaż energii elektrycznej (stanowiącej towar), w tym energii wyprodukowanej z odnawialnych źródeł energii za wynagrodzeniem, co do zasady, wpisuje się w definicję działalności gospodarczej i podlega opodatkowaniu podatkiem VAT jako odpłatna dostawa towarów, na zasadach dla niej określonych. Kwalifikacji tej nie zmienia treść art. 4 ust. 8 ustawy o OZE, gdyż ustawa o VAT definiuje we własnym zakresie działalność gospodarczą i definicja ta jest szersza niż np. zakres działalności gospodarczej wynikający z ustawy – Prawo przedsiębiorców.

Znajduje to potwierdzenie w powołanym już wyroku Trybunału Sprawiedliwości Unii Europejskiej w sprawie C-219/12 Fuchs, w którym Trybunał uznał, że: „eksploatacja zainstalowanego na służącym prywatnym celom domu mieszkalnym lub obok niego modułu fotowoltaicznego, skonstruowanego w ten sposób, że po pierwsze ilość wytworzonej energii elektrycznej jest zawsze niższa od ilości energii elektrycznej ogółem zużytej przez użytkownika modułu do celów prywatnych, a po drugie energia ta jest dostarczana do sieci za wynagrodzeniem o charakterze stałym, stanowi „działalność gospodarczą” w rozumieniu tych przepisów”.

Ustawa nie definiuje co należy rozumieć przez czynność odpłatną. Jednak dla uznania, że dostawa towarów oraz świadczenie usług podlega opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług, bezwzględnym warunkiem jest „odpłatność” za daną czynność, co wynika z ww. art. 5 ust. 1 pkt 1 ustawy. Odpłatność oznacza wykonanie czynności (dostawy towarów oraz świadczenia usług) za wynagrodzeniem. W znaczeniu potocznym wynagrodzenie to zapłata za pracę, należność, a także odszkodowanie. Natomiast odpłatny to taki, który wymaga zapłacenia, zwrotu kosztów, płatny.

Zatem istotną cechą wynagrodzenia jest istnienie bezpośredniego związku pomiędzy dostawą towarów lub świadczeniem usług i otrzymaną zapłatą będącą świadczeniem wzajemnym. Dostawcę towarów lub usługodawcę musi łączyć z odbiorcą stosunek prawny, z którego wynika obowiązek dostawy towarów lub świadczenia usług oraz wysokość wynagrodzenia (świadczenia wzajemnego). Za dokonanie tych czynności, wynagrodzenie musi być wyrażalne w pieniądzu, co jednak nie oznacza, że musi mieć ono postać pieniężną, gdyż wynagrodzenie (odpłatność) jako świadczenie wzajemne może również przybrać postać rzeczową (zapłatą za towar lub usługę może być inny towar lub usługa), albo mieszaną (zapłata w części pieniężna, a w części rzeczowa). Innymi słowy, musi istnieć możliwość określenia ceny wyrażonej w pieniądzu w stosunku do świadczenia wzajemnego stanowiącego wynagrodzenie za dostawę towarów lub świadczenie usług.

Jak już więc wskazano, sprzedaż energii elektrycznej (stanowiącej towar), w tym energii wyprodukowanej z odnawialnych źródeł energii za wynagrodzeniem, co do zasady wpisuje się w definicję działalności gospodarczej i podlega opodatkowaniu podatkiem VAT jako odpłatna dostawa towarów, co znajduje potwierdzenie w ww. wyroku TSUE C-219/12.

W okolicznościach niniejszej sprawy sprzedaż energii elektrycznej należy rozpatrywać więc jako działalność gospodarczą w kontekście art. 15 ust. 2 ustawy o podatku od towarów i usług, a Państwa uznać należy za podatnika podatku VAT, o którym mowa w art. 15 ust. 1 ustawy, dokonywać bowiem będą Państwo dostawy energii elektrycznej wytworzonej w mikroinstalacji na podstawie umowy cywilnoprawnej, która została zawarta z dostawcą energii elektrycznej, za wynagrodzeniem.

