Interpretacja indywidualna z dnia 14 kwietnia 2023 r., Dyrektor Krajowej Informacji Skarbowej, sygn. 0111-KDIB3-1.4012.121.2023.2.ICZ

Opodatkowanie czynności wykonywanych w ramach umowy sekurytyzacji.

Interpretacja indywidualna stanowisko jest prawidłowe

Szanowni Państwo,

stwierdzam, że Państwa stanowisko w sprawie oceny skutków podatkowych opisanego zdarzenia przyszłego w podatku od towarów i usług prawidłowe.

Zakres wniosku o wydanie interpretacji indywidualnej

14 lutego 2023 r. wpłynął Państwa wniosek wspólny o wydanie interpretacji indywidualnej, który dotyczy m.in. podatku od towarów i usług w kwestii uznania:

- czy przelewy Wierzytelności dokonywane przez Spółkę do SPV w ramach kompleksowej usługi świadczonej przez SPV na rzecz Spółki (Usługi Sekurytyzacji) będą stanowiły element usługi w rozumieniu art. 8 Ustawy o VAT podlegającej zwolnieniu z podatku VAT na gruncie art. 43 ust. 1 pkt 40 Ustawy o VAT;

- czy Spółka będzie podatnikiem w odniesieniu do Usługi Sekurytyzacji świadczonej przez SPV i w konsekwencji, czy Spółka będzie zobowiązana do rozpoznania Transakcji jako importu usług dla celów podatku VAT w Polsce;

- czy w świetle przepisów Ustawy o VAT, dla Spółki podstawą opodatkowania z tytułu usług świadczonych przez SPV w ramach Usługi Sekurytyzacji będzie jedynie kwota Dyskonta ustalana na dzień przelewu Wierzytelności do SPV;

- czy zwrotne przeniesienie Wierzytelności do Spółki (Odkup) w przypadkach określonych w umowie nabycia Wierzytelności, dokonane w ramach kompleksowej Usługi Sekurytyzacji świadczonej przez SPV na rzecz Spółki będzie stanowiło element usługi, wskazanej w pytaniu nr 1, która w rozumieniu art. 8 Ustawy o VAT podlega zwolnieniu z podatku VAT na gruncie art. 43 ust. 1 pkt 40 Ustawy o VAT, a Spółka nie będzie zobowiązana do dokonywania korekty podstawy opodatkowania z tytułu Dyskonta.

Zainteresowani, którzy wystąpili z wnioskiem

1)Zainteresowany będący stroną postępowania:

V. sp. z o.o.

2)Zainteresowany niebędący stroną postępowania:

V. z Irlandii

Treść wniosku jest następująca:

Opis zdarzenia przyszłego

V. ("SPV") jest spółką utworzoną w Irlandii zgodnie z przepisami prawa irlandzkiego. SPV jest spółką celową utworzoną dla potrzeb transakcji sekurytyzacyjnej (jak zdefiniowano poniżej). SPV jest irlandzkim rezydentem podatkowym, nie posiada w Polsce siedziby ani zakładu w rozumieniu właściwej umowy o unikaniu podwójnego opodatkowania, nie posiada również w Polsce stałego miejsca prowadzenia działalności gospodarczej. SPV jest podatnikiem podatku od wartości dodanej w Irlandii. SPV nie jest zarejestrowana w Polsce dla celów podatku od towarów i usług (VAT).

V . Sp. z o.o. ("Spółka") prowadzi działalność finansową, polegającą przede wszystkim na zawieraniu umów leasingu. Celem uzyskania finansowania potrzebnego do prowadzonej działalności Spółka zamierza przeprowadzić transakcję sekurytyzacyjną ("Sekurytyzacja" lub "Transakcja") w odniesieniu do wierzytelności wynikających z umów leasingu ("Umowy Leasingu") zawartych przez Spółkę (jako finansującego) z korzystającymi ("Leasingobiorcy") i obejmujących roszczenia w stosunku do Leasingobiorców przede wszystkim o zapłatę rat leasingowych oraz należności ubocznych wynikających z zawartych umów leasingu ("Wierzytelności"). Wierzytelności mogą także obejmować potencjalne roszczenia Spółki wobec ubezpieczycieli o odszkodowanie, które w razie szkody całkowitej, w sensie ekonomicznym, pokrywa wartość początkową przedmiotu leasingu. Transakcja nie będzie obejmowała tzw. wartości rezydualnej, tzn. wartości, po której klient ma prawo wykupić przedmiot leasingu po upływie okresu obowiązywania umowy leasingu.

Sprzedaży Wierzytelności nie będzie towarzyszyło przeniesienie własności przedmiotów leasingu (pojazdów). Spółka może jednak ustanowić zastaw rejestrowy na pojazdach na rzecz SPV w celu zabezpieczenia swoich zobowiązań wobec SPV wynikających z umowy nabycia wierzytelności i umowy o obsługę wierzytelności.

Umowy Leasingu stanowią umowy leasingu operacyjnego, o których mowa w art. 17b ustawy z dnia 15 lutego 1992 r. o podatku dochodowym od osób prawnych. Umowy Leasingu dotyczą pojazdów (samochodów). Zgodnie z Umowami Leasingu raty leasingowe płatne przez leasingobiorcę obejmują część kapitałową i część odsetkową. Część odsetkowa rat leasingowych jest wyliczana według zmiennej stopy procentowej. W związku z tym wahania rynkowych stóp procentowych mogą powodować zmiany wysokości pozostałych do spłaty rat leasingowych. Wierzytelności będą wyrażone w PLN.

Transakcja nie obejmie Wierzytelności w zakresie odzwierciedlającym podatek od towarów i usług ("VAT"), który naliczany jest przez Spółkę w odniesieniu do rat leasingowych i innych należności z tytułu Umów Leasingu.

Wierzytelności, które mają być objęte Sekurytyzacją, nie będą jeszcze wymagalne w chwili ich przelewu przez Spółkę na rzecz SPV. Transakcja obejmować będzie wyłącznie Wierzytelności pracujące, tj. na dzień ich sprzedaży na rzecz SPV nie będą istniały przesłanki do uznania tych Wierzytelności za zagrożone nieściągalnością (co do zasady Spółka sprzeda SPV wyłącznie Wierzytelności należne od Leasingobiorców, którzy nie zalegają ze spłatą zgodnie z postanowieniami odpowiednich Umów Leasingu).

Wierzytelności, jak zostało wskazane powyżej, wynikają z Umów Leasingu zawartych przez Spółkę. W przeszłości Wierzytelności nie były przez Spółkę przelewane (sprzedawane). Według stanu na dzień przeprowadzenia Transakcji Wierzytelności będą więc własnością Spółki niezmiennie od dnia ich powstania.

W ramach planowanej Sekurytyzacji Spółka (jako sprzedający) oraz SPV (jako kupujący) zawrą umowę sprzedaży Wierzytelności po uzgodnionej cenie sprzedaży.

SPV nie jest polskim rezydentem podatkowym ani zarejestrowanym płatnikiem podatku VAT w Polsce. Spółka nie posiada w Irlandii (kraj rezydencji SPV) zakładu w rozumieniu właściwej umowy o unikaniu podwójnego opodatkowania, ani nie posiada w tym kraju miejsca prowadzenia działalności gospodarczej.

SPV nie jest powiązana kapitałowo ani osobowo ze Spółką. Spółka nie będzie miała żadnego wpływu na decyzje podejmowane przez SPV w toku jej działalności, gdyż SPV będzie zarządzana przez zewnętrzny podmiot niepowiązany ze Spółką, a sposób przeprowadzenia Transakcji oraz późniejszego prowadzenia działalności przez SPV będzie wynikał z umów zawartych przez SPV. SPV nie będzie zatrudniała w Polsce pracowników. Przedmiotem działalności SPV będzie wyłącznie nabywanie Wierzytelności oraz pozyskiwanie finansowania (w szczególności poprzez emisję papierów wartościowych, o której mowa poniżej, lub zaciąganie pożyczek), a także wykonywanie powiązanych czynności. SPV zostanie utworzona i będzie istniała wyłącznie w celu przeprowadzenia i obsługi Transakcji, emisji obligacji oraz innych czynności związanych z Transakcją.

Planowana Sekurytyzacja nie będzie obejmować jedynie zbycia Wierzytelności przez Spółkę na rzecz SPV, ale do jej przeprowadzenia konieczne będą także inne kluczowe operacje. Na planowaną Sekurytyzację składać się więc będą m.in. następujące podstawowe elementy transakcyjne:

i. zawarcie umowy przelewu (sprzedaży) Wierzytelności pomiędzy Spółką i SPV,

ii. pozyskanie przez SPV finansowania od podmiotu lub podmiotów niepowiązanych z SPV w formie pożyczki oraz obligacji lub innych dłużnych papierów wartościowych ("Dłużne Papiery Wartościowe"),

iii. zawarcie umowy o administrowanie Wierzytelnościami ("Umowa o Obsługę Wierzytelności"), na mocy której Spółka będzie administrować Wierzytelnościami na rzecz SPV, w tym w szczególności otrzymywać i przekazywać do SPV spłaty rat leasingowych przez klientów,

iv. zawarcie innych umów, które zapewnią możliwość przeprowadzenia Transakcji (np. umów o administrowanie rachunkami bankowymi SPV).

