Interpretacja indywidualna z dnia 31 marca 2023 r., Dyrektor Krajowej Informacji Skarbowej, sygn. 0114-KDIP3-2.4011.127.2023.2.MJ

Skutki podatkowe darowizny składników majątkowych i niemajątkowych.

Interpretacja indywidualna

– stanowisko prawidłowe

Szanowny Panie,

stwierdzam, że Pana stanowisko w sprawie oceny skutków podatkowych opisanego stanu faktycznego w podatku dochodowym od osób fizycznych jest prawidłowe.

Zakres wniosku o wydanie interpretacji indywidualnej

1 lutego 2023 r. wpłynął do tutejszego organu wniosek z 29 grudnia 2022 r. o wydanie interpretacji indywidualnej dotyczącej podatku dochodowego od osób fizycznych w zakresie skutków podatkowych darowizny składników majątkowych i niemajątkowych.

Treść wniosku jest następująca:

Opis stanu faktycznego

Posiada Pan nieograniczony obowiązek podatkowy w Polsce. Rozlicza się Pan na podstawie ryczałtu od przychodów ewidencjonowanych. Ponadto jest Pan czynnym podatnikiem VAT.

Od 1 lutego 1995 r. prowadzi Pan działalność gospodarczą w zakresie sprzedaży materiałów budowlanych oraz maszyn budowlanych. Przeważającym przedmiotem tej działalności jest PKD 46.74.Z - Sprzedaż hurtowa wyrobów metalowych oraz sprzętu i dodatkowego wyposażenia hydraulicznego i grzejnego. Wśród pozostałych kodów PKD znajduje się m.in. 46.73.Z - Sprzedaż hurtowa drewna, materiałów budowlanych i wyposażenia sanitarnego.

Ze względu na swój wiek pragnie Pan zakończyć prowadzenie działalności gospodarczej. W związku z tym, na podstawie umowy darowizny zawartej w formie pisemnej z podpisami notarialnie poświadczonymi w dniu 30 listopada 2022 r.:

‒dokonał Pan na rzecz syna darowizny zespołu składników materialnych i niematerialnych wymienionych w punktach od 1 do 13 poniżej oraz;

‒przeniósł Pan na rzecz syna prawa i obowiązki z wymienionych punktach od 1 do 9 poniżej umów, służących Panu do prowadzenia działalności gospodarczej (przeniesienie odbędzie/odbywa/odbyło się w drodze cesji, porozumień lub innej formie w zależności od uzgodnień dokonanych z drugą stroną poszczególnych umów) - prawa i obowiązki z niżej wymienionych umów nie wchodziły w zakres darowizny, ale ich przeniesienie z Pana na syna jest nierozerwalnie związane z zawarciem umowy darowizny i zostało wzmiankowane w treści umowy darowizny.

W związku z prowadzoną działalnością gospodarczą w skład Pana majątku na dzień dokonania darowizny wchodziły w szczególności:

1)oznaczenie indywidualizujące przedsiębiorstwo (zastrzeżony znak towarowy słowny: "(…)", zarejestrowany przez Urząd Patentowy pod numerem: (…)),

2)wyposażenie,

3)zapasy towarów i materiałów,

4)personel osobowy (dwóch pracowników),

5)bazy danych klientów i dostawców,

6)bazy danych zamówień, historii sprzedaży,

7)bazy danych materiałów promocyjnych i informacyjnych,

8)księgi i dokumenty,

9)domeny internetowe:

a)(…)

b)(…)

c)(…)

d)(…)

e)(…)

10)profile/konta w mediach społecznościowych:

a)(…)

b)(…)

c)(…)

11)materiały marketingowe,

12)środki pieniężne w wysokości 23.336,00 zł, a także

13)należności związane z prowadzeniem przedsiębiorstwa.

W chwili darowizny wszelkie zobowiązania były uregulowane.

Ponadto, w ramach prowadzonej działalności gospodarczej zawarł Pan następujące umowy:

1)umowa najmu biura i magazynu;

2)umowa z biurem księgowym;

3)umowy na dostawę mediów do biura oraz magazynu;

4)umowa z dostawcą telekomunikacji;

5)umowa hostingowa;

6)umowa ubezpieczenia nieruchomości;

7)umowa ubezpieczenia pracowników;

8)umowy sprzedaży maszyn, numer:

a)(…) zawarta w dniu (…) z Panem O. M.

b)(…) zawarta w dniu (…) z Panem K. C.

9)zamówienia przedmiotu leasingu, w ramach umowy:

a)(…) od (...) S.A.

b)(…) od (...) sp. z o.o.