Zatem sprzedaż przez Państwa energii elektrycznej do sieci w systemie net-billing na podstawie zawartej umowy stanowi czynność podlegającą opodatkowaniu, stosownie do art. 5 ust. 1 ustawy.

Tym samym Państwa stanowisko w zakresie pytania oznaczonego we wniosku nr 4 oceniono jako prawidłowe.

Z kolei w odniesieniu do wątpliwości Państwa dotyczących ustalenia, w którym momencie powstaje obowiązek podatkowy z tytułu wprowadzania energii elektrycznej do sieci w systemie net-billing (pytanie oznaczone we wniosku nr 5), w jakim terminie Wnioskodawca winien wystawić fakturę, dokumentującą wprowadzenie energii elektrycznej do sieci w systemie net-billing (pytanie oznaczone we wniosku nr 6), co stanowi podstawę opodatkowania przy wprowadzaniu energii elektrycznej do sieci w systemie net-billing (pytanie oznaczone we wniosku nr 7), czy przeznaczenie depozytu Prosumenta na rozliczenie zobowiązań Prosumenta wobec przedsiębiorstwa energetycznego wpływa na podstawę opodatkowania VAT z tytułu sprzedaży energii elektrycznej dokonywanej przez Sprzedawcę na rzecz Prosumenta (pytanie oznaczone we wniosku nr 8), jakie konsekwencje na gruncie ustawy o podatku od towarów i usług wywołuje operacja zwrotu niewykorzystanych środków depozytu prosumenckiego przez sprzedawcę na rzecz Wnioskodawcy (pytanie oznaczone we wniosku nr 9), należy wskazać, co następuje.

Jak wynika z przepisów ustawy o OZE, w przypadku gdy prosument energii odnawialnej lub prosument zbiorowy energii odnawialnej wytworzył energię elektryczną w odnawialnym źródle energii i wprowadził ją do sieci dystrybucyjnej elektroenergetycznej w okresie od 1 lipca 2022 r. do 30 czerwca 2024 r., wartość energii elektrycznej (o której mowa w art. 4 ust. 1a pkt 2 ustawy o OZE) jest wyznaczana dla każdego miesiąca kalendarzowego zgodnie z cyt. art. 4b ust. 1 ustawy o OZE, tj. jako iloczyn sumy ilości energii elektrycznej wprowadzonej do sieci dystrybucyjnej elektroenergetycznej przez prosumenta energii odnawialnej lub prosumenta zbiorowego energii odnawialnej w poszczególnych okresach rozliczania niezbilansowania (t) składających się na dany miesiąc kalendarzowy, oznaczonej w art. 4 ust. 2b symbolem Eb (t) przyjmującym wartości ujemne oraz rynkowej miesięcznej ceny energii elektrycznej, o której mowa w art. 4b ust. 5 ustawy o OZE, wyznaczonej dla danego miesiąca kalendarzowego.

Ww. przepis wyznacza zatem wartość kwoty należnej prosumentowi za wprowadzenie energii elektrycznej do sieci dystrybucyjnej określając ją jako iloczyn ilości energii elektrycznej wynikający z salda ujemnego i rynkowej ceny energii elektrycznej. Kwotę tą należy uznać za wynagrodzenie należne Państwu za dostawę energii elektrycznej wytworzonej w mikroinstalacji.

Mając na uwadze konstrukcję normatywną podstawy opodatkowania, wyrażoną w przytoczonych powyżej art. 29a ust. 1 i ust. 6 ustawy oraz powołane przepisy ustawy o odnawialnych źródłach energii, należy podkreślić, że podstawą opodatkowania jest w istocie kwota należna, co istotne, pomniejszona o należny z tytułu danej dostawy podatek.