Szczegółowy opis kluczowych warunków Sekurytyzacji wskazany został poniżej:

1.Na podstawie umowy zbycia Wierzytelności zawartej pomiędzy Spółką i SPV, Spółka, jako inicjator Sekurytyzacji dokona odpłatnego przelewu Wierzytelności na rzecz SPV w zamian za określoną cenę. Przelew będzie wykonany w następstwie sprzedaży Wierzytelności w rozumieniu polskiego prawa cywilnego. Przelewy Wierzytelności w ramach Sekurytyzacji będą dokonywane w sposób rewolwingowy. Oznacza to, że, zgodnie z założeniami planowanej Sekurytyzacji, przez określoną liczbę pierwszych okresów rozliczeniowych ustalonych przez strony Transakcji (tj. okresy miesięczne) określona transza Wierzytelności będzie zbywana przez Spółkę na rzecz SPV przy założeniu, że Wierzytelności ujęte w danej transzy będą spełniać wcześniej ustalone kryteria kwalifikowalności (przede wszystkim przedmiotowe Wierzytelności muszą wynikać z umów, które Leasingobiorcy terminowo obsługują). Pierwsza transza Wierzytelności zostanie przelana, zgodnie z założeniami, w dniu zawarcia umowy zbycia Wierzytelności między Spółką i SPV, a następnie dokonywane będą przelewy kolejnych transz. W ustalonym przez strony okresie rewolwingowym, kolejne nabycia Wierzytelności będą finansowane ze spłat uzyskanych przez SPV (ściągniętych należności) z wcześniej nabytych Wierzytelności.

2.W zamian za nabyte Wierzytelności SPV zapłaci Spółce cenę. Cena ta będzie niższa od łącznej kwoty nominalnej rat leasingowych należnych na podstawie Umów Leasingu (obejmującej część kapitałową oraz część odsetkową rat leasingowych). Cena ta będzie kalkulowana w dwojaki sposób w zależności czy dotyczyć będzie tzw. początkowych Wierzytelności (pierwszej transzy Wierzytelności), czy dodatkowych Wierzytelności (kolejnych transz wierzytelności).

(A)Cena nabycia początkowych Wierzytelności zostanie obliczona jako:

i.łączne pozostające do spłaty saldo kwoty głównej nabytych początkowych Wierzytelności w początkowej dacie granicznej; minus

ii.kwota przyjęta dla celów ustanowienia zabezpieczenia przewyższającego wartość ewentualnego zadłużenia (ang. overcollateralization); minus

iii.kwota na zasilenie rachunku zabezpieczenia pieniężnego (w celu zapewnienia, że jego saldo nie jest mniejsze niż określone ogólne saldo rachunku zabezpieczenia pieniężnego).

(B) Cena nabycia dodatkowych Wierzytelności będzie obliczona jako suma:

i.kwoty obliczonej w następujący sposób:

a)odpowiednia kwota podwyższenia obligacji, plus

b)jakakolwiek kwota podwyższenia pożyczki podporządkowanej, minus

c)ewentualna kwota wymagana do zapłaty na rachunek zabezpieczenia pieniężnego w celu zapewnienia, aby ogólna kwota zabezpieczenia pieniężnego nie była niższa niż określone ogólne saldo rachunku zabezpieczenia pieniężnego; oraz

ii.kwoty obliczonej przez pomnożenie uzupełnionego dodatkowego pozostającego do spłaty salda kwoty głównej przez różnicę pomiędzy jeden (1) a wartością procentową uzupełnionego nadzabezpieczenia Wierzytelności.

3.W ujęciu podatkowym różnica między nominalną wartością Wierzytelności (obejmującą część kapitałową i część odsetkową rat) ustaloną w harmonogramie płatności rat leasingowych a ich ceną zapłaconą Sprzedającemu przez SPV stanowi dyskonto przysługujące SPV przy nabyciu Wierzytelności, a wartość ta odpowiada kwocie wynagrodzenia należnego SPV od Spółki w zamian za przystąpienie do Sekurytyzacji ("Dyskonto").

4.Wyżej określony sposób ustalania ceny za Wierzytelności oraz wskazany sposób określania, w ujęciu podatkowym, wynagrodzenia (Dyskonta) należnego SPV z tytułu udziału w Sekurytyzacji stosowany będzie przy zbyciu każdej transzy Wierzytelności w trakcie trwania okresu rewolwingowego.

5.Aby uzyskać środki na zakup Wierzytelności od Spółki, SPV planuje wyemitować Dłużne Papiery Wartościowe, których zabezpieczeniem (oraz źródłem spłaty) będą Wierzytelności nabyte od Spółki. SPV nie wyklucza, że środki na nabycie Wierzytelności pozyska także poprzez zaciągnięcie pożyczek lub kredytów.

6.SPV w ramach finansowania może zaciągnąć również pożyczkę od Spółki. Spółka może zatem zostać wierzycielem SPV, w którym to przypadku jej zobowiązania wobec Spółki będą mieć najniższy priorytet spłaty (tzn. będą spłacane dopiero po uregulowaniu wymagalnych zobowiązań SPV o wyższym priorytecie spłaty). Taki mechanizm ma na celu zabezpieczenie interesu podmiotów trzecich, które obejmą Dłużne Papiery Wartościowe - dzięki niemu Spółka mimo sprzedaży Wierzytelności będzie nadal ponosiła część związanego z nimi ryzyka (tzn. ryzyko niespłacenia przez Leasingobiorców należności z tytułu Wierzytelności będzie pośrednio obciążać Spółkę jako wierzyciela SPV z tytułu pożyczki udzielonej przez Spółkę). SPV będzie płacić odsetki od wyemitowanych Dłużnych Papierów Wartościowych oraz od pożyczki. Z uwagi na cel Transakcji, którym jest uzyskanie finansowania przez Spółkę, ewentualna pożyczka udzielona SPV przez Spółkę pokryje jedynie niewielką część potrzeb SPV w porównaniu ze środkami pozyskanymi z emisji Dłużnych Papierów Wartościowych.

7.Po zbyciu Wierzytelności na rzecz SPV Spółka będzie świadczyć usługi w charakterze tzw. serwisera w zakresie administrowania tymi Wierzytelnościami i ich ściągania. Usługi świadczone przez Spółkę w oparciu o Umowę o Obsługę Wierzytelności obejmować będą w szczególności monitorowanie spłat należnych od Leasingobiorców, przyjmowanie płatności rat leasingowych, wysyłkę wezwań do zapłaty w przypadku opóźnienia w zapłacie rat itp. Spółka będzie otrzymywać kwoty z tytułu spłaty Wierzytelności od Leasingobiorców na swój rachunek bankowy i wówczas będzie przekazywać przyjęte kwoty (tj. wyłącznie te, które zostały rzeczywiście spłacone przez Leasingobiorców) do SPV jako wierzyciela uprawnionego do otrzymywania płatności z tytułu Wierzytelności.

8.Jak wskazano powyżej, w skład Wierzytelności mogą wchodzić także potencjalne roszczenia o wypłatę odszkodowań z ubezpieczeń, stąd też Spółka będzie także występować w imieniu SPV z roszczeniami wobec ubezpieczycieli i może być zobowiązana do przekazywania SPV określonych kwot otrzymanych od ubezpieczycieli.

9.W zamian za świadczone usługi administrowania Wierzytelnościami Spółka otrzymywać będzie od SPV wynagrodzenie określone na zasadach rynkowych, które będzie wynikało z Umowy o Obsługę Wierzytelności.

10.Spółka będzie działać w charakterze serwisera do czasu pełnej spłaty kwot z tytułu Dłużnych Papierów Wartościowych. Jedynie w nadzwyczajnych okolicznościach, gdyby Spółka nie mogła pełnić swojej funkcji w tym zakresie lub w przypadku rozwiązania Umowy o Obsługę Wierzytelności (w szczególności na skutek ewentualnej upadłości lub też gdyby z innych powodów Spółka nie wykonywała obowiązków na podstawie Umowy o Obsługę Wierzytelności), SPV będzie uprawniona do powołania innego podmiotu do działania w charakterze serwisera w zastępstwie za Spółkę.

11.Możliwe jest wystąpienie sytuacji, w których wynagrodzenie należne Spółce z tytułu usług administrowania Wierzytelnościami nie będzie wypłacane jej w gotówce, a zostanie uregulowane poprzez potrącenie z roszczeniami SPV z tytułu spłat Wierzytelności otrzymanych przez Spółkę od Leasingobiorców lub roszczeniami o wypłatę kwoty pożyczki podporządkowanej.

12.Jak wskazano powyżej, kwoty Wierzytelności przekazanych SPV będą przeznaczane przez SPV na opłacenie kosztów prowadzenia działalności przez SPV, obsługę finansowania (kwota główna oraz odsetki) zaciągniętego celem nabycia Wierzytelności lub na sfinansowanie nabycia kolejnych transz Wierzytelności.