Zadatki wpłacone przez klientów w ramach umów sprzedaży maszyn oraz faktury zaliczkowej, zostały przekazane w kwocie netto na rzecz syna w ramach środków pieniężnych wchodzących w skład przedsiębiorstwa.

Ponadto ustalono, że Pana syn przejmie obowiązek realizacji zobowiązań gwarancyjnych dotyczących sprzedanych przez Pana maszyn przed dokonaniem darowizny.

Nie można wykluczyć sytuacji, w której niektórzy kontrahenci nie wyrażą zgody na „przeniesienie" umów, których Pan jest stroną na rzecz Pana syna. Wystąpienie takiej sytuacji byłoby niepożądane z biznesowego punktu widzenia, dlatego przed darowizną podejmowane będą rozmowy z każdym z kontrahentów w celu uzyskania niezbędnej zgody, przy czym brak jej uzyskania nie będzie skutkował odstąpieniem od realizacji darowizny. Formalnie jednak zmuszony jest Pan przewidzieć sytuację, w ramach której przedmiot planowanej transakcji będzie ograniczony o prawa i obowiązki z niektórych umów. Należy jednak podkreślić, że takie ewentualne ograniczenie nie będzie wpływało w jakikolwiek sposób na możliwość kontynuowania działalności gospodarczej przy wykorzystaniu darowanych przez Pana składników materialnych i niematerialnych, ponieważ nie mają istotnego znaczenia z perspektywy funkcjonowania przedsiębiorstwa.

Zgodnie z art. 888 § 1 Kodeksu cywilnego, przez umowę darowizny darczyńca zobowiązuje się do bezpłatnego świadczenia na rzecz obdarowanego kosztem swego majątku. Celem darowizny jest dokonanie nieodpłatnego przysporzenia na rzecz obdarowanego kosztem majątku darczyńcy. Może ona polegać zarówno na przesunięciu do majątku obdarowanego określonych przedmiotów majątkowych, jak i na innych formach dyspozycji majątkowych darczyńcy prowadzących do zmniejszenia jego majątku, a po stronie majątku obdarowanego - do zwiększenia aktywów lub zmniejszenia pasywów. Natomiast z treści art. 890 § 1 Kodeksu cywilnego, wynika, że oświadczenie darczyńcy powinno być złożone w formie aktu notarialnego. Jednakże umowa darowizny zawarta bez zachowania tej formy staje się ważna, jeżeli przyrzeczone świadczenie zostało spełnione.

Po podpisaniu umowy darowizny, protokołu przekazania określonych składników majątku, przeniesieniu praw i obowiązków ze wskazanych we wniosku umów zamierza Pan zlikwidować swoją działalność gospodarczą, zaś syn będzie kontynuował tę działalność pod swoją firmą.

Obdarowany przyjął zespół składników materialnych i niematerialnych w drodze darowizny od Pana, a także przejmie prawa i obowiązki z wymienionych umów i będzie je wykorzystywał w ramach prowadzonej przez siebie działalności gospodarczej.

W związku z darowizną doszło również do przejścia zakładu pracy na nowego pracodawcę (tj. Pana syna) w rozumieniu art. 23 (1) Kodeksu pracy, w wyniku którego obdarowany stał się pracodawcą w odniesieniu do pracowników zatrudnianych na moment dokonania darowizny przez Pana.

Pana syn prowadzi działalność gospodarczą podlegającą wpisowi do Centralnej Ewidencji Działalności Gospodarczej. Pana syn jest czynnym podatnikiem podatku od towarów i usług. Otrzymane w drodze darowizny wyposażenie zostało wpisane do ewidencji wyposażenia, natomiast towary handlowe zostały ujęte w podatkowej księdze przychodów i rozchodów, otrzymane w drodze darowizny środki pieniężne zostały przekazane na rachunek obdarowanego wykorzystywany przez niego w ramach prowadzonej działalności gospodarczej.

Planowana przez Pana darowizna stanowiła darowiznę w rozumieniu art. 888 Kodeksu cywilnego. Pana syn będzie kontynuować dotychczasową działalności gospodarczą realizowaną z wykorzystaniem zespołu składników będących przedmiotem darowizny.

Pytania

1.Czy dokonana przez Pana darowizna składników majątkowych i niemajątkowych stanowi zbycie przedsiębiorstwa w rozumieniu art. 6 pkt 1 ustawy o VAT, a tym samym nie podlega opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług (stan faktyczny)?

2.Czy dokonana przez Pana darowizna składników majątkowych i niemajątkowych podlega opodatkowaniu podatkiem dochodowym od osób fizycznych (stan faktyczny)?

