Wyszukaj po identyfikatorze keyboard_arrow_down
Wyszukiwanie po identyfikatorze Zamknij close
ZAMKNIJ close
account_circle Jesteś zalogowany jako:
ZAMKNIJ close
Powiadomienia
keyboard_arrow_up keyboard_arrow_down znajdź
removeA addA insert_drive_fileWEksportuj printDrukuj assignment add Do schowka

Interpretacja indywidualna z dnia 6 kwietnia 2023 r., Dyrektor Krajowej Informacji Skarbowej, sygn. 0114-KDIP4-3.4012.59.2023.1.JJ

Płatności otrzymywane w ramach Systemu Cash Poolingu mieszczą się w sferze działalności gospodarczej podatnika wskazanej w art. 15 ust. 2 ustawy o VAT, a tym samym mieszczą się one w pojęciu „celów związanych z działalnością gospodarczą”, w rozumieniu art. 86 ust. 2a ustawy. Wobec powyższego, w związku z uczestnictwem w Systemie, nie będą Państwo zobowiązani do ustalania przysługującego Państwu prawa do odliczenia VAT w oparciu o regulacje art. 86 ust. 2a ustawy VAT, tj. Prewspółczynnik.

Interpretacja indywidualna – stanowisko prawidłowe

Szanowni Państwo,

stwierdzam, że Państwa stanowisko w sprawie oceny skutków podatkowych opisanego zdarzenia przyszłego w podatku od towarów i usług jest prawidłowe.

Zakres wniosku o wydanie interpretacji indywidualnej

8 lutego 2023 r. wpłynął Państwa wniosek z 6 lutego 2023 r. o wydanie interpretacji indywidualnej, który dotyczy skutków podatkowych uczestnictwa w strukturze Cash Poolingu.

Opis zdarzenia przyszłego

Sp. z o.o. jest spółką kapitałową [dalej: Wnioskodawca lub Spółka] z siedzibą w Polsce. Spółka prowadzi działalność gospodarczą, jest podatnikiem, w rozumieniu art. 15 ustawy VAT, zarejestrowanym jako podatnik VAT czynny oraz do celów transakcji wewnątrzwspólnotowych.

Spółka zamierza przystąpić do systemu cash pooling'u rzeczywistego [dalej: System] utworzonego w celu optymalizacji zarządzania płynnością finansową podmiotów należących do jednej grupy kapitałowej (w tym Spółki), które zdecydują się na przystąpienie do Systemu [dalej odpowiednio: Uczestnik lub Uczestnicy].

Jeden z podmiotów będących Uczestnikiem jest podatnikiem VAT we Francji (spółką utworzoną zgodnie z francuskim prawem) i będzie pełnił dodatkowe funkcje pozwalające na efektywne działanie Systemu [dalej: Master]. Master zawrze umowę z bankiem posiadającym siedzibę we Francji („Cash Concentration Agreement”, dalej: Umowa). Umowa zostanie sporządzona zgodnie z przepisami prawa obowiązującymi we Francji. Z kolei Spółka, jako Uczestnik, w celu dołączenia do Systemu podpisze „Participation form” – zgodnie z procedurą określoną w Umowie.

Aby uczestniczyć w Systemie, Uczestnicy będą musieli zgłosić rachunki bankowe, które będą wykorzystywane do przeprowadzenia operacji w ramach Systemu.

Umowa przewiduje, iż rachunki bankowe zgłoszone do Systemu mogą być prowadzone przez:

wybrany bank z siedzibą we Francji, z którym Master zawrze Umowę [dalej: Master Bank];

banki należące do tej samej grupy co Master Bank [dalej: Banki z grupy],

banki trzecie [dalej: Banki trzecie] - po spełnieniu warunków określonych w Umowie

[dalej łącznie: Banki].

Ponadto, Umowa będzie wskazywać, iż w ramach Systemu mogą funkcjonować trzy rodzaje rachunków bankowych, zorganizowanych w ramach hierarchii, jak poniżej:

rachunek Mastera – może być utworzony wyłącznie przez Master Bank i prowadzony jest dla Mastera, [dalej: Rachunek Mastera],

rachunek pośredni – może być utworzony przez Master Bank lub Bank z grupy, [dalej: Rachunek Pośredni] – przy czym w Systemie może w ogóle nie być żadnego Rachunku Pośredniego,

rachunek dodatkowy – może być utworzony przez Master Bank, Bank z grupy lub Bank trzeci, [dalej: Rachunek Dodatkowy],

[dalej łącznie: Rachunki].

Na mocy Umowy, Uczestnicy (w tym Master) upoważnią Master Bank oraz Banki z grupy do świadczenia usługi automatycznej centralizacji środków finansowych umożliwiającej dokonywanie przelewów środków między Rachunkami. Potencjalnie usłudze tej mogą towarzyszyć również usługi dodatkowe określone w Umowie, przykładowo pobieranie historii operacji na rachunkach prowadzonych przez Master Bank lub Bank z grupy, w ustalonym formacie, pozyskiwanie raportów dotyczących pozycji kredytowych/debetowych danego Uczestnika.

Zgodnie z Umową, w ramach usługi automatycznej centralizacji środków finansowych świadczonej przez Master Bank oraz Banki z grupy dokonywane są automatyczne transfery środków między Rachunkami, tj. transfer środków z danego Rachunku, na którym wystąpiła nadwyżka lub transfer środków na dany Rachunek wykazujący debet [dalej: Sweeping]. Celem przeprowadzonych operacji będzie uzyskanie, na koniec określonego okresu (np. na koniec dnia), ustalonego stanu środków na Rachunkach Pośrednich oraz Rachunkach Dodatkowych – salda zero lub innego ustalonego salda docelowego.

W ramach ustalonej hierarchii Rachunków (gdzie najwyżej w hierarchii znajduje się Rachunek Mastera, następnie Rachunek Pośredni oraz najniżej – Rachunek Dodatkowy) proces obciążania i/lub uznawania Rachunków będzie mógł odbywać się:

między Rachunkiem Dodatkowym i Rachunkiem Pośrednim (jeśli taki będzie w ogóle zgłoszony do Systemu) lub bezpośrednio między Rachunkiem Dodatkowym i Rachunkiem Mastera oraz

między dwoma Rachunkami Pośrednimi (jeśli takie w ogóle zostaną zgłoszone do Systemu) lub bezpośrednio między Rachunkiem Pośrednim a Rachunkiem Mastera.

Przy czym, transfery będą mogły odbywać się:

„w górę” hierarchii Rachunków, tj. poprzez:

transfer całości lub części salda kredytowego danego Rachunku Dodatkowego i/lub Rachunku Pośredniego na Rachunek Mastera, lub

transfer całości lub części salda kredytowego danego Rachunku Dodatkowego na Rachunek Pośredni, lub

transfer całości lub części salda kredytowego danego Rachunku Pośredniego na Rachunek Pośredni znajdujący się wyżej w hierarchii rachunków, lub

„w dół” hierarchii Rachunków, tj. poprzez:

transfer z Rachunku Mastera wystarczających środków na pokrycie całości lub części salda debetowego na danym Rachunku Dodatkowym i/lub Rachunku Pośrednim, lub

transfer z Rachunku Pośredniego wystarczających środków na pokrycie całości lub części salda debetowego na danym Rachunku Dodatkowym, lub

transfer z Rachunku Pośredniego wystarczających środków na pokrycie całości lub części salda debetowego na danym Rachunku Pośrednim znajdującym się niżej w hierarchii rachunków.

Zgodnie z Umową, każdy z Uczestników niebędący Masterem, upoważnia Mastera do działania w jego imieniu jako agent/pełnomocnik, tj. Master upoważniony jest, w każdym przypadku w imieniu i na rachunek tego Uczestnika, do:

a)nadania, zmiany i/lub cofnięcia upoważnienia Banku z grupy do wykonywania transakcji Sweeping'u oraz innych transakcji niezbędnych do wykonania usługi;

b)wyrażenia zgody na włączenie lub usunięcie Rachunków i/lub na zmiany w kolejności hierarchii Rachunków;

c)akceptacji i zgody na dołączenie innych Uczestników oraz Banków z grupy;

d)uzgodnienia i sporządzenia formularzy, o których mowa w Umowie bez konieczności wyrażenia odrębnej zgody przez Uczestników, tak, że Uczestnik (niebędący Masterem) będzie związany takim dokumentem, jakby sam go sporządził;

e)żądania, zmiany i/lub zakończenia świadczenia dowolnej usługi dodatkowej;

f)dostarczania wszelkich informacji dotyczących Uczestnika, jak przewidziano w Umowie, do dowolnego Banku prowadzącego Rachunek;

g)przekazywania lub otrzymywania zawiadomienia, prośby, żądania lub innej formy komunikacji do lub z Banku prowadzącego Rachunki uczestniczące w Systemie, na podstawie lub w związku z Umową, w taki sposób, że Uczestnik (niebędący Masterem) będzie związany tak, jakby sam prawidłowo otrzymał lub wysłał odpowiednie zawiadomienie, żądanie lub inną formę komunikacji (w przypadku jakiegokolwiek konfliktu między takimi zawiadomieniami lub inną korespondencją skierowaną do Banku prowadzącego Rachunek uczestniczący w Systemie od Mastera i innego Uczestnika, pierwszeństwo mają zgłoszenia Mastera).

Master w Umowie wyraża zgodę i zobowiązuje się do:

a)zapewnienia, że na Rachunku Mastera przez cały czas będą znajdować się wystarczające i natychmiast dostępne środki lub dostępne zezwolenie na przekroczenie salda lub inne równoważne rozwiązanie (przyznane przez Master Bank, Masterowi na mocy odrębnej umowy, jeśli taka zostanie zawarta), tak aby transakcje Sweeping'u mogły być realizowane zgodnie z warunkami Umowy, oraz że w tym celu Master będzie monitorować przebieg Sweeping'u i dostępne salda na rachunkach; oraz

b)dostarczania, niezwłocznie na żądanie, takich informacji dotyczących Rachunków, Uczestników i/lub spółek z grupy posiadających określone prawo głosu w spółkach będących Uczestnikami, jakich Master Bank może w uzasadniony sposób zażądać.

Master będzie również odpowiedzialny za ustalenie i przekazanie do Master Banku wysokości stóp procentowych stosowanych do sald kredytowych oraz sald debetowych na Rachunkach (a także odpowiednich marż w przypadku, gdy stopy procentowe będą opierać się na stopach indeksowanych), które będą wykorzystywane do tworzenia zestawień odsetkowych i obliczania kwot odsetek należnych Uczestnikom w związku z uczestnictwem w Systemie.

Z tytułu świadczenia usług, o których mowa w Umowie, Master Bank oraz Banki z grupy będą uprawnione do uzyskania wynagrodzenia. Opłaty związane z uczestnictwem w Systemie będą wnoszone przez Mastera do Master Banku (rozliczenie scentralizowane) lub przez danego Uczestnika niebędącego Masterem do Banku z grupy (rozliczenie zdecentralizowane).

Uczestnik przystępujący do Umowy zobowiązany będzie do zawarcia osobnej umowy z Masterem [dalej: Umowa z Masterem]. W Umowie z Masterem Spółka oraz Master zobowiążą się do udostępnienia swoich nadwyżek finansowych, tak aby mogły zostać udostępnione przez Mastera każdemu Uczestnikowi zgodnie z jego potrzebami i poziomem płynności finansowej.

W Umowie z Masterem Wnioskodawca upoważni Mastera do zarządzania środkami pieniężnymi w jego imieniu i na jego rzecz poprzez:

przyznawanie Uczestnikowi środków pieniężnych oraz przyjmowanie od Uczestnika depozytów;

rejestrowanie ruchów finansowych wynikających z transakcji cash-poolingowych przeprowadzanych na podstawie Umowy z Masterem w sposób umożliwiający Masterowi dostarczenie, na żądanie przedstawiciela ustawowego Uczestnika, pełnej informacji o transakcjach cash-poolingowych przeprowadzonych z Uczestnikiem;

uzyskanie bezpośrednio od banków Uczestnika informacji wymaganych przez Mastera w celu sprawowania jego funkcji, do których został upoważniony;

przeprowadzanie, według własnego uznania, transakcji mających na celu zbilansowanie i optymalizację potrzeb finansowych i/lub nadwyżek Uczestnika;

współpracę bezpośrednio z bankami Mastera lub bankami Uczestnika, jeśli takie istnieją, w celu skonfigurowania wszelkich transakcji opartych o stopę procentową;

negocjowanie wszelkich kredytów w rachunku bieżącym i pożyczek krótkoterminowych oraz wszelkich warunków bankowych, a także ustanawianie wszelkich pożyczek na rynkach bankowych lub finansowych dla celów realizacji Umowy z Masterem. Jeśli Rachunek Mastera wykazuje ujemne saldo netto i wymagane jest finansowanie zewnętrzne, Master ma prawo negocjować z instytucjami kredytowymi o pozyskaniu kapitału dłużnego, tak aby Master otrzymał kapitał dłużny, jeśli na takim Rachunku Mastera nie ma wystarczających środków;

inwestowanie nadwyżek z Rachunku Mastera w instytucjach kredytowych według własnego uznania;

centralizację ryzyka kursowego.

Master będzie stroną dla Uczestnika transakcji cash-poolingowych realizowanych na podstawie Umowy z Masterem.