13.Na podstawie umowy o obsługę Wierzytelności, Spółce (działającej w charakterze serwisera) może przysługiwać dodatkowa opłata (premia) za obsługę Wierzytelności. Spółka jako serwiser będzie bowiem odpowiedzialna za administrowanie Wierzytelnościami i ściąganie płatności z ich tytułu. Efektywne wykonywanie przez Spółkę tych czynności może pozytywnie wpływać na generowanie przez SPV nadwyżek finansowych wynikających z otrzymanych dzięki czynnościom Spółki przepływów pieniężnych. SPV będzie generowała jedynie ograniczone i założone z góry nadwyżki finansowe. Wysokość wypłacanej premii będzie uzależniona od wysokości wygenerowanych nadwyżek finansowych z uwzględnieniem faktu, iż SPV musi uregulować pozostałe wydatki i ustanowić rezerwy środków, które będą zabezpieczeniem spłaty jej zobowiązań. Ponadto SPV będzie w pierwszej kolejności zobowiązana do uregulowania innych zobowiązań płatniczych, a dopiero po ich uregulowaniu możliwe będzie wypłacenie premii.

14.Dłużne Papiery Wartościowe mogą być notowane na giełdzie papierów wartościowych w Irlandii lub w innej jurysdykcji.

15.Przelew Wierzytelności nie będzie połączony z przeniesieniem na SPV własności przedmiotów leasingu objętych Umowami Leasingu (pojazdów). W konsekwencji pomimo przeniesienia Wierzytelności na SPV, to Spółka w dalszym ciągu pozostawać będzie stroną Umów Leasingu. Spółka pozostanie właścicielem przedmiotów leasingu oraz wystawiać będzie faktury na Leasingobiorców na poszczególne raty leasingowe wchodzące w skład Wierzytelności przelanych na SPV.

16.Umowa zbycia Wierzytelności pomiędzy Spółką a SPV będzie przewidywała możliwość przeniesienia Wierzytelności (lub ich części) z powrotem na Spółkę w określonych przypadkach ("Odkup"), na przykład:

a.Odkup (przelew w drodze umowy sprzedaży) wybranych Wierzytelności może być wymagany z uwagi na fakt, iż Wierzytelności te w momencie ich sprzedaży nie spełniały ustalonych wcześniej warunków kwalifikujących je do Sekurytyzacji (kryteriów kwalifikowalności),

b.wykonanie przysługującej Spółce opcji Odkupu jakiejkolwiek Wierzytelności (lub jej części), która podlegała wcześniejszemu wypowiedzeniu przez Spółkę wskutek naruszenia umowy przez danego leasingobiorcę; lub

c.wykonanie przysługującej Spółce opcji Odkupu Wierzytelności pozostałych po spłacie przez SPV całości lub większej części kwot z tytułu Dłużnych Papierów Wartościowych; celem zastrzeżenia Odkupu w takim przypadku jest zapewnienie Spółce możliwości zamknięcia Transakcji i odzyskania Wierzytelności w sytuacji, gdy cel udzielenia finansowania Spółce został zrealizowany i utrzymywanie istniejącej struktury przestanie być ekonomicznie uzasadnione.

17.Jak wynika z powyższego szczegółowego opisu planowanej Transakcji, będzie to kompleksowa usługa finansowa zawierająca wiele istotnych elementów, które są nieodzowne dla skutecznego jej przeprowadzenia ("Usługa Sekurytyzacji"). Poza sprzedażą i przelewem Wierzytelności do SPV, istotnymi elementami w Sekurytyzacji będzie także uzyskanie odpowiedniego finansowania przez SPV poprzez emisję Dłużnych Papierów Wartościowych oraz zagwarantowanie skutecznego administrowania sekurytyzowanych Wierzytelności, pozwalające na terminowe ściąganie ich kwot od Leasingobiorców i w konsekwencji realizację zobowiązań SPV. Pozwoli to Spółce na pozyskanie finansowania od innych podmiotów, które w innym wypadku nie byłyby skłonne do udzielenia Spółce finansowania albo którego Spółka nie byłaby w stanie pozyskać na analogicznych warunkach w przypadku transakcji innego rodzaju. Celem planowanej Sekurytyzacji nie będzie zbycie przez Spółkę Wierzytelności poprzez ich sprzedaż na rzecz SPV oraz prowadzenia przez SPV windykacji, lecz wdrożenie szczególnego instrumentu pozwalającego na uzyskanie przez Spółkę środków finansowych przed datami wymagalności Wierzytelności, w drodze finansowania pozyskanego przez SPV w oparciu o zabezpieczenie w postaci nabytych Wierzytelności.

Należy podkreślić, że Transakcja nie ma na celu osiągnięcia korzyści podatkowych. W szczególności jedynym celem Spółki jest uzyskanie finansowania w wyniku Transakcji. Spółka będzie rozpoznawała poszczególne raty leasingowe w przychodach do opodatkowania. Powstałe natomiast Dyskonto stanowić będzie w sensie ekonomicznym koszt uzyskania finansowania. Oznacza to, że Spółka za okres trwania Transakcji wykaże także dochody, jakie wykazałyby, gdyby zaciągnęła finansowanie na warunkach zbieżnych z warunkami Dłużnych Papierów Wartościowych i bezpośrednio poniosła koszty tego finansowania równe kosztom związanym z Sekurytyzacją (odsetki płatne przez SPV oraz inne koszty ponoszone przez SPV, np. jej koszty operacyjne lub koszty zleconych przez nią usług).

Wnioskodawca otrzymał już interpretacje dotyczące wyżej opisanej transakcji (Interpretacje Dyrektora Krajowej Informacji Skarbowej z dnia (...) 2022 r. sygn. (...) oraz z dnia (...) 2022 r. sygn. (...)). Jednakże, w międzyczasie zostały częściowo zmodyfikowane zasady obliczania ceny za zbywane Wierzytelności, a dokładniej zasady obliczania Dyskonta. Częściowa modyfikacja zasad ustalania Dyskonta nie wpływa zdaniem Wnioskodawcy na konkluzje w już otrzymanych interpretacjach. Jednakże, z ostrożności procesowej Wnioskodawca postanowił wystąpić ponownie o wydanie interpretacji przedstawiając zaktualizowany stan faktyczny zdarzenia przyszłego.

Pytania w zakresie podatku od towarów i usług (oznaczenie pytań jak we wniosku):

1.Czy przelewy Wierzytelności dokonywane przez Spółkę do SPV w ramach kompleksowej usługi świadczonej przez SPV na rzecz Spółki (Usługi Sekurytyzacji) będą stanowiły element usługi w rozumieniu art. 8 Ustawy o VAT podlegającej zwolnieniu z podatku VAT na gruncie art. 43 ust. 1 pkt 40 Ustawy o VAT?

2.Czy Spółka będzie podatnikiem w odniesieniu do Usługi Sekurytyzacji świadczonej przez SPV i w konsekwencji, czy Spółka będzie zobowiązana do rozpoznania Transakcji jako importu usług dla celów podatku VAT w Polsce?

3.Czy w świetle przepisów Ustawy o VAT, dla Spółki podstawą opodatkowania z tytułu usług świadczonych przez SPV w ramach Usługi Sekurytyzacji będzie jedynie kwota Dyskonta ustalana na dzień przelewu Wierzytelności do SPV?

4.Czy zwrotne przeniesienie Wierzytelności do Spółki (Odkup) w przypadkach określonych w umowie nabycia Wierzytelności, dokonane w ramach kompleksowej Usługi Sekurytyzacji świadczonej przez SPV na rzecz Spółki będzie stanowiło element usługi, wskazanej w pytaniu nr 1, która w rozumieniu art. 8 Ustawy o VAT podlega zwolnieniu z podatku VAT na gruncie art. 43 ust. 1 pkt 40 Ustawy o VAT, a Spółka nie będzie zobowiązana do dokonywania korekty podstawy opodatkowania z tytułu Dyskonta?

Państwa stanowisko w zakresie podatku od towarów i usług

Zdaniem Wnioskodawcy:

Ad 1.

Przelewy Wierzytelności dokonywane przez Spółkę do SPV w ramach kompleksowej usługi świadczonej przez SPV na rzecz Spółki (Usługi Sekurytyzacji) będą stanowiły element usługi w rozumieniu art. 8 Ustawy o VAT podlegającej zwolnieniu z podatku VAT na gruncie art. 43 ust. 1 pkt 40 Ustawy o VAT.

Ad 2.

Spółka będzie podatnikiem w odniesieniu do Usługi Sekurytyzacji świadczonej przez SPV i w konsekwencji. Spółka będzie zobowiązana do rozpoznania Transakcji jako importu usług dla celów podatku VAT w Polsce.

Ad 3.

W świetle przepisów Ustawy o VAT, dla Spółki podstawą opodatkowania z tytułu usług świadczonych przez SPV w ramach Usługi Sekurytyzacji będzie jedynie kwota Dyskonta ustalana na dzień przelewu Wierzytelności do SPV

Ad 4.

Zwrotne przeniesienie Wierzytelności do Spółki (Odkup) w przypadkach określonych w umowie nabycia Wierzytelności, dokonane w ramach kompleksowej Usługi Sekurytyzacji świadczonej przez SPV na rzecz Spółki (o której mowa w pytaniu nr 1) i stanowiące jeden z jej elementów, będzie objęte zakresem art. 8 Ustawy o VAT i zwolnieniem w świetle art. 43 ust.1 pkt 40 Ustawy o VAT jako element kompleksowej Usługi Sekurytyzacji.