Przedmiotem niniejszej interpretacji indywidualnej jest odpowiedź na pytanie nr 2 w zakresie podatku dochodowego od osób fizycznych. Odpowiedź na pytanie nr 1 w zakresie podatku od towarów i usług udzielona została odrębnie.

Pana stanowisko w sprawie

W Pana ocenie, dokonana przez Pana darowizna składników majątkowych i niemajątkowych nie podlega opodatkowaniu podatkiem dochodowym od osób fizycznych.

Zgodnie z art. 5a pkt 3 ustawy o PIT, ilekroć w ustawie jest mowa o przedsiębiorstwie - oznacza to przedsiębiorstwo w rozumieniu przepisów Kodeksu cywilnego. Natomiast ilekroć w ustawie jest mowa o zorganizowanej części przedsiębiorstwa oznacza to organizacyjnie i finansowo wyodrębniony w istniejącym przedsiębiorstwie zespół składników materialnych i niematerialnych, w tym zobowiązania, przeznaczonych do realizacji określonych zadań gospodarczych, który zarazem mógłby stanowić niezależne przedsiębiorstwo samodzielnie realizujące te zadania.

Zbycie przedsiębiorstwa lub jego zorganizowanej części podlega zasadzie swobody umów. Może więc nastąpić na podstawie każdej czynności rozporządzającej, w tym na podstawie umowy sprzedaży, zamiany czy darowizny.

Jednocześnie, ustawa o podatku dochodowym od osób fizycznych nie definiuje pojęcia "darowizna", dlatego należy w tym zakresie odwołać się do wspomnianych już przepisów ustawy Kodeks cywilny.

Zgodnie z art. 888 § 1 Kodeksu cywilnego, przez umowę darowizny darczyńca zobowiązuje się do bezpłatnego świadczenia na rzecz obdarowanego kosztem swego majątku. Celem darowizny jest dokonanie nieodpłatnego przysporzenia na rzecz obdarowanego kosztem majątku darczyńcy. Może ona polegać zarówno na przesunięciu do majątku obdarowanego określonych przedmiotów majątkowych, jak i na innych formach dyspozycji majątkowych darczyńcy prowadzących do zmniejszenia jego majątku, a po stronie majątku obdarowanego - do zwiększenia aktywów lub zmniejszenia pasywów. Natomiast z treści art. 890 § 1 Kodeksu cywilnego, wynika, że oświadczenie darczyńcy powinno być złożone w formie aktu notarialnego. Jednakże umowa darowizny zawarta bez zachowania tej formy staje się ważna, jeżeli przyrzeczone świadczenie zostało spełnione.

W przypadku darowizny przedsiębiorstwa lub jego zorganizowanej części mamy do czynienia z nieodpłatnym, jednostronnym świadczeniem. W związku z aktem darowizny darczyńca nie otrzymuje żadnych wartości pieniężnych, ani innego przysporzenia majątkowego. Po Pana stronie nie powstanie zatem przychód podlegający opodatkowaniu podatkiem dochodowym od osób fizycznych, bowiem ustawa o podatku dochodowym od osób fizycznych wiąże, co do zasady, powstanie przychodu z odpłatnym zbyciem składników majątku wykorzystywanych w prowadzonej działalności gospodarczej. Wobec powyższego, przekazanie przedsiębiorstwa lub jego zorganizowanej części w drodze darowizny nie będzie wywoływało skutków podatkowych u darczyńcy na gruncie podatku dochodowego od osób fizycznych.

W myśl art. 14 ust. 1 ustawy o PIT, za przychód z działalności, o której mowa w art. 10 ust. 1 pkt 3, uważa się kwoty należne, choćby nie zostały faktycznie otrzymane, po wyłączeniu wartości zwróconych towarów, udzielonych bonifikat i skont. U podatników dokonujących sprzedaży towarów i usług opodatkowanych podatkiem od towarów i usług za przychód z tej sprzedaży uważa się przychód pomniejszony o należny podatek od towarów i usług.