Z powyższych wyjaśnień wynika, że jeżeli w danym okresie rozliczeniowym Państwo jako Prosument wprowadzicie do sieci mniej energii elektrycznej niż z tej sieci pobierzecie, nie oznacza to, że po Państwa stronie w danym okresie rozliczeniowym nie wystąpi podstawa opodatkowania, a w związku z tym nie powstanie obowiązek podatkowy. Jeżeli z saldowania ilościowego dokonywanego w każdej godzinie doby będzie wynikało, że Prosument wprowadził więcej energii niż pobrał z sieci, w odniesieniu do tak wprowadzonej do sieci przez Państwa energii elektrycznej, wystąpi u Państwa podstawa opodatkowania, a w związku z tym powstanie również obowiązek podatkowy (pomimo, że w skali całego okresu rozliczeniowego pobraliście Państwo więcej energii niż wprowadziliście do sieci).

Zatem podstawę opodatkowania u Państwa jako prosumenta z tytułu rozliczenia wytworzonej energii elektrycznej w instalacji OZE stanowi wartość ustalona jako iloczyn ilości energii elektrycznej wprowadzonej przez Państwa jako prosumenta do sieci – po zbilansowaniu godzinowym (czyli z uwzględnieniem bilansowania międzyfazowego) i rynkowej ceny energii elektrycznej.

Z kolei depozyt prosumencki przeznaczany jest na rozliczenie zobowiązań prosumenta energii odnawialnej, prosumenta zbiorowego energii odnawialnej lub prosumenta wirtualnego energii odnawialnej z tytułu zakupu energii elektrycznej od sprzedawcy prowadzącego konto prosumenta (art. 4c ust. 1 i 2 ustawy o OZE). Po upływie 12 miesięcy od dnia przypisania danej kwoty środków do depozytu prosumenckiego niewykorzystane środki w części stanowiącej nie więcej niż 20% wartości energii elektrycznej wprowadzonej w danym miesiącu kalendarzowym stanowią nadpłatę, którą Sprzedawca zwraca prosumentowi w terminie nie dłuższym niż do końca 13 miesiąca następującego po danym miesiącu, w którym powstał ten depozyt. Pozostała kwota nierozliczona i nie zwrócona prosumentowi podlega umorzeniu.

W efekcie środki zgromadzone w depozycie prosumenckim nie stanowią wynagrodzenia należnego Państwu jako prosumentowi, a tym samym nie stanowią podstawy opodatkowania VAT u Państwa jako prosumenta – tak jak wskazano wyżej podstawa opodatkowania będzie stanowić wartość ustaloną jako iloczyn ilości energii elektrycznej wprowadzonej do sieci przez Prosumenta – po zbilansowaniu godzinowym i rynkowej ceny energii elektrycznej.

Wskazana wartość (iloczyn energii wprowadzonej i ceny rynkowej) – jak wskazano powyżej – jest wartością należną Prosumentowi z tytułu rozliczenia wytworzonej energii elektrycznej w instalacji OZE, obejmującą całość świadczenia należnego od przedsiębiorstwa energetycznego Prosumentowi, którą – w celu określenia podstawy opodatkowania – należy pomniejszyć o kwotę występującego dla tej dostawy podatku należnego. Wskazuje to, że wskazana wartość (iloczyn energii wprowadzonej i ceny rynkowej) stanowi kwotę brutto z tytułu rozliczenia wytworzonej energii elektrycznej przez Prosumenta w instalacji OZE, to znaczy kwotę zawierającą w sobie podatek. Podatek z tytułu tej czynności należy więc liczyć od sumy wskazanej wartości (iloczynu energii wprowadzonej i ceny rynkowej), tj. metodą „w stu”.

Jak wynika z art. 4 ust. 11 pkt 2 ustawy o OZE, w sytuacji, gdy prosument nie wykorzysta zgromadzonych dla danego miesiąca kalendarzowego środków odpowiadających wartości energii elektrycznej wprowadzonej do sieci dystrybucyjnej elektroenergetycznej w tym miesiącu w okresie 12 kolejnych miesięcy kalendarzowych, niewykorzystane środki stanowią nadpłatę, która jest zwracana prosumentowi w terminie nie dłuższym niż do końca 13. miesiąca następującego po danym miesiącu. Wysokość zwracanej nadpłaty nie może przekroczyć dwudziestu procent wartości energii elektrycznej wprowadzonej do sieci w miesiącu kalendarzowym, którego dotyczy zwrot nadpłaty.