Zatem Spółka na moment Odkupu nie będzie zobowiązana do rozpoznawania skutków podatkowych na gruncie Ustawy o VAT, w szczególności Spółka nie będzie zobowiązana do dokonywania korekty podstawy opodatkowania z tytułu dyskonta.

Uzasadnienie stanowiska Wnioskodawcy w zakresie pytania 1

Zgodnie z art. 5 ust. 1 Ustawy o VAT, opodatkowaniu ww. podatkiem podlegają:

1.odpłatna dostawa towarów i odpłatne świadczenie usług na terytorium kraju;

2.eksport towarów:

3.import towarów na terytorium kraju;

4.wewnątrzwspólnotowe nabycie towarów za wynagrodzeniem na terytorium kraju;

5.wewnątrzwspólnotowa dostawa towarów.

W myśl art. 2 pkt 1 Ustawy o VAT przez terytorium kraju rozumie się terytorium Rzeczypospolitej Polskiej, z zastrzeżeniem art. 2a.

Przez towary - na podstawie art. 2 pkt 6 Ustawy o VAT - rozumie się rzeczy oraz ich części, a także wszelkie postacie energii.

Zgodnie z art. 2 pkt 22 Ustawy o VAT, przez sprzedaż rozumie się odpłatną dostawę towarów i odpłatne świadczenie usług na terytorium kraju, eksport towarów oraz wewnątrzwspólnotową dostawę towarów.

Według art. 7 ust. 1 Ustawy o VAT przez dostawę towarów, o której mowa w art. 5 ust. 1 pkt 1, rozumie się przeniesienie prawa do rozporządzania towarami jak właściciel (...).

Stosownie do art. 8 ust. 1 Ustawy o VAT, przez świadczenie usług, o którym mowa w art. 5 ust. 1 pkt 1, rozumie się każde świadczenie na rzecz osoby fizycznej, osoby prawnej lub jednostki organizacyjnej niemającej osobowości prawnej, które nie stanowi dostawy towarów w rozumieniu art. 7, w tym również:

1.przeniesienie praw do wartości niematerialnych i prawnych, bez względu na formę, w jakiej dokonano czynności prawnej;

2.zobowiązanie do powstrzymania się od dokonania czynności lub do tolerowania czynności lub sytuacji;

3.świadczenie usług zgodnie z nakazem organu władzy publicznej lub podmiotu działającego w jego imieniu lub nakazem wynikającym z mocy prawa.

Przy ocenie charakteru świadczenia jako usługi należy mieć na względzie, że Ustawa o VAT zalicza do zakresu usług każde świadczenie niebędące dostawą towarów.

Przez świadczenie usług należy zatem rozumieć każde zachowanie niebędące dostawą towarów i świadczone na rzecz innego podmiotu. Powołane przepisy wskazują, że pojęcie świadczenia usług ma bardzo szeroki zakres, gdyż nie obejmuje wyłącznie działań podatnika, lecz również zobowiązanie do powstrzymania się od dokonywania czynności lub do tolerowania czynności bądź sytuacji.

Pod pojęciem usługi (świadczenia) należy rozumieć każde zachowanie, na które składać się może zarówno działanie (uczynienie, wykonanie czegoś), jak i zaniechanie (nieczynienie bądź też tolerowanie, znoszenie określonych stanów rzeczy). Należy jednak zaznaczyć, że nie każde powstrzymanie się od działania czy tolerowanie czynności lub sytuacji może zostać uznane za usługę, w rozumieniu przepisów Ustawy o VAT.

Z treści powołanego wyżej art. 5 ust. 1 pkt 1 Ustawy o VAT jednoznacznie wynika, że dostawa towarów i świadczenie usług, co do zasady, podlegają opodatkowaniu VAT wówczas, gdy są wykonywane odpłatnie. Aby uznać dane świadczenie za odpłatne, musi istnieć stosunek prawny pomiędzy świadczącym usługę a odbiorcą, a w zamian za wykonanie usługi powinno zostać wypłacone wynagrodzenie. Przy czym, przepisy Ustawy o VAT nie określają postaci wynagrodzenia.

W dorobku orzecznictwa Trybunału Sprawiedliwości Unii Europejskiej przyjmuje się, że odpłatność ma miejsce wtedy, gdy istnieje bezpośredni związek pomiędzy dostawą towarów lub świadczeniem usług a otrzymanym wynagrodzeniem, przy czym wynagrodzenie jakkolwiek musi być wyrażone w pieniądzu, to jednak nie musi być w tej formie dokonane. Należy podkreślić, że na gruncie przepisów Ustawy o VAT bez znaczenia pozostaje to, czy kwota uzyskanego wynagrodzenia (cena) została skalkulowana tak, że stanowi tylko koszt wytworzenia towaru lub wykonania usługi, czy została powiększona także o zysk zbywającego.

Jednocześnie, skoro przepisy nie określają formy zapłaty za świadczoną usługę należy uznać, że zobowiązanie usługobiorcy może mieć postać świadczenia nie tylko określonej sumy pieniędzy, ale także świadczenie innej usługi (usługi wzajemnej). Oznacza to, że z danego stosunku prawnego, na podstawie którego wykonywana jest usługa, musi wynikać wyraźna, bezpośrednia korzyść na rzecz świadczącego usługę. Ponadto, aby dana czynność podlegała opodatkowaniu podatkiem VAT musi istnieć bezpośredni związek o charakterze przyczynowym, pomiędzy świadczoną usługą a świadczeniem wzajemnym. Otrzymana zapłata powinna być konsekwencją wykonania świadczenia.

Odpłatność określana jest przez strony umowy i jeśli strony ustalą zapłatę wówczas wykonane świadczenie staje się odpłatne. W przypadku istnienia świadczenia wzajemnego otrzymanego przez świadczącego usługę, należy uznać czynności wykonywane w ramach zawartej umowy za odpłatne świadczenie usług, określone w art. 8 ust. 1 Ustawy o VAT, podlegające opodatkowaniu na zasadach ogólnych.

Zatem, dostawa towarów lub świadczenie usług podlega opodatkowaniu podatkiem VAT wtedy, gdy są wykonane odpłatnie oraz gdy pomiędzy dostawcą towaru lub świadczącym usługę i ich beneficjentem (odbiorcą) istnieje jawny lub dorozumiany stosunek prawny (umowa), w ramach którego spełniane są świadczenia wzajemne.

Wierzytelność jest prawem majątkowym, które może być przedmiotem obrotu gospodarczego. Instytucja przelewu wierzytelności została uregulowana w przepisach art. 509-518 ustawy z dnia 23 kwietnia 1964 r. Kodeks cywilny (Dz. U. z 2020 r., poz. 1740, z późn. zm.) ("Kodeks cywilny").

Zgodnie z art. 509 § 1 Kodeksu cywilnego, wierzyciel może bez zgody dłużnika przenieść wierzytelność na osobę trzecią (przelew), chyba że sprzeciwiałoby się to ustawie, zastrzeżeniu umownemu albo właściwości zobowiązania.

W myśl art. 509 § 2 Kodeksu cywilnego, wraz z wierzytelnością przechodzą na nabywcę wszelkie związane z nią prawa, w szczególności roszczenie o zaległe odsetki.

Jak stanowi art. 510 § 1 Kodeksu cywilnego, umowa sprzedaży, zamiany, darowizny lub inna umowa zobowiązująca do przeniesienia wierzytelności przenosi wierzytelność na nabywcę, chyba że przepis szczególny stanowi inaczej albo że strony inaczej postanowiły.

Istotą przelewu wierzytelności jest zatem umowa zawierana przez wierzyciela z osobą trzecią, na podstawie której osoba ta nabywa od wierzyciela przysługującą mu wierzytelność.

W wyniku przelewu wierzytelności prawa przysługujące dotychczasowemu wierzycielowi przechodzą na nabywcę wierzytelności, przy czym sam stosunek zobowiązaniowy nie ulega zmianie. Na podstawie umowy przelewu wierzytelności cesjonariusz może dochodzić spełnienia określonego świadczenia od dłużnika, przysługuje mu również uprawnienie do rozporządzania wierzytelnością poprzez jej dalszą odsprzedaż, zamianę, darowiznę, zapis w testamencie lub zastaw. W zamian za nabywaną wierzytelność cesjonariusz (nabywca) zobowiązuje się do spełnienia określonego świadczenia na rzecz cedenta. Spełnienie świadczenia, wynikającego z umowy przelewu nastąpi, gdy cedent przeniesie wierzytelność na cesjonariusza, a on zapłaci mu cenę za cedowaną wierzytelność (w sytuacji, kiedy cesja miała charakter odpłatny).