Spółce, w związku z uczestnictwem w Systemie, mogą przysługiwać odsetki z tytułu zaangażowanych nadwyżek finansowych. Odsetki będą należne w określonych w Umowie z Masterem okresach rozliczeniowych. Stawki odsetek będą ustalane przez Mastera w wysokości zgodnej z zasadą arm's length.

Spółka przewiduje, iż Master będzie otrzymywać od Wnioskodawcy wynagrodzenie za wykonywanie czynności w ramach działania Systemu (odrębne od odsetek należnych Masterowi od zaangażowanych przez niego środków finansowych). Sposób kalkulacji wynagrodzenia Mastera zostanie ustalony z uwzględnieniem regulacji w zakresie cen transferowych.

Master oraz Master Bank nie posiadają siedziby ani stałego miejsca prowadzenia działalności gospodarczej w Polsce, jak również nie są zarejestrowanymi, czynnymi podatnikami VAT w Polsce.

Spółka oraz Uczestnicy są podmiotami powiązanymi, o których mowa w art. 11a ust. 1 pkt 4 ustawy z dnia 15 lutego 1992 r. o podatku dochodowym od osób prawnych [t.j. Dz. U. z 2021 r. poz. 1800 ze zm.].

Pytania

1.Czy w związku z przystąpieniem do Umowy i w konsekwencji uczestnictwem w Systemie w charakterze Uczestnika, Spółka będzie wykonywać czynności stanowiące świadczenie usług podlegające opodatkowaniu VAT?

2.Czy Spółka będzie zobowiązana do rozpoznania importu usług zwolnionych z VAT w związku z nabyciem świadczeń od Mastera oraz Master Banku w ramach uczestnictwa Spółki w Systemie?

3.Czy w związku z uczestnictwem w Systemie, Spółka będzie zobowiązana do stosowania art. 86 ust. 2a ustawy VAT, tj. Prewspółczynnika w celu określenia wielkości przysługującego prawa do odliczenia VAT?

4.Czy Spółka będzie zobowiązana do uwzględnienia otrzymywanych odsetek lub innych kwot uzyskanych w związku z uczestnictwem w Systemie w tzw. proporcji sprzedaży, o której mowa w art. 90 ust. 2 i 3 ustawy VAT [dalej: Współczynnik]?

Państwa stanowisko w sprawie

Zdaniem Wnioskodawcy:

1.w związku z przystąpieniem do Umowy i w konsekwencji uczestnictwem w Systemie w charakterze Uczestnika Spółka nie będzie wykonywała czynności stanowiących świadczenie usług podlegających opodatkowaniu VAT;

2.Spółka będzie zobowiązana do rozpoznania importu usług zwolnionych z VAT w związku z nabyciem świadczeń od Mastera oraz Master Banku w ramach uczestnictwa w Systemie;

3.w związku z uczestnictwem w Systemie Spółka nie będzie zobowiązana do stosowania art. 86 ust. 2a ustawy VAT, tj. Prewspółczynnika w celu określenia wielkości przysługującego prawa do odliczenia VAT;

4.Spółka nie będzie zobowiązana do uwzględnienia w Współczynniku otrzymywanych odsetek lub innych kwot uzyskanych z tytułu uczestniczenia w Systemie.

Uzasadnienie własnego stanowiska w sprawie oceny prawnej zdarzenia przyszłego

Ad 1.

Uwagi ogólne

Na podstawie art. 5 ust. 1 ustawy VAT, opodatkowaniu VAT podlega m.in. odpłatna dostawa towarów i odpłatne świadczenie usług.

Stosownie do art. 8 ust. 1 ustawy VAT, przez świadczenie usług, o którym mowa w art. 5 ust. 1 pkt 1 ustawy VAT, rozumie się każde świadczenie na rzecz osoby fizycznej, osoby prawnej lub jednostki organizacyjnej niemającej osobowości prawnej, które nie stanowi dostawy towarów w rozumieniu art. 7.

Z kolei, w myśl art. 8 ust. 2 pkt 2 ustawy VAT za odpłatne świadczenie usług uznaje się również nieodpłatne świadczenie usług na cele osobiste podatnika lub jego pracowników, w tym byłych pracowników, wspólników, udziałowców, akcjonariuszy, członków spółdzielni i ich domowników, członków organów stanowiących osób prawnych, członków stowarzyszenia, oraz wszelkie inne nieodpłatne świadczenie usług do celów innych niż działalność gospodarcza podatnika.

Ustawa VAT zawiera szeroką definicję usług na gruncie VAT. I tak, usługę stanowi, co do zasady, każde świadczenie niebędące dostawą towarów, polegające na działaniu, zaniechaniu lub tolerowaniu czyjegoś zachowania, o ile spełnione zostaną łącznie następujące warunki:

w następstwie świadczonej usługi druga strona jest bezpośrednim beneficjentem świadczenia (odnosi korzyść),

świadczonej usłudze odpowiada świadczenie wzajemne ze strony nabywcy, tj. wynagrodzenie,

istnieje bezpośredni związek pomiędzy dokonanym świadczeniem a otrzymanym wynagrodzeniem.

Tak więc brak któregokolwiek z wyżej wymienionych elementów spowoduje, że danego świadczenia nie będzie można uznać za usługę opodatkowaną VAT. Taka konkluzja znajduje potwierdzenie w orzecznictwie Trybunału Sprawiedliwości Unii Europejskiej [dalej: TSUE lub Trybunał].

Przykładowo, rozumienie pojęcia „odpłatność” sprecyzował TSUE m.in w wyroku z 8 marca 1988 r. Apple and Pear Development Council przeciwko Commissioners of Customs and Excise, nr C-102/86:

„Czynność można uznać za dokonanq odpłatnie, gdy istnieje bezpośrednia i jasno zindywidualizowana korzyść po stronie dostawcy towaru lub usługi, a ponadto odpłatność za otrzymane świadczenie (towar lub usługę) pozostaje w bezpośrednim związku z czynnością, która miałaby być opodatkowana tym podatkiem.”.

Z kolei w wyroku z 3 marca 1994 r. R. J. Tolsma przeciwko Inspecteur der Omzetbelasting Leeuwarde, nr C-16/93 TSUE stwierdził, iż czynność:

„podlega opodatkowaniu wyłącznie wtedy, gdy istnieje związek prawny między usługodawcą i usługobiorcą, w ramach którego następuje świadczenie wzajemne, przy czym wynagrodzenie otrzymane przez usługodawcę stanowi wartość faktycznie przekazaną w zamian za usługi świadczone na rzecz usługobiorcy.”.

W orzecznictwie Trybunału wskazuje się także, że zapłata musi być wyrażalna w formie pieniężnej, choć niekoniecznie w jednostkach pieniężnych. Natomiast podstawę opodatkowania stanowi zapłata faktycznie otrzymana, a nie wartość oszacowana według obiektywnych kryteriów (tak m.in. wskazano w wyroku TSUE z 5 lutego 1981 r. Staatssecretaris van Financien przeciwko Association cooperative „Coóperatieve Aardappelenbewaarplaats GA”, nr C-154/80). W przedmiotowym wyroku Trybunał wskazał również, że świadczenie podlega opodatkowaniu jedynie w przypadku, gdy podstawę opodatkowania stanowi świadczenie wzajemne otrzymane przez świadczącego usługę.

Uwzględniając powyższe należy ocenić, czy w kontekście uczestnictwa Spółki w Systemie wystąpią opisane przesłanki odpłatnego świadczenia usług na gruncie VAT.

Charakter umowy cash poolingu

Cash pooling jako usługa finansowa oferowana przez banki, nie został kompleksowo uregulowany w polskim prawie. Choć pewną referencję do cash poolingu czyni art. 93a ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. Prawo bankowe (t.j. Dz.U. z 2022 r. poz. 2324 ze zm.) [dalej: Prawo bankowe], to ma on bardzo ograniczony zakres zastosowania, gdyż dotyczy tzw. cash poolingu wirtualnego („notional”), a nie rzeczywistego (który jest przedmiotem niniejszego wniosku).

Tym samym, w przypadku cash poolingu rzeczywistego należy posiłkować się przepisami ogólnymi prawa cywilnego, bankowego i dewizowego, a więc w szczególności przepisami o rachunkach bankowych, przelewach, poręczeniach, subrogacji i tajemnicy bankowej.

Brak uregulowania instytucji cash poolingu w prawie polskim powoduje konieczność kształtowania jej w oparciu o treść art. 3531 KC. Przepis ten statuuje zasadę swobody umów, zwaną: „zasadą swobody kontraktowania”. Zgodnie z tą zasadą, strony mogą ukształtować treść umowy, a także wybrać kontrahenta według swego uznania, byleby treść stosunku prawnego lub jego cel nie sprzeciwiały się właściwości (naturze) stosunku, zasadom współżycia społecznego, ani przepisom ustawy o charakterze bezwzględnie wiążącym.

Umowa cash poolingu jest formą efektywnego zarządzania środkami finansowymi, stosowaną przez podmioty należące do jednej grupy kapitałowej lub podmioty powiązane ekonomicznie w jakikolwiek inny sposób. Sprowadza się ona do koncentrowania środków pieniężnych z jednostkowych rachunków poszczególnych podmiotów na wspólnym rachunku grupy i zarządzaniu zgromadzoną w ten sposób kwotą, przy wykorzystaniu korzyści skali. Pozwala to na kompensowanie przejściowych nadwyżek, wykazywanych przez jedne z podmiotów, z przejściowymi niedoborami zaistniałymi u innych podmiotów.

W praktyce, zazwyczaj bank lub pool leader wykonuje na rzecz uczestników szereg czynności składających się łącznie na jedną usługę w postaci kompleksowej usługi zarządzania płynnością finansową i to bank / pool leader występuje jako podatnik VAT w związku ze świadczeniem usług cash poolingu.

Brak opodatkowania VAT czynności wykonywanych przez Spółkę na podstawie Umowy

W ocenie Spółki, w związku z przystąpieniem do Umowy i w konsekwencji uczestnictwem w Systemie w charakterze Uczestnika, Wnioskodawca nie będzie wykonywał czynności stanowiących odpłatne świadczenie usług w rozumieniu art. 8 ust. 1 ustawy VAT.

Zdaniem Wnioskodawcy, wszystkie czynności wykonywane w ramach Umowy będą dokonywane przez Master Bank w związku z usługą optymalizacji zarządzania płynnością finansową, świadczoną, przy wsparciu Mastera, na rzecz poszczególnych Uczestników.

Wszystkie działania Mastera oraz Master Banku będą podejmowane w celu realizacji podstawowej funkcji Umowy, jaką jest zarządzanie płynnością finansową spółek z grupy kapitałowej, do której należy Wnioskodawca.

Spółka jako Uczestnik w Systemie, nie będzie świadczyć odpłatnych usług, o których mowa w art. 8 ust. 1 ustawy VAT, lecz będzie jedynie wykonywać elementy pomocnicze, konieczne dla efektywnego zarządzania płynnością finansową.

W przedmiotowej sprawie, Spółka jako Uczestnik nie będzie podejmowała aktywnych działań w ramach funkcjonowania cash poolingu, a jej udział będzie co do zasady sprowadzał się do udostępnienia rachunku/rachunków (Rachunku Dodatkowego lub Rachunku Pośredniego) na potrzeby rozliczeń, dokonywanych w ramach Systemu. Ponadto, Wnioskodawca będzie upoważniał Mastera do działania w jego imieniu i na jego rzecz, niemniej czynności Mastera realizowane w tym zakresie w ramach Sytemu będą ukierunkowane na właściwą realizację usługi cashpoolingu na rzecz Wnioskodawcy.

Odsetki, jakie może otrzymać Wnioskodawca w związku z uczestnictwem w Systemie, w ocenie Spółki, nie będą mieć charakteru wynagrodzenia za jakąkolwiek usługę świadczoną przez Wnioskodawcę na rzecz pozostałych Uczestników. Odsetki będą należne Spółce z tytułu wzajemnych zobowiązań powstałych wskutek zastosowania mechanizmu cash poolingu, nie będą natomiast związane ze świadczeniem skonkretyzowanych usług dla zdefiniowanego usługobiorcy. Zatem, odsetki nie będą w tym przypadku stanowiły wynagrodzenia Wnioskodawcy za usługi podlegające opodatkowaniu VAT realizowane na rzecz podmiotu trzeciego (np. Uczestnika).

Dodatkowo, podejmowane przez Wnioskodawcę czynności w ramach Systemu nie będą również stanowiły nieodpłatnego świadczenia usług zrównanego z odpłatnym świadczeniem usług, o którym mowa w art. 8 ust. 2 ustawy VAT. Należy mieć bowiem na uwadze, iż przepis ten znajduje zastosowanie wyłącznie w odniesieniu do usług świadczonych do celów innych niż działalność gospodarcza podatnika. Natomiast w przedmiotowej sprawie uczestnictwo Spółki w cash poolingu związane jest z działalnością gospodarczą Wnioskodawcy (szersze rozwinięcie tej kwestii znajduje się w uzasadnieniu do odpowiedzi na pytanie nr 3 niniejszego wniosku).

Zatem działania Spółki realizowane w ramach Systemu, za które otrzyma odsetki nie będą stanowiły wynagrodzenia podlegającego VAT. W tym miejscu Spółka pragnie wskazać, iż z ugruntowanej praktyki organów podatkowych wynika, że gdy uczestnicy cash poolingu wykonują jedynie czynności pomocnicze w celu świadczenia przez bank usług zarządzania płynnością finansową, bez pobierania wynagrodzenia (jedynie pobierania odsetek w odniesieniu do zobowiązań/należności uczestników struktury), czynności te pozostają poza zakresem opodatkowania VAT.