Zgodnie z art. 14 ust. 2 pkt 1 ustawy o PIT, przychodem z działalności gospodarczej są również przychody z odpłatnego zbycia składników majątku będących:

1.środkami trwałymi albo wartościami niematerialnymi i prawnymi, podlegającymi ujęciu w ewidencji środków trwałych oraz wartości niematerialnych i prawnych,

2.składnikami majątku, o których mowa w art. 22d ust. 1, z wyłączeniem składników, których wartość początkowa ustalona zgodnie z art. 22g nie przekracza 1 500 zł,

3.składnikami majątku, które ze względu na przewidywany okres używania równy lub krótszy niż rok nie zostały zaliczone do środków trwałych albo wartości niematerialnych i prawnych,

4.składnikami majątku stanowiącymi spółdzielcze prawo do lokalu użytkowego lub udział w takim prawie, które zgodnie z art. 22n ust. 3 nie podlegają ujęciu w ewidencji środków trwałych oraz wartości niematerialnych i prawnych;

wykorzystywanych na potrzeby związane z działalnością gospodarczą lub przy prowadzeniu działów specjalnych produkcji rolnej, z zastrzeżeniem ust. 2c; przy określaniu wysokości przychodów przepisy ust. 1 i art. 19 stosuje się odpowiednio.

Mając na względzie, że darowizna wskazanych we wniosku składników majątku, wchodzących w skład darowanego na rzecz Pana syna przedsiębiorstwa jest czynnością prawną nieodpłatną, stwierdzić należy, że w związku z jej dokonaniem nie powstanie po Pana stronie przychód z pozarolniczej działalności gospodarczej, o którym mowa w cyt. powyżej art. 14 ust. 2 pkt 1 ustawy o PIT. Tym samym, przedstawiona w niniejszym wniosku darowizna składników majątkowych i niemajątkowych nie będzie podlegała opodatkowaniu podatkiem dochodowym od osób fizycznych.

Ocena stanowiska

Stanowisko, które przedstawił Pan we wniosku jest prawidłowe.

Uzasadnienie interpretacji indywidualnej

Zgodnie z art. 9 ust. 1 ustawy z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych (t. j. Dz. U. z 2022 r. poz. 2641 ze zm.):

Powyższy przepis ustanawia generalną zasadę opodatkowania podatkiem dochodowym, zgodnie z którą opodatkowaniu tym podatkiem podlegają wszelkie uzyskane przez podatnika w danym roku korzyści majątkowe, z wyjątkiem tych, które na mocy ustawy wyłączone zostały z tego opodatkowania (np. poprzez wprowadzenie ustawowego zwolnienia z opodatkowania, czy też zaniechanie poboru podatku).

Stosownie do art. 10 ust. 1 pkt 3 tej ustawy:

W myśl art. 14 ust. 1 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych:

Zgodnie z art. 14 ust. 2 pkt 1 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych: przychodem z działalności gospodarczej są również przychody z odpłatnego zbycia składników majątku będących:

Z powołanych powyżej uregulowań prawnych wynika, że do powstania przychodu, o którym mowa w art. 14 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, dochodzi jedynie wskutek zbycia o charakterze odpłatnym.

Należy wskazać, że ustawa o podatku dochodowym od osób fizycznych nie zawiera definicji pojęcia „darowizna”. Dlatego należy w tym zakresie odwołać się do odpowiednich przepisów ustawy z dnia 23 kwietnia 1964 r. Kodeks cywilny (t. j. Dz. U. z 2022 r. poz. 1360 ze zm.).

I tak, zgodnie z art. 888 § 1 Kodeksu cywilnego:

Stosownie do art. 890 § 1 Kodeksu cywilnego:

W myśl art. 889 Kodeksu cywilnego, nie stanowią darowizny następujące bezpłatne przysporzenia:

Zatem, dana czynność jest darowizną, jeżeli posiada cechy tego zobowiązania, tzn. gdy zostanie złożone oświadczenie darczyńcy o przekazaniu darowizny oraz oświadczenie obdarowanego o jej przyjęciu, a ponadto czynność ta musi polegać na nieodpłatnym świadczeniu darczyńcy (kosztem jego majątku) na rzecz obdarowanego, pod warunkiem że czynność ta nie została wymieniona w treści cytowanego wyżej art. 889 Kodeksu cywilnego.

Z powyższego wynika, że podstawową cechą umowy darowizny jest bezpłatne świadczenie darczyńcy na rzecz obdarowanego kosztem majątku darczyńcy. Darowizna należy bowiem do czynności, których celem jest dokonanie aktu przysporzenia majątkowego (świadczenie musi wzbogacić obdarowanego) i zobowiązanie darczyńcy musi być zamierzone jako nieodpłatne. Świadczenie ma charakter nieodpłatny, gdy druga strona umowy nie zobowiązuje się do jakiegokolwiek świadczenia w zamian za otrzymane świadczenie. Istotą darowizny – jako czynności nieodpłatnej – jest więc brak po drugiej stronie ekwiwalentu w postaci świadczenia wzajemnego. Prowadzi ona do zmniejszenia majątku darczyńcy, a zarazem do zwiększenia aktywów lub zmniejszenia pasywów po stronie majątku obdarowanego.