W związku z opisem zdarzenia przyszłego, należy wskazać, iż w niniejszej sprawie w przypadku czynności wykonywanych przez SPV na rzecz Spółki nie będzie miała miejsca transakcja obejmująca wyłącznie sprzedaż i przelew Wierzytelności. Nabycie Wierzytelności przez SPV będzie stanowiło element szerszej usługi finansowej, której celem jest uzyskanie przez Spółkę potrzebnych środków finansowych przed datą wymagalności Wierzytelności i ich spłatą przez Leasingobiorców. Będzie to skomplikowana operacja finansowa zawierająca wiele istotnych elementów, koniecznych dla jej skutecznego przeprowadzenia. Nie będzie to transakcja obejmująca wyłącznie sprzedaż i przelew Wierzytelności do SPV. Równie istotnymi elementami w Sekurytyzacji będzie także uzyskanie odpowiedniego finansowania przez SPV poprzez emisję obligacji lub innych instrumentów dłużnych, zagwarantowanie skutecznej obsługi i administrowania sekurytyzowanych Wierzytelności pozwalających na terminowe ściąganie ich kwot od Leasingobiorców i w konsekwencji realizację zobowiązań finansowych SPV wobec podmiotów finansujących. Celem planowanej Sekurytyzacji nie jest wyzbycie się Wierzytelności przez Spółkę poprzez ich sprzedaż na rzecz SPV w celu ich dalszego ściągania, lecz wdrożenie szczególnego instrumentu pozwalającego na uzyskanie przez Spółkę środków finansowych przed wymagalnością i spłatą Wierzytelności, w drodze sprzedaży Wierzytelności do SPV i w efekcie zapewnienie finansowania przez SPV (poprzez emisję obligacji lub innych instrumentów dłużnych) w oparciu o zabezpieczenie w postaci Wierzytelności.

Oznacza to, że cesja Wierzytelności ze Spółki na SPV, jest koniecznym, aczkolwiek nie jedynym elementem Sekurytyzacji. Jak wskazano powyżej, Transakcja składa się z wielu czynności, obejmujących: przeniesienie Wierzytelności, emisję przez SPV Dłużnych Papierów Wartościowych do inwestorów zewnętrznych w celu organizacji finansowania Spółki przez SPV, obsługę zaciągniętego finansowania środkami pochodzącymi ze spłaty Wierzytelności handlowych przez Leasingobiorców oraz ewentualny Odkup Wierzytelności. Tym samym, należy przyjąć, że sekurytyzacja wierzytelności to proces, podczas, którego zostaje wydzielona określona pula z aktywów danego podmiotu (tu: Wierzytelności Spółki), a następnie przekazana spółce specjalnego przeznaczenia (tu: SPV), który to podmiot następnie refinansuje zakupioną pulę wierzytelności przez emisję papierów wartościowych. Istotą i naczelnym celem procesu sekurytyzacji jest pozyskanie kapitału.

Reasumując, przedmiotem opisywanej Transakcji nie będzie wyłącznie cesja Wierzytelności przez Spółkę do SPV. Nabycie Wierzytelności przez SPV będzie stanowiło element świadczonej przez SPV szerszej usługi finansowej. SPV w celu realizacji zawartej ze Spółką umowy będzie zobowiązana do wykonania szeregu ściśle ze sobą powiązanych czynności, które złożą się na jedną kompleksową usługę świadczoną przez SPV mającą za cel zapewnienie Spółce wymaganego finansowania, tj. na Usługę Sekurytyzacji.

Zatem, biorąc pod uwagę przepisy Ustawy o VAT w okolicznościach niniejszej sprawy uznać należy, że SPV wyświadczy na rzecz Spółki usługę, polegającą na zapewnieniu jej środków finansowych. Za powyższą usługę SPV uzyska stosowne wynagrodzenie ustalone przez strony w postaci Dyskonta.

Wobec tego SPV wykona czynności podlegające opodatkowaniu podatkiem VAT, o których mowa w art. 8 ust. 1 w zw. z art. 5 Ustawy o VAT. Stawka podatku - stosownie do treści art. 41 ust. 1 Ustawy o VAT - wynosi 22%, z zastrzeżeniem ust. 2-12c, art. 83, art. 119 ust. 7, art. 120 ust. 2 i 3, art. 122 i art. 129 ust. 1 Ustawy o VAT.

W świetle art. 146aa ust. 1 pkt 1 Ustawy o VAT stawka podatku, o której mowa w art. 41 ust. 1 i 13, art. 109 ust. 2 i art. 110, wynosi 23%.

Zarówno w treści wskazanej ustawy, jak i w przepisach wykonawczych do niej, ustawodawca przewidział opodatkowanie niektórych czynności stawkami obniżonymi lub zwolnienie od podatku.

Stosownie do art. 43 ust. 1 ustawy, zwalnia się od podatku:

-Šusługi udzielania kredytów lub pożyczek pieniężnych oraz usługi pośrednictwa w świadczeniu usług udzielania kredytów lub pożyczek pieniężnych, a także zarządzanie kredytami lub pożyczkami pieniężnymi przez kredytodawcę lub pożyczkodawcę - pkt 38;

-Šusługi w zakresie udzielania poręczeń, gwarancji i wszelkich innych zabezpieczeń transakcji finansowych i ubezpieczeniowych oraz usługi pośrednictwa w świadczeniu tych usług, a także zarządzanie gwarancjami kredytowymi przez kredytodawcę lub pożyczkodawcę - pkt 39;

-Šusługi w zakresie depozytów środków pieniężnych, prowadzenia rachunków pieniężnych, wszelkiego rodzaju transakcji płatniczych, przekazów i transferów pieniężnych, długów, czeków i weksli oraz usługi pośrednictwa w świadczeniu tych usług - pkt 40;

-Šusługi, których przedmiotem są instrumenty finansowe, o których mowa w ustawie z dnia 29 lipca 2005 r. o obrocie instrumentami finansowymi (Dz. U. z 2018 r., poz. 2286, z późn. zm.), z wyłączeniem przechowywania tych instrumentów i zarządzania nimi, oraz usługi pośrednictwa w tym zakresie - pkt 41.

Ponadto, jak stanowi art. 43 ust. 15 Ustawy 0 VAT - zwolnienia, o których mowa w ust. 1 pkt 7, 12 i 37-41, nie mają zastosowania do:

1.czynności ściągania długów, w tym factoringu;

2.usług doradztwa;

3.usług w zakresie leasingu.

W analizowanym przypadku charakter czynności wykonywanych przez SPV na rzecz Spółki wskazuje, że SPV przez nabycie Wierzytelności udziela Spółce finansowania ze środków pochodzących z emisji papierów wartościowych (obligacji) oraz innych instrumentów dłużnych. Celem SPV nie będzie faktyczne nabycie przedmiotowych Wierzytelności i w konsekwencji próba ich odzyskania od Leasingobiorców. Przedmiotem działalności SPV będzie wyłącznie nabywanie Wierzytelności oraz uzyskanie finansowania (w szczególności, poprzez emisję papierów wartościowych lub zaciągnięcie pożyczek), a także wykonywanie czynności z tym związanych.

Efektem i ekonomicznym celem Sekurytyzacji będzie pozyskanie środków pieniężnych przez Spółkę wykorzystując aktywa w postaci wierzytelności handlowych. Wierzytelności służyć zaś będą zabezpieczeniu zaciągniętych pożyczek i Obligacji wyemitowanych przez SPV - pakiet przeniesionych Wierzytelności stanowi ekonomiczne zabezpieczenie terminowej obsługi zobowiązań płatniczych SPV wobec inwestorów zewnętrznych, zarówno w zakresie płatności odsetek jak i spłat kapitału. Dla Spółki, Sekurytyzacja pozytywnie wpłynie na płynność finansową pozwoli na dywersyfikację źródeł finansowania oraz pozwoli finansować bieżącą działalność bez obciążania bilansu. Istotą i naczelnym celem procesu Sekurytyzacji będzie pozyskanie kapitału potrzebnego do prowadzonej działalności.

W konsekwencji, usługę świadczoną przez SPV polegającą na nabyciu Wierzytelności i zapewnieniu Spółce finansowania potraktować należy jako usługę w zakresie długów, która będzie korzystała ze zwolnienia od podatku VAT na podstawie art. 43 ust. 1 pkt 40 Ustawy o VAT.

Do powyższej usługi nie mają zastosowania wyłączenia wskazane w art. 43 ust. 15 Ustawy o VAT. Wskazany artykuł wyłącza możliwość zastosowania zwolnienia z VAT w zakresie „czynności ściągania długów, w tym factoringu". Oznacza to, że opodatkowanie VAT przewidziano jedynie dla zdarzeń, z którymi wiąże się podejmowanie czynności mających na celu ściągnięcie długu, co nie ma miejsca w ramach ww. czynności.

Podsumowując, przelewy Wierzytelności przez Spółkę do SPV w ramach Sekurytyzacji będą wykonane w ramach usługi świadczonej przez SPV na rzecz Spółki polegającej na nabyciu Wierzytelności i zapewnieniu Spółce finansowania, którą potraktować należy jako usługę w zakresie długów, korzystającą ze zwolnienia od podatku VAT na podstawie art. 43 ust. 1 pkt 40 Ustawy o VAT.

Powyższe stanowisko Spółki uznające Sekurytyzację za kompleksową usługę zwolniona z podatku VAT potwierdza orzecznictwo sądowe oraz liczne interpretacje podatkowe wydane przez organy interpretacyjne.