Zgodnie z art. 4c ust. 6 ustawy o OZE:

Po upływie 12 miesięcy od dnia przypisania danej kwoty środków do depozytu prosumenckiego niewykorzystane lub niezwrócone na podstawie przepisu art. 4 ust. 11 pkt 2 środki umarza się.

Zatem z powyższych przepisów wynika, że prosument nie może w sposób dowolny dysponować powstałą nadwyżką energii (zgromadzonym depozytem prosumenckim), w tym nie może przeznaczyć jej na regulowanie kolejnych zobowiązań (po upływie 12 miesięcy od powstania tej nadwyżki).

Natomiast jak wynika z art. 4c ustawy o OZE, wartość Depozytu prosumenta jest przeznaczana na rozliczenie zobowiązań prosumenta, a zatem będzie pomniejszać kwotę podlegającą zapłacie przez prosumenta w danym okresie rozliczeniowym, przy czym wartość pomniejszenia nie może być większa niż wynagrodzenie brutto przysługujące sprzedawcy z tytułu samej sprzedaży energii elektrycznej.

Z uwagi na powyższe nie można zgodzić się z Państwem, że kwota zgromadzona na depozycie, w części w jakiej nie podlega ona zwrotowi i nie może być wykorzystana na poczet pomniejszania przyszłych Państwa zobowiązań wobec Sprzedawcy powinna pomniejszać podstawę opodatkowania VAT z tytułu dokonanych wcześniej przez Państwa dostaw energii elektrycznej.

Podsumowując, podstawą opodatkowania podatkiem od towarów i usług w przypadku rozliczeń w systemie net billing będzie kwota stanowiąca iloczyn energii elektrycznej wynikającej z salda dodatniego (tj. ilości energii pobranej przez Prosumenta w poszczególnych godzinach, czyli z uwzględnieniem bilansowania międzyfazowego) i ceny stosowanej dla danego okresu rozliczenia, pomniejszona o należny podatek od towarów i usług, bez pomniejszenia jej o wartość rozliczenia depozytu Prosumenta.

W konsekwencji oceniając całościowo Państwa stanowisko w zakresie pytań nr 7, nr 8 i nr 9 należało ocenić je za nieprawidłowe.

Zgodnie z zasadą ogólną wyrażoną w art. 19a ust. 1 ustawy:

Obowiązek podatkowy powstaje z chwilą dokonania dostawy towarów lub wykonania usługi, z zastrzeżeniem ust. 1a, 1b, 5 i 7-11, art. 14 ust. 6, art. 20, art. 21 ust. 1 i art. 138f.

W myśl art. 19a ust. 2 ustawy:

W odniesieniu do przyjmowanych częściowo usług, usługę uznaje się również za wykonaną, w przypadku wykonania części usługi, dla której to części określono zapłatę.

Zgodnie z treścią art. 19a ust. 5 pkt 4 lit. a cyt. ustawy:

Obowiązek podatkowy powstaje z chwilą wystawienia faktury z tytułu dostaw energii elektrycznej, cieplnej lub chłodniczej oraz gazu przewodowego.

Jak stanowi art. 19a ust. 7 ustawy:

Wskazana wyżej wartość, tj. iloczyn energii wprowadzonej i ceny rynkowej, jest wartością należną Państwu jako Prosumentowi, wypełnia zatem dyspozycję art. 19a ust. 1 ustawy.

Z powyższych regulacji wynika, że w przypadku dostaw energii elektrycznej na rzecz innego podatnika podatku VAT, obowiązek podatkowy powstaje z chwilą wystawienia faktury, jednakże faktura taka powinna być wystawiona najpóźniej z chwilą upływu terminu płatności. W sytuacji, gdy podatnik nie wystawił w tym terminie faktury lub wystawił ją z opóźnieniem – obowiązek podatkowy powstanie z chwilą upływu terminu na jej wystawianie, a w przypadku gdy nie określono takiego terminu – z chwilą upływu terminu płatności.