Przykładowo, w interpretacji indywidualnej z 28 października 2022 r. (sygn. 0114-KDIP4-3.4012.192.2022.DM) Dyrektor Krajowej Informacji Skarbowej [dalej: DKIS] wskazał, że:

„Z uwagi na cechy charakterystyczne systemu cash poolingu należy zauważyć, że w niniejszej sprawie, w roli usługodawcy występuje Bank, który obsługuje umowę Cash Sweep. To Bank wykonuje na rzecz Wnioskodawcy szereg czynności składających się łącznie na jedną usługę w postaci kompleksowej usługi zarządzania płynnością finansową, czyli cash poolingu. W praktyce więc, to Bank jako usługodawca, a więc podmiot organizujący operacje konsolidacji środków pieniężnych podmiotów uczestniczących w strukturze cash poolingu, dla tych usług jest podatnikiem VAT. (...) w świetle art. 5 ust. 1 ustawy, z perspektywy Wnioskodawcy jako korzystającego z systemu zarządzania płynnością finansową, czynności wykonywane przez Niego w ramach zawartej Umowy o świadczenie usługi Cash Sweep, pozostają poza zakresem opodatkowania podatkiem od towarów i usług. Podejmowane przez Wnioskodawcę czynności w ramach opisanej Umowy nie stanowią również nieodpłatnego świadczenia usług zrównanego z opłatnym świadczeniem usług, o którym mowa w art. 8 ust. 2 ustawy, gdyż treść wniosku nie wskazuje, by miały one służyć do celów innych niż działalność gospodarcza Wnioskodawcy”.

Podobne stanowisko DKIS wyraził w interpretacji indywidualnej z 24 maja 2021 r. (sygn. 0114-KDIP4-3.4012.192.2021.DM):

„Wnioskodawca jako Uczestnik systemu Cash Poolingu nie będzie świadczyć usług w rozumieniu art. 8 ust. 1 ustawy. W przedmiotowej sprawie, jak wynika z wniosku, zapewnienie infrastruktury technicznej oraz wykonywanie czynności związanych z funkcjonowaniem Systemu Cash Pooling będzie leżało w gestii Banku. Ze względu na uproszczenie relacji pomiędzy Bankiem i Uczestnikami oraz usprawnienie technicznego funkcjonowania Systemu Cash Poolingu, w ramach Systemu wyznaczony będzie podmiot koordynujący, który wykonywać będzie pewne niezbędne czynności administracyjne oraz reprezentować będzie wszystkich Uczestników. Przy czym jak wynika z opisu – rolę Koordynującego będzie pełniła inna spółka będąca udziałowcem Spółki.

Zatem należy stwierdzić, że w świetle art. 5 ust. 1 ustawy, z perspektywy Wnioskodawcy jako Uczestnika umowy zarządzania płynnością finansową, czynności wykonywane przez niego w ramach tej umowy, pozostają poza zakresem opodatkowania podatkiem od towarów i usług i tym samym Spółka nie będzie działać w charakterze podatnika VATz tego tytułu”.

Podobnie DKIS wypowiedział się m.in. w interpretacjach indywidualnych z 28 października 2022 r. (sygn. 0112-KDIL1-3.4012.376.2022.2.EC), z 7 października 2022 r. (sygn. 0111-KDIB3-1.4012.602.2022.2.WN), z 7 października 2022 r. (sygn. 0111-KDIB3-1.4012.603.2022.2.WN), z 3 grudnia 2021 r. (sygn. 0114-KDIP4-3.4012.682.2021.2.MP), z 3 grudnia 2021 r. (sygn. 0114-KDIP4-3.4012.679.2021.3.DS), z 31 marca 2021 r. (sygn. 0114-KDIP4-3.4012.756.2020.2.IG), czy z 22 marca 2021 r. (sygn. 0114-KDIP4-3.4012.750.2020.2.KM).

Mając na uwadze powyższe, w ocenie Wnioskodawcy, działalność Spółki w związku z przystąpieniem do Umowy i w konsekwencji uczestnictwem w Systemie w charakterze Uczestnika nie będzie stanowić świadczenia usług w rozumieniu art. 8 ustawy VAT, podlegającego opodatkowaniu VAT.

Ad 2.

Czynności realizowane przez Mastera/Master Bank stanowią usługi

W ocenie Spółki czynności wykonywane przez Mastera oraz Master Bank należy uznać za świadczenie usług podlegające opodatkowaniu VAT.

Po dołączeniu Spółki do Systemu Master oraz Master Bank będą wykonywać szereg czynności na rzecz Wnioskodawcy. W szczególności Master Bank będzie odpowiedzialny za techniczny przebieg operacji między Rachunkami. Master z kolei będzie działał w imieniu i na rzecz Wnioskodawcy reprezentując Spółkę w relacjach z Master Bankiem.

Spółka, jako Uczestnik Systemu, będzie bezpośrednim beneficjentem czynności wykonywanych przez Mastera oraz Master Bank, tj. bez działań Mastera oraz Master Banku funkcjonowanie Systemu byłoby niemożliwe (Master przejmuje w imieniu i na rzecz Uczestników kontakty z Master Bankiem).

Jednocześnie, w związku z wykonywanymi czynnościami, Master będzie otrzymywał wynagrodzenie za swoje działania w ramach Systemu w postaci odsetek od zaangażowanych przez niego środków oraz dodatkowe wynagrodzenie kalkulowane z uwzględnieniem regulacji w zakresie cen transferowych. Natomiast Master Bank również będzie otrzymywał wynagrodzenie, przy czym może być ono przekazywane przez Mastera.

Usługi Mastera oraz Master Banku jako usługi zwolnione z VAT

Zgodnie z art. 43 ust. 1 pkt 40 ustawy VAT zwalnia się od podatku usługi w zakresie depozytów środków pieniężnych, prowadzenia rachunków pieniężnych, wszelkiego rodzaju transakcji płatniczych, przekazów i transferów pieniężnych, długów, czeków i weksli oraz usługi pośrednictwa w świadczeniu tych usług.

Jak wskazano już wcześniej, celem Systemu jest zwiększenie efektywności zarządzania środkami finansowymi w grupie, do której należy Wnioskodawca poprzez optymalne wykorzystanie i zarządzanie nadwyżkami środków pieniężnych Uczestników.

W ocenie Spółki, usługi świadczone przez Mastera oraz Master Bank stanowią usługi w zakresie kompleksowego zarządzania płynnością finansową grupy podmiotów i są usługami korzystającymi ze zwolnienia z VAT na podstawie art. 43 ust. 1 pkt 40 ustawy VAT.

Obowiązek rozpoznania importu usług zwolnionych z VAT

Stosownie do art. 2 pkt 9 ustawy VAT przez import usług rozumie się świadczenie usług, z tytułu wykonania których podatnikiem jest usługobiorca, o którym mowa w art. 17 ust. 1 pkt 4.

Zgodnie z art. 17 ust. 1 pkt 4 ustawy VAT podatnikami są również osoby prawne, jednostki organizacyjne niemające osobowości prawnej oraz osoby fizyczne nabywające usługi, jeżeli łącznie spełnione są następujące warunki:

a)usługodawcą jest podatnik nieposiadający siedziby działalności gospodarczej oraz stałego miejsca prowadzenia działalności gospodarczej na terytorium kraju, a w przypadku usług, do których stosuje się art. 28e, podatnik ten nie jest zarejestrowany zgodnie z art. 96 ust. 4,

b)usługobiorcą jest: w przypadku usług, do których stosuje się art. 28b – podatnik, o którym mowa w art. 15, lub osoba prawna niebędąca podatnikiem, o którym mowa w art. 15, zarejestrowana lub obowiązana do zarejestrowania zgodnie z art. 97 ust. 4.

Z kolei, w myśl art. 28b ust. 1 ustawy VAT miejscem świadczenia usług w przypadku świadczenia usług na rzecz podatnika jest co do zasady miejsce, w którym podatnik będący usługobiorcą posiada siedzibę działalności gospodarczej.

Dla usług takich jak świadczone przez Mastera oraz Master Bank nie przewidziano szczególnej zasady ustalania miejsca świadczenia, zatem zastosowanie znajdzie ww. zasada ogólna, tj. miejscem świadczenia będzie Polska jako miejsce siedziby Spółki (usługobiorcy).

Ze względu na to, że Master oraz Master Bank (usługodawca) są podatnikami, którzy posiadają siedzibę w innym niż Polska państwie członkowskim Unii Europejskiej, tj. we Francji oraz nie posiadają w kraju stałego miejsca prowadzenia działalności gospodarczej, a Wnioskodawca (usługobiorca) jest podatnikiem, o którym mowa w art. 15 ustawy VAT, to Wnioskodawca będzie zobowiązany do rozpoznania importu usług z tego tytułu i właściwego rozliczenia VAT. Przy czym, do nabywanych usług cash poolingu przez Spółkę będzie mieć zastosowanie zwolnienie, o którym mowa w art. 43 ust. 1 pkt 40 ustawy VAT.

Powyższe konkluzje podzielane są przez organy podatkowe w podobnych stan faktycznych, m.in. w interpretacjach wydawanych przez DKIS np. z 7 października 2022 r., sygn. 0111-KDIB3-1.4012.602.2022.2.WN, interpretacja DKIS z 22 września 2021 r., sygn. 0114-KDIP4-3.4012.465.2021.2.DM; interpretacja DKIS z 29 września 2020 r., sygn. 0114-KDIP4-3.4012.322.2020.3.KM; interpretacja DKIS z 7 lutego 2020 r., sygn. 0114-KDIP4-3.4012.57.2019.1.IG).

Ad 3.

Uwagi ogólne

W związku z uczestnictwem w Systemie nie będzie ona zobowiązana do ustalania przysługującego jej prawa do odliczenia VAT, zgodnie z art. 86 ust. 2a, tj. w oparciu o tzw. prewspółczynnik [dalej: Prewspółczynnikj.

W myśl art. 15 ust. 1 ustawy VAT podatnikami są osoby prawne, jednostki organizacyjne niemające osobowości prawnej oraz osoby fizyczne, wykonujące samodzielnie działalność gospodarczą, o której mowa w ust. 2, bez względu na cel lub rezultat takiej działalności.

W ust. 2 ww. przepisu ustawodawca wskazał natomiast, że pod pojęciem „działalności gospodarczej” należy rozumieć wszelką działalność producentów, handlowców lub usługodawców, w tym podmiotów pozyskujących zasoby naturalne oraz rolników, a także działalność osób wykonujących wolne zawody. Działalność gospodarcza obejmuje, w szczególności czynności polegające na wykorzystywaniu towarów lub wartości niematerialnych i prawnych w sposób ciągły dla celów zarobkowych.

Z przytoczonych przepisów wynika, że dla uznania, iż konkretna czynność podlega VAT, kluczowe jest ustalenie, czy jest ona wykonywana przez podatnika w rozumieniu art. 15 ust. 1, tj. podmiotu wykonującego samodzielnie działalność gospodarczą. Niemniej, przypisanie osobie realizującej daną czynność statusu podatnika nie jest wystarczające dla uznania, że podlega ona przepisom o VAT. Na gruncie tych regulacji niezbędne jest bowiem każdorazowe określenie, czy w ramach transakcji podmiot będący co do zasady podatnikiem VAT działa w takim charakterze, tj. czy transakcja ta ma miejsce w ramach prowadzonej przez niego działalności gospodarczej.

Status przedsiębiorcy jako podatnika VAT nie ma zatem charakteru uniwersalnego. Oznacza to, że nie każda czynność dokonana przez podmiot będący podatnikiem będzie podlegać opodatkowaniu VAT. Posiadanie tego statusu nie powoduje automatycznie rozciągnięcia skutków podatkowych w VAT na całą sferę aktywności podatnika. Innymi słowy, dany podmiot może występować w dwojakim charakterze, tj.:

1.jako podatnik VAT, którego czynności:

a)podlegają opodatkowaniu VAT, jeśli stanowią jedną z czynności wymienionych w art. 5 ust. 1 ustawy VAT (tj. stanowią w szczególności odpłatne świadczenie usług lub odpłatną dostawę towarów);

b)nie podlegają opodatkowaniu VAT, co ma miejsce w przypadku czynności, które nie mogą zostać zaliczone do katalogu zawartego w art. 5 ust. 1 ustawy VAT;

2.jako podmiot niebędący podatnikiem, którego czynności nie podlegają przepisom ustawy VAT (nawet jeśli spełniają warunki – o charakterze przedmiotowym – dla ich uznania za czynności, o których mowa w art. 5 ust. 1 ustawy VAT). Wynika to z faktu, że nie są one wykonywane przez podmiot działający w charakterze podatnika, co z góry wyklucza możliwość ich objęcia regulacjami o VAT.

Oznacza to, że nie każda czynność wykonywana przez podatnika VAT w ramach prowadzonej przez niego działalności gospodarczej musi stanowić czynność podlegającą opodatkowaniu VAT [por. punkt 1. b) powyżej]. Stąd, nie wszystkie przychody uzyskiwane w ramach tej działalności muszą stanowić wynagrodzenie uzyskiwane w zamian za czynności podlegające opodatkowaniu VAT.