Dla przykładu, Spółka wskazuje następujące interpretacje podatkowe i wyroki: interpretacja Dyrektora Izby Skarbowej w Warszawie z dnia 26 sierpnia 2016 r. (IPPP1/4512-608-16-3/MPr), interpretacja Dyrektora Krajowej Informacji Skarbowej z dnia 17 marca 2017 r. (3063-ILPP1-3.4512.52.2017.1.KB), interpretacja Dyrektora Krajowej Informacji Skarbowej z dnia 31 maja 2017 r. (0114-KDIP1-2.4012.93.2017.1.IG), interpretacja Dyrektora Krajowej Informacji Skarbowej z dnia 6 września 2017 r. (0111-KDIB3-1.4012.270.2017.1.WN), interpretacja Dyrektora Krajowej Informacji Skarbowej z dnia 9 kwietnia 2018 r. (0113-KDIPT1-2.4012.158.2018.1.JSZ), interpretacja Dyrektora Krajowej Informacji Skarbowej z dnia 13 kwietnia 2021 r. (0112-KDIL1-3.4012.3.2021.1.JK);, orzeczenie WSA w Warszawie z 6 sierpnia 2012 r. (sygn. akt III SA/Wa 3009/11) i wydana w jego efekcie przez Dyrektora Izby Skarbowej w Warszawie zmieniona interpretacja indywidualna z dnia 13 lutego 2013 r. (IPPP2/443-423/11-10/13/S/AK).

Uzasadnienie stanowiska Wnioskodawcy w zakresie pytania 2

Z przepisu art. 5 ust. 1 Ustawy o VAT, regulującego zakres przedmiotowy opodatkowania VAT wynika, iż dla opodatkowania danej transakcji rozstrzygające znaczenie ma ustalenie miejsca dostawy (świadczenia).

Miejsce świadczenia to miejsce opodatkowania danej czynności. Zatem, jego określenie ma istotne znaczenie dla prawidłowego ustalenia państwa, w którym powstanie obowiązek podatkowy z tytułu danej czynności.

Stosownie do art. 28a Ustawy o VAT, na potrzeby stosowania rozdziału 3 działu V ustawy, dotyczącego określania miejsca świadczenia usług:

1.ilekroć jest mowa o podatniku - rozumie się przez to:

a. podmioty, które wykonują samodzielnie działalność gospodarczą, o której mowa w art. 15 ust. 2, lub działalność gospodarczą odpowiadającą tej działalności, bez względu na cel czy rezultat takiej działalności, z uwzględnieniem art. 15 ust. 6,

b. osobę prawną niebędącą podatnikiem na podstawie lit. a. która jest zidentyfikowana lub obowiązana do identyfikacji do celów podatku lub podatku od wartości dodanej;

2.podatnika, który prowadzi również działalność lub dokonuje transakcji nieuznawanych za podlegające opodatkowaniu dostawy towarów lub świadczenia usług zgodnie z art. 5 ust. 1, uznaje się za podatnika w odniesieniu do wszystkich świadczonych na jego rzecz usług.

Wskazany powyżej art. 28a Ustawy o VAT, wprowadza definicję podatnika. Definicja ta ma zastosowanie tylko w zakresie ustalenia miejsca świadczenia usługi. Podatnikiem według tej regulacji jest osoba wykonująca samodzielnie działalność gospodarczą. Ustawodawca odwołuje się w tym celu do definicji działalności gospodarczej ustalonej w art. 15 ust. 2 Ustawy o VAT.

Zgodnie z ogólną zasadą wyrażoną w art. 28b ust. 1 ustawy, miejscem świadczenia usług w przypadku świadczenia usług na rzecz podatnika jest miejsce, w którym podatnik będący usługobiorcą posiada siedzibę działalności gospodarczej, z zastrzeżeniem ust. 2-4 oraz art. 28e, art. 28f ust. 1 i 1a, art. 28g ust. 1, art. 28i, art. 28j ust. 1 i 2 oraz art. 28n.

Z powyższych przepisów wynika, że miejscem świadczenia usług na rzecz podatnika w rozumieniu art. 28a Ustawy o VAT jest, co do zasady miejsce, w którym podatnik ten posiada siedzibę swojej działalności gospodarczej.

Mając na uwadze, że Spółka (będąca czynnym podatnikiem VAT z siedzibą w Polsce) jest usługobiorcą kompleksowej Usługi Sekurytyzacji świadczonej przez SPV, w skład której wchodzi nabywanie Wierzytelności od Spółki, to miejscem świadczenia przedmiotowej usługi będzie Polska, jako kraj, w którym Spółka (usługobiorca) ma siedzibę działalności gospodarczej.

Stosownie do art. 2 pkt 9 Ustawy o VAT, przez import usług rozumie się świadczenie usług, z tytułu wykonania, których podatnikiem jest usługobiorca, o którym mowa w art. 17 ust. 1 pkt 4 Ustawy o VAT.

Zgodnie z art 17 ust. 1 pkt 4 Ustawy o VAT, podatnikami są również osoby prawne, jednostki organizacyjne niemające osobowości prawnej oraz osoby fizyczne nabywające usługi, jeżeli łącznie spełnione są następujące warunki:

a)usługodawcą jest podatnik nieposiadający siedziby działalności gospodarczej oraz stałego miejsca prowadzenia działalności gospodarczej na terytorium kraju, a w przypadku usług, do których stosuje się art. 28e, podatnik ten nie jest zarejestrowany zgodnie z art. 96 ust. 4,

b)usługobiorcą jest:

- w przypadku usług, do których stosuje się art. 28b - podatnik, o którym mowa w art. 15, lub osoba prawna niebędąca podatnikiem, o którym mowa w art. 15, zarejestrowana lub obowiązana do zarejestrowania zgodnie z art 97 ust. 4,

- w przypadku transferu bonów jednego przeznaczenia, w przypadku których miejscem świadczenia usług, których te bony dotyczą, jest terytorium kraju - podatnik, o którym mowa w art. 15, lub osoba prawna niebędąca podatnikiem, o którym mowa w art. 15,

- w pozostałych przypadkach - podatnik, o którym mowa w art. 15, posiadający siedzibę działalności gospodarczej lub stałe miejsce prowadzenia działalności gospodarczej na terytorium kraju lub osoba prawna niebędąca podatnikiem, o którym mowa w art. 15, posiadająca siedzibę na terytorium kraju i zarejestrowana lub obowiązana do zarejestrowania zgodnie z art. 97 ust. 4.

Stosownie do art. 17 ust. 2 Ustawy o VAT - w przypadkach wymienionych w ust. 1 pkt 4 i 5, usługodawca lub dokonujący dostawy towarów nie rozlicza podatku należnego.

Mając na uwadze powyższe, skoro Spółka będzie usługobiorcą przedmiotowych usług, a SPV nie posiada w Polsce siedziby działalności gospodarczej, ani stałego miejsca prowadzenia działalności gospodarczej, usługi nabywane przez Spółkę od SPV stanowić będą import usług w rozumieniu art. 2 pkt 9 Ustawy o VAT, których miejscem świadczenia jest Polska, a Spółka, jako usługobiorca tych usług, będzie zobowiązana do ich rozliczenia dla celów VAT.

Zatem, nabycie przez Spółkę usług od SPV będzie stanowić import usług w rozumieniu art. 2 pkt 9 Ustawy o VAT i Spółka będzie podatnikiem w odniesieniu do ww usług. W konsekwencji Spółka będzie zobowiązana do rozpoznania Transakcji dla celów podatku VAT w Polsce jako importu usług zwolnionych od podatku VAT na podstawie art. 43 ust. 1 pkt 40 Ustawy o VAT.

Powyższe stanowisko znajduje potwierdzenie m.in. w interpretacji Dyrektora Krajowej Informacji Skarbowej z dnia 17 marca 2017 r. (IPPP3/443-1099/14-2/JF) oraz z dnia 31 maja 2017 r. (znak 0114-KDIP1-2.4012.93.2017.1.IG), interpretacji Dyrektora Krajowej Informacji Skarbowej z dnia 5 września 2017 r. (0111-KDIB3-1.4012.270.2017.1.WN) czy też interpretacji Dyrektora Krajowej Informacji Skarbowej z dnia 9 kwietnia 2018 r. (0113-KDIPT1-2.4012.158.2018.1.JSZ); interpretacja Dyrektora Krajowej Informacji Skarbowej z dnia 13 kwietnia 2021 r. (0112-KDIL1-3.4012.3.2021.1.JK). Interpretacje te dotyczyły analogicznych transakcji sekurytyzacyjnych, w których wierzytelności wynikające z umów handlowych lub leasingowych były przenoszone do zagranicznej spółki celowej z siedzibą w krajach Unii Europejskiej.

Uzasadnienie stanowiska Wnioskodawcy w zakresie pytania 3

Podstawą opodatkowania zwolnionych z VAT usług świadczonych przez SPV w ramach Sekurytyzacji będzie jedynie kwota Dyskonta uzyskiwana przez SPV na nabyciu Wierzytelności. Jak wskazywano powyżej, kwota Dyskonta zostanie ustalona na dzień zbycia Wierzytelności jako różnica między wartością nominalną Wierzytelności na dzień zbycia Wierzytelności a kwotą zapłaconą przez SPV. Podstawą opodatkowania będzie kwota Dyskonta uzyskana przy każdym kolejnym zbyciu Wierzytelności.