Zatem obowiązek podatkowy dla ustalonej jak wyżej podstawy opodatkowania powstaje zgodnie z art. 19a ust. 5 pkt 4 lit. a oraz art. 19a ust. 7 ustawy, tj. z chwilą wystawienia faktury, natomiast gdy nie wystawicie Państwo faktury lub wystawicie ją Państwo z opóźnieniem obowiązek podatkowy powstanie z chwilą upływu terminu na jej wystawianie, a w przypadku gdy nie określono takiego terminu – z chwilą upływu terminu płatności.

Tym samym oceniając całościowo Państwa stanowisko w zakresie pytania nr 5 należało uznać je za nieprawidłowe.

Przepis art. 2 pkt 31 ustawy wprowadza definicję fakturę, przez którą rozumie się:

Dokument w formie papierowej lub w formie elektronicznej zawierający dane wymagane ustawą i przepisami wydanymi na jej podstawie.

W myśl art. 106a pkt 1 ustawy:

Przepisy niniejszego rozdziału stosuje się do:

1)sprzedaży, z wyjątkiem:

a)przypadków, o których mowa w art. 17 ust. 1 pkt 4 i 5 oraz ust. 1a, w których usługodawca lub dokonujący dostawy towarów nie rozlicza podatku należnego i faktura dokumentująca te transakcje nie jest wystawiana przez usługobiorcę lub nabywcę towarów w imieniu i na rzecz usługodawcy lub dokonującego dostawy towarów,

b)czynności rozliczanych w procedurach szczególnych, o których mowa w dziale XII w rozdziałach 6a, 7 i 9, dla których państwem członkowskim identyfikacji w rozumieniu przepisów tych rozdziałów jest państwo członkowskie inne niż Rzeczpospolita Polska.

Na podstawie art. 106b ust. 1 ustawy:

Podatnik jest obowiązany wystawić fakturę dokumentującą:

1)sprzedaż, a także dostawę towarów i świadczenie usług, o których mowa w art. 106a pkt 2, dokonywane przez niego na rzecz innego podatnika podatku, podatku od wartości dodanej lub podatku o podobnym charakterze lub na rzecz osoby prawnej niebędącej podatnikiem;

2)wewnątrzwspólnotową sprzedaż towarów na odległość, chyba że podatnik korzysta z procedury szczególnej, o której mowa w dziale XII w rozdziale 6a;

3)wewnątrzwspólnotową dostawę towarów na rzecz podmiotu innego niż wskazany w pkt 1;

4)otrzymanie przez niego całości lub części zapłaty przed dokonaniem czynności, o których mowa w pkt 1 i 2, z wyjątkiem przypadku, gdy zapłata dotyczy:

a)wewnątrzwspólnotowej dostawy towarów,

b)czynności, dla których obowiązek podatkowy powstaje zgodnie z art. 19a ust. 5 pkt 4,

c)dostaw towarów, dla których obowiązek podatkowy powstaje zgodnie z art. 19a ust. 1b.

Przepis art. 106b ust. 2 ustawy stanowi, że:

Podatnik nie jest obowiązany do wystawienia faktury w odniesieniu do sprzedaży zwolnionej od podatku na podstawie art. 43 ust. 1, art. 113 ust. 1 i 9 lub przepisów wydanych na podstawie art. 82 ust. 3.