Zgodnie z art. 86 ust. 2a ustawy VAT w przypadku nabycia towarów i usług wykorzystywanych zarówno do celów wykonywanej przez podatnika działalności gospodarczej, jak i do celów innych niż działalność gospodarcza, z wyjątkiem celów osobistych, do których ma zastosowanie art. 7 ust. 2 i art. 8 ust. 2, oraz celów, o których mowa w art. 8 ust. 5 - w przypadku, o którym mowa w tym przepisie, gdy przypisanie tych towarów i usług w całości do działalności gospodarczej podatnika nie jest możliwe, kwotę podatku naliczonego, o której mowa w ust. 2, oblicza się zgodnie ze sposobem określenia zakresu wykorzystywania nabywanych towarów i usług do celów działalności gospodarczej. Sposób określenia proporcji powinien najbardziej odpowiadać specyfice wykonywanej przez podatnika działalności i dokonywanych przez niego nabyć.

Z literalnej wykładni przytoczonego przepisu wynika, że obowiązek ustalania zakresu prawa do odliczenia VAT naliczonego przy wykorzystaniu Prewspółczynnika uzależniony został od łącznego spełnienia następujących warunków:

1.podatnik wykonuje zarówno czynności, które mają związek z prowadzoną przez niego działalnością gospodarczą, jak i czynności, które nie wykazują takiego związku;

2.podatnik nabywa towary/usługi zarówno dla celów czynności, które mają związek z prowadzoną przez niego działalnością gospodarczą, jak i czynności, które nie wykazują takiego związku;

3.podatnik nie jest w stanie przyporządkować w całości nabywanych towarów/usług wyłącznie do prowadzonej przez niego działalności gospodarczej.

Z powyższego wynika, że konieczność kalkulowania Prewspółczynnika dotyczyć będzie wyłącznie podmiotów, które funkcjonują równocześnie w dwóch sferach, tj.:

(i) jako podmioty prowadzące działalność gospodarczą (tj. ogólnie rzecz ujmując, działalność o charakterze zarobkowym – wytwórczą, handlową, usługową etc.), jak i (ii) podmioty, które prowadzą działalność niemającą ww. charakteru (np. działalność charytatywna prowadzona przez fundacje, związana z realizacją zadań publicznych).

Przy tym, obowiązek ustalania Prewspółczynnika ograniczony został wyłącznie do tych z ww. podmiotów, które nabywają towary/usługi skutkujące powstaniem VAT naliczonego, których nie można przyporządkować (i) wyłącznie do sfery działalności gospodarczej albo (ii) wyłącznie do sfery działalności niegospodarczej. Dopiero jeśli u danego podmiotu wystąpi zakup towarów/usług, których nie będzie można przyporządkować do jednej z ww. sfer (tj. do sfery działalności gospodarczej albo do sfery działalności niegospodarczej), podmiot ten zobowiązany będzie do kalkulacji Prewspółczynnika.

Odnosząc powyższe do analizowanego zdarzenia przyszłego, Spółka uważa, iż nie będzie ona zobowiązana do określania zakresu wykorzystywania nabywanych towarów i usług do celów działalności gospodarczej według Prewspółczynnika. Wynika to z faktu, że Spółka nie funkcjonuje i nie będzie funkcjonować w sferze innej niż działalność gospodarcza, tj. – nie wykonuje/nie będzie wykonywać czynności i uzyskiwać przychodów innych niż takie, które nie będą wykazywać związku – bezpośredniego lub pośredniego – z prowadzoną przez nią działalnością gospodarczą.

Na potwierdzenie należy wskazać, że – jak już wcześniej zaznaczono – z art. 86 ust. 2a ustawy VAT wyraźnie wynika, że obowiązek stosowania Prewspółczynnika do rozliczeń w zakresie VAT naliczonego dotyczy wyłącznie podatników VAT, którzy poza działalnością gospodarczą (w związku z którą został im przypisany status podatnika), wykonują również czynności, których nie można zaliczyć do działalności gospodarczej. Jak wskazano w opisie zdarzenia przyszłego zawartego w niniejszym wniosku, sytuacja taka nie występuje i nie będzie występować w przypadku Wnioskodawcy. Czynności wykonywane przez Spółkę wpisują się bowiem w całości w realizowaną przez nią działalność gospodarczą, której głównym założeniem jest maksymalizacja przychodów osiąganych w związku z prowadzoną działalnością. W przypadku Wnioskodawcy nie występuje więc sytuacja, w odniesieniu do której ustawodawca przewidział konieczność ustalania Prewspółczynnika (Spółka nie funkcjonuje w sferze innej niż związana z działalnością gospodarczą).

Rozróżnienie, na którym opiera się ww. stanowisko (tj. rozróżnienie sfer działalności podatnika na sferę działalności gospodarczej oraz sferę działalności niegospodarczej) ma swoje źródło w orzecznictwie TSUE. Przykładowo, w wyroku z 13 marca 2008 r. w sprawie C-437/06 Securenta TSUE wskazał m.in.:

„W przypadku, gdy podatnik wykonuje równocześnie działalność gospodarczą, opodatkowaną lub zwolnioną z podatku, i działalność niemającą charakteru gospodarczego, nienależącą do zakresu stosowania szóstej dyrektywy Rady 77/388/EWG z dnia 17 maja 1977 r. w sprawie harmonizacji ustawodawstw państw członkowskich w odniesieniu do podatków obrotowych – wspólny system podatku od wartości dodanej: ujednolicona podstawa wymiaru podatku, odliczenie podatku od wartości dodanej naliczonego od wydatków związanych z emisją akcji i nietypowych cichych udziałów jest dopuszczalne tylko w takim zakresie, w jakim wydatki te można przyporządkować działalności gospodarczej podatnika w rozumieniu art. 2 pkt 1 tej dyrektywy”.

Analogiczne konkluzje zawarte zostały w wyroku TSUE z 8 listopada 2012 r. w sprawie C-511/10 BLC.

Realizowanie przez podatnika czynności niepodlegających opodatkowaniu VAT nie decyduje o powstaniu po jego stronie obowiązku kalkulowania Prewspółczynnika. Obowiązek taki zaistnieje jedynie w przypadku prowadzenia przezeń działalności (aktywności), która pozostaje w ogóle/całkowicie poza działalnością gospodarczą w rozumieniu art. 15 ust. 1 i 2 ustawy o VAT, tj. ma to miejsce w przypadku organów/podmiotów publicznych czy innych podmiotów (prywatnych) działających w charakterze takich organów bądź też generalnie w sferze publicznej (niegospodarczej), tj. fundacje czy stowarzyszenia realizujące niegospodarcze cele statutowe.

Zdaniem Spółki, udział w Systemie w ujęciu ogólnym jest związany z działalnością Wnioskodawcy jako podatnika VAT, tj. działalnością gospodarczą podlegającą VAT. Spółka funkcjonuje w formie spółki kapitałowej, tj. podmiotu, który został powołany w celu prowadzenia działalności gospodarczej, a więc realizacji określonych celów gospodarczych na zasadach komercyjnych, tj. z nastawieniem na zysk. Spółka nie jest jednostką samorządu terytorialnego, organem władzy publicznej zakładem budżetowym, jak również stowarzyszeniem lub fundacją, które to podmioty zasadniczo prowadzą działalność inną niż gospodarcza. Analogiczne do ww. stanowisko, zostało zaprezentowane przez DKIS m.in. w przywołanych już w niniejszym wniosku interpretacjach indywidualnych:

z 7 października 2022 r. (sygn. 0111-KDIB3-1.4012.602.2022.2.WN), w której podkreślono, iż: „wartość sald na Rachunkach Polskich Uczestników, podlegających konsolidacji w ramach Systemu, jak również kwoty odsetek pobieranych z rachunków Polskich Uczestników bądź wpłacanych na rachunki Polskich Uczestników w ramach rozliczenia Systemu nie będą wpływały na rozliczenia VAT Polskich Uczestników i nie powinny być uwzględniane w tzw. proporcji sprzedaży, o której mowa w art. 86 ust. 2a ustawy o VAT. Płatności te będą mieścić się w sferze działalności gospodarczej Polskich Uczestników wskazanej w art. 15 ust. 2 ustawy o VAT, a tym samym w pojęciu „celów związanych z działalnością gospodarczą”, w rozumieniu art. 86 ust. 2a ustawy”;

z 28 czerwca 2021 r. (sygn. 0112-KDIL1-3.4012.116.2021.2.MR), gdzie DKIS stwierdził, że: „Wskazane okoliczności sprawy prowadzą do wniosku, że w opisanej sytuacji mamy do czynienia z czynnościami (cash poolingu), które towarzyszą działalności gospodarczej i nie stanowią obok niej odrębnego przedmiotu działalności podatnika. Zatem, płatności otrzymywane w ramach systemu cash poolingu mieszczą się w sferze działalności gospodarczej podatnika wskazanej w art. 15 ust. 2 ustawy o VAT, a tym samym mieszczą się one w pojęciu „celów związanych z działalnością gospodarczą”, w rozumieniu art. 86 ust. 2a ustawy”.

Mając na względzie powyższe, w ocenie Wnioskodawcy w związku z uczestnictwem w Systemie, Spółka nie będzie zobowiązana do ustalania przysługującego jej prawa do odliczenia VAT w oparciu o regulacje art. 86 ust. 2a ustawy VAT, tj. Prewspółczynnik.

Ad 4.

Stosownie do art. 90 ust. 1 ustawy VAT w stosunku do towarów i usług, które są wykorzystywane przez podatnika do wykonywania czynności, w związku z którymi przysługuje prawo do obniżenia kwoty podatku należnego, jak i czynności, w związku z którymi takie prawo nie przysługuje, podatnik jest obowiązany do odrębnego określenia kwot podatku naliczonego związanych z czynnościami, w stosunku do których podatnikowi przysługuje prawo do obniżenia kwoty podatku należnego.

Zgodnie z art. 90 ust. 2 ustawy VAT, jeżeli nie jest możliwe wyodrębnienie całości lub części kwot, o których mowa w ust. 1, podatnik może pomniejszyć kwotę podatku należnego o taką część kwoty podatku naliczonego, którą można proporcjonalnie przypisać czynnościom, w stosunku do których podatnikowi przysługuje prawo do obniżenia kwoty podatku należnego, z zastrzeżeniem ust. 10.

W myśl art. 90 ust. 3 ustawy VAT proporcję, o której mowa w ust. 2, ustala się jako udział rocznego obrotu z tytułu czynności, w związku z którymi przysługuje prawo do obniżenia kwoty podatku należnego, w całkowitym obrocie uzyskanym z tytułu czynności, w związku z którymi podatnikowi przysługuje prawo do obniżenia kwoty podatku należnego, oraz czynności, w związku z którymi podatnikowi nie przysługuje takie prawo.

Obrót należy z kolei utożsamiać z podstawą opodatkowania. Tą z kolei jest, zgodnie z art. 29a ustawy VAT, co do zasady wszystko, co stanowi zapłatę, którą dokonujący dostawy towarów lub usługodawca otrzymał lub ma otrzymać z tytułu sprzedaży od nabywcy, usługobiorcy lub osoby trzeciej, włącznie z otrzymanymi dotacjami, subwencjami i innymi dopłatami o podobnym charakterze mającymi bezpośredni wpływ na cenę towarów dostarczanych lub usług świadczonych przez podatnika.

Przez sprzedaż, zgodnie z art. 2 pkt 22 ustawy VAT, należy rozumieć odpłatną dostawę towarów i odpłatne świadczenie usług na terytorium kraju, eksport towarów oraz wewnątrzwspólnotową dostawę towarów.

Powyższe przepisy, dotyczące zasad odliczania częściowego, znajdują zastosowanie w odniesieniu do czynności podlegających opodatkowaniu VAT (opodatkowanych i zwolnionych). W ocenie Wnioskodawcy, czynności wykonywane przez Spółkę jako Uczestnika w opisanym w niniejszym wniosku Systemie nie będą stanowiły świadczenia usług podlegających VAT. Zatem, odsetki uzyskiwane z tytułu nabycia usług cash pooling nie powinny być uwzględniane we Współczynniku VAT, bowiem nie stanowią one sprzedaży na gruncie VAT, którą należy uwzględnić we Współczynniku.

Podejście to jest zbieżne ze stanowiskiem DKIS wyrażonym m.in. w interpretacji indywidualnej z 7 października 2022 r. (sygn. 0111-KDIB3-1.4012.602.2022.2.WN), zgodnie z którym: „wartość sald na Rachunkach Polskich Uczestników, podlegających konsolidacji w ramach Umowy, jak również kwoty odsetek pobieranych z rachunków Polskich Uczestników bądź wpłacanych na rachunki Polskich Uczestników w ramach rozliczenia Systemu nie powinny wpływać na rozliczenia VAT Polskich Uczestników, nie powinny być również uwzględniane w tzw. proporcji sprzedaży, o której mowa w art. 90 ust. 2 i 3 ustawy. Kalkulacja tego współczynnika nie obejmuje bowiem kwot, które związane są z czynnościami wyłączonymi z zakresu opodatkowania VAT”.

Zbieżne z powyższym stanowisko przyjął DKIS także m.in. w interpretacji indywidualnej z 9 września 2022 r. (sygn. 0114-KDIP4-3.4012.427.2022.2.MP), z 19 sierpnia 2022 r. (sygn. 0111-KDIB3-1.4012.466.2022.1.WN), czy z 9 kwietnia 2020 r., (sygn. 0114-KDIP4-3.4012.109.2020.1.EK).

Ocena stanowiska

Stanowisko, które przedstawili Państwo we wniosku jest prawidłowe.