Zgodnie z art. 29a ust. 1 Ustawy o VAT, podstawą opodatkowania, z zastrzeżeniem ust. 2-5, art. 30a-30c. art. 32, art. 119 oraz art. 120 ust. 4 i 5, jest wszystko, co stanowi zapłatę, którą dokonujący dostawy towarów lub usługodawca otrzymał lub ma otrzymać z tytułu sprzedaży od nabywcy, usługobiorcy lub osoby trzeciej, włącznie z otrzymanymi dotacjami, subwencjami i innymi dopłatami o podobnym charakterze mającymi bezpośredni wpływ na cenę towarów dostarczanych lub usług świadczonych przez podatnika.

Jak wskazano w opisie planowanej Sekurytyzacji, w zamian za przystąpienie do Sekurytyzacji SPV otrzyma wynagrodzenie od Spółki. Wynagrodzeniem SPV będzie Dyskonto realizowane na nabyciu Wierzytelności od Spółki (lub każdej transzy Wierzytelności).

W konsekwencji, w przypadku transakcji mających za przedmiot wierzytelności pewne i niewymagalne nie będzie miał zastosowania wyrok Trybunał Sprawiedliwości Unii Europejskiej ("TSUE") z dnia 27 października 2011 r. w sprawie C-93/10 Finanzamt Essen-Nord Ost v. GFKL Financial Services AG, ani też wyrok Naczelnego Sądu Administracyjnego z dnia 19 marca 2012 r. (sygn. akt I FPS 5/11). Oba te orzeczenia dotyczyły bowiem sprzedaży wierzytelności trudnych, których termin wymagalności upłynął, a prawdopodobieństwo ich odzyskania w całości było niewielkie, oraz gdzie ustalona cena nabycia wierzytelności była niższa od ich wartości nominalnej, przy czym różnica między wartością nominalną tych wierzytelności a ceną ich sprzedaży odzwierciedlała rzeczywistą ekonomiczną wartość tych wierzytelności w momencie sprzedaży.

W planowanej Sekurytyzacji, Wierzytelności będące przedmiotem zbycia będą niewymagalne i nie będzie w stosunku do nich zachodzić podejrzenie ich nieściągalności na moment zbycia tych Wierzytelności. Z uwagi na powyższe istotne różnice, ww. orzeczenia TSUE i NSA nie będą miały zastosowania w przypadku Sekurytyzacji opisanej w niniejszym wniosku. Wierzytelności objęte Sekurytyzacją nie będą miały bowiem charakteru złych długów (lub takich wierzytelności, co do których zachodzi ryzyko ich nieściągalności).

W opinii Spółki, podstawę opodatkowania w VAT usługi świadczonej przez SPV, powinna zostać ustalona w oparciu o wartość Dyskonta określoną na dzień dokonania sprzedaży Wierzytelności.

Wynika to z faktu, iż na dzień sprzedaży Wierzytelności, czyli na dzień wyświadczenia usługi przez SPV kwota ustalonego w tym dniu Dyskonta stanowić będzie całość świadczenia należnego od Spółki na rzecz SPV w zamian za partycypację w transakcji Sekurytyzacji.

Analogiczne stanowisko zostało potwierdzone w licznych interpretacjach Dyrektora Krajowej Informacji Skarbowej: z dnia 17 marca 2017 r. (3063-ILPP1-3.4512.52.2017.1.KB) oraz interpretacjach indywidualnych Dyrektora Krajowej Informacji Skarbowej z dnia 9 listopada 2017 r. (0111-KDIB3-1.4012.457.2017.1.WN), z dnia 10 listopada 2017 r. (0111-KDIB3-1.4012.545.2017.1.WN), z dnia 2 listopada 2018 r. (0112-KDIL1-3.4012.578.2018.1.KS), z dnia 2 sierpnia 2019 r. (0113-KDIPT1-2.4012.322.2019.1.KT) oraz z dnia 17 lutego 2020 r.

(0113-KDIPT1-2.4012.806.2019.2.IR).

Uzasadnienie stanowiska Wnioskodawcy w zakresie pytania 4

Zwrotne przeniesienie Wierzytelności do Spółki w przypadkach określonych w umowie nabycia wierzytelności, dokonane w ramach kompleksowej Usługi Sekurytyzacji, wskazanej w pytaniu nr 1, będzie objęte zakresem art. 8 Ustawy o VAT i będzie stanowić jeden z elementów tej usługi.

Umowa sprzedaży Wierzytelności pomiędzy Spółką a SPV będzie przewidywała możliwość przeniesienia Wierzytelności z powrotem na SPV w określonych przypadkach.

Mając na uwadze kompleksowy charakter Transakcji, zwrotne przeniesienie Wierzytelności do Spółki należy rozpatrywać jako jeden z elementów Usługi Sekurytyzacji. Odkup jest jedną z kwestii uregulowanych w umowie nabycia Wierzytelności i stanowi integralną część Transakcji. Strony ustalając warunki Transakcji Sekurytyzacji i mając na uwadze jej charakter i cel, zdecydowały o wprowadzeniu możliwości (lub w określonych umownie przypadkach-obowiązku) Odkupu przez Spółkę Wierzytelności.

W zakresie opodatkowania VAT świadczeń kompleksowych niejednokrotnie wypowiadał się w swoim orzecznictwie TSUE, gdzie podkreślał, że jeżeli dwa lub więcej świadczeń (czynności) dokonanych przez podatnika na rzecz usługobiorcy są tak ściśle powiązane, że obiektywnie tworzą w sensie gospodarczym jedną całość, której rozdzielenie miałoby sztuczny charakter, to wszystkie te świadczenia lub czynności stanowią jednolite świadczenie dla celów podatku od wartości dodanej. Stanowisko takie zostało wyrażone m.in. w orzeczeniu w sprawie C-349/96, w którym TSUE stwierdził, że „pojedyncze świadczenie ma miejsce zwłaszcza wtedy, gdy jedną lub więcej części składowych uznaje się za usługę zasadniczą, podczas, gdy inny lub inne elementy traktuje się jako usługi pomocnicze, do których stosuje się te same zasady opodatkowania, co do usługi zasadniczej".

Pogląd ten znajduje również potwierdzenie w wyroku TSUE w sprawie C-2/95, jak też w wyroku C-41/04. Także w wyroku z dnia 15 maja 2001 r. w sprawie C-34/99 skład orzekający stwierdził: .(...) z orzecznictwa Trybunału wynika, że w przypadku, gdy transakcja składa się z kilku elementów, stanowią one jedną dostawę, w szczególności w przypadku, gdy jeden element należy postrzegać jako stanowiący usługę podstawową, podczas gdy pozostałe należy traktować jako usługi pomocnicze, traktowane pod względem podatkowym tak jak usługa podstawowa". Kwestię rozróżnienia zasadniczego i pomocniczego charakteru poszczególnych czynności TSUE podniósł m.in. w uzasadnieniu wyroku w sprawie C-572/07, gdzie wskazano, że: „(...) w pewnych okolicznościach formalnie odrębne świadczenia, które mogą być wykonywane oddzielnie, a zatem, które mogą oddzielnie prowadzić do opodatkowania lub zwolnienia, należy uważać za jednolitą czynność, jeżeli nie są od siebie niezależne". W opinii TSUE, powyższe znajduje zastosowanie np. „w sytuacji, gdy można stwierdzić, że jedno lub więcej świadczeń stanowi świadczenie główne, a inne świadczenie lub świadczenia stanowią jedno lub więcej świadczeń pomocniczych dzielących los podatkowy świadczenia głównego. W szczególności dane świadczenie należy uważać za świadczenie pomocnicze w stosunku do świadczenia głównego, gdy dla klientów nie stanowi ono celu samego w sobie, lecz środek do korzystania na jak najlepszych warunkach z głównej usługi usługodawcy".

Konkluzje przedstawione przez TSUE w przytoczonych orzeczeniach znajdują bezpośrednie przełożenie na opisane przez Spółkę zdarzenie przyszłe. Zasadniczym elementem świadczeń realizowanych przez SPV jest zapewnienie Spółce finansowania, podczas gdy pozostałe elementy (takie jak realizacja prawa Odkupu) mają w stosunku do niego jedynie charakter pomocniczy.

Mając na uwadze wykładnię TSUE uznać należy, że w przypadku Usługi Sekurytyzacji świadczonej na rzecz Spółki przez SPV zarówno sprzedaż Wierzytelności przez Spółkę do SPV, jak również realizacja prawa Odkupu Wierzytelności przez Spółkę realizowane są w ramach jednej kompleksowej usługi.

Odkup Wierzytelności w tym zakresie należy więc rozpatrywać na gruncie Ustawy o VAT niejako odrębną transakcję, lecz jedynie wycofanie się stron, w pewnym zakresie, z wcześniej dokonanej transakcji, wskutek ziszczenia się warunków, których strony na moment zawierania umowy sprzedaży Wierzytelności nie mogły przewidzieć. Do Odkupu nie doszłoby, gdyby strony nie zawarty umowy sprzedaży Wierzytelności w ramach Sekurytyzacji. Ze względu na fakt, że jednym z najistotniejszych elementów Usługi Sekurytyzacji jest przelew na SPV Wierzytelności spełniających określone przez strony kryteria, w przypadku, gdy np. część Wierzytelności przestanie spełniać powyższe wymogi, w tym zakresie (zgodnie z ustaleniami stron wyrażonymi w umowie) może dojść do zwrotnego przeniesienia tych Wierzytelności, w drodze ich Odkupu, przez Spółkę.