W świetle art. 106b ust. 3 ustawy:

Na żądanie nabywcy towaru lub usługi podatnik jest obowiązany wystawić fakturę dokumentującą:

1)czynności, o których mowa w ust. 1 pkt 1, jeżeli obowiązek wystawienia faktury nie wynika z ust. 1, z wyjątkiem:

a)czynności, o których mowa w art. 19a ust. 5 pkt 4,

b)czynności, o których mowa w art. 106a pkt 3 i 4,

1a) otrzymanie całości lub części zapłaty przed wykonaniem czynności, o których mowa w ust. 1 pkt 1, jeżeli obowiązek wystawienia faktury nie wynika z ust. 1, z wyjątkiem:

a)przypadku, gdy zapłata dotyczy czynności, o których mowa w art. 19a ust. 1b i ust. 5 pkt 4 oraz art. 106a pkt 3 i 4,

b)wewnątrzwspólnotowej dostawy towarów,

2) sprzedaż zwolnioną, o której mowa w ust. 2, z zastrzeżeniem art. 117 pkt 1 i art. 118

- jeżeli żądanie jej wystawienia zostało zgłoszone w terminie 3 miesięcy, licząc od końca miesiąca, w którym dostarczono towar lub wykonano usługę bądź otrzymano całość lub część zapłaty.

Stosownie do art. 106e pkt 1-18 ustawy:

Faktura powinna zawierać:

1) datę wystawienia;

2) kolejny numer nadany w ramach jednej lub więcej serii, który w sposób jednoznaczny identyfikuje fakturę;

3) imiona i nazwiska lub nazwy podatnika i nabywcy towarów lub usług oraz ich adresy;

4) numer, za pomocą którego podatnik jest zidentyfikowany na potrzeby podatku, z zastrzeżeniem pkt 24 lit. a;

5) numer, za pomocą którego nabywca towarów lub usług jest zidentyfikowany na potrzeby podatku lub podatku od wartości dodanej, pod którym otrzymał on towary lub usługi, z zastrzeżeniem pkt 24 lit. b;

6) datę dokonania lub zakończenia dostawy towarów lub wykonania usługi lub datę otrzymania zapłaty, o której mowa w art. 106b ust. 1 pkt 4, o ile taka data jest określona i różni się od daty wystawienia faktury;

7) nazwę (rodzaj) towaru lub usługi;

8) miarę i ilość (liczbę) dostarczonych towarów lub zakres wykonanych usług;

9) cenę jednostkową towaru lub usługi bez kwoty podatku (cenę jednostkową netto);

10) kwoty wszelkich opustów lub obniżek cen, w tym w formie rabatu z tytułu wcześniejszej zapłaty, o ile nie zostały one uwzględnione w cenie jednostkowej netto;

11) wartość dostarczonych towarów lub wykonanych usług, objętych transakcją, bez kwoty podatku (wartość sprzedaży netto);

12) stawkę podatku albo stawkę podatku od wartości dodanej w przypadku korzystania z procedur szczególnych, o których mowa w dziale XII w rozdziałach 6a, 7 i 9;

13) sumę wartości sprzedaży netto, z podziałem na sprzedaż objętą poszczególnymi stawkami podatku i sprzedaż zwolnioną od podatku;

14) kwotę podatku od sumy wartości sprzedaży netto, z podziałem na kwoty dotyczące poszczególnych stawek podatku;

15) kwotę należności ogółem;

16) w przypadku dostawy towarów lub świadczenia usług, w odniesieniu do których:

a) obowiązek podatkowy powstaje zgodnie z art. 19a ust. 5 pkt 1 lub art. 21 ust. 1, lub

b) w przepisach wydanych na podstawie art. 19a ust. 12 określono termin powstania obowiązku podatkowego z chwilą otrzymania całości lub części zapłaty

- wyrazy "metoda kasowa";

17) w przypadku faktur, o których mowa w art. 106d ust. 1 - wyraz "samofakturowanie";

18) w przypadku dostawy towarów lub wykonania usługi, dla których obowiązanym do rozliczenia podatku od wartości dodanej lub podatku o podobnym charakterze jest nabywca towaru lub usługi - wyrazy "odwrotne obciążenie".

Faktury są dokumentami potwierdzającymi rzeczywiste transakcje gospodarcze dokonywane przez podatnika. Faktura pełni szczególną rolę dowodową w prawidłowym wymiarze podatku od towarów i usług, dlatego też niezwykle istotne jest prawidłowe oznaczenie wszystkich elementów faktury.