Uzasadnienie interpretacji indywidualnej

Zgodnie z art. 5 ust. 1 pkt 1 ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług (t.j. Dz. U. z 2022 r. poz. 931 ze zm.), zwanej dalej „ustawą”,

opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług podlegają odpłatna dostawa towarów i odpłatne świadczenie usług na terytorium kraju.

Zakres tych czynności sformułowany został odpowiednio w art. 7 i w art. 8 ww. ustawy.

Stosownie do art. 7 ust. 1 ustawy,

przez dostawę towarów, o której mowa w art. 5 ust. 1 pkt 1, rozumie się przeniesienie prawa do rozporządzania towarami jak właściciel (…).

Przy czym w myśl art. 2 pkt 6 ustawy,

towarami są rzeczy oraz ich części, a także wszelkie postacie energii.

Stosownie natomiast do art. 8 ust. 1 ustawy,

przez świadczenie usług, o którym mowa w art. 5 ust. 1 pkt 1, rozumie się każde świadczenie na rzecz osoby fizycznej, osoby prawnej lub jednostki organizacyjnej niemającej osobowości prawnej, które nie stanowi dostawy towarów w rozumieniu art. 7, w tym również:

1)przeniesienie praw do wartości niematerialnych i prawnych, bez względu na formę, w jakiej dokonano czynności prawnej;

2)zobowiązanie do powstrzymania się od dokonania czynności lub do tolerowania czynności lub sytuacji;

3)świadczenie usług zgodnie z nakazem organu władzy publicznej lub podmiotu działającego w jego imieniu lub nakazem wynikającym z mocy prawa.

Pod pojęciem usługi należy rozumieć każde zachowanie, na które składać się może zarówno działanie (uczynienie, wykonanie czegoś na rzecz innej osoby), jak i zaniechanie (nieczynienie bądź też tolerowanie). Przy ocenie charakteru świadczenia jako usługi należy mieć na względzie, że ustawa zalicza do grona usług każde świadczenie, które nie jest dostawą towarów w myśl art. 7 ustawy. Każde świadczenie niebędące dostawą towarów polegające na działaniu, zaniechaniu lub tolerowaniu czyjegoś zachowania stanowi zatem co do zasady usługę w rozumieniu ustawy, niemniej jednak muszą być przy tym spełnione następujące warunki:

w następstwie zobowiązania, w wykonaniu którego usługa jest świadczona, nabywca jest bezpośrednim beneficjentem świadczenia,

świadczonej usłudze odpowiada świadczenie wzajemne ze strony nabywcy (wynagrodzenie).

Należy podkreślić, że oba ww. warunki winny być spełnione łącznie, aby świadczenie podlegało jako usługa, opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług, na podstawie art. 5 ust. 1 pkt 1 ustawy o VAT. Przy czym z treści powołanego wyżej przepisu art. 5 ust. 1 pkt 1 ustawy jednoznacznie wynika, że dostawa towarów i świadczenie usług co do zasady podlegają opodatkowaniu VAT wówczas, gdy są wykonywane odpłatnie (z wyjątkiem przypadków ściśle określonych w art. 7 ust. 2 oraz w art. 8 ust. 2 cyt. ustawy).

Aby uznać dane świadczenie za odpłatne, musi istnieć stosunek prawny pomiędzy świadczącym usługę a odbiorcą, a w zamian za wykonanie usługi powinno zostać wypłacone wynagrodzenie. Przy czym przepisy ustawy nie określają postaci wynagrodzenia.

W dorobku orzecznictwa Trybunału Sprawiedliwości Unii Europejskiej (np. wyrok z 8 marca 1988 r. w sprawie C-102/86 Apple and Pear Development Council przeciwko Commissioners of Customs and Excise), przyjmuje się, że odpłatność ma miejsce wtedy, gdy istnieje bezpośredni związek pomiędzy dostawą towarów lub świadczeniem usług a otrzymanym wynagrodzeniem, przy czym wynagrodzenie jakkolwiek musi być wyrażone w pieniądzu, to jednak nie musi być w tej formie dokonane. Należy podkreślić, że na gruncie przepisów o podatku od towarów i usług bez znaczenia pozostaje to, czy kwota uzyskanego wynagrodzenia (cena) została skalkulowana tak, że stanowi tylko koszt wytworzenia towaru lub wykonania usługi, czy została powiększona także o zysk sprzedającego.

Skoro przepisy nie określają formy zapłaty za świadczoną usługę, należy uznać, że zobowiązanie usługobiorcy może mieć postać świadczenia nie tylko określonej sumy pieniędzy, ale także świadczenie innej usługi (usługi wzajemnej). Oznacza to, że z danego stosunku prawnego, na podstawie którego wykonywana jest usługa, musi wynikać wyraźna, bezpośrednia korzyść na rzecz świadczącego usługę. Ponadto, aby dana czynność (świadczenie) podlegała opodatkowaniu podatkiem VAT, musi istnieć bezpośredni związek o charakterze przyczynowym pomiędzy świadczoną usługą a świadczeniem wzajemnym. Otrzymana zapłata powinna być konsekwencją wykonania świadczenia.

Odpłatność określana jest przez strony umowy i jeśli strony ustalą zapłatę, wówczas wykonane świadczenie staje się odpłatne. W przypadku istnienia świadczenia wzajemnego otrzymanego przez świadczącego usługę, należy uznać czynności wykonywane w ramach zawartej umowy za odpłatne świadczenie usług określone w art. 8 ust. 1 ustawy, podlegające opodatkowaniu na zasadach ogólnych.

Zatem za czynność podlegającą opodatkowaniu VAT uważane mogą być takie sytuacje, w których:

istnieje związek prawny między usługodawcą i usługobiorcą, w ramach którego następuje świadczenie wzajemne,

wynagrodzenie otrzymane przez usługodawcę stanowi wartość faktycznie przekazaną w zamian za usługi świadczone na rzecz usługobiorcy,

istnieje bezpośrednia i jasno zindywidualizowana korzyść po stronie dostawcy towaru lub usługi,

odpłatność za otrzymane świadczenie (towar lub usługę) pozostaje w bezpośrednim związku z czynnością, która miałaby być opodatkowana tym podatkiem,

istnieje możliwość wyrażenia w pieniądzu wartości tego świadczenia wzajemnego.

Ponadto, zgodnie z unormowaniami zawartymi w art. 8 ust. 2 ustawy, w pewnych, ściśle określonych przypadkach, również nieodpłatne świadczenie usług należy uznać za spełniające definicję odpłatnego świadczenia usług.

W myśl art. 8 ust. 2 ustawy:

Za odpłatne świadczenie usług uznaje się również:

1)użycie towarów stanowiących część przedsiębiorstwa podatnika do celów innych niż działalność gospodarcza podatnika, w tym w szczególności do celów osobistych podatnika lub jego pracowników, w tym byłych pracowników, wspólników, udziałowców, akcjonariuszy, członków spółdzielni i ich domowników, członków organów stanowiących osób prawnych, członków stowarzyszenia, jeżeli podatnikowi przysługiwało, w całości lub w części, prawo do obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego z tytułu nabycia, importu lub wytworzenia tych towarów lub ich części składowych;

2)nieodpłatne świadczenie usług na cele osobiste podatnika lub jego pracowników, w tym byłych pracowników, wspólników, udziałowców, akcjonariuszy, członków spółdzielni i ich domowników, członków organów stanowiących osób prawnych, członków stowarzyszenia, oraz wszelkie inne nieodpłatne świadczenie usług do celów innych niż działalność gospodarcza podatnika.

Z powyższych zapisów wynika, że aby nieodpłatne świadczenie usług podlegało opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług, muszą być spełnione określone warunki:

w przypadku użycia towarów stanowiących część przedsiębiorstwa – użycie ich do celów innych niż działalność gospodarcza podatnika oraz istnienie prawa podatnika do odliczenia – w całości lub w części – podatku naliczonego przy nabyciu, imporcie lub wytworzeniu tych towarów (warunki te muszą być spełnione łącznie),

w przypadku świadczenia usług – świadczenie ich do celów innych niż działalność gospodarcza podatnika.

Zatem dla ustalenia, czy konkretna, nieodpłatna czynność podlega opodatkowaniu w związku z uznaniem jej za odpłatne świadczenie usług, istotny jest cel jej świadczenia. Jeżeli nieodpłatne świadczenie wpisuje się w cel prowadzonej działalności gospodarczej, wtedy przesłanka uznania takiej nieodpłatnej czynności za odpłatne świadczenie usług podlegające opodatkowaniu nie zostanie spełniona. Stwierdzenie takie uzależnione jednak jest od konkretnych okoliczności jakie w danej sprawie występują.

Należy wskazać, że zakres opodatkowania podatkiem VAT wyznacza nie tylko czynnik przedmiotowy – opodatkowaniu podlega odpłatna dostawa towarów lub odpłatne świadczenie usług, ale także czynnik podmiotowy – czynności muszą być wykonywane przez podatnika.

Stosownie do treści art. 15 ust. 1 ustawy:

Podatnikami są osoby prawne, jednostki organizacyjne niemające osobowości prawnej oraz osoby fizyczne, wykonujące samodzielnie działalność gospodarczą, o której mowa w ust. 2, bez względu na cel lub rezultat takiej działalności.

Zgodnie z art. 15 ust. 2 ustawy:

Działalność gospodarcza obejmuje wszelką działalność producentów, handlowców lub usługodawców, w tym podmiotów pozyskujących zasoby naturalne oraz rolników, a także działalność osób wykonujących wolne zawody. Działalność gospodarcza obejmuje w szczególności czynności polegające na wykorzystywaniu towarów lub wartości niematerialnych i prawnych w sposób ciągły dla celów zarobkowych.

Z opisu sprawy wynika, że są Państwo spółką kapitałową z siedzibą w Polsce. Prowadzą Państwo działalność gospodarczą, są podatnikiem, w rozumieniu art. 15 ustawy VAT, zarejestrowanym jako podatnik VAT czynny oraz do celów transakcji wewnątrzwspólnotowych.

Zamierzają Państwo przystąpić do systemu cash pooling'u rzeczywistego [System] utworzonego w celu optymalizacji zarządzania płynnością finansową podmiotów należących do jednej grupy kapitałowej (w tym Państwa), które zdecydują się na przystąpienie do Systemu [Uczestnicy].

Jeden z podmiotów będących Uczestnikiem jest podatnikiem VAT we Francji (spółką utworzoną zgodnie z francuskim prawem) i będzie pełnił dodatkowe funkcje pozwalające na efektywne działanie Systemu [Master]. Master zawrze umowę z bankiem posiadającym siedzibę we Francji (Umowa). Umowa zostanie sporządzona zgodnie z przepisami prawa obowiązującymi we Francji. Z kolei Państwo, jako Uczestnik, w celu dołączenia do Systemu podpiszą „Participation form” – zgodnie z procedurą określoną w Umowie.

Aby uczestniczyć w Systemie, Uczestnicy będą musieli zgłosić rachunki bankowe, które będą wykorzystywane do przeprowadzenia operacji w ramach Systemu. Umowa przewiduje, iż rachunki bankowe zgłoszone do Systemu mogą być prowadzone przez: wybrany bank z siedzibą we Francji, z którym Master zawrze Umowę [Master Bank], banki należące do tej samej grupy co Master Bank [Banki z grupy], banki trzecie – po spełnieniu warunków określonych w Umowie.

Na mocy Umowy, Uczestnicy (w tym Master) upoważnią Master Bank oraz Banki z grupy do świadczenia usługi automatycznej centralizacji środków finansowych umożliwiającej dokonywanie przelewów środków między Rachunkami. Potencjalnie usłudze tej mogą towarzyszyć również usługi dodatkowe określone w Umowie, przykładowo pobieranie historii operacji na rachunkach prowadzonych przez Master Bank lub Bank z grupy, w ustalonym formacie, pozyskiwanie raportów dotyczących pozycji kredytowych/debetowych danego Uczestnika.

Zgodnie z Umową, w ramach usługi automatycznej centralizacji środków finansowych świadczonej przez Master Bank oraz Banki z grupy dokonywane są automatyczne transfery środków między Rachunkami, tj. transfer środków z danego Rachunku, na którym wystąpiła nadwyżka lub transfer środków na dany Rachunek wykazujący debet [Sweeping]. Celem przeprowadzonych operacji będzie uzyskanie, na koniec określonego okresu (np. na koniec dnia), ustalonego stanu środków na Rachunkach Pośrednich oraz Rachunkach Dodatkowych – salda zero lub innego ustalonego salda docelowego.

Zgodnie z Umową, każdy z Uczestników niebędący Masterem, upoważnia Mastera do działania w jego imieniu jako agent/pełnomocnik, tj. Master upoważniony jest, w każdym przypadku w imieniu i na rachunek tego Uczestnika, do:

a)nadania, zmiany i/lub cofnięcia upoważnienia Banku z grupy do wykonywania transakcji Sweeping'u oraz innych transakcji niezbędnych do wykonania usługi;

b)wyrażenia zgody na włączenie lub usunięcie Rachunków i/lub na zmiany w kolejności hierarchii Rachunków;

c)akceptacji i zgody na dołączenie innych Uczestników oraz Banków z grupy;

d)uzgodnienia i sporządzenia formularzy, o których mowa w Umowie bez konieczności wyrażenia odrębnej zgody przez Uczestników, tak, że Uczestnik (niebędący Masterem) będzie związany takim dokumentem, jakby sam go sporządził;

e)żądania, zmiany i/lub zakończenia świadczenia dowolnej usługi dodatkowej;

f)dostarczania wszelkich informacji dotyczących Uczestnika, jak przewidziano w Umowie, do dowolnego Banku prowadzącego Rachunek;

g)przekazywania lub otrzymywania zawiadomienia, prośby, żądania lub innej formy komunikacji do lub z Banku prowadzącego Rachunki uczestniczące w Systemie, na podstawie lub w związku z Umową, w taki sposób, że Uczestnik (niebędący Masterem) będzie związany tak, jakby sam prawidłowo otrzymał lub wysłał odpowiednie zawiadomienie, żądanie lub inną formę komunikacji (w przypadku jakiegokolwiek konfliktu między takimi zawiadomieniami lub inną korespondencją skierowaną do Banku prowadzącego Rachunek uczestniczący w Systemie od Mastera i innego Uczestnika, pierwszeństwo mają zgłoszenia Mastera).