Zwrotne przeniesienie Wierzytelności w ramach realizacji prawa Odkupu nie może być rozpatrywane odrębnie, gdyż jest ono nierozerwalnie związane z kompleksową Sekurytyzacji. W konsekwencji, odkup nie stanowi i nie może stanowić samodzielnego świadczenia usług. W ramach realizacji Odkupu Wierzytelności od SPV, Spółka nie pełni odrębnej roli ani usługodawcy ani też usługobiorcy. Spółka pozostaje w ramach Odkupu usługobiorcą kompleksowej usługi Sekurytyzacji świadczonej na jej rzecz przez SPV.

Podsumowując, nie można zwrotnego przeniesienia Wierzytelności do Spółki na mocy określonego w umowie prawa Odkupu, traktować jako odrębnego świadczenia usług zarówno na gruncie Ustawy o VAT oraz mając na względzie ekonomiczny sens Sekurytyzacji i jej poszczególnych elementów, tj. najpierw zbycia Wierzytelności, a następnie zwrotnego przeniesienia Wierzytelności na mocy określonego w umowie prawa Odkupu.

W konsekwencji, zwrotne przeniesienie Wierzytelność do Spółki na mocy określonego w umowie prawa Odkupu podlega opodatkowaniu VAT w ramach kompleksowej Usługi Sekurytyzacji, którą potraktować należy jako usługę w zakresie długów, korzystającą ze zwolnienia od podatku VAT na podstawie art. 43 ust. 1 pkt 40 Ustawy o VAT jako element kompleksowej Usługi Sekurytyzacji. Zatem Spółka na moment odkupu nie będzie zobowiązana do rozpoznawania skutków podatkowych na gruncie Ustawy o VAT, w szczególności Spółka nie będzie zobowiązana do dokonywania korekty podstawy opodatkowania z tytułu dyskonta.

Powyższe stanowisko zostało potwierdzone w szeregu interpretacji podatkowych, w tym w interpretacji Dyrektora Izby Skarbowej w Poznaniu z dnia 18 lipca 2013 r. (ILPP4/443-185/13-4/EWW), interpretacji Dyrektora Izby Skarbowej w Poznaniu z dnia 24 stycznia 2014 r.(ILPP4/443-500/13-2/BA), interpretacji Dyrektora Izby Skarbowej w Warszawie z dnia 28 stycznia 2015 r. (IPPP3/443-1099/14-2/JF), interpretacji Dyrektora Krajowej Informacji Skarbowej z dnia 10 listopada 2017 r. (0111-KDIB3-1.4012.545.2017.1.WN), interpretacji Dyrektora Krajowej Informacji Skarbowej z dnia 31 maja 2017 r. (0114-KDIP1-2.4012.93.2017.1 IG) oraz interpretacji Dyrektora Krajowej Informacji Skarbowej z dnia 30 sierpnia 2018 r. (0114-KDIP1-2.4012.405.2018.1.IG).

Ocena stanowiska

Stanowisko, które przedstawili Państwo we wniosku w zakresie podatku od towarów i usług, objęte pytaniami nr 1, 2, 3 i 4, jest prawidłowe.

Uzasadnienie interpretacji indywidualnej

Odstępuję od uzasadnienia prawnego tej oceny.

Dodatkowe informacje

Informacja o zakresie rozstrzygnięcia

Informuję, że obecny publikator ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług to - t.j. Dz. U. z 2022 r. poz. 931 ze zm.

Ponadto informuję, że aktualna treść:

Art. 41 ust. 1 pkt 41 ustawy podatku od towarów i usług ma brzmienie:

Art. 146aa ust. 1 pkt 1 ustawy podatku od towarów i usług ma brzmienie,

Art. 29a ust. 1 ustawy podatku od towarów i usług ma brzmienie,

Obecny publikator ustawy z dnia 23 kwietnia 1964 r. Kodeks cywilny to - t.j. Dz. U. z 2022 r. poz. 1360 ze zm.

Jednakże aktualna treść przepisów, nie ma wpływu na przedmiotowe rozstrzygnięcie.

Ponadto informuję, że w interpretacji dokonano oceny Państwa stanowiska w zakresie podatku od towarów i usług, ściśle w zakresie objętym pytaniami nr 1, 2, 3 i 4, natomiast przedmiotem oceny nie były inne kwestie poruszone w opisie sprawy, w szczególności kwestia opodatkowania czynności wykonywanych przez Państwa jako tzw. serwisera w zakresie administrowania wierzytelnościami i ich ściągania, na postawie umowy Umowę o Obsługę Wierzytelności.

W zakresie podatku od czynności cywilnoprawnych zostanie wydane odrębne rozstrzygnięcie.

Interpretacja dotyczy zdarzenia przyszłego, które Państwo przedstawili i stanu prawnego, który obowiązuje w dniu wydania interpretacji.

Zaznaczenia wymaga, że tut. Organ wydając interpretację przepisów prawa podatkowego na podstawie art. 14b § 1 Ordynacji podatkowej nie prowadzi postępowania podatkowego w rozumieniu tej ustawy. Niniejsza interpretacja indywidualna ogranicza się wyłącznie do udzielenia informacji co do zakresu i sposobu zastosowania prawa podatkowego w okolicznościach zdarzenia przyszłego podanego przez Wnioskodawcę. Z powyższych przepisów wynika, że organ rozpatrując wniosek o wydanie interpretacji nie podejmuje wyjaśnienia stanu faktycznego i zdarzenia przyszłego, tj. nie przeprowadza dowodów, lecz dokonuje oceny prawnej przedstawionych we wniosku okoliczności w kontekście zadanego pytania przyporządkowanego do danego stanu faktycznego albo zdarzenia przyszłego. W tym miejscu organ interpretacyjny zastrzega jednak, że gdy w toku postępowania podatkowego, kontroli podatkowej bądź celno-skarbowej zostanie określony odmienny stan faktyczny interpretacja nie wywoła skutków prawnych.

Pełna weryfikacja przedstawionych we wniosku okoliczności możliwa jest jedynie w toku postępowania podatkowego lub kontrolnego, prowadzonego przez uprawnione do tego organy, będącego poza zakresem instytucji interpretacji indywidualnej. Postępowanie w sprawie dotyczącej wydania interpretacji indywidualnej jest postępowaniem szczególnym, mającym charakter uproszczony, odrębny od postępowania podatkowego, uregulowanego w dziale IV Ordynacji podatkowej. Wydając bowiem interpretację indywidualną Dyrektor Krajowej Informacji Skarbowej przedstawia jedynie pogląd dotyczący wykładni treści analizowanych przepisów i sposobu ich zastosowania w odniesieniu do przedstawionego we wniosku zdarzenia przyszłego (którego elementy przyjmuje, jako podstawę rozstrzygnięcia bez weryfikacji).

Pouczenie o funkcji ochronnej interpretacji

- Funkcję ochronną interpretacji indywidualnych określają przepisy art. 14k-14nb ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. – Ordynacja podatkowa (t.j. Dz. U. z 2022 r. poz. 2651 ze zm.). Aby interpretacja mogła pełnić funkcję ochronną: Państwa sytuacja musi być zgodna (tożsama) z opisem stanu faktycznego lub zdarzenia przyszłego i muszą się Państwo zastosować do interpretacji.

- Zgodnie z art. 14na § 1 Ordynacji podatkowej:

Zgodnie z art. 14na § 2 Ordynacji podatkowej:

Pouczenie o prawie do wniesienia skargi na interpretację przez Zainteresowanego, który jest stroną postępowania

Zainteresowany będący stroną postępowania – art. 14r § 2 Ordynacji podatkowej - ma prawo wnieść skargę na tę interpretację indywidualną do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego. Zasady zaskarżania interpretacji indywidualnych reguluje ustawa z dnia 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi – t.j. Dz. U. z 2023 r. poz. 259; dalej jako „PPSA”.

Skargę do Sądu wnosi się za pośrednictwem Dyrektora KIS (art. 54 § 1 PPSA). Skargę należy wnieść w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia interpretacji indywidualnej (art. 53 § 1 PPSA):

- w formie papierowej, w dwóch egzemplarzach (oryginał i odpis) na adres: Krajowa Informacja Skarbowa, ul. Teodora Sixta 17, 43-300 Bielsko-Biała (art. 47 § 1 PPSA), albo

- w formie dokumentu elektronicznego, w jednym egzemplarzu (bez odpisu), na adres Elektronicznej Skrzynki Podawczej Krajowej Informacji Skarbowej na platformie ePUAP: /KIS/SkrytkaESP (art. 47 § 3 i art. 54 § 1a PPSA).

Skarga na interpretację indywidualną może opierać się wyłącznie na zarzucie naruszenia przepisów postępowania, dopuszczeniu się błędu wykładni lub niewłaściwej oceny co do zastosowania przepisu prawa materialnego. Sąd jest związany zarzutami skargi oraz powołaną podstawą prawną (art. 57a PPSA).

Podstawa prawna dla wydania interpretacji

Podstawą prawną dla wydania tej interpretacji jest art. 13 § 2a, art. 14b § 1 i art. 14r ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. – Ordynacja podatkowa.

Podstawą prawną dla odstąpienia od uzasadnienia interpretacji jest art. 14c § 1 Ordynacji podatkowej.