Stosownie do art. 106i ust. 1 ustawy:

Fakturę wystawia się nie później niż 15. dnia miesiąca następującego po miesiącu, w którym dokonano dostawy towaru lub wykonano usługę, z zastrzeżeniem ust. 2-9.

W myśl art. 106i ust. 2 ustawy:

Jeżeli przed dokonaniem dostawy towaru lub wykonaniem usługi otrzymano całość lub część zapłaty, o której mowa w art. 106b ust. 1 pkt 4, fakturę wystawia się nie później niż 15. dnia miesiąca następującego po miesiącu, w którym otrzymano całość lub część zapłaty od nabywcy.

Z kolei zgodnie z art. 106i ust. 3 ustawy:

Fakturę wystawia się nie później niż:

1)30. dnia od dnia wykonania usług - w przypadku, o którym mowa w art. 19a ust. 5 pkt 3 lit. a;

2)60. dnia od dnia wydania towarów - w przypadku, o którym mowa w art. 19a ust. 5 pkt 3 lit. b, z zastrzeżeniem ust. 4;

3)90. dnia od dnia wykonania czynności - w przypadku, o którym mowa w art. 19a ust. 5 pkt 3 lit. c;

4)z upływem terminu płatności - w przypadku, o którym mowa w art. 19a ust. 5 pkt 4.

Natomiast stosownie do art. 106i ust. 7 ustawy:

Faktury nie mogą być wystawione wcześniej niż 60. dnia przed:

1)dokonaniem dostawy towaru lub wykonaniem usługi;

2)otrzymaniem, przed dokonaniem dostawy towaru lub wykonaniem usługi, całości lub części zapłaty.

Treść art. 106i ust. 8 ustawy:

Przepis ust. 7 pkt 1 nie dotyczy wystawiania faktur w zakresie dostawy i świadczenia usług, o których mowa w art. 19a ust. 3, 4 i ust. 5 pkt 4, jeżeli faktura zawiera informację, jakiego okresu rozliczeniowego dotyczy.

Jak wykazano powyżej wprowadzenie do sieci energii elektrycznej wytworzonej przez Państwa za wynagrodzeniem, podlega opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług, jako odpłatna dostawa towarów na podstawie art. 5 ust. 1 pkt 1 w związku z art. 7 ust. 1 ustawy. Zatem zobowiązani Państwo będą, stosownie do art. 106b ust. 1 pkt 1 ustawy, do udokumentowania fakturą ww. sprzedaży energii elektrycznej na rzecz przedsiębiorstwa energetycznego w terminie wyznaczonym przepisem art. 106i ust. 3 pkt 4 ustawy, tj. nie później niż z terminem płatności. Faktura ta powinna zawierać elementy wskazane w art. 106e ust. 1 ustawy.

Zatem Państwa stanowisko w zakresie pytania nr 6 jest prawidłowe.

Dodatkowe informacje

Informacja o zakresie rozstrzygnięcia

Interpretacja dotyczy stanu faktycznego, który Państwo przedstawili i stanu prawnego, który obowiązywał w dacie zaistnienia zdarzenia.

Ponadto, należy zauważyć, że zgodnie z art. 14b § 3 ustawy Ordynacja podatkowa, składający wniosek o wydanie interpretacji indywidualnej obowiązany jest do wyczerpującego przedstawienia zaistniałego stanu faktycznego albo zdarzenia przyszłego. Organ jest ściśle związany przedstawionym we wniosku stanem faktycznym opisem zdarzenia przyszłego. Zainteresowany ponosi ryzyko związane z ewentualnym błędnym lub nieprecyzyjnym przedstawieniem we wniosku opisu stanu faktycznego. Interpretacja indywidualna wywołuje skutki prawnopodatkowe tylko wtedy, gdy rzeczywisty stan faktyczny sprawy będącej przedmiotem interpretacji pokrywał się będzie z opisem zdarzenia przyszłego podanym przez Wnioskodawcę w złożonym wniosku. W związku z powyższym, w przypadku zmiany któregokolwiek elementu przedstawionego we wniosku opisu sprawy, udzielona odpowiedź traci swą aktualność.