Master w Umowie wyraża zgodę i zobowiązuje się do:

a)zapewnienia, że na Rachunku Mastera przez cały czas będą znajdować się wystarczające i natychmiast dostępne środki lub dostępne zezwolenie na przekroczenie salda lub inne równoważne rozwiązanie (przyznane przez Master Bank, Masterowi na mocy odrębnej umowy, jeśli taka zostanie zawarta), tak aby transakcje Sweeping'u mogły być realizowane zgodnie z warunkami Umowy, oraz że w tym celu Master będzie monitorować przebieg Sweeping'u i dostępne salda na rachunkach; oraz

b)dostarczania, niezwłocznie na żądanie, takich informacji dotyczących Rachunków, Uczestników i/lub spółek z grupy posiadających określone prawo głosu w spółkach będących Uczestnikami, jakich Master Bank może w uzasadniony sposób zażądać.

Master będzie również odpowiedzialny za ustalenie i przekazanie do Master Banku wysokości stóp procentowych stosowanych do sald kredytowych oraz sald debetowych na Rachunkach (a także odpowiednich marż w przypadku, gdy stopy procentowe będą opierać się na stopach indeksowanych), które będą wykorzystywane do tworzenia zestawień odsetkowych i obliczania kwot odsetek należnych Uczestnikom w związku z uczestnictwem w Systemie.

Z tytułu świadczenia usług, o których mowa w Umowie, Master Bank oraz Banki z grupy będą uprawnione do uzyskania wynagrodzenia. Opłaty związane z uczestnictwem w Systemie będą wnoszone przez Mastera do Master Banku (rozliczenie scentralizowane) lub przez danego Uczestnika niebędącego Masterem do Banku z grupy (rozliczenie zdecentralizowane).

Uczestnik przystępujący do Umowy zobowiązany będzie do zawarcia osobnej umowy z Masterem [Umowa z Masterem]. W Umowie z Masterem Państwo oraz Master zobowiążą się do udostępnienia swoich nadwyżek finansowych, tak aby mogły zostać udostępnione przez Mastera każdemu Uczestnikowi zgodnie z jego potrzebami i poziomem płynności finansowej.

W Umowie z Masterem upoważnią Państwo Mastera do zarządzania środkami pieniężnymi w Państwa imieniu i na Państwa rzecz poprzez:

przyznawanie Uczestnikowi środków pieniężnych oraz przyjmowanie od Uczestnika depozytów;

rejestrowanie ruchów finansowych wynikających z transakcji cash-poolingowych przeprowadzanych na podstawie Umowy z Masterem w sposób umożliwiający Masterowi dostarczenie, na żądanie przedstawiciela ustawowego Uczestnika, pełnej informacji o transakcjach cash-poolingowych przeprowadzonych z Uczestnikiem;

uzyskanie bezpośrednio od banków Uczestnika informacji wymaganych przez Mastera w celu sprawowania jego funkcji, do których został upoważniony;

przeprowadzanie, według własnego uznania, transakcji mających na celu zbilansowanie i optymalizację potrzeb finansowych i/lub nadwyżek Uczestnika;

współpracę bezpośrednio z bankami Mastera lub bankami Uczestnika, jeśli takie istnieją, w celu skonfigurowania wszelkich transakcji opartych o stopę procentową;

negocjowanie wszelkich kredytów w rachunku bieżącym i pożyczek krótkoterminowych oraz wszelkich warunków bankowych, a także ustanawianie wszelkich pożyczek na rynkach bankowych lub finansowych dla celów realizacji Umowy z Masterem. Jeśli Rachunek Mastera wykazuje ujemne saldo netto i wymagane jest finansowanie zewnętrzne, Master ma prawo negocjować z instytucjami kredytowymi o pozyskaniu kapitału dłużnego, tak aby Master otrzymał kapitał dłużny, jeśli na takim Rachunku Mastera nie ma wystarczających środków;

inwestowanie nadwyżek z Rachunku Mastera w instytucjach kredytowych według własnego uznania;

centralizację ryzyka kursowego.

Master będzie stroną dla Uczestnika transakcji cash-poolingowych realizowanych na podstawie Umowy z Masterem.

W związku z uczestnictwem w Systemie, mogą Państwu przysługiwać odsetki z tytułu zaangażowanych nadwyżek finansowych. Odsetki będą należne w określonych w Umowie z Masterem okresach rozliczeniowych. Stawki odsetek będą ustalane przez Mastera w wysokości zgodnej z zasadą arm's length.

Przewidują Państwo, iż Master będzie otrzymywać od Państwa wynagrodzenie za wykonywanie czynności w ramach działania Systemu (odrębne od odsetek należnych Masterowi od zaangażowanych przez niego środków finansowych). Sposób kalkulacji wynagrodzenia Mastera zostanie ustalony z uwzględnieniem regulacji w zakresie cen transferowych.

Master oraz Master Bank nie posiadają siedziby ani stałego miejsca prowadzenia działalności gospodarczej w Polsce, jak również nie są zarejestrowanymi, czynnymi podatnikami VAT w Polsce.

W pierwszej kolejności Państwa wątpliwości dotyczą kwestii, czy w związku z przystąpieniem do Umowy i w konsekwencji uczestnictwem w Systemie w charakterze Uczestnika, będą Państwo wykonywać czynności stanowiące świadczenie usług podlegające opodatkowaniu VAT.

Należy zauważyć, że polskie przepisy podatkowe nie zawierają regulacji dotyczących umowy cash poolingu. Występująca w obrocie prawnym jako umowa nienazwana – umowa cash poolingu porównywana jest często z umową pożyczki. Chociaż umowa ta do pewnego stopnia przypomina w swym charakterze uregulowaną w polskim prawie umowę pożyczki, jednak nie wyczerpuje istotnych jej znamion. Nie dochodzi w tym przypadku do zawarcia umowy pożyczki, ponieważ brak jest zobowiązania do przeniesienia określonej ilości pieniędzy na określony w umowie podmiot.

Umowa „cash poolingu” jest formą efektywnego zarządzania środkami finansowymi, stosowaną przez podmioty należące do jednej grupy kapitałowej, lub podmioty powiązane ekonomicznie w jakikolwiek inny sposób. Sprowadza się ona do koncentrowania środków pieniężnych z jednostkowych rachunków poszczególnych podmiotów na wspólnym rachunku grupy i zarządzaniu zgromadzoną w ten sposób kwotą, przy wykorzystaniu korzyści skali. Pozwala to na kompensowanie przejściowych nadwyżek, wykazywanych przez jedne z podmiotów, z przejściowymi niedoborami zaistniałymi u innych podmiotów. Dzięki temu dochodzi do minimalizowania kosztów kredytowania działalności podmiotów z grupy poprzez kredytowanie się przy wykorzystaniu środków własnych grupy. W ramach porozumienia cash poolingu uczestnicy wskazują podmiot organizujący cash pooling i zarządzający systemem. Zarządzający systemem w ramach umowy zapewnia dla wszystkich uczestników systemu środki finansowe na pokrycie sald ujemnych, a w przypadku wystąpienia sald dodatnich na rachunkach uczestników, to na jego rachunek trafiają środki finansowe.

Usługa cash poolingu jest zatem usługą zazwyczaj wykonywaną przez bank. Natomiast uczestnictwo w strukturze cash poolingu nie jest żadnym świadczeniem. Należy pamiętać, że nie każda czynność stanowiąca dostawę towarów/świadczenie usług podlega opodatkowaniu podatkiem VAT. Aby dana czynność była opodatkowana tym podatkiem musi bowiem być wykonana przez podmiot, który w związku z jej wykonywaniem działa jako podatnik podatku VAT.

Z uwagi na cechy charakterystyczne systemu Cash Poolingu należy zauważyć, że w niniejszej sprawie, w roli usługodawcy występują Master oraz Banki, którzy będą obsługiwać umowę Cash Poolingu. Upoważnią Państwo Master Bank oraz Banki z grupy do świadczenia usługi automatycznej centralizacji środków finansowych umożliwiającej dokonywanie przelewów środków między Rachunkami. W ramach usługi automatycznej centralizacji środków finansowych świadczonej przez Master Bank oraz Banki z grupy dokonywane są automatyczne transfery środków między Rachunkami, tj. transfer środków z danego Rachunku, na którym wystąpiła nadwyżka lub transfer środków na dany Rachunek wykazujący debet. Ponadto Uczestnik przystępujący do Umowy zobowiązany będzie do zawarcia osobnej umowy z Masterem. W Umowie z Masterem Państwo oraz Master zobowiążą się do udostępnienia swoich nadwyżek finansowych, tak aby mogły zostać udostępnione przez Mastera każdemu Uczestnikowi zgodnie z jego potrzebami i poziomem płynności finansowej. W praktyce więc, to Master Bank i Banki z grupy oraz Master jako usługodawcy, będą zarządzali przepływem środków pieniężnych, dla których to usług będą podatnikami VAT.

Państwo – jako Uczestnik systemu Cash Poolingu – nie będą świadczyć usług w rozumieniu art. 8 ust. 1 ustawy. W przedmiotowej sprawie, jak wynika z wniosku, wykonywanie czynności związanych z funkcjonowaniem Umowy Cash Poolingu będzie leżało w gestii Master Banku i Banków z grupy oraz Mastera. W celu realizacji opisanych przepływów pieniężnych, upoważnią Państwo Master Bank (oraz Banki z grupy) i Mastera do wykonywania czynności związanych z obsługą Umowy.

Zatem należy stwierdzić, że w świetle art. 5 ust. 1 ustawy, z Państwa perspektywy jako Uczestnika umowy zarządzania płynnością finansową, czynności wykonywane przez Państwa w ramach tej umowy, pozostają poza zakresem opodatkowania podatkiem od towarów i usług. Tym samym, otrzymane przez Państwa odsetki nie będą stanowiły wynagrodzenia z tytułu świadczenia usług podlegających opodatkowaniu VAT.

Podejmowane przez Państwa czynności w ramach opisanej umowy nie będą również stanowiły nieodpłatnego świadczenia usług zrównanego z opłatnym świadczeniem usług, o którym mowa w art. 8 ust. 2 ustawy, gdyż treść wniosku nie wskazuje, by miały one służyć do celów innych niż Państwa działalność gospodarcza.

W związku z powyższym, Państwa działalność jako Uczestnika w ramach Umowy Cash Poolingu, w związku z przystąpieniem i korzystaniem z Cash Poolingu nie będzie stanowiła świadczenia usług w rozumieniu art. 8 ust. 1 ustawy, zatem nie będą Państwo podatnikiem VAT z tego tytułu. W związku z przystąpieniem do Umowy Cash Poolingu i upoważnieniem przez Państwa Master Banku (oraz Banków z grupy) i Mastera do wykonywania czynności związanych z obsługą Umowy, nie będą Państwo wykonywać czynności opodatkowanych podatkiem VAT.

Zatem, Państwa stanowisko w zakresie pytania nr 1 jest prawidłowe.

W dalszej części, Państwa wątpliwości dotyczą kwestii, czy będą Państwo zobowiązani do rozpoznania importu usług zwolnionych z VAT w związku z nabyciem świadczeń od Mastera oraz Master Banku w ramach Państwa uczestnictwa w Systemie.

Należy pamiętać, że nie każda czynność stanowiąca dostawę towarów/świadczenie usług podlega opodatkowaniu podatkiem VAT. Aby dana czynność była opodatkowana tym podatkiem musi bowiem być wykonana przez podmiot, który w związku z jej wykonywaniem działa jako podatnik podatku VAT.

Ponadto należy wskazać, że w przypadku świadczenia usług, gdy jeden z kontrahentów posiada siedzibę poza terytorium kraju, istotnym dla prawidłowego rozliczenia podatku od towarów i usług jest określenie miejsca świadczenia danej usługi. Od poprawności określenia miejsca świadczenia zależeć będzie, czy dana usługa podlegać będzie opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług w Polsce, czy też nie. Regulacje prawne obowiązujące w tym zakresie, zostały zawarte w ustawie o podatku od towarów i usług w rozdziale 3 działu V „Miejsce świadczenia przy świadczeniu usług”.

W myśl art. 28a ustawy:

Na potrzeby stosowania niniejszego rozdziału:

1)ilekroć jest mowa o podatniku – rozumie się przez to:

a)podmioty, które wykonują samodzielnie działalność gospodarczą, o której mowa w art. 15 ust. 2, lub działalność gospodarczą odpowiadającą tej działalności, bez względu na cel czy rezultat takiej działalności, z uwzględnieniem art. 15 ust. 6,

b)osobę prawną niebędącą podatnikiem na podstawie lit. a, która jest zidentyfikowana lub obowiązana do identyfikacji do celów podatku lub podatku od wartości dodanej;

2)podatnika, który prowadzi również działalność lub dokonuje transakcji nieuznawanych za podlegające opodatkowaniu dostawy towarów lub świadczenia usług zgodnie z art. 5 ust. 1, uznaje się za podatnika w odniesieniu do wszystkich świadczonych na jego rzecz usług.