Z treści wniosku wynika, że od 1 lutego 1995 r. prowadzi Pan działalność gospodarczą w zakresie sprzedaży materiałów budowlanych oraz maszyn budowlanych. Ze względu na swój wiek pragnie Pan zakończyć prowadzenie działalności gospodarczej. W związku z tym, na podstawie umowy darowizny zawartej w formie pisemnej z podpisami notarialnie poświadczonymi w dniu 30 listopada 2022 r. dokonał Pan na rzecz syna darowizny zespołu składników materialnych i niematerialnych. Po podpisaniu umowy darowizny zamierza Pan zlikwidować swoją działalność gospodarczą, zaś syn będzie kontynuował tę działalność pod swoją firmą. Przedmiotowa darowizna stanowiła darowiznę w rozumieniu art. 888 Kodeksu cywilnego.

Jeśli w związku z tym przekazaniem, Pan (darczyńca) nie otrzyma żadnych wartości pieniężnych ani innego przysporzenia majątkowego, to przekazanie to nie mieści się w zakresie powołanych powyżej definicji dochodów/przychodów podatkowych. Po Pana stronie nie powstanie, więc w związku z tą czynnością przychód do opodatkowania podatkiem dochodowym od osób fizycznych.

Mając na uwadze przedstawiony stan faktyczny oraz obowiązujące przepisy prawa stwierdzić należy, że darowizna składników majątkowych i niemajątkowych w rozumieniu przepisów Kodeksu cywilnego nie będzie podlegała u Pana, który jest darczyńcą, podatkowi dochodowemu od osób fizycznych.

Jednocześnie należy mieć na uwadze, że bez znaczenia jest czy przedmiotem darowizny jest przedsiębiorstwo, zorganizowana jego część czy poszczególne składniki majątkowe.

Dodatkowe informacje

Informacja o zakresie rozstrzygnięcia

Interpretacja dotyczy stanu faktycznego, który Pan przedstawił i stanu prawnego obowiązującego w dniu zaistnienia zdarzenia.

Pouczenie o funkcji ochronnej interpretacji

‒Funkcję ochronną interpretacji indywidualnych określają przepisy art. 14k-14nb ustawyz dnia 29 sierpnia 1997 r. – Ordynacja podatkowa (t. j. Dz. U. z 2022 r. poz. 2651 ze zm.). Interpretacja będzie mogła pełnić funkcję ochronną, jeśli Pan sytuacja będzie zgodna (tożsama) z opisem stanu faktycznego lub zdarzenia przyszłego i zastosuje się Pan do interpretacji.

‒Zgodnie z art. 14na § 1 Ordynacji podatkowej:

Zgodnie z art. 14na § 2 Ordynacji podatkowej:

Pouczenie o prawie do wniesienia skargi na interpretację

Ma Pan prawo do zaskarżenia tej interpretacji indywidualnej do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego (...). Zasady zaskarżania interpretacji indywidualnych reguluje ustawa z dnia 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi – t. j. Dz.U. z 2023 r. poz. 259; dalej jako „PPSA”). Skargę do Sądu wnosi się za pośrednictwem Dyrektora KIS (art. 54 § 1 PPSA).

Skargę należy wnieść w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia interpretacji indywidualnej (art. 53 § 1 PPSA):

‒w formie papierowej, w dwóch egzemplarzach (oryginał i odpis) na adres: Krajowa Informacja Skarbowa, ul. Teodora Sixta 17, 43-300 Bielsko-Biała (art. 47 § 1 PPSA), albo

‒w formie dokumentu elektronicznego, w jednym egzemplarzu (bez odpisu), na adres Elektronicznej Skrzynki Podawczej Krajowej Informacji Skarbowej na platformie ePUAP: /KIS/SkrytkaESP (art. 47 § 3 i art. 54 § 1a PPSA).

Skarga na interpretację indywidualną może opierać się wyłącznie na zarzucie naruszenia przepisów postępowania, dopuszczeniu się błędu wykładni lub niewłaściwej oceny co do zastosowania przepisu prawa materialnego. Sąd jest związany zarzutami skargi oraz powołaną podstawą prawną (art. 57a PPSA).

Podstawa prawna dla wydania interpretacji

Podstawą prawną dla wydania tej interpretacji jest art. 13 § 2a oraz art. 14b § 1 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. – Ordynacja podatkowa (t. j. Dz. U. z 2022 r. poz. 2651 ze zm.).