Pouczenie o funkcji ochronnej interpretacji

·Funkcję ochronną interpretacji indywidualnych określają przepisy art. 14k-14nb ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. – Ordynacja podatkowa (t. j. Dz. U. z 2022 r. poz. 2651 ze zm.). Interpretacja będzie mogła pełnić funkcję ochronną, jeśli: Państwa sytuacja będzie zgodna (tożsama) z opisem stanu faktycznego i zastosują się Państwo do interpretacji.

·Zgodnie z art. 14na § 1 Ordynacji podatkowej:

Przepisów art. 14k-14n Ordynacji podatkowej nie stosuje się, jeśli stan faktyczny lub zdarzenie przyszłe będące przedmiotem interpretacji indywidualnej jest elementem czynności, które są przedmiotem decyzji wydanej:

1)z zastosowaniem art. 119a;

2)w związku z wystąpieniem nadużycia prawa, o którym mowa w art. 5 ust. 5 ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług;

3)z zastosowaniem środków ograniczających umowne korzyści.

·Zgodnie z art. 14na § 2 Ordynacji podatkowej:

Przepisów art. 14k-14n nie stosuje się, jeżeli korzyść podatkowa, stwierdzona w decyzjach wymienionych w § 1, jest skutkiem zastosowania się do utrwalonej praktyki interpretacyjnej, interpretacji ogólnej lub objaśnień podatkowych.

Pouczenie o prawie do wniesienia skargi na interpretację

Mają Państwo prawo do zaskarżenia tej interpretacji indywidualnej do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego (...). Zasady zaskarżania interpretacji indywidualnych reguluje ustawa z dnia 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi (t. j. Dz. U. z 2023 r. poz. 259; dalej jako „PPSA”).

Skargę do Sądu wnosi się za pośrednictwem Dyrektora KIS (art. 54 § 1 PPSA). Skargę należy wnieść w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia interpretacji indywidualnej (art. 53 § 1 PPSA):

·w formie papierowej, w dwóch egzemplarzach (oryginał i odpis) na adres: Krajowa Informacja Skarbowa, ul. Teodora Sixta 17, 43-300 Bielsko-Biała (art. 47 § 1 PPSA), albo

·w formie dokumentu elektronicznego, w jednym egzemplarzu (bez odpisu), na adres Elektronicznej Skrzynki Podawczej Krajowej Informacji Skarbowej na platformie ePUAP: /KIS/SkrytkaESP (art. 47 § 3 i art. 54 § 1a PPSA).

Skarga na interpretację indywidualną może opierać się wyłącznie na zarzucie naruszenia przepisów postępowania, dopuszczeniu się błędu wykładni lub niewłaściwej oceny co do zastosowania przepisu prawa materialnego. Sąd jest związany zarzutami skargi oraz powołaną podstawą prawną (art. 57a PPSA).

Podstawa prawna dla wydania interpretacji

Podstawą prawną dla wydania tej interpretacji jest art. 13 § 2a oraz art. 14b § 1 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. – Ordynacja podatkowa (t. j. Dz. U. z 2022 r. poz. 2651 ze zm.).

Zobacz także

Szkolenia

Jak w net-bilingu rozliczać instalację fotowoltaiczną i odprzedaż energii najemcom oraz ładowanie samochodów elektrycznych

Książka

Praktyczny leksykon VAT 2024. Wszystko o zmianach w rozliczeniach VAT

Interpretacja indywidualna z dnia 24 kwietnia 2023 r., Dyrektor Krajowej Informacji Skarbowej, sygn. 0112-KDIL1-1.4012.21.2023.2.HW

Chcesz uzyskać dostęp? Skorzystaj z bezpłatnego abonamentu

TESTUJ INFORLEX przez 5 dni za darmo!

Jeśli już masz abonament Inforlex Zaloguj się