Wskazany wyżej art. 28a ustawy wprowadza drugą definicję podatnika do ustawy. Definicja ta ma zastosowanie tylko w przypadku ustalania miejsca świadczenia usług. Podatnikiem według tej regulacji, jest podmiot wykonujący samodzielnie działalność gospodarczą. Ustawodawca odwołuje się w tym celu do definicji działalności gospodarczej ustalonej w art. 15 ust. 2 ustawy.

W oparciu o zasadę ogólną zawartą w art. 28b ust. 1 ustawy:

Miejscem świadczenia usług w przypadku świadczenia usług na rzecz podatnika jest miejsce, w którym podatnik będący usługobiorcą posiada siedzibę działalności gospodarczej, z zastrzeżeniem ust. 2-4 oraz art. 28e, art. 28f ust. 1 i 1a, art. 28g ust. 1, art. 28i, art. 28j ust. 1 i 2 oraz art. 28n.

Jak stanowi art. 28b ust. 2 ustawy:

W przypadku, gdy usługi są świadczone dla stałego miejsca prowadzenia działalności gospodarczej podatnika, które znajduje się w innym miejscu niż jego siedziba działalności gospodarczej, miejscem świadczenia tych usług jest to stałe miejsce prowadzenia działalności gospodarczej.

W myśl art. 28b ust. 3 ustawy:

W przypadku gdy podatnik będący usługobiorcą nie posiada siedziby działalności gospodarczej lub stałego miejsca prowadzenia działalności gospodarczej, o którym mowa w ust. 2, miejscem świadczenia usług jest miejsce, w którym posiada on stałe miejsce zamieszkania lub zwykłe miejsce pobytu.

Z powyższych przepisów wynika, że miejscem świadczenia usług na rzecz podatnika w rozumieniu art. 28a ustawy jest miejsce, w którym podatnik ten posiada siedzibę swojej działalności gospodarczej. Jeżeli jednak usługi te są świadczone na rzecz stałego miejsca prowadzenia działalności gospodarczej podatnika znajdującego się w miejscu innym niż jego siedziba działalności gospodarczej, miejscem świadczenia tych usług jest stałe miejsce prowadzenia działalności gospodarczej. W przypadku braku siedziby działalności gospodarczej lub stałego miejsca prowadzenia działalności gospodarczej – miejscem świadczenia usług, jest stałe miejsce zamieszkania lub zwykłe miejsce pobytu. Powołaną powyżej zasadę ogólną należy stosować, gdy usługa jest świadczona na rzecz podatnika, a przepisy wskazane w art. 28b ust. 1 ustawy nie przewidują innych zasad ustalenia miejsca świadczenia usług.

Do powołanej w art. 28b ust. 1 ustawy zasady ogólnej, ustawodawca przewidział szereg zastrzeżeń, wskazując szczególne zasady ustalania miejsca świadczenia usług. Jednakże w przedmiotowej sprawie nie mają one zastosowania.

Mając na uwadze powyższe należy stwierdzić, że miejscem świadczenia, a tym samym miejscem opodatkowania usług świadczonych przez Master Bank oraz Mastera w ramach systemu Cash Poolingu – stosownie do treści art. 28b ust. 1 ustawy – jest miejsce, w którym usługobiorca posiada siedzibę, a zatem Polska.

Stosownie do art. 2 pkt 9 ustawy:

Ilekroć w dalszych przepisach jest mowa o imporcie usług, rozumie się przez to świadczenie usług, z tytułu wykonania których podatnikiem jest usługobiorca, o którym mowa w art. 17 ust. 1 pkt 4.

W myśl art. 17 ust. 1 pkt 4 ustawy:

Podatnikami są również osoby prawne, jednostki organizacyjne niemające osobowości prawnej oraz osoby fizyczne nabywające usługi, jeżeli łącznie spełnione są następujące warunki:

a)usługodawcą jest podatnik nieposiadający siedziby działalności gospodarczej oraz stałego miejsca prowadzenia działalności gospodarczej na terytorium kraju, a w przypadku usług, do których stosuje się art. 28e, podatnik ten nie jest zarejestrowany zgodnie z art. 96 ust. 4,

b)usługobiorcą jest:

w przypadku usług, do których stosuje się art. 28b - podatnik, o którym mowa w art. 15, lub osoba prawna niebędąca podatnikiem, o którym mowa w art. 15, zarejestrowana lub obowiązana do zarejestrowania zgodnie z art. 97 ust. 4,

w przypadku transferu bonów jednego przeznaczenia, w przypadku których miejscem świadczenia usług, których te bony dotyczą, jest terytorium kraju - podatnik, o którym mowa w art. 15, lub osoba prawna niebędąca podatnikiem, o którym mowa w art. 15,

w pozostałych przypadkach - podatnik, o którym mowa w art. 15, posiadający siedzibę działalności gospodarczej lub stałe miejsce prowadzenia działalności gospodarczej na terytorium kraju lub osoba prawna niebędąca podatnikiem, o którym mowa w art. 15, posiadająca siedzibę na terytorium kraju i zarejestrowana lub obowiązana do zarejestrowania zgodnie z art. 97 ust. 4.

Zgodnie z art. 17 ust. 2 ustawy:

W przypadkach wymienionych w ust. 1 pkt 4 i 5, usługodawca lub dokonujący dostawy towarów nie rozlicza podatku należnego.

Przepis art. 17 ust. 1 pkt 4 ustawy wprowadza mechanizm tzw. odwrotnego obciążenia, który polega na opodatkowaniu usług przez usługobiorcę. Powiązanie tego mechanizmu z regulacjami w zakresie określenia miejsca świadczenia usług ma na celu, z jednej strony opodatkowanie usług w miejscu ich konsumpcji, a z drugiej strony, zaoszczędzenie usługodawcy obowiązków związanych z rejestracją oraz rozliczeniem podatku.

Warunkiem zastosowania odwrotnego obciążenia na podstawie art. 17 ust. 1 pkt 4 ustawy względem usług, do których stosuje się art. 28b jest, aby usługodawca nie posiadał siedziby działalności gospodarczej oraz stałego miejsca prowadzenia działalności gospodarczej na terytorium kraju. Natomiast usługobiorcą był m.in. podatnik, o którym mowa w art. 15 ustawy posiadający siedzibę działalności gospodarczej bądź stałe miejsce prowadzenia działalności na terytorium kraju.

W celu realizacji opisanych przepływów pieniężnych, upoważnią Państwo Master Bank (oraz Banki z grupy) i Mastera do wykonywania czynności związanych z obsługą Umowy. W Umowie z Masterem upoważnią Państwo Mastera do zarządzania środkami pieniężnymi w Państwa imieniu i na Państwa rzecz poprzez:

przyznawanie Uczestnikowi środków pieniężnych oraz przyjmowanie od Uczestnika depozytów;

rejestrowanie ruchów finansowych wynikających z transakcji cash-poolingowych przeprowadzanych na podstawie Umowy z Masterem w sposób umożliwiający Masterowi dostarczenie, na żądanie przedstawiciela ustawowego Uczestnika, pełnej informacji o transakcjach cash-poolingowych przeprowadzonych z Uczestnikiem;

uzyskanie bezpośrednio od banków Uczestnika informacji wymaganych przez Mastera w celu sprawowania jego funkcji, do których został upoważniony;

przeprowadzanie, według własnego uznania, transakcji mających na celu zbilansowanie i optymalizację potrzeb finansowych i/lub nadwyżek Uczestnika;

współpracę bezpośrednio z bankami Mastera lub bankami Uczestnika, jeśli takie istnieją, w celu skonfigurowania wszelkich transakcji opartych o stopę procentową;

negocjowanie wszelkich kredytów w rachunku bieżącym i pożyczek krótkoterminowych oraz wszelkich warunków bankowych, a także ustanawianie wszelkich pożyczek na rynkach bankowych lub finansowych dla celów realizacji Umowy z Masterem. Jeśli Rachunek Mastera wykazuje ujemne saldo netto i wymagane jest finansowanie zewnętrzne, Master ma prawo negocjować z instytucjami kredytowymi o pozyskaniu kapitału dłużnego, tak aby Master otrzymał kapitał dłużny, jeśli na takim Rachunku Mastera nie ma wystarczających środków;

inwestowanie nadwyżek z Rachunku Mastera w instytucjach kredytowych według własnego uznania;

centralizację ryzyka kursowego.

Przewidują Państwo, iż Master będzie otrzymywać od Państwa wynagrodzenie za wykonywanie czynności w ramach działania Systemu (odrębne od odsetek należnych Masterowi od zaangażowanych przez niego środków finansowych). Sposób kalkulacji wynagrodzenia Mastera zostanie ustalony z uwzględnieniem regulacji w zakresie cen transferowych.

Natomiast na mocy Umowy, Uczestnicy (w tym Master) upoważnią Master Bank oraz Banki z grupy do świadczenia usługi automatycznej centralizacji środków finansowych umożliwiającej dokonywanie przelewów środków między Rachunkami. Potencjalnie usłudze tej mogą towarzyszyć również usługi dodatkowe określone w Umowie, przykładowo pobieranie historii operacji na rachunkach prowadzonych przez Master Bank lub Bank z grupy, w ustalonym formacie, pozyskiwanie raportów dotyczących pozycji kredytowych/debetowych danego Uczestnika.

Z tytułu świadczenia usług, o których mowa w Umowie, Master Bank oraz Banki z grupy będą uprawnione do uzyskania wynagrodzenia. Opłaty związane z uczestnictwem w Systemie będą wnoszone przez Mastera do Master Banku (rozliczenie scentralizowane) lub przez danego Uczestnika niebędącego Masterem do Banku z grupy (rozliczenie zdecentralizowane).

Jak już wskazano, to Master Bank i Master będą w opisanej strukturze usługodawcami, natomiast Państwo pozostają beneficjentem świadczenia dokonywanego przez Master Bank i Mastera. Zarówno Master Bank, jak i Master będą uprawnieni do uzyskania wynagrodzenia. Usługi te będą opodatkowane VAT zgodnie z art. 8 ust. 1 w zw. z art. 5 ust. 1 ustawy.

Zauważyć należy, że w myśl definicji zawartej w art. 2 ust. 9 ustawy, importem usług jest świadczenie usług, z tytułu wykonania których podatnikiem jest usługobiorca, o którym mowa w art. 17 ust. 1 pkt 4 tej ustawy. Zgodnie natomiast z tym przepisem, podatnikami są również osoby prawne, jednostki organizacyjne niemające osobowości prawnej oraz osoby fizyczne nabywające usługi w przypadku, gdy usługodawcą jest podatnik nieposiadający siedziby działalności gospodarczej oraz stałego miejsca prowadzenia działalności na terytorium kraju, a usługobiorcą jest – w przypadku usług, do których stosuje się art. 28b – podatnik, o którym mowa w art. 15, lub osoba prawna niebędąca podatnikiem, o którym mowa w art. 15, zarejestrowana lub obowiązana do zarejestrowania zgodnie z art. 97 ust. 4.

Z opisu sprawy wynika, że Master oraz Master Bank nie posiadają siedziby ani stałego miejsca prowadzenia działalności gospodarczej w Polsce, jak również nie są zarejestrowanymi, czynnymi podatnikami VAT w Polsce.

W związku z powyższym, to na Państwu spoczywa obowiązek rozliczenia nabywanych usług, do których ma zastosowanie art. 28b ustawy. W takim przypadku spełnione są wszystkie warunki uprawniające do zastosowania art. 17 ust. 1 pkt 4 ustawy.

W konsekwencji, Państwo jako Uczestnik z tytułu nabycia usług świadczonych przez Master Bank i Mastera w ramach systemu Cash Poolingu będą zobowiązani do rozliczenia podatku od towarów i usług na zasadzie importu usług w rozumieniu art. 2 pkt 9 w związku z art. 17 ust. 1 pkt 4 ustawy.

W odniesieniu do możliwości zwolnienia od podatku nabywanych przez Państwa usług należy wskazać, że ustawodawca zarówno w treści ustawy, jak i przepisów wykonawczych do niej, przewidział dla niektórych czynności zwolnienia od podatku.

Na podstawie art. 43 ust. 1 pkt 40 ustawy:

Zwalnia się od podatku usługi w zakresie depozytów środków pieniężnych, prowadzenia rachunków pieniężnych, wszelkiego rodzaju transakcji płatniczych, przekazów i transferów pieniężnych, długów, czeków i weksli oraz usługi pośrednictwa w świadczeniu tych usług.

Z kolei w świetle regulacji art. 43 ust. 15 cyt. ustawy:

Zwolnienia, o których mowa w ust. 1 pkt 7, 12 i 37-41, nie mają zastosowania do:

1)czynności ściągania długów, w tym factoringu;

2)usług doradztwa;

3)usług w zakresie leasingu.

Należy podkreślić, że pojęcia używane do oznaczenia zwolnień, o których mowa w art. 43 ustawy, należy interpretować ściśle, zważywszy, że zwolnienia te stanowią odstępstwa od ogólnej zasady, zgodnie z którą podatek VAT pobierany jest od każdej usługi świadczonej odpłatnie przez podatnika. Zwolnienia od podatku usług finansowych oparte zostały na obiektywnych kryteriach, nie są zaś uzależnione od rodzaju podmiotu świadczącego te usługi.

Zatem, biorąc pod uwagę cechy charakterystyczne zaprezentowanego Systemu Cash Poolingu a także to, że wykonywane w ramach tego Systemu czynności nie stanowią czynności wymienionych w art. 43 ust. 15 cyt. ustawy, należy stwierdzić, że usługi zarządzania płynnością finansową świadczone przez Master Bank i Mastera na Państwa rzecz, w ramach opisanego Systemu Cash Poolingu, podlegać będą zwolnieniu od podatku, na podstawie art. 43 ust. 1 pkt 40 ustawy.

Tym samym, w przypadku nabycia przez Państwa opisanych usług zarządzania płynnością finansową (tzw. Cash Poolingu), miejscem ich świadczenia i opodatkowania – zgodnie z zasadą wyrażoną w art. 28b ust. 1 tej ustawy – będzie terytorium kraju, w którym usługobiorca (a więc Państwo) posiada siedzibę (tj. Polska).

W konsekwencji, w opisanej sytuacji będą Państwo zobowiązani do rozpoznania importu usług w rozumieniu art. 2 pkt 9 w związku z art. 17 ust. 1 pkt 4 ustawy, przy czym nabywane przez Państwa w ramach Systemu świadczenia korzystać będą ze zwolnienia od podatku na podstawie art. 43 ust. 1 pkt 40 ustawy.

Zatem, Państwa stanowisko w zakresie pytania nr 2 jest prawidłowe.

W dalszej części, Państwa wątpliwości dotyczą kwestii:

czy w związku z uczestnictwem w Systemie, będą Państwo zobowiązani do stosowania art. 86 ust. 2a ustawy VAT, tj. Prewspółczynnika w celu określenia wielkości przysługującego prawa do odliczenia VAT oraz

czy będą Państwo zobowiązani do uwzględnienia otrzymywanych odsetek lub innych kwot uzyskanych w związku z uczestnictwem w Systemie w tzw. proporcji sprzedaży, o której mowa w art. 90 ust. 2 i 3 ustawy VAT.

Zgodnie art. 86 ust. 1 ustawy:

W zakresie w jakim towary i usługi są wykorzystywane do wykonywania czynności opodatkowanych, podatnikowi, o którym mowa w art. 15, przysługuje prawo do obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego, z zastrzeżeniem art. 114, art. 119 ust. 4, art. 120 ust. 17 i 19 oraz art. 124.

Zgodnie natomiast z treścią art. 90 ust. 1 ustawy:

W stosunku do towarów i usług, które są wykorzystywane przez podatnika do wykonywania czynności, w związku z którymi przysługuje prawo do obniżenia kwoty podatku należnego, jak i czynności, w związku z którymi takie prawo nie przysługuje, podatnik jest obowiązany do odrębnego określenia kwot podatku naliczonego związanych z czynnościami, w stosunku do których podatnikowi przysługuje prawo do obniżenia kwoty podatku należnego.

Na podstawie art. 90 ust. 2 ustawy:

Jeżeli nie jest możliwe wyodrębnienie całości lub części kwot, o których mowa w ust. 1, podatnik może pomniejszyć kwotę podatku należnego o taką część kwoty podatku naliczonego, którą można proporcjonalnie przypisać czynnościom, w stosunku do których podatnikowi przysługuje prawo do obniżenia kwoty podatku należnego, z zastrzeżeniem ust. 10.

W myśl art. 90 ust. 3 ustawy:

Proporcję, o której mowa w ust. 2, ustala się jako udział rocznego obrotu z tytułu czynności, w związku z którymi przysługuje prawo do obniżenia kwoty podatku należnego, w całkowitym obrocie uzyskanym z tytułu czynności, w związku z którymi podatnikowi przysługuje prawo do obniżenia kwoty podatku należnego, oraz czynności, w związku z którymi podatnikowi nie przysługuje takie prawo.

Należy również zauważyć, że w świetle art. 90 ust. 6 ustawy:

Do obrotu, o którym mowa w art. 90 ust. 3, nie wlicza się obrotu z tytułu transakcji dotyczących:

1)pomocniczych transakcji w zakresie nieruchomości i pomocniczych transakcji finansowych;

2)usług wymienionych w art. 43 ust. 1 pkt 7, 12 i 38-41, w zakresie, w jakim transakcje te mają charakter pomocniczy.

Jak wskazano powyżej, działania podejmowane przez Państwa jako Uczestnika w związku z uczestnictwem w Systemie Cash Poolingu nie stanowią świadczenia usług w rozumieniu art. 8 ustawy. Odsetki uzyskane przez Państwa w związku z uczestnictwem w Systemie nie stanowią wynagrodzenia z tytułu ich świadczenia. Państwo jako Uczestnik nie będą działać w charakterze podatnika podatku od towarów i usług, w rozumieniu art. 15 ust. 1 ustawy.

Na mocy art. 86 ust. 2a ustawy:

W przypadku nabycia towarów i usług wykorzystywanych zarówno do celów wykonywanej przez podatnika działalności gospodarczej, jak i do celów innych niż działalność gospodarcza, z wyjątkiem celów osobistych, do których ma zastosowanie art. 7 ust. 2 i art. 8 ust. 2, oraz celów, o których mowa w art. 8 ust. 5 – w przypadku, o którym mowa w tym przepisie, gdy przypisanie tych towarów i usług w całości do działalności gospodarczej podatnika nie jest możliwe, kwotę podatku naliczonego, o której mowa w ust. 2, oblicza się zgodnie ze sposobem określenia zakresu wykorzystywania nabywanych towarów i usług do celów działalności gospodarczej, zwanym dalej „sposobem określenia proporcji”. Sposób określenia proporcji powinien najbardziej odpowiadać specyfice wykonywanej przez podatnika działalności i dokonywanych przez niego nabyć.

Zgodnie z art. 86 ust. 2b ustawy:

Sposób określenia proporcji najbardziej odpowiada specyfice wykonywanej przez podatnika działalności i dokonywanych przez niego nabyć, jeżeli:

1)zapewnia dokonanie obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego wyłącznie w odniesieniu do części kwoty podatku naliczonego proporcjonalnie przypadającej na wykonywane w ramach działalności gospodarczej czynności opodatkowane oraz

2)obiektywnie odzwierciedla część wydatków przypadającą odpowiednio na działalność gospodarczą oraz na cele inne niż działalność gospodarcza, z wyjątkiem celów osobistych, do których ma zastosowanie art. 7 ust. 2 i art. 8 ust. 2, oraz celów, o których mowa w art. 8 ust. 5 – w przypadku, o którym mowa w tym przepisie, gdy przypisanie tych wydatków w całości do działalności gospodarczej nie jest możliwe.

Wspominane wyżej cele prowadzonej działalności gospodarczej należy rozpatrywać w kontekście definicji działalności gospodarczej, określonej w art. 15 ust. 2 i 3 ustawy. W związku z prowadzeniem działalności gospodarczej u podatnika mogą wystąpić działania czy sytuacje, które nie generują opodatkowania VAT. Przez cele inne niż działalność gospodarcza rozumie się sferę działalności danego podmiotu niebędącą działalnością gospodarczą w rozumieniu art. 15 ust. 2 i 3 ustawy. Takimi sferami będą przykładowo działalność podmiotu w charakterze organu władzy czy nieodpłatna działalność statutowa.

Analiza przytoczonych przepisów prowadzi do wniosku, że obowiązek ustalania zakresu prawa do odliczenia VAT naliczonego przy wykorzystaniu proporcji, o której mowa w art. 86 ust. 2a uzależniony został od łącznego spełnienia następujących warunków:

podatnik wykonuje zarówno czynności, które mają związek z prowadzoną przez niego działalnością gospodarczą, jak i czynności, które nie wykazują takiego związku;

podatnik nabywa towary/usługi zarówno dla celów czynności, które mają związek z prowadzoną przez niego działalnością gospodarczą, jak i czynności, które nie wykazują takiego związku;

podatnik nie jest w stanie przyporządkować w całości nabywanych towarów/usług wyłącznie do prowadzonej przez niego działalności gospodarczej.

W opisanej sytuacji mamy do czynienia z czynnościami (cash poolingu), które towarzyszą działalności gospodarczej i nie stanowią obok niej odrębnego przedmiotu Państwa działalności. Uczestnictwo w Systemie Cash Poolingu ma na celu optymalizację zarządzania płynnością finansową podmiotów należących do jednej grupy kapitałowej, które zdecydują się na przystąpienie do Systemu.

Zatem, płatności otrzymywane w ramach Systemu Cash Poolingu mieszczą się w sferze działalności gospodarczej podatnika wskazanej w art. 15 ust. 2 ustawy o VAT, a tym samym mieszczą się one w pojęciu „celów związanych z działalnością gospodarczą”, w rozumieniu art. 86 ust. 2a ustawy. Wobec powyższego, w związku z uczestnictwem w Systemie, nie będą Państwo zobowiązani do ustalania przysługującego Państwu prawa do odliczenia VAT w oparciu o regulacje art. 86 ust. 2a ustawy VAT, tj. Prewspółczynnik.

Nie będą też Państwo zobowiązani do uwzględnienia otrzymywanych odsetek lub innych kwot uzyskanych w związku z uczestnictwem w Systemie w tzw. proporcji sprzedaży, o której mowa w art. 90 ust. 2 i 3 ustawy VAT. Kalkulacja tego współczynnika nie obejmuje bowiem kwot, które związane są z czynnościami wyłączonymi z zakresu opodatkowania VAT.

W związku z powyższym Państwa stanowisko w zakresie pytań nr 3 i 4 jest prawidłowe.

Dodatkowe informacje

Informacja o zakresie rozstrzygnięcia

Interpretacja dotyczy zdarzenia przyszłego, które Państwo przedstawili i stanu prawnego, który obowiązuje w dniu wydania interpretacji.

Ponadto należy wskazać, że stosownie do art. 14b § 1 Ordynacji podatkowej,

Dyrektor Krajowej Informacji Skarbowej, na wniosek zainteresowanego, wydaje, w jego indywidualnej sprawie, interpretację przepisów prawa podatkowego (interpretację indywidualną).

Zatem, niniejsza interpretacja nie wywiera skutków prawnych dla Mastera, Master Banku i Banków z grupy – jako świadczących usługę zarządzania płynnością finansową, a także innych Uczestników.

Pouczenie o funkcji ochronnej interpretacji

Funkcję ochronną interpretacji indywidualnych określają przepisy art. 14k-14nb ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. – Ordynacja podatkowa (t.j. Dz. U. z 2022 r. poz. 2651 ze zm.). Interpretacja będzie mogła pełnić funkcję ochronną, jeśli: Państwa sytuacja będzie zgodna (tożsama) z opisem stanu faktycznego oraz zdarzenia przyszłego i zastosują się Państwo do interpretacji.

Zgodnie z art. 14na § 1 Ordynacji podatkowej:

Przepisów art. 14k-14n Ordynacji podatkowej nie stosuje się, jeśli stan faktyczny lub zdarzenie przyszłe będące przedmiotem interpretacji indywidualnej jest elementem czynności, które są przedmiotem decyzji wydanej:

1)z zastosowaniem art. 119a;

2)w związku z wystąpieniem nadużycia prawa, o którym mowa w art. 5 ust. 5 ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług;

3)z zastosowaniem środków ograniczających umowne korzyści.

Zgodnie z art. 14na § 2 Ordynacji podatkowej:

Przepisów art. 14k-14n nie stosuje się, jeżeli korzyść podatkowa, stwierdzona w decyzjach wymienionych w § 1, jest skutkiem zastosowania się do utrwalonej praktyki interpretacyjnej, interpretacji ogólnej lub objaśnień podatkowych.

Pouczenie o prawie do wniesienia skargi na interpretację

Mają Państwo prawo do zaskarżenia tej interpretacji indywidualnej do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego (...). Zasady zaskarżania interpretacji indywidualnych reguluje ustawa z dnia 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi (t.j. Dz. U. z 2023 r. poz. 259; dalej jako „PPSA”).

Skargę do Sądu wnosi się za pośrednictwem Dyrektora KIS (art. 54 § 1 PPSA). Skargę należy wnieść w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia interpretacji indywidualnej (art. 53 § 1 PPSA):

w formie papierowej, w dwóch egzemplarzach (oryginał i odpis) na adres: Krajowa Informacja Skarbowa, ul. Teodora Sixta 17, 43-300 Bielsko-Biała (art. 47 § 1 PPSA), albo

w formie dokumentu elektronicznego, w jednym egzemplarzu (bez odpisu), na adres Elektronicznej Skrzynki Podawczej Krajowej Informacji Skarbowej na platformie ePUAP: /KIS/SkrytkaESP (art. 47 § 3 i art. 54 § 1a PPSA).

Skarga na interpretację indywidualną może opierać się wyłącznie na zarzucie naruszenia przepisów postępowania, dopuszczeniu się błędu wykładni lub niewłaściwej oceny co do zastosowania przepisu prawa materialnego. Sąd jest związany zarzutami skargi oraz powołaną podstawą prawną (art. 57a PPSA).

Podstawa prawna dla wydania interpretacji

Podstawą prawną dla wydania tej interpretacji jest art. 13 § 2a oraz art. 14b § 1 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. – Ordynacja podatkowa (t.j. Dz. U. z 2022 r. poz. 2651 ze zm).

close POTRZEBUJESZ POMOCY?
Konsultanci pracują od poniedziałku do piątku w godzinach 8:00 - 